Cent dek tri humura�ąoj

Augusto J. Loira

Reviziis R. Cash

Cent dek tri humura�ąoj estis

sendita elektronike al mi de R.

Cash. Li havis mane eldonon de

1910. �ą

Sajnas, ke oni nuntempe

ne vendas tiun libron do ni en-

retigis �ą

gin.

Luiz Portella

Torixoréu libroj - http://www.lujz.org/libro/.

1

:-)

1

En vila�ą

geto de Andaluzio, la protektata de la suno, kie regas �ąciam spriteco kaj bonhumoro, lo�ą

gas

sinjoro Petro, komisiito el tiuj, kiuj veturas en la �ącefurbojn por akiri kaj alporti al malgrandaj vila�ą

goj

�ąciujn menda�ąojn, kiujn oni al ili anta�Ś

ue faris.

S-ro Petro estis bonulo multjara, �ąciam afabla kaj ridetanta, kaj tiel lerta, ke la�Ś

u konfeso de �ąciuj

liaj amikoj, neniam oni trompis lin en la aferoj rilatantaj lian negocon.

Kiel agis li por �ąciam triumfi je siaj samlandanoj, malbonaj pagantoj? Jen estas ekzemplo: En kvieta vespero de Julia monato, S-ro Petro staris sur trotuaro apud sia hejma pordo, ricevante mendojn pri voja�ą

go, kiun li estis tuj faronta.

Amaso da infanoj alvenis al li, �ącirka�Ś

uis lin, kaj unue �ą

hore, poste unuope, diris al li:

�śHo, S-ro Petro! Alportu al mi fajfilon!”





2

S-ro Petro ridetis, kaj afable diris al �ąciu:

�śBone... tre bone... perfekte... komprenita, k.t.p.”

Li karesis �ąciujn kaj nek akceptis nek rifuzis la petojn.

Kiam tumulto pasis, an�ą

gelo kvinjara modeste vestita, sed ekstreme pura, alproksimi�ą

gis al S-ro

Petro kaj balbutante diris:

�śHo, S-ro Petro! multefoje mi mendis al vi fajfilon, kiun mia patro estus paginta al vi, kaj vi, S-ro Petro, neniam �ą

gin alportis al mi; hodia�Ś

u mia patrinoj donacis al mi unu hundineton 1, prenu �ą

gin kaj alportu al mi fajfilon.”

S-ro Petro ekkaptis inter siaj brakoj la beletan infanon kaj kisante lin, respondis:

�śVI FAJFOS!”

2

Sesjara knabino vangofrapis sian pli junan fratinon.

�śKial vi tion faras?”, oni diris al �ąsi.

�śMi ludas kvaza�Ś

u mi estus patrino”, �ąsi respondis.

1 Oni nomas hundineto moneron, kies valoro estas kvin centimoj de peseto.

3

3

Malfeli�ąca bofilo, gramatika profesoro, diras al siaj lernantoj, klarigante la malsamajn signifojn de la vortoj akcidento kaj beda�Ś

uro.

�śSupozu ke vi marveturas kun via bopatrino kaj �ąsi falas en la akvon. Tio estas akcidento.”

�śSupozu ke tuj maristo sin �ąetas en la akvon por �ąsin savi. Jen vera beda�Ś

uro.”

4

�śKia feli�ąco,” �ąsi diris al amikino, �śse homoj estus an�ą

geloj!”

�śJes, kara mia, �ąciuj kiuj amis min estis tiaj.”

�śKiel?”

�śHo..., �ącar ili forflugis!”

5

Al lando alvenas epidemio. La registaro ordonas ke en �ąciuj urboj oni prenu anta�Ś

ugardojn kontra�Ś

u

la malamiko. Urbetestro respondas:

�śMi plenumis viajn dezirojn. Fosa�ąoj estas malfermitaj por mi kaj por la ceteraj �ąci-tieaj ge-najbaroj.”

4

6

Geedzoj iras tra strato. Li multe drinkis kaj insultas �ąciun kiun li trovas. Homo ofendita de li diras al li:

�śMi eble rompos al vi unu ripon.”

La drinkema edzo gaje respondas:

�śMia kara, mi havas la honoron prezenti al vi mian edzinon.”

7

La ju�ą

gisto:

�ś �ą

Cu vi �ąstelis tion pro kio oni kulpigas vin?”

La kulpigito:

�śMi... ne, sinjoro. Kaj via Mo�ąsto?”

8

Nov-zelanda estro petas de misiisto ke li baptu lin.

�śKiom da edzinoj vi havas?” demandas la pastro.

5

�śDu”, respondas la sova�ą

gulo.

�śDo, mi ne povas bapti vin, �ącar mia religio malpermesas poligamion.”

Post malmulte da tempo revenas la sova�ą

gulo kaj diras:

�śVi jam povas bapti min. Mi nun havas nur unu edzinon.”

�śKaj la alia?”

�śMi man�ą

gis �ąsin.”

Jen la imago kiun oni havis pri Nov-Zelando en 1910! Mi fakte konas novzelandanon (e�ąc fama en la Movado) kiu havis plurajn edzinojn... sed sinsekve. Kaj mi ne kredas ke li man�ą

gis la eksajn!

9

Du edzoj parolas pri kiam ili ekkonis siajn edzinojn.

�śMi” diras unu el ili, �ś�ąsin ekkonis tri monatojn anta�Ś

u nia geedezi�ą

go.”

�śNu” diras la alia, �śmi ekkonis la mian tri horojn post �ą

gi.”

10

Sesdekjara sinjorino havas filinon kiu �ąsajnas kvaza�Ś

u sama�ą

ga kiel �ąsi.

�śOni asertas ke ili estas du fratinoj,” diris la cenzuristo, �śsed pli prave oni povus diri ki ili estas du patrinoj.”

6

11

�śLevi�ą

gu, Pa�ącjo, forlasu la liton! Dio helpas tiun kiu matenfruas. Vi jam scias ke nia najbaro hiera�Ś

u ektagi�ą

ge trovis moneron sur strato.”

�śPli matenfruis la perdinto! Lasu min dormi, patrino!”

12

Edzino pre�ą

gas �ąciutage al Sankta Antonjo, por ke �ąsia edzo fari�ą

gu honesta homo. Post kelkaj

monatoj, la homo mortis, kaj la vidvino, anta�Ś

u la Sankta Figura�ąo, diras:

�śDankegon, mia amegata Sanktulo! Vi faris ankora�Ś

u pli ol mi petis de vi.”

13

Almozulo staris petante almozon de statuo.

�śKial vi tion faras?” oni diris al li.

�śPor kutimigi min ke oni nenion al mi donos.”

7

14

�śKelnero! Ova�ąon.”

�śNi ne havas.”

�śKaj viandon?”

�śAnka�Ś

u ne.”

�śKaj fi�ąson?”

�śAnka�Ś

u ne.”

�śDo, kial oni anoncas la man�ą

gadon la�Ś

uvole?”

�śSinjoro, �ą

gi estas la�Ś

uvole de la restoracimastro.”

15

�śMia patrino! Mi ne volas edzini�ą

gi je Rikardo. Li diras ke infero ne ekzistas.”

�śTrankvili�ą

gu, filineto! Kiam mi estos lia bopatrino, tiam mi konvinkos lin pri tio.”

8

16

�śDiru, mi petas, kiu estas la plej mallonga vojo por iri al la malliberejo?”

�śPlezure: �ą

Cu vi vidas tiun sinjoron? Nu, forprenu lian horlo�ą

gon, kaj oni kondukos vin tien.”

17

Memvola soldato estis vundita. Kuracisto kiu lin kuracas diras:

�śTiu �ąci homo mortos; la kuglo trapasis lian cerbon.”

�śNe eble, sinjoro,” diras la soldato, �ś�ącar mi tion ne havas; se mi havus cerbon, mi ne estus veninta tien �ąci!”

18

En lando pluvis �ą

gustatempe. Kamparano diris:

�śTiun �ąci jaron eliros el la tero �ącio kion ni metis sub �ą

gin.”

Kolego al li respondis:

�śJe Dio, ne diru tion, amiko! Mi havas sub tero mian bopatrinon!”

9

19

En razejo:

�śKiel vi volas ke mi vin razu?”

�śSilente.”

20

Tre maljuna homo demandas kuraciston:

�ś �ą

Cu vi kredas ke mi bezonas iajn akvojn?”

�śSendube.”

�śKaj kiuj, la�Ś

u via opinio, estas la plej ta�Ś

ugaj por mia malsano?”

�śTiuj ajn kiujn vi volas, kondi�ące ke ili enhavu sufi�ące da sapo.”

21

Vidvo montras sian �ą

gardenon al gastoj amikaj.

�śVidu,” li diras, �śel tiu �ąci arbo sin pendigis miaj tri malfeli�ącaj edzinoj.”

Unu el la �ąceestantoj, kiu estis edzo, petis tuj de la vidvo bran�ąceton de la arbo, por �ą

gin semi en

�ą

gardenon sian.

10

22

�śKio estas kan-fi�ąskaptilo?”

�śHo, kiu havas fi�ąshokon �ącu unu fino kaj simplanimulon �ące la alia fino.”

23

Komercisto, montrinte al kamparano �ąciujn tasojn kiujn li havas en la vendejo, mirigita a�Ś

udas la

a�ącetanton diri:

�śVi ne havas tion kion mi deziras. Mi volas tason kiu havus la prenilon kontraue metitan ol la viaj, tio estas, sur la alia flanko de la rondo.”

24

Fian�ąco konfesdonas la tagon de sia edzi�ą

go. Finita la afero, li diras al sia konfesprenanto:

�śPatro! Vi forgesis diri al mi la punon.”

11

�śNe,” respondis la lerta pastro. �śVi jam �ą

gin havas.”

25

Junulo diras al fra�Ś

ulino:

�śCerte mi divenus tion kion vi pensas.”

�śCerte ne,” �ąsi respondas, �ś�ącar se vi konus mian penson, anta�Ś

u longe vi estus foririnta.”

26

En Sankta Vendredo, ludinto plendas tial ke li perdis multe da mono.

Amiko de li diras:

�śKompreneble vi perdis, �ącar vi ludis en tiu sankta tago.”

La perdinto respondis:

�ś �ą

Cu la gajninto ludis en Pasko?”

12

27

�śPla�ącus al mi esti stelo,” diras sinjorino.

�śPla�ącegus al mi ke vi tion trafus,” respondas al �ąsi �ąsia edzo, �ś�ącar la plej proksima stelo estas tre malproksima.”

28

�śMi vetas kvin pesestojn ke vi respondos nee al demando kiun mi faros al vi....”

�śVetitaj!”

�ś �ą

Cu vi pruntos al mi kvin pesestojn?”

�śHo, tion ne!”

�śDo, venigu la kvin pesetojn al mia po�ąso. Vi malgajnis.”

29

�śLa tamburo kiun vi vendis al mi, ne sonas.”

�śMi tion esperis.”

�śKaj kial vi faras tamburojn?”

13

�śPor ilin vendi.”

30

�ś �ą

Cu vi vidas tiun homon? Mi malamas lin.”

�śKial?”

�śLi petis anta�Ś

u ol mi la manon de mia edzino, kaj oni rifuzis lin.”

31

Karbisto demandis sian kolegon:

�ś �ą

Cu vi �ąceestis hiera�Ś

u en maskobalo?”

�śJes.”

�śMi ne vidis vin. �ą

Cu vi iris maskovestita?”

�śNe, sed estis neeble rekoni min, �ącar mi anta�Ś

ue estis min baninta.”

14

32

�ą

Ce fra�Ś

ulinoj. Anta�Ś

u la dudeka jaro:

�śKun kiu mi edzini�ą

gos?”

Post la dudeka jaro:

�śKiu edzi�ą

gos kun mi?”

33

Virino diras al sia edzo:

�śMi ne scias kial ni ne estas feli�ącaj. Ni havas nur unu volon: vi volas estri la domon... kaj anka�Ś

u

mi!”

34

�śKiam vi pagos al mi la kvin pesetojn kiujn vi �ąsuldas al mi?”

�śNe estas kvin, ili estas dek”, respondas la �ąsuldanto.

�śVi eraras. Mi pruntedonis al vi nur kvin pesetojn.”

�śHo! Mi preferas �ąsuldi al vi dek pesetojn, ol pagi al vi kvin!”

15

35

�ś �ą

Cu Dio estas �ącie?”

�śJes, sinjoro.”

�śDo, Li estos anka�Ś

u en la korto de via domo...?”

�śNe, sinjoro.”

�śKial ne, malsprita knabo?”

�śTial ke mia domo ne havas korton, respektinda instruisto.”

36

Fian�ąco, balda�Ś

u edzi�ą

gonta, diras en la hejmo de sia fian�ącino:

�śMorga�Ś

u matene ni geedzi�ą

gos,ni matenman�ą

gos en hotelo, vespere ni forveturos Italujon...”

La estonta bopatrino:

�śTre malbone...”

La fian�ącino:

�śPatrino! Lasu lin paroli: la malfeli�ąculo ordonas sian lastan volon.”

16

37

�ś �ą

Cu vi volas klarigi al mi la nunan aferon pri la kapitalo kaj la laboro?”

�śJes. Vi pruntedonas al mi cent pesetojn. Tio estas la kapitalo. Poste mi ne volas ilin redoni al vi. Jen estas la laboro.”

38

En vagonaro, sinjoro montras per sia montrofingro al la kunvoja�ą

gantoj la domojn kiujn ili vidas

pase, dirante pri �ącio:

�śMia.”

Unu el tiuj �ąci sinjoroj diras al li:

�śSinjoro, vi eraras; tiu domo estas de iu amiko mia.”

La interrompito respondas:

�śMi ne rilatas pri domoj, sed pri mia fingro!”

17

39

�ś �ą

Cu eble vi reedzi�ą

gos?”

�śJes, sed mi edzi�ą

gos kun bofratino.”

�ś �ą

Ciam estas edzi�ą

go.”

�śJes, sed mi gajnos ne ricevi alian bopatrinon.”

40

Urbestro diras al siaj administrantoj:

�ś �ą

Gis nun, karegaj, ni estas devigataj sendi niajn frenezulojn al nia �ącefurbo. Mi esperas el via �ąsparemo la �ącitiean starigon de frenezulejo, nur por ni.”

41

Peto:

�śKara amiko, sendu al mi, mi petas, pian libron titolitan Timo de Dio.”

Respondo:

18

�śKarega, mi trairis la tutan urbon kaj mi ne trovis librovendiston kiu havas Timo de Dio.”

42

�śKial vi ne lo�ą

gas en Madrido?”

�śTial ke tie la vivo estas karega. Mi tion farus nur se mi, beda�Ś

ure, havus la feli�ącon vidvi�ą

gi.”

43

�śFra�Ś

ulino! Vi povas la�Ś

udi vin ke vi faris el mi a�Ś

utomatulon.”

�śNe, sinjoro, tio estis afero de viaj gepatroj.”

44

�śKolego! Ni jam sufi�ące drinkis. Ni devas reveni hejmen.”

�śVi eraras. Foje mi drinkas tro, sed neniam sufi�ące.”

19

45

�śMemoru ke ni estas dum la Sankta Semajno, kaj ke vi devas trudi al vi kelkan �ą

genon.”

�śBone, bopatrineto, mi promenadis kun vi la Sanktan �ą

Ja�Ś

udon.”

46

Patro diras al sia filo:

�ś �ą

Cu vi scias kiam mi batos vin?”

�śJes, pa�ącjo, tial ke vi estas pli forta ol mi.”

47

Sinjoro invitis man�ą

gi man�ą

gegemulon, kaj donis al li unue konfita�ąon.

La gasto ekdiris:

�śEn mia lando, oni prezentas laste tiun �ąci man�ą

ga�ąon.”

�śAnka�Ś

u �ąci tie”, respondis la invitanto.

20

48

�śEstas malfacilege ke virino feli�ącigu viron.”

�śVi eraras. Mi trovis unu.”

�ś �ą

Cu vere?”

�śJes. �ą

Si promesis edzini�ą

gi kun mi, kaj �ąsi tion faris kun alia.”

49

En ekspozicio, anta�Ś

u pentra�ąo:

�śKion figuras tio?”

�śLa pa�ąsadon de la israelidoj tra la Ru�ą

ga Maro.”

�śKaj kie estas la maro?”

�ś �ą

Gi jam foriris.”

�śKaj la israelidoj?”

�śIli jam trairis.”

�śKaj la egiptanoj?”

�śIli venos poste.”

21

50

�śEn Kalifornio, kiam mi tie estis, oni povis a�ąceti grandan arbaron por paro da botoj.”

�śKial vi ne �ą

gin a�ącetis?”

�ś �ą

Car mi ne havis botojn.”

51

�śKion ni donacos al via patrino, kara edzineto, en �ąsia nomfesto?”

�śIun veston.”

�śNe, vesto tuj rompi�ą

gos. Ni donu al �ąsi ar�ą

gentan teleraron; tio estas malavara donaco, kaj poste

ni �ą

gin rehavos.”

52

Senhara sinjoro �ąciam konsilas al sia nevo kion li devas fari pri tiu a�Ś

u alia afero.

Iutage la nevo �ą

genita diris al li, metante siajn fingrojn en sian sufi�ącegan kaphararon,

�śOnklo! Faru tion �ąci!”

22

53

�śVi malbone faras, drinkante. �ą

Cu vi ne vidas ke vi �ąciumomente faletas a�Ś

u falas kiam vi mar�ąsas?”

�śMi ne malbone faras, drinkante, sed mar�ąsante post la drinkado.”

54

�śSinjorino, oni �ąus mortevundis vian edzon!”

�śDio pardonu la mortiginton!”

�śSinjorino, li ankora�Ś

u ne mortis; eble oni povas savi lin.”

�śDio mia, punu la kulpulon!”

55

�śMastro, oni diris al mi ke vi havas multe da azenoj; mi vidas nur du en via stalo, kaj ni estas dek ekskursontoj.”

�śTrankvili�ą

gu, mia sinjoro. Kiom da ekskursantoj vi estos, tiom da azenoj vi vidos.”

23

56

Du sinjoroj, el kiuj unu estis maljuna kaj malbela, deziris edzi�ą

gi je belega dekok-aprila fra�Ś

ulino.

Kiam alvenis la decida tago, tiam �ąsi elektis la maljunulon.

�śKial vi tion faris?” diris amikino de �ąsi.

�śTial ke mi amas ilin amba�Ś

u, kaj mi edzini�ą

gos je la junulo post la morto de la maljunulo.”

57

�śKien vi iras?”

�śAl la mena�ą

gerio.”

�śTie vi trovos mian edzon kaj mian bopatrinon.”

58

Kioma horo estas la plej oportuna por man�ą

gi?

Por ri�ąculo, tiam kiam li volas; por malri�ąculo, tiam kiam li povas.

24

59

�śInfano, �ącu via patrino �ąceestas?”

�śNe, sinjoro, �ąsi foriris.”

�śKaj �ącu vi scias kiam �ąsi revenos hejmen?”

�śAtendu momenton, sinjoro. Mi tion demandos al �ąsi.”

60

Inter geedzoj:

�śKion vi farus, Ernesto, se mi mortus?”

�śMi frenezi�ą

gus.”

...�ś �ą

Cu vi reedzi�ą

gus?”

�śNe, mi ne frenezi�ą

gus �ą

gis tiu punkto.”

61

Ju�ą

gisto diras al kulpigito:

�śVi sciigis min ke vi parolis kun Alberto, kaj nun vi diras ke vi ne konas lin.”

25

�śCerte, sinjoro. Mi parolis kun li telefone.”

62

Kantisto diras al sia kunulino:

�śMia filino heredis mian vo�ącon.”

La kunulino respondas naive:

�śJen estas kial vi �ą

gin ne havas.”

63

Naiva fraulino demandas sian estontan bopatrinon:

�ś �ą

Cu mi pekas kiam oni diras al mi ke mi estas bela kaj mi kontenti�ą

gas?”

�śJes, mia filino. Dio ne permesas ke ni fari�ą

gu kunkulpaj de mensogo.”

64

Pastro veturas fervoje, sidante inter du mal�ą

gentiluloj kies mal�ącasta interparolado �ącagrenas lin.

Kiam ili foriris, la patro humile diris al ili:

26

�ś �ą

Gis la revido!”

�śKial �ą

gis la revido? Eble ni neniam revidos nin.”

�śJes, ni revidos nin”, diris la pastro. �śMi estas la pastro de la malliberejo.”

65

Homo rigardas valizon en bazaro. La vendisto diras al li:

�ś �ą

Cu vi volas �ą

gin?”

�śPor kio?” demandas la homo.

�śPor enmeti viajn vestojn, tola�ąon, k.t.p.”

�śTiam mi restus nuda!”

66

�śPro kiu vi portas funebran veston?”

�śPro mia bopatrino.”

�ś �ą

Cu �ąsi mortis?”

�śMalplibone. �ą

Si venis lo�ą

gi �ące sia filino kaj mi.”

27

67

Knabeto ploregas sur la strato. Sinjoro kompatas lian ploron kaj diras:

�śKio okazas al vi?”

�śMi perdis kvin centimojn.”

�śBone, prenu aliajn kaj silentu.”

La knabo prenas la kvin centimojn kaj daurigas la ploregon.

�śKial vi nun ploras?”

�ś �ą

Car se mi ne estus perdinta la kvin centimojn, mi havus dek.”

68

�ś �ą

Cu vi venos morgau, doktoro?”

�śJes, ne timu. Okaze, mi estas vizitonta alian malsanulon en �ąci tiu sama strato, kaj tiamaniere mi mortigos du birdojn per unu sola pafo.”

28

69

�śKiom mi donus por ke mi estu vi, nur du horojn!” diris al edzo lia edzino.

�śKial?” demandas scivoleme la edzo.

�ś �ą

Car estante mi la edzo, dum tiuj du horoj mi a�ącetus belegan veston por mia edzineto.”

70

La kuracisto foriras �ącasadi �ąciujare dum monato augusto, kaj oni diras ke tiu estas la sola monato kiam li ne mortigas!

71

�śEstas miraklo se mi estos premiita de loterio.”

�śKiun numeron vi havas?”

�śNeniun.”

�śDo, kiel estas eble ke vi estos premiita?”

�śTial mi diras ke tio estos miraklo.”

29

72

Edzo revenas hejmen kaj trovas pre�ą

ganta sian edzinon.

�śKial vi pre�ą

gas?” li diris.

�śPor via bonfarto kaj longa vivo.”

�śKiel? �ą

Cu vi ne diras ke vi malamas min?”

�śJes. Sed mia unua edzo vangofrapis min, vi bastonbatas min, kaj mi timas ke la tria mortigos min.”

73

Homo konscienca diris �ąciunokte kiam li ku�ąsi�ą

gis:

�śMia Dio! Mi ne petas Vin ke ri�ąca�ąoj pluvu sur min, sed nur diru al mi kie ili estas kaj mi penados kapti ilin.”

74

�śVia filo estas belega,” diris sinjorino al sia amikino, �śsed ne pla�ącas al mi ke li estas �ąciam tiel mal�ą

goja.”

30

�śMi opinias kiel vi. Sed kion fari? Ju pli mi batas lin, des malpli li sin korektas.”

75

�śKial vi estas funebre vestita?”

�śTial ke mortis mia edzo.”

�śHo, kiel subite! Antau nemultaj tagoj mi vidis lin, kaj li estis tiel forta kaj tiel....”

�śJa, vi estas prava. Tiel forta ke la tagon antau sia morto li bastonbatadis min.”

76

Homo eniris butikon por a�ąceti metron. Li vidis kelkajn de malsamaj specoj. Li demandis iliajn kostojn, sed �ącar li trovis �ąciujn multekostaj, li diris:

�śIli ne taugas por mi; certe mi trovos malpli kostajn en la kontraua butiko.”

�śEble,” respondis la vendisto. �śSed la miaj estas pli longaj ol la tieaj.”

77

Homo sur strato disdonas prospektojn al �ąciuj preterpasantoj. Sinjoro prezentas sian manon por ricevi unu. Sed la disdonanto diras al li:

31

�śNe, al vi ne. Vi havas barbon kaj mi anoncas razilojn.”

78

�śKara amiko, kial vi ne volas ke via filo edzi�ą

gu?”

�śTial ke mi ne volas ke mia edzino fari�ą

gu bopatrino.”

79

Dramoverkisto renkontas amikon kiu, lau tio kion oni diris al li, malaprobis lian dramon.

�ś �ą

Cu vi vere malaprobis mian dramon?” demandis la verkisto. �śKiel mi povis malaprobi vian dramon,” diris la amiko, �śse mi dormis dum �ą

gia prezentado?”

32

80

�śInfano, ne petolu. �ą

Cesu plori, kaj lasu pace la sinjoron.”

�śLi ne �ą

genas min. Pla�ącegas al mi la infanoj, kaj precipe kiam ili ploras.”

�śKia stranga�ąo! Kiam ili ploras!”

�śJes, �ącar tiam oni forsendas ilin en liton.”

81

Ekdormis edzino kiu vigilis �ące sia mortinta edzo. �ą

Si revis, kaj vidis ke �ąsia edzo sidas sur la �ącerko.

�śNe timu, edzino,” li diris. �śMi revivi�ą

gis.”

�śSed, homo, kiam vi �ącesos �ącagreni min?”

82

�ś �ą

Cu vi multe laboris de hierau, filineto?”

�śJes, patrinjo. Mi faras la duan �ąstrumpon.”

�śKie estas la unua?”

33

�śNenie. Mi komencis per la dua.”

83

Fian�ąco konsili�ą

gis kun fama poeto pri kiu el du versoj de li verkitaj kaj dedi�ącitaj al sia fian�ącino, li devas doni al �ąsi.

La poeto legis unu kaj redonis al li la alian, dirante:

�śDonu al �ąsi tiun �ąci ne legitan de mi.”

84

�ś �ą

Cu vi estas en tiu �ąci banejo pro via malsano?”

�śNe, sinjoro, dank’al Dio pro malsano de mia edzino.”

85

Du geinfanoj kreskis, �ą

gis viri�ą

gis unu kaj virini�ą

gis la alia, estimante sin reciproke kaj vidigante al

�ąciuj sian feli�ącecon tiel senkulpan kiel tiu kiun havis Adamo kaj Evo en la Paradizo.

Iutage virino, �ąsajne perfekta, diris al ambau:

�śVia farmaniero ne estas bona.”

34

De tiam la geamikoj interparolas ka�ąse, ili ru�ą

gi�ą

gas kiam ili publike trovi�ą

gas, kaj la protektantino

diras al si mem:

�śMi ilin moraligis.”

86

�śAmiko! Kiel vi povas vendi viajn balailojn po dek centimoj? Mi forrabis kanojn, �ąsnuretojn, kaj palmobran�ącojn, kaj mi faris malri�ącan aferon vendinte ilin po dek kvin.”

�śMalsa�ą

gulo! Mi ilin forrabis jam konstruitajn.”

87

Post dek jaroj, du amikoj revidas sin kaj unu diras al la alia:

�ś �ą

Cu fine Ludovikino trovis malsa�ą

gulon por edzini�ą

gi?”

�śJes”, diras la demandito. �śNi estas geedzoj.”

35

88

Edzo, kiam li parolas pri sia edzino, �ąciam diras:

�śMia kara okono.”

Amiko petis de li klarigon pri tio, kaj li respondis:

�śMia edzino estis la duono de sia unua edzo; sekve, la kvarono de la dua; kaj la okono de mi, kiu estas la tria.”

89

Avarulo perdis unu peseton. Li kaj �ąciuj domanoj �ą

gin ser�ącas. Li �ą

gin trovas kaj silentas.

Lia edzino, eksciante pri tio, diris al li:

�śKial vi ne avizas pri la trovo?”

�ś �ą

Car se oni trovus alian peseston, mi havus du.”

90

�śKiel fartas via bopatrino?”

�ś�ą

Si fartas pli bone, sed mi ankorau ne perdis tutan esperon.”

36

91

Notario kutimas viziti la fian�ąc-amikojn en la antautago de ilia edzi�ą

go. Li gratulas ilin kaj poste

diras:

�śMemoru ke antauzorgema homo devas testamenti dum tuta posedo de siaj animaj sentoj, kaj post morgau vi ne plu havos plenan volon.”

92

�śOni diras ke la brandon vi �ąsategas.”

�śHo! Jes, sinjoro.”

�śKaj kiel vi �ą

gin trinkas?”

�śMi diros al vi. Unue, mi trinkis �ą

gin kun akvo. Poste, sen akvo. Kaj nun, kvazau �ą

gi estus akvo.”

93

�śAmiko! Kial vi �ąciam nomas kara vian edzinon, malgrau ke vi diras ke vi ne amas �ąsin?”

�śTial ke �ąsi kostas al mi la tutan monon kiun �ąsi mal�ąsparas.”

37

94

Johan�ącjo parolas kun sia fian�ącino, kaj multe rigardas la murhorlo�ą

gon.

La knabino rimarkigas lin pri tio, kaj li diras:

�ś �ą

Cu vi kredas ke mi enuas apud vi?”

�śNe”, respondas la lerta virineto. �śSed mi kredas ke vi garantie fordonis vian po�ąs-horlo�ą

gon.”

95

Nepriokupa sinjoro invitis danci skrupulan knabinon.

Tiu �ąci diris al li mal�ąsate:

�śMi vidas ke vi ne vestas gantojn.”

�śHo! Vi ne �ą

geni�ą

gu pri tio,” li respondis. �śMi lavos miajn manojn post la danco.”

96

Servanto diris al sia dormanta sinjoro:

�śSinjoro! Sinjoro! Via bopatrino �ąus mortis!”

�śHo! Kiel mal�ą

gojon mi havos morgau, kiam mi veki�ą

gos!” respondis la bofilo.

38

97

Fraulino surprizas sian servistinon puriganta siajn dentojn per �ąsia broso.

�śKial vi tion faras?” demandis la fraulino.

�śMia mastrino,” respondis la servistino, �śvia dentobroso ne nauzas min!”

98

Sinjoro kiu celas ricevi la ordenon de bonfarado, diras ke li savis la vivon de multaj personoj.

�śKiel?” oni demandis al li.

�śTre simple”, li respondis. �śMi estas kuracisto de mia dudeka jaro, nun mi estas sesdekjara, kaj mi neniam ekzercis mian profesion.”

99

Edzo ricevas sian edzinon en stacidomo.

Post kutimaj edzaj salutoj, �ąsi diras:

�śViaj gepatroj ne volis ke mi venu.”

�śMi tion bone kredas”, respondas la edzo. �śIli tre amas min.”

39

100

�śLa froma�ą

go idiotigas tiun kiu man�ą

gas �ą

gin.”

�śNe diru sensenca�ąon! Mi man�ą

gas �ą

gin �ąciutage, kaj mi ne pensas ke mi estas idioto.”

�śEfikoj de la froma�ą

go!”

101

Lau diro de Milton, re�ą

go povas esti kronita je la a�ą

go dekkvarjara, sed li ne povas edzi�ą

gi �ą

gis kiam

li estas dekokjara; �ącar estas multe pli malfacile regi virinon ol regi regnon.

102

Enirante en teatron, junulo pu�ąsas sinjorinon.

�śBesto!” �ąsi ekkrias.

�śPardonon!” petas per dol�ąca vo�ąco la aludito.

�śVi mem, sinjoro,” reparolas la sinjorino, �śmi kredis ke la pu�ąsanto estas mia edzo.”

40

103

Malfeli�ąca homo plendas pro tio ke neniu havas por li �ą

gentila�ąon, �ącar li estas malri�ąca. Amiko diras

al li:

�śNe suferu! Tago alvenos en kiu �ąciuj trovantaj vin sur la stratoj vin salutos.”

�śKiam?”

�śTiam kiam vi mortos.”

104

Verkisto diras pri kolego:

�śLi estas spritega.”

�ą

Ceestanto ekdiras:

�śJa, li ne diras same pri vi.”

�śEble ni ambau eraras”, respondas la verkisto.

41

105

�śEdzineto, mi mortas. Mi petas de vi lastan favoron: post mia morto, edzini�ą

gu kun mia frato.”

�śNe eble, karega. Mi havas alian kompromison.”

106

Post longa vizito:

�śJe Dio, sinjoro, ne prenu sur vin la �ą

genon eliri kun mi �ą

gis la pordo.”

�śNe estas �ą

geno, sinjoro, estas plezurego.”

107

�śFraulino, mi kura�ą

gas peti de vi...”

�śBedaurinde, sinjoro, mi jam promesis �ąciujn dancojn.”

�śPardonu, fraulino, mi ne petas dancon, sed nur ke vi ekstaru, �ącar vi sidas sur mia �ącapelo.”

42

108

Kelkaj amikoj ludas. El du perdantoj, unu bruplendas kaj la alia silentas. Tiu �ąci diras al tiu:

�śKial vi tiel krias? �ą

Cu vi ne vidas kiel mi perdas ne dirante vorton?”

�śAmiko,” diras la demandito, �śvi silentas tial ke viaj doloroj estas pli grandaj ol miaj, kaj mutigas vin.”

109

�śKiom edzeco �ąsan�ą

gas la ideojn!”

�ś �ą

Cu vere?”

�śJes, kredu min. Kiam mi estis fian�ąco, pla�ącis al mi �ąciuj virinoj, sen escepto.”

�śKaj nun?”

�śNun pla�ącas al mi �ąciuj virinoj, esceptante la mian.”

43

110

Sinjoro invitis matenman�ą

gi senhontan amikon, kiu metis en sian po�ąson kafkulereton. La sinjoro,

kiu tion vidis, faris same kun alia kulereto, kaj diris al sia servanto kiam tiu �ąci senigis la tablon:

�śPetro, vi ne kalkulis la man�ą

gilaron antau kaj post nia man�ą

gado. Certe ne, �ącar tiu �ąci sinjoro kaj

mi �ąsercis forka�ąsinte du kuleretojn. Jen estas unu en mia po�ąso, kaj alia en po�ąso de mia amiko. De nun, havu pli da zorgo.”

111

�śSinjoro! Kiam vi pagos al mi la veston kiun mi elfaris por vi?”

�śVi pensigas min pri infanoj.”

�śKial?”

�ś �ą

Car, same kiel ili, vi faras demandojn kiujn mi ne scias kion respondi.”

112

Post la edzi�ą

go:

�śMatildo, mia bela, ni restos en la kamparo dum la tuta dauro de nia amo.”

44

�śPlezure. Sed prenu bileton de iro kaj reveno.”

113

Vulpo pasis iam tra korto en kiu estis pluvakvujo enhavante malmulte da akvo. �ą

Gian fundon

rigardante, �ą

gi vidis en �ą

gi multajn fi�ąsojn. Incitata de �ą

gia man�ą

gegemo kaj inspirata de �ą

gia ruzeco,

�ą

gi sin �ąetis en sitelon pendantan de �ąceno, kaj per sia pezo facile malsupreniris en la pluvakvujon, samtempe kiam alti�ą

gis alia sitelo kunligita kun la dua ekstrema�ąo de la �ąceno.

Man�ą

ginte tiom da fi�ąsoj kiom �ą

gi deziris, la vulpo decidis eliri el la akvujo, sed �ą

giaj penoj por la

supreniro restis vanaj kaj senefikaj.

Kiam �ą

gi senespere ploris sian malfeli�ącon, katblekoj eldistris �ą

gin el �ą

gia �ącagreno. Ekvidinte sa-

vorimedon, la vulpo ekparolis flate kaj aminde:

�śKaraj amikoj, �ącu vi estas gekatoj? Estu feli�ącaj je viaj amoj. Mi estas fi�ąso tiel amanta vian genton ke mi estas preta tuj oferi mian vivon kaj anka�Ś

u tiun de miaj kunvivantaj kamaradoj por

via feli�ąco. Eksaltu do en la sitelon kiun vi vidas super mi, kaj tuj vi alvenos en fenestrejon kie vi eterne �ą

guos la feli�ąca�ąojn de geedza vivo.”

La kato diris:

�śMi estas maljuna kato kaj malmulte �ąsatas la dan�ą

gerajn aventurojn. Post pripensado, mi...”

45

�śMalkura�ą

gulo!” blekrespondis �ą

gia Evo, kaj amba�Ś

u saltis en la sitelon, kaj reciproke �ącirka�Ś

u-prenitaj

malsupreniris en la profundega�ąon.

Samtempe la ruza vulpo saltis sur la malsupran sitelon, eliris el la pluvakvujo, kaj ankorau vivas dank’ al tiuj gekatoj simplanimaj....

Fino