Obraz społeczeństwa polskiego w Dziadach i Kordianie

"Dziadów część III"

Salon warszawski (scena VII)

XXXXX towarzystwo stolikowe towarzystwo pod drzwiami
osoby literaci, damy, generałowie, urzędnicy młodzież, starzy Polacy, patrioci
(Wysocki)
język francuski polski
stosunek do literatury ucieczka od współczesnej problematyki, wynikająca z
założeń klasycyzmu francuskiego przekonanie o ważności podejmowania problemów
współczesnych, ironia i kpina wobec pseudoklasyków
stosunek do kraju ignorancja wobec spraw kraju, brak zainteresowania losem
walczących o wolność, służalczość wobec caratu i Nowosilcowa doskonała
orientacja w bieżących sprawach politycznych, współczucie dla prześladowanych
ocena Mickiewicza krytyka i kpina wiara w siły u moc młodych patriotów

"Nasz naród jak lawa, z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, bez
wewnętrznego ognia 100 lat nie wyziębi; plwajmy na te skorupę i stąpmy do
głębi"

"Polska Chrystusem narodów" - stwierdzenie to opowiada o tym, że cierpienia
Polski, tak jak cierpienia Chrystusa, odkupią świat i pozbawią go tzw. Ciemnej
strony. Poświęcenie całego pokolenia, straconego w rozwoju państwowości
polskiej, powoduje zwiększenie szans następnego na życie w wolnej ojczyźnie;
wpływ filozofii mesjanizmu

"Kordian" Juliusz Słowacki

Akcja "Przygotowania" rozgrywa się w noc sylwestrową 1799, mającą rozpocząć
nowe stulecie (jest to błąd autora). Słowacki zawarł w nim surowy osąd
przywódców wojskowych i politycznych odpowiedzialnych za przebieg powstania
listopadowego. Sam fakt, iż to moce piekielne stwarzają generała Józefa
Chłopickiego, Jana Skrzyneckego, Jana Krukowieckiego oraz księcia
Czartoryskiego, Niemcewicza i Lelewela, jest zjadliwą krytyką osób
odpowiedzialnych za klęskę listopadową. Fragment mówiący o zabłąkanej gwieździe
odnieść można do samych spiskowców (Kordian) jak i losów całego kraju.
"Przygotowanie" mające istotne znaczenie dla odczytania sensu dramatu
politycznego jakim jest "Kordian", stanowi sumaryczny osąd społeczeństwa
współczesnego Słowackiemu.