________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
Elementy Grafiki Inżynierskiej  ćwiczenia 4
Rysowanie obiektów
1. Narzędzie rysunkowe  polilinia
Narzędziem umożliwiającym rysowanie linii oraz łuków jest polilinia. Polilinia posiada
następujące cechy:
- po narysowaniu wielu segmentów zaznaczenie jednego powoduje zaznaczenie wszystkich,
- polilinia może tworzyć powierzchnie zamknięte - często stosowane podczas wykonywania
kreskowań,
- polilinią można rysować łuki,
- po wstawieniu pierwszego punktu można np. wstawić kolejny punkt, zamienić standardową
prostą w łuk lub można nadać polilinii szerokość.
Narzędzie polilinia jest dostępne w menu Rysuj -> Polilinia, z karty Narzędzia
główne panel Rysuj Polilinia lub można je uruchomić wpisując plinia w oknie poleceń.
Sposób korzystania:
- po wybraniu narzędzia wskazujemy punkt początkowy rysowanego obiektu,
- po wskazaniu pierwszego punktu (a potem każdego kolejnego) mamy do dyspozycji szereg
opcji - m.in.:
- łUk  wybór tej opcji pozwala nam na przejście do trybu rysowania łuków (opcja jest
dostępna jeśli wcześniej kreśliliśmy linie),
- Linia  wybór tej opcji pozwala nam na przejście do trybu rysowania linii (opcja jest
dostępna jeśli wcześniej kreśliliśmy łuki),
- Zamknij  łączy ostatnio wskazany punkt z pierwszym (działanie analogiczne jak dla
narzędzia linia),
- Długość  rysuje element o podanej długości
styczny do poprzedniego elementu,
- Szerokość  umożliwia podanie szerokości
początkowej i końcowej dla kolejnego
rysowanego segmentu.
- jeśli nie wybierzmy żadnej z opcji to po wskazaniu
kolejnego punktu jest on łączony z poprzednim za
pomocą linii bądz
łuku.
2. Narzędzie rysunkowe  okrąg
Do tworzenia okręgów
służy narzędzie okrąg. Jest ono
dostępne w menu Rysuj ->
Okrąg, z karty Narzędzia
główne panel Rysuj Okrąg
lub z okna poleceń za pomocą
____________________________________________________________________________________________1
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
polecenia okrąg (lub o). Okrąg może zostać narysowany na kilka sposobów:
- domyślnie  poprzez podanie środka okręgu i jego promienia,
- z wykorzystaniem środka i średnicy,
- poprzez wskazanie trzech punktów przez które okrąg ma przechodzić,
- poprzez wskazanie dwóch punktów które stanowią końce jego średnicy,
- poprzez wskazanie obiektów do których okrąg ma być styczny (w tym przypadku nie zawsze
da się taki okrąg narysować).
3. Narzędzie rysunkowe  łuk
Narzędziem
umożliwiającym kreślenie tylko i
wyłącznie łuków jest narzędzie
łuk. A
uki utworzone za jego
pomocą są pojedynczymi
obiektami.
Narzędzie łuk jest
dostępne w menu Rysuj -> A
uk, z
karty Narzędzia główne panel
Rysuj A
uk lub można je
uruchomić wpisując łuk (lub u)
w oknie poleceń. Wybierając to
narzędzie z menu mamy
możliwość narysowania łuku na
jeden spośród 10 sposobów. W
tym celu narzędzie najlepiej
wybierać z menu, gdyż wtedy
mamy możliwość wybrania takiego sposobu wykreślenia łuku, który będzie najbardziej pasował
do posiadanych danych. Możemy też uruchomić tryb kontynuacji, w którym nowy łuk jest
rysowany począwszy od ostatniego punktu już istniejącego łuku i stycznie do niego. Tryb
kontynuacji jest uruchamiany po wciśnięciu klawisza ENTER.
A
uk może być stworzony poprzez podanie trzech spośród wielkości:
- punktów na łuku (dla opcji 3 punkty),
____________________________________________________________________________________________2
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
- początku, środka, końca (można także określać kierunek półprostej wychodzącej ze środka
łuku),
- promienia, kąta (rozwarcia łuku),
- cięciwy i zwrotu (kąt półprostej stycznej do łuku w jego początku).
Po wybraniu narzędzia łuk z okna poleceń domyślnym wariantem jest 3 punkty. Może
być on zmieniony poprzez wybór odpowiednich opcji w oknie poleceń, dzięki czemu można
zastosować każdy z 10 wariantów dostępnych z menu. Aktualnie wyświetlane opcje są zależne
od tego, jakie rodzaje danych zostały już podane. Domyślny wariant 3 punkty pozwala na
wskazanie kolejno: punktu początkowego łuku, punktu należącego do łuku oraz punktu
końcowego łuku.
4. Narzędzie rysunkowe  elipsa
Do rysowania elips służy narzędzie elipsa. Jest ono dostępne z menu Rysuj -> Elipsa, z
karty Narzędzia główne panel Rysuj Elipsa lub poprzez wpisanie polecenia elipsa (lub
e). Elipsa może być narysowana w następujący sposób:
- domyślnie (Oś, koniec) poprzez wskazanie pierwszej osi elipsy a następnie drugiej półosi
rozpoczynającej się w połowie pierwszej (trzeba wskazać dla niej punkt końcowy),
- lub poprzez wskazanie środka elipsy, końca pierwszej półosi, a następnie końca drugiej
półosi rozpoczynającej się w środku elipsy (wariant Centrum)
____________________________________________________________________________________________3
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
5. Narzędzie rysunkowe  wielobok
Narzędzie wielobok służy do tworzenia wieloboków foremnych. Jest ono dostępne w
menu Rysuj -> Wielobok, z karty Narzędzia główne panel Rysuj Wielobok lub z okna
poleceń (polecenie wielobok). Sposób korzystania:
- po wybraniu narzędzia należy podać liczbę boków (między 3 a 1024),
- wskazać środek wieloboku lub za pomocą opcji Bok podać początek i koniec jednego z
boków oraz wskazać lokalizację wieloboku,
- jeśli został wskazany środek wieloboku, to kolejne pytanie dotyczy tego, czy wielobok ma
być wpisany, czy opisany na okręgu, a następne promienia okręgu,
- jeśli wybierzemy opcję Wpisany w okrąg, to promień jest liczony od środka okręgu do
wierzchołka wieloboku, natomiast jeśli wybierzemy opcję Opisany, to promień jest liczony
od środka okręgu do punktu symetrii boku wieloboku.
wpisany
opisany
____________________________________________________________________________________________4
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
6. Narzędzie rysunkowe  prostokąt
Narzędzie prostokąt służy do tworzenia prostokątów. Jest ono dostępne w menu Rysuj -
> Prostokąt, z karty Narzędzia główne panel Rysuj Prostokąt lub można je uruchomić
wpisując prostok w oknie poleceń. Sposób korzystania:
- po uruchomieniu narzędzia, jest możliwe wskazanie pierwszego narożnika prostokąta, lub
określenie jak figura ma wyglądać. Możemy m.in.:
- sfazować wierzchołki (wybieramy opcję Fazuj, a następnie podajemy wymiary fazy),
- zaokrąglić wierzchołków (wybieramy opcję Zaokrągl, a następnie podajemy promień
zaokrąglenia),
- ustalić szerokość linii (wybieramy opcję Szerokość, a następnie podajemy szerokość
linii).
- po wskazaniu pierwszego narożnika program oferuje nowe opcje:
- możliwość określenia pola powierzchni prostokąta (wybieramy opcję Obszar, następnie
podajemy pole powierzchni i długość jednego z boków),
- możliwość wpisania długości boków (opcja Wymiary),
- możliwość narysowania obróconego prostokąta (opcja oBrót, dla której podamy kąt
obrotu),
- utworzony w ten sposób prostokąt jest jednym obiektem.
7. Narzędzie rysunkowe  splajn
Narzędzie splajn służy do rysowania gładkich krzywych tworzonych na bazie
współrzędnych poszczególnych punktów. Krzywe takie mogą być zamknięte podobnie jak
polilinia czy łamana zbudowana z odcinków. Do rysowania krzywych typu splajn służy narzędzie
splajn dostępne w menu Rysuj -> Splajn, z karty Narzędzia główne panel Rysuj Splajn
lub z okna poleceń (polecenie splajn). Sposób korzystania:
- po wybraniu narzędzia możemy określić pierwszy punkt wstawienia, lub wybrać opcję
Obiekt. Umożliwia nam ona przekształcenie istniejącej polilinii w splajn. W tym celu
wskazujemy polilinię, wciskamy ENTER i zamiast polilinii otrzymujemy krzywą typu
splajn,
____________________________________________________________________________________________5
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
- po wskazaniu pierwszego punktu, za pomocą opcji Styczność początkowa możemy
określić kierunek stycznej w punkcie początkowym a następnie wskazać kolejne punkty,
przez które powinien przechodzić rysowany splajn,
- na zakończenie rysowania za pomocą opcji Styczność w końcu możemy określić
kierunek stycznej dla końca splajnu,
- po wstawieniu dwóch kolejnych punktów wchodzących w skład rysowanego splajnu można
podać tolerancję rysowania obiektu (opcja toLerancja) - jeśli tolerancja jest równa zero,
wtedy splajn będzie przechodził przez kolejne wstawiane punkty, natomiast wartość
niezerowa oznacza maksymalną odległość w jakiej może znalez
ć się krzywa w stosunku do
podanego punktu.
Ćwiczenia
Zadanie 1
Korzystając z polilinii wykonaj pierwszy i drugi rysunek. Sposób wykonania pierwszego rysunku
jest podany poniżej.
____________________________________________________________________________________________6
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
Aby wykonać pierwszy rysunek:
" uruchom narzędzie Polilinia i określ pierwszą współrzędną:
Określ punkt początkowy: 100,100
" wybierz opcję Szerokość
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość] : s
" ustaw szerokość początkową na wartość 0
Określ szerokość początkową <0,0000>: 0
" a końcową na 10
Określ szerokość końcową <0,0000>: 10
" określ drugą współrzędną
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: 200,100
" następnie wybierz opcję Szerokość i ustaw wartość początkową na 10 a końcową na 0
Określ następny punkt lub
[łOk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: s
Określ szerokość początkową <0,0000>: 10
Określ szerokość końcową <0,0000>: 0
" określ trzecią współrzędną
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: 300,100
Utworzymy teraz następne ramię trójkąta o tych samych właściwościach lecz przy użyciu innej opcji.
" wybierz opcję Połszerokości
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Polszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość] : P
" ustaw wartość początkowej połowy szerokości na 0
Określ początkową połowę szerokości <0,0000>: 0
" a końcowej na 5
Określ końcową połowę szerokości <0,0000>: 5
" określ następną współrzędną
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: @100<120
____________________________________________________________________________________________7
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
" następnie wybierz opcję Połszerokości i ustaw wartość początkową na 5 a końcową na 0
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: P
Określ początkową połowę szerokości <0,0000>: 5
Określ końcową połowę szerokości <0,0000>: 0
" określ następną współrzędną
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: @100<120
" wybierz opcję Połszerokości i ustaw wartość początkową na 0 a końcową na 5
Określ następny punkt lub
[łuk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: P
Określ początkową połowę szerokości <0,0000>: 0
Określ końcową połowę szerokości <0,0000>: 5
" określ następną współrzędną
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: @100<240
" następnie wybierz opcję Połszerokości i ustaw wartość początkową na 5, a końcową na 0
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: P
Określ początkową połowę szerokości <0,0000>: 5
Określ końcową połowę szerokości <0,0000>: 0
" wybierz opcję Długość
Określ następny punkt lub
[łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: d
" określ długość linii
Określ długość linii: 100
Zadanie 2
Wykorzystując polilinię narysuj strzałkę zgodnie z rysunkiem
____________________________________________________________________________________________8
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
Zadanie 3
Narysuj figurę przedstawioną na rysunku.
Zadanie 4
Korzystając z wieloboku wykonaj pierwszy i drugi rysunek. Sposób wykonania pierwszego
rysunku jest podany poniżej.
____________________________________________________________________________________________9
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
Aby wykonać powyższy rysunek:
" Uruchom narzędzie Wielobok i zastosuj się do poniższych poleceń:
Podaj liczbę boków <4>: 5
Określ środek wieloboku lub [Bok]: 100,100
Podaj opcję [Wpisany/Opisany] : w
Określ promień okręgu: 100,130
" Wybierz ponownie narzędzie wielobok i:
Podaj liczbę boków <5>: 10
Określ środek wieloboku lub [Bok]: 100,100
Podaj opcję [Wpisany/Opisany] : o
Określ promień okręgu: 100,130
Zadanie 5
Narysuj prostokąt o wymiarach 200x150 jednostek, szerokości linii równej 4 jednostki i
zaokrąglonych narożnikach (promień zaokrąglenia 20 jednostek). Współrzędne lewego dolnego
rogu prostokąta wynoszą (100, 50).
Zadanie 6
Narysuj prostokąt o wymiarach 200x150 jednostek, szerokości linii równej 4 jednostki i
sfazowanych narożnikach (wielkość fazowania 10 i 20 jednostek). Współrzędne lewego dolnego
rogu prostokąta wynoszą (100, 50).
Zadanie 7
Narysować łuk oparty na cięciwie o długości 150 jednostek. Początek łuku ma znajdować się w
punkcie o współrzędnych (200, 50) a środek łuku w punkcie (280, 100)
Zadanie 8
Narysuj okrąg opisany oraz okrąg wpisany w danym trójkącie.
____________________________________________________________________________________________10
________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej  C4
Zadanie 9
Wykonaj poniższy rysunek.
Zadanie 10
Korzystając z narzędzia Multilinia wykonaj poniższy rysunek
____________________________________________________________________________________________11