29.09.12r.
Prawo – zbiór norm, zachowań, zasad, nakazów, zakazów, prawa i obowiązki.
Prawo dzielimy na:
a) materialne- ogół norm regulujących treści stosunków prawnych, czyli uprawnienia i obowiązki podmiotów, prawa oraz ewentualnie sankcje za przekroczenie lub ich niedopełnienie b) formalne- jest to tryb postępowania przed organami władzy publicznej związany z dochodzeniem uprawnień i egzekwowanie obowiązków określonych w prawie c) prywatne- reguluje stosunki między różnorodnymi podmiotami i gałęzie (p. rodzinne, p. handlowe, p. cywilne) d) publiczne- reguluje stosunki między państwem a obywatelami oraz między organami publicznymi e) podmiotowa- jest to zespół uprawnień które służą podmiotowi prawa według koncepcji naturalnego prawa, te prawa są niezbywalne f) przedmiotowe- ogół norm wyznaczający podmiotom określone zachowanie
Prawo jako zjawisko społeczne:
a) pojawia się gdy mamy do czynienia jednostkami ludzkimi w ramach mniej lub bardziej zorganizowanej grupy społecznej b) prawo nie dotyczy stosunku człowieka do siebie samego, do bóstwa, elementów i zjawisk przyrody, chyba że mają jakieś odniesienia i uwarunkowania społeczne c) prawo wyraża wartości i potrzeby o zasięgu społecznym, ma je chronić i urzeczywistniać d) prawo powstaje jako produkt procesu decyzyjnego e) sformułowane jest i bronione przez społeczeństwo za pośrednictwem jego instytucji f) realne istnienie norm prawnych uzależnione jest od społecznego przyzwolenia dla prawa i wynika to głównie z normatywności prawa.
Normatywność prawa- jest źródłem stanów faktycznych np. poczucia powinności.
-prawo do życia -prawo wolności słowa -prawo do bezpłatnej opieki medycznej -prawo sądowe - prawo socjalne
Funkcje państwa: ochronna, społeczna, stabilizująca, wychowawcza, organizacyjna
Źródła prawa:
a) umowy międzynarodowe (dwustronne lub wielostronne np. traktat, konwencja, pakt), o stosunkach prawnych, polityczne, gospodarcze, wojskowe, kulturalne, otwarte i zamknięte, terminowe i bezterminowe
b) zwyczaje które stały się normą prawną, immunitet dyplomatyczny
Normy moralne odnoszą się do zewnętrznych zachowań ludzkich i do tych intencji i postaw, które poddawane są z punktu widzenia szeroko rozumianej idei dobra.
Normy obyczajowe dotyczą zachowań ujmowanych np. jest nie jest przyjęte, wypada nie wypada czynić do danym środowisku i okoliczność.
Normy religijne obejmują normy w kategoriach dobra i zła, mogą się pokrywać z normami obyczajowymi i moralnymi.
Przepis prawny – jest to zwrot językowy zawarty w tekście prawnym, stanowiący techniczną jednostkę strukturalną aktu prawnego wyrażoną w postaci artykułu lub paragrafu.
Przepis prawny – to termin języka prawnego jak i prawniczego.
Elementy przepisu prawnego:
a) poprzednik określa czynności powstania skutków prawnych b) następnik ustala skutki prawne wiązane z okolicznościami w poprzedniku c) funktor normotwórczy łączy oba człony w całość zwrotem oznaczającym postępowanie.
Osoba która pobiera kredyt (poprzednik) jest zobowiązana do spłacenia kredytu w określonym terminie (funktor).
Osoba która zabiła (poprzednik) kogoś, podlega (funktor) karze do 25 lat więzienia (następnik).
Przypisy I stopnia (fakty)- to te które z określonymi faktami wiążą bezpośrednio skutki prawne. Przypisy II stopnia (termin)- są to tzw. przypisy o innych przypisach. Uchylają moc lub wyznaczają czas obowiązywania przypisów I stopnia (ustawa traci moc z dniem). Przypisy przejściowe- do dnia wejścia w życie stosuje się artykuł I np. ustawa traci moc z dniem 1.10.12.
II stopień odwołuje I stopień
ELEMENTY AKTU PRAWNEGO NORMATYWNEGO
Akt prawny normatywny jest to akt złożony z przypisów prawnych wyrażających normy prawne wydany przez państwowy organ upoważniony.
Elementy aktu prawnego normatywnego:
a) nagłówek- rodzaj aktu np. ustawa o szkolnictwie wyższym b) wskazanie podstawy prawnej c) preambuła- uzasadnia dlaczego akt został wydany d) część zasadnicza- to merytoryczna zawartość w formie przepisów usystematyzowanych za pomocą cyfr, kolejno jako artykuły w ustawie, a paragrafy, rozporządzenia i zarządzenia.
DZIENNIK USTAW
W Dzienniku Ustaw ogłasza się; - Konstytucję, - ustawy, - rozporządzenia z mocą ustawy wydane przez prezydenta RP, - rozporządzenia wydane przez prezydenta RP, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczących określonych w ustawach komitetów, będących członkami Rady Ministrów, oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji.
W Dzienniku Ustaw ogłasza się również akty prawne dotyczące:
- stanu wojny i zawarcia pokoju, - referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji i referendum ogólnokrajowego, - wyborów do sejmu i senatu, - wyborów prezydenta RP - powszechnej lub częściowej mobilizacji i użycia Sił Zbrojnych do obrony RP, - stanu wojennego, - stanu wyjątkowego, - stanu klęski żywiołowej, - stwierdzenia ważności wyboru prezydenta RP, wyborów do Sejmu i Senatu, oraz ważności referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji i referendum ogólnokrajowego.
MONITOR POLSKI
Akty urzędowe prezydenta RP dotyczące:
a) zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu, b) skracania kadencji Sejmu, c) zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, d) desygnowania i powoływania Prezesa Rady Ministrów oraz Rady Ministrów, e) przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków, f) dokonywania zmian w składzie Rady Ministrów na wniosek Prezesa Rady Ministrów, g) odwoływania ministra, któremu sejm wyraził wotum nieufności, h) powoływania lub odwoływania na określone w Konstytucji i ustawach stanowiska państwowe, i) powoływania sędziów, j) nadawania tytułu naukowego profesora, k) mianowanie na stopień generała i równorzędny, l) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
30.09.2012r
Państwo jest to zgodnie z prawem międzynarodowym jednostka podziału politycznego, której przysługuje pełna suwerenność, nie podlega żadnej innej jednostce politycznej. Państwo jako podmiot prawa międzynarodowego powinno posiadać następujące elementy: stałą ludność, struktury karne, suwerenną władzę, określone terytorium i zdolność wchodzenia w relacje międzynarodowe.
Cechy państwa: - przymusowość (obywatele są zmuszeni do subordynacji względem władz państwowych, w przeciwnym razie może być zastosowany wobec nich aparat przymusu), - suwerenność (państwo jest niezależne od innych …………….. w zakresie funkcji zewnętrznych i wewnętrznych państwa), - powszechność (cecha ta dotyczy zasad prawnych w państwie, które obejmują wszystkich obywateli w równym stopniu), - terytorium (jest to obszar lądowy w głąb ziemi, jak i wody przybrzeżne, strefa powietrzna nad państwem, statki wodne, a także placówki dyplomatyczne).
Funkcje państwa
1) Wewnętrzne: a) prawodawcza - państwo za pośrednictwem swojego aparatu tworzy prawo, które obowiązuje na jego terytorium, b) porządkowa – państwo jest zobowiązane do zachowania porządku i bezpieczeństwa, c) administracyjna – państwo jest zobowiązane zarządzać krajem za pomocą aparatu administracyjnego, d) gospodarczo-administracyjna – państwo jest zobowiązane zarządzać gospodarką i finansami kraju, e) socjalna – państwo jest zobowiązane zapewnić swoim obywatelom minimum środków do życia, f) kulturalno-oświatowa – państwo jest zobowiązane zorganizować system edukacji instytucji kulturalnych, szerzący rozwój intelektualny obywateli.
2) Zewnętrzne: a) obrona granic – zapewnia obywatelom poczucie bezpieczeństwa przez niwelowanie zagrożenia agresji ze strony innych państw, b) kontakt z innymi państwami – państwo powinno organizować współprace z innymi państwami.
Aparat państwowy – powiązany organizacyjnie system organów państwa i obsługujących je urzędów i instytucji, które służą centralnemu ośrodkowi podejmującemu decyzje np. rządowi do prowadzenia bieżącej polityki państwa.
W skład aparatu państwowego wchodzą organy prawodawcze (parlament), wykonawcze (prezydent i rząd) i przymusu ( policja i wojsko), wymiaru sprawiedliwości (sąd), kontroli (NIK, Trybunał Stanu).
Legitymizacja władzy jest to uprawomocnienie władzy, oparte na społecznej akceptacji. W państwach demokratycznych najbardziej rozpowszechnioną formą legitymizacji są wybory powszechne.
Legitymizacja władzy legalna - oparta na przeświadczeniu, że posłuszeństwo wynika z samego faktu istnienia prawa stanowionego.
Legitymizacja władzy tradycyjna – wynika z mocy panujących zwyczajów.
Legitymizacja władzy charyzmatyczna – wypływa z emocjonalnego stosunku do przywódcy, uznania jego wyjątkowego charakteru i niezwykłych talentów.
Zasada równości wobec prawa
- wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, - nikt nie może z jakiejkolwiek przyczyny być dyskryminowany, - każdy ma prawo do zadośćuczynienia z powodu dyskryminacji i organ stosujący prawo ma obowiązek rozstrzygnięcia „konfliktu” zgodnie z normami prawnymi, organ stosujący prawo ma obowiązek być bez stronniczy.
Zasada proporcjalności -władza publiczna ma obowiązek poszanowania i ochrony nienaruszalnej, przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka stanowiącej źródło wolności i praw człowieka i obywatela, - każdy jest zobowiązany szanować godność człowieka, wolności i prawa innych, - ograniczyć prawa i wolności człowieka i obywatela można tylko dla jego bezpieczeństwa i porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo dla wolności i praw innych osób.
Demokratyczne państwo prawne
Zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji Ustawa jest na tyle jasna i zgodna z Konstytucją, że nie trzeba odwoływać się do innych przepisów.
Zasada wyłączności ustawy Poprzez wyżej wymienioną zasadę realizowane są określone funkcje gwarancyjne zarówno w sferze praw i wolności jednostki, jak i działalności organów państwa. Ustawy wraz z Konstytucją mają podstawowe znaczenie dla administracji publicznej, bowiem tworzą dla nich podstawy prawne do działania oraz wyznaczają granice tego działania.
Zasada praworządności Została sformułowana w art.7 Konstytucji zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Organy administracji nie mogą łamać prawa, a wszelkie ich decyzje muszą mieć podstawę prawną.
Zasada równoważnego rozwoju Państwo musi bronić nie tylko naszych granic, ale też musi chronić nasze dobra materialne i niematerialne.
Zasada ochrony praw słusznie nabytych Nabyte prawa mogą być odebrane wtedy gdy przemawia za tym zasada prawna Konstytucji.
Zasada sprawiedliwości proceduralnej Podczas rozwiązywania problemu mamy zapewnioną bezstronność i konsekwentne stosowanie obowiązujących reguł.
Protokół – jest to specyficzne sprawozdanie, które sporządza się w formie aktu ustalając przebieg wydarzeń ………………… wykonane czynności lub stwierdzone fakty. Protokół zalicza się do pism typowych gdyż niezależnie od rodzaju posiadają taki sam początek i koniec.
Część zasadnicza może być przedstawiana w trzech podstawowych formach:
1) dosłownej – polegającej na biernym odtworzeniu przebiegu zebrania, protokoły tak sporządza się zwykle po zebraniu, 2) streszczonej – polegającej na streszczeniu poszczególnych przemówień lub wystąpień, 3) uproszczonej – polegającej na zredukowaniu do minimum części informacyjnej i dyskusyjnej.
Protokół
W dniu 31.07.2015r w miejscowości Mątwica, gmina Nowogród miał miejsce wypadek drogowy. W zdarzeniu tym brały udział 2 samochody. Jeden marki Audi A4 koloru czarnego, drugi marki Volkswagen Golf koloru czerwonego. Kierowca samochodu marki Audi z powodu nadmiernej prędkości stracił panowanie nad pojazdem, w związku z tym wjechał na lewy pas ruchu, którym poruszał się samochód marki Volkswagen i uderzył czołowo w nadjeżdżający pojazd. W wypadku uczestniczyły 3 osoby dorosłe. Kierowca Audi nie poniósł żadnych obrażeń, natomiast kierowca i pasażer Volkswagena z drobnymi obrażeniami ciała zostali przewiezieni do najbliższego szpitala w Łomży. Kierowca Audi został ukarany mandatem karnym w wysokości 1000zł i 20 punktami karnymi.
Protokół sporządzał starszy sierżant Jacek Ustaszewski
kierowca Audi Monika Malinowska
kierowca Volkswagena Kamil Cendrowski