1 Na czym polega zasada powierzenia kompetencji i jakie są jej konsekwencje?Zasada kompetencji powierzonych oznacza, że Unia Europejska ma tylko tyle kompetencji, ile powierzyły jej państwa członkowskie (na podstawie art. 5 TWE „Wspólnota działa w granicach kompetencji powierzonych jej niniejszym Traktatem oraz celów w nim wyznaczonych”). Oznacza to, że UE/WE nie przysługuje kompetencja do decydowania o swoich uprawnieniach ani przyznawaniu sobie nowych kompetencji. Komisja ma wszelkie dorozumiane kompetencje niezbędne do zrealizowania zadań wyraźnie nałożonych na nią Traktatem. Kompetencje WE mogą mieć charakter kompetencji: wyraźnych, domniemanych oraz dodatkowych

2. Co to są kompetencje dodatkowe Unii?

Zasada kompetencji dodatkowych – niektóre kompetencje instytucji wspólnotowych mogą wynikać z ich statusu lub praktyki ich działania. Możliwość poszerzenia kompetencji TWE

Są one przewidziane w art. 308 TWE dla osiągnięcia celów WE związanych z funkcjonowaniem wspólnego rynku:, „Jeżeli działanie = Wspólnoty okaże się niezbędne do osiągnięcia, w ramach funkcjonowania wspólnego rynku, jednego z celów Wspólnoty, a niniejszy Traktat nie przewidział kompetencji do działania wymaganego w tym celu, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, podejmując właściwe działania.”.

3. Jaka jest różnica między kompetencjami wyłącznymi i dzielonymi Unii?

Pewne kompetencje wykonywane mogą być wyłącznie na poziomie wspólnotowym, pewne zaś na poziomie krajowym. Inne mogą być wykonywane przez Wspólnotę lub przez państwa członkowskie. Podział kompetencji wynika z Traktatu i orzecznictwa ETS.

Kompetencje wyłączne (dotyczą między innymi unii celnej, polityki pieniężnej w strefie euro):

1.      W określonych obszarach jedynie WE może przyjmować akty prawnie wiążące

2.      Państwa członkowskie mogą działać jedynie z upoważnienia WE lub w celu wykonania aktów WE

3.      Wyłączność kompetencji WE polega na wyłączności dysponowania nimi

4.      WE ma także wyłączą kompetencję do zawierania umów międzynarodowych

5.      Kompetencje dzielone (dotyczą między innymi rynku wewnętrznego, polityki społecznej):

6.      W odpowiednich obszarach zarówno WE jak i państwa członkowskie mogą przyjmować akty prawnie wiążące

7.      Państwa członkowskie mogą wykonywać swoją kompetencję w zakresie w jakim WE nie wykonała swojej 

4. Jak działa zasada pomocniczości(subsydiarności)?

Zasada subsydiarności (pomocniczości) oznacza, że na szczeblu wspólnotowym powinny być podejmowane tylko te działania, których przeniesienie na wyższy szczebel oznacza większą skuteczność i efektywność niż w przypadku, gdyby prowadzenie stosownych akcji pozostawić w wyłącznej kompetencji rządów poszczególnych państw członkowskich.

5. Jaki test stosuje TSUE do badania proporcjonalności środka prawnego?

ETS bada czy zastosowany środek prawny jest:

Odpowiedni i konieczny do osiągnięcia określonego celu, – jeśli istnieje wybór między kilkoma odpowiednimi środkami, należy zastosować ten najmniej uciążliwy

Współmierny (proporcjonalny) w stosunku do nakładanych ograniczeń – „zakaz stosowania działań władczych ponad potrzebę”

6. Do kogo odnosi się zasada lojalnej współpracy?  (zwana zasadą proporcjalności)

Zasada wyprowadzona z art. 10 TWE to zasada lojalnej współpracy. Wskazuje ona na dwa obowiązki pozytywne (wypełnianie zobowiązań, ułatwianie realizacji celów WE) oraz jeden negatywny (zakaz przyjmowania środków sprzecznych z celami WE).

Zasada ta odnosi się do: Państw członkowskich, Instytucji Wspólnotowych, Relacji instytucje wspólnotowe-państwa członkowskie, Całego prawa UE
Działania Unii nie wykraczają poza to co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów; zasada ogólnego prawa wspólnotowego ; nie może być nieproporcjonalne działanie do zmierzonych celów.

7. W jaki sposób zasada równowagi instytucjonalnej zastępuje zasadę trójpodziału władzy?

Wynikająca z orzecznictwa ETS zasada równowagi instytucjonalnej składa się z wielu szczegółowych postulatów:

          Każda instytucja Wspólnoty działa jedynie na podstawie upoważnienia wynikającego z  Traktatów

          Żadna instytucja nie może zastępować innych w wykonywaniu ich kompetencji

          Wszystkie instytucje muszą przestrzegać przewidzianych prawem procedur

          Każda instytucja sama ustala swój wewnętrzny regulamin postępowania i żaden inny organ nie ma wpływu na kształt tego regulaminu

          Istnieje obowiązek współpracy w celu realizacji celów wynikających z Traktatów

8. Na czym polegała filarowa struktura Unii?

Z prawnego punktu widzenia zasadniczym kryterium odróżniającym I filar od II i III jest to, że w ramach filarów II i III państwa współpracują na podstawie prawa międzynarodowego tj. wyłącznie TUE. Nie obowiązuje w tych filarach reżim wspólnotowy – głównymi podmiotami działającymi w tych obszarach są państwa członkowskie UE choć mogą posługiwać się instytucjami wspólnotowymi oraz zobowiązane są do zachowania spójności ciągłości działań we wszystkich filarach oraz do szczególnego szanowania wspólnotowego zasobu prawnego. Interesującym i ważnym zjawiskiem służącym umocnieniu spójności działania Unii jest coraz mocniejsze wkraczanie reżimu wspólnotowego do III filara UE. Jest to możliwe, ponieważ w III filarze istotne kompetencje ma Trybunał Sprawiedliwości WE. W III filarze, UE tworzy się swoista hybryda prawa międzynarodowego i prawa wspólnotowego

Struktura filarowa została wprowadzona w Traktacie z Maastricht w 1993r.

I filar – unia gospodarcza

II filar – unia polityczna

III filar – unia policyjno-sądowa

I filar – metoda wspólnotowa ; II i III filar – metoda międzynarodowa ; We wszystkich trzech filarach działają te same instytucję tylko z innymi kompetencjami; ( Unia miała wspólne cele, wspólne wartości m. In. Praworządność, demokracja, poszanowanie praw człowieka) fundamentem było jednolite członkowstwo, jednolita procedura traktatów założycielskich ;

9. Co to jest metoda wspólnotowa? Czy ma obecnie zastosowanie?

Metoda wspólnotowa opiera się na zgodzie pomiędzy rządami Państw Członkowskich, która nie zawsze musi być jednomyślna. W ten sposób pojedyncze państwa mogą zostać zmuszone do przyjęcia decyzji, przeciwko którym głosowali. Ten ponadnarodowy sposób podejmowania decyzji opiera sie na inicjatywie legislacyjnej Komisji oraz procedurze głosowania kwalifikowaną większością w Radzie. Tradycyjna forma współpracy międzynarodowej zwykle wymaga jednomyślności wśród państw

10. Jaką rolę odgrywa Parlament Europejski w obecnych procedurach stanowienia prawa? Czy jest samodzielnym legislatorem?

Uprawnienia legislacyjne realizowane są w wyniku 4 procedur: konsultacji ; wyrażania zgody (polega na udzieleniu bądź nieudzieleniu przez Parlament zgody na przyjęcie przez Radę aktu prawnego);procedurę współpracy (umożliwia Parlamentowi wpływ na zmianę zgłoszonej przez Komisję propozycji legislacyjnej. Obecnie znajduje zastosowanie jedynie do aktów prawnych dotyczących unii gospodarczej i walutowej); procedurę współdecydowania (jako bardziej rozwiniętą formę procedury współpracy, polegającą na wspólnym stanowieniu prawa przez Radę i Parlament Europejski)

11. Dlaczego Komisja nazywana jest „strażnikiem traktatów”?

Funkcja kontrolna jest jedną z funkcji komisji. Ma ona na celu przestrzeganie prawa UE przez państwa członkowskie ( Art. 258 ). Jeśli Komisja uzna że państwo członkowskie uchybiło jednemu ze zobowiązań , wydaje opinie umożliwiając w ten sposób państwu przedstawienie uwag. Jeśli Państwo nie zastosuję się do opinii w terminie wyznaczonym przez Komisję może ona wnieść sprawę do TSUE. Komisja może wskazać kwotę ryczałtu bądź kary pieniężnej na obciążenie Państwa Członkowskiego.

Gdy TS uzna że Państwo nie zastosowało się do jego wyroku może na nie nałożyć kwotę ryczałtu lub okresową karę pieniężną.

12. Co to jest kompromis z Joaniny?

Kompromis z Janiny (zwany też mechanizmem z Janiny) to porozumienie zawarte w 1994 roku w greckim mieście Janina przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, dotyczące sposobu głosowania w Radzie Unii Europejskiej po rozszerzeniu Unii w 1995 roku.

Kompromis z Janiny został włączony do Traktatu amsterdamskiego w deklaracji nr 50. Obowiązywał do poszerzenia UE 1 maja 2004 roku.

Kompromis (ogłoszony oficjalnie jako decyzja Rady z 29 marca 1994 r. nr 94/C 105/01) stanowił, że w wypadku gdy uchwała Rady przegłosowana większością kwalifikowaną spotka się z opozycją dysponującą od 23 do 26 głosów ważonych (opozycja dysponująca liczbą co najmniej 27 głosów miała możliwość zablokowania decyzji Rady), Rada powinna uczynić wszystko, by uchwale zapewnić poparcie przynajmniej 68 głosów (zamiast wymaganych przez TWE 62 głosów)

13. Jakie zasady głosowania obowiązują w Radzie?

Skład : szefowie państw lub rządów Państw członkowskich + przewodniczący Komisji

Wybór przewodniczącego Rady – kwalifikowana większość głosów ; wybierany raz na 2,5 roku z możliwością odnowienia kadencji; pozbawianie urzędu również kwalifikowaną większością głosów.

14. Na czym polega i jak działa zasada ochrony uprawnionego oczekiwania?

Zasada ochrony uprawnionego oczekiwania (ochrony zaufania) polega na tym, że środki podejmowane przez WE nie mogą naruszać uprawnionego oczekiwania danego podmiotu, jeśli nie jest to uzasadnione względami nadrzędnego interesu publicznego. Aby móc powołać się na zasadę, podmiot powinien wykazać istnienie uprawnionego oczekiwania, oraz że poniósł stratę lub znalazł się w niekorzystnej dla siebie sytuacji, ponieważ na tym oczekiwaniu polegał. Zasada ta może być stosowana:

          Jako reguła interpretacji przepisów

          Dla unieważnienia aktu

          Jako podstawa skargi o odszkodowanie w ramach odpowiedzialności pozaumownej WE

15. Co to znaczy, że zasada niedyskryminacji jest ogólną zasadą prawa Unii?

ETS uznał zasadę niedyskryminacji za ogólną zasadę prawa UE stwierdzając, że postanowienia traktatowe odnoszą się tylko do niektórych, szczególnych jej aspektów.
16. W jaki sposób i dlaczego skutkują w prawie Unii prawa zawarte w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka?
17. W jakich sytuacjach TSUE kontroluje przestrzeganie praw podstawowych przez państwa członkowskie?

Europejski Trybunał Sprawiedliwości ocenia, czy interwencja instytucji wspólnotowej lub państwa członkowskiego stanowi niedopuszczalną ingerencję w prawo podstawowe jednostki. ETS ocenia czy ingerencja władzy publicznej w prawa podstawowe:

          Była określona przez prawo lub zgodna z prawem

          Jej cel był uprawniony

          Była „niezbędna w społeczeństwie demokratycznym” do realizacji tego celu

18. Jakiego rodzaju aktem jest i jak skutkuje Karta Praw Podstawowych Unii?

Karta Praw Podstawowych jest dokumentem nieformalnym, jej postanowienia nie mają charakteru prawnie wiążącego; w płaszczyźnie prawnej nie skutkują powstaniem konkretnych uprawnień po stronie jednostek; innymi słowy jednostki nie mogą jako wyłącznej podstawy swoich roszczeń powoływać praw w niej zapisanych.

 

19. Dlaczego Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu może kontrolować akty prawne Unii?

Skargi dotyczące naruszenia przez WE/UE praw człowieka sformułowanych w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności mogą trafić do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu na podstawie i w zakresie obowiązujących obecnie przepisów. Zgodnie z opinią Trybunału w Strasburgu państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za działania stworzonej przez siebie organizacji międzynarodowej, o ile organizacja ta nie zapewnia ekwiwalentnej ochrony.

20. Na czym polega doktryna sprawy wyjaśnionej/ sprawy oczywistej?

Doktryna sprawy wyjaśnionej (acte eclaire) i sprawy oczywistej (acte clair) → Wiemy już, kiedy sądy krajowe mogą, a kiedy muszą zwrócić się z pytaniem prejudycjalnym do TSUE. Ale odpowiedź, że sądy krajowe, od których przysługuje odwołanie mogą, a sądy krajowe od których nie ma odwołania, muszą zadawać pytania prejudycjalne nie zamyka sprawy. Mamy bowiem jeszcze doktrynę sprawy wyjaśnionej i sprawy oczywistej. Istotą owej doktryny jest wskazanie sytuacji, w których sądy krajowe nie muszą zwracać się z pytaniem prejudycjalnym do ETSu (niezależnie od tego, czy są sadami niższych instancji, czy sądami ostatniej instancji, a zatem czy przysługuje od ich orzeczenia odwołanie, czy też nie).

 

Doktryna sprawy wyjaśnionej bierze swój początek w orzeczeniu Da Costa. W orzeczeniu tym ETS stwierdził, że jeżeli podniesiona kwestia jest materialnie identyczna z kwestią, która była już przedmiotem orzeczenia ETSu, to sąd krajowy nie musi zwracać się z pytaniem prejudycjalnym do ETSu

 

Bardzo ważne jest orzeczenie w sprawie CILFIT. W orzeczeniu tym ETS rozwinął doktrynę sprawy wyjaśnionej i wypracował doktrynę sprawy oczywistej. Orzeczenie to pokazuje nam, że sąd krajowy nie musi zwracać się z pytaniem prejudycjalnym do ETSu, gdy:

      rozwiązanie danej kwestii nie jest niezbędne do wydania wyroku

      poprzednie orzeczenia ETSu dotyczyły już kwestii prawnych, których dotyczy pytanie – a zatem sprawa nie musi być materialnie identyczna, wystarczy że jest podobna.

      zastosowanie prawa wspólnotowego jest tak oczywiste, że ma miejsca na żadne wątpliwości. Sytuację to ocenia się zgodnie z:

        właściwościami prawa wspólnotowego

        szczególnymi trudnościami w jego interpretacji

        niebezpieczeństwem wydania odmiennych orzeczeń w obrębie Unii

 

Podsumowując, doktryna sprawy wyjaśnionej została została wypracowana w orzeczeniu Da Costa, a rozwinięta w orzeczeniu CILFIT. W Da Costa kwestia musiała być materialnie identyczna, natomiast w Cilfit może być już tylko podobna. Natomiast doktryna sprawy oczywistej została wypracowana w orzeczeniu CILFIT. Obie doktryny pokazują nam, kiedy sąd krajowy nie musi zwracać się z pytaniem do ETSu.

21. Jakie zmiany wprowadził Traktat lizboński w skardze o stwierdzenie nieważności aktu Unii? Czy wynikały one z wcześniejszego orzecznictwa TSUE?

KONTROLA SĄDOWA

Traktat lizboński rozszerza kontrolę sądową Trybunału na akty Rady Europejskiej. Ponadto harmonizuje przepisy dotyczące działań agend i organów UE. Akty te mogą stanowić przedmiot skarg wnoszonych do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Traktat lizboński umożliwia także wnoszenie skarg przez nowych pozywających. Parlamenty narodowe oraz Komitet Regionów mogą wnosić o stwierdzenie nieważności aktów, które uznają za niezgodne z zasadą pomocniczości. Komitet Regionów może ponadto dochodzić przed Trybunałem Sprawiedliwości UE przestrzegania własnych prerogatyw.

Traktat lizboński wprowadza też pomniejsze zmiany dotyczące skarg wnoszonych przez osoby prywatne. Mają one teraz możliwość wnoszenia skarg na akty prawne, które nie wymagają środków wykonawczych. Zachowany jest natomiast wymóg, że osoby prywatne mogą wnosić skargę tylko wówczas, jeśli postanowienia aktu dotyczą ich bezpośrednio lub indywidualnie.

Traktat lizboński upraszcza także mechanizm stosowania sankcji w przypadku niewykonywania wyroku. Komisja może teraz kierować sprawę do Trybunału po wcześniejszym wezwaniu państwa członkowskiego do wykonania wyroku. Usunięto zatem etap pośredni, w którym Komisja musiała jeszcze wydać uzasadnioną opinię.

Traktat lizboński upraszcza także procedurę skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom w przypadku braku zawiadomienia o krajowych środkach transpozycji. W takim przypadku Komisja może skierować skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom oraz wnosić o karę finansową, kiedy dwie różne procedury były już wcześniej konieczne.

22. Jakie zmiany wprowadził Traktat lizboński do struktury instytucjonalnej Unii?

W przeciwieństwie do innych traktatów traktat z Lizbony przewiduje zachowanie po jednym komisarzu z każdego państwa członkowskiego.

Liczba członków Parlamentu Europejskiego została ograniczona do 751. Na jedno państwo członkowskie musi przypadać co najmniej 6 i najwyżej 96 deputowanych.

Utworzono także nowe stałe stanowisko – przewodniczącego Rady Europejskiej, którego wyznacza Rada Europejska na okres dwóch i pół roku. Zapewni to większą ciągłość i stabilność pracom Rady Europejskiej.

Stworzono też urząd wysokiego przedstawiciela Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który pełni podwójną rolę: jest wiceprzewodniczącym Komisji oraz przewodniczącym Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych. Wyznaczenie jednego reprezentanta zwiększy spójność działań podejmowanych na arenie międzynarodowej oraz wpłynie na poprawę wizerunku Unii w świecie.

23. Jak zmienił się katalog aktów instytucji pod rządami Traktatu lizbońskiego?

24. Jak zmieniła się rola Rady Europejskiej/Parlament/Komisji/rada unii europejskiej/pod rządami Traktatu lizbońskiego?

Parlament Europejski - traktat lizboński zwiększa jego uprawnienia prawodawcze, budżetowe i w dziedzinie zatwierdzania umów międzynarodowych. Zmienia też jego skład: liczba posłów do PE nie może przekroczyć 751

Rada- do TL główny organ decyzyjny ; obecnie wraz z PE organ ustawodawczy UE

-Rada Unii europejskiej- jest zmiana dotycząca procesu decyzyjnego. Przede wszystkim stanowi on, że Rada podejmuje decyzje większością kwalifikowaną, z wyjątkiem przypadków

Komisja Europejska

. Zgodnie z traktatem lizbońskim w skład Komisji wchodzi po jednym komisarzu z każdego państwa członkowskiego, podczas gdy na mocy poprzednich traktatów komisarzy miało być mniej niż państw członkowskich.Wzmacnia się również pozycja przewodniczącego Komisji − może on nakazać członkowi kolegium rezygnację ze sprawowanej funkcji

25. Na czym polega bezpośrednie/pośrednie stosowanie prawa Unii? Jakie zmiany wprowadza w tym zakresie Traktat lizboński?

Zasada bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego – zasada, która odnosi się do sposobu i zakresu stosowania prawa wspólnotowego przez organy państwa członkowskiego.

Zasada opiera się na następujących założeniach:

• prawo wspólnotowe jest stosowane bezpośrednio w każdym z krajów członkowskich,

• prawo wspólnotowe ma bezpośrednią skuteczność wobec: instytucji, podmiotów prawa i obywateli każdego z państw członkowskich,

• nawet jeśli norma prawna wprowadzona do systemu prawa wspólnotowego nie została implementowana do systemu prawa krajowego, to ma ona swoje zastosowanie na terenie całej Wspólnoty, także tego kraju.

Istotą bezpośredniego stosowania prawa prawa wspólnotowego jest możliwość oparcia rozstrzygnięcia w sprawie zawisłej przez organem (sądowym lub administracyjnym) państwa członkowskiego o przepis wspólnotowy, a nie przepis krajowy.

26. Jakie są przesłanki i zakres odpowiedzialności odszkodowawczej państwa?
jednostce przysługuje roszczenie wobec państwa za wyrządzenie szkody wskutek naruszenia przez państwo norm prawa wspólnotowego.

Chodzi tu o podstawową zasadę prawa wspólnotowego, mówiącą, że niezgodne z prawem działanie albo zaniechanie rodzi obowiązek Państw Członkowskich zapewnienia pełnej skuteczności norm prawa wspólnotowego (effet utile) oraz zapewnienia jednostce efektywnej ochrony praw przyznanych jej przez prawo wspólnotowe. Według ETS pełna skuteczność prawa wspólnotowego nie byłaby zachowana, gdyby jednostce nie zapewnić możliwości dochodzenia odszkodowania przy naruszeniu norm prawa wspólnotowego. naprawienia wyrządzonej przez nie szkody.

Poszczególne przesłanki odpowiedzialności ETS wywodzi z ogólnych zasad prawa

Przesłanki materialne odpowiedzialności odszkodowawczej państwa wobec jednostek za naruszenie prawa wspólnotowego:

Przesłankami tymi są:

• naruszenie normy pr. wspólnotowego, która jest skierowana na przyznanie jednostkom praw;

• naruszenie prawa wspólnotowego jest wystarczająco poważne;

• występuje bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem prawa wspólnotowego a szkodą wyrządzoną jednostce;

Zostały one sformułowane na podstawie orzeczeń ETS w sprawach Francovich oraz Brasserie. Ocena tych przesłanek należy do sądów krajowych, ETS udziela jedynie wskazówek

Zostały one podkreślone przez orzecznictwo ETS w sprawie Francovich:

Norma prawa wspólnotowego musi przyznawać (nakładać) na jednostkę uprawnienie

Państwo członkowskie dopuściło się naruszenia tego uprawnienia

Po stronie jednostki wynika z tego naruszenia rzeczywista i jednoznaczna szkoda

Między naruszeniem prawa a szkodą musi istnieć związek przyczynowy adekwatny, zwykły

27. W jaki sposób działa zasada prymatu prawa Unii pod rządami Traktatu lizbońskiego? Na czym polegają zmiany?

28. W jaki sposób niemiecki Federalny Sąd konstytucyjny zaakceptował prymat prawa Unii (w tym w wyroku w sprawie Traktatu lizbońskiego)?

29. W jaki sposób polska Konstytucja zapewnia efektywność prawu Unii?

Ratyfikowana UM po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.

Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli nie da się jej pogodzić z umową.

Prawo stanowione przez UM jest stosowane bezpośrednio , mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami

30. W jaki sposób mogą być zmienione TUE i TFUE?

Traktaty są umowami międzynarodowymi zawartymi przez państwa tworzące WE/UE określające ich strukturę i zasady funkcjonowania oraz dot. Przyjęcia nowych członków. Istnieją dwie procedury zmiany prawa pierwotnego, zmiany traktatów – zwykła i uproszczona.

Uwaga! Obie wchodzą w życie po ich ratyfikowaniu przez WSZYSTKIE państwa członkowskie, zgodnie z ich wymogami konstytucyjnymi ( Polska – ratyfikacja)

Zwykła procedura zmiany – propozycję przedkłada każde Państwo Członkowskie, Parlament Europejski i Komisja ; Propozycje przekazywane są przez Rad ę Radzie Europejskiej oraz notyfikowane państwom członkowskim

Rada Europejska konsultuje się z PE + Komisja zwykłą większością głosów; zmiany wchodzą w życie po ratyfikacji .

Uproszczona procedura zmiany - propozycję przedkłada każde Państwo Członkowskie, Parlament Europejski i Komisja; decyzję podejmuje Rada Europejska ; zmiany dotyczą określonych dziedzin ; Parlament może wyrazić sprzeciw – nie wchodzi w życie

Droga do wprowadzenia : Rada Europejska jednomyślnie po konsultacji z PE i Komisja

31.Bezpośrednie obwiązywanie deryktywy

Bezpośredni skutek jest pojęciem wypracowanym przez orzecznictwo ETS, pierwszy raz zostało ono wyrażone w orzeczeniu van Gend en Loos.

W orzeczeniu tym ETS tłumaczy, że Traktat stworzył nowy porządek prawny, którego podmiotami są nie tylko państwa członkowskie, ale także obywatele. Z tego wynika, że normy prawa wspólnotowego są w stanie wprost określić sytuacje prawną jednostek: przyznawać im prawa i nakładać na nie obowiązki. Prawa jednostek podlegają ochronie udzielanej przez sądy krajowe, podobnie jak ograny prawodawcze i administracyjne. prawa takie są wyrażone w przepisach, albo da się je wyprowadzić z obowiązków nałożonych na państwa członkowskie. Przesłankami bezpośredniej skuteczności jest ich jasność (brak miejsca na interpretację), precyzyjność (określa zakres stosowania przepisu), bezwarunkowość (brak warunków do stosowania) oraz zupełność (musi być samo wykonalna).

Bezpośredni skutek to taka cecha norm prawa wspólnotowego , że mogą być one samodzielnym źródłem obowiązków lub praw dla jednostki. Zasada ta odnosi się nie tylko do norm obowiązujących w porządku prawnym państw członkowskich bez potrzeby ich inkorporacji, ale także do norm, których obowiązywanie w danym państwie jest uzależnione od ich implementacji.