Frederic the Great's Eulogy on Julien Offray de la Mettrie Fryderyka Wielkiego Eulogy na Julien de la Mettrie Offray

Julien Offray de la Mettrie was born in Saint Malo , on the twenty-fifth of December, 1709, to Julien Offray de la Mettrie and Marie Gaudron, who were living by a trade large enough to provide a good education for their son. Julien de la Mettrie Offray urodził się w Saint Malo , w dwudziestym piątym grudnia 1709, do Julien de la Mettrie Offray i Marie Gaudron, którzy mieszkali w handlu wystarczająco duże, aby zapewnić dobre wykształcenie dla ich syna. They sent him to the college of Coutance to study the humanities; he went from there to Paris, to the college of Plessis; he studied his rhetoric at Caen , and since he had much genius and imagination, he won all the prizes for eloquence. Wysłano go do kolegium Coutance na studia humanistyczne, wyjechał stamtąd do Paryża, do kolegium Plessis, studiował retorykę w jego Caen , a że miał wiele geniuszu i wyobraźni, zdobył wszystkie nagrody dla wymowy. He was a born orator and was passionately fond of poetry and belles-lettres, but his father thought he would earn more as an ecclesiastic than as a poet, and destined him for the church. Był urodzonym mówcą i pasjonował się poezji i literatury pięknej, ale jego ojciec myślał, że zarabia więcej niż jako duchowny jako poeta, i przeznaczony go do kościoła. He sent him, the following year, to the college of Plessis where he studied logic under M. Cordier, who was more a Jansenist than a logician. Posłał go na następny rok, do kolegium Plessis, gdzie studiował pod logiki M. Cordier, który był bardziej Jansenist niż logika.

It is characteristic of an ardent imagination to seize forcefully the objects presented to it, as it is characteristic of youth to be prejudiced in favor of the first opinions that are inculcated. Jest to charakterystyczne gorącym siłą wyobraźni do wykorzystania obiektów prezentowanych na to, jak to jest charakterystyczne dla młodzieży były naruszane za pierwsze opinie, które są wpajane. Any other scholar would have adopted the opinions of his teacher but that was not enough for young La Mettrie; he became a Jansenist, and wrote a work which had great vogue in that party. Każdy inny uczony nie przyjęły opinii jego nauczyciela, ale to było za mało dla młodych La Mettrie, stał się jansenistów, napisał utwór, który miał wielki krzyk mody w tej partii.

In 1725, he studied natural philosophy at the college of Harcourt, and made great progress there. W 1725 roku, studiował filozofię przyrody w kolegium Harcourt, i bardzo się postęp. On his return to Brittany, M. Hunault, a doctor of Saint Malo, had advised him to adopt the medical profession. Po powrocie do Bretanii, M. Hunault, lekarz z Saint Malo, poinformował go do przyjęcia służby medyczne. They had persuaded his father, assuring him that a mediocre profession would be better paid for his remedies than a good priest for his absolutions. Musieli przekonać ojca, zapewniając go, że przeciętny zawodu byłoby lepiej zapłacić za jego środków niż dobry księdza dla jego rozgrzeszenia. At first young La Mettrie had applied himself to the study of anatomy: for two years he had worked at the dissecting-table. Początkowo młody La Mettrie zastosował się do nauki anatomii: przez dwa lata pracował w prosektorium tabeli. After this, in 1725, he took the degree of doctor at Rheims, and was there received as a physician. Po tym, w 1725 roku, wziął stopnia doktora w Reims, i tam otrzymał jako lekarz.

In 1733, he went to Leyden to study under the famous Boerhaave. W 1733 roku udał się do Lejdy do badań w ramach słynnego Boerhaave. The master was worthy of the scholar and the scholar soon made himself worthy of the master. Kapitan był godny tego uczonego i uczony szybko stał się godny mistrza. M. La Mettrie devoted all the acuteness of his mind to the knowledge and to the healing of human infirmities; and he soon became a great physician. La Mettrie M. poświęcił wszystkie przenikliwość jego umysłu do wiedzy i do leczenia ludzkich słabości, a wkrótce stał się wielkim lekarzem.

In the year 1734, during his leisure moments, he translated a treatise of the late M. Boerhaave, his Aphrodisiacus, and joined to it a dissertation on venereal maladies, of which he himself was the author. W roku 1734, w chwilach wypoczynku, przełożył rozprawę z końca M. Boerhaave, jego Aphrodisiacus i dołączył do niego pracy doktorskiej na dolegliwości wenerycznych, których on sam był autorem. The old physicians in France rose up against a scholar who affronted them by knowing as much as they. Starych lekarzy we Francji powstał przeciwko uczony, który znieważane nich, wiedząc, jak oni. One of the most celebrated doctors of Paris did him the honor of criticizing his work (a sure proof that it was good). Jeden z najbardziej znanych lekarzy w Paryżu zrobił mu zaszczyt krytyki jego pracy (niezbity dowód, że to było dobre). La Mettrie replied; and, to confound his adversary still more, he composed in 1736 a treatise on vertigo, esteemed by all impartial physicians. La Mettrie odpowiedział i, aby zawstydzić przeciwnika jeszcze bardziej, skomponował w 1736 roku traktat o zawroty głowy, szanowany przez wszystkich bezstronny lekarzy.

By an unfortunate effect of human imperfection a certain base jealousy has come to be one of the characteristics of men of letters. Przez niefortunny efekt ludzkiej niedoskonałości niektórych zazdrość bazy stał się jedną z cech ludzi listów. This feeling incites those who have reputations, to oppose the progress of budding geniuses. To uczucie skłania tych, którzy mają reputację na wyrażenie sprzeciwu wobec postępu geniuszy pączkowania. This blight often fastens on talents without destroying them, but it sometimes injures them. Ta zaraza często laczy na talenty bez ich zniszczenia, ale czasem szkodzi im. M. La Mettrie, who was advancing in the career of science at a giant's pace, suffered from this jealousy, and his quick temper made him too susceptible to it. La Mettrie M., który był postęp w karierze naukowej na giganta tempo, cierpiał z tego zazdrość i jego szybkie temperament go zbyt podatny na to.

In Saint Malo, he translated the ``Aphorisms'' of Boerhaave, the ``Materia Medica,'' the ``Chemical Proceedings,'' the ``Chemical Theory,'' and the ``Institutions,'' by this same author. W Saint Malo, przetłumaczone na `` Aforyzmy z Boerhaave'', `` Materia Medica,''`` Chemical Postępowanie,''`` Chemical Theory,''i instytucji ``''przez tego samego autora. About the same time, he published an abstract of Sydenham. O tym samym czasie, opublikował streszczenie Sydenham. The young doctor had learned by premature experience, that if he wished to live in peace, it was better to translate than to compose; but it is characteristic of genius to escape from reflection. Młody lekarz dowiedział się poprzez przedwczesne doświadczenia, że ​​jeśli chce żyć w pokoju, lepiej było przetłumaczyć niż do komponowania, ale charakterystyczne jest to genialny uciec od refleksji. Counting on himself alone, if I may speak thus, and filled with the knowledge he had gained from his infinitely skillful researches into nature, he wished to communicate to the public the useful discoveries he had made. Licząc na sam siebie, jeśli mogę tak mówić, i pełne wiedzy, jaką zdobyli z jego nieskończenie umiejętne badania w przyrodzie, chciał przekazać do publicznej wiadomości przydatnych odkryć, co uczynił. He published his treatise on smallpox, his ``Practical Medicine,'' and six volumes of commentary on the physiology of Boerhaave. Wydał traktat o ospy, jego `` Medycyna Praktyczna,''i sześć tomów komentarza do fizjologii Boerhaave. All these works appeared at Paris, although the author had written them at Saint Malo. Wszystkie te prace pojawiły się w Paryżu, chociaż autor pisał je w Saint Malo. He joined to the theory of his art an always successful practice, which is no small recommendation for a physician. Wstąpił do teorii jego sztuki zawsze jest skuteczne praktyki, która ma małe zalecenie lekarza.

In 1742, La Mettrie came to Paris, led there by the death of M. Hunault, his old teacher. W 1742 roku, La Mettrie przyjechał do Paryża, doprowadziła tam do śmierci M. Hunault, jego nauczycielem życia. Morand and Sidobre introduced him to the Duke of Gramont, who, a few days after, obtained for him the commission of physician of the guards. He accompanied the Duke to war , and was with him at the battle of Dettingen, at the siege of Freiburg, and at the battle of Fotenoy, where he lost his patron, who was killed by a cannon shot. Morand i Sidobre wprowadził go do księcia Gramont, który kilka dni po, uzyskane dla niego komisji lekarz strażników. Towarzyszył księcia do wojny , i był z nim w bitwie pod Dettingen, podczas oblężenia Freiburg oraz w bitwie pod Fotenoy, gdzie stracił patrona, który został zabity przez strzał armaty.

La Mettrie felt this loss all the more keenly, because it was at the same time the reef on which his fortune was wrecked. La Mettrie poczułem tej straty tym bardziej gorąco, bo to był w tym samym czasie, w którym rafa swój majątek został zniszczony. This is what happened. To co się stało. During the campaign of Freiburg, La Mettrie had an attack of violent fever. Podczas kampanii we Freiburgu, La Mettrie miał atak silnej gorączki. For a philosopher an illness is a school of physiology; he believed that he could clearly see that thought is but a consequence of the organization of the machine, and that the disturbance of the springs has considerable influence on that part of us which the metaphysicians call soul. Dla filozofa choroby jest szkoła fizjologii, wierzył, że mógł wyraźnie zobaczyć, że myśl jest, ale skutek organizacji maszyny, i że zakłócenie sprężyn znaczący wpływ na tę część nas, która metafizyków połączenia duszy. Filled with these ideas during his convalescence, he boldly bore the torch of experience into the night of metaphysics; he tried to explain by aid of anatomy the thin texture of understanding, and he found only mechanism where others had supposed an essence superior to matter. Pełni te pomysły podczas rekonwalescencji, śmiało urodziła pochodnię doświadczenie w noc metafizyki starał się wyjaśnić w ramach pomocy anatomii tekstury cienkie zrozumienia, i znalazł tam, gdzie inni tylko mechanizm przypuszczał istocie lepsze sprawy. He had his philosophic conjectures printed under the title of ``The Natural History of the Soul.'' The chaplain of the regiment sounded the tocsin against him, and at first sight all the devotees cried out against him. Miał filozoficznego domysły wydrukowane pod tytułem `` The Natural History of the Soul.''Kapelana pułku zabrzmiał alarm przeciw niemu i na pierwszy rzut oka wszyscy wielbiciele wołali przeciwko niemu.

The common ecclesiastic is like Don Quixote, who found marvelous adventures in commonplace events, or like the famous soldier, so engrossed with his system that he found columns in all the books he read. Wspólne duchowny jest jak Don Kichot, który znalazł wspaniałe przygody w codzienności zdarzeń, czy jak słynny żołnierz, tak pochłonięty swoim systemem, który znalazł kolumn wszystkie książki czytał. The majority of priests examine all works of literature as if they were treatises on theology, and filled with this one aim, they discover heresies everywhere. Większość księży zbadać wszystkie dzieła literackie, jak gdyby były traktaty o teologii i wypełnione tym jeden cel, odkrywają, że herezje na całym świecie. To this fact are due very many false judgements and very many accusations, for the most part unjust, against the authors. Aby ten fakt mają bardzo wiele fałszywych orzeczeń i bardzo wielu zarzutów, w większości bezpodstawne, wobec autorów. A book of physics should be read in the spirit of a physicist; nature, the truth, is its sole judge, and should absolve or condemn it. Książki z fizyki powinny być odczytywane w duchu fizyk, natura, prawda, jest jej jedynym sędzią, i powinno zwalniać lub potępienie. A book of astronomy should be read in the same manner. Książka astronomii należy odczytywać w ten sam sposób. If a poor physician proves that the blow of a stick smartly rapped on the skull disturbs the mind, or that at a certain degree of heat reason wanders, one must either prove the contrary or keep quiet. Jeśli biedny lekarz udowadnia, że ​​cios kijem elegancko rapował na czaszce zakłóca umysł, lub, że w pewnym stopniu wędruje powodu ciepła, trzeba udowodnić, albo przeciwnie lub milczeć. If a skillful astronomer proves, in spite of Joshua, that the earth and all the celestial globes revolve around the sun, one must either calculate better than he, or admit that the earth revolves. Jeśli umiejętne astronom dowodzi, mimo Joshua, że ​​ziemia i wszystkie kule niebieskie krążą wokół Słońca, trzeba albo obliczyć lepiej niż on, albo przyznać, że ziemia się kręci.

But the theologians, who, by their continual apprehension, might make the weak believe that their cause is bad, are not troubled by such a small matter. Ale teologów, którzy, ich ciągły niepokój, może spowodować, że słaby, że ich przyczyną jest złe, nie martwimy się takie sprawy małe. They insisted on finding seeds of heresy in a work dealing with physics. Twierdzili na znalezienie nasion herezji w pracy do czynienia z fizyki. The author underwent a frightful persecution, and the priests claimed that a doctor accused of heresy could not cure the French guards. Autor przeszedł straszne prześladowania, a kapłani twierdzili, że lekarz oskarżony o herezję nie może leczyć francuskich strażników.

To the hatred of the devotees was joined that of his rivals for glory. Do nienawiści do wyznawców był dołączył że jego rywale do chwały. This was rekindled by a work of La Mettrie's entitled ``The Politics of Physicians.'' A man full of cunning, and carried away by ambition, aspired to the place, then vacant, of first physician to the king of France. To był rekindled o dzieło La Mettrie pt `` The Politics of Physicians.''Człowiek pełen sprytu i ponieść ambicji, dążyli do miejsca, a następnie puste, z pierwszym lekarzem króla Francji. He thought that he could gain it by heaping ridicule upon those of his contemporaries who might lay claim to this position. Myślał, że może zdobyć go ułoży drwiny na tych swoich współczesnych, którzy mogliby pretendować do tego stanowiska. He wrote a libel against them, and abusing the easy friendship of La Mettrie, he enticed him to lend to it the volubility of his pen, and the richness of his imagination. Pisał o zniesławienie przeciwko nim, i nadużywa łatwy przyjaźń La Mettrie, że zwabiła go do udzielenia mu potoczystość mowy o jego pióra, a bogactwo jego wyobraźni. Nothing more was needed to complete the downfall of a man little known, against whom were all appearances, and whose only protection was his merit. Nic więcej nie było potrzebne do wykonania upadku człowieka, mało znane, wobec których były występy, a ich jedyną ochroną była jego zasługą.

For having been too sincere as a philosopher and too obliging as a friend, La Mettrie was compelled to leave his country. Za to, że zbyt szczery jako filozofa, a także zobowiązanie do znajomych, La Mettrie został zmuszony do opuszczenia kraju. The Duke of Duras and the Viscount of Chaila advised him to flee from the hatred of the priests and the revenge of the physicians. Książę Duras i wicehrabia Chaila poradził mu, aby uciec od nienawiści kapłanów i zemsta lekarzy. Therefore, in 1756, he left the hospitals of the army where he had been placed by M. Sechelles, and came to Leyden to philosophize in peace. Dlatego też, w 1756 wyjechał w szpitalach armii, gdzie został umieszczony przez M. Sechelles, i przyszedł do Leyden filozofować w pokoju. He there composed his ``Penelope,'' a polemical work against the physicians in which, after the fashion of Democritus, he made fun of the vanity of his profession. On nie skomponował `` Penelope,''polemiczny wobec pracy lekarzy, w którym, po modzie Demokryt, że wyśmiewali się z marności tego zawodu. The curious result was that the doctors themselves, though their quackery was painted in true colors, could not help laughing when they read it, and that is a sure sign that they had found more wit than malice in it. Ciekawy wynik, że lekarze się, choć ich szarlatanerii został namalowany w prawdziwych kolorach, nie mógł powstrzymać się od śmiechu, gdy ją odczytać, i że jest to pewny znak, że znaleźli więcej rozumu niż w nim złość.

M. La Mettrie after losing sight of his hospitals and his patients, gave himself up completely to speculative philosophy; he wrote his Man a Machine or rather he put on paper some vigorous thoughts about materialism, which he doubtless planned to rewrite. La Mettrie M. po tracąc z oczu jego i jego pacjentów szpitali, oddał się całkowicie do filozofii spekulatywnej, napisał swoją Man Machine a raczej przelać na papier intensywnym myśli o materializm, który niewątpliwie planowane do przerobienia. This work, which was bound to displease men who by their position are declared enemies of the progress of human reason, roused all the priests of Leyden against its author. Prace te, które miał obowiązek nie podobają się ludzie, którzy przez swoje stanowisko są uznani za wrogów postępu ludzkiego rozumu, obudził wszystkich kapłanów Leyden przed jego autora. Calvinists, Catholics and Lutherans forgot for the time that connsubstantiation, free will, mass for the dead, and the infallibility of the pope divided them: they all united again to persecute a philosopher who had the additional misfortune of being French, at a time when that monarchy was waging a successful war against their High Powers. Kalwini, katolicy i luteranie zapomniał w czasie, connsubstantiation, wolna wola, Mszy za zmarłych i nieomylność papieża podzielił je: wszystkie stany ponownie prześladować filozof, który miał nieszczęście być dodatkowe francuski, w czasie, gdy że monarchia była toczy udane wojny z ich wysokiej mocy.

The title of philosopher and the reputation of being unfortunate were enough to procure for La Mettrie a refuge in Prussia with a pension from the king . Tytuł filozof i reputacja jest niefortunne były wystarczające, aby uzyskać dla La Mettrie schronienia w Prusach z emerytury lub renty z królem . He came to Berlin in he month of February in the year 1748; he was there received as a member of the Royal Academy of Science. Przyjechał on do Berlina w lutym w roku 1748, był nie otrzymał jako członek Królewskiej Akademii Nauk. Medicine reclaimed him from metaphysics, and he wrote a treatise on dysentery, another on asthma, the best that had then been written on these cruel diseases. Medycyna regeneracji go od metafizyki, a on napisał traktat na czerwonkę, inny na astmę, najlepsze, które następnie zostały napisane na tych okrutnych chorób. He sketched works on certain philosophical subjects which he had proposed to look into. Szkicował działa na niektóre tematy filozoficzne, które on zaproponował, by przyjrzeć się. By a sequence of accidents which befell him these works were stolen, but he demanded their suppression as soon as they appeared. Przez ciąg wypadków, które spotkały go te prace zostały skradzione, ale zażądał ich eliminację tak szybko jak się pojawiły.

La Mettrie died in the house of Milord Tirconnel, minister plenipotentiary of France, whose life he had saved. La Mettrie zmarł w domu Milord Tirconnel, ministrem pełnomocnym we Francji, którego życie uratował. It seems that the disease, knowing with whom it had to deal, was clever enough to attack his brain first, so that it would more surely confound him. Wydaje się, że choroba, wiedząc, z kim miał do czynienia, był na tyle sprytny, by zaatakować jego mózgu po pierwsze, tak że na pewno więcej go zawieść. He had a burning fever and was violently delirious. Miał płonąca gorączka i został brutalnie delirium. The invalid was obliged to depend upon the science of his colleagues, and he did not find there the resources which he had so often found in his own, both for himself and for the public. Nieprawidłowy był zobowiązany do nauki zależy od jego kolegów, i nie znalazł tam zasobów, które tak często znaleźć w jego własnej, zarówno dla siebie i dla społeczeństwa.

He died on the eleventh of November, 1751, at the age of forty-three years . Zmarł na jedenastym listopada 1751, w wieku czterdzieści trzy lata . He had married Louise Charlotte Dréano, by whom he left only a daughter, five years and a few months old. Ożenił się Louise Charlotte Dréano, z którą zostawił tylko córkę, pięć lat i kilka miesięcy.

La Mettrie was born with a fund of natural and inexhaustible gaiety; he had a quick mind, and such a fertile imagination that it made flowers grow in the field of medicine. La Mettrie urodził się z funduszu wesołości naturalne i niewyczerpane, miał to szybkie umysłu i wyobraźni tak żyznej, że złożył kwiaty rosną w dziedzinie medycyny. Nature had made him an orator and philosopher; but a yet more precious gift which he received from her, was a pure soul and an obliging heart. Natura uczyniła go mówca i filozof, ale jeszcze bardziej cennego daru, który otrzymał od niej, był czystej duszy i zobowiązujące serca. All those who are not imposed upon by the pious insults of the theologians mourn in La Mettrie a good man and a wise physician. Wszyscy ci, którzy nie są nałożone przez pobożnych obelgi opłakiwać teologów w La Mettrie człowiek dobry i mądry lekarz.

Oryginalny tekst w języku: angielski

M. La Mettrie devoted all the acuteness of his mind to the knowledge and to the healing of human infirmities; and he soon became a great physician.

Zaproponuj lepsze tłumaczenie

"La Mettrie, Julien Offray de (ur. 19. grudnia 1709 w Saint Malo -- zm. 11. listopada 1751 w Berlinie), francuski lekarz i filozof; reprezentował mechaniczny materializm; z powodu swoich poglądów musiał uciekać z Francji; w 1748 opublikował w Holandii swoją rozprawę »L'homme machine« (pol.: »Człowiek jako maszyna«); z tego powodu ponownie musiał uciekać; azyl otrzymał w Prusach; był członkiem wolnomyślicieli zaproszonych na dwór Fryderyka II w Potsdamie; zmarł z powodu nadmiernego spożycia pasty z trufli." -- tak brzmi typowy leksykonowy zapis o La Mettrie. Zawiera on w krótkiej formie wszystko, co dzisiaj ogólnie wiadomo, o jego biografii i filozofii. Dziwny jest też rozpowszechniony obraz La Mettries wśród fachowców; ponieważ brakuje w nim akurat tego dzieła, które było najwyżej przez niego cenione i wyklęte przez jemu współczesnych: »Discours sur le bonheur« (pol.: »O szczęściu«), uzupełnionego o pismo »L'art de jouir« (pol.: »Sztuka odczuwania rozkoszy«). Zawarte tam théorie des remords (Nauki poczucia winy / super-ego) zostały ocenione jako moralnie naganne i wolnomyśliciele bez wyjątku odcięli się od La Mettrie -- odsunęli go z życia publicznego. Ta teoria jest zdumiewająca również dzisiaj i ciągle nie jest akceptowana -- z jednej strony, ponieważ jest odrzucana, z drugiej z powodu jej niezrozumienia. W ostatnim czasie podjęto kilka prób rehabilitacji niesłusznie wyklętego La Mettrie ze względów "humanitarnych", jednak zawsze z banalizacją zarówno jego théorie des remords, jak i z pominięciem przyczyn jego zafałszowania. Trudno uwierzyć, że "przypadek La Mettrie" może nas, już dawno historycznie uświadomionych, jeszcze czegoś istotnego nauczyć. Dzięki stwierdzeniu tego, co zostało pominięte w filozofii La Mettriego oraz motywów (polityczno-taktycznej natury) jego odsunięcie przez prominentnych wolnomyślicieli, dopiero teraz gdy "zwycięzcy" przegrali nadażyła się szansa zrozumienia i dalszego działania (taką próbę podjęto w LSR-Projekt. (1)

La Mettrie, o którego pochodzeniu i młodości niewiele wiadomo, studiował najpierw filozofię i nauki ścisłe, potem medycynę. Po promocji (Rennes, 1736 (2)) niezadowolony z poziomu medycyny we Francji, przeniósł się do Leiden w Holandii, gdzie nauczał czołowy lekarz Europy Hermann Boerhaave. Tam La Mettrie zaczął swoją pisemną działalność. Tłumaczył na francuski medyczne pisma Boerhaavea i je komentował, wkrótce rozpoczął pisać własne rozprawy. Po dwóch latach spędzonych w Leiden wrócił do rodzinnego Saint Malo i pracował jako lekarz. Ożenił się i 1741 został ojcem córki.
W 1742 zostawił rodzinę w Saint Malo, a sam pojechał do Paryża, aby przyjąć u Duc de Grammont posadę osobistego lekarza i oficera sanitarnego. Wziął udział w wojnach z Austrią w latach 1743 do 1745, przebywał jednak też dłużej w Paryżu, gdzie znalazł wrogów w kręgach medycznych reprezentująć postępowe poglądy Boerhaavea. Z tego powodu, po śmierci w 1745 Duc de Grammont, stracił swoje stanowisko.
W tym czasie La Mettrie rozszerzył swoje zainteresowania literackie i w 1745 anonimowo wydał swoje pierwsze dzieło filozoficzne »Histoire naturelle de l'âme«. Zostało ono natychmiast skonfiskowane i publicznie w Paryżu spalone. W 1746 La Mettrie opublikował ironiczno-polemiczną rozprawę przeciw przedsiębiorczym lekarzom, którzy nie są zainteresowani nowymi zdobyczami nauki (»Politique du médecin de Machiavel«). W końcu po jeszcze jednym moralno-krytycznym artykule »La Volupté« był zmuszony opuścić Francję i w 1747 przybył do w miarę liberalnej Holandii. Tu drukowano zakazane książki z całej Europy. La Mettrie, znowu na wszelki wypadek anonimowo opublikował książkę, która uczyniła go słynnym: »L'homme machine«. Tym jednak przekroczył granicę holenderskiej tolerancji. Anonimowość szybko okazała się niewystarczającą ochroną i La Mettrie w lutym 1748 ponowną uczieczką ledwo uniknął aresztowania. Azyl znalazł na dworze Fryderyka Wielkiego "oświeconego monarchy" i wolnomyślącego "filozofa na tronie", który chętnie przyjął "ofiarę klech".

Gdy La Mettrie trafił do Potsdamu cieszył się największą sławą. Został członkiem Akademii Nauk i lekarzem osobistym Fryderyka oraz jego osobą towarzyszącą i czytającym na głos. Przy stole Fryderyka na zamku w »Sanssouci« zasiadali słynni wolnomyśliciele a La Mettrie był stałym gościem. Jedno było oczywiste, pod ochroną Fryderyka -- prześladowany autor »La Volupté« i »L'homme machine« miał swoje filozoficzne myśli wolno wyrażać i bez jakiejkolwiek cenzury publikować.

Jednak wkrótce się to zmieniło. Fryderyk nie był w stanie dotrzymać swojego przyrzeczenia. Ataki La Mettrie na chciwych lekarzy lub leniwy kler mogły się podobać Fryderykowi. Ale podczas konwersacji na dworze w Sanssouci La Mettrie, prawdopodobnie, nie był w stanie powstrzymać się od krytyki wolnomyślicieli. Oczywiście miała ona łagodną ironiczną formę.(3) Jednak w ten sposób szybko osiągnął granice tolerancji Fryderyka.

Fryderyk polecił Maupertuisowi, prezydentowi Akademii Nauk, szybko skłonić La Mettrie do złożenia przyrzeczenia, że nie wyda już żadnego własnego utworu i ograniczy swoją literacką działalność wyłącznie do tłumaczeń. Celem było uchronienie La Mettrie "przed samym sobą", przed nieprzymyślanymi skutkami ekscesów jego "niebezpiecznej zarozumiałości". (4) La Mettrie, który nie mógł już liczyć na inne schronienie, musiał robić dobrą minę do złej gry. Ale nie dał się zastraszyć i znalazł nową drogę, przy zachowaniu formy, prezentowania swoich niewygodnych myśli o przesądach "oświeconych". Zgodnie z zaleceniami przetłumaczył leżące poza podejrzeniami klasyczne dzieło Seneki »De beata vita«. Nie było to wyraźnie zabronione i napisał do niego "Wprowadzenie". Temu "Wprowadzeniu" nadał La Mettrie formę swojego głównego dzieła: »Discours sur le bonheur«. Udało mu się mimo ciągłej kontroli, przebywania w towarzystwie Fryderyka i innych "nadzorców", wydrukować Senekę wraz z wprowadzeniem bez cenzury. Zaskoczenie było całkowite, oczywiście bardzo ciche, ponieważ Fryderyk, który przywiązywał dużą wagę do swojej tolerancji, nie mógł go okazać.

Fryderyk miał kilka egzemplarzy tego dzieła wrzucić do ognia - o czym z radością donosił młody Lessing swemu ojcu , (5) nie mógł jednak otwarcie wystąpić jako cenzor filozofa, skoro dopiero co uratował go przed prześladowaniami. Dlatego nie działał otwacie. La Mettrie zachował swój statut na dworze i Akademii, ale nalegano, aby wydał »Œuvres philosophiques« -- bez jego głównego dzieła -- jako jego filozoficzny testament w wieku 40 lat, po zaledwie pięcioletniej karierze i niemo zaprzeczył swoim najważniejszym ideom.

Brak relacji samego La Mettrie o jego sytuacji na dworze. Z różnych stron donoszono jedynie, że był on traktowany trochę jak błazen, co on zaakceptował, aby zachować nieco swobody. Był on też wówczas odbijany w miedzi, jako "wesoły demokrata". W tej roli wydał kilka mniejszych utworów - wieloznacznych spowodu używanych w niej ironii. Oczywiści La Mettrie nie mógł czuć się pewnie w tej sztucznej swobodzie. Jako jedyny konsekwenty ateista na dworze, w swym ostatnim azylu czuł się coraz bardziej otoczony przez wrogów. Traktowali oni tak poważnie jego prześmiewcze zachowanie, że obawiał on się, że pewnego dnia zostanie usunięty za swoją filozoficzną odwagę." (6) W jednym małym utworze, napisanym dla własnej ochrony, (»Le petit homme à longue queue« (7)) powtórzył on swoje obawy, że padnie ofiarą "złości pobożnych". To był jego ostatni utwór. Kilka tygodni później zmarł mimo dobrego stanu zdrowia z powodu przejedzenia - w gruncie rzeczy w niewyjaćnionych okolicznościach.

***

Pisane między wierszami ironiczne obawy La Mettrie nt. "wolnomyślących pobożnych" sprawdziły się. Potwierdzały to też relacje niektórych czołowych wolnomyślicieli tego czasu. Np. Wolter już w cześniej oczerniał La Mettrie w swoich, przeznaczonych do druku, listach, jako głupca i pijaka. Powitał on jego śmierć mimo jego tryskającej kondycji z zadowoleniem, przy tym sam był hipochondrykiem i całe życie chorował. Sam jako wróg Kościoła ("écrasez l'infâme!") -- na starość, z troski o swój pochówek, wyspowiadał się -- nie wahał się wyrazić sarkastycznie swej radości, że La Mettrie, "nadęty i gruby jak beczka",wbrew swej woli został pochowany po katolicku." (8) Zaś Diderot, również wielki zwolennik tolerancji i humanizmu, mimo że nie znał La Mettrie osobiście, po dziesięcioleciach milczenia jeszcze stwierdził, że "La Mettrie tak umarł, jak umrzeć musiał: jako ofiara niepohamowania i szaleństwa. Z powodu niezdolności spełnienia zawodowego zabił się sam. Jest to surowa ocena, ale sprawiedliwa." Czołowy filozof  czuł się upoważniony i zobowiązany, "wyrzucić ze wspólnoty filozofów czowieka zepsutego w zachowaniu i poglądach." (9)

Jeszcze jako autor »L'homme machine« La Mettrie mógł się cieszyć najlepszą opinią wśród wolnomyślicieli. A Fryderyk dosłownie zabiegał o niego i Maupertuis, wówczas czołowy uczony i prezydent pruskiej Akademii Nauk mówili o nim z największym podziwem. Jednak szybko się to zmieniło, gdy »Discours sur le bonheur« przyjęto w atmosferze skandalu pogłębione nową wersją rozkoszy »L'art de jouir«. Od tego czasu La Mettrie był traktowany za błazna: przez jednych za pisaka, który nie wiedział, co czyni, przez innych za niebezpiecznego, literackiego kawalarza psującego dobre obyczaje. Lessing nazwał go "pornografistą", a jego »Discours« obrzydliwością. Fryderyk, który napisał ambiwalentną elegię do śmierci La Mettries, mówił o nim późnij jako o szalonym. Wolnomyślicielie wszelkiej maści byli w jednym jednomyślni: La Mettrie jest postacią niepożądaną.

Sto lat po śmierci La Mettries spróbował zrehabilitować tego prawie zupełnie zapomnianego "chłopca do bicia" Friedrich Albert Lange, w jego wpływowej »Historii materializmu« (1866). Lange podkreślił solidne naukowe wykształcenie La Mettrie i dał mu pierszeństwo przed mu współczesnymi, takimi jak Holbach, Helvétius czy Diderot. Ponadto widział w nim "szlachetniejszą postać niż Wolter czy Rousseau". Ale akurat to dzieło, które La Mettrie cenił najwyżej, on uznał za "zepsute" (»Discours sur le bonheur«) czy nawet jako "szczególnie obrzydliwe" (»L'art de jouir«). (10)

Od czasu tej dziwnej rehabilitacji La Mettrie, która we Francji i innych krajach podobnie przebiegała, ukazała się ledwie jedna książka La Mettrie: »L'homme machine«, przetłumaczona na ważniejsze języki. Nazwisko autora, tytuł książki i filozoficzne wypowiedzi stopiły się w powielaną opinię. A przy tym jego główne dzieło pozostało nawet dla znawców francuskiego oświecenia przeważnie nieznane.

Odkrycie innego, autentycznego La Mettrie, który przez wolnomyślicieli XVIII w. był traktowany jako postać niepożądana i "duchowo zepsutą" - przekłamano. La Mettrie, i dla jego późniejszych odkrywców, był odbierany jako przykry, jego odkrycie nastąpiło dopiero przed 20, 30 laty. Postępowanie wolnomyślicieli tamtego czasu tłumaczy się dzisiaj jako taktyczno-polityczną mądrość w walce z uznaną władzą ("poświęcenie pionka") i jego moralną ocenę, a z drugiej strony jako czasowo-warunkowego zakłopotanie. Nie można w nauce La Mettrie "Poczuciu winy" i jego pojmowaniu istoty seksualnych chęci znaleźć niczego obyczajowo odpychającego czy teoretycznego wyzwania. Z tego wynika też czasowe zakłopotanie wynikające z powszechnej praktyki bagatelizowania lub pomijania głównego utworu La Mettrie.

***

La Mettrie określił »Discours sur le bonheur« mianem swego głównego utworu, ponieważ zawierał on naukę théorie des remords  (o poczuciu winy / super ego), którą traktował jako swoje oryginalne filozoficzne osiągnięcie. (11) Ta teoria jest ściśle związana z seksualną, więc jego »L'art de jouir« może być traktowana jako druga część tego dzieła. Te dwie książki są też jedynmi, których tłumaczenia powstały z inicjatywy La Mettrie. Ukazały się one w 1751, na krótko przed jego śmiercią, pod tytułem »Najwyższe dobro lub myśli o szczęściu« i »Sztuka odczuwania rozkoszy«, ale ze względu na natymiastową konfiskatę, były przez całe stulecie zagubione.

Główną idee teorii La Mettries można trafniej nazwać »Negacją irracjonalnego super-ego« (12). To pojęcie najlepiej tu pasuje (Freud wprowadził je dopiero w 1923r.), ponieważ współczesne pojęcia lepiej pozwalają opisać myśli La Mettrie.

La Mettrie zauważył, że tylko niewielu udaje się "odrzucić uprzedzenia z dzieciństwa, i oczyścić duszę pochodnią rozsądku." (13) To oczywiste, że nie wynika to z niewystarczającej inteligencji lub złej woli i oporu przed poznaniem tego co naturalne i przyczyna takiego zachowania musi tkwić głębiej. Przeciwnie przenikliwy umysł często służy do obrony przed rozsądnymi poglądami, jeśli grożą one zakłóceniu spokoja jego ducha. (14) Jednak jeśli ktoś się broni przed rozsądkiem, bo zagraża jego dobremu samopoczuciu, tzn. że jego dusza została odpowiednio wcześnie "ugięta". W wychowaniu, począwszy od urodzenia zaczyna się "formatowanie"/kształtowanie - tu La Mettrie widział źródła zła oporu przed oświeceniem. (15)

Kształtowanie i wychowanie, co naturalnie La Mettrie wiedział, jest człowiekowi potrzebne i nieuniknione. Ale akurat to, co powszechnie jest traktowane jako najważniejszy jego efekt - to podświadome i niesprawdzone przekazywanie wartości i kształtowania charakteru, czyli ustanawianie super-ego, które rośnie ponad własne dopiero co wzrastające ego - określa La Mettrie "najgorszym wianem", "chwastem w polu życia", "okrutną trucizną", która zatruwa życie". Dlaczego? Z reguły jesteśmy pozbawiani zdolności autentyczego przeżywania szczęścia i mamy zagrodzoną drogę wyształcenia "sztuki odczuwania rozkoszy". Wniosek La Mettries: "Najgorszego wroga nosi człowiek w swym wnętrzu." (16)

Staje się jasnym, że nie chodzi o proces "kształtowania", wcale nie chodzi o wyuczenia konkretnego światopoglądu a o psycho-fizjologiczne modyfikacje organizmu, o przygotowanie i "ugięcie duszy" w celu dopasowania do istniejącej kultury, tak samo wrogie sztuce odczuwania rozkoszy co prawdziwemu rozsądkowi. (17) Fatalny skutek: utworzone w ten sposób nadrzędne, irracjonalne super-ego, jako skutek uboczny - jako jeden z wielu "pędów", do irracjonalnego poniżania za pomocą super-ego (za pomocą poczucia winy, remords) potem widocznie nie jest w stanie się zmienić.

To "normalne" od niepamiętnych czasów niszczenie indywidualności ma oczywiście swoje społeczne konsekwencje. Dlatego La Mettrie uważał również, że "świat nigdy nie będzie szczęśliwy dopuki, doputy nie stanie się ateistyczny", w znaczeniu bez super-ego" (ponieważ pytanie o istnienie "boga" było dla La Mettrie bez sensu). Tak też należy rozumieć jego żądanie, że "religie należy zlikwidować u podstaw wraz z ich świeckimi instytucjami". Wtedy ludzkość podążałaby "wyłącznie za spontanicznym głosem autentycznego JA." (18) Nieskrzywieni irracjonalnym super-ego byliby w stanie przeciwstawić racjonalne super-ego, rozsądnej etyki i tak też żyć. W nie skrzywionej duszy "otwiera się zupełnie inne źródło wartości, ... wewnętrznej siły." (19) La Mettrie uważa za z gruntu fałszywe przekonanie, że człowiek "byłby słaby w uczciwości, prawdomówności i uczynności, gdyby uwolnić go od religii i zabobonów." (20) Przeciwnie: dopiero wtedy jego szlachetne cechy mogłyby się rozwinąć. "W rozsądnej duszy jednoczy się świadomość obowiązków i wrażliwość chęci przeżywania tak wspaniale, że jest się dalekim od szkodzenia sobie na wzajem, że wzmacnia się wzajemnie." (21)

"Wrażliwość na rozkosz" zajmuje centralne miejsce w antropologii La Mettrie; materialnie odpowiada za wolność od irracjonalnego super-ego i jest racjonalnym gwarantem. La Mettrie napisał w swojej książce »Sztuka czucia rozkoszy« nie jak na to tytuł wskazywał ars amandi  rozpowszechnionego wówczas typu, a odwrotnie pomniejszenie znaczenia "fizycznego człowieka" i jego "technik odczuwania przyjemności" (22). Zajął się seksualnością, jako "ważnym tematem", aby pokazać co odróżnia jego filozofię. (23) La Mettrie jeszcze raz silnie podkreśla różnicę między odczuwającym piękno (voluptueux) a pozbawionym hamulców (débauché) w sensie przeciwstawnego przeżywania rozkoszy. Gdy La Mettrie mówi o rozkoszy, to ma na myśli - i tu jest całkowitym przeciwstawieniem Sade - "prawdziwą ekstazę... którą potrafi przeżyć tylko odczuwający piękno, a nie pozbawiony hamulców." (24) Ma na myśli jakościową, a nie tylko stopniową zmianę w przeżywaniu radości życia. Pozbawiony hamulców przyjął jak każdy "normalny" do swojego wnętrza represyjną moralność swojego społeczeństwa i jest zmuszony łamać jej reguły. Przeżywanie rozkoszy przez pozbawionego hamulców jest rzeczywiście "puste", ponieważ jego dusza jest skrzywiona, tj. jałowa, a normy tej moralności, w gruncie rzeczy też świete, jest od nich na tyle zależny i określony, że żywi się pierwotnie z ich lżenia. Rozkosz pozbawionego hamulców jest inna niż odczuwającego piękno; jest ona nie pełna odczuwania piękna rozkoszy, lecz złej rozkoszy z powodu ukierunkowania się na istniejącą moralność. Pozbawiony hamulców w niej przepada i uzależnia się. Jego "pożądania, które pochodzą z przerośniętej fantazji", (25) są nienasycone, niezaspokojone. Natomiast odczuwający piękno ma nienaruszoną duszę i jest również nienaruszony w jego zdolności przeżywania rozkoszy i dlatego jest on zaspokojony.

Pokazana tu fundamentalna różnica między La Mettrie i Sade musi na koniec zostać jeszcze raz podkreślona, właśnie dlatego, że w drugie połowie 20 wieku wpływowi autorzy odkryli Sade jako filozofa - "świadka koronnego" potwierdzającego ich tezy, że konsekwentne oświecenie prowadzi do "moralnego nihilizmu". (26) Tego poglądu są również filozofofie różnych kierunków: katolicki profesor Arno Baruzzi, prywatny uczony Panajotis Kondylis, który przyjmuje pozycję "deskryptywno-decyzjonistyczną" i Max Horkheimer, który w latach ok. 1930 należał do najambitniejszych teoretyków aktualizowanego oświecenia, jednak wkrótce stał się najskuteczniejszym denucjatorem oświecenia w ogóle. (27) W La Mettrie widzą jedynie mniej lub bardziej znaczącego poprzednika Sade, ponieważ są albo taką pozycję przyjmują, niewidzących tej fundamentalnej różnicy. Inni zaś określali La Mettrie humanitarnym "bezczelnym i dobrotlitwym obrońcom libido", a Sade jako wychwalającego perwersję i zbrodnię - "antypody oświecenia" (28). Inną przyjęli o wiele ciekawszą pozycję, prawie wszyscy oświeceni stojący w opozycji do La Mettrie, bagatelizując go i ze względów polityczno-taktycznych odsuwając go w cień. (29) W ten sposób udaje się La Mettrie "rehabilitować", tzn. z sukcesem polecić ten czy inny nurt ducha czasu (np. Ursula Pia Jauch: "Zamiast oświecenia - ponowne zaczarowanie świata"); (30), zaś historyczno-ideowy potencjał La Mettrie, leży dalej ukryty. Ten potencjał ma zostać odkryty w ramach projektu LSR i być wykorzystany do ożywienia europejskiego oświecenia znajdującego się od dziesięcioci w paraliżu.

Chociaż seksualność miała dla La Mettrie decydujące znaczenia w rozwoju duchowym i moralnym, to byłoby powierzchownym, a pod pewnymi względami nawet fałszywym określanie go jako poprzednika Sigmunda Freuda (1856-1939). Postać "odczuwającego rozkosz" La Mettrie - pobawiona irracjonalnego super-ego - odpowiada bardziej Wilhelmowi Reichowi z jego "organicznym potencjałem". Wprawdzie Reich zaczął jako uczeń Freude, ale wkrótce został uznany za jego zdecydowanego przeciwnika. Freudowi udało się odsunąć go w cień bez jakiejkolwiek dyskusji. Przypadki La Mettrie i Reicha są frapująco podobne: zarówno co do idei, jak i metody jaką zwalczali dominujących "oświeconych". Ich dokładna analiza pozwala podjąć nową krytykę europejskiego Oświecenia i doprowadzić do ich ponownego odrodzenia.