Czy porozumienie między pokoleniami jest możliwe? Rozważ problem i uzasadnij swoje
zdanie, odwołując się do fragmentu dramatu Jacka Suta www.dom.pl i do innych
tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Jacek Sut
www.dom.pl

Dzwonek do drzwi. Kilkakrotnie. Słychać mocowanie się kluczami w zamku, otwieranie
i zamykanie zasuwy. Po chwili wchodzi Ala z walizką, jest czymś zaniepokojona. Rozgląda
się. Nagle z innego pokoju wchodzi Andrzej.
ALA
Boże jedyny! Ale mnie przestraszyłeś. Dzwoniłam… mógłbyś zamykać drzwi… nawet jak
jesteś w domu.
ANDRZEJ (wygląda na zmęczonego, jest trochę chaotyczny)
Cześć! Jestem, jestem, ale nie mogłem otworzyć.
ALA
Uczysz się?
ANDRZEJ
Nie. Tak. Trochę się uczyłem. Wieczorem skończę. Teraz czatuję.
ALA
Na co?
ANDRZEJ (wybucha śmiechem, co ją trochę deprymuje)
Nie – na co, tylko z kim. Czat to taki mejling w czasie rzeczywistym.
ALA
Me – co?
ANDRZEJ
No tak. Pisanie listów. Potem ci wszystko wytłumaczę. (chce wyjść)
ALA
Poczekaj! Jak sobie dawałeś radę?
ANDRZEJ
Co? No… jadłem i… ten… zaraz powiem, muszę sprawdzić pocztę.
ALA
Zaglądałam na dole do skrzynki i nic nie było oprócz reklam. (Andrzej znów wybucha
śmiechem)
ANDRZEJ
Bo nie masz żadnego antyspamu.
ALA
Na Boga! Mów po ludzku!
ANDRZEJ
Spam, to wszystkie śmieci, które różne firmy albo osoby przysyłają ci mejlem do skrzynki.
Głównie reklamy. A program antyspamowy to taki, który je wyrzuca bez czytania. Jak ty
ulotki. Tylko szybciej.
ALA (niepewnie)
W komputerze?
ANDRZEJ
Tak. Oj, sporo czasu minie, zanim przestaniesz być lamerem.
ALA (bezradnie)
Przestań.
ANDRZEJ
Ja też jestem jeszcze lamerem. Ale się staram.

ALA
Dzwonił ojciec?
ANDRZEJ
Do mnie na komórkę. Posłałem mu SMS-a z komputera, pewno się zdziwi od kogo. Kurczę,
mama, jaki ja jestem zapóźniony. Teraz dziesięcioletni gówniarze mają komputery w małym
palcu. Moje dziecko będzie się uczyło od małego.
ALA
Nie mieliśmy pieniędzy. Dopiero niedawno tata…
ANDRZEJ
To nie o to chodzi. Wiem przecież. Ogólnie się skarżę.
ALA
Masz podkrążone oczy. Byłeś choć raz na spacerze?
ANDRZEJ
Tyle co do sklepu, a jedzenie zamawiałem na telefon. Raz spróbowałem przez komputer, ale
coś nie wyszło. […] Jemy coś?
ALA
Zaraz zrobię, tylko trzeba coś kupić. Co byś chciał?
ANDRZEJ
Obiad. Wszystko jedno.
ALA
Wszystko jedno. Zobaczę, czy to mają w supersamie.
ANDRZEJ
A ty czemu taka?
ALA
Przywitaliśmy się chociaż? (pauza, Andrzej podchodzi do Ali, obejmuje ją)
ANDRZEJ
Witaj w domu.
ALA
W domu. Co ojciec mówił, kiedy dzwonił?
ALNDRZEJ
Niewiele. Że spóźni się jeden dzień, bo coś tam. Szczerze mówiąc, nie słuchałem, bo
zadzwonił w środku poziomu i musiałem się na gwałt sejwować.
ALA
Trochę mnie to denerwuje.
ANDRZEJ
Akurat grałem i trochę mi przeszkodził.
ALA
Czyli nie wiesz dlaczego? […] Zmęczona jestem. Może byś poszedł do sklepu?
ANDRZEJ
Mamo.
ALA
Idź, idź, przewietrzysz się.
ANDRZEJ
Tylko mi nic nie ruszaj na komputerze. (wychodzi)

Źródło: Jacek Sut, www.dom.pl, [w:] http://literatura.wywrota.pl/dramat/8031-jacek-wwwdompl.html,
[dostęp w dniu: 23.01 2015 r.].

Wprowadzenie
Ogólna refleksja nad odwiecznym konfliktem pokoleń i utrudnionymi kontaktami spowodowanymi
różnicami technologicznymi, kulturowymi, politycznymi, językowymi. Omówienie przyczyn braku
porozumienia: skłonność młodych do buntu i pragnienie zmiany zastanego świata oraz skłonność
ludzi dojrzałych do pouczania nastolatków.
Ustalenie stanowiska
Porozumienie między pokoleniami bywa trudne, ale nie jest niemożliwe.
Rozwinięcie
1. Argumenty związane z tekstem zaproponowanym w zadaniu (www.dom.pl Jacka Suta)
język utrudniający porozumienie (Syn szydzi z matki, która nie rozumie używanych przez niego
pojęć, jednak tłumaczy jej znaczenie nowoczesnych słów związanych z Internetem),
chłodne uczucia syna (Syn jest roztargniony, nie wita się z matką, zajęty jest swoimi sprawami,
dopiero na życzenie matki zdobywa się na czuły gest, przytula ją),
brak wspólnych tematów, zamknięcie syna w osobnym świecie (Andrzej nie rozmawia ze
zmęczoną, wracającą z podróży matką o jej sprawach, cały czas mówi o sobie, o komputerze,
którym jest zafascynowany. Spełnia prośbę matki i idzie po zakupy),
lekceważenie ojca przez syna (Andrzeja nie interesują sprawy matki ani ojca, ale wykazuje
zrozumienie dla wcześniejszych problemów finansowych),
emocje matki – wyrozumiałość wobec syna, cierpliwość (Andrzej liczy się z prośbami matki,
poświęca jej swoją uwagę, bowiem matka wymusza to prośbami i cierpliwością).
2. Argumenty związane z wybranymi tekstami (Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem)
trudne stosunki młodego pozytywisty Witolda z ojcem – Benedyktem Korczyńskim i całkowity
brak kontaktu między synem a matką,
wspieranie Bohatyrowiczów przez Witolda i konflikt Benedykta z nimi,
nierozumienie przez ojca marzeń Witolda, jego fascynacji ludem wiejskim,
mimo sporów wyznawanie przez syna i ojca tych samych wartości: praca, patriotyzm, troska
o ziemię ojczystą,
podobne cechy charakteru: pracowitość, fascynacja historią, dziejami przodków,
pojednanie Witolda z ojcem.
3. Argument związany z wybranym tekstem kultury (film Skazany na bluesa w reżyserii Jana
Kidawy-Błońskiego)
brak porozumienia z ojcem w czasach młodości Ryszarda Riedla,
nieakceptowanie przez Jana Riedla stylu życia syna, wyznawanych przez niego wartości, pasji,
pretensje do ojca z powodu trudnego dzieciństwa i nieliczenia się z uczuciami syna,
nagromadzenie przez lata żalów,
porozumienie ojca z synem po latach: poczucie dumy Jana Riedla z syna i czułość Ryśka wobec
ojca.
Podsumowanie
Konkluzja o konieczności dążenia do porozumienia między pokoleniami należy do europejskich
standardów kulturowych, w kulturach odwołujących się do standardów religii bywa odmiennie.
Konflikty, wynikające z różnych marzeń, zainteresowań, przyczyniają się do zmiany świata,
najczęściej poprzez destrukcję, w cywilizacji Zachodu przyjmujemy, iż to zgoda
i porozumienie są większymi i konstruktywnymi siłami.

Wskazówki do rozwiązania zadania
Przystępując do realizacji zadania, pamiętaj, że formą wypowiedzi, którą będziesz realizować, jest
rozprawka. Przeczytaj uważnie polecenie. Twoim zadaniem jest sformułowanie stanowiska, które
będzie wskazywać sposób rozwiązania problemu zawartego w temacie. Polecenie pozwala ci na
sformułowanie różnych tez, np.:
Różnice między pokoleniami są tak duże, że porozumienie między nimi nie jest możliwe.
Mimo różnic dzielących pokolenia porozumienie między nimi jest możliwe.
Porozumienie między pokoleniami raz jest możliwe, innym razem nie, bowiem wszystko zależy
od dobrej woli przedstawicieli pokoleń.
Polecenie pozwala ci na odwołanie się do wielu tekstów kultury, w których ukazano konflikty i próby
porozumienia się przedstawicieli pokoleń:
powieści, np.: Chłopi Władysława Stanisława Reymonta, Granica Zofii Nałkowskiej, Ferdydurke
Witolda Gombrowicza, Bracia Karamazow Fiodora Dostojewskiego, Krzyżacy Henryka
Sienkiewicza, Buszujący w zbożu Jeromego Davida Salingera, Lalka Bolesława Prusa, Ludzie
bezdomni Stefana Żeromskiego, Zmierzch Stefana Żeromskiego, Przedwiośnie Stefana
Żeromskiego,
dramaty, np.: Tango Sławomira Mrożka, Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, Romeo
i Julia Williama Szekspira, Iwona księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza, Antygona
Sofoklesa, Hamlet Williama Szekspira,
wiersze, np.: Oda do młodości Adama Mickiewicza, Do młodych Adama Asnyka,
filmy, np.: Zapach kobiety w reż. Martina Bresta, Chłopiec w pasiastej pidżamie w reż. Marka
Hermana, Stowarzyszenie umarłych poetów w reż. Petera Weira, Buntownik bez powodu w reż.
Nicholasa Raya, Pręgi w reż. Magdaleny Piekorz.
inne, np.: przypowieść Syn marnotrawny, mit o Dedalu i Ikarze, epopeja Pan Tadeusz Adama
Mickiewicza.
Dobór materiału rzeczowego musi być taki, aby pozwolił ci na trafne i wnikliwie uzasadnienie
stanowiska. Odnieś się do wszystkich elementów polecenia. Nie przywołuj tekstów kultury, które
znasz słabo, bowiem narażasz się na ryzyko popełnienia błędu rzeczowego i powierzchowne
uzasadnienie stanowiska. Zastanów się, czy nowoczesne media nie wywierają destrukcyjnego wpływu
na relacje pomiędzy ludźmi. Świat gier komputerowych powoduje m.in. tworzenie wspólnot owego
typu, w których praktycznie nie ma miejsca na starość i doświadczanie starości. Podobnie dzieje się
z odbiorcami seriali dla dzieci i konsumentami reklam tych seriali.