PRAWO SPÓŁDZIELCZE

dr Marta STEPNOWSKA - MICHALUK

20 czerwca – zaliczenie test jednokrotnego wyboru

akty prawne:

- ustawa z 1982r – prawo spółdzielcze

- ustawa z 2000r. – o spółdzielniach mieszkaniowych

- ustawa z 1994r. – o własności lokali

- ustawa z 2001r. – o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminnym
( można przeczytać)

Podział osób prawnych na:

1. typu fundacyjnego – substrat majątkowy

2. typu korporacyjnego – spółdzielnie – ważny substrat osobowy

Def.
Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniu nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

Spółdzielnia może prowadzić również działalność społeczną i oświatowo – kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.

Statut powinien posiadać:
- oznaczenie siedziby

- przedmiot działalności spółdzielni

- czas na jaki jest założona (jeśli została założona na czas określony)

- wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek jest winien

zadeklarować

- termin wnoszenia udziału i skutki nie wniesienia udziału w określonym terminie

- prawa i obowiązki członków

- zasady i tryb przyjmowania członków

- wypowiadanie członkowstwa

- wykreślenia i wykluczenia członków

- zasady zwoływania walnych zgromadzeń i podejmowania przez nich uchwał

- zasady i tryb wyboru oraz odwołania członków organu spółdzielni

- zasady podziału nadwyżki finansowej (dochodu) oraz pokrywania strat spółdzielni

- możliwość zmiany statutu i okoliczności

- tryb zakładania i rejestrowania spółdzielni

Statut uchwalają założyciele spółdzielni. Potwierdzają przyjęcie statutu przez złożenie podpisów oraz dokonują wyboru organów spółdzielni ale tylko tych, których wybór zgodnie ze statutem należy do Walnego Zgromadzenia lub Komisji organizacyjnej w składzie co najmniej 3 osób:
osoby fizyczne - co najmniej 10 osób

osoby prawne - co najmniej 3

Spółdzielnia podlega obowiązkowemu wpisowi do KRS i z tą chwilą nabywa osobowość prawną. Za czynności dokonane przez Spółdzielnię przed zarejestrowaniem osoby działające do chwili zarejestrowania odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie, natomiast za zobowiązania wynikające z tych czynności Spółdzielnia odpowiada tak jakby sama zaciągnęła te zobowiązania.

Zmiana statutu Spółdzielni wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów.

Zmiany statutu też wpisuje się do KRS.

Zmiana statutu, która nie była wpisana do KRS nie wywołuje skutków prawnych.

Odpowiedzialny za to Zarząd Spółdzielni w ciągu 30 dni od dnia podjęcia uchwały przesyła do Sądu Rejestracyjnego w KRS uchwalę dołą 2 odpisy.

CZŁONKOWIE SPÓŁDZIELNI. PRAWA I OBOWIĄZKI

Spółdzielnia liczy co najmniej 10 członków (5 produkcja rolna)

- każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom wskazanych w statucie (bez pełnej zdolności – jeśli jest taki zapis w statucie – wyjątek – działają przez swoich przedstawicieli ustawowych.

- członkami Spółdzielni mogą być osoby prawne o ile statut nie stanowi inaczej.

Warunkiem przyjęcia członka do Spółdzielni jest złożenie deklaracji (powinna być złożona pod rygorem nieważności w formie pisemnej i powinna zawierać imię i nazwisko, miejsce zamieszkania; siedziba dla osoby prawnej, ilość zadeklarowanych udziałów i dane dotyczące wkładu.

Założyciele składają podpisy a staja się członkami Spółdzielni z chwilą jej zarejestrowania.

Przyjęcie członków powinno być potwierdzone na deklaracjach przez 2 członków Zarządu lub osób przez Zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o przyjęciu.

jeżeli statut nie stanowi inaczej Uchwała o przyjęciu powinna być podjęta w ciągu miesiąca od chwili przyjęcia deklaracji, a powiadomienie w ciągu 2 tygodni od dnia przyjęcia Uchwały przez Zarząd. W razie odmowy obligatoryjnie obowiązuje uzasadnienie.

09.05.2010r.

Organy Spółdzielni

Organami Spółdzielni są:

- Walne Zgromadzenie

- Rada nadzorcza

- Zarząd

- Zebranie Przedstawicieli zamiast Walnego Zgromadzenia

Wybory przedstawicieli odbywają się w głosowaniu tajnym z pośród nieograniczonej liczby kandydatów. Odwołanie członka organu też odbywa się w głosowaniu tajnym.

Statut Spółdzielni może przewidywać inne organy, ustala on sposób wyboru i odwołania członków tych organów.

1. Walne Zgromadzenie

Jest najwyższym organem Spółdzielni. Członek może brać udział w Walnym Zgromadzeniu tylko osobiście, chyba że statut stanowi inaczej. Osoba prawna będąca członkiem Spółdzielni bierze udział w Walnym Zgromadzeniu poprzez ustanowionego w tym celu swojego pełnomocnika. Pełnomocnik nie może zastąpić więcej niż jednego członka – osoby prawnej.

Każdy członek Spółdzielni ma jeden głos bez względu na ilość posiadanych udziałów.

W Walnym Zgromadzeniu oprócz członków mogą jeszcze uczestniczyć z głosem doradczym przedstawiciele Związku Rewizyjnego w którym Spółdzielnia jest zrzeszona oraz przedstawiciele Krajowej Rady Spółdzielczej.

Do wyłącznej właściwości Walnego zgromadzenia należy:

- uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej Spółdzielni

- rozpatrywanie sprawozdań Rady Nadzorczej

- zatwierdzanie sprawozdań rocznych i finansowych

- podjęcie uchwał co do wniosków członków Spółdzielni, Rady Nadzorczej i Zarządu
ale tylko w sprawach finansowych

- udzielenie absolutorium członkom Zarządu

- rozpatruje też wnioski wynikające z protokołu polustracyjnego.

- podejmuje uchwały w sprawie podziału nadwyżki finansowej, ewentualnie
w sprawie pokrycia strat

- podejmuje uchwały w sprawie zbycia nieruchomości, chyba że przekazał
te uprawnienia Zarządowi

- podejmuje uchwały w sprawie przystąpienia do innych organizacji gospodarczych

- podejmuje uchwały w sprawie wystąpienia z innych organizacji gospodarczych

- oznacza najwyższą sumę zobowiązań (kredytu) możliwą do zaciągnięcia

- podejmuje uchwały w sprawie połączenia się Spółdzielni, podziału oraz likwidacji
Spółdzielni

- uchwala zmianę statutu

- podejmuje inne uchwały jeśli statut tak stanowi

Walne Zgromadzenie zwoływane jest przez Zarząd przynajmniej raz w roku ale co 6 miesięcy, po zakończeniu roku obrachunkowego, na żądanie Rady Nadzorczej i na żądanie członków (przynajmniej 1/10 liczby członków, ale nie mniej niż 3 członków), chyba że statut stanowi inaczej.

Żądanie zwołania Walnego Zgromadzenia następuje na piśmie z podaniem celu.

O miejscu i czasie porządku obrad Walnego Zgromadzenia zawiadamia się członków, Związek Rewizyjny oraz Krajową Radę Spółdzielczą.

Walne Zgromadzenie podejmuje tylko takie uchwały, które są objęte porządkiem obrad przekazanego członkom Spółdzielni.

Uchwały Walnego Zgromadzenia podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, chyba że statut lub ustawa stanowi inaczej.

Z Walnego Zgromadzenia sporządza się protokół, podpisywany przez przewodniczącego Walnego Zgromadzenia, chyba że statut stanowi inaczej.

Protokół jest jawny dla członków Spółdzielni i przedstawicieli Związku rewizyjnego i Krajowej Rady Spółdzielczej (przechowywany jest 10 lat)

Uchwały Walnego Zgromadzenia obowiązują wszystkich członków i organy Spółdzielni.

Uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna.

Każdy członek Spółdzielni lub Zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Powództwo powinno być wniesione w ciągu 6 tygodni od dnia odbycia Walnego Zgromadzenia.

Orzeczenie Sądu o nieistnieniu lub nieważności uchwały Walnego zgromadzenia, bądź uchylające uchwałę ma moc prawną wobec wszystkich członków Spółdzielni oraz wszystkich jej organów.

2. Rada Nadzorcza

Sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością Spółdzielni.
Składa się z co najmniej 3 członków wybranych przez Walne Zgromadzenie zgodnie ze statutem.

Do Rady Nadzorczej mogą być wybrani wyłącznie członkowie Spółdzielni a jeśli członkiem Spółdzielni jest osoba prawna, to z jej ramienia może być wybrana osoba wskazana przez osobę prawną (niekoniecznie członek Spółdzielni)

Kadencję Rady Nadzorczej określa statut Spółdzielni (nie dotyczy Sp.Mieszkaniowych)
Członek Rady Nadzorczej może być odwołany przed upływem kadencji większością 2/3 głosów. Odwołuje organ który powołał.

Zadania Rady Nadzorczej:

- uchwalanie planów gospodarczych

- badanie sprawozdań okresowych i finansowych

- kontrolowanie Zarządu nad sposobem załatwiania przez Zarząd wniosków organów
Spółdzielni lub jej członków.

- podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości

- rozpatrywanie skarg na działalność Zarządu

3. Zarząd Spółdzielni

Kieruje działalnością Spółdzielni oraz reprezentuje Spółdzielnię na zewnątrz.

Skład i liczbę członków Zarządu określa statut.

Statut może przewidywać Zarząd jednoosobowy i jest wtedy nim Prezes – wówczas statut powinien wskazywać wymagania dla takiej osoby.

Członka Zarządu, Prezesa i Zastępców powołuje stosownie do postanowień statutu Rada Nadzorcza albo Walne Zgromadzenie.

Kompetencje Zarządu:

- zarząd jednoosobowy jest możliwy w prawie spółdzielczym

- członek Zarządu wybierany przez Walne Zgromadzenie może być zawieszony w czynnościach przez Radę Nadzorczą, jeśli statut tak stanowi ale tylko wówczas gdy jego działalność sprzeczna jest z przepisami prawa lub statutu.

- członka zawieszonego w czynnościach powiadamia się w formie pisemnej o jego zawieszeniu z podaniem przyczyn zawieszenia (niezwłocznie)

- z członkami Zarządu, którzy są zatrudnieni w Spółdzielni nawiązuje się stosunek pracy (przez Radę Nadzorczą) na podstawie umowy o pracę lub na podstawie powołania.

Przepisy wspólne dla Rady Nadzorczej i Zarządu:

- nie można być jednocześnie członkiem Zarządu i przedstawicielem na zebraniu przedstawicieli tej samej Spółdzielni

- nie można być jednocześnie członkiem Rady Nadzorczej i Zarządu tej samej Spółdzielni

- członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu nie mogą uczestniczyć w głosowaniu w sprawach wyłącznie ich dotyczących

- członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi wobec Spółdzielni

- naruszenie zakazu konkurencji stanowi podstawę odwołania członka Rady Nadzorczej lub Zarządu oraz inne skutki przewidziane w ustawie i statucie.

- członek Rady Nadzorczej, Zarządu oraz likwidator odpowiada za szkody wyrządzone Spółdzielni swoim działaniem lub zaniechaniem działania niezgodnym z prawem lub statutem, chyba że nie ponosi winy.

Gospodarka Spółdzielni

Nadwyżka bilansowa Spółdzielni stanowi zysk Spółdzielni po pomniejszeniu o podatek dochodowy od osób prawnych i innych obciążeń wynikających z ustawy

Nadwyżkę finansową dzieli Walne Zgromadzenie i co najmniej 5% nadwyżki przeznacza na fundusz zasobowy, jeżeli fundusz ten nie osiągnął wysokości wniesionych udziałów obowiązkowych.

Walne Zgromadzenie dokonuje podziału pozostałej części nadwyżki pomiędzy członkami Spółdzielni zgodnie z postanowieniami statutu.

W Spółdzielni istnieją 2 fundusze własne Spółdzielni:

- fundusz udziałowy z wpłat udziałów członkowskich lub z nadwyżki bilansowej

- fundusz zasobowy z wpłat przez członków (wpisowe) i z części nadwyżki bilansowej.

Roczne sprawozdanie finansowe Spółdzielni podlega badaniu pod względem rzetelności i prawdziwości (przez Radę Nadzorczą)
Straty bilansowe Spółdzielni pokrywa się z funduszu zasobowego a jeżeli przekraczają one fundusz zasobowy to pokrywa się je z funduszu udziałowego.

Lustracja

Każda Spółdzielnia raz na 3 lata winna poddać się badaniu lustracyjnemu a jeżeli jest wstanie likwidacji to wówczas badanie lustracyjne winno być przeprowadzane corocznie.

Badanie lustracyjne to badanie legalności, gospodarności i rzetelności działania całości Spółdzielni.

W Spółdzielniach Mieszkaniowych kiedy budują one budynki a także kiedy rozliczają koszty budowy tych budynków, oraz w Spółdzielniach Mieszkaniowych w stanie likwidacji lustracja przeprowadzana jest raz w roku.

Jeżeli Spółdzielnia Mieszkaniowa nie przeprowadza lustracji wówczas Związek rewizyjny w którym Spółdzielnia jest zrzeszona lub Krajowa Rada Spółdzielcza przeprowadza z własnej inicjatywy badanie lustracyjne na koszt Spółdzielni.

Spółdzielnia może wystąpić o przeprowadzenie lustracji w każdym czasie z całości lub części działalności.

- Na żądanie Walnego Zgromadzenia, Rady Nadzorczej lub 1/5 członków Spółdzielni

Cel lustracji

- sprawdzenie przestrzegania przez Spółdzielnię przepisów prawa i przestrzeganie postanowień statutu

- zbadanie przestrzegania przez Spółdzielnię prowadzenia przez nią działalności w interesie ogółu członków

- wskazanie członkom na nieprawidłowości w działalności organów Spółdzielni

Lustrację przeprowadza właściwy Związek Rewizyjny Spółdzielni w nim zrzeszonych a Spółdzielnia które nie jest zrzeszona w żadnym Związku Rewizyjnym zleca odpłatnie przeprowadzenie lustracji wybranemu Związkowi Rewizyjnemu lub Krajowej radzie Spółdzielczej.

Związek Rewizyjny wyznacza lustratora.

Obowiązki takiego lustratora może pełnić osoba która uzyskała uprawnienia lustracyjne wydawane przez Krajową Radę Spółdzielczą

Jeżeli lustrator działa niezgodnie z prawem wówczas zawiadamia się Krajową Radę Spółdzielczą. Lustrator ma obowiązek zachowania tajemnicy ale nie wobec organów lustrowanej Spółdzielni, Krajowej Rady Spółdzielczej i Związku Rewizyjnego i organów wymiaru sprawiedliwości.

Obowiązki lustratora:

- zobowiązany jest powiadomić Radę Nadzorczą i Zarząd o rozpoczęciu lustracji (członkowie Rady Nadzorczej są uprawnieni do uczestnictwa w lustracji

- z czynności lustracyjnych lustrator sporządza protokół, który składa Radzie Nadzorczej i Zarządowi Spółdzielni. protokół ma moc dokumentu urzędowego.

- na podstawie protokołu z lustracji Związek Rewizyjny który ją przeprowadza lub Krajowa Rada Spółdzielcza opracowuje wnioski polustracyjne i przekazuje te wnioski Zarządowi i Radzie Nadzorczej

- Zarząd jest zobowiązany corocznie przekazywać podmiotowi który przeprowadza lustrację oraz Walnemu Zgromadzeniu Spółdzielni informacje o realizacji wniosku polustracyjnego

- zobowiązany jest na wniosek członka Spółdzielni przekazać protokół lustracji do wglądu jak również wnioski polustracyjne i informacje o ich realizacji

- wnioski z przeprowadzonej lustracji powinny być przedstawione przez Radę Nadzorczą najbliższemu Walnemu Zgromadzeniu.

Jeśli chodzi o Spółdzielnie Mieszkaniowe - Minister do spraw budownictwa może żądać informacji i danych dotyczących organizacji i działalności Spółdzielni Mieszkaniowych i niezbędne jest to do dokonania ich oceny działalności zgodnie z prawem.

Gdy Minister stwierdzi, że Spółdzielnia Mieszkaniowa narusza prawo to występuje do właściwego Związku rewizyjnego lub Krajowej Rady Spółdzielczej z wnioskiem o dokonanie lustracji (na koszt Spółdzielni)

Związek Rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza mają obowiązek w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku od Ministra wszcząć lustrację. Podmiot przeprowadzający lustrację musi przesłać protokół polustracyjny Ministrowi.

Niewykonanie przez Spółdzielnię Mieszkaniową wniosków polustracyjnych skutkuje tym, że Minister nakazuje wnioski te uwzględnić w terminie 3 miesięcy.