Tematy egzaminacyjne z przedmiotu Istota i zwalczanie współczesnej przestępczości.

1.Pojęcie przestępstwa, jego elementy i ustawowe znamiona.

Przestępstwo czyn zabroniony uznany za zasadniczo społecznie szkodliwy lub społecznie niebezpieczny, konkretnie zdefiniowany
i zagrożony karą na mocy prawa karnego

2,Pojęcie przestępczości, jej rodzaje, struktura i dynamika.

Przestępczość to zbiór czynów zabronionych przez ustawę pod groźbą kary, które zostały popełnione na obszarze danej jednostki terytorialnej w danym czasie.*

Struktura przestępczości to opis zjawiska w punktu widzenia rodzajów popełnionych przestępstw oraz wybranych cech ich sprawców, np.

- przestępczość przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu,

- przestępczość recydywistów,

- przestępczość kobiet, mężczyzn, nieletenich, młodocianych.

Przestępczość rzeczywista – faktyczna ilość przestępstw.

Przestępczość ujawniona – ilość zarejestrowana.

Przestępczość osądzona – ilość skazanych.

3.Historyczne , społeczne i gospodarcze uwarunkowania przestępczości zorganizowanej.

Przestępczość zorganizowana
  zjawisko kryminalne występujące w skali międzynarodowej, którego nie można ściśle ograniczyć stanem faktycznym przestępstwa. Obejmuje ona zbiór poszczególnych przestępstw, złożoną postać aspołecznych zachowań.

4 Pojęcie zorganizowanej grupy przestępczej

Zorganizowana grupa przestępcza to pojęcie oznaczające przestępców, którzy działają sprzecznie z prawem w celu osiągnięcia zysku lub innych korzyści, ich działania nie przebiegają jednak w ramach ustalonej grupy, związku przestępczego, czy wcześniej wykształconej hierarchii. Współdziałanie grupy przestępców jest raczej wynikiem okoliczności niż współudziału w organizacji.

Od terminu przestępczości zorganizowanej zorganizowana grupa przestępcza różni się – po pierwsze strukturą (a właściwie jej brakiem), a po drugie – celowością i terminowością współpracy. W przypadku jednorazowej współpracy przestępców w osiągnięciu danego celu trudno bowiem mówić o przestępczości zorganizowanej.

5.Czynniki wpływające na skuteczność zwalczania przestępczości.

Dobra znajomość rzeczywistego stanu przestępczości (walczyć z rzeczywistą czy ujawnioną przestępczością),

Dobra znajomość przyczyn przestępczości,

Przestrzeganie granicy między wolnością i swobodami obywatelskimi a działalnością organów państwowych dla dobra obywateli,

Dostosowanie środków i niezbędnych narzędzi, w tym prawnych do zwalczania przestępczości,

Skuteczne ściganie nieznanych sprawców przestępstw,

Współdziałanie podmiotów zobowiązanych do zwalczania przestępczości i podmiotów uczestniczących,

Ogólnopaństwowe i specjalistyczne przeciwdziałanie popełnianiu przestępstw przez wszystkie współdziałające podmioty.

6.Obszary działań zorganizowanych grup przestępczych.

Problem przestępczości dotyczy całego świata. Polska jest elementem tej całości Każdy z nas wpływa na jej stan i każdy z nas płaci za przestępczość w sposób pośredni lub bezpośrednio .Każdy oczekuje bezpieczeństwa nie zawsze samemu postępując sprawiedliwie,kształtując tym samym określone postawy i zachowania innych osób .Wzrost oczekiwań wobec organów ścigania i instytucji państwowych nie idzie w parze z pomocą tym podmiotom w przeciwdziałaniu i zwalczaniu patologii społecznych.

7.Dokumenty kształtujące zwalczanie przestępczości.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego,

Krajowy Program Przeciwdziałania Przestępczości,

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,

Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii.

8.Podmioty wpływające na politykę ścigania sprawców przestępstw.

9.Rola polityki karnej.

10.Rola środków masowego przekazu w zapobieganiu przestępczości i patologiom.

11.Podmioty zwalczające przestępczość.

12.Formy zwalczania przestępczości i patologii.

• jasne i przejrzyste prawo

• środki na wyposażenie

• systemy informatyczne

• współpraca i współdziałanie

• właściwe funkcjonowanie struktur państwowych i samorządowych

• właściwe funkcjonowanie organów wyspecjalizowanych

• prawidłowe korzystanie z instytucji świadka koronnego i anonimowego

13.Pojęcie czynności operacyjno-rozpoznawczych ich rodzaje .

14.Pojęcie korupcji, funkcjonariusza publicznego, osoby pełniącej funkcje publiczne, mienia znacznej i wielkiej wartości, handlu ludźmi.

15.Warunki stosowania kontroli operacyjnej i podmioty uprawnione do jej stosowania.

16,Formy działań operacyjnych.

17.Nadzór nad działaniami operacyjnymi organów ścigania.

18.Podmioty współpracy międzynarodowej; Interpol, Europol, Eurojust, Frontex, OLAF.

19.Zasady współdziałania organów ścigania.

20.Rodzaje podatków i ich wpływ na przestępczość.

21.Znaczenie Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych.

22.Podmioty uprawnione i zobowiązane w KCIK.

23.Narzędzia walki z przestępczością.

24.Zadania Międzyresortowego Zespołu Bezpieczeństwa Finansowego.

25.Świadek koronny tzw.mały świadek koronny i świadek anonimowy.

26.Symptomy przestępstw finansowych.

27.Rodzaje przestępstw gospodarczych.

Podstawowe typy przestępstw gospodarczych

-działanie na szkodę spółki poprzez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków art.296

-przyjmowanie korzyści majątkowych za określone decyzje gospodarcze art 296 a kk

-oszustwo kapitałowe art.297 kk

-oszustwo ubezpieczeniowe art. 298 kk

-pranie pieniędzy art.299 kk

-utrudnianie dochodzeniu roszczeń art.300 kk

-pozorne bankructwo art301 kk

-dowolne zaspokojenie wierzycieli art.302 kk

-nierzetelna dokumentacja art303 kk

-wyzysk art.304 kk

utrudnianie przetargu publicznego art.305 kk

-usuwanie,przerabianie lub podrabianie znaków identyfikacyjnych art306 kk

28 Rola systemu zapobiegania przestępczości i patologiom społecznym.

29 Rola systemu oświatowo-wychowawczego w zapobieganiu narkomanii i przemocy.

30 Zasady wymiany informacji kryminalnych z państwami Unii Europejskiej

31.Umowy międzynarodowe o ściganiu sprawców przestępstw.

32.Przestępczość związana z zamówieniami publicznymi.

33.Nadzór prewencyjny wobec osób z zaburzeniami psychicznymi zagrażającymi życiu i zdrowiu innych osób

34.Pojęcie terroryzmu ,jego rodzaje, źródła ,historyczne ,polityczne i religijne uwarunkowania.

35.Podmioty zobowiązane do rozpoznawania zagrożeń terrorystycznych i ich zwalczania.