Ogólne informacje o „Kazaniach sejmowych” Piotra Skargi

Ksiądz Piotr Skarga żył w latach 1536-1612. Należał do zakonu jezuitów. W 1588 roku został powołany na stanowisko nadwornego kaznodziei króla Zygmunta III Wazy. Jego najważniejszym dziełem są "Kazania sejmowe", które ukazały się w 1597 roku. Jest to zbiór ośmiu kazań będących swoistymi traktatami politycznymi. Stanowią one przykład publicystyki politycznej. Skierowane były przede wszystkim do obradujących wówczas senatorów i posłów sejmowych, którzy w głównej mierze decydowali o losach państwa. W rzeczywistości nigdy jednak nie zostały one wygłoszone. Język tych kazań jest żywy, obrazowy, obfitujący w cytaty pochodzące z Pisma Świętego i wpływający na uczucia odbiorców. Piotr Skarga nawołuje w nich swoich rodaków do opamiętania się i ratowania ojczyzny przed całkowitym upadkiem. Domaga się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, odebrania szlachcieprzywilejów oraz głosi szerzenie się bezinteresownej miłości do ojczyzny i współobywateli.

Kazanie I - "O mądrości potrzebnej do rady" - kazanie to pełni rolę wstępu do całości zbioru. Kaznodzieja jezuicki wymienia i charakteryzuje w nim choroby, z powodu których cierpi nasz kraj i chyli się on ku niechybnemu upadkowi. Według Skargi tylko ten naród, który posiada moralność, nie jest dręczony przez nic i rośnie w siłę. Nawołuje, aby senatorowie odwoływali się do pomocy Boga, a wtedy on udzieli im tak potrzebnej mądrości, która pozwoli ochronić państwo przez upadkiem.

Kazanie II - "O miłości ku ojczyźnie" - zawiera omówienie sześciu najgroźniejszych chorób trapiących Rzeczypospolitą: brak miłości ojczyzny, "niezgody i roztyrki sąsiedzkie" przyczyniające się do jeszcze większego osłabienia rządów, osłabienie władzy monarszej, tolerowanie herezji, niesprawiedliwe prawa oraz "grzechy i złości jawne". Autor zarzuca szlachcie i magnatom szerzenie prywaty i dbanie tylko o swój dobrobyt. W tym kazaniu występuje słynna alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu.

Kazanie III - "O niezgodzie domowej" - kazanie poświęcone niezgodom wewnętrznym, które niszczą państwo polskie od środka. Piotr Skarga nawołuje do zgody między Polakami, gdyż tak naprawdę wiele ich łączy, jak np. wiara w jednego Boga, podleganie temu samemu władcy i tym samym prawom. Kłótnie mogą doprowadzić do wojen domowych, które z kolei mogą wykorzystać nieprzyjaciele naszego kraju.

Kazanie IV i V - "O naruszeniu religii katolickiej" - stanowią w zasadzie jedną całość treściową. Omówienie trzeciej choroby, czyli wyjątkowego tolerowania herezji. Kaznodzieja uważał, że nadmierna swoboda religijna powoduje upadek Rzeczypospolitej. Według niego jedyną prawdziwą i słuszną religią jest religia katolicka.

Kazanie VI - "O monarchii i królestwie" - ukazanie wszystkich nieszczęść wynikających z ograniczenia władzy królewskiej. Skarga próbuje udowodnić, że monarchia jest najlepszą formą rządów. Wszyscy Polacy powinni szanować swojego władcę i być wobec niego posłusznymi. Potępia wszelkie przywileje szlacheckie, gdyż nadmierna wolnośćszlachecka prowadzi tylko i wyłącznie do anarchii i do upadku państwa.

Kazanie VII - "Prawa niesprawiedliwe" - według księdza Skargi prawa królewskie i Rzeczypospolitej powinny mieć na uwadze dobro obywateli oraz interes państwa. W rzeczywistości jest jednak inaczej i wszędzie szerzy się nie praworządność. Wylicza on poszczególne niesprawiedliwe według niego prawa, które osłabiają Rzeczypospolitą i uniemożliwiają ratowanie kraju przed ostatecznym upadkiem. Są to m.in.: prawo o mężobójstwie, zniesienie egzekucji wyroków sądów duchowych, konfederacjęwarszawską oraz odwlekanie w czasie egzekwowania wyroków sądowych. Kaznodzieja domaga się również zniesienia wszelkich przywilejów szlacheckich.

Kazanie VIII - "O niekarności grzechów jawnych" - mowa o powszechnym występowaniu przeciwko prawom kościoła, przywilejom duchowieństwa oraz przeciwko współobywatelom. Główne grzechy to m.in. brak sprawnego wymiaru sprawiedliwości, ucisk chłopów, mężobójstwo, panowanie lichwy i kradzieże mienia społecznego. Wszystko to prowadzi do całkowitego upadku moralności i obyczajowości.

„Kazania sejmowe” Piotra Skargi

"Kazania sejmowe" są zbiorem ośmiu kazań będących swoistymi traktatami politycznymi. Stanowią one przykład publicystyki politycznej, której głównym zadaniem jest wpłynięcie na opinię publiczną poprzez użycie odpowiednich środków perswazyjnych. Nie chodzi tutaj tylko o przekazanie konkretnych informacji, ale także o ich skomentowanie i objaśnienie. Poruszony sytuacją kraju za panowania Zygmunta III Wazy Piotr Skarga, królewski kaznodzieja jezuicki, napisał je w okresie silnego napięcia politycznego mającego miejsce w 1597 roku. Były one skierowane przede wszystkim do obradujących wówczas senatorów i posłów sejmowych, którzy w głównej mierze decydowali o losach państwa. W rzeczywistości nigdy jednak nie zostały one wygłoszone. Język tych kazań jest żywy, obrazowy, obfitujący w cytaty pochodzące z Pisma Świętego i wpływający na uczucia odbiorców. Piotr Skarga nawiązuje też do historii m.in. cesarstwa rzymskiego i bizantyjskiego. Porównuje on Polskę do żywego organizmu, który jest dręczony przez sześć chorób i tłumaczy, w jaki sposób można je pokonać.

Treść:

Kazanie I - "O mądrości potrzebnej do rady" - kazanie pełniące rolę wstępu do całości zbioru. Piotr Skarga wymienia i charakteryzuje w nim choroby, z powodu których bardzo cierpi nasz kraj. Według jezuity tylko ten naród, który posiada moralność, nie jest dręczony przez nic i rośnie w siłę. Nawołuje, aby senatorowie odwoływali się do pomocyBoga, a wtedy on udzieli im tak potrzebnej mądrości, która pozwoli ochronić państwo przez upadkiem.

Kazanie II - "O miłości ku ojczyźnie" - omówienie sześciu najgroźniejszych chorób trapiących Rzeczypospolitą: brak miłości ojczyzny, "niezgody i roztyrki sąsiedzkie" przyczyniające się do jeszcze większego osłabienia rządów, osłabienie władzy monarszej, tolerowanie herezji, niesprawiedliwe prawa oraz "grzechy i złości jawne". Autor zarzucaszlachcie i magnatom szerzenie prywaty i dbanie tylko o swój dobrobyt. Nawołuje ich do opamiętania się. W tym kazaniu występuje słynna alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu. Gdy okręt tonie, tylko głupcy rzucają się do ratowania swojego majątku, podczas gdy mądrzy ludzie starają się ratować okręt.

Kazanie III - "O niezgodzie domowej" - kazanie poświęcone niezgodom wewnętrznym, które niszczą państwo polskie od środka. Piotr Skarga nawołuje do zgody między Polakami, gdyż tak naprawdę wiele ich łączy, jak np. wiara w jednego Boga, podleganie temu samemu władcy i tym samym prawom. Kłótnie mogą doprowadzić do wojen domowych, które z kolei wykorzystają nieprzyjaciele naszego kraju.

Kazanie IV i V - "O naruszeniu religii katolickiej" - stanowią w zasadzie jedną całość. Omówienie trzeciej choroby - tolerowania herezji. Piotr Skarga był, jak pamiętamy, jezuitą i zwolennikiem kontrreformacji. Uważał, że różnowierstwo (czyli każde odstępstwo od religii katolickiej) jest zagrożeniem dla jedności Rzeczypospolitej. Według niego w Polsce za bardzo toleruje się swobodę wyznaniową, która niechybnie przyczyni się do upadku naszego kraju. To właśnie religia katolicka jest jedyną prawdziwą i słuszną religią, która stanowi fundamenty mocnego wewnętrznie państwa. Jeśli jakiś kraj ma więcej niż jednego Boga, nie może ono długo trwać, bo nie ma w nim spójności ani jedności. O ile w przypadku katolików łatwo jest doprowadzić do zgody, o tyle u różnowierców jest to niemożliwe, bo nie ma u nich wspólnej podstawy, do której można by się odwołać. Kaznodzieja wzywa władcę do obrony wiary katolickiej oraz do przywrócenia jednej religii w narodzie. Jednocześnie podważa legalność i znaczenie konfederacji warszawskiej.

Kazanie VI - "O monarchii i królestwie" - ukazanie wszystkich nieszczęść wynikających z ograniczenia władzy królewskiej. Skarga próbuje udowodnić, że monarchia jest najlepszą formą rządów. Królem powinien być katolik, zależny od władz kościelnych. Wszyscy Polacy powinni szanować swojego władcę i być wobec niego posłusznymi. Potępia wszelkie przywileje szlacheckie.

Kazanie VII - "Prawa niesprawiedliwe" - według kaznodziei prawa powinny mieć na uwadze dobro obywateli oraz interes państwa. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Wylicza on poszczególne niesprawiedliwe według niego prawa, które osłabiają Rzeczypospolitą i uniemożliwiają ratowanie kraju przed ostatecznym upadkiem.

Kazanie VIII - "O niekarności grzechów jawnych" - mowa o powszechnym występowaniu przeciwko prawom kościoła, przywilejom duchowieństwa oraz przeciwko współobywatelom. Główne grzechy to m.in. brak sprawnego wymiaru sprawiedliwości, ucisk chłopów, mężobójstwo, panowanie lichwy i kradzieże mienia społecznego. Wszystko to prowadzi do całkowitego upadku moralności i obyczajowości.

Piotr Skarga nawołuje swoich rodaków do opamiętania się i ratowania ojczyzny przed całkowitym upadkiem. Domaga się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, odebrania szlachcie przywilejów oraz głosi szerzenie się bezinteresownej miłości do ojczyzny i współobywateli. Gdy po niecałych dwustu latach od wydania "Kazań sejmowych" Polska zniknęła z mapy Europy, o Piotrze Skardze zaczęto mówić jak o proroku, który to wcześniej przewidział.

Treść:

Kazanie I - "O mądrości potrzebnej do rady" - kazanie pełniące rolę wstępu do całości zbioru. Piotr Skarga wymienia i charakteryzuje w nim choroby, z powodu których bardzo cierpi nasz kraj. Według jezuity tylko ten naród, który posiada moralność, nie jest dręczony przez nic i rośnie w siłę. Nawołuje, aby senatorowie odwoływali się do pomocyBoga, a wtedy on udzieli im tak potrzebnej mądrości, która pozwoli ochronić państwo przez upadkiem.

Kazanie II - "O miłości ku ojczyźnie" - omówienie sześciu najgroźniejszych chorób trapiących Rzeczypospolitą: brak miłości ojczyzny, "niezgody i roztyrki sąsiedzkie" przyczyniające się do jeszcze większego osłabienia rządów, osłabienie władzy monarszej, tolerowanie herezji, niesprawiedliwe prawa oraz "grzechy i złości jawne". Autor zarzucaszlachcie i magnatom szerzenie prywaty i dbanie tylko o swój dobrobyt. Nawołuje ich do opamiętania się. W tym kazaniu występuje słynna alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu. Gdy okręt tonie, tylko głupcy rzucają się do ratowania swojego majątku, podczas gdy mądrzy ludzie starają się ratować okręt.

Kazanie III - "O niezgodzie domowej" - kazanie poświęcone niezgodom wewnętrznym, które niszczą państwo polskie od środka. Piotr Skarga nawołuje do zgody między Polakami, gdyż tak naprawdę wiele ich łączy, jak np. wiara w jednego Boga, podleganie temu samemu władcy i tym samym prawom. Kłótnie mogą doprowadzić do wojen domowych, które z kolei wykorzystają nieprzyjaciele naszego kraju.

Kazanie IV i V - "O naruszeniu religii katolickiej" - stanowią w zasadzie jedną całość. Omówienie trzeciej choroby - tolerowania herezji. Piotr Skarga był, jak pamiętamy, jezuitą i zwolennikiem kontrreformacji. Uważał, że różnowierstwo (czyli każde odstępstwo od religii katolickiej) jest zagrożeniem dla jedności Rzeczypospolitej. Według niego w Polsce za bardzo toleruje się swobodę wyznaniową, która niechybnie przyczyni się do upadku naszego kraju. To właśnie religia katolicka jest jedyną prawdziwą i słuszną religią, która stanowi fundamenty mocnego wewnętrznie państwa. Jeśli jakiś kraj ma więcej niż jednego Boga, nie może ono długo trwać, bo nie ma w nim spójności ani jedności. O ile w przypadku katolików łatwo jest doprowadzić do zgody, o tyle u różnowierców jest to niemożliwe, bo nie ma u nich wspólnej podstawy, do której można by się odwołać. Kaznodzieja wzywa władcę do obrony wiary katolickiej oraz do przywrócenia jednej religii w narodzie. Jednocześnie podważa legalność i znaczenie konfederacji warszawskiej.

Kazanie VI - "O monarchii i królestwie" - ukazanie wszystkich nieszczęść wynikających z ograniczenia władzy królewskiej. Skarga próbuje udowodnić, że monarchia jest najlepszą formą rządów. Królem powinien być katolik, zależny od władz kościelnych. Wszyscy Polacy powinni szanować swojego władcę i być wobec niego posłusznymi. Potępia wszelkie przywileje szlacheckie.

Kazanie VII - "Prawa niesprawiedliwe" - według kaznodziei prawa powinny mieć na uwadze dobro obywateli oraz interes państwa. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Wylicza on poszczególne niesprawiedliwe według niego prawa, które osłabiają Rzeczypospolitą i uniemożliwiają ratowanie kraju przed ostatecznym upadkiem.

Kazanie VIII - "O niekarności grzechów jawnych" - mowa o powszechnym występowaniu przeciwko prawom kościoła, przywilejom duchowieństwa oraz przeciwko współobywatelom. Główne grzechy to m.in. brak sprawnego wymiaru sprawiedliwości, ucisk chłopów, mężobójstwo, panowanie lichwy i kradzieże mienia społecznego. Wszystko to prowadzi do całkowitego upadku moralności i obyczajowości.

Piotr Skarga nawołuje swoich rodaków do opamiętania się i ratowania ojczyzny przed całkowitym upadkiem. Domaga się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, odebrania szlachcie przywilejów oraz głosi szerzenie się bezinteresownej miłości do ojczyzny i współobywateli. Gdy po niecałych dwustu latach od wydania "Kazań sejmowych" Polska zniknęła z mapy Europy, o Piotrze Skardze zaczęto mówić jak o proroku, który to wcześniej przewidział.

Treść:

Kazanie I - "O mądrości potrzebnej do rady" - kazanie pełniące rolę wstępu do całości zbioru. Piotr Skarga wymienia i charakteryzuje w nim choroby, z powodu których bardzo cierpi nasz kraj. Według jezuity tylko ten naród, który posiada moralność, nie jest dręczony przez nic i rośnie w siłę. Nawołuje, aby senatorowie odwoływali się do pomocyBoga, a wtedy on udzieli im tak potrzebnej mądrości, która pozwoli ochronić państwo przez upadkiem.

Kazanie II - "O miłości ku ojczyźnie" - omówienie sześciu najgroźniejszych chorób trapiących Rzeczypospolitą: brak miłości ojczyzny, "niezgody i roztyrki sąsiedzkie" przyczyniające się do jeszcze większego osłabienia rządów, osłabienie władzy monarszej, tolerowanie herezji, niesprawiedliwe prawa oraz "grzechy i złości jawne". Autor zarzucaszlachcie i magnatom szerzenie prywaty i dbanie tylko o swój dobrobyt. Nawołuje ich do opamiętania się. W tym kazaniu występuje słynna alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu. Gdy okręt tonie, tylko głupcy rzucają się do ratowania swojego majątku, podczas gdy mądrzy ludzie starają się ratować okręt.

Kazanie III - "O niezgodzie domowej" - kazanie poświęcone niezgodom wewnętrznym, które niszczą państwo polskie od środka. Piotr Skarga nawołuje do zgody między Polakami, gdyż tak naprawdę wiele ich łączy, jak np. wiara w jednego Boga, podleganie temu samemu władcy i tym samym prawom. Kłótnie mogą doprowadzić do wojen domowych, które z kolei wykorzystają nieprzyjaciele naszego kraju.

Kazanie IV i V - "O naruszeniu religii katolickiej" - stanowią w zasadzie jedną całość. Omówienie trzeciej choroby - tolerowania herezji. Piotr Skarga był, jak pamiętamy, jezuitą i zwolennikiem kontrreformacji. Uważał, że różnowierstwo (czyli każde odstępstwo od religii katolickiej) jest zagrożeniem dla jedności Rzeczypospolitej. Według niego w Polsce za bardzo toleruje się swobodę wyznaniową, która niechybnie przyczyni się do upadku naszego kraju. To właśnie religia katolicka jest jedyną prawdziwą i słuszną religią, która stanowi fundamenty mocnego wewnętrznie państwa. Jeśli jakiś kraj ma więcej niż jednego Boga, nie może ono długo trwać, bo nie ma w nim spójności ani jedności. O ile w przypadku katolików łatwo jest doprowadzić do zgody, o tyle u różnowierców jest to niemożliwe, bo nie ma u nich wspólnej podstawy, do której można by się odwołać. Kaznodzieja wzywa władcę do obrony wiary katolickiej oraz do przywrócenia jednej religii w narodzie. Jednocześnie podważa legalność i znaczenie konfederacji warszawskiej.

Kazanie VI - "O monarchii i królestwie" - ukazanie wszystkich nieszczęść wynikających z ograniczenia władzy królewskiej. Skarga próbuje udowodnić, że monarchia jest najlepszą formą rządów. Królem powinien być katolik, zależny od władz kościelnych. Wszyscy Polacy powinni szanować swojego władcę i być wobec niego posłusznymi. Potępia wszelkie przywileje szlacheckie.

Kazanie VII - "Prawa niesprawiedliwe" - według kaznodziei prawa powinny mieć na uwadze dobro obywateli oraz interes państwa. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Wylicza on poszczególne niesprawiedliwe według niego prawa, które osłabiają Rzeczypospolitą i uniemożliwiają ratowanie kraju przed ostatecznym upadkiem.

Kazanie VIII - "O niekarności grzechów jawnych" - mowa o powszechnym występowaniu przeciwko prawom kościoła, przywilejom duchowieństwa oraz przeciwko współobywatelom. Główne grzechy to m.in. brak sprawnego wymiaru sprawiedliwości, ucisk chłopów, mężobójstwo, panowanie lichwy i kradzieże mienia społecznego. Wszystko to prowadzi do całkowitego upadku moralności i obyczajowości.

Piotr Skarga nawołuje swoich rodaków do opamiętania się i ratowania ojczyzny przed całkowitym upadkiem. Domaga się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, odebrania szlachcie przywilejów oraz głosi szerzenie się bezinteresownej miłości do ojczyzny i współobywateli. Gdy po niecałych dwustu latach od wydania "Kazań sejmowych" Polska zniknęła z mapy Europy, o Piotrze Skardze zaczęto mówić jak o proroku, który to wcześniej przewidział.

Treść:

Kazanie I - "O mądrości potrzebnej do rady" - kazanie pełniące rolę wstępu do całości zbioru. Piotr Skarga wymienia i charakteryzuje w nim choroby, z powodu których bardzo cierpi nasz kraj. Według jezuity tylko ten naród, który posiada moralność, nie jest dręczony przez nic i rośnie w siłę. Nawołuje, aby senatorowie odwoływali się do pomocyBoga, a wtedy on udzieli im tak potrzebnej mądrości, która pozwoli ochronić państwo przez upadkiem.

Kazanie II - "O miłości ku ojczyźnie" - omówienie sześciu najgroźniejszych chorób trapiących Rzeczypospolitą: brak miłości ojczyzny, "niezgody i roztyrki sąsiedzkie" przyczyniające się do jeszcze większego osłabienia rządów, osłabienie władzy monarszej, tolerowanie herezji, niesprawiedliwe prawa oraz "grzechy i złości jawne". Autor zarzucaszlachcie i magnatom szerzenie prywaty i dbanie tylko o swój dobrobyt. Nawołuje ich do opamiętania się. W tym kazaniu występuje słynna alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu. Gdy okręt tonie, tylko głupcy rzucają się do ratowania swojego majątku, podczas gdy mądrzy ludzie starają się ratować okręt.

Kazanie III - "O niezgodzie domowej" - kazanie poświęcone niezgodom wewnętrznym, które niszczą państwo polskie od środka. Piotr Skarga nawołuje do zgody między Polakami, gdyż tak naprawdę wiele ich łączy, jak np. wiara w jednego Boga, podleganie temu samemu władcy i tym samym prawom. Kłótnie mogą doprowadzić do wojen domowych, które z kolei wykorzystają nieprzyjaciele naszego kraju.

Kazanie IV i V - "O naruszeniu religii katolickiej" - stanowią w zasadzie jedną całość. Omówienie trzeciej choroby - tolerowania herezji. Piotr Skarga był, jak pamiętamy, jezuitą i zwolennikiem kontrreformacji. Uważał, że różnowierstwo (czyli każde odstępstwo od religii katolickiej) jest zagrożeniem dla jedności Rzeczypospolitej. Według niego w Polsce za bardzo toleruje się swobodę wyznaniową, która niechybnie przyczyni się do upadku naszego kraju. To właśnie religia katolicka jest jedyną prawdziwą i słuszną religią, która stanowi fundamenty mocnego wewnętrznie państwa. Jeśli jakiś kraj ma więcej niż jednego Boga, nie może ono długo trwać, bo nie ma w nim spójności ani jedności. O ile w przypadku katolików łatwo jest doprowadzić do zgody, o tyle u różnowierców jest to niemożliwe, bo nie ma u nich wspólnej podstawy, do której można by się odwołać. Kaznodzieja wzywa władcę do obrony wiary katolickiej oraz do przywrócenia jednej religii w narodzie. Jednocześnie podważa legalność i znaczenie konfederacji warszawskiej.

Kazanie VI - "O monarchii i królestwie" - ukazanie wszystkich nieszczęść wynikających z ograniczenia władzy królewskiej. Skarga próbuje udowodnić, że monarchia jest najlepszą formą rządów. Królem powinien być katolik, zależny od władz kościelnych. Wszyscy Polacy powinni szanować swojego władcę i być wobec niego posłusznymi. Potępia wszelkie przywileje szlacheckie.

Kazanie VII - "Prawa niesprawiedliwe" - według kaznodziei prawa powinny mieć na uwadze dobro obywateli oraz interes państwa. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Wylicza on poszczególne niesprawiedliwe według niego prawa, które osłabiają Rzeczypospolitą i uniemożliwiają ratowanie kraju przed ostatecznym upadkiem.

Kazanie VIII - "O niekarności grzechów jawnych" - mowa o powszechnym występowaniu przeciwko prawom kościoła, przywilejom duchowieństwa oraz przeciwko współobywatelom. Główne grzechy to m.in. brak sprawnego wymiaru sprawiedliwości, ucisk chłopów, mężobójstwo, panowanie lichwy i kradzieże mienia społecznego. Wszystko to prowadzi do całkowitego upadku moralności i obyczajowości.

Piotr Skarga nawołuje swoich rodaków do opamiętania się i ratowania ojczyzny przed całkowitym upadkiem. Domaga się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, odebrania szlachcie przywilejów oraz głosi szerzenie się bezinteresownej miłości do ojczyzny i współobywateli. Gdy po niecałych dwustu latach od wydania "Kazań sejmowych" Polska zniknęła z mapy Europy, o Piotrze Skardze zaczęto mówić jak o proroku, który to wcześniej przewidział.

Piotr Skarga - życie i twórczość

Piot Skarga urodził się w 1536 roku w Grójcu, miejscowości położonej w pobliżu Warszawy. Pochodził z rodziny szlacheckiej, posługującej się nazwiskiem Powęski. W latach 1552-1555 studiował w Akademii Krakowskiej, gdzie uzyskał stopień bakałarza. Po zakończeniu studiów objął kierownictwo szkoły parafialnej przy kościele św. Jana w Warszawie. Najprawdopodobniej w roku 1564 przyjął święcenia kapłańskie, po czym został kanclerzem kapituły we Lwowie, gdzie dał się poznać jako żarliwy kaznodzieja, zwalczający innowierstwo. 

Ważnym wydarzeniem w jego życiu okazał się wyjazd na dalsze studia do Rzymu, tu autor Kazań sejmowych wstąpił do jezuitów. Powrót do kraju nastąpił w roku 1571. Teraz Skarga uczył w szkołach w kolejnych miastach: Pułtusku, Jarosławiu, Poznaniu i Lwowie. W Wilnie objął stanowisko rektora kolegium jezuickiego, a piastował ten sam urząd w Akademii. W roku 1588 został powołany na stanowisko kaznodziei nadwornego króla Zygmunta III Wazy. Obowiązek ten pełnił do końca swoich dni. Zmarł w roku 1612 w Krakowie.

Piotr Skarga był wybitnym kaznodzieją, polemistą oraz hagiografem. Wiele z jego dzieł cieszyło się ogromną popularnością wśród jego współczesnych, natomiast dzisiejsi historycy literatury zaliczają żarliwego kaznodzieję do najwybitniejszych twórców prozy polskiej epoki Renesansu.

Najważniejsze dzieła Piotra Skargi

1577 (Wilno) - O jedności Kościoła Bożego pod jednym pasterzem i o greckim od tej jedności odstąpieniu – rozprawa debiutancka

1579 Żywoty świętych – jedno z najsłynniejszych dzieł Skargi, cieszące się ówcześnie olbrzymią popularnością (8 wydań za życia autora)

1592 Upominanie do ewanjelików

1595 Proces konfederacyjej 

1597 Synod brzeski 

1597 Kazaniach na niedziele i święta całego roku wraz z nimi opublikowano po raz pierwszyKazania sejmowe 

1603 Roczne dzieje kościelne przeróbka początkowych tomów dzieła kardynała Cesare Baromiusa z roku 1198

1606 Żołnierskie nabożeństwo 

1607 Dyskurs na konfederacyją

utwór skargi zbudowany jest z 8 kazań, które stanowią samodzielne cząstki. Wszystkie są ponumerowane i zatytułowane. Ponadto zbudowano je według określonego schematu. Każde kazanie rozpoczyna cytat zaczerpnięty z Biblii. Jego treśc zawsze koreluje z tematem poruszanym w danym fragmencie,,, wprowadza'' w omawiane zagadnienie. Ponadto w każdym osobnym tekście mozna zestawic przeciwstawne wartości ( mądrosc niebieska- mądrośc ziemska w pierwszym, miłosc- egozim w drugim, zgoda- niezgoda w 3.) Dodatkowo każde zakończone jest wezwaniem-m modlitwą.

w 1 kazaniu czytamy o mądrości danej przez Boga, którą powinni posiadac rządzący.

w 2 kazaniu zawarta jest krytyka prywaty szlachty i magnaterii.

w 3 kazaniu zostało ,, nakreślone'' niebezpieczeństwo, które zagraża skłóconym rodakom.

w 4 i 5 kazaniu czytamy o korzyściach, zarówno politycznych jaki i osobistych, wynikających z uznania tylko jednej slusznej wiary tj. wiary katolickiej

Kazanie 6 ,, dotyka'' zagadnienia wladzy królewskiej, której autorytetu nie nalezy kwestionowac.

w 7 kazaniu ,, poruszany '' jest temat prawa, jakie powinno byc ustanawiane przez ludzi madrych i poboznych.

w kazaniu 8 czytamy o ,, grzechach jawnych'', jakich dopuszczaja sie rodacy.

z Kazań wyłania nam się bardzo dynamiczna wizja państwa, państwa jako ciała, jako żyjącego organizmu, w którym wszystkie "członki" zobowiązane są do ścisłej współpracy, którego cel rozumiany jest jeszcze teologicznie, którego harmonia zapewni wszystkim obywatelom szczęście.

Koncepcja państwa Skargi zdaje się być zatem swoistym połączeniem wiedzy z zakresu filozofii politycznej czy teologii z wnikliwą obserwacją nie tylko ówczesnego życia, lecz również historii.

Dla Skargi połączenie państwa z religią było na tyle oczywiste, iż wyciągał historiozoficzny wniosek, iż przeznaczeniem Rzeczpospolitej jest katolicyzm. Przyjęcie rzymskiego chrześcijaństwa rozpoczęło polską państwowość i przez sześć stuleci doprowadziło do stworzenia niekwestionowanej potęgi europejskiej. Początek kryzysu upatrywał Skarga w przyjęciu się na polski grunt herezji, od husytyzmu, aż do protestantyzmu. Odejście Polski od katolicyzmu było dla jezuity jednoznaczne z początkiem kryzysu politycznego.

W Kazaniach charakterystyczne jest również ilustrowanie historii Polski cytatami ze starego testamentu. Prócz nastroju profetycznego wprowadza to inny ważny wątek, otóż Skarga losy Polski rozumie jako losy państwa istotowo związanego z religią. Liczne przykłady biblijnych klęsk mają wyjaśniać niepowodzenia Rzeczpospolitej, zaś jej bogactwo jest darem od Boga, dowodem jego miłosierdzia i pamięci o Polsce "zawsze wiernej". Bóg za grzechy obywateli ukarze cały naród. W ten sposób rozumie zagrożenie tatarskie, tureckie, protestanckie.

W Starym Testamencie Bóg był bezpośrednim prawodawcą Izraela, jego przewodnikiem, a celem państwa izraelskiego było odczytywanie i wypełnianie jego woli. Podobnie chciał, aby wyglądała sytuacja w Polsce. Bóg jest najwyższym źródłem celów, do którego dąży państwo jako wspólnota.