Teza 7 – pierwsza gmina chrześcijańska w Jerozolimie

1. Dzieje:

Głównym i podstawowym źródłem wiedzy są pierwsze rozdziały (1-7) Dziejów Apostolskich. Początkowo społeczność tę tworzyło 120 osób, które z żywą wiara oczekiwały powtónego przyjścia Chrystusa. W tym czasie po przewodnictwem św. Piotra uzupełniono kolegium apostolskie przez wybór św Macieja. Przełomowym faktem był dzień zesłania Ducha Św. Po kazaniu Św. Piotra o ukrzyżowanym i zmartwychwastałym Chrystusie około 3 tyś Żydów pzyjęło chrześcijaństwo, a ta liczba szybko wzrosła do 5 tyś. Rozrost chrześcijaństwa w Jerozolimie i przepowiadanie Ewangelii spotkało się z energiczną reakcja ze str synagogi żydowskiej postaci zakazu ewangelizacji i uwięzienia Apostołów. Nieustraszeni oświadaczyli, że “Trzeba bardziej słuchać Boga aniżeli ludzi”. Co wywołało pierwsze prześladowanie.

Postawę społ. Chrześcijańskiej w Jerozolimie cechowała szczególna troska, by “zachować się nieskalanym od tego świata” i dowieść własnym życiem tego, co Chrystus powiedział “po tym poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość miec będziecie jedni do drugich”. Była to więc społ. Świętych, w której dochodziło do aktów sprzedawania majętności i rozdzawania pieniędzy ubogim, powstała zorganizowana opieka nad biednymi. Problemem było liczba wiernych, która wzrastała dzięki nawróceniom Żydów z diaspoty < Grecy >. W związku z “obsługiwaniem stołów” doszło do zatargu między “Żydami” a “Grekami”. Spór rozwiązano tak: Apostołowie oddali się ewangelizacji, podczas gdy akcję charytatywną zlecono diakonom. Jedny mz nim był Szczepan < Żyd z diaspory, ofiara sporadycznego prześladowania > Jego śmierć i prześladowanies stały się przyczyną rozproszenia wielu chrześcijan “Greków” po Judei i Samarii. W ten sposób akcja chrystianizacyjna objęła zasięgiem płd i środkową Palestyne. Apostołowie Jan i Piotr wizytowali nowe gminy. Prześladowanie wznowione zostało przez Heroda Agryppę, który uwięzil apostołów Piotra i Jakuba Starszego, a Jakuba skazał na ścięcie w 42 lub 43 r. Po Chrystusie. Po śmierci Heroda < 44r > zapanował znowu spokój dla chrześcijan, sprzyjając ewangeliacjii.

Ważny dla społ chrześcijańskiej był sobór w Jerozolimie, gdzie przyjęto propozycje bp Jerozolimy apostoła Jakuba Młodszego. Propozycje te ustalały zasady i szczegółowo określały, co należy zachować z przepisów prawa Mojżeszowego. Postanowiono, że Żydzi stający się chrześcijanami, mogą przestrzegać przepisy Zakonu łącznie z obrzezaniem. A poganie, chcący się nawrócić niepowinni być zmuszani do przejścia przez etap żydowski. Jednym z gł. Interlokultorów tego soboru był św. Jakub. Donoślejszym skutkiem śmierci Szczepana było uswiadomienie, że społ. Chrześcijańska jest różna od synagogi żydowskiej raz podjęcie akcji chrystianizacyjnej pod Jerozolimą. Na widok zbiżającej się katastrofy spowodowanej powstaniem antyrzymskim, żydochrześcijanie opuścili Jerozolimę. W Antiochii syryjskiej powstała społ. Nawróconych pogan tam po raz pierwszy nazwano po raz pierwszy wyznawców Chrystusa “chrzecijanami”.

2. Ustrój i życie religijne społ. Jerozolimskiej

Pierwszą społ. Chrześcijańską w Jerozolimie nazywali Żydzi “sktą nazarejczyków”, gdy sama ta społ. Określała się jako “gmina, zebranie, Kościół”. Społ. Tę cechowało ścisłe związanie z synagogą żydowską, przeświadczenie, że chrześcijaństwo jest pełnią mozaizmu oraz czynny udział w żydowskiej liturgicznej Słuzbie Bożej, z odrębnymi jednakże zebrania na “łamania chleba”.

Niektóre osoby w tej wspólnocie jak i pewne grupy osób posiadały w gminie szzcególne zadania i funkcje oraz autorytet. Było to kolegium apostołów. Do nich należała ewanglizacja, udzielanie chrztu, przewodniczenie na zebraniach eucharystycznych i “wkładanie rąk” w celu powierzenia innym funkcji sakralnych. W kolegium sakralnym szczególne miejsce zajmował św.Piotr. Przewodził wyborowi Macieja na apostoła, wygłosił pierwsze kazanie i przyjął do Kościołą pierwszych nawróconych. Obok apostołów społ. Jerozolimska znała inny urząd diakonów, którym przekazano kościelną opiekę społ. Przekazanie to odbyło się wśród modlitwy i przy “włożeniu rąk przez apostołów, diakoni brali udział także w ewangelizacji, jak Filip i w dyskusjach z Żydami, jak to czynił św.Szczepan.

Ważna gr. Byli także “starsi prezbiterzy”, który stali blisko apostołów. Wzieli udział w soborze apostolskim i uchwałach. Byli więc pomocnikami apostołów w pełnieniu ich urządu duszpasterskiego. Pierwotna gmina chrześcijańska była uformowana hierarchicznie i złożona z duchownych świeckich. Brak sporów między “klerem” a “wiernymi” zdaje się wskazywać,że ustrój hierarchiczny uważano za pochodzenia boskiego. Życie religijne społ. Było ściśle związane z życiem religijnym. Św. Jakub w liście do “żydochrześciajan” pilecał udział w modlitwach liturgicznych i zwyczajach ojców. Powoli zaczęłu powstawać odrębne formy kultu związane z udzielaniem chrztu oraz z “łamaniem chleba”. Eucharystyczne zabrania piłączone z “łamaniem chleba” odbywały się nie w soboty ale “w pierwszy dniu tygodnia”. W ten sposób niedziela stała się dniem, w którym chrześcijanie zbierali się na swoją Służbę Bożą. Także pozostałe dni różniły się od przyjętych w synagodze. Zamiast postu w poniedziałki i czwartki, przyjęto się praktykę postną w środy i piątki. Z listu Św. Jakuba wynika,że znano specjalne o charaktterze kultyczno-litrugicznym, namaszczenia chorych. Całe życie społ. I religijne cechowane było wysokim heroizmem miłości bliźniego.