Dobre (i złe) pierwsze rybki

W artykule opisano kilkanaście gatunków ryb, których hodowli mogą podjąć

się zupełnie początkujący akwaryści ("Dobre pierwsze rybki"), kilka odpowiednich dla
osób z pewnym doświadczeniem ("Dobre drugie rybki "), oraz gatunki których raczej
należy unikać ("Złe pierwsze rybki").

Zawartość:



Dobre pierwsze rybki:
karpiowate

,

kiryski

i

tęczanki



Dobre drugie rybki:
piskorzowate

,

małe glonojady

,

kąsaczowate

,

pielęgnice

,

łaźcowate

i

żyworódki

.



Złe pierwsze rybki:
złote rybki

,

piranie

,

ryby-noże

,

pstrążenie i drobnoustki

,

mruk i delfinek

,

glonojad syjamski

,

brzanka rekinia

,

sumik rekini,

sumik szkliste

,

"glonojady"

,

sumiki z długimi wąsami

,

sumik

czerwonopłetwy

,

węgorzyki

,

przeźroczka

,

kolorowe tetry

,

ryby z estuariów

i

ryby morskie

.

Wprowadzenie

Jako, że nawet mała ilość materiału może być trudna do przyswojenia dla kogoś, kto

dopiero "wciąga się" w temat, osoba będąca nowicjuszem w dziedzinie akwarystyki może na
początek przeczytać tylko rozdział "Dobre pierwsze rybki". Później po przejrzeniu dobrej
książki dla początkujących (podstawowa rzecz, którą każdy nowicjusz powinien mieć),
powinien umieć wybrać rybki do swojego nowego akwarium.

Warto też zasięgnąć języka na temat dobrego sklepu akwarystycznego. Jeśli takiej

możliwości nie ma, trzeba szukać sklepu, który specjalizuje się w akwarystyce, lub takiego,
gdzie stanowi ona większą część asortymentu. Oczywiście nie daje to gwarancji, ale
zwiększa szansę na

znalezienie dobrego sklepu

.

Jeśli w sklepie okaże się, że nie ma ryb na które byliśmy zdecydowani, lepiej

powstrzymać się od zakupu innych, nieznanych, nawet jeśli obsługa sklepu gorąco je poleca
(niektóre sklepy mają bardzo kompetentną obsługę, ale w wielu takiej brakuje. Minie trochę
czasu, zanim świeżo upieczony akwarysta zacznie odróżniać dobry sklep od złego, a
pożyteczną radę od kiepskiej). W tym momencie, najlepiej będzie odwiedzić inny sklep lub
poczytać trochę i zdecydować się na inne ryby.

Jeśli już uda się znaleźć sklep, w którym są wybrane przez nas rybki, należy je

bardzo dokładnie obejrzeć, zwracając uwagę na kształt brzucha, zapadłe oczy, wystrzępione
płetwy, ciężki oddech (często połączony z ostającymi skrzelami) i każdy rodzaj nalotu na
skórze, który może wskazywać na chorobę lub infekcję pasożytniczą. Jeśli ryby są zdrowe
kupujemy bardzo małą ilość ryb, zależną od wielkości akwarium i osobników.
Sześćdziesięciolitrowe akwarium jest dość dobre na początek, na tyle duże, by warunki
wodne były stabilne, a jednocześnie na tyle małe, że nie powinno onieśmielać
początkującego. Do zbiornika tej wielkości na początek najlepiej wprowadzić jedną rybę
wielkości 5 - 8 cm lub trzy, cztery mniejsze (większa liczba ryb wpuszczona do
"niedojrzałego" akwarium może wywołać silny wzrost poziomu trującego amoniaku, co w
efekcie może nawet doprowadzić do śmierci ryb. Jeśli populacja budowana będzie
stopniowo, problem ten nie wystąpi.)

Dobre pierwsze rybki

Jeśli założymy, że rybki dobre dla początkujących to takie, które łatwo karmić i

opiekować się nimi, wytrzymałe, mogące żyć w różnych warunkach wodnych, no i atrakcyjne
z wyglądu, zauważymy że bardzo wiele ryb spełnia powyższe warunki. Wiele z nich jest
łatwo dostępnych w sklepach jako "ryby dla początkujących". Ale uwaga! Wiele
sprzedawanych jako "ryby dla początkujących" nie pasuje do tej roli.

Wiele z małych, stadnych rybek doskonale nadaje się na początek. Dotyczy to

kardynałków, kilku łatwo dostępnych gatunków Danio i razbor oraz większości dostępnych
gatunków brzanek. Dla tych, którzy mają nieco większe akwaria, bardzo dobrym wyborem są
tęczanki. Stadne są także popularne kiryski.

Praktyki takie, jak nabywanie przez początkujących po jednej czy dwie sztuki różnych

stadnych gatunków ryb, powinny być zakazane. Stadne ryby czują się lepiej w grupie
kilkunastu osobników własnego gatunku. Absolutne minimum to sześć sztuk ryb pływających
w toni wodnej i cztery sztuki dla przebywających przy dnie kirysów. Im więcej, tym lepiej;
stadko dwunastu rybek pokazuje ich naturalne zachowanie i będzie bardziej zadowalające,
niż mieszana grupka rybek zmuszona do przebywania w tym samym zbiorniku ("Mamo,
dlaczego ta rybka chowa się za grzałką a ta druga siedzi w kącie i nie chce pływać?").

Oczywiście, tak jak zaznaczono we wstępie, akwarium powinno być zarybiane

stopniowo, dwie lub trzy za jednym razem. Na przykład najpierw można stworzyć sobie
stadko ośmiu razbor któregoś gatunku, później natomiast stopniowo dokupować grupkę
sześciorga kirysków.

Niektóre karpiowate

Kardynałki, Danio, razbory i brzanki są azjatyckimi rybkami spokrewnionymi z naszym

karpiem. Wszystkie te ryby należą do rodziny karpiowatych. Kardynałki, Danio, razbory i
brzanki są małe, ruchliwe, wytrzymałe i kolorowe.

Kardynałki - Tanichthys albonubes

Pochodzą ze strumieni górskich na terenie Chin, Kardynałki mogą być trzymane w
nie ogrzewanych akwariach (do 13 stopni). Niektórzy odradzają trzymanie tych ryb w
tropikalnych akwariach, ale z moich doświadczeń wynika, że czują się one dobrze w
ogrzewanych zbiornikach, dopóki temperatura nie przekroczy 22 stopni. Można je
karmić każdym drobnym pokarmem. Łatwo i często się rozmnażają, ale młodych nie
zobaczymy dopóki rodzice nie zostaną przeniesieni do innego zbiornika. Kardynałki
są brązowe z czerwonym ogonem i srebrnobiałą linią wzdłuż boków, która opalizuje w
świetle. Dorastają do 4 cm.

Danio

Kilka gatunków Danio jest często oferowanych w sklepach zoologicznych, włączając
Danio malabarskiego - Danio aequipinnatus, Danio pręgowanego - Brachydanio rerio,
Danio lamparciego - Brachydanio frankei, Danio tęczowego - Brachydanio
albolineatus. Ryby te są doskonałymi, szybkimi pływakami, ciągle są w ruchu.
Różnorodne wzory błękitnych znaczeń pozwalają na odróżnianie poszczególnych
osobników. Większość Danio nie dorasta do 7 cm, chociaż Danio malabarski osiąga
ponad 10 cm.

Razbory

Najbardziej popularną jest Razbora klinowa - Rasbora heteromorpha. Bardzo
podobnie wygląda Rasbora espei, podobnie jak Rasbora kalochroma oraz Razbora
szklista - Rasbora trilineata. Pomarańczowy, brązowy i czerwony to typowe kolory

razbor, a ich ciekawy sposób pływania czyni z nich interesujący obiekt dla obserwacji.
Razbora szklista dorasta do 8 cm a Rasbora kalochroma do 10 cm podczas gdy
Razbora klinowa zwykle nie osiąga 5 cm.

Brzanki

Najczęściej spotykaną i zwykle "przeklinaną" jest Brzanka sumatrzańska - Capoeta
tetrazona. Może ona obgryzać płetwy innych ryb, jeśli nie jest trzymana w
wystarczająco dużym stadzie, poza tym z powodu chowu wsobnego jest dość
wrażliwa na choroby. Dostępnych jest też kilka odmian akwariowych (takich jak
zielonkawe "Brzanki mszyste" oraz odmiana albinotyczna) są one jednak bardziej
podatne na choroby i często bywają zdeformowane.

Nie porzucajmy jednak brzanek zbyt pochopnie, jako że wiele z nich jest bardzo

odpowiednich dla początkujących akwarystów, zwłaszcza dla tych, którzy mają średniej
wielkości zbiorniki. Capoeta titteya - Brzanka smukła jest bardzo mała - do 6 cm, a przy tym
ma wspaniały pomarańczowo-czerwony kolor. Średniej wielkości brzanki (do 11 cm) to np.
Barbodes everetti, Brzanka różowa - Puntius conchonius, i Brzanka purpurowa - Puntius
nigrofasciatus. Powinno się unikać hodowlanych (długopłetwe, albinotyczne, itd.) odmian
Brzanki różowej, jako że mają tendencję do zapadania na różne choroby. Brzanka
wielkołuska - Capoeta oligolepis i Barbodes lateristriga są dużymi, spokojnymi brzankami
(Barbodes lateristriga do 15 cm). Powinniście też unikać Barbodes schwanefeldi, chyba, że
macie bardzo duże akwarium. Dorasta ona do ponad 30 cm!

Trzeba też zaznaczyć, że większość brzanek nie pływa stadami tak "elegancko", jak

Danio czy razbory, jednak bezwarunkowo powinny być trzymane w grupach. Zaznaczmy też,
że wielu autorów zalicza wspomniane wyżej gatunki brzanek do wspólnego rodzaju Barbus.

Kiryski

Kiryski są członkami rodziny Callichthyidae, "opancerzonych" sumików z Ameryki

Południowej. Kiryski są małe (generalnie 6 cm i mniej). Te stadne rybki zawsze przeszukują
dno akwarium w poszukiwaniu pożywienia. Istnieje co najmniej 140 gatunków sumików z
rodzaju Corydoras. Niektóre z nich są bardzo delikatne i szybko giną nawet w rękach
ekspertów. Te delikatne są jednak rzadko spotykane w sklepach zoologicznych, a nawet
kiedy można je kupić zazwyczaj są bardzo drogie. Kiryski, które znajdziecie za rozsądna
cenę są wytrzymałe i mogą przeżyć nawet w akwarium w którym jest niedobór tlenu jako ze
potrafią pobierać powietrze z powierzchni wody i absorbują je poprzez żołądek. Niektóre z
kirysków, które możecie spotkać w sklepach to Kirysek spiżowy - C. aeneus, Kirysek
cętkowany- C. ambiacus, C. julii, C. arcuatus, C. metae, C. panda (oraz bardzo popularny w
Polsce Kirysek pstry - C. paleatus - dop. tłum ).

Kirysy generalnie pobierają pożywienie z dna akwarium, dlatego też powinny być

karmione specjalnymi tonącymi karmami. Można im także podawać mrożoną ochotkę.
Należy upewnić się, że cala mrożona karma jest od razu zjadana, jako że niezjedzona może
gwałtownie zgnić i zainfekować akwarium. Nie przekarmiać!

Tęczanki

Tęczanki są bardzo kolorowymi rybami pochodzącymi z Australii, Nowej Gwinei i

Madagaskaru. Tak, jak opisywane powyżej karpiowate, są rybami stadnymi i powinny być
trzymane w grupach po przynajmniej 6 egzemplarzy jednego gatunku. Są to większe, nieco
droższe i trudniejsze do zdobycia niż opisywane do tej pory ryby, lecz są łatwe w pielęgnacji,

aktywne, i są dobrymi rybkami dla tych, którzy chcą mieć u siebie w akwarium coś rzadziej
spotykanego. Poszukajcie w swoich sklepach Melanotaenia splendida, Tęczanki wspaniałej -
M. boesemani, M. lacustris, oraz Promieniczki - Telmatherina ladigesi.

Dobre drugie rybki

Poprzednia część mówiła o rybach, które są odpowiednie dla zupełnie

początkującego akwarysty. W tej części omówimy rybki, które są dobre dla akwarysty, który
nabył już pewne doświadczenie, lub dla takiego, który chce się poważniej przygotować
zanim dokona zakupu.

Wiele z ryb polecanych tutaj jest odpornych, łatwo adaptujących się i łatwych w

pielęgnacji tak jak te z pierwszej części. Jakkolwiek w pierwszej części byłem w stanie
zarekomendować całe grupy ryb, lub tez zwrócić uwagę na jeden czy dwa gatunki z każdej
grupy, które byłyby raczej niewskazane, tak tutaj każda grupa będzie połączeniem wielu
dobrych i wielu kiepskich. Do tego niektóre z tych ryb są wytrzymałe tylko wtedy, gdy
zaspokoimy ich specyficzne wymagania. Jeśli chcesz trzymać ryby z tych grup musisz
wiedzieć, jakie gatunki kupujesz i jakie są ich potrzeby.

Czemu się przejmować? Jeśli jesteś kompletnym nowicjuszem, być może nie

powinieneś wybierać tych ryb. Wybór z listy "Pierwszych rybek" pozwoli ci wciągnąć się w to
piękne hobby z minimalnym ryzykiem. Kiedy jednak nabędziesz pewnego doświadczenia
możesz zechcieć spróbować z innymi rybkami. Wiele jest ryb bardzo pięknych, wiele z nich
ma ciekawe zachowania i niektórzy akwaryści są nimi do tego stopnia zafascynowani, że
łączą się w specjalistyczne kluby tylko po to, by nauczyć się więcej i wymieniać się pewnymi
rodzajami czy gatunkami ryb.

Piskorzowate

Piskorzowate to ryby o wydłużonym ciele, pochodzące z Azji. Są dalekimi krewnymi

karpiowatych (Danio, Razbory, itd.). Tak jak kiryski mają skierowany ku dołowi pysk,
wyposażony w wąsiki - adaptacja do życia i pobierania pokarmu z dna strumieni.
Przeszukują dno zbiornika zjadając pokarm pozostawiony przez inne ryby ale powinno się
zwracać uwagę by miały wystarczającą ilość pożywienia. Wymagana jest specjalna tonąca
karma.

Niektóre piskorzowate są wrażliwe na zbyt duży poziom azotanów, dlatego też

wspominam o nich tutaj, a nie w części "Dobre..."

Najczęściej spotykanym piskorzowatym jest Cierniooczek Kuhla - Pangio sp.

(najczęściej Pangio kuhli sumatranus, przedtem Acanthopthalmus sp. - dop. red.). Są to
długie, podobne do wstążki rybki, które dorastają do 10 cm, brązowe z żółtymi pręgami i
okręgami. Cierniooczki te są nieśmiałe i spędzają większość czasu zakopane w podłożu.

Inną popularną grupą ryb piskorzowatych są członkowie rodzaju Botia. Bocja

wspaniała - B. macracantha, Bocja siatkowana - B. lohachata, Bocja mysia - B. horae, Bocja
szara - B. modesta, oraz B. striata są często spotykane. Niektóre z nich (zwłaszcza
wspaniała i szara) mogą osiągać duże rozmiary, ale rosną bardzo wolno i mogą przebywać
w małym akwarium kilka lat. Piskorzowate zwykle są szczęśliwsze jeśli przebywają w grupie
kilku osobników danego gatunku. (uwaga, większość bocji, prócz wspaniałej, siatkowanej i
karłowatej - B. sidthimunki, to gatunki często dość agresywne - dop. red.).

Piskorze Misgurnus fossilis (Piskorz - dop. red.) i Cobitis taenia (Koza - dop. tłum)

powinny być unikane. Są to gatunki zimnowodne i mają niefortunny zwyczaj wyskakiwania z
akwarium, szczególnie gdy zbliża się burza.

Małe glonojady

Mianem "glonojady" określa się sumiki z rodziny Zbrojnikowatych - Loricariidae. Jak

zwraca się na to uwagę poniżej w sekcji "Złe pierwsze ryby", bardzo popularny Plekostomus
(Hypostomus sp.) (Uwaga! w Polsce prawdziwy Hypostomus jest bardzo rzadki,
"Plekostomusy" dostępne w sklepach to Liposarcus multiradiatus - dop. red.) często
sprzedawany jest początkującym jako rybą czyszcząca akwarium z glonów. Niestety ryba ta
jest o wiele za duża dla małych zwykle akwariów początkujących akwarystów.

Niektóre gatunki tych sumików pozostają jednak niewielkie. Zbrojniki z rodzaju

Peckoltia mają ubarwienie w postaci poprzecznych pasów jasnego i ciemnego brązu, lub
żółci i zwykle nie dorastają do 10 cm. Wąsacze z rodzaju Ancistrus mają, jak wskazuje ich
nazwa, pysk przyozdobiony wyrostkami w okolicy oczu i otworu gębowego. Do tego
Wąsacze należą do tych nielicznych zbrojników, które bez problemów rozmnażają się w
domowych akwariach.

Otocinclus, zwany w skrócie Otosem, jest najmniejszym zbrojnikiem i potrafi zjadać

glony z roślin akwariowych nie uszkadzając przy tym nawet tych najdelikatniejszych. Czasem
zdarza się, że wkrótce po zakupie Otos ginie bez wyraźnej przyczyny, jeśli jednak
przetrzyma ten krytyczny okres, staje się bardzo użytecznym mieszkańcem akwarium.
(Otocinclus to ryby stadne i powinny być trzymane w małym stadzie podobnie jak kirysy -
dop. red.)

Podczas gdy wiele zbrojników rzeczywiście pomaga oczyszczać akwarium z różnego

rodzaju glonów, nie należy zapominać o tym, że glony nie mogą być ich jedynym
pożywieniem. Powinny dostawać pokarm przeznaczony specjalnie dla nich np. cukinia, którą
można obciążyć tak by opadła na dno. Niektórzy producenci pokarmów dla ryb produkują
specjalne karmy. Zbrojniki powinny być karmione wieczorem, kiedy zbiornik jest słabiej
oświetlony. Większość zbrojników aktywna jest właśnie wtedy, a większość pozostałych ryb,
które mogłyby konkurować w zdobywaniu pożywienia jest mniej aktywna. Równie ważne dla
zbrojników są kawałki drewna, które powinny znaleźć się w akwarium. Są one źródłem
celulozy, bez której zbrojniki karleją. Z tego też powodu nie wolno ich trzymać w
drewnianych, czy nawet akrylowych akwariach, gdyż mogą nadgryzać materiał z którego są
one wykonane. Może to doprowadzić do zniszczenia zbiornika lub śmierci zbrojnika (przez
spożycie toksyn). (Uwaga! Niektóre zbrojniki jak Panaque sp. całkowicie zjadają wszystkie
rośliny wodne - dop. red.)

Zbrojniki mogą być nieco kłótliwe między sobą oraz być podszczypywane przez inne

ryby ze względu na swoją powolność. Powinny mieć zapewnione kryjówki oraz odpowiednio
duże terytorium (np. 40 litrów wody dla 8 cm ryby).

Kąsaczowate

Tak jak wiele ryb z pierwszej części. kąsaczowate to ryby stadne i powinny być

trzymane w grupach po sześć i więcej osobników danego gatunku. Pochodzą z Ameryki
Południowej i Środkowej oraz Afryki. W pewnych rejonach Ameryki Południowej woda jest
bardzo miękka (bardzo mało rozpuszczonych związków mineralnych) oraz kwaśna (Inaczej

mówiąc - "kwaśna" oznacza ze ma pH poniżej 7 - które to uznawane jest za neutralne. Silny
kwas ma bardzo niskie pH. Płyny o pH powyżej 7 uważane są za "zasadowe").

Jeśli nie wiesz, czy woda w twoim akwarium jest miękka i kwaśna (w dużych

miastach w Polsce woda zazwyczaj jest twarda i zasadowa - dop. red.), powinieneś unikać
kąsaczowatych które takiej właśnie wody wymagają. Zanim kupisz jakieś kąsaczowate, co
do których nie jesteś pewien, zajrzyj do książki. Jeśli jest tam napisane, że wymagają pH
poniżej 6,5, lepiej ich nie kupuj. Wielu początkujących akwarystów próbuje w prosty sposób
zmienić pH wody różnymi chemikaliami dostępnymi w sklepach - nie ulegaj tej pokusie!
Chemia wody jest bardzo złożona i w wyniku takich eksperymentów możesz łatwo stracić
swoje ryby.

Z drugiej strony, jeżeli woda w twoim kranie jest miękka i ma niskie pH, nie ma

powodu dla którego nie miałbyś spróbować trzymania tych ryb.

Dwa bardzo popularne gatunki kąsaczowatych, wymagające miękkiej, kwaśnej wody

to Neon Inessa - Paracheirodon innesi i Neon czerwony - Cheirodon axelrodi. Są to bardzo
atrakcyjne czerwono-niebieskie ryby. Czerwona linia u Neona czerwonego rozciąga się od
głowy do ogona, podczas gdy u Neona Inessa zaczyna się w okolicy brzucha. Atrakcyjny
wygląd jest właściwie jedyną zaletą Neonów Inessa. Oprócz dużych wymagań do jakości
wody mają one dodatkową wadę, prawie wszystkie z nich są masowo rozmnażane na
Dalekim Wschodzie w dużych ilościach bez zwracania uwagi na jakość przychówku (Neony
innesa dostępne w Polsce są najczęściej z rodzimych hodowli na Śląsku, więc ich ten
problem nie dotyczy - dop. tłum). Co za tym idzie młode są nafaszerowane lekarstwami.
Lekarstwa powstrzymują choroby, lecz zwykle w krótki czas po sprzedaży, ryby zaczynają
chorować. Duże ich ilości giną w sklepach i w domowych akwariach nabywców.
Prawdopodobnie mniej niż 1 z 10 neonów żyje dłużej niż miesiąc po tym, jak zostanie
zabrany ze środowiska gdzie dorastał. Do tego dwa czy trzy śliczne neonki nabyte za kilka
złotych mogą łatwo zainfekować i zabić wszystkie ryby w domowym akwarium.

Neony czerwone prawdopodobnie będą żyły dłużej w domowym akwarium ale też

niezbyt długo. Pochodzą one z odłowów w Brazylii. Łapane tam są dorosłe ryby, tak więc
przeżyły one już większą część swego życia zanim trafiły do sklepów ( i będą miały bardzo
duży problem z aklimatyzacją w naszej wodzie - dop. red.).

Do innych kąsaczowatych wymagających kwaśnej wody należą Hyphessobrycon

simulans, H. heterorhabdus, H. metae, H. loretoensis, Barwieniec (Fantom) czarny -
Megalamphodus megalopterus, Barwieniec (Fantom) czerwony - M. sweglesi.

A co z tymi, którzy nie mają kwaśnej wody? Jest bardzo wiele wytrzymałych

gatunków ryb kąsaczowatych dla tych, którzy nie mają odpowiedniej wody. Do nich należy
dystyngowana Żałobniczka - Gymnocorymbus ternetzi, jaskrawo ubarwiony Zwinnik
jarzeniec - Hemigrammus erythrozonus, jasno pomarańczowe Bytrzyki barwne ("Minory") -
Hyphessobrycon callistus i Bytrzyki czerwone - H. flammeus, oraz Prystelka - Pristella
maxillaris z czerwonawym ogonem. Wszystkie one nie dorastają najwyżej do 5 cm. Nieco
większe są Hokejówki - Thayeria obliqua i blisko spokrewniona Th. boehlkei, obydwa te
gatunki łatwo rozpoznać po czarnej linii biegnącej od ogona przez całe ciało, lśniący
Błyszczyk brylantowy - Moenkhausia pittieri, oraz piękna Tetra cesarskiej - N. palmeri z
ogonem w kształcie trójzęba. (Często spotykane w Polsce są również Miedzik obrzeżony -
Hassemania nana i Bytrzyk Axelroda inaczej zwany Neonem czarnym - Hyphessobrycon
herbertaxelrodi. Wiele książek mylnie nazywa Neona czerwonego Bystrzykiem Axelroda -
dop. red.). Jedyną często spotykaną afrykańską rybą kąsaczowatą jest Błyszczyk
kongolański - Phenacogrammus interruptus - prześliczna rybka dorastająca do 10 cm.

Pielęgnice

Pielęgnice, członkowie rodziny Cichlidae, pochodzą z Ameryki Środkowej i

Południowej oraz Afryki, kilka gatunków występuje też na Madagaskarze, Środkowym
Wschodzie i w Azji. Pielęgnice różnią się nieco od omówionych do tej pory ryb. Dla
akwarystów pielęgnice stwarzają cztery główne problemy: (1) Niektóre potrzebują
specjalnych warunków wodnych, (2) niektóre wymagają specjalnego pożywienia, (3) niektóre
osiągają duże rozmiary (nawet do 90 cm), i (4) wykazują terytorializm.

Znowu, czemu o nich wspominam? Bo dla tych, którzy podejmą wyzwanie, nagroda

będzie wspaniała. Jeśli o jakichś rybach można powiedzieć, że są inteligentne, to właśnie o
pielęgnicach (choć bardzo inteligentne są również niektóre sumy oraz łaźcowate - dop. red.).
Okazują to w codziennym zachowaniu, dobieraniu się w pary i wychowywaniu potomstwa.
Wszystkie ryby o których do tej pory była mowa składają jaja i ignorują je, a nawet zjadają!
Pielęgnice wręcz przeciwnie, opiekują się złożoną ikrą i młodymi. Mówi się, że największą
nagrodą dla akwarysty jest widok pary pielęgnic, które prowadzą młode po akwarium i bronią
ich przed niebezpieczeństwami. Nawet jeśli twoje pielęgnice nie będą miały młodych, będą
bardziej zajmujące dla ciebie niż jakiekolwiek inne ryby. Pielęgnice mogą być "domowym
ulubieńcem" o wiele bardziej niż mogłoby się oczekiwać po rybach.

Jeśli zdecydujesz się podjąć wyzwanie jakie stawiają pielęgnice, wybór gatunku może

być trudny. Niektóre mogą być wpuszczone do akwarium ogólnego i spokojnie współdzielić
je ze stadnymi rybami o których była mowa wcześniej. Do spokojnych pielęgnic należą
Aequidens (obecnie Laetacara) curviceps, Aequidens (obecnie Laetacara) dorsiger, i
rzadziej spotykana Nannacara anomala (w Polsce bardzo popularna - dop. red.), wszystkie z
Ameryki Południowej, a także Barwniak Thomasa - Anomalochromis thomasi z Afryki
Zachodniej. Nie tak jak "wielkie" pielęgnice, te gatunki pozostają niewielkie (dorosłe dorastają
do 9 cm) i są względnie spokojne. Dwie lub trzy mogą przebywać w 40 litrowym akwarium
jeśli tylko będą tam kryjówki z kamieni lub innych elementów.

Inne pielęgniczki na jakie możecie się natknąć to Pielęgniczka motylowa (Ramireza) -

Papiliochromis (poprzednie nazwy - Microgeophagus lub Apistogramma) ramirezi, różne
gatunki z rodzaju Apistogramma sp., oraz Dicrossus filamentosus (opisywana jako Crenic
ara filamentosa w starszych książkach). Ryby te różnią się co do stopnia trudności, lecz
początkujący powinni ich unikać.

Akara z Maroni - Aequidens (obecnie Cleithracara) maronii, Pielęgnica skośnopręga -

Cichlasoma festivum (obecnie Mesonauta insignis) i Skalar - Pterophyllum scalare mogą być
odpowiednimi rybami dla początkujących, ale tylko jeśli znajdziemy zdrowe egzemplarze, co
często nie jest łatwe. Dlatego też nie powinno się kupować małych Akar i Piel.
skośnopręgich. Dorosłe egzemplarze tych dwu gatunków są lepszym wyborem, ale i te
powinny zostać starannie obejrzane, no i nie należy ich kupować jeśli nie były w sklepowym
akwarium przynajmniej tydzień. Podobnie należy być bardzo ostrożnym przy zakupie bardzo
popularnych Skalarów. Zanim je kupicie, zapytajcie sprzedawcę z jakiego źródła pochodzą
sprzedawane ryby. Jeśli sprzedawca nie wie, nie chce powiedzieć lub mówi że są od
"hurtownika" (a kto wie gdzie były wcześniej?) nie kupujcie ich. Jeśli natomiast powie, że
pochodzą od lokalnego hodowcy macie przynajmniej szansę, że ryby kupione przez was są
zdrowe. Ponadto skalary powinny być trzymane w akwariach większych niż 50 litrów. Akary z
Maroni, pielęgnice skośnopręgie i skalary są rybami spokojnymi, powinny mieć w akwarium
możliwość ukrycia - na przykład w gąszczu roślin.

Z drugiej strony skali trudności bardzo dobrym wyborem, zwłaszcza dla posiadaczy

80-litrowych i większych akwariów jest Ziemiojad pstry - Satanoperca leucosticta (wcześniej
opisywany jako Geophagus jurupari). Rośnie duży (nawet do 30 cm) ale za to bardzo wolno i
kilkuletni osobnik może nie osiągnąć 16 cm. Jest bardzo spokojną pielęgnicą, do tego
pomoże ci w oczyszczaniu akwarium, przekopując podłoże w poszukiwaniu niezjedzonego

pożywienia. Podobna ryba, Ziemiojad surinamski - Geophagus surinamensis (altifrons - dop.
red.), to też dobry wybór.

Barwniak czerwonobrzuchy - Pelvicachromis pulcher to często spotykane pielęgnice z

Afryki Zachodniej, które mogą przebywać z większymi stadnymi rybami i powinny być
trzymane w 80 l. i większych akwariach. Samce osiągają 10 cm, samice są nieco mniejsze.

Większość pozostałych, łatwo dostępnych pielęgnic jest zbyt agresywna i/lub rośnie

zbyt duża jak dla początkujących. Dotyczy to bardzo popularnej Pielęgnicy pawiookiej -
Astronotus ocellatus, która rośnie gwałtownie do ponad 35 cm, szuka okazji do bijatyk i jest
bardzo brudzącym gatunkiem. Jeśli akwarysta jest rzeczywiście zainteresowany hodowlą
innych pielęgnic, niż te wspomniane, powinien być przygotowany na założenie specjalnego,
osobnego (i prawdopodobnie większego) akwarium dla nich i do zebrania wielu informacji na
ich temat zanim dokona zakupu.

Łaźcowate

Łaźcowate to jeszcze inna grupa ryb. Daleko spokrewnione z pielęgnicami, ryby

łaźcowate pochodzą z Afryki i Azji. Członkowie rodzin Anabantidae, Belontiidae,
Helostomatidae, oraz Osphronemidae często opisywani są jako "ryby labiryntowe". Związane
jest to ze specjalnym narządem oddechowym zwanym labiryntem, można go rzeczywiście
opisać obrazowo jako plątaninę tuneli w pobliżu rybich skrzel. Ryby labiryntowe chwytają
powietrze z powierzchni wody i absorbują tlen poprzez wspomniany labirynt, pozwala im to
przeżyć w wodach o bardzo niskim poziomie tlenu, nie wystarczającym przy oddychaniu
skrzelami. Niektóre łaźcowate mogą przeżyć poza wodą nawet kilkanaście godzin
oddychając tylko przez labirynt. Łaziec - Anabas testudineus potrafi wspinać się na drzewa i
przebywać poza wodą do dwóch dni.

Łaźcowate mogą stanowić uzupełnienie ryb do akwarium wielogatunkowego,

stwarzają też pewne wyjątkowe możliwości dla hodowcy ale również i kilka problemów.
Ponieważ niektóre z łaźcowatych wytrzymują niższe temperatury, oraz ze względu na
umiejętność przeżycia w wodzie z niskim poziomem tlenu, ryby te mogą być trzymane w
akwariach lub kulach bez ogrzewania i filtracji. Z drugiej strony niektóre łaźcowate
(zwłaszcza samce pewnych gatunków) wykazują silny terytorializm, a niektóre osiągają
znaczne rozmiary.

Rozmnażanie łaźcowatych może być fascynującym przeżyciem. Niektóre gatunki

budują pieniste gniazda do których składają ikrę, podczas gdy inne, jak pewne pielęgnice, są
pyszczakami.

Najczęściej spotykaną rybą labiryntową jest Bojownik syjamski - Betta splendens.

Różne odmiany kolorystyczne: czerwona, niebieska, zielona, fioletowa i ich kombinacje są
szeroko rozpowszechnione. Samce są selekcjonowane, aby osiągnąć możliwie długie
płetwy. Spotyka się też odmiany, w których zarówno samiec jak i samica ma podwójną
płetwę ogonową. Bojowniki nie nadają się do akwariów ogólnych z dwu powodów. Po
pierwsze, jak wskazuje ich nazwa wykazują silny terytorializm. Agresja najsilniej przejawia
się między samcami, ale może też zostać skierowana na inne ryby wyglądem
przypominające bojownika. Po drugie, ich długie płetwy stanowią łatwy obiekt ataku dla ryb
takich jak brzanki. Bojownik może być trzymany samotnie w kuli (im większa tym lepsza) lub
akwarium bez filtracji, należy wtedy pamiętać o częstej podmianie części wody na świeżą.
Wymagają ciepła i są wrażliwe na zmiany temperatury, dlatego zbiornik z nimi powinien być
ogrzewany jeśli temperatura w pomieszczeniu jest niższa niż 24 stopnie. Samce bojowników
dorastają do 8 cm, samice są nieco mniejsze.

Bardziej do trzymania w kuli lub małym akwarium nadaje się Wielkopłetw wspaniały -

Macropodus opercularis. Jest znacznie bardziej wytrzymały niż bojownik, i z powodzeniem
znosi temperatury poniżej 16 stopni. Może wyskakiwać z wody, dlatego akwarium powinno
być dokładnie przykryte. Podobnie jak bojowniki, wielkopłetwy wykazują ekstremalny
terytorializm. Dorastają do 10 cm.

Kolejnym, często spotykanym przedstawicielem ryb labiryntowych jest Gurami

niebieski lub dwuplamisty - Trichogaster trichopterus. Złote, srebrne i marmurkowe gurami są
w rzeczywistości hodowlanymi odmianami Gurami niebieskiego. Gurami niebieski rośnie do
15 cm. Nie jest tak agresywny jak bojownik czy wielkopłetw, ale więcej niż jeden w małym
akwarium może być przyczyną ciągłych (i nawet śmiertelnych) bójek. Dobrze czują się w
zbiorniku razem z większymi, stadnymi rybami. Podobne, choć nieco mniejsze gatunki to
Prętnik pręgowany - Colisa fasciata, Prętnik wargacz - Colisa labiosa, znacznie mniej
agresywny Gurami mozaikowy - Trichogaster leeri oraz T. microlepis. Gurami całujący -
Helostoma temmincki jest nieco większy (osiąga 30 cm) nadaje się jednak dla
początkujących z większymi akwariami. Jest spokojny, chociaż samce mogą "walczyć" ze
sobą, walki te polegają na złapaniu się wargami i wzajemnym przepychaniu - stąd też
pochodzi nazwa "Całusek".

Są też gatunki dorastające najwyżej do 5 cm, jak na przykład Prętnik karłowaty -

Colisa lalia, Prętnik trójbarwny - C. chuna, oraz mieszaniec C. lalia i C. chuna, Prętnik
odmiany "sunset" (Colisa lalia "gukengi" - w rzeczywistości nie mieszaniec, lecz forma
hodowlana Colisa lalia - dop. red.). Teoretycznie rybki te nadają się do akwarium
wielogatunkowego. W praktyce są one często ofiarami masowego rozrodu praktykowanego
na Dalekim Wschodzie (jak inne opisywane wcześniej gatunki) i wiele z nich
nafaszerowanych jest hormonami po to, by jak najefektowniej prezentowały się w sklepach.
Dobrze jest pamiętać o zasadzie :"Jeśli coś jest zbyt piękne by było prawdziwe, to
prawdopodobnie nie jest".

Mimo, że trudniejsze do zdobycia, łaźcowate w rozród których człowiek rzadko

ingeruje, mogą okazać się lepszym wyborem. Szukajcie więc Betta pugnax,
Parosphromenus deissneri, Pseudosphromenus cupanus, a także Skrzeczyków - Trichopsis
vittatus, T. pumilus, których rozmiary wąchają się od 3 do 10 cm. Nie kupujcie Gurami
czekoladowego - Sphaerichthys osphromenoides który jest dość delikatny, ani Gurami
olbrzymiego - Osphronemus spp. który szybko osiąga ponad 60 cm (ciekawe, lecz
przeznaczone dla nieco bardziej zaawansowanego akwarysty są także łaźcowate
pochodzące z Afryki, np. Buszowce - Ctenopoma, w tym Ctenopoma acutirostre - dop. red.).

Żyworódki

Rodzina Poeciliidae to gupiki, molinezje, platki i wiele innych ryb. Uważa się je za

typowe ryby dla początkujących, specjalnie jednak zostawiłem je na sam koniec, aby zwrócić
na nie uwagę. Sprzedawane są często początkującym, bo są tanie, kolorowe i są uważane
przez osoby nie związane z akwarystyką za ryby bezproblemowe. Wiele ryb żyworodnych
wymaga dodatku soli do wody, jest to warunek zdrowego chowu, a jednocześnie sprawia to,
że nie nadają się do trzymania z innymi akwariowymi rybami. Wiele pospolitych żyworódek
jest do tego rezultatem chowu wsobnego, w rezultacie otrzymany narybek nie jest tak zdrowy
jak te ryby, które były hodowane przez wcześniejsze pokolenia akwarystów (czy też autorów
większości książek). Niektóre nawet nie są zdolne do rozrodu bez pomocy człowieka. W
końcu, ze względu na niską cenę rynkową nie zwraca się zbyt dużej uwagi na ich
odpowiednią pielęgnacje, co za tym idzie mogą być nosicielami wielu chorób.

Piękniczkowate, bo tak również są nazywane, pochodzą z Ameryki, głównie

Środkowej. Mówi się na nie żyworódki, ponieważ jaja są inkubowane w organiźmie samicy

do momentu wyklucia się młodych. Żyworódki spotykane są też w innych rodzinach, mogą
różnić się szczegółami rozrodu.

Dobrze wszystkim znane Gupiki występują w rozmaitych odmianach kolorystycznych;

rozróżnia się też 12 odmian długopłetwych. odmiany te mogą być dość wrażliwe. Gupiki
wymagają dodatku soli w ilości łyżeczki soli (nie jodowanej!!! najlepiej morskiej, do
zakupienia w sklepie akwarystycznym- dop. red.) na 20 l wody.

Pospolite molinezje to czarna "Black Molly" (będąca barwną odmianą Molinezji

ostroustej - Poecilia sphenops) oraz Molinezja żaglopłetwa - Poecilia velifera (dostępna w
kilku odmianach kolorystycznych). Molinezje czarne potrzebują soli w ilości jednej łyżeczki
na 20 litrów wody, pomaga to w utrzymaniu dobrej kondycji oraz zabezpiecza przed inwazją
"ichtio" (Ichthyophthirius multifiliis, pierwotniak często występujący w akwariach). Molinezje
żaglopłetwe wymagają natomiast trzykrotnie więcej soli, dorastają do 16 cm. "Black Molly"
osiąga nie więcej jak 8 cm.

Blisko spokrewnione z molinezjami Mieczyki - Xiphophorus helleri i Platki (Zmienniaki)

- Xiphophorus maculatus to także popularne ryby. Występują one w wielkiej ilości odmian
barwnych, a także różniących się kształtem płetw. Także te ryby wymagają dodatku soli
(łyżeczka na 20 litrów wody). Niektóre odmiany są podatne na różne choroby (Mieczyki
odmiany Tuxedo często zapadają na owrzodzenia), tak więc najlepsze dla początkujących
są te ubarwione naturalnie. " Zielone mieczyki " (w rzeczywistości wielokolorowe) są to
naturalnie ubarwione X. helleri, niestety dzikie formy Zmienniaków są rzadko spotykane.
Zmienniak wielobarwny - Xiphophorus variatus jest niekiedy spotykany w sklepach i także
nadaje się dla początkujących.

(Rzadko spotykaną w sklepach, ale idealną rybką do małych akwariów, dla początkujących
jest śliczna Drobniczka z Florydy - Heterandria formosa. Nie wymaga ona ogrzewania
akwarium, rozmnaża się bez problemów, nie zjada swojego potomstwa, co często robią inne
żyworódki i dorasta zaledwie do ok. 3cm długości - dop. red.)

Złe pierwsze rybki

Kilka nieodpowiednich gatunków ryb dla początkujących, pojawiło się już między ich

"łatwiejszymi" kuzynami. W sklepach jest jednak więcej ryb, których powinni wystrzegać się
akwaryści zaczynający dopiero hodowlę. Wiele z tych ryb nadaje się dla bardziej
zaawansowanych hobbystów, podczas gdy inne nigdy nie będą dobrymi akwariowymi
rybami. Niektóre mogą nadać się nawet dla dobrze przygotowanych początkujących, trzeba
po prostu wiedzieć na co się porywacie zanim pójdziecie za impulsem i kupicie jakąś rybę, a
potem wpuścicie ją do swojego akwarium.

Złote rybki

Złote rybki (Karasie ozdobne - Carassius - dop. red.) są bardzo często sprzedawane

początkującym, jednak niezbyt się do tego nadają. Pospolite złote rybki sprzedawane "jak
leci" są najczęściej chore i mają pasożyty mogące zabić je oraz inne ryby w tym samym
akwarium. Różnorodne odmiany, które zostały wyhodowane w wyniku kilkusetletniej selekcji,
są w nienaturalny sposób zdeformowane i to też stwarza różnorodne problemy przy ich
pielęgnacji.

Wszystkie złote rybki są zimnowodne i źle znoszą niski poziom tlenu jaki występuje w

akwariach tropikalnych, z tego powodu nie powinny być trzymane z gatunkami

ciepłolubnymi. (Karasie ozdobne mają też ogromną przemianę materii, przez co wodę w
akwarium trzeba bardzo często podmieniać - kilka razy częściej niż przy innych rybach,
prawie nigdy nie udaje się uniknąć przy nich zmętnienia wody. Dodatkowo chętnie pożerają
rośliny - dop. red.)

Piranie

Piranie są rybami stadnymi, trzymane pojedynczo są płochliwe i zestresowane.

Niefortunnie składa się, że rosną dość duże (niektóre gatunki ponad 30cm), co za tym idzie
większość początkujących akwarystów nie ma miejsca dla więcej niż jednej piranii. Jeśli już
mamy wystarczającą ilość miejsca dla stadka kilku piranii, musimy pamiętać by były dobrze
karmione, w przeciwnym wypadku mogą pozabijać się wzajemnie lub atakować inne ryby.
(Wbrew powszechnym opiniom piranie wcale nie atakują ręki włożonej do wody, raczej
uciekają. Atakują jedynie jeśli są bardzo wygłodzone lub czują się zagrożone - dop. red.)

Ryby-noże

Jest kilka rodzin tych ryb pochodzących z Am. Południowej, Afryki i Azji. Wiele

gatunków osiąga znaczne rozmiary, niektóre powyżej 90 cm, choć pewne mniej atrakcyjne
gatunki pozostają mniejsze (do 20 cm). Wszystkie są nocnymi drapieżnikami, co każdy
powinien mieć na uwadze zanim zdziwi się że mniejsze rybki w tajemniczy sposób znikają z
akwarium.

Pstrążenie i Drobnoustki

Pstrążenie (rodzina Gasteropelecidae) i Drobnoustki (rodzaj Nannostomus) są rybami

kąsaczowatymi z Ameryki Południowej. Wiele z nich wymaga miękkiej i kwaśnej wody, a
wszystkie z nich są delikatne. Pstrążenie mają dodatkową wadę, którą jest upodobanie do
wyskakiwania z akwarium, co zwykle kończy się ich śmiercią. (Wbrew pozorom drobnoustki
jak Drobnoustek beckforda - Nannostomus beckfordi czy Drobnoustek obrzeżony -
Nannostomus marginatus, wcale nie są aż tak delikatne i trudne w utrzymaniu! Wymagają
jedynie spokoju, rzadkiej i niewielkiej podmiany wody oraz bardzo drobnego pokarmu - dop.
red.)

Mruk i Delfinek

Do bardziej delikatnych ryb należą Mruk - Gnathonemus petersi oraz Delfinek -

Petrocephalus bovei. Afrykańskie ryby z rodziny Mormyridae, odżywiają się w nocy i są
trudne do utrzymania w akwarium.

Glonojad syjamski

Glonojad syjamski - Gyrinocheilus aymonieri polecany jest często do akwariów z

powodu, na który wskazuje jego pospolita nazwa - zjadanie glonów. W sklepach
sprzedawane są zwykle małe osobniki, z których znaczna część ginie w krótkim czasie od
zakupu. W trakcie swojego życia glonojady te osiągają nawet 30 cm długości i mają niemiły

zwyczaj przyczepiania się do boków wolno pływających ryb (co może być łatwym źródłem
infekcji).

Brzanka rekinia

Wcale nie rekin, ale kuzyn karpia, Balantiocheilus melanopterus, szybko staje się zbyt

duży dla domowego akwarium. Rośnie do ponad 30 cm

.

Sumik rekini

Nie jest kuzynem ani Brzanki rekiniej, ani prawdziwych rekinów, Sumik rekini -

Pangasius suthi dorasta do ponad 50 cm i często rani się o szybę akwarium.

Sumik szklisty

Kolejny sumik, którego raczej należy unikać to Sumik szklisty - Kryptopterus bicirrhis.

Pomimo tego, że nie rośnie duży (najwyżej do 14 cm), jest bardzo delikatny i nie powinien
być kupowany przez początkujących (a jeśli już - jedynie w dużych stadach - dop. red.).

"Glonojady"

Sumiki z rodzaju Hypostomus (w Polsce głównie "Plekostomus" - Liposarcus

multiradiatus i "Gibbiceps" - Glyptoperichthys gibbiceps - dop. tłumacza.) są często
sprzedawane jako "zjadacze glonów". Większość z tych gatunków osiąga rozmiary do 30 cm
(dwa dostępne najczęściej w Polsce - ponad 50cm - dop. red.). Niektóre ze smukłych
sumików jak na przykład Zbrojnik kolumbijski - Dasyloricaria filamentosa i Farlowella -
Farlowella gracilis, są ponadto bardzo delikatne

.

Sumiki z długimi wąsikami

Sumiki nie mają długich wąsów po to, by ładnie wyglądać. Przydają im się w

zdobywaniu pożywienia - innych ryb (z wyjątkiem bardzo łagodnego i dobrego dla
początkujących Kiryśnika czarnoplamego - Hoplosternum thoracatum - dop. red.)! W dodatku
oprócz tego, że zjadają wszystkie ryby, które są mniejsze niż połowa ich długości, wiele z
tych "rybożerców" jest zbyt dużych do większości akwariów. Jeden z długowąsych gatunków
sumików Pimelodus pictus dorasta do 25 cm podczas gdy Ictalurus punctatus (często
spotykana jest odmiana różowa) osiąga ponad 60 cm.

Sumik czerwonopłetwy

Sumik czerwonopłetwy - Phractocephalus hemiliopterus to osiągający znaczne

rozmiary, drapieżny sum (bardzo rzadko dostępny w Polsce, popularny w USA - dop. red.).
Czarne ciało z podłużnymi białymi pręgami i czerwony ogon nadają mu bardzo atrakcyjny
wygląd, co niestety czyni z niego popularna rybę akwariową, wśród tych osób, które nie
zdają sobie sprawy z rozmiarów dorosłych osobników. Osiągają one ponad metr długości i

mają pysk, którego rozmiary śmiało można porównać z długością. Tak więc nadają się raczej
do dużych wystawowych akwariów, a nie małych domowych.

Węgorzyki

Ryby z rodziny Mastacembelidae są agresywne, niektóre dość duże (ponad 90 cm).

Niektóre pozostają małe (nawet do 10 cm) lecz wszystkie mogą być nosicielami pasożytów
wewnętrznych.

Kolorowane przeźroczki

nie

Kolorowane przeźroczki to Przeźroczki indyjskie - Chanda ranga, które zostały

"pomalowane" chemicznymi barwnikami. W ten sposób ryba uzyskuje rozmaite ubarwienie
(które zanika z czasem) i równocześnie stresuje ryby, czyni je podatnymi na choroby i
pasożyty. Ryby te wymagają dodatku soli w ilości co najmniej łyżeczki soli na 4l wody.

Kolorowe Tetry

Podczas gdy kolorowane przeźroczki przez długi czas były jedynymi rybami

"podmalowanymi" przez pozbawionych skrupułów handlowców, ostatnimi czasy pojawiło się
kilka innych ryb poddanych temu procederowi. Jedną z nich jest albinotyczna odmiana
Żałobniczki - Gymnocorymbus ternetzi, która po pomalowaniu w przeróżne kolory
sprzedawana jest jako Tetra kolorowa. Jeśli nie jesteście pewni czy ryba nie została
"pomalowana", zapytajcie.

Ryby z estuariów

Wspomniałem już wcześniej o pewnych rybach, takich jak molinezje czy przeźroczki,

które pochodzą z estuariów (estuarium - czasowo zalewana strefa przybrzeżna mórz
tropikalnych - dop. red.) - po prostu nie nazwałem tego wcześniej po imieniu. Woda w
estuariach jest czymś pośrednim między słodką wodą większości rzek i jezior, a słoną wodą
z mórz i oceanów. Taką słonawą wodę można znaleźć w zatokach, lagunach, deltach oraz
niektórych rzekach i jeziorach. Ponieważ ryby z tych środowisk wymagają dodatku soli do
wody, nie powinno się ich trzymać z typowo słodkowodnymi rybami akwariowymi.
Dodatkowo, ryby z wód słonawych wymagają więcej miejsca w akwarium, niż pozostałe ryby
akwariowe. Niektórzy z mieszkańców estuariów to Monodactylus sp. (Szpadelki), Toxotes
sp. (Strzelczyki), Scatophagus sp. (Argusy), oraz różne gatunki z rodziny Tetraodontidae
(Kolcobrzuchy).

Ryby morskie

O ile każdy początkujący akwarysta powinien unikać ryb z wód słonawych, o tyle

powinien pozostać z dala od ryb morskich. Ich jaskrawe kolory są atrakcyjne, w pielęgnacji
są jednak znaczne bardziej wymagające niż ryby słodkowodne.

Wnioski

Są tysiące gatunków ryb nadających się do hodowli w akwarium, o których nie było

tutaj mowy. Proporczykowce (członkowie rodziny Cyprinodontidae) na przykład, są często
trzymane przez doświadczonych hobbystów, ale znacznie rzadziej przez początkujących.
Dzieje się tak nie dlatego, że są one szczególnie trudne w hodowli. W rzeczywistości wiele z
nich nadawałoby się dla średnio zaawansowanych. Po prostu trudno kupić je w sklepach
zoologicznych (poza tym wymagają zacienionych akwariów i są bardzo mało ruchliwe, więc
mało atrakcyjne dla początkujących - dop. red.).

Dla tych, którzy chcieliby hodować ryby nie wymienione tutaj i dla tych, którzy nabyli

już większego doświadczenia, bardzo użytecznym źródłem informacji mogą być lokalne
kluby akwarystyczne, a także znajomi bardziej doświadczeni akwaryści. Warto też zaglądać
do książek i czasopism. Na każdym poziomie doświadczenia, warto poświęcić nieco czasu
lub/i pieniędzy na rozszerzenie swoich wiadomości.