Jak napisać charakterystykę?

Charakterystyka to jedna z dłuższych form wypowiedzi pisemnych, których uczymy się w szkole podstawowej. Ma ona na celu wykształcić w nas spostrzegawczość co do wyglądu oraz charakteru i osobowości innych osób. Bardzo istotne jest też to, że dzięki charakterystyce uczymy się nazywać pewne cechy charakteru czy też usposobienia oraz uczucia, emocje i zachowania innych osób. Oczywiście najczęściej odbywa się to na podstawie analizy osobowości jakiegoś bohatera książkowego.

1

Jak każda forma wypowiedzi pisemnej, tak również charakterystyka ma trójdzielną kompozycję. Nie jest to równoznaczne z trzema akapitami, co jest bardzo ważne do zapamiętania i zrozumienia. Zaczynamy od wstępu, w którym przedstawiamy osobę. Piszemy, jak ma na imię i jak się nazywa, gdzie mieszka, jaki zawód wykonuje lub gdzie się uczy. Podajemy również wiek danej osoby. Oczywiście, nie zawsze dysponujemy wszystkimi tymi informacjami, ale te elementy, o których wiemy, należy zawrzeć właśnie we wstępie.

2

Rozwinięcie, a co za tym idzie drugi akapit, powinien zawierać charakterystykę zewnętrzną, czyli opis wyglądu zewnętrznego naszego bohatera. Najlepiej opisywać wygląd od góry, czyli zaczynając od głowy poprzez sylwetkę aż do ubioru. I tutaj również obowiązuje zasada pominięcia tych informacji, których po prostu nie znamy. Jeżeli wiemy o postaci tylko tyle, że była szczupła i nosiła się na sportowo, to oczywistym jest, że pominiemy wygląd szczegółowy i napiszemy tylko o tym.

3

Trzeci akapit, należący również do rozwinięcia, zazwyczaj jest najdłuższy i stanowi meritum charakterystyki, czyli najistotniejszą jej część. Jest to charakterystyka wewnętrzna, czyli opis czyjegoś charakteru, usposobienia, poglądów, idei i uczuć. W tej części możemy posłużyć się charakterystyką bezpośrednią, czyli nazywać cechę, a następnie przytaczać przykłady zachowań postaci, które tę cechę potwierdzają i takie rozwiązanie jest najprostsze i najczęściej stosowane lub możemy się posłużyć charakterystyką pośrednią. Wówczas opisujemy tylko charakterystyczne momenty z życia postaci, które świadczą o jej określonych cechach.

4

Ostatni akapit należy do zakończenia. Bardzo ważne jest to, aby nie powtarzały się w nim treści ze wstępu. W zakończeniu musimy zawrzeć naszą opinię na temat postaci, nasz stosunek do niej, ocenę jej charakteru oraz sposobu postępowania.

5

Podczas pisania charakterystyki należy pamiętać o tym, aby używać jak największej liczby przymiotników, są to bowiem wyrazy oceniające i wyrażające stosunek do pewnych spraw. Ważne jest także to, aby pobudzać wyobraźnię odbiorcy poprzez używanie środków artystycznego wyrazu. Najliczniej pojawią się tutaj epitety oraz porównania.