29. pytanie szczegółowe

Pytanie jest dziwnie sformułowane, miasto "kolonialne" jest wziete w cudzyslow, nie wiadomo czy specjalnie - termin ten moze dotyczyc jakiegos zjawiska urbanistycznego, lub po prostu oznacza miasta zakladane w koloniach poza Europa.

Myślę, że ktoś kto regularnie chodził na wykłady będzie lepiej wiedział o co chodzi, w każdym razie w kserówkach tego nie ma.

A miasta typowo kolonialne to np. Boston, Port Royal, Quebec, Bombaj, Kalkuta, Dżakarta, Meksyk, Kingston.

Gdyby ktoś chciał trochę pomyszkować w tym kontekście, to zapraszam tutaj:

http://books.google.pl/books?id=reZ1em9nVbIC&dq=colonial+cities&printsec=frontcover&source=bl&ots=rs2fazfkSH&sig=IONLwXTD8oEjxzh4dKr8iGoROFA&hl=pl&ei=XLxQS9nOO82gsQbT8OnYCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CBQQ6AEwAg#

Myślę jednak, że nie o to chodzi w tym pytaniu, przepraszam za mało satysfakcjonujące opracowanie, jeśli macie jakieś pomysły co do niego, dajcie mi znać, a je opracuję.

32. pytanie przekrojowe

Starożytność

Trzeba powiedzieć o tym, że miasta spontaniczne zaczęły powstawać w starożytności. Miejsce lokacji miasta zależało od warunków geograficznych, np. na wyspach, dla lepszej obrony i w miejscach sprzyjających rolnictwu. Proces zagładania miast greckich przebiegał zgodnie z potrzebami ludności i początkowo nie był podporządkowany ogólnemu planowi kolonizacji. Jedyna planowość miast przejawiała się w dostosowywaniu miast do terenu i ekspozycji miejsc kultu (świątynie były zawsze dobrze widoczne, majestatyczne, zazwyczaj na wzgórzu - Akropol, Pireus). Ostatecznie jednak zaczęło się pojawiać osadnictwo spójne i konsekwentne. Chcąc rozwiązać problem przeludnienia, zakłądano kolonie na obszarze całego Morza Śródziemnego, np. Selinunt autorstwa Hemokratesa z Syrakuz. Założenia te były planowe, występował szachownicowy układ ulic (wynikający z usytuowania świątyni wschó-zachód) i kwartał mieszkaniowy. Inne planowe założenie to np. Paestum. Nieco później, w okresie późnoklasycznym powstały miasta planowe takie jak Milet, Pireus i Priene, oparte na systemie hippodamejskim. Miasta te często zachowywały swój planowy charakter pomimo utrudnień terenowych (Priene). Po podbojach Aleksandra Wielkiego (okres hellenistyczny) miasta uzyskały jeszcze bardziej planowy charakter (na potrzeby komunikacji i handlu), dopracowano siatkę ulic, zakłądano place. Rozwijały się także miasta na planach rzymskiego castrum, kt óre miało wyjątkowo regularny i planowy charrakter.

Co sie działo sie w średniowieczu

Rzym został zdobyty przez plemiona barbarzyńskie z północy, ludzi wielkich, brudnych i cuchnących. Dlatego też szerzyłą się spontaniczność budowy miast, czesto wokół rzymskich pozostałożci. Osady rozwijały się chaotycznie przy traktach handlowych i w rozlewiskach rzek.

Jednak wśród tej hołoty znajdowali się ludzie którzy myli się każdego roku i reprezentowali wysoko usytuowane wówczas stany duchowieństwa i arystokracji. Dlatego też wspomniany "bałagan" urbanistyczny skupiał się zawsze wokół planowo zlokalizowanych klasztorów i zamków, np. Saint-Denis.

Podobnie jak w starożytności, układy spontaniczne podporządkowywano terenowi (np. Mont Saint Michelle, Carcassone).

Pierwsze założenia planowe wywodziły się ze struktur duchowieństwa - były to miasta kolegiackie i utwory klasztorne (np. Sankt Gallen). Większość tego typu projektów nie została jednak zrealizowana. Regularne układy planowe pojawiają się dopiero w XIII wieku (np. Cyrkulady, Bastides.

Tchnienie nowożytności

W nowożytności niektóre miasta wciąż rozwijają się spontanicznie, np. Moskwa (tam zazwyczaj większość spraw rozwiązuje się bez planu).

Powstały jednak liczne planowo rozwiązane place, na przykład we Florencji. Planowość miast idealnych renesansu i baroku byłą zgodna z ideami Witruwiusza (Palmanova, Karlsruhe). Założenia opierały się na symetrii, nawet bastiony były elementami kompozycji miast. Ulice rozwiązywano szachownicowo lub promieniście. W oświeceniu powstało zaś pojęcie generalnego planu przebudowy miasta, np. Paryża. Szczegółowy opis miast takich jak Moskwa i Petersburg jest w kserówkach, ale myślę, że pytanie to nie wymaga tego stopnia opracowania.