Teologia mityczna Dokument

POSTACI GECKIEJ MITOLOGII





Greckich bogów, herosów i inne postaci można podzielić na kilka kategorii ułatwiających ogarnięcie całej, dość jednak złożonej mitologii.

Część postaci należy jednocześnie do kilku kategorii, z których najważniejsze to:



PROTOGENOI . TYTANI . BOGOWIE OLIMPIJSCY . GIGANCI . HEROSI . ŚMIERTELNICY

BÓSTWA CHTONICZNE . BÓSTWA MORSKIE . BÓSTWA URANICZNE . BÓSTWA ZIEMSKIE . BÓSTWA ROLNICZE .

NIMFY . MUZY . BESTIE, DEMONY I STWORY NADNATURALNE





PROTOGENOI





Ananke - bogini nieuchronności, przymusu i konieczności

Erebos - bóg ciemności i cienia

Eter - bóg powietrza i światła

Gaia- bogini Ziemi (Matka Ziemia), matka Tytanów

Hemera - bogini światła dziennego i słońca

Chaos - nicość, z której powstał świat

Chronos - bóg czasu (nie mylić z Tytanem Kronosem, ojccem Zeusa)

Nesoi - boginie wysp

Nyks - bogini nocy

Uranos - bóg niebios

Ourea - bogini gór

Phanes - bóg prokreacji w tradycji orfickiej

Pontus - bóg morza

Tartar - najciemniejsza, najgłębiej położona część świata podziemnego

Thalassa - duch morza i małżonka Pontosa





TYTANI





PIERWSZE POKOLENIE TYTANÓW

Hyperion - tytan światła, ojciec Heliosa, Selene i Eosa.

Japet - tytan śmiertelności, ojcciec Prometeusza, Epimeteusza i Atlasa.

Kojos - tytan intelektu i oś, wokół której obracają się konstelacje

Krios - ojciec Astraios, Pallas i Perses

Kronos - główny tytan, obalił Uranosa

Mnemosyne - tytanida pamięci, matka Muz

Okeanos - ojciec nimf Okeanid

Febe - tytanida intelektu i proroctw, małżonka Koiosa

Rea - tytanida płodności i macierzyństwa, siostra i żona Kronosa, matka bogów olimpijskich

Tetyda - żona Okeanosa, matka rzek, źródeł, strumieni, fontann i chmur

Tea - tytanida wzroku i światła, żona Hyperiona, matka Heliosa, Selene i Eosa.

Temida - tytanida boskiego prawa i porządku



DRUGIE POKOLENIE TYTANÓW

Asteria - bogini nocnych wróżb i spadających gwiazd

Astraeus - bóg gwiazd, planet i astrologii

Atlas - syn Japeta, skazany na dźwiganie niebios

Aura - bogini wiatru i świeżego powietrza

Dione

Eos - bóg świtu

Epimeteusz - bóg refleksji i wymówek

Eurybia - tytanida mórz, żona Kriosa

Eurynome - bogini wody, łąk i pastwisk, matka Charyt

Helios - bóg słońca i opiekunem przysiąg

Clymene - bogini sławy i niesławy, żona Japeta

Lelantos - bóg powietrza i myśliwstwa, męski odpowiednik Leto

Leto - bogini macierzyństwa, matka Artemidy i Apolla

Menoetius - bóg gwałtownego gniewu

Metis - bogini dobrej rady, sprytu, przebiegłości i mądrości, matka Ateny

Ophion

Pallas - bóg wijny, zabity przez Atenę w Tytanomachii

Perses - bóg zniszczenia

Prometeusz - bóg przewidywania i dobrej rady, twórca ludzkości

Selene - bogini księżyca

Styx - bogini Podziemia, uosobienie nienawiści





BOGOWIE OLIMPIJSCY





Afrodyta - bogini miłości i piękna, żona Hefajstosa. Atrybuty: gołąb, jabłko, róża, muszla małży, mirt

Apollo - bóg muzyki, proroctw, poezji, łucznictwa. Atrybuty: wieniec laurowy, łuk i kołczan, kruk, i liry

Ares - bóg wojny, żądzy krwi, przemocy, odwagi. Syn Zeusa i Hery. Atrybuty: złota zbroja, sęp, węże i psy

Artemis - dziewica, bogini polowań, dzikiej przyrody, dzikich zwierząt, porodu i zarazy. Córka Zeusa i Leto, siostra bliźniaczka Apolla. Atrybuty: łuk, kołaczan strzały

Athena - bogini mądrości, wojny, strategii i rozumu. Córka Zeusa i Metis. Atrybuty: hełm, tarcza i włócznia

Demeter - bogini płodności, rolnictwa, ogrodnictwa, ziarna i urodzaju. Córka Kronosa i Rei. Atrybuty: Cornucopia (róg obfitości), pszenica

Dionizosa - bóg wina, festiwali, szaleństwo, pijaństwa i przyjemności. Atrybuty: kielich, winorośl i korona z bluszczu

Hades - król podziemia i bóg śmierci, zmarłych i ukrytych bogactw Ziemi. Mąż Persefony. Atrybuty: trójgłowy pies, Cerber

Hefajstos - bóg ognia, obróbki metali, kamieniarstwa, rzeźby i wulkanów. Atrybuty: młot i szczypce kowalskie

Hera - bogini małżeństwa, kobiet, narodzin, spadkobierców, królów i imperiów. Córka Kronosa i Rei. Atrybuty: koronan, welon

Hermes - bóg podróży, kurierów, handlul, złodziejstwa, podstępczej przebiegłości, dyplomacji, lekkoatletyki i hodowli zwierząt. Atrybuty: różdżka lub kaduceusz, skrzydlate sandały

Hestia - bogini ogniska domowego, domu i gotowania. Córka Rei i Kronosa, siostra Zeusa. Atrybuty: woalka, czajnik

Posejdon - bóg morza, rzek, powodzi, suszy, trzęsienia ziemi, koni, Syn Kronosa i Rei, brat Zeusa i Hadesa. Atrybuty: trójząb

Zeus - król bogów, władca Olimpu i bóg nieba, pogody, grzmotów, prawa, porządku i losu. Atrybuty: berło i błyskawica





GIGANCI





Hekatoncheirowie - goganci o 100 rękach i 50 głowach, synowie Gai i Uranosa

Briareus - żywtotność

Cottus - wściekłość

Gyges - długoręki

Agrius - tracki olbrzym-ludożerca, pół-człowiek i pół-niedźwiedź

Alcyoneus - król trackich gigantów, zabity przez Heraklesa

Aloadzi - giganci-bliźniacy: Otos, Efialtes

Antaeus - olbrzym libijski, zabity przez Heraklesa

Argus Panoptes - stuoki opiekun Io

Cyklopi - Arges, Brontes, Steropes

Polifem - cyklop

Enceladus - jeden z gigantów, którzy dokonali trackie wojny bogów

Gegenees - plemię olbrzymów sześciu uzbrojonych zwalczać Argonauts na Bear Mountain w Mysia

Geryon - to korpus, cztery skrzydłami giganta, którzy mieszkali na czerwonej wyspie Erytheia

Laestrygonians - plemię ludożerców gigantów, napotkane przez Odyseusza

Orion - olbrzymi myśliwy, którego Zeus znalazł się wśród gwiazd w konstelacji Oriona

Porfirion - próbował zgwałcić Herę, powalony przez Heraklesa i Zeusa

Talos - olbrzym wykuty z brązu przez Hefajstosa

Tityos - olbrzym zabity przez Apolla i Artemidę

Tyfon - potworny syn Gai i Tartarosa, pokonany przez Zeusa





BÓSTWA CHTONICZNE - BÓSTWA ŚWIATA PODZIEMNEGO





Amphiaraus - bohater wojny Siedmiu przeciw Tebom

Askalaphos - syn Acheron i Orphne

Cerber - trójgłowy pies, który strzegł bram piekielnych

Charon - przewoźnik Hadesu

Demeter

Empusa - podziemny duch o płonących włosach i kozimi kopytami

Erebos - bóg ciemności

Erynie

Gaja

Hades

Hypnos

Hekate - bogini magii, czarów, nocy, księżyc, duchów i nekromancji

Jakchus

Kery

Keuthonymos - ojciec Menoetesa

Kronosa - król Tytanów

Lamia - wampiryczny duch podziemi

Lampady - podziemne nimfy pochodni: Gorgyra, Orphne

Macaria - córka Hades, bogini błogosławionej śmierci

Melinoe

Menoetes

Mormo

Nyks - bogini nocy

Persephone - królowa świata podziemnego, żona Hadesa i bogini wiosennego rozkwitania

Rzeki Podziemi: Acheron - rzeka bólu, Kokytos - rzeka płaczu, Lethe - rzeka zapomnienia, Phlegethon - rzeka ognia, Styks - rzeka nienawiści

Sędziowie Śmierci: Aiakos - klucznik Hadesu i sędzia ludzi z Europy, Minos - król Krety i sędzią ostatniego słowa, Rhadamanthys - prawodawca i sędzia Azjatów

Tartar - pierwotnych bóg ciemności, pit burzliwe Hadesu

Thanatos - duch śmierci i minister Hades

Trofonius

Triptolemus









BÓSTWA URANICZNE





Asteria - bogini gwiazd

Achelois - niższa gobini księżyca

Eol - król wiatrów

Eter - bóg powietrza

Alektrona - bogini poranka

Anemoi - bogowie wiatrów

Boreas-północnego, Notus-południowego, Eurus-wschodniego, Zefirus-zachodniego, Kaikias-północno-wschodniego, Apeliotes-południowo-wschodniego, Skiron-północno-zachodniego, Lips-południowo-zachodniego

Arke - posłanka Tytanów, siostra bliźniaczka Iris

Astraios - bóg gwiazd i planet, astrologii

Astra Planeti - bogowie gwiazd i planet: Stilbon - Merkurego, Eosphorus - Wenus porannej, Hesperus - Wenus wieczornej, Pyroeis - Marsa, Phaethon - bóg Jowisza, Phaenon - bóg Saturna

Aura - nimfa świeżej bryzy

Chaos - nicość, z której wszystko powstało

Chione - bogini śniegu i córka Boreasa

Eos - bogini świtu

Helios - bóg słońca

Hemera - bogini dnia

Hera - królowa Nieba, bogini powietrza i gwiazdozbiorów

Herse - bogini porannej rosy

Uranos - pierwotnych bóg nieba

Zeus - bóg nieba, chmur, deszczu, grzmotów i błyskawic





BÓSTWA MORSKIE





Aegaeon - bóg gwałtownych sztormów

Acheilos - duch morski o postaci rekina

Amphitrite - bogini morza i żona Posejdona

Benthesikyme - etiposka córka Posejdona

Brizo - bogini żeglarzy, zsyłająca prorocze sny

Keto - bogini niebezpieczeństw i morskich potworów

Charybda - potwór morski, duch wirów

Cymopoleia - córkę Posejdona, żona giganta Briareusa

Eidothea - morska wieszczka, córka Proteusza

Glaukus - bóg rybaków morskich

Gorgony - trzy potworne duchy morze: Stheno, Euryale, Medusa

Graje - personifikacje morskiej piany: Deino, Enyo, Pemphredo

Harpie - skrzydlate duchy: Aello, Ocypete, Podarge, Celaeno, Nicothoe

Hippocampi - pół- konie, pół-ryby

Ichthyocentaurs - pół-ludzie, ćwierć-konie-, ćwierć ryby: Bythos, Aphros

Karkinos - olbrzymi krab, który Hydrze w walce z Heraklesem. Hera uczyniła go gwiazdozbiorem Rak

Ladon - stugłowy wąż morski

Leucothea - bogini wspomagająca żeglarzy

Nereidy - nimfy morskie: Tetyda - główna Nereida, Arethusa - córka Nereusza, przekształcona w źródło, Galene - bogini ciszy morskiej, Psamathe - bogini morskich plaży

Nereus - bóg morza i obfitych połowów

Okeanos - tytan, bóg rzek opływających ziemię

Palaemon - bóg żeglarzy w opałach

Phorcys - bóg ukrytych niebezpieczeństw morskich

Pontos - bóg morza, ojciec ryb i innych stworzeń morskich

Posejdon - król morza i władca bogów morza

Proteus - syn Posejdona, opiekun fok

Scylla - potwór morski, czyhający z Charybdą na żeglarzy w Cieśninie Messyńskiej.

Syreny - nimfy morskie wabiące żeglarzy na śmierć swoim śpiewem: Aglaope, Himerope, Leucosia, Ligeia, Molpe, Parthenope, Peisinoe, Raidne, Teles, Thelchtereia, Thelxiope

Telchiny - duchy morskie z wyspy Rodos: Actaeus, Argyron, Atabyrius, Chalcon, Chryson, Damon, Damnameneus, Dexithea, Lycos, Lysagora, Makelo, Megalesius, Mylas, Nikon, Ormenos, Simon, Skelmis

Tetyda - żona Okeanosa, matka rzek, źródeł, strumieni, fontann i chmur

Thalassa - pierwotnych duch morza i żona Pontosa

Thaumas - bóg cudów morskich

Thoosa - bogini silnych prądów morskich

Triteia - córka Triton i towarzyszka Aresa

Triton - syn Posejdona o postaci pół-człowieka, pół-ryby

Tritones - duchy morskie z orszaku Posejdona





BÓSTWA ZIEMSKIE





Etna - bogini wulkanu Etna na Sycylii

Amphictyonis - bogini wina i przyjaźni między narodami

Anthousai - nimfy kwiatów

Aristaeus - bóg pszczelarstwa, sera, pasterstwa, uprawy oliwek i polowania

Artemis - bogini dzikich zwierząt, ptaków i ryb słodkowodnych, myślistwa, rybołówstwa

Attis - bogini wegetacji i małżonka Cybele

Britomartis - bogini łowiectwa i sieci rybackich

Cabeiri - bogowie misteriów na Lemnos i Samotrake

Aitnaios, Alkon, Eurymedon, Onnes, Tony

Centaury - pół-ludzie, pół-konie: Asbolus, Chariclo - żona Chirona, Chiron - najstarszy i najmądrzejszy z Centaurów, Eurytion, Nessus - przewoźnik na rzece Euenus, Pholus

Cercopes - para złodziei plądrujących Lydię w zachodniej Anatolii

Akmon, Passalos

Chloris - bogini kwiatów i żona Zephyrus

Comus - bóg ucztowania, zabawy i świętowania

Corymbus - bóg owoców bluszczu

Curetes - opiekunowie małego Zeusa na górze Ida

Cybele - frygijski odpowiednik Rei

Daktyle - niższe bóstwa reprezentujące palce rąk: Acmon, Damnameneus, Delas, Epimedes, Herakles, Iasios, Kelmis, Skythes

Dionizos - bóg wina, pijackich orgii i dzikiej roślinności

Driady - nimfy frzew i lasów (patrz - nimfy)

Gaia - pierwotna bogini ziemi

Epimeliades - nimfy górskich pastwisk i stad owiec

Hamadryades - driady dębów

Hefajstos - bóg metalurgii i kowalstwa

Hermes - bóg stad, dróg i kamieni granicznych

Hory:

- boginie porządku naturalnego: Eunomia - porządku, Dike - sprawiedliwości, Irena - pokoju

- boginie wiosennego rozkwitania: Thallo, Auxo, Karpo

- boginie dobrobytu: Pherousa, Euporie, Orthosie

Boginie naturalnych części czasu i pór dnia: Auge - pierwsze świeatło poranka, Anatole - wschód słońca, Mousika - godzina porannej muzyki, Gymnastika - godzina porannej gimnastyki, Nymphe - godzina porannych ablucji, Mesembria - południe, Sponde - libacje poobiednie, Elete - modlitwa, godziny popołudniowe, Akte - jedzenie i przyjemności, godziny popołudniowe, Hesperis - wieczór, Dysis - zachód słońca, Arktos - nocne niebo

Boginie pór roku: Eiar - wiosna, Theros - lateo , Pthinoporon - jesień, Cheimon - zima

Korybantes - tancerze czczący Cybele : Damneus, Idaios, Kyrbas, Okythoos, Prymneus, Pyrrhichos

Menady - szalony nimfy z orszaku Dionizosa, bachantki

Meliady - nimfy jesionowe

Naiady - nimfy wodne: Daphne, Metope

Nymphai Hyperboreioi - nimfy łucznictwa: Hekaerge - zdystansowania, Loxo - trajektorii, Oupis - celu

Oready - nimfy górskie: Adrasteia - niańka Zeusa, Echo

Okeanidy - nimfy wodne: Beroe, Calypso, Clytie, Eidyia (patrz - nimfy)

Ourea - pierwotne bóstwo gór

Palici - bóstwa sycylijskich gejzerów i wód termalnych

Pan - bóg pasterzy, pastwisk i płodności

Potamoi - bogowie rzeki: Acheloos, Acis, Acheron, Alpheus, Asopus, Cladeus, Eurotas, Cocytus, Lethe, Peneus, Phlegethon, Styks, Skamander

Priapus - bóg urodzaju ogrodów

Satyrowie - duchy płodności: Krotos - wielkim myśliwym i muzyk

Sylen - bóg tańca i winobrania

Telete - bogini orgii dionizyjskich

Zagreus - pierwsze wcielenie Dionizosa w misteriach orfickich





NIMFY





żeńskie bóstwa niższej rangi, personifikacje sił natury, klasyfikowane wg miejsca zamieszkiwania lub reprezentowanych zjawisk i żywiołów



NIMFY NIEBIAŃSKIE



AURAI - skrzydlate nimfy wiatrów, córki Okeanosa lub Boreasza

ASTERIAE - nimfy gwiezdne, córki Atlasa

HESPERYDY - Eegle, Aretuza, Erytheia, Hesperia

HIADY - nimfy zsyłające deszcze: Ambrozja, Eudora, Ajsle, Koronis, Dione, Polykso, Fajo

PLEJADY - nimfy gwiezdnych konstelacji, córki Atlasa i Plejone: Maja, Elektra, Tajgete, Alkjone, Kalaeno, Sterope, Merope



NIMFY ZIEMSKIE



ALSEIDY - nimfy zagajników i gęstwin leśnych

AULONIADY - nimfy pastwisk

LEJMONIADY - nimfy łąk

NAPAEJE - nimfy leśnych dolin i grot

KRINAEJE - nimfy fontann i studni

OREADY - nimfy gór i jaskiń: Britomartis, Echo, Ojnone, Pitys



NIMFY DRZEW I ROŚLIN



ANTUSAI - nimfy kwiatów

MELIADY - nimfy jesionowe,

DRIADY - nimfy duchów drzew: Atlantea, Driope, Erato, Fogalia, Titorea

HAMADRIADY - nimfy uosabiające drzewa:

Katja-orzech, Balanos-dąb, Kranea-dereń, Morea-morwa, Aigeiros-czarna topola, Ptelea-wiąz, AMpelos-winorośl, Syke-figa, Epimeljady-jabłonie, Kissje-bluszcz



NIMFY WODNE



NEREIDY - 50 córek Nereusa i Doris, nimfy morskie: m.in. Amfitryta, Autonoe, Gaatea, Tetyda, Azja, Aretuza, Kalypso, Clio, Dione

NAJADY - nimfy wód śródlądowych: KRINEAJE - nimfy fontann, LIMNADY - nimfy jezior, PEGAEJE - nimfy źródeł, POTAMIDY - nimfy rzek, ELEIONOMAI - nimfy bagien

OKEANIDY - córki Okeanosa i Tetydy, nimfy morskie:

Styks, Abarbarea, Admete, Ajtne, Ajtra, Akaste, Amfiro, Azja, Asterope, Bateja, Chariklo, Chryzejda, Daejra, Dodone, Doris, Efydateja, Ejdyda, Elektra, Eudore,

Europe, Eurynome, Filyra, Galaksaura, Helike, Hippo, Ianejra, Klitia, Ianthe, Ifianassa, Kefejra, Kerkeis, Klimene, Kreuza, Ksante, Leukippe, Limnoreja, Meliboja,

Melite, Melobosis, Menesto, Metis, Nycheja, Okyrroe, Pasitoe, Pejto, Prymno, Rhodia, Zeuxo



MENADY - bachantki, nimfy z orszaku Dionizosa





MUZY





PIERWSZE MUZY



Melete - ćwiczenie, Mneme - pamięć, Aoide - śpiew





MUZY KLASYCZNE



Kallipe - poezja epicka, Clio - historia, Erato - poezja miłosna, Euterpe - poezja liryczna, Melpomena - tragedia, Polihymnia - poezja sakralna, chóralna, muzyka, Terpsychora - taniec, Tjalia - komiedia, Urania - astronomia









BÓSTWA ROLNICZE





Aphaea - niższa bogini płodności i rolnictwa

Carme - kreteński duch przewodzący dożynkom

Carmanor - kreteński bóg żniw

Chryzotemis - bogini dożynek, córka Demeter i Carmanora

Cyamites - pół-bożek fasoli

Demeter - bogini płodności, rolnictwa, zbóż i zbiorów

Despoina, córką Posejdona i Demeter, bogini tajemnic arkadyjskich

Dionizos - bóg winorośli i wina

Eunostus - bogini młynów

Hestia - dziewicza bogini ogniska domowego

Persephone - królowa świata podziemnego, żona Hadesa i bogini wzrostu wiosennego

Philomelus - pół-bóga rolnictwa, wynalazca wozu i pługa

Plutus - boga bogactwa i obfitości zbiorów, syn Demeter





BESTIE, DEMONY I INNE STWORY NADNATURALNE





Arimaspi – jednooki lud zamieszkujący krainę Issedonen leżącą na północ od Morza Kaspijskiego.

Kabirowie – bóstwa chtoniczne zamieszkujące podziemia, służebnicy Rei. Kabirami byli Kastro i Polluks

Centaury i Centaurydy – mityczne stwory o postaci pół-ludzi, pół-koni. Upite winem na dworze króla Lapitów Pejritoosa wszczęły bójkę, a walkę z nimi – centauromachię - podjęli herosi Herkales, Nestro i Tezeusz. Najsłynniejsze centaury to Chiron - nauczyciel herosów Asklepiosa, Jazona, Heraklesa, Achillesa, Eneasza, Nessos – podarował Dejanirze słyną szatę i Folos, który zmarł od zatrutej strzały Heraklesa.

Korybanci – kapłani frygijskiej bogini Kybele, ekstatyczni tancerze

Kureci – plemię biorące udział w sporze o dzika kaledońskiego

Cyklopi

Kynokefale - stworzenia o ciele ludzi i głowie psa/szakala.

Polifem – cyklop, syn Posejdona i nimfy Toosy, uwięził Odyseusza, który oślepił go wypalając mu jedyne oko.

Daktyle – męskie plemię związane z matką-Ziemią (Rea); byli jednocześnie kowalami i uzdrowicielami.

Daimones – dobre duchy, personifikacje losu człowieka

Giganci – olbrzymi zrodzeni z krwi okaleczonego Uranosa.

Athos – gigant, rzucił w Zeusa górą, którą ten odrzucił na Macedonię, w ten sposób powstała góra Atos

Geryon – gigant z wyspy Erythei, miał trzy tułowia, trzy głowy i sześć rąk; miał psa Ortrosa, zabity przez Heraklesa (10 praca – uprowadzenie czerwonego bydła Geryona)

Enkelados – gigant, zginął od pioruna Zeusa, pogrzebany na Sycylii; wybuchy Etny to tchnienia Enkeladosa

Mimas – gigant zabity przez Hefajstosa podczas gigantomachii

Hekatonchejrowie – pierwsi, sturęcy synowie Gai i Uranosa

Hyperborejczycy – mieszkańcy Hyperborei – krainy w Eurazji, siedziby boga wiatru Boreasza; wiedli przyjemne życie, a znudzeni popełniali samobójstwo.

Ipotane – prototyp satyra i centaura, pół-człowiek, pół-koń

Kobaloi – złośliwe duchy wprowadzające ludzi w błąd

Lajstrygonowie – plemię olbrzymów-ludożerców, zatopili 11 okrętów Odyseusza pożerając załogi; mieszkali w Telepyli, krainie białych nocy.

Machlyes - libijskie plemię matriarchalne, którego kobiety podejmowały coroczną bitwę z sąsiadami

Monopod – mityczny karzeł z jedną, wielką nogą; Skiapod to monopod chroniący się przed słońcem w cieniu własnej nogi

Nimfy

Anthousai – nimfy kwiatów o włosach jak hiacynty

Dryades – nimfy drzew

Eleionomae – nimfy bagien

Epimelides – nimfy jabłoni

Hamadryades – nimfy żyjące w różnych gatunkach drzew

Lampades – nimfy podziemi, czarów i rozdroży

Leimakides = Lejmoniady – nimfy łąk

Limnades – odmiana Najad, nimfy słodkowodnych jezior

Meliae – nimfy jesionowe

Napaeae – nimfy lesistych dolin i grot

Nereides – córki Nereusa i Doris, nimfy pomagające żeglarzom w walce ze sztormami

Oceanides – córki Okeanosa i Tetydy, nimfy źródeł, rzek, jezior itp.

Oreades – nimfy górskie

Pan – bóg pasterzy, stad, górskiej dziczy i ludowej muzyki; postać podobna do fauna i satyra

Panotii – mityczna ludzka rasa o wielkich uszach zakrywających całe ciało

Satyr – demon leśny, bóstwo płodności, wraz z menadami brali udział w orszaku Dionizosa, Satyrem był Sylen

Satyrzyce – żeńska odmiana satyra

Sylen – satyr, któremu pomógł Midas, otrzymując w podzięce od Diojniizosa umiejętność zamieniania wszystkiego w złoto.

Telchines – mieszkańcy Rodos, zrodzeni z krwi wykastrowanego Uranosa, podobnie jak Erynie; wspaniali kowale, wykonali trójząb Posejdona i sierp, którym Kronos okaleczył Uranosa

Ampfisbanea – mrówkożerny wąż o dwóch głowach

Areion – nieśmiertelny koń potrafiący mówić

Balios i Ksantos – nieśmiertelne konie Achillesa, podarowane mu przez Peleusa, który z kolei otrzymał je w prezencie od Posejdona

Bazyliszek – król wężów, zabijający jednym spojrzeniem

Dzik kalidoński – dzik zesłany przez Artemidę do Kalidonu jako kara za niezłożenie ofiary. W urządzonym przez Meleagera polowaniu wzięło udział wielu herosów.

Łania kerynejska – łania o złotych rogach, srebrnej sierści i brązowych racicach; schwytanie łani było trzecią pracą Heraklesa

Chimera – potwór ziejący ogniem, dziecko Tyfona i Echidny, zabita przez Bellerofonta na Pegazie

Byk Kreteński – (1) byk, pod którego postacią Zeus porwał z Tyru Europę, (2) z Persefoną spłodził Minotaura, pojmany żywcem przez Heraklesa (siódma praca), zabity pod Maratonem przez Tezeusza

Maciora Kromjońska – ogromna świnia hodowana przez Feę, zabita przez Tezeusza

Piekielne psy

Cerber – trójgłowy pies strzegący bram piekła, uniemożliwiający zmarłym ucieczkę zza Styksu; syn Tyfona i Echidny, brat Ortrosa

Ortros – dwugłowy pies, brak Cerbera, zgwałcił Echidnę płodząc Sfinksa i Lwa nemejskiego, strzegł trzody Geryona, zabity przez Heraklesa

Dragon – (1) ogromny wąż, dziecki Tyfona i Echidny, (2) Lerneńska Hydra była wężem morskim, (3) Ladon, wąż strzegący złotych jabłek w ogrodzie Hesperyd (4) Kolchodzki dragon – strzegący Złote Runo (4) Pyton, wąż wyroczni delfickiej

Dzik erymantejski – dzik goniący ludzi na śmierć na stokach góry Erymantos. Zabity przez Heraklesa w czwartej jego pracy

Gryfon – potwór z ciałem lwa, głową i skrzydłami orła, strażnik skarbu Apollina w kraju Hiperborejczyków, pucharu Dionizosa i koła losu Nemezis, częsty motyw sztuki scytyjskiej

Hippokampy – pół-konie, pół-ryby, z ichtiocentaurami, Trytonem i Nereidami tworzyły orszak Posejdona i Amfitryty, ciągnęły rydwan Posejdona

Hippalectryon – mityczna hybryda, pół-koń, pół-kurczak z żółtymi piórami,

Ichtiocentaury – pół-ludzie, pół-ryby z końskimi kopytami, stworzy z orszaku Posejdona

Karkinos – gigantyczny krab, wspomagał Hydrę w walce z Heraklesem

Kalkotaury – dwa wielkie byki o brązowych racicach; Jazon miał zdobyć złote runo w nagrodę za okiełznanie byków i użycie do orki.

Laelaps – pies, który nigdy nie chybiał zdobyczy

Klacze Diomedesa – karmione ludzkim mięsem klacze trackiego króla Diomedesa, ich schwytanie było ósmą pracą Herkulesa, Pożarły Diomedesa rzuconego im przez Heraklesa

Lew nemejski (kleonajski) – lew mający skórę odporną na przebicie – jego zabicie (uduszenie) i oprawienie było jedną z prac Herkulesa

Onocentaury – pół-ludzie, pół-osły,

Ophiotaurus – skrzyżowanie byka i węża, wyszły z Chaosu z Gają i Uranosem, zabite przez Tytanów w trakcie tytanomachii

Pegaz – Skrzydlaty koń zrodzony z krwi tryskającej z głowy Meduzy odciętej przez Perseusza. Okiełznał go Bellerofont i zwyciężył na nim Chimerę. W drodze na Olimp Pegaz zrzucił Bellerofonta i sam wspiął się na świętą górę.

Feniks – mityczny ptak, symbol słońca i odradzania się; co 500 lar spalał się na ołtarzu w Heliopolis (Egipt), potem odradzał się i odlatywał, by powrócić po 5 wiekach

Ptaki stymfalijskie – poświęcone Aresowi, zabijające ludzi ptaki o żelaznych dziobach i skrzydłach; ich wytrzebienie było szóstą pracą Heraklesa

Lis teumezyjski – ogromny lis, nieuchwytny potomek Echidny, którego miał upolować Lealaps. Zeus zamienił obydwa zwierzęta w głazy.

POTWORY I MONSTRA

Argus Panoptes (Argos) 0- strażnik jałówki-nimfy Io, nazywany wszystkowidzącym z powodu swoich stu oczu; zabił Echidnę

Ketos – potomek Forkosa i Keto, potwór morski zabity przez Perseusza

Charybda – obok Scylli, potwór czyhający na podróżnych w Cieśninie Messyńskiej; za chciwość i żarłoczność ukarana przez Zeusa wiecznym pochłanianiem i wypluwaniem wody morskiej

Chrysaor – syn Meduzy i Posejdona, brat Pegaza, skrzydlaty dzik

Delphyne – żeński dragon strzegący wyroczni delfickiej z polecenia Gai

Echidna – żywiący się ludzkim mięsem potwór o ciele pół-kobiety, pół-węża, córka Tartaru i Gai (Chrysaora i Kallirhoe)

Empusa – widmo o jednej oślej nodze, zabijające ludzi i wypijające ich krew, służka Hekate

Eurynomos – stwór świata podziemnego, sługa Hekate

Erynie (Eumenidy) – boginie zemsty, kary i wyrzutów sumienia, zmusiły Orestesa do poddania się sądowi Ateny po zabójstwie matki, a po jego uniewinnieniu stały suię duchami opiekuńczymi Aten

Gello – demon nieurodzaju, aborcji, śmiertelności dzieci

Gorgony – straszne, skrzydlate siostry o wężowych włosach, zamieniające spojrzeniem w kamień, córki Forkosa i Keto; Meduza – jedyna śmiertelna, została zabita przez Perseusza, a jej głowę Atena umieściła na egidzie. Z jej krwi zrodzili się Pegaz i Chrysaor.

Euryale – jedna z nieśmiertelnych Gorgon

Meduza – jedyna śmiertelna Gorgona

Steno – Gorgona o mosiężnych rękach i kłach i wężowych włosach

Graje – Deino, Enyo, Pemphredo, okropne staruchy o jednym oku i jednym zębie, strażniczki Gorgon

Harpie – Aello, Nicothoe, Ocypete, Podarge; skrzydlate bóstwa wiatrów, siostry Iris; uprowadzały ludzi i torturowały w drodze do Tartaru; jedna z harpii – Podarge - była matką koni Achillesa

Kampe – chtoniczny potwór strzegący w Tartarze Hekatonchejrów i Cyklopów

Lamia – piękny demon pożerający dzieci i mężczyzn zwabionych jej urodą; jedna z Bachantek - Menad

Minotaur – pół-człowiek, pół byk zrodzony ze związku byka zesłanego przez Posejdona i żony Minosa Pazyfae. Dedal zbudował krowę, w której ukryta Pazyfae została zapłodniona przez byka.

Mormo – demon bijący niegrzeczne dzieci; służka Hekate

Mormolyke – demon wabiący urodą młodych mężczyzn i wysysający z nich krew

Scylla – potwór czuhający z Charybdą na żeglarzy w Cieśnienie Mesyńskiej; czarodziejka Kikre zazdrosna o zakochanego w Scylli rybaka Glaukosa, zamieniła nimfę z potwora z tułowiem zbudowanym z sześciu psów (które pożarły sześciu towarzyszy Odyseusza)

Syreny – pół-kobiety, pół-ryby; nimfy morskie wabiące śpiewem i uśmiercające żeglarzy

Sfinks – żeński demon o głowie i piersiach kobiety, ciele lwa, orlich skrzydłach i wężowym ogonie, córka Echidny i Ortrosa. Edyp rozwiązał zagadkę Sfinksa, który pożarł sam siebie.

Sybaris – żeński dragon pożerający ludzi; Aksios zajął miejsce poświęconego w ofierze Alkyobeusa, rzucił demona o skałę, z której wytrysnęło źródło.

Talos – olbrzym podarowany Minosowi przez Hefajstosa; zginął uśpiony czarami Medei i wykrwawiony.

Tyfon – najstraszniejsze monstrum greckiej mitologii; syn Gai i Tartrosa, poczęty po przegranej Gigantów w walce z olimpijczykami. Przygnieciony przez Zeusa Etną.





HEROSI, ŚMIERTELNICY



Achilles – największy grecki bohater spod Troi, syn Peleusa i Tetydy, ukryty przez matkę wśród córek Lykomedesa, odkryty przez Odyseusza i sprowadzony do Troi. Gniew Achillesa i jego konflikt z Agamemnonem jest głównym wątkiem Iliady

Agamemnon – dowódca Greków pod Troją, zabity przez żonę Klitajmestrę i jej kochanka Aigistosa, pomszczony przez syna Orestesa

Agenor – król Fenicjan, ojciec uprowadzonej przez Zeusa pod postacią byka Europy, która urodziła z nim trzech mitycznych królów Minosa, Radamantisa i Sarpedosa, późniejszego założyciela Teb Kadmosa i prześladowanego przez Harpie i uwolnionego przez Argonautów Pineusa

Aigistos – kuzyn Agamemnona, zastępującego go w rządzeniu Mykenami; kochanek Klitajmestry i zabójca Agamemnona, zabity przez Orestesa

Ajaks Wielki – wojownik grecki spod Troi, uległ tylko Achillesowi, pomagał przy pochówku Achillesa. Gdy zbroję Achillesa otrzymał Odyseusz, Ajax z wściekłości zabił się

Ajaks Mały – najszybszy biegacz po Achillesie, zhańbił Kasandrę w świątyni Ateny, za co został utopiony przez bogów w czasie powrotu do domu

Alkmene – matka Heraklesa, którego spłodziła z Zeusem pod postacią jej męża Amfitriona

Amfitrion – mąż Alkmene, pod którego podszył się Zeus płodząc Heraklesa

Andromeda – etiopska księżniczka poświęcona w ofierze Ketosowi, uwolniona przez Perseusza, matka jego wielu dzieci (w tym przodków Heraklesa i królów perskich), po śmierci uwieczniona w gwiazdozbiorze z Perseuszem

Arachne – znakomita tkaczka, zamieniona przez Atenę w czółenko (?)

Argos – założyciel miasta Argos

Ariadne – córka Minosa, podarowała Tezeuszowi miecz i kłębek wełny, aby mógł wydostać się z labiryntu po zabiciu Minotaura

Atalanta – anazonkowata, niezamężna, szybka łowczyni, brała udział w polowaniu na dzika kaledońskiego (?)

Bellerofont – okłamany przez wzgardzoną żonę Proitosa, króla Tirynsu, wysłany do Likii, gdzie miał być zamordowany, uszedł przeznaczeniu, zwyciężył chimerę, próbował osiągnąć szczyt Olimpu na grzbiecie Pegaza

Dedal – kreteński wynalazca i budowniczy, twórca brązowej krowy Pasiphae i labiryntu, uciekł przez Minosem z Krety na Sycylię na zbudowanej przez siebie lotni (skrzydłach). Ojciec Ikara

Danaidy – 50 córek protoplasty Greków Danaosa, miały poślubić 50 synów Egiptosa i zabić ich w czasie noc poślubnej. Tylko jedna ochroniła męża, za co zesłana została do Tartaru, gdzie za karę napełnia beczkę wodą za pomocą sita.

Deukalion – syn Prometeusza, uszedł sprowadzonemu przez Zeusa potopowi

Elektra – córka Agamemnona i Klitajmestry, pomogła Orestesowi pomścić śmierć ojca

Europa – uprowadzona przez Zeusa pod postacią byka na Kretę. Matka (z Zeusem) Minosa

Eurysteusz – król Myken, słynne z dwunastu prac zadanych Heraklesowi

Hekabe – żona Priama, matka Hektora, Parysa i innych trojańskich bohaterów

Hektor – najważniejszy bohater i wódz Trojan, syn Priama

Helena – księżniczka, królowa Sparty, córka Zeusa i Ledy. Jako najpiękniejsza kobieta świata stała się przyczyną wojny trojańskiej po jej uprowadzeniu przez Parysa do Troi

Herakles – największy z herosów, bóg zdrowia i wyroczni, opiekun stadionów i pałaców

Hero – kapłanka Afrodyty w Helesponcie, który co noc przepływał jej kochanek Leander

Jazon – przywódca wyprawy Argonautów po złote runo, które zdobywa z pomocą Medei

Ikar – syn Dedala, zabił się spadając na ziemię, gdy słońce roztopiło wosk sklejający jego skrzydła

Iksion – pierwszy morderca krewniaka, za co został zesłany do Tartaru

Kassandra – córka Priama, wróżka, której nikt nie wierzył

Laokoon – kapłan Apolla, ostrzegał Trojan przed przyjęciem konia trojańskiego, uduszony wraz z synami przez dwa węże zesłane przez sprzyjającą Grekom Atenę

Leander – kochanek Hero, utonął podczas przeprawy przez Hellespont

Medea – czarodziejka, córka kolchidzkiego króla, z miłości pomogła Jazonowi zdobyć złote runo, uciekła z nim do Grecji, zamordowała z zazdrości własne dzieci, gdy Jazon wybrał córkę Kreona Glauke

Melampos – uzdrowiciel i jasnowidz, rozumiejący mowę zwierząt

Menelaos – król Sparty, brak Agamemnona, mąż Heleny uprowadzonej przez Parysa

Minos – król Krety, wybudował labirynt dla ukrycia Minotaura, potwora zrodzonego przez jego żonę Pasifae z Posejdonem pod postacią byka, prowadził wojnę z Atenami, aby wyżywić Minotaura (?)

Nestor – król Pylos, Argonauta, próbował załagodzić konflikt między Agamemnonem i Achillesem

Edyp – syn króla Teb, którego bezwiednie zabija i którego żonę a swoją matkę poślubia

Odyseusz – król Itaki, najsłynniejszy z greckich bohaterów spod Troi

Oknos – skazany na wyplatanie sznura z Binsen, którego koniec zjada osioł (?)

Orestes – syn Agamemnona i Klitajmestry, brat Ifigenii

Orfeusz – śpiewak, wynalazca muzyki i tańca, Argonauta

Parys – syn Priama z Troi, porwał Helenę

Pazyfae – żona Minosa, urodziła z Posejdonem Minotaura (?) krowa Dedala

Penelopa – żona Odyseusza, odrzucająca wielu zalotnik ów podczas jego nieobecności

Perseusz – syn króla z Argos, pokonał Meduzę, pokazując jej głowę zmienił Atlasa w kamień

Priam – król Troi, mąż Hekabe, ojciec Hektora, Parysa i innych bohaterów trojańskich

Pyrra – jedyna kobieta, która przeżyła potop deukalijski

Syzyf – zdradził plany bogów i za karę w Tartarze dźwiga na szczyt wzniesienia głaz, który ciągłe spada

Tantal – przodek Tantalidów, król Lidii, praprzodek Agamemnona, zaprzyjaźniony początkowo z bogami (mógł z nim nawet biesiadować), potem skłócony, ponieważ ugotował swojego syna i dał bogom do zjedzenia. Za karę musiał cierpieć głód, pragnienie, chociaż stał w morzu i nad nim rosły jabłonie. Nad nim wisiał ogromny głaz. Potomkowie: Pelops i Niobe

Ksantos – grecki wojownik podczas wojny trojańskiej

Telemach – syn Odyseusza i Penelopy, pomaga powracającemu ojcu zabić zalotników Penelopy

Tezeusz – jeden z najsłynniejszych bohaterów greckiej mitologii, król Aten, Argonauta, myśliwy kaledoński, zwycięzca Minotaura i byka maratońskiego, założyciel igrzysk panatenajskich i istmijskich, uwolniony z Podziemi przez Heraklesa po nieudanej próbie uprowadzenia Persefony.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Teologia mityczna Dokument
Teologia mityczna Dokument
Odpowiedź na pytanie dotyczące udzielania rozgrzeszenia ogólnego, teologia, Dokumenty
Teologia dogmatyczna - opracowane tezy, KAMI, dokumenty
Deklaracja o niektórych zagadnieniach etyki seksualnej (Persona humana), teologia, Dokumenty
List Apostolski Motu Proprio ogłaszający normy w cięższych wykroczeniach zastrzeżonych, teologia, Do
Normy dyspensowania od celibatu kapłańskiego, teologia, Dokumenty
Deklaracja o stowarzyszeniach masońskich, teologia, Dokumenty
Europa, teologia, Dokumenty
Instrukcja o rozwiązaniu małżeństwa na mocy przywileju wiary, teologia, Dokumenty
Aterni Patris, teologia, Dokumenty
Encyklika Redemptoris missio, teologia, Dokumenty
owmr, Teologia, Dokumenty Kościoła
Ecclesia de Eucharystia, teologia, Dokumenty
Immortale Dei, teologia, Dokumenty
Prymat Następcy Piotra w tajemnicy Kościoła, teologia, Dokumenty
Dominus Iesus, Teologia, Dokumenty Kościoła
Instrukcja o chrzcie dzieci, teologia, Dokumenty
rerum novarum, Teologia, Dokumenty Kościoła

więcej podobnych podstron