Zmiana
czasu (wprowadzenie czasu letniego) ma na celu
efektywniejsze wykorzystanie światła dziennego a co za tym idzie
oszczędność energii. Prekursorami wprowadzenia czasu letniego byli
Niemcy już w 1916 roku. W polsce wskazówki zegarów przesuwaliśmy
w okresie międzywojennym, później w latach 1957-64, a następnie
od 1977 roku.
Kiedy Zmiana w Unii Europejskiej
W
całej unii europejski od 2000 roku czas letni zaczyna się w
ostatnią niedzielę marca a kończy w ostatnią niedzielę
października.
Ciekawostki
Począwszy od 2007
roku w USA wskazówki zegarów przestawiać się będzie, nie jak do
tej pory w pierwszą niedziele kwietnia i ostatnią niedziele
października, lecz w drugą niedziele marca i pierwszą niedziele
listopada. Szacuje się, że ta zmiana wprowadzi mnóstwo zamieszania
ze względu na potrzebe przeprogramowania urządzeń
elektronicznych.
We Wspólnocie Europejskiej wszystkie
kraje zmieniają czas w tym samym dniu jednak o różnej godzinie
zależnej od strefy czasowej, więc dlatego w Polsce przesuwamy
wskazówki o godzinie 2.00 (lub 3.00) a nie tak, jak jeszcze kilka
lat temu, o północy.
W języku angielskim istnieje łatwy
mnemotechniczny sposób zapamiętania, w którą stronę przesuwamy
wskazówki zegara. Zdania "Spring forward, fall back"
i "Spring ahead, fall behind" - to gra słów
wykorzystująca dwuznaczność słów spring - skoczyć/wiosna i fall
- upaść/jesień. Można więc je przetłumaczyć jako: "Skok
w przód, upadek do tyłu" lub "Wiosną do przodu,
jesienią do tyłu".
Zmiana czasu -
kontrowersje
Na całym świecie trwają dyskusje nad wadami
i zaletami wprowadzenia czasu letniego. Główną zaletą jest
oczywiście oszczędność energii związana ze zmniejszeniem kosztów
oświetlenia, ale czy na pewno?. Oczywiste koszty zmiany czasu, to:
przestawienie urządzeń elektronicznych, zmiany rozkładów
jazdy/lotów itp., do mniej oczywistych i trudnych do oszacowania
należą koszty zmniejszenia produkcyjności pracowników i wypadków
przy pracy związanych z potrzebą zaadoptowania organizmu do nowego
czasu. (Zostały przeprowadzone poważne badania nad wpływem zmiany
czasu na częstość wypadków drogowych, np: Ferguson, S.A. et
al. (1995) Daylight saving time and motor vehicle crashes: the
reduction in pedestrian and vehicle occupant fatalities. American
Journal of Public Health 85, 9295.).
Wyżej wymienione
koszty należą do kosztów jednorazowych i raczej w ostatecznym
bilansie przeważają zyski związane z oszczędnością oświetlenia,
jednak do kosztów stałych strat (jak zauważają przeciwnicy
głównie w USA) należy doliczyć koszty klimatyzacji, która
pracuje intensywniej w godzinach dziennych, więc w ostatecznym
bilansie, zmiana czasu, wg. sceptyków stoi pod znakiem
zapytania.
Przydatne skróty
DST - ang:
Daylight Saving Time - czas letni.
LDT - ang: Local
Daylight Time - lokalny czas letni.
LST - ang: Local
Standard Time - czas standardowy (słoneczny).