Lista
partyzantów AKO i WiN i osób ich wspierających z powiatów
augustowskiego i suwalskiego poległych, zmarłych i zamordowanych w
latach 1945 – 1954.
Lista
niniejsza obejmuje tylko ustalonych z nazwiska – jest niedoskonała
i niepełna ze względu chociażby na brak dostępnych źródeł o
liście ofiar największej bitwy stoczonej przez partyzantów AKO ze
zgrupowania Władysława Stefanowskiego ps. ,,Grom” z Sowietami w
dniu 12.07.1945 w okolicach jeziora Brożane (według danych
sowieckich poległo od 60 do 100 partyzantów) czy o tożsamości 26
mężczyzn , których ciała odnaleziono w kwietniu 1946 w zbiorowej
mogile w okolicach wsi Sajenek gm. Kolnica pw. Augustów.Jest
kontynuacją i uzupełnieniem listy umieszczonej już na tym portalu.
Wszystkich, którzy mogą coś do niniejszego zestawienia wnieść
autor prosi o kontakt.
Polegli
w walce lub zabici w ustalonych okolicznościach.
1.
kpr.
Bednarski Stanisław ps. ,,Bury” ,,Sędzia” ,,Tygrys” -
członek AK, AKO , łącznik i adiutant Komendanta Obwodu Mieczysława
Ostrowskiego ps. ,,Kropidło”. Zastrzelony 01.07.1945 przez
milicjantów z posterunku MO w Krasnopolu Czesława Chołodowskiego i
Józefa Juszkiewicza we wsi Jegliniec gm. Sejwy pow. Suwałki,
podczas próby zatrzymania.
2. Bitowski
Leon ps. ,,Iwa” ,,Szary” –
s. Feliksa i Stefanii z domu Urynowicz, ur. 15.04.1920 w Kruszkach
gm. Pawłówka pow. Suwałki. Podczas okupacji niemieckiej żołnierz
AK , potem AKO i WiN, członek patrolu Wacława Górskiego ps. ,,Oko”
,,Majster”. Ujawnił się w Suwałkach, w dniu 25.04.1947.W grupie
Burdyna i Sadowskiego od października 1949. Do grupy wysłany
prawdopodobnie przez PUBP w Suwałkach, z zadaniem rozpracowania
oddziału, o czym poinformował ,,Bladego”. Ranny w walce z grupą
operacyjną MO i KBW 01.07.1950 w okolicach wsi Płociczno gm. Kuków
pow. Suwałki, zmarł po przewiezieniu do szpitala w Białymstoku.
3.
Burdyn
Piotr ps. ,,Edward” ,,Kabel” ,,Mroźny” ,,Poręba” –
s. Antoniego i Anny z domu Winikajtys, ur. 20.05.1923 we wsi Rudawka
gm. Sejwy pow. Suwałki. W lipcu 1942 aresztowany za udzielanie
pomocy koledze zbiegłemu z przymusowych robót w Niemczech , sam
został zesłany na przymusowe roboty na teren ówczesnych Prus
Wschodnich. W lutym 1945 r. wcielony przymusowo do ACz, skąd
zdezerterował. Od kwietnia 1946 r. do ujawnienia w strukturach WiN (
początkowo, jako członek siatki, a następnie w patrolu ,,Wróbla”
) . W lutym 1947, z rozkazu Dowódcy Obwodu Józefa Grabowskiego ps.
,,Cyklon” ,,Mur” ,,Przytulski” i szefa dywersji Kazimierza
Ceckowskiego ps. ,,Wąż” ,,Węgorz”, wraz z Józefem Łukowskim
ps. ,,Szczerbiec”, Janem Sadowskim ps. ,,Komar” i Bronisławem
Nikścin ps. ,,Dąb” został oddelegowany na teren miasta Suwałki
w celu stworzenia siatki wywiadowczej. Nie chcąc się ujawniać,
dołączył do patrolu Kazimierza Bartnika ,,Młotka”, który także
odmówił ujawnienia się. Ujawnił się dopiero na wyraźny rozkaz
dowództwa w Suwałkach 29.04.1947. Od sierpnia 1946, po aresztowaniu
11.07.1946, zmuszony do współpracy z PUBP w Suwałkach ( ps.
operacyjny ,,Gil”). W lipcu 1947 , poszukiwany jako domniemany
uczestnik napadu rabunkowego (ofiarą miała paść ,,zasłużona”
dla komunistów rodzina Bielawskich z miejscowości Michnowce gm.
Krasnopol pow. Suwałki ), wyjechał na Śląsk, do Świętochłowic,
gdzie podjął pracę w hucie ,,Zygmunt” . W marcu 1948 wstąpił
do PPR. Aresztowany 01.06.1948. Po około trzech tygodniach zbiegł
podczas konwoju z Suwałk do Białegostoku ( konwojujący go oficer
PUBP Suwałki Eugeniusz Kępka był wg. dokumentów UBP pijany) i
zaczął się ukrywać. W styczniu 1949 nawiązał kontakt z UB w
Suwałkach, z którym podjął zerwaną współpracę. W dniu
01.05.1949, gdy jego mocodawcy nakazali mu zastrzelić, bądź
doprowadzić do aresztowania Jana Sadowskiego ps. ,,Blady”,
nawiązał kontakt z tym ostatnim i ostatecznie przerwał działalność
na rzecz UB. Zginął śmiercią samobójczą, rozrywając się
granatem w dniu 10.04.1952 w mieszkaniu Stanisławy Milewskiej w we
wsi Wysoki Most gm. Giby pow. Suwałki, osaczony przez grupę
operacyjną UB i KBW .
4. Chilmon
Czesław ps. ,,Zawisza” -
s. Piotra i Marii (Anny?), ur. 27.07.1920 we wsi Strękowizna gm.
Szczebro-Olszanka pow. Augustów i tam zamieszkały. Aresztowany
18.02.1946, przewieziony w dniu następnym pod konwojem do domu,
gdzie miał wskazać miejsce ukrycia broni. Po ujawnieniu kryjówki
zastrzelony przez funkcjonariuszy PUBP w Augustowie.
5.
Czyż
Henryk ps. ,,Burza” ,,Zygmunt” -
s. Józefa i Marianny z domu Krzepecka ur. 20.05.1922 , we wsi
Wygadanka gm. Poddębice pow. Łuck. Żołnierz PZP, AK, AKO i WiN. W
organizacji WiN w patrolu Wacława Górskiego ps. ,,Majster” ,,Oko”
. Wcześniej członek patrolu Romualda Zabłockiego ps. ,,Błotnik”.
Ranny w rękę podczas likwidacji milicjanta Piotra Brozio, w dniu
10.09.1946 ( postrzelony przypadkowo przez swojego kolegę
Mieczysława Kleszczewskiego ps. ,,Wyrwa”), leczył ranę w
obozowisku oddziału Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben”
,,Rejtan”. Po kuracji nie powrócił do patrolu, lecz przydzielony
został do ochrony komendanta Suwalsko - Augustowskiego Obwodu WiN
Józefa Grabowskiego, gdzie pełnił obowiązki sekretarza Obwodu.
Ujawnił się w Suwałkach 25.04.1947. W jakiś czas po ujawnieniu,
wyjechał do Wrocławia, gdzie pracował i uczył się. W lutym 1950
aresztowany przez UB we Wrocławiu i przewieziony do Suwałk.
Wypuszczony na wolność z zadaniem odciągnięcia od organizacji
młodszych braci , oraz rozpracowania grupy Burdyna ( ps. operacyjny
,,Pożarski” ) – zadania nie wykonał zrywając współpracę i
pozostając w lesie. Poległ 01.08.1950 , osaczony przez obławę UB
i KBW razem z bratem Józefem w okolicach wsi Suchodoły gm.
Jeleniewo pow. Suwałki.
6. Czyż
Józef ps. ,,Kula” –
s Józefa i Marianny z domu Krzepecka, ur. w 1933 we wsi Jasionowo
gm. Jeleniewo pow. Suwałki. Od 1950 w grupie ,,Konspiracyjna
Organizacja Młodzieżowa” ( wcześniej grupa nosiła nazwę
,,Harcerska Grupa Pogromców Komunizmu” ). W dniu 03.05.1950
dołączył do grupy Burdyna i Sadowskiego za pośrednictwem swojej
siostry Marianny. Poległ razem z bratem Henrykiem w okolicach wsi
Suchodoły gm. Jeleniewo pow. Suwałki.
7. Dadura
Jan ps. ,,Leszczyna” -
ur. 1924 , we wsi Bohatery Leśne Nowe gm. Lipsk pow. Augustów.
Członek AK w placówce Hołynka obwodu Grodno Prawy Niemen. Zajmował
się m. inn. przeprowadzaniem przez tzw. Linię Curzona na terytorium
augustowskiego obwodu AKO ,,spalonych” członków podziemia. W
czerwcu 1945 przeszedł na stałe na terytorium powiatu
augustowskiego. Aresztowany p. w październiku 1945, zbiegł z
aresztu przy posterunku MO Lipsk. Poległ 01.06.1946 we wsi
Starożyńce gm. Lipsk pow. Augustów, zabity przez funkcjonariuszy
grupy operacyjnej MO i UB.
8. Daniłowicz
Franciszek ps. ,,Lipa” –
s. Juliana, ur. 15.06.1930 we wsi Krasne gm. Huta pow. Suwałki. Do
grupy Burdyna i Sadowskiego dołączył prawdopodobnie w marcu 1950 ,
ukrywając się przed odbywaniem służby wojskowej. Poległ
02.07.1950 w walce z MO i KBW w okolicach wsi Płociczno gm. Kuków
pow. Suwałki
9. Dapkiewicz
Antoni ,,Szyszka” lub ,,Szyszko” –
Członek oddziału Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben”
,,Rejtan”. Zginął, w 1946, postrzelony przypadkowo przez kolegę
z oddziału, przy próbie likwidacji konfidentki Janczulewicz.
10.
Dudanowicz
Franciszek ps. ,,Chomik” –
s. Bolesława i Anny z domu Kamińska, ur. 05.02. 1932 we wsi Lipniak
gm. Zaboryszki pow. Suwałki. Do grupy Burdyna i Sadowskiego dołączył
za namową brata Mieczysława ps. ,,Ponury”, w dniu 13.12.1950.
Poległ w dniu 09.04.1952 , w walce z grupą operacyjną KBW we wsi
Łumbie gm. Krasnopol pow. Suwałki, po wykryciu bunkra w obejściu
Jana Kruszyłowicz.
11. Dudanowicz
Józef ps. ,,Skała” –
s. Bolesława i Anny z domu Kamińska, ur. 24.01.1930 we wsi Lipniak
gm. Zaboryszki pow. Suwałki, rodzony brat ,,Ponurego”. Do grupy
Burdyna i Sadowskiego wstąpił wraz ze swym kuzynem Ryszardem ps.
,,Wir” we wrześniu 1949. Ujęty ranny w dniu 09.04.1952 , we wsi
Łumbie gm. Krasnopol pow. Suwałki po walce z grupą KBW, po
wykryciu bunkra w gospodarstwie Jana Kruszyłowicz. Zmarł z
ran.
12. Dudanowicz
Ryszard ps. ,,Wir” –
s. Józefa, ur. 07.10. 1928 w Szypliszkach gm. Zaboryszki pow.
Suwałki. Jako dezerter z WP wstąpił do grupy Burdyna i Sadowskiego
wraz z kuzynem Józefem ps. ,,Skała”, we wrześniu 1949. Od
października 1951 dowodził pięcioosobowym patrolem. Poległ w
walce z grupą KBW we wsi Łumbie gm. Krasnopol pow. Suwałki, po
wykryciu bunkra w obejściu Jana Kruszyłowicz.
13.
Gwiazdowski
Józef ps. ,,Antek” ,,Marian” ,,Wazon” –
s. Władysława, ur. 04.04.1924 we wsi Hańcza gm. Pawłówka pow.
Suwałki. Od 1945 żołnierz WiN - pełnił funkcję łącznika
dowódcy kompanii Suwalsko – Augustowskiego Obwodu WiN na gminę
Przerośl (kryptonim ,,Kaczeniec” ,,Słonecznik”) Alfonsa
Podziewskiego ps. ,,Śmigły”. Ujawnił się w Suwałkach
25.04.1947 Zmuszony do współpracy z PUBP w Suwałkach (pseudonim
operacyjny ,,Brzoza”) zadeklarował ,,Blademu” chęć zerwania
kontaktu i przystąpienia do oddziału. Do grupy Burdyna i
Sadowskiego dołączył 20.05.1950, kiedy upozorowano jego
uprowadzenie. Poległ 02.07.1950 w walce z MO i KBW w okolicach wsi
Płociczno gm. Kuków pow. Suwałki
14. Iwanicki
Konstanty -
mieszkaniec Filipowa pow. Suwałki. Zastrzelony 01.05.1945 przez
komendanta posterunku MO Filipów Aleksandra Wysokińskiego za to, iż
na wiecu 1 – majowym kilkakrotnie krzyknął ,,Niech żyje Rząd
Londyński”
15. Kanoza
Stanisław –
ze wsi Jastrzębna II gm. Lipsk pow. Augustów. Aresztowany
17.12.1945 przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej przy PUBP w
Augustowie pod dowództwem Zastępcy Wojewódzkiego Komendanta MO w
Białymstoku kpt. Czesława Rakowskiego . Osadzony na posterunku MO w
Lipsku, tam poddany brutalnemu przesłuchaniu przez funkcjonariusza
PUBP w Augustowie Piotra Malczewskiego ( świadkowie mówią iż miał
tak zbite stopy iż nie mieściły mu się do butów i były całe
sine, a Kanoza przemieszczać mógł się jedynie na czworakach). Po
przewiezieniu do Augustowa prosił o udzielenie mu pomocy lekarskiej.
W odpowiedzi na to funkcjonariusz PUBP Augustów Piotr Szostak
polecił dwóm współwięźniom zanieść go na górę do pokoju
przesłuchań. Odprowadzani do celi słyszeli krzyki Kanozy. Do celi
nie wrócił. Jego ciało znaleziono w 1946 w lesie pod
Augustowem.
16. Karczewski
Jakub ps. ,,Boruta” ,,Kuba” ,,Jakubek” –
mieszkaniec wsi Tartak gm. Huta pow. Suwałki. Podczas okupacji
członek antysowieckiej, inspirowanej przez wywiad niemiecki, grupy
dywersyjnej majora Djaczenki. Żołnierz AK, AKO i WiN. W patrolu
Romualda Zabłockiego ps. ,,Alibaba” ,,Błotnik” pełnił funkcję
zastępcy dowódcy. Zginął w dniu 17.05.1946 w walce z patrolem WOP
ze strażnicy Sejny w miejscowości Orlinek gm. Sejwy pow.
Suwałki
17. Karniłowicz
Bernard ps. ,,Żbik” –
ur. 1922 r. w Gliniskach gm. Kolnica pow. Augustów i tam
zamieszkały. Zabity w miejscu zamieszkania przez funkcjonariuszy
PUBP w Augustowie w dniu 31.08. 1945 ( inne źródła podają jako
datę śmierci 4 września 1945 r.)
18. Korsztun
Stanisław ps. ,,Kłos” ,,Skała” -
ur. 1915, mieszkaniec wsi Jastrzębna I gm. Lipsk pow. Augustów.
Dowódca kompanii WiN kryptonim ,,Grab” (gm. Lipsk). Aresztowany
15.12.1945 przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej przy PUBP w
Augustowie pod dowództwem Zastępcy Wojewódzkiego Komendanta MO w
Białymstoku kpt. Czesława Rakowskiego . Osadzony na posterunku MO w
Lipsku, tam poddany brutalnym przesłuchaniom przez funkcjonariusza
PUBP w Augustowie Witolda Kubrynia i milicjanta Stanisława
Sawickiego i zabity. Ciało z licznymi obrażeniami ( połamane
żebra, złamany mostek, wybite zęby, ręce skrępowane drutem
kolczastym) znaleziono 18.12.1945 na bagnach w okolicy
posterunku.
19. Kowalewski
Bolesław ,,Zięba” –
s. Wiktora, ur. 10.07.1897 we wsi Pobondzie gm. Kadaryszki, pow.
Suwałki. Żołnierz AK . Do grupy Kazimierza Bartnika ,,Młotka”
wstąpił jesienią 1945. Zmarł z ran po walce z grupą operacyjną
UB w dniu 24.12.1945 gdy przyszedł spędzić Święta Bożego
Narodzenia do swojego domu.
20. Kowalewski
Tadeusz ,,Jastrząb” –
syn Stanisława, ur. 28.01.1923 we wsi Podmacharce gm. Giby, pow.
Suwałki. Członek patrolu Stanisława Wiś(sz)niewskiego ,,Zagłoby”
z oddziału Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben” ,,Rejtan”.
Ujawnił się, z całością grupy, 25.04.1947 r. w Suwałkach. We
wrześniu 1947 r. znalazł się w reaktywowanym oddziale ,,Bębna”.
Zginął 27.09.1947 z ręki współpracownika PUBP Suwałki, byłego
kolegi z oddziału ,,Bębna” Mieczysława Pawlukowskiego ps.
,,Znajdek” wypełniającego rozkaz kierownika sekcji ds. walki z
bandytyzmem w PUBP Suwałki sierż. Mieczysława
Strzyżykowskiego.
21. Kozłowski
Henryk ps. ,,Grzyb” –
mieszkaniec wsi Kolnica pow. Augustów, dezerter z MO, poległ
17.09.1945 we wsi Motułka gm. Sztabin pow. Augustów w gospodarstwie
lub Jadwigi Citkowskiej, w walce z grupą operacyjną PUBP Augustów
pod dowództwem Jana Szostaka
22. Krzykwa
Stanisław ps. ,,Wicher” -
s. Wincentego i Stanisławy, mieszkaniec wsi Moczydły gm. Raczki
pow. Augustów. Poległ w okolicach wsi Sucha Wieś (Szkocja) gm.
Raczki pow. Augustów podczas akcji odbijania konwojowanego do
Augustowa aresztowanego przez milicję plut. Antoniego Olszewskiego
ps. ,,Chmura”, 05.09.1945 r.
23. kpr.
Kunda Czesław ps. ,,Fajfa” ,,Słowik” –
syn Bronisława i Ludwiki z domu Liczwinkow, ur. 29.01.1921 we wsi
Jaminy gm. Dębowo pow. Augustów i tam zamieszkały. Podczas
okupacji niemieckiej w oddziale por. Stanisława Świątkowskiego
,,Zapały”. Po wkroczeniu ACz. w 1944 aresztowany i wywieziony w
głąb ZSRR. Po powrocie jesienią 1947 łącznik i współpracownik
,,Pioruna”. W lipcu 1948 wyjechał do Szczecina, gdzie podjął
pracę w porcie i planował ucieczkę za granicę. Zagrożony
aresztowaniem przez UB wrócił w augustowskie do grupy ,,Pioruna”.
Poległ 14.10.1949 w walce z grupą operacyjną UB i KBW w lasach
jamińskich.
24. kpr.
Kuźmiński Jan ps. ,,Cudak”, ,,Cudnowski”-
mieszkaniec wsi Czarnucha gm. Kolnica pow. Augustów, dezerter z MO,
poległ 17.09. 1945 we wsi Motułka gm. Sztabin pow. Augustów w
gospodarstwie Jadwigi Citkowskiej , w walce z grupą operacyjną PUBP
Augustów pod dowództwem Jana Szostaka.
25. Kwiedorowicz
Antoni ( właściwie Antanas Kvedaravičius) ps. ,,Lis”
,,Stryjek” –
syn Adama , Litwin, ur. w 1916. Ukrywał się przed poborem do ACz.
Działał w narodowej partyzantce litewskiej, między innymi w grupie
Jurgisa Krikščiaunasa ps. ,,Rimwydas” gdzie występował pod
pseudonimem ,,Łape” ( lis) lub ,,Šeškas” ( tchórz). W 1946
oddział ,,Rymvidasa” przeszedł na terytorium Polski, gdzie
działał do grudnia 1949. Od grudnia 1949 w grupie Burdyna i
Sadowskiego. Po rozbiciu grupy, w kwietniu 1952 przeniósł się na
teren powiatu augustowskiego, gdzie dołączył do grupy ,,Gabrysia”
i ,,Lota”, a po ich wyjeździe w czerwcu 1952 , przejął jej
dowództwo. Poległ 02.10.1954 w walce z KBW w masywie leśnym Krasne
– Wyżarne – Skiblewo gm. Lipsk pow. Augustów.
26.
Lisowski
Eugeniusz ps ,,Sęk” –
pochodził zza Biebrzy, żołnierz zgrupowania sierż. Władysława
Stefanowskiego ps. ,,Grom”. Podczas akcji z patrolem Mieczysława
Babkowskiego ps. ,,Zygfryd”. 3.05.1945 ranny w walce z grupą
bandycką w okolicach wsi Strękowizna gm. Szczebro – Olszanka pow.
Augustów. ( ranny zmarł w szpitalu w Augustowie)
27.
Łazarczyk
Konstanty ps. ,,Czereśnia” ,,Groźny” –
ur. i zamieszkały we wsi Bućki gm. Przerośl pow. Suwałki.
Zastępca dowódcy kompanii na gminę Przerośl Franciszka
Sowulewskiego ps. ,,Dąb”. Zajmował się werbunkiem nowych
członków. Zginął przypadkowo, w lutym 1946 zastrzelony przez
patrol Mariana Piekarskiego ps. ,,Ryś” podczas likwidacji
uprawiającego bandytyzm Władys lawa Waraksy ps. ,,Tygrys”.
28.
Łazarski
Edward ps. ,,Biedak” ,,Krzak” ,,Łazarz” –
syn Michała ( senatora II RP) i Adeli urodzony p. w 1929 r.
mieszkaniec wsi Jaminy gm. Dębowo pow. Augustów. Współpracownik
grupy ,,Pioruna” od 1946 . Do grupy wstąpił w połowie stycznia
1949 . Poległ 14.10.1949 w walce z grupą operacyjną UB i KBW w
lasach jamińskich.
29. Makarewicz
Wacław ps. ,,Jałowiec” -
mieszkaniec wsi Kamienna – Nowa gm. Dąbrowa pow. Sokółka,
żołnierz AK, AKO i prawdopodobnie WiN. W nocy 22.07.1946 raniony w
podudzie, w okolicach własnego domu, przez funkcjonariusza plutonu
operacyjnego przy Komendzie Powiatowej MO w Augustowie szer.
Fryderyka Figurę, podczas ucieczki przed aresztowaniem. Zmarł w
Augustowie 26 lub 28.07.1946 na skutek gangreny ,która wdała się w
ranę gdyż zatrzymujący go funkcjonariusze nie opatrzyli go , ani
nie pozwolili tego uczynić rodzinie, a następnie w celu wymuszenia
zeznań bili go i kopali w zranioną nogę .
30.
Maksimowski
Józef ps. ,,Kanarek” -
mieszkaniec wsi Komaszówka gm. Kolnica pow. Augustów. Zabity
24.10.1945 we wsi Góry gm. Kolnica pow. Augustów w gospodarstwie
Wincentego Purwin ps. ,,Węgorz”. Według wersji przedstawionej
przez dowódcę grupy operacyjnej PUBP Augustów ref. Wasilewskiego
zatrzymany ,,Kanarek” miał wskazać miejsce ukrycia broni lecz
zamiast tego zaczął uciekać i poległ od kul konwojujących go
milicjantów. Według ustaleń śledztwa, prowadzonego przez IPN
,Józef Maksimowski został zabrany przez funkcjonariusza PUBP w
Augustowie Piotra Szostaka z mieszkania teściów Wieczorków ze wsi
Ponizie a następnie zabity dwoma strzałami w głowę na polu
należącym do PGR Kolnica.
31. Maksimowski
Stanisław ps. ,,Orzeł” -
ur. 1910, mieszkaniec wsi Komaszówka gm. Kolnica pow. Augustów.
Dowódca plutonu AK a następnie AKO. W jego zabudowaniach mieścił
się punkt kontaktowy i magazyn broni. Poległ 24.10.1945 podczas
ucieczki z zabudowań podpalonych przez grupę operacyjną PUBP w
Augustowie pod dowództwem ref. Dowgiełło. Według ustaleń
śledztwa, prowadzonego przez IPN Stanisław Maksimowski został
zatrzymany przez funkcjonariuszy PUBP w Augustowie Piotra Szostaka,
Edwarda Wasilewskiego i Jermakowa , którzy po podpaleniu zabudowań
gospodarczych wyprowadzili go ok. 300 metrów od gospodarstwa i tam
zamordowali .
32. Malczewski
Bronisław ps. n/n –
zabity 25.12.1949 we wsi Szczebra podczas zasadzki UB na Edmunda
Krysiuka ps. ,,Lot” i Eugeniusza Gołębiowskiego ps. ,,Gabryś”
( prawdopodobnie nie był zaprzysiężonym partyzantem)
33.
Malinowski
Roman ps. ,,Błękitny” ,,Błękitek” –
syn Piotra i Teresy Zubowicz, ur. we wsi Okółek gm. Giby pow.
Suwałki. Członek patrolu ,,Zagłoby” z oddziału Aleksandra
Kowalewskiego ps. ,,Bęben” ,,Rejtan”. Zginął 23.11.1946 we wsi
Okółek w gospodarstwie Gabrieli Ciechanowiec, w walce z grupą
operacyjną 57 pp powiadomioną o jego pobycie przez syna gospodyni,
działającego z polecenia matki.
34. Malinowski
Szczepan ( Stefan) ,,Kot” –
syn Piotra i Teresy Zubowicz, ur. 25.011.1925 we wsi Okółek gm.
Giby pow. Suwałki. członek patrolu Józefa Myszczyńskiego
,,Sikory” z oddziału Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben”
,,Rejtan” . Ujawnił się, z całością grupy, w dniu 25.04.1947 w
Suwałkach. . We wrześniu 1947 znalazł się w reaktywowanym
oddziale ,,Bębna”. Po 27.09.1947 ukrywał się samotnie. Zginął
w 12.02.1948, w Strzelcowiźnie gm. Giby pow. Suwałki, zastrzelony
przez milicjantów z posterunku w Gibach kpr. Jana Ogórkisa i kpr.
Czesława Krakowskiego w pobliżu gospodarstwa Wincentego
Sokołowskiego.
35. Masłowski
Władysław ps. n/n –
s. Jana ur. 1926. Partyzant z patrolu Tadeusza Mac ps. ,,Tygrys”.
Poległ 20.01.1946 w zabudowaniach leśniczówki Witówka gm. Raczki
pow. Augustów ( leśniczy był jego ojcem) w walce z grupą
operacyjną PUBP Augustów. Według informacji od rodziny Władysław
Masłowski nie zmarł – ranę postrzałową głowy wyleczył mu
augustowski lekarz. Jego brat Zygmunt został
zastrzelony przez funkcjonariuszy UB podczas konwojowania go
Augustowa ( ok. 1,5 km od leśniczówki na drodze do Raczek).
36.
Mielkus
Alfons ps. ,,Milko” data
i miejsce urodzenia nieznane, Litwin ukrywał się razem z Piotrem
Burdynem latem 1948. Zginął podczas obławy, w okolicach wsi
Teklinowo gm. Krasnopol pow. Suwałki 16.11.1948 .
37.
Por.
cz.w. Milanowski Piotr ps. ,,Ćma” ,,Łuk” ,,Rukść” -
s. Andrzeja i Rozalii Kwiatkowskiej, ur. 1915 Biernatki pow.
Augustów. Żołnierz AK, AKO, dowódca kompanii i oddziału
partyzanckiego Odznaczony KW, wyjechał z terenu powiatu Augustów
jesienią 1945. Ujawnił się w kwietniu 1947 w Lidzbarku Warmińskim.
Mieszkał w miejscowości Włocławki pow. Lidzbark, pracował jako
nauczyciel w szkole w Pałacowie ?. 23.01.1949 na stacji kolejowej w
Ełku został zatrzymany przez f-sza PUBP w Augustowie Kazimierza
Felczaka ,a następnie wyprowadzony za miasto i czterokrotnie
postrzelony. Mimo odniesionych ran zdołał zbiec i zawiadomić
władze zmarł w dniu następnym w szpitalu w Ełku.
38.
Milewski
Józef ,,Orlik” –
s. Józefa i Anny Jabłońskiej, ur. we wsi Giby, pow. Suwałki.
Członek patrolu Bolesława Rogalewskiego ,,Sosenki” z oddziału
Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben” ,,Rejtan”. Zginął w
walce z grupą operacyjną WOP 11.01.1947 we wsi Sztabinki gm.
Berżniki pow. Suwałki.
39. Miszkiel
Zygmunt ,,Świt” –
syn Franciszka, ur. we wsi Krejwińce gm. Berżniki, pow. Suwałki.
Brat ,,Gołębia”, członek patrolu Bolesława Rogalewskiego
,,Sosenki” z oddziału Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben”
,,Rejtan”. Zginął w walce z grupą operacyjną WOP 11.01.1947 r.
we wsi Sztabinki gm. Berżniki pow. Suwałki.
40. Ołów
Eugeniusz ps. ,,Tadeusz” –
s. Piotra, ur. 15.03.1933 we wsi Osinki gm. Jeleniewo pow. Suwałki.
Od 1950 w grupie ,,Konspiracyjna Organizacja Młodzieżowa”
(wcześniej ,,Harcerska Grupa Pogomców Komunizmu”). W dniu
03.05.1950 razem z dwoma kolegami z organizacji ( Józef Czyż,
Franciszek Bobrowski) dołączył do grupy Burdyna i Sadowskiego.
Podczas operacji wojsk KBW w okolicach wsi Płociczno gm. Kuków pow.
Suwałki w dniach 1-2.07.1950 udało mu się, razem z Franciszkiem
Witkowskim ps. ,, Adam” ,,Agrest” ,,Cygan”, wydostać z
okrążenia. Popełnił samobójstwo w dniu 24.07.1950 w
gospodarstwie Stanisława Wierzbowskiego we wsi Jabłonowo gm.
Sokółki pow. Olecko, osaczony przez obławę UB i KBW .
41.
Orłowski
Bronisław ps. ,,Kania” ,,Pudełko” ,,Wujo” –
syn Stanisława i Michaliny z domu Lewicka, ur. w 1910 we wsi Jaziewo
gm. Dębowo pow. Augustów. Mieszkaniec wsi Jaminy gm. Dębowo pow.
Augustów. Członek AK i AKO. Nie skorzystał z możliwości
ujawnienia we wrześniu 1945 i wyjechał z terenu Augustowszczyzny.
Przebywał w Warszawie oraz w miejscowości Rudzienice pow. Susz woj.
Olsztyn ( obecnie wieś Rudzienice gm. Susz pow. Iława) Poległ
14.10.1949 w walce z grupą operacyjną UB i KBW w lasach
jamińskich.
42. plut./sierż.
Orłowski Stanisław ps. ,,Cygan” ,,Piorun” –
s. Antoniego i Bronisławy z domu Zacharewicz, ur. 07.07.1919 we wsi
Przechodki, gm. Sztabin pow. Augustów. Wychowywał się i mieszkał
w domu rodzinnym we wsi Fiedorowizna gm. Sztabin, pow. Augustów. Po
ukończeniu siedmiu klas szkoły powszechnej pracował pomagając
rodzicom, jako najstarszy z siedmiorga dzieci. W 1935, mając
ukończone 16 lat, wstąpił, przy wydatnej pomocy swego wuja
policjanta, do WP . Służył w Warszawie w jednostce na Marymoncie.
Skończył kurs dla podoficerów zawodowych i w randze kaprala ( lub
plutonowego) brał udział w kampanii wrześniowej, w szeregach
Warszawskiej Brygady Pancerno – Motorowej. Po zakończeniu działań
wojennych wrócił do domu, gdzie pracował w gospodarstwie rodziców.
Zagrożony aresztowaniem przez Sowietów, od 1940 r., do wybuchu
wojny niemiecko – sowieckiej ukrywał się. W 1942 zawarł związek
małżeński z Jadwigą Wąsewicz, a jednocześnie wstąpił do
organizacji ,,Chłostra” i przyjął pseudonim ,,Piorun”. W tymże
roku, ze względu na aresztowania działaczy ,,Chłostry”, zaczął
się ukrywać. W połowie 1943 został żołnierzem AK w oddziale
Stanisława Świątkowskiego ps. ,,Upiór” ,,Zapała”. Pełnił w
nim funkcję dowódcy drużyny likwidacyjnej. Po wkroczeniu ACz, z
rozkazu przełożonych wstąpił, w końcu 1944 do MO. Służbę
pełnił na posterunku w Jaminach gm. Sztabin, pow. Augustów, a
następnie został mianowany komendantem gmachu w KPMO w Augustowie.
W dniu 04.04.1945, wraz z grupą podległych mu funkcjonariuszy,
opuścił posterunek zabierając broń i dokumenty i dołączył do
oddziału AKO dowodzonego przez plut. Jana Szumskiego ps. ,,Snop”,
a następnie por. Edwarda Wawiórko ps. ,,Lemiesz” ,,Skiba”. W
czerwcu 1945 po wyjeździe dowódców i części żołnierzy oddział
wszedł w skład zgrupowania dowodzonego przez st. sierż. Władysława
Stefanowskiego ps. ,,Grom”. W zgrupowaniu tym pełnił funkcje
dowódcy prowiantowego obozu, a jednocześnie zajmował się
prowadzeniem wywiadu. Po rozbiciu, przez siły NKWD, zgrupowania
,,Groma” nad jez. Brożane w lipcu 1945, pozostał w konspiracji .
Nie skorzystał z możliwości ujawnienia we wrześniu 1945 i
wyjechał z terenu Augustowszczyzny. Przebywał w Warszawie oraz w
miejscowości Rudzienice pow. Susz woj. Olsztyn ( obecnie wieś
Rudzienice gm. Susz pow. Iława) używając danych Wacław Zarzecki.
Prawdopodobnie pod koniec 1946 lub w początkach 1947 powrócił w
rodzinne strony i rozpoczął odbudowę oddziału, który nie wszedł
w struktury winowskie. Nie ujawnił się także w kwietniu 1947, choć
nie zabronił tego swoim podwładnym, z których część wyjechała
na inny teren , a część ujawniła się. Wiosną 1947 jego grupa
liczyła 4 osoby, a w okresie szczytowym 8 osób. Oddział, operujący
głównie na terenie gm. Dębowo i Sztabin pow. augustowskiego został
rozbity na skutek doniesienia informatora UB o ps. operacyjnym
,,Świerk”, który w dniu 14.10.1949 doprowadził grupę operacyjną
KBW i UB do obozowiska partyzantów, które znajdowało się
prawdopodobnie w lesie ,,Łubianka” w gm. Dębowo pow. Augustów (
lasy jamińskie). Podczas walki zginęli trzej członkowie grupy (
Czesław Kunda, Edward Łazarski i Bronisław Orłowski) ,
aresztowany został jeden jej współpracownik, a ,,Piorunowi”
udało się uciec. Po rozbiciu grupy, ,,Piorun” nawiązał kontakt
oraz przeprowadził kilkanaście akcji z grupą ,,Gabrysia” (
Eugeniusz Gołębiowski) i ,,Lota” ( Edmund Krysiuk).
Prawdopodobnie od października 1950 do końca 1951 lub do początku
1952 ,,Piorun” ukrywał się sam ( przyczyny rozstania się z
,,Gabrysiem” i ,,Lotem” nie są znane) w okolicach domu
rodzinnego. Na skutek szykan ze strony UB jego żona wraz z dziećmi
zmuszona została do opuszczenia miejsca zamieszkania, a gospodarstwo
zostało zniszczone. W związku z powyższym ,,Piorun” opuścił
teren pow. Augustowskiego i przeszedł za Biebrzę, gdzie dołączył
do grupy Edwarda Topczewskiego ,,Toporka” działającej głównie
na terenie gminy Suchowola w powiecie sokólskim. W dniu 30.08. 1952
korzystając z informacji swojego agenta o pseudonimie operacyjnym
,,Szczygieł” UB przy pomocy batalionu wojsk KBW osaczył trzech
partyzantów ( ,,Piorun” ,,Toporek” i n/n ,,Czesiek Curzoniak”
) w stodole w gospodarstwie Jana Gniedziejko na kolonii wsi Pokośno
gm. Suchowola pow. Sokółka. Po półgodzinnej walce wszyscy
partyzanci polegli, a ich ciała zostały zabrane do
Białegostoku.
43. Rogalewski
Stanisław ps. ,,Skowronek” -
członek grupy Aleksandra Kowalewskiego ps. ,,Bęben” ,,Rejtan”.
Zastrzelony podczas snu, 08.08.1945 , w stodole Jana Świsłowskiego
we wsi Aleksiejówka gm. Giby pow. Suwałki przez funkcjonariusza MO
w Sejnach Konstantego Puzynowskiego.
44. Rutkowski
Józef ps. ,,Kuna” ,,Szczygieł” –
s. Antoniego, ur. 17.07.1925we wsi Dzierwany gm. Wiżajny pow.
Suwałki. Żołnierz WiN ( patrol ,,Klona” ,,Wiernego” Stanisława
Siedleckiego, wcześniej krótko w patrolu Kazimierza Bartnik ps.
,,Młotek” ). Ujawnił się w Augustowie, w dniu 25.04.1947. Do
grupy wstąpił w maju 1950 . Poległ 09.09.1950 we wsi Dziadówek
gm. Wiżajny pow. Suwałki w pułapce UB i KBW .
45.
kpr.
Sadowski Jan ps. ,,Blady” ,,Jędrzycki lub ,,Jędrycki”
,,Komar” -
s. Piotra, ur. 22.08.1922 we wsi Andrzejewo gm. Zaboryszki pow.
Suwałki . Podczas okupacji niemieckiej był członkiem PZP, a potem
AK. Pierwszego listopada 1944 wstąpił do MO i pracował na
posterunku w Szypliszkach. W dniu 15.12.1944 zdezerterował. Był
członkiem oddziału Romualda Zabłockiego ps. ,,Alibaba”
,,Błotnik”, do którego wstąpił w styczniu 1946, a po jego
rozwiązaniu, wiosną 1946, przeszedł do patrolu Kazimierza Bartnika
ps. ,,Młotek”. Latem lub jesienią 1946 przeniesiony do patrolu
stanowiącego obstawę Zastępcy Komendanta Suwalsko –
Augustowskiego Obwodu WiN ( kryptonim ,,Bronisława” ,,Felicja”
,,Filomena – 61” ) Michała Kaszczyk ps. ,,Siłacz” ,,Stały”
,,Tarzan”. Od lutego 1947 w patrolu ,,Wróbla” ( Józef Miluć),
gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy. W lutym 1947, z rozkazu
komendanta Obwodu Józefa Grabowskiego ps. ,,Cyklon” ,,Mur”
,,Przytulski” i szefa dywersji Kazimierza Ceckowskiego ps. ,,Wąż”
,,Węgorz”, wraz z Józefem Łukowskim ps. ,,Szczerbiec”, Piotrem
Burdynem ps. ,,Kabel” i Bronisławem Nikścin ps. ,,Dąb” został
oddelegowany na teren miasta Suwałki w celu stworzenia siatki
wywiadowczej. Nie chcąc się ujawniać, ponownie dołączył do
patrolu Kazimierza Bartnik ps. ,,Młotek”, który także odmówił
ujawnienia się. Ujawnił się dopiero na wyraźny rozkaz dowództwa
w Suwałkach, 29.04.1947. W dniu 13.10.1948 został skazany przez Sąd
Grodzki w Suwałkach na karę 6 miesięcy więzienia na mocy art. 241
K.K.( udział w bójce). Podczas śledztwa był namawiany do podjęcia
współpracy z PUBP w Suwałkach, w zamian za uwolnienie go od
odpowiedzialności – ofertę odrzucił. W końcu kwietnia 1949
został wezwany do stawienia się w KPMO w Suwałkach, gdzie miał
być pociągnięty do odpowiedzialności karnej jako dezerter z MO.
Od tego momentu zaczął się ukrywać. W maju 1949, razem z Piotrem
Burdynem stworzył oddział, którego został dowódcą. Zginął,
zastrzelony przez podwładnego Mieczysława Arasimowicza ps. ,,Żulik”
prawdopodobnie 21.06.1951w okolicach wsi Surminy gm. Banie Mazurskie
pow. Węgorzewo województwo olsztyńskie.
46. Sawicki
Jan ps. ,,Giez” ,,Grzmot” –
s. Franciszka, ur. 02.07.1928 we wsi Lipniak gm. Zaboryszki pow.
Suwałki. Wyrokiem WSR w Białymstoku, w dniu 20.10.1948 r. skazany
na 5 lat więzienia za nielegalne posiadanie broni. Z więzienia
zwolniony warunkowo w dniu 22.01.1950 . Do grupy Burdyna i
Sadowskiego dołączył w maju 1950. Poległ 02.07.1950 w walce z KBW
w okolicach wsi Płociczno gm. Kuków pow. Suwałki
47.
Sidor
Jan ps. ,,Guzik” ,,Zagłoba” –
s. Franciszka, ur. 27.05.1903 w Raczkach pow. Augustów. Podczas
okupacji niemieckiej żołnierz AK a następnie II zastępca
komendanta Suwalsko - Augustowskiego Obwodu WiN. Ujawnił się w
Suwałkach, w dniu 25.04. 1947. Z grupą nawiązał kontakt w
październiku 1949, nie przebywał z nią lecz ukrywał się w
towarzystwie Jana Gizelbach ps. ,,Wierszułł”. W dniu 21.11.1949
popełnił samobójstwo zagrożony aresztowaniem przez grupę
operacyjną KBW w opuszczonych zabudowaniach we wsi Lipowo gm.
Koniecbór pow. Suwałki.
48. sierż.
Siedlecki Stanisław ps. ,,Medyk” –
s. Kazimierza i Anny, ur. 22.07. 1906 we wsi Kobyli Kąt gm. Sztabin
pow. Augustów i tam zamieszkały. Członek AK i AKO, sołtys .
Zabity przez Sowietów podczas obławy lipcowej 1945.
49.
Sławiński
(Słowiński) Józef ,,Dzięcioł” –
s. Izydora, ur. w 1924 we wsi Jałoszowa. Członek patrolu Józefa
Myszczyńskiego ,,Sikory” z oddziału Aleksandra Kowalewskiego ps.
,,Beben” ,,Rejtan”. Ujawnił się, z całością grupy, w dn.
25.04.1947w Suwałkach. We wrześniu 1947znalazł się w
reaktywowanym oddziale ,,Bębna”. Po rozbiciu grupy ukrywał się
samodzielnie. Zastrzelony przez pozostającego na usługach UB Józefa
Milucia ,,Wróbla” - kolegę z oddziału, w 1948 .
50.
Snarski
Józef ps. n/n-
p. Mieszkaniec wsi Starożyńce gm. Lipsk. Zabity 18.06.1946 w
Starożyńcach przez grupą operacyjną MO i PUBP Augustów. Wg
niektórych źródeł nie był członkiem podziemia, zginął
przypadkiem.
51. sierż.
Sobolewski Wacław ,,Sęk” ,,Skała” -
s. Jana i Józefy. Członek AK i AKO. Dowódca oddziału leśnego AKO
operującego na terenie gm. Lipsk i Sztabin. Podczas ,,Obławy
Lipcowej” ,,Sęk” przekazał swoich ludzi pod komendę sierż.
Władysława Stefanowskiego ps. ,,Grom”, a sam przeszedł na teren
powiatu sokólskiego. Zatrzymany przez Sowietów we wsi Kamienna Nowa
zginął zastrzelony przez nich, we wsi Osowy Grąd gm. Kolnica pow.
Augustów podczas konwojowania grupy zatrzymanych do Augustowa.
52.
Stanulewicz
Stanisław ps. ,,Skoczek” –
s. Stefanii, ur. 21.08.1918 we wsi Chmielówka Stara gm. Kuków pow.
Suwałki. Do grupy Burdyna i Sadowskiego wstąpił w dniu 12.02.1950,
po sfingowanym uprowadzeniu ( w grudniu 1949został zmuszony do
współpracy z PUBP Suwałki) Zmarł z ran w szpitalu w Suwałkach
01.07.1950 po walce z KBW w okolicach wsi Płociczno gmina Kuków
powiat Suwałki.
53. Staśkiewicz
Julian ps. ,,Borowy” –
s. Jana i Rozalii ur. 14.10. 1927 we wsi Lipniak gm. Zaboryszki pow.
Suwałki. Żołnierz WiN. Ujawnił się w Suwałkach, 25.04.1947 . Do
grupy dołączył w czerwcu 1950 . Poległ, 06.04.1952 we wsi Rudzie
gm. Grabowo pow. Gołdap po walce z grupą KBW w obejściu Józefa
Pojawis.
54. sierż.
Stefanowski Władysław ps. ,,Grom” -
ur. 14.08.1914 we wsi Wojciech gm. Szczebro-Olszanka pow. Augustów.
Członek AK i AKO, dowódca oddziału leśnego augustowskiego Obwodu
AKO. Poległ 12.07.1945 w okolicach jeziora Brożane, podczas bitwy z
oddziałami sowieckimi ,podczas której rozbity został jego oddział
( wg. Danych szacunkowych śmierć poniosło ok. 75 partyzantów
AKO).
55. Szczytko
Stanisław ps. ,,Wolny” ,,Ważny” lub ,,Wyżny” –
mieszkaniec wsi Jasionowo gm. Sztabin pow. Augustów. Żołnierz AK,
a następnie AKO ( w oddziale sierż. Władysława Stefanowskiego ps.
,,Grom”). Zabity w nocy z 24 na 25.03. 1945 w miejscu zamieszkania
podczas operacji przeprowadzanej przez funkcjonariuszy PUBP Augustów
i Sowietów.
56. Szyper
Jan ps. ,,Świstak” -
s. Wincentego i Wiktorii, ur. 28.06.1927 we wsi Jastrzębna I gm.
Lipsk pow. Augustów. Członek WiN , podczas ujawnienia w kwietniu
1947 nie ujawnił się. Zabity przez funkcjonariuszy PUBP w
Augustowie pod dowództwem zastępcy szefa PUBP Augustów Ryszarda
Cabana, w dn. 30.05.1947 (podobno podczas próby ucieczki) w lesie
koło miejsca zamieszkania.
57. Walusiewicz
Leon ps. ,,Antek” –
s. Antoniego, ur. w 1929 we wsi Krasne gm. Huta pow. Suwałki Do
grupy Burdyna i Sadowskiego dołączył prawdopodobnie w czerwcu 1950
, ukrywając się uprzednio indywidualnie przed odbyciem służby
wojskowej. Poległ 02.07. 1950 w walce z KBW w okolicach wsi
Płociczno gm. Kuków pow. Suwałki
58. Wasilewski
imię i ps. n/n –
dezerter z WP, poległ 18.09.1945 r. we wsi Motulka gm. Sztabin pow.
Augustów w gospodarstwie Zygmunta Karczmaryn (?), w walce z grupą
operacyjną PUBP Augustów
59. plut.
Wasilewski Zygmunt ps. ,,Martin” -
s. Stanisława, ur. 08.04.1921 w Kolnicy pow. Augustów i tam
zamieszkały. Członek AK, AKO i WiN, odznaczony Krzyżem Walecznych
. Dowódca patrolu działającego głównie na terenie gm. Kolnica
pow. Augustów. W dn. 31.08.1945 we wsi Netta gm. Kolnica pow.
Augusrtów, podczas akcji PUBP w Augustowie pod dowództwem st.
sierż. podch. Radziszewskiego na dom Antoniego Klekotko ps.
,,Groźny”, gdzie miała odbyć się narada dowództwa kompanii,
ranny . Zmarł 04.09.1945 r.
60. Wilczyński
Jan ps. ,,Figiel” –
ur. 1918 we wwsi Wołkusz gm. Lips pow. Augustów. Żołnierz 41 pp.
W konspiracji od 1940, kiedy zaczął przeprowadzać osoby zagrożone
aresztowaniem przez Sowietów na tereny okupowane przez Niemców. W
AK od 1942 w placówce Hołynka ( po 1945 tereny przyłączone do
ZSRR) , był członkiem grupy przerzutowej dowodzonej przez plut.
Adolfa Krawczyka ps. ,,Głaz”. Pod koniec 1945 aresztowany i
podczas konwojowania zastrzelony przez funkcjonariuszy NKWD.
61.
Witkowski
Mieczysław ps. ,,Krawiec” ,,Przekurat” ,,Ślepak” –
s. Kazimierza i Weroniki z domu Bogdan , ur. 04.11.1925 we wsi
Kruszki gm. Pawłówka pow. Suwałki. Członek WiN (siatka). Ujawnił
się w Suwałkach, 25.04.1947 . Do grupy Burdyna i Sadowskiego
dołączył w maju 1950 szykanowany przez UB i zmuszony do współpracy
(pseudonim operacyjny ,,Echo”). Po wejściu do grupy zerwał
kontakt i przyznał się Burdynowi, że został razem z bratem
Franciszkiem zwerbowany przez UB . Ujęty ciężko ranny, 06.04.1952
we wsi Rudzie gm. Grabowo pow. Gołdap po walce z grupą KBW w
obejściu Józefa Pojawis. Przewieziony do szpitala w Olecku, a
następnie w Białymstoku popełnił samobójstwo zrywając opatrunki
i rozrywając rany.
62. Witkowski
Franciszek ps. ,,Adam” ,,Agrest” ,,Cygan” –
s. Kazimierza i Weroniki z domu Bogdan, ur. 27.03.1922we wsi Kruszki
gm. Pawłówka pow. Suwałki. Członek WiN (siatka). Ujawnił się w
Suwałkach, 25.04. 1947 . Do grupy Burdyna i Sadowskiego dołączył
w maju 1950 szykanowany przez UB i zmuszony do współpracy
(pseudonim operacyjny ,,Sprytny”). Podobnie jak brat Mieczysław,
po wejściu do grupy nie podjął działalności agenturalnej. Po
śmierci ,,Bladego” objął dowództwo patrolu operującego
przeważnie na terenach powiatów giżyckiego, gołdapskiego i
węgorzewskiego. Poległ, 06.04.1952 we wsi Rudzie gm. Grabowo pow.
Gołdap po walce z grupą KBW w obejściu Józefa Pojawis.
63.
Wiśniewski
( Wiszniewski) Stanisław ,,Zagłoba” –
syn Stanisława, ur. 03.06.1919, we wsi Małowiste gm. Giby, pow.
Suwałki zastępca Aleksandra Kowalewskiego ,,Bębna”, dowódca
patrolu. Ujawnił się, z całością grupy, 25.04.1947 w Suwałkach.
We wrześniu 1947 znalazł się w reaktywowanym oddziale ,,Bębna”.
Po rozbiciu grupy ukrywał się razem ze swoim dowódcą. Poległ w
walce 16.12.1947, w miejscowości Małowiste gm. Giby pow.
Suwałki.
64. Zaborowski
Kazimierz ps. ,,Wierny” –
zmarł z ran 24.05.1946 we wsi Targowisko gm. Jeleniewo pow. Suwałki.
Podczas próby ucieczki przed aresztowaniem,postrzelony przez
funkcjonariusza plutonu operacyjnego przy Powiatowej Komendzie MO w
Suwałkach szer. Piotra Cichockiego, wchodzącego w skład grupy
operacyjnej PUBP Suwałki pod dowództwem chor. Aleksandra
Omiljanowicza . Rannemu w kręgosłup Zaborowskiemu nie udzielono
pomocy lekarskiej ( Omiljanowicz zabronił nawet jego siostrze
bandażowania rany).Do Suwałk, gdzie zmarł na skutek wykrwawienia
dowieziono go już w stanie agonalnym po 8 godzinach od zranienia
.
65. Zalewski
Szymon ps. ,,Dąb” -
mieszkaniec wsi Balinka gm. Sztabin. Aresztowany i zastrzelony przez
Sowietów podczas obławy lipcowej w 1945.
66. Zdaniewicz
Zenon ps. ,,Wenus” -
mieszkaniec wsi Obuchowizna gm. Kolnica pow. Augustów. Aresztowany
20.01.1946 został przewieziony w okolice miejsca zamieszkania, gdzie
miał wskazać miejsce ukrycia broni, podjął ponoć próbę
ucieczki podczas której został zastrzelony. W raporcie po jego
zabiciu Szef PUBP w Augustowie Aleksander Kuczyński napisał, iż
,,został zabity ponieważ był zwierzęcego wyglądu i
sprytu”
Zginęli
w niewyjaśnionych do końca okolicznościach
1.
Adeszko
Czesław ps. ,,Kulig” –
Aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej przez PUBP w
Augustowie. Jego zwłoki znaleziono w lesie w okolicach
Augustowa.
2. Chilmon
Jan ps. ,,Szczygieł” –
s. Piotra i Marii, ur. 30.10.1910 we wsi Strękowizna gm.
Szczebro-Olszanka pow. Augustów i tam zamieszkały. Członek patrolu
AKO pod dowództwem Mieczysława Babkowskiego ps. ,,Zygfryd”.
Zatrzymany przez funkcjonariuszy PUBP w Augustowie w sierpniu 1945
popełnił samobójstwo wieszając się w celi aresztu w Augustowie (
jest wysoce prawdopodobne, iż został zakatowany podczas śledztwa,
a jego samobójstwo upozorowali ubecy).
3. Cich
Władysław ps. ,,Wierny” -
mieszkaniec Kolnicy, aresztowany prawdopodobnie w 1945 przez
funkcjonariuszy grupy operacyjnej przy PUBP w Augustowie . Zabity
prawdopodobnie przez funkcjonariusza PUBP w Augustowie Franciszka
Zalewskiego.
4. Dyczewski
Władysław ps. ,,Kanapka” -
s. Macieja i Marii Łęczkowskiej, ur. 09.07.1905 w Augustowie.
Funkcjonariusz PUBP Suwałki zwerbowany do współpracy z partyzantką
niepodległościową przez Antoniego Gwiazdowskiego ps. ,,Wrzawa”.
Dostarczał wiadomości o konfidentach i planowanych działaniach
antypartyzanckich. Wyrokiem WSR w Białymstoku skazany 28.05.1948 na
15 lat więzienia. Zwolniony warunkowo 21.03.1955 wrócił do
Augustowa, gdzie w niedługim czasie został znaleziony na ulicy z
roztrzaskaną czaszką. Jako oficjalną przyczynę śmierci podano,
iż uległ wypadkowi jadąc w stanie upojenia alkoholowego na
rowerze.
5. Hołubowicz
(Halubowicz) Bolesław ps. ,,Smaczny” -
ze wsi Płaska , aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej
przy PUBP w Augustowie. Jego zwłoki znaleziono wiosna 1946 w lesie w
okolicach Augustowa.
6. Judycki
Jan –
s. Augustyna, ur. 19.08.1919 we wsi Czarne gm. Filipów pow. Suwałki
i tam zamieszkały. Aresztowany przez funkcjonariuszy grupy
operacyjnej UB-KBW 24.06.1950, pod zarzutem udzielania pomocy
partyzantom Piotra Burdyna ps. ,,Edward” ,,Kabel”,,Mroźny”,,Poręba”
i Jana Sadowskiego ps. ,,Blady” ,,Jędrycki” ,,Komar”. Po
aresztowaniu osadzony w areszcie na posterunku MO w Filipowie, gdzie
został postrzelony przez dyżurnego Władysława Wiluka. Zmarł w
szpitalu w Suwałkach .
7. Kaczmarek
Antoni ps. ,,Sosna” –
ur. 1918 we wsi Gorczyca gm. Szczebro – Olszanka pow. Augustów.
Żołnierz AK i AKO. Aresztowany 23.05.1945 przez żołnierzy
sowieckich. Przewieziony do PUBP w Augustowie. Jego zwłoki
znaleziono po około roku w lesie w okolicy Augustowa razem ze
zwłokami Bolesława Hołubowicza ps. ,,Smaczny”.
8.
Karp
Antoni ps. n/n –
s. Ignacego, ur. 1888 w Jasionowie gm. Sztabin i tam zamieszkały .
Łącznik AK, aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej
przy PUBP w Augustowie w dniu 24.05.1945. Jego zwłoki znaleziono w
kwietniu 1946 w zbiorowej mogile w lesie w okolicach wsi Sajenek gm.
Kolnica pow. Augustów.
9. Karp
Edward ps. n/n -
s. Kazimierza ur. 1923 w Jasionowie gm. Sztabin i tam zamieszkały .
Łącznik AK, aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej
przy PUBP w Augustowie w dniu 24.05.1945. Jego zwłoki znaleziono w
kwietniu 1946 w zbiorowej mogile w lesie w okolicach wsi Sajenek gm.
Kolnica pow. Augustów.
10. Karp
Jan ps. n/n –
s. Wincentego, ur. 1907 w Jasionowie gm. Sztabin i tam zamieszkały .
Łącznik AK, aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej
przy PUBP w Augustowie w dniu 24.05.1945. Jego zwłoki znaleziono w
kwietniu 1946 w zbiorowej mogile w lesie w okolicach wsi Sajenek gm.
Kolnica pow. Augustów
11. Klimkowski
imię n/n -
Aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej przez PUBP w
Augustowie. Jego zwłoki znaleziono w lesie w okolicach
Augustowa.
12. Koronkiewicz
Stanisław ps. n/n –
s. Jana ur. 1901 we wsi Kobyli Kąt , żołnierz AK, prowadził punkt
kontaktowy. Aresztowany przez funkcjonariuszy PUBP w Augustowie w dn.
23.05.1945 a następnie zwolniony ( powodów zwolnienia nie
ustalono). Prawdopodobnie ok. 11.11.1945 ( dokładnej daty nie
ustalono) funkcjonariusze grupy operacyjnej przy PUBP Augustów ( m.
innymi Jan Szostak, Piotr Szostak i Stanisław Jedliński) nakazali
Koronkiewiczowi aby udał się z nimi do sąsiedniej wsi. Po ok.
półtorej godziny ci sami funkcjonariusze dokonali rewizji w domu
Koronkiewiczów oraz usiłowali podpalić zabudowania, rzekomo w
odwecie za to, iż Stanisław Koronkiewicz zbiegł podczas
konwojowania. Następnego dnia, w lesie ok. 300 metrów od zabudowań
znaleziono zwłoki Stanisława Koronkiewicza z ranami postrzałowymi
głowy zadanymi od tyłu.
13. Kowalczyk
Edward ps. ,,Rekin” –
żołnierz AK, AKO i WiN . Poległ prawdopodobnie w 1946 podczas
ataku na Wiżajny pow. Suwałki.(brak bliższych danych)
14.
Krysztopowicz
Bolesław -
ze wsi Bartniki gm. Lipsk, aresztowany 17.12.1945 przez grupę
operacyjną PUBP w Augustowie . Jego zwłoki znaleziono w lesie w
okolicach Augustowa.
15. Lewoc
Edward –
ze wsi Ostrowie lub Jastrzębna gm. Lipsk. W 1946 aresztowany przez
funkcjonariuszy grupy operacyjnej przy PUBP w Augustowie. W trakcie
konwojowania do Augustowa pchnięty bagnetem, prawdopodobnie przez
funkcjonariusza PUBP w Augustowie Romana Radomskiego.
16.
Łukowski
Aleksy ps. ,,Zarucki” -
pełnił od kwietnia 1945 roku funkcję komendanta dywersji w
suwalskim obwodzie AKO. Zginął od przypadkowego wystrzału
niezabezpieczonej broni podczas wyciągania jej z magazynu. Dokładnej
daty śmierci i jej okoliczności nie udało się ustalić
17.
plut.
Mac Tadeusz ps. ,,Tygrys” ,,Śliwka” -
ur. 1920 r., mieszkaniec wsi Szczebro-Olszanka pow. Augustów,
dowódca patrolu, być może dowódca kompanii WiN kryptonim
,,Brzoza” ( gm. Raczki, Szczebro- Olszanka ), odznaczony Brązowym
Krzyżem Zasługi z Mieczami. Poległ w 1946 r. ( brak dokładnej
daty) w potyczce z grupą operacyjną MO na terenie pow. Suwałki –
być może 07.06.1946 we wsi Prawy Las gm. Przerośl pow.
Suwałki.
18. Malesiński
Stanisław ps. ,,Lew” ,,Tadeusz” –
s. Jacentego i Jadwigi Citkowskiej, ur. 08.07.1906 w Knyszynie pow.
Białystok. Komendant suwalsko – augustowskiego Obwodu WiN (
01.1946-07.1946). Zaginął w lipcu 1946 kiedy miał udać się do
Okręgu celem nawiązania zerwanej przez aresztowania łączności.
Zabity na tle rabunkowym prawdopodobnie przez szefa wywiadu Obwodu
Jana Kowalskiego vel Kowalewskiego vel Kozłowskiego ps. ,,Tokaj”
,,Zych”. Ciało wygrzebane przez lisy znaleziono w okolicach bunkra
w lesie Bakaniuk wiosną 1947.
19. Mejsak
Jan ,,Nowy” –
s. Katarzyny, ur. 11.12.1908 w Suwałkach. Żołnierz AK, AKO i WiN .
Początkowo członek siatki ( łącznik) , a od stycznia 1946 członek
patrolu Kazimierza Bartnika ,,Młotka”. Aresztowany przez PUBP
Gołdap, w dniu 27.08.1946 popełnił samobójstwo, lub, co bardziej
prawdopodobne, został zamordowany w śledztwie, 30.08.1946 .
20.
Orłowski
Apolinary ps. n/n –
s. Antoniego i Bronisławy Zacharewicz, brat Stanisława Orłowskiego
ps. ,,Cygan” ,,Piorun”. We wrześniu 1945 został zatrzymany w
Augustowie przez funkcjonariuszy PUBP i po kilkunastu dniach , jak
twierdzą świadkowie zakatowany na śmierć – ciała nigdy nie
odnaleziono (być może spoczywa na podwórku w dawnej siedzibie PUBP
w Augustowie).
21. Pycz
Edmund ps. p. ,,Bocian” -
mieszkaniec wsi Czarniewo gm. Jaminy pow. Augustów. Żołnierz AK,
AKO i p. WiN. Wiosną 1945 brał udział w kursie podoficerskim
prowadzonym w obozie sierż. Władysława Stefanowskiego ps. ,,Grom”,
po ukończeniu którego został przeniesiony do oddziału sierż.
Wacława Sobolewskiego ps. ,,Sęk” ,,Skała”. Po rozwiązaniu
oddziału członek patroli Stanisława Suszyńskiego( lub Wacława
Grzywińskiego) ps. ,,Szpak” i Lucjana Maksimowskiego ps.
,,Korzeń”. Nie ujawnił się . Poległ 20.08.1948 podczas próby
zatrzymania przez funkcjonariuszy PUBP w Augustowie.
22.
Raczkowski
Wiktor ps. n/n –
ze wsi Komaszówka gm. Sztabin, żołnierz AK. W dniu 8.02.1946 wraz
z dwoma znajomymi wybrał się do Augustowa, gdzie został zatrzymany
przez funkcjonariuszy PUBP lub MO. Jego zwłoki z ranami
postrzałowymi głowy znaleziono 15.02. 1946 na łąkach pod
Augustowem. Jeden ze świadków widzieć miał Wiktora Raczkowskiego
prowadzonego w tym kierunku przez funkcjonariusza MO Stanisława
Maciejewskiego.
23. Siarkowski
Witold ps. ,,Mewa” -
s. Jana i Domiceli (?) ur. 06.02.1906 we wsi Mogielnice gm. Sztabin
pow. Augustów. Mieszkaniec wsi Kopiec gm. Sztabin pow. Augustów.
Członek AK i AKO, prowadził magazyn broni zgrupowania pod
dowództwem Władysława Stefanowskiego ps. ,,Grom”. Aresztowany
przez Sowietów podczas obławy lipcowej zaginął bez wieści.
24.
Siedlecki
Wincenty -
ze wsi Balinka gm. Sztabin pow. Augustów, prawdopodobnie niezwiązany
z konspiracją. Aresztowany ok. 17.12.1945.Przewieziony do PUBP w
Augustowie i tam przesłuchiwany i torturowany. Po około 10 dniach
jego ciało noszące ślady tortur ( zerwane paznokcie, połamane
palce rąk, odbite pięty) zostało odnalezione na drodze w okolicach
Balinki przyczyną śmierci było prawdopodobnie uduszenie drutem
kolczastym zakręcanym na szyi za pomocą kija.
25.
Stanulewicz
Hieronim -
aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej przy PUBP w
Augustowie. Jego zwłoki znaleziono w lesie w okolicach
Augustowa.
26. Szamotuła
Zygmunt -
aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej przy PUBP w
Augustowie. Jego zwłoki znaleziono w lesie w okolicach
Augustowa.
27. Szymborski
Eugeniuszps.
n/n - ze wsi Jastrzębna I gm. Lipsk pow. Augustów, s. Jana I
Stefanii Markowskiej, brat partyzanta Bronisława Szymborskiego ps.
,,Śmigły” ,,Tłok”, zginął prawdopodobnie ,,w zastępstwie"
brata ( za jego działalność)
29. Śliwa
Stanisław ps. ,,Śliwka” -
s. Stanisława, ur. 1907 w Jasionowie gm. Sztabin i tam zamieszkały
. Łącznik AK, aresztowany przez funkcjonariuszy grupy operacyjnej
przy PUBP w Augustowie w dniu 24.05.1945. Jego zwłoki znaleziono w
kwietniu 1946 w zbiorowej mogile w lesie w okolicach wsi Sajenek gm.
Kolnica pow. Augustów.
30. Walijewski
Józef -
ze wsi Chomaszewo gm. Sztabin pow. Augustów. Prawdopodobnie nie był
związany z konspiracją. W dniu 17.09.1945 nocował w mieszkaniu
siostry Jadwigi Citkowskiej we wsi Motułka gm. Sztabin. W stodole
Citkowskiej spali dwaj partyzanci ( Henryk Kozłowski ps. ,,Grzyb”
i Jan Kuźmiński ps. ,,Cudak” ,,Cudnowski”), którzy podjęli
walkę z grupą operacyjną przy PUBP w Augustowie pod dowództwem
Jana Szostaka. Po zabiciu w/w partyzantów ubecy wyprowadzili na
podwórko Walijewskiego i mimo, iż okazywał im dokumenty świadczące
o tym, iż niedawno wrócił z obozu koncentracyjnego, zastrzelili
go, a następnie podpalili dom i zabudowania gospodarcze.
31.
Wnukowski
Stanisław ps. ,,Wariat” ,,Wicher” –
s. Antoniego i Marianny, ur. 20.05.1911 Kierzek gm. Kuków pow.
Suwałki. Żołnierz AK, AKO i WiN. W jego gospodarstwie znajdował
się bunkier Komendanta Obwodu. Od stycznia 1946 szef łączności
obwodu, a od lipca 1946 także p.o. szefa wywiadu. Po ujawnieniu w
dniu 25.04.1947 wyjechał do rodziny do miejscowości Wąbrzeźno .
Podczas podróży, bądź już na stacji wypadł ( został
wypchnięty) z pociągu na skutek czego poniósł śmierć.
32.
sierż.
Wydrycki Jan ps. ,,Rymwid” ,,Sroka” -
ur. 1921 w miejscowości Turzec pow. Stołpce . Żołnierz AK w
Okręgu nowogródzkim w odtwarzanym 81 pp, po przejściu granicy
dowódca plutonu w oddziale Władysława Sobolewskiego ps. ,,Sęk”
,,Skała”. Aresztowany przez Sowietów podczas obławy lipcowej
1945i prawdopodobnie zastrzelony w okolicach wsi Frącki gm. Giby
pow. Suwałki.
33. Wysocki
Antoni ps. ,,Obłok” -
s. Franciszka i Stanisławy, ur. 25.06.1910 we wsi (folwarku) Planta
gm. Raczki ( Dowspuda) pow. Augustów i tam zamieszkały. Zatrzymany
przez PUBP w Augustowie 05.09.1945 r. Zmarł, prawdopodobnie
zakatowany przez śledczych, w nocy z 6 na 7.09.1945 w celi aresztu w
Augustowie ( jako oficjalną przyczynę śmierci podano atak
serca)
Skazani
na karę śmierci ( kary wykonane) i zmarli w więzieniu
1.
Andruczyk
Józef ps. ,,Wiewiórka” –
s. Władysława i Leontyny, ur. 20.03.1923 we wsi Pawłówka pow.
Suwałki i tam zamieszkały. W czerwcu 1945 zwerbowany przez
Stanisława Parafianowicza ps. ,,Zarzecki” był członkiem zwykłym
jego kompanii. Uczestniczył w karaniu bimbrownika. Aresztowany
12.04.1946. Wyrokiem WSR skazany 20.07.1946 na 12 lat więzienia i
utratę praw na lat 5. Zmarł w 1949 w więzieniu w Rawiczu
prawdopodobnie pobity przez strażników
2. Arasimowicz
Antoni ps. n/n –
s. Antoniego i Emilii Orłowskiej, ur. 15.02.1921 we wsi Dębszczyzna
gm. Filipów pow. Suwałki. Rolnik, 3 klasy szkoły powszechnej,
kawaler. W 1943 wywieziony na roboty do fabryki chemicznej w Desau
koło Berlina. W kwietniu 1945 wrócił do domu i wstąpił do
drużyny Kazimierza Staśkiewicza. Pracował w gospodarstwie brata
Jana. Aresztowany 01.10.1946. Wyrokiem WSR w Białymstoku na sesji
wyjazdowej w Filipowie skazany 08.11.1946 na karę śmierci.
18.11.1946 Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano.
3.
ppor.
cz. woj. Burdyn Leon ps. ,,Cichy” ,,Doman” ,,Łomian” –
s. Piotra i Anny, urodzony 06.04.1908 we wsi Zaboryszki gm.
Zaboryszki pow. Suwałki, mieszkaniec wsi Kaletnik gm. Sejwy, pow.
Suwałki. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 , od 1942 w szeregach
AK.W stopniu plutonowego dowodził patrolem dyspozycyjnym suwalskiego
Inspektora AK majora Franciszka Szabuni ps. ,,Andrzej” ,,Lechita”
,,Tur” ,,Zemsta”. W kwietniu 1944, w stopniu sierżanta dowodził
1 plutonem 9 kompanii odtworzonego 41 pp. Był także komendantem
placówki Sejwy ( w stopniu chorążego). Prawdopodobnie od czerwca
1944 pełnił także funkcję oficera łączności inspektoratu.
Jesienią 1944 wraz z Inspektorem przeszedł na teren Obwodu Sokółka.
W lutym 1945, w stopniu podporucznika cz. w., zostaje oddelegowany na
teren Suwalszczyzny do pomocy Komendantowi Obwodu Mieczysławowi
Ostrowskiemu ps. ,,Kropidło. Do września 1945 pełnił funkcję
dowódcy rejonu i szefa referatu łączności suwalskiego Obwodu AKO.
We wrześniu zagrożony aresztowaniem wyjechał na teren woj.
gdańskiego. Na Suwalszczyznę powrócił w marcu 1946 i objął
stanowisko szefa dywersji obwodu . Aresztowany, w dniu 13.04.1946 w
miejscowości Kaletnik, gm. Sejwy, pow. Suwałki). Wyrokiem WSR w
Białymstoku, pod przewodnictwem mjra Włodzimierza Ostapowicza, w
dniu 20.07.1946 skazany karę śmierci. Wyrok wykonano w dniu
11.09.1946 .
4. Czygier
Józef ps. ,,Sączek”,,Sęczek” –
s. Stanisława, ur. 19.03.1919 we wsi Wołkusz gm. Lipsk pow.
Augustów.Dezerter z posterunku MO Sztabin, brał udział w rozbiciu
posterunków MO w Jaminach i Lipsku. Członek patrolu Józefa
Pawluczyka ps. ,,Palma”. Wyrokiem WSR w Białymstoku w dniu
13.05.1946 skazany na karę śmierci. Prezydent KRN Bolesław Bierut
w dniu 28.05.1946 nie skorzystał z przysługującego mu prawa
łaski.
5. Czyż
Kazimierz ps. ,,Stasiek",,Wicher" –
s. Józefa i Marianny z Krzepeckich , ur.01.03.1925 we wsi Wygadanka
gm. Poddębice pow. Łuck. Od 1943 żołnierz PZP, a następnie AK i
AKO gdzie pełnił funkcję wywiadowcy i łącznika Witalisa
Konikowskiego ps. ,,Dąb”. Na początku 1946 , w związku z
dekonspiracją przeszedł do patrolu dywersyjnego pod dowództwem
Mariana Piekarskiego ps. ,,Ryś”, po jego aresztowaniu dołączył
do grupy Wacława Górskiego ps. ,,Oko”, a od września 1946 do
ujawnienia pełnił funkcję łącznika przy p.o. komendanta Obwodu
Józefie Grabowskim ps. ,,Cyklon” ,,Mur” ,,Przytulski”. Ujawnił
się w Suwałkach, w dniu 25.04.1947. Po ujawnieniu wrócił do domu
rodziców we wsi Jasionowo gm. Jeleniewo pow. Suwałki, gdzie
pracował jako dozorca lasu. W październiku 1949 wyjechał do
Wrocławia, gdzie podjął pracę w charakterze listonosza. Na wieść
o aresztowaniu brata Henryka, w marcu 1950 wrócił w rodzinne
strony, a poinformowany o tym, iż jest poszukiwany przez milicję
zaczął się ukrywać. W kwietniu 1950 dołączył do grupy Burdyna
i Sadowskiego. W maju 1950 został wybrany dowódcą grupy.
Aresztowany, ranny ( przestrzelone przedramię i odstrzelone ucho,
pogryziony przez milicyjnego psa tropiącego) w stodole na pobliskiej
kolonii wsi p. Krukówek gm. Kuków pow. Suwałki, w dniu 2 lipca
1950 po walce z grupą operacyjną UB – MO - KBW w okolicach wsi
Płociczno gm. Kuków pow. Suwałki. Podczas śledztwa, trwającego
przeszło 20 miesięcy, prowadzonego wspólnie przez funkcjonariuszy
PUBP Suwałki i WUBP Białystok Kazimierza Czyż poddano szczególnym
szykanom i torturom ( nie udzielono mu pomocy lekarskiej, a co więcej
specjalnie bito w zranione miejsca, celowo zakażono wszawicą, nie
dopuszczano do kąpieli, czy zwykłego mycia). Akt oskarżenia
sporządził oficer śledczy PUBP Suwałki Józef Kierzek, a
zatwierdził podprokurator Wojskowej Prokuratury Rejonowej w
Białymstoku por. Ryszard Domański. Na procesie w kwietniu 1952,
oświadczył, iż zeznania zostały wymuszone biciem, a także, iż
zmuszono go do podpisania aktu oskarżenia, w związku z czym sprawę
odroczono i przekazano prokuratorowi do ponownego rozpatrzenia . W
dniu 13.10.1952 wyrokiem WSR w Białymstoku pod przewodnictwem mjr.
Zygmunta Pysiaka, przy udziale ławników : Czesława Baumgarta i
Mariana Zimnego , podczas ponownego procesu, skazany na karę
śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie postanowieniem z
08.I.1953 wyrok utrzymał w mocy. Rada Państwa nie skorzystała z
prawa łaski Wyrok wykonano 1 kwietnia 1953 w więzieniu w
Białymstoku .Z relacji współwięźniów wiadomo, iż Kazimierza
Czyża, już po wyroku torturowano w szczególnie bestialski sposób
( codziennie był bity kablami elektrycznymi, przez ponad dwa
tygodnie nie podawano mu żadnych napojów, celowo zarażono go
wszawicą) . Ciała rodzinie nie wydano, miejsce pochówku
nieznane.
6. Gran(i)os
Piotr ps. ,,Śliwka” –
s. Bronisława i Józefy Rutkowskiej, ur. 31.08.1914 we wsi Krasnybór
gm. Sztabin pow. Augustów, mieszkaniec wsi Kamienna Nowa gm. Dąbrowa
pow. Sokółka. Dezerter z MO Augustów, brał udział w rozbiciu
posterunków w Sztabinie , Lipsku i Jaminach. Do lipca 1945 w
oddziale sierż. Władysława Stefanowskiego ps. ,,Grom”, po
rozbiciu oddziału powrócił do miejsca zamieszkania gdzie pracował
jako czeladnik szewski. Wyrokiem WSR w Białymstoku skazany
29.08.1946 na karę śmierci. Wyrok wykonano 23.09.1946.
7.
Jankowski
Henryk ps. ,,Gołąb” –
s. Aleksandra i Anny Downar, ur. 26.04.1909 Popowo gm. Bargłów pow.
Augustów. W 1939 służył w Straży Granicznej przy 41 pp w
okolicach Raczek, w AK od maja 1942, zwerbowany przez Jana
Gołębickiego ps. ,,Ryś”(zabity przez Niemców w 1944),potem był
podwładnym Jana Miezio ps. ,,Grab”. Aresztowany 19.02.1946.
Wyrokiem WSR w Białymstomu 04.07.1946 skazany na 8 lat więzienia i
utratę praw przez lat 4. Zmarł na gruźlicę płuc, jelit i opon
mózgowych 27.08.1948 w więzieniu we Wronkach.
8. Kalinko
Józef ps. ,,Waza” –
s. Stanisława i Aleksandry Urbanowicz, ur. 27.02.1926 w Jeleniewie
pow. Suwałki. W WiN od grudnia 1945, podlegał Witalisowi
Konikowskiemu ps. ,,Dąb”, wiosną 1946 zaczął dokonywać
rabunków na własną rękę. Wyrokiem WSR w Białymstoku skazany
30.09.1946 na karę śmierci. Bierut nie skorzystał z prawa łaski ,
wyrok wykonano 07.10 1946. Razem z nim sądzono skazano na tę samą
karę Makarewicza Franciszka nie będącego członkiem
organizacji
9. Klepacki
Stanisław ps n/n –
s. Jana i Franciszki, ur. 17.12.1892 we wsi Krasne gm. Lipsk i tam
zamieszkały. Współpracownik Eugeniusza Gołębioewskiego ps.
,,Gabryś” i Edmunda Krysiuka ps. ,,Lot”.Wyrokiem WSR w
Białymstoku skazany 19.01.1950 na 5 lat więzienia i pozbawienie
praw na 2 lata. Zmarł w szpitalu więziennym w Strzelcach Opolskich
22.06.1951.
10. plut.
Konikowski Witalis ps. ,,Dąb” –
s. Józefa i Marianny, urodzony 17.01.1914 we wsi Wołownia, gm.
Jeleniewo, pow. Suwałki. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku.
W AK od 1943, w plutonie kedywu dowodzonym przez plut. Jana
Olszewskiego ps. ,,Żytniewski”.Dowódca kompani terenowej AKO WiN
w suwalsko – augustowskim Obwodzie WiN. Funkcję pełnił od
października 1945 do dnia 31.03.1946 , kiedy został aresztowany.
Wcześniej, od listopada 1944 do końca grudnia 1944 , był
funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej w Suwałkach, a następnie
komendantem posterunku w Gibach - do 16.03.194 kiedy zdezerterował.
Wyrokiem WSR w Białymstoku., pod przewodnictwem mjra Włodzimierza
Ostapowicza, w dniu 20.07.1946 skazany karę śmierci. Wyrok wykonano
w dniu 11.09.1946 .
11. Łukowski
Józef ps. ,,Szczerbiec” –
s. Piotra i Aleksandry Narkiewicz, ur. 20.10.1915 w Suwałkach i tam
zamieszkały. Od 1943 żołnierz AK. Po Zajęciu Suwałk przez
Sowietów wyjechał do Gdyni gdzie do jesieni 1946 pracował w
Tartaku. Zagrożony aresztowaniem wrócił w suwalskie i został
skierowany do patrolu Józefa Milucia ps. ,,Wróbel”. W lutym 1947
oddelegowany do Suwałk ,organizował grupę wywiadowczą. Uprowadził
i zabił Paweckiego i Morawskiego Omiljanowicza i Kisielewskiego.
Ujęty przez partyzantów WiN i z rozkazu dowództwa wydany w ręce
UB, 29.04.1947 w Szypliszkach. Wyrokiem WSR w Białymstoku skazany w
dn. 22.05.1947 na karę śmierci . Wyrok wykonano 04.06.1947.
12.
Matys
Kazimierz ps. ,,Brzoza” –
s. Antoniego i Ewy Kalinowskiej, ur. 25.12.1920 we wsi Koniuszki pow.
Sokółka. Wyrokiem WSR w Białymstoku skazany 02.05.1946 razem z
Czesławem Walusiem na karę śmierci. Prezydent KRN Bolesław Bierut
w dn.09.05.1945 nie skorzystał z przysługującego mu prawa
łaski.
13. Myszczyński
Kazimierz ps. ,,Igiełka” –
s. Kazimierza i Teofili Malcha, ur. 12.12.1906 w Krasnopolu i tam
zamieszkały. W AK od marca 1943 zwerbowany przez Stefana Kosko ps.
,,Jastrząb”. Wiosną 1945 mianowany przez Józefa Grabowskiego ps.
,,Cyklon” dowódcą plutonu w kompanii pod dowództwem Ignacego
Herbszta ps. ,,Książko”. Zwerbował sześć osób. Aresztowany
16.12.1946. Wyrokiem WSR w Białymstoku na sesji wyjazdowej w Sejnach
skazany w dniu 11.01.1947 na karę śmierci. Wyrok wykonano
27.01.1947.
14. Naruszewicz
Karol ps. ,,Puszczyk –
s. Adolfa i Marii z Lisowskich, ur. 23.02.1924 we wsi Szczebra gm.
Szczebro – Olszanka pow. Augustów. Członek WiN od września 1946,
zwerbowany przez Henryka Jarosza ps. ,,Puszczyk” . Członek patrolu
plut. Wacława Górskiego ps. ,,Majster” ,,Oko”. Zatrzymany
11.10.1946. Sądzony w trybie doraźnym. Wyrokiem WSR w Białymstoku
na sesji wyjazdowej w Raczkach pow. Augustów, pod przewodnictwem
mjr. Włodzimierza Ostapowicza, na rozprawie pokazowej, w dniu
07.11.1946 skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 04.12.1946.
15.
Parafinowicz
(Parafianowicz) Stanisław ps. ,,Zarzecki” ,,Żabin" –
s. Antoniego i Anny, ur. 16.01.1908 we wsi Pawłówka, pow. Suwałki
i tam zamieszkały. W AK od 1942 . Funkcję dowódcy kompanii
terenowej WiN pełnił prawdopodobnie od października 1945 do
aresztowania w dniu 12.04.1946. Wyrokiem WSR w Białymstoku., pod
przewodnictwem mjra Włodzimierza Ostapowicza, w dniu
20.07.1946skazany karę śmierci. Wyrok wykonano w dniu
11.09.1946
16. Piekarski
Marian ps. ,,Ryś”–
s. Stanisława i Julianny Turczyńskiej, ur. 08.01.1927 we wsi
Berżniki gm. Berżniki pow. Suwałki. W AK od 1943. Będąc etatowym
pracownikiem więzienia w Suwałkach ( pracę, jako więzienny
fryzjer, podjął prawdopodobnie z rozkazu organizacji) w dniu
12.03.1945, na rozkaz komendanta samoobrony AKO na obwód Suwałki
kpr. Aleksego Łukowskiego ps. ,,Zarucki”, uwolnił sześciu
więźniów i poszedł do partyzantki. W czerwcu 1945 został
mianowany łącznikiem i szefem ochrony Komendanta Obwodu. Razem z
nim wyjechał pod nazwiskiem Leon Paliński do Gdańska. Pod koniec
lutego 1946 powrócił na Suwalszczyznę i został dowódcą patrolu
dywersyjnego w batalionie Franciszka Sowulewskiwego ,,Bąka”. W
dniu 27.03.1945 mianowany został zastępcą szefa dywersji Obwodu.
Aresztowany 07.04.1946 . Wyrokiem WSR w Białymstoku., pod
przewodnictwem mjra Włodzimierza Ostapowicza, w dniu 20.07. 1946 r
skazany karę śmierci. Wyrok wykonano 11.09.1946
17.
Siergiej
Bronisław ps. ,,Chmura” –
s. Jana i Jadwigi Pachuckiej, ur. 15.08.1921 we wsi Sieniewicze pow.
Augustów. W grupie ,,Bębna” od 1945 , wcześniej członek
oddziału Józefa Sulżyńskiego ps ,,Brzoza”,,Pocztowiec”.
Zatrzymany i aresztowany w dniu 13.12.1945 . Skazany na karę
śmierci. Wyrok wykonano 16 grudnia 1946 roku.
18. sierż.
Sowulewski Franciszek ps. ,,Bąk” ,,Twardowski” –
s. Antoniego i Ewy, ur. 14.12.1915 we wsi Olszanka gm. Filipów pow.
Suwałki, mieszkaniec Suwałk. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939
roku. Żołnierz AK ,w listopadzie 1944 awansowany do stopnia kaprala
w 29 kompanii telefonicznej. Pełnił funkcję zastępcy dowódcy
plutonu w 14 kompanii terenowej suwalskiego Obwodu AK ( w stopniu
plutonowego). W AKO pełnił funkcję dowódcy kompanii Filipów, a
jednocześnie był dowódcą patrolu likwidacyjnego. Funkcję dowódcy
batalionu pełnił od 10.01.1946 do aresztowania, w dniu 12.04 tegoż
roku w Suwałkach. Wyrokiem WSR w Białymstoku., pod przewodnictwem
mjra Włodzimierza Ostapowicza, w dniu 20.07.1946 skazany karę
śmierci. Wyrok wykonano w dniu 11.09.1946.
19.
Staśkiewicz
Antoni ps. n/n –
s. Antoniego i Józefy Jaglińskiej, ur. 12.08.1923 we wsi
Dębszczyzna gm. Filipów pow. Suwałki. Żołnierz AK, AKO, WiN w
kompanii Witalisa Konikowskiego ps. ,,Dąb”. Wyrokiem WSR w
Białymstoku pod przewodnictwem mjra Włodzimierza Ostapowicza
skazany 08.11.1946 na karę śmierci . Prezydent KRN Bolesław Bierut
15.11.1946 nie skorzystał z przysługującego mu prawa łaski.
20.
Staśkiewicz
Kazimierz ps. ,,Pietraszewski” -
s. Antoniego i Józefy Jaglińskiej, ur. 16.03.1916 we wsi
Dębszczyzna gm. Filipów pow. Suwałki. Żołnierz AK, AKO, WiN w
kompanii Witalisa Konikowskiego ps. ,,Dąb”. Wyrokiem WSR w
Białymstoku pod przewodnictwem mjra Włodzimierza Ostapowicza
skazany 08.11.1946 na karę śmierci . Prezydent KRN Bolesław Bierut
15.11.1946 nie skorzystał z przysługującego mu prawa łaski.
21.
Staśkiewicz
Piotr ps. ,,Olszyna” –
s. Antoniego i Józefy Jaglińskiej, ur. 18.11.1905 we wsi
Dębszczyzna gm. Filipów pow. Suwałki. Żołnierz AK, AKO, WiN w
kompanii Witalisa Konikowskiego ps. ,,Dąb”.