TECHNOLOGIA BETONU
DODATKI
NORMY
PN-EN 450:1998 Popiół lotny do betonu.
Definicje, wymagania, produkcja i
zgodność
PN-EN 13262:2004 Pył krzemionkowy do
betonu
PN-EN 12878:2001 Pigmenty do
barwienia betonu
PN-EN 12620:2004  Kruszywo do betonu
DEFINICJE
DODATEK  drobno uziarniony
składnik dodawany do betonu w celu
poprawy pewnych właściwości lub
uzyskania specjalnych właściwości
TYPY DODATKÓW
Norma PN-EN 206-1 Beton rozróżnia
dwa typy dodatków nieorganicznych:
typ I - prawie obojętne  kruszywo
wypełniające, barwniki
typ II - o właściwościach
pucolanowych lub utajonych
właściwościach hydraulicznych 
popiół lotny, pył krzemionkowy
STOSOWANIE DODATKÓW
Ilość dodatków typu I i II,
stosowanych do betonu, należy
określać zgodnie z normą na
podstawie badań wstępnych.
Zaleca się uwzględnienie wpływu
wysokiej zawartości dodatków na inne
niż wytrzymałość właściwości betonu
(przyrost wytrzymałości, skurcz,
trwałość).
STOSOWANIE DODATKÓW
Koniecznie należy uwzględnić dodatki
zarówno typu I jak i II w warunku
szczelności.
Dodatki typu II mogą być (ale nie
muszą) uwzględnione w składzie
spoiwa oraz w wartości współczynnika
woda/cement
POJ
CIE WSPÓA
CZYNNIKA k
Norma wprowadza pojęcie
współczynnika k w odniesieniu do
dodatków typu II.
Termin  współczynnik woda/cement
zastępuje terminem  współczynnik
woda/(cement + k x dodatek)
zamiast W/C jest W/(C +k D)
Wartość współczynnika k zależy od
określonego dodatku
WSPÓA
CZYNNIK  k
DLA POPIOA
U LOTNEGO
k = 0,2 - przy stosowaniu popiołu z
cementem CEM I 32,5
k = 0,4 - przy stosowaniu popiołu z
cementem CEM I 42,5 i klas wyższych
UWAGA:
Maksymalna ilość popiołu uwzględniana w w
wartości wsp.k powinna spełniać warunek:
popiół lotny/cement d" 0,33 (masowo)
WSPÓA
CZYNNIK  k
DLA POPIOA
U LOTNEGO
Minimalną zawartość cementu wymaganą w
odpowiedniej klasie ekspozycji można
zmniejszyć maksymalnie o ilość równą:
k x(minimalną zawartość cementu  200
kg/m3), a dodatkowo ilość (cement + popiół
lotny) nie powinna być mniejsza niż minimalna
zawartość cementu dla danej klasy ekspozycji.
W przypadku zastosowania większych ilości
popiołu, jego nadmiaru nie należy
uwzględniać przy obliczaniu  współczynnika
woda/(cement + k x popiół lotny) oraz w
minimalnej zawartości cementu.
KRAJOWE UZUPEA
NIENIE
Rozszerza postanowienia normy na
cementy wieloskładnikowe CEM II/A,
z wyjątkiem cementu popiołowego
CEM II/A-V oraz z wyjÄ…tkiem klas
ekspozycji XF2, XF3, XF4
PRZYKA
AD CD.
Projektowanie (jak dla betonu bez dodatku
popiołu):
z wzoru Bolomey a określono W/C = 0,51 <
(W/C)max=0,60
Dowolną metodą wyliczono skład 1m3
betonu:
C = 348 kg/m3
W =178 dm/m3
Å» = 1280 kg/m3
P = 600 kg/m3
PRZYKA
AD
Zaprojektować skład betonu
Założenia:
Klasa wytrzymałości betonu C30/37
Klasa ekspozycji XC2
cement CEM I 32,5,
kruszywo PP-32%
dodatek  popiół lotny
Wg normy dla przyjętych założeń:
Cmin=280kg/m3, max. W/C=0,60
PRZYKA
AD CD.
Przyjęcie współczynnika k
k=0,2 (cement CEM I 32,5)
Obliczenie zmniejszonej ilości cementu
W/C =W/(Czmn+k ·Pl) =
W/(Czmn+0,2 ·0,33 Czmn) =W/1,066Czmn
Czmn = W/1,066(W/C) = 178/1,066 ·0,51
Czmn = 327 kg/m3 >Cmin=280 kg/m3
Obliczenie ilości popiołu lotnego
Plmax = 0,33 Czmn= 0,33 · 327 = 108kg/m3
Ilość popiołu jaka może być uwzględniona
k · Pl = 0,2 · 108 = 21,6 kg/m3
PRZYKA
AD CD.
Korekta składu
Wprowadzamy do składu betonu popiół lotny, który
częściowo pełni rolę spoiwa a częściowo kruszywa
(Ápl różna Ác i Ák). SkÅ‚ad korygujemy iloÅ›ciÄ…
kruszywa.
Sprawdzamy równanie szczelności
C/ Ác +K/Ák +Pl/ Ápl +W = 1000
327/3,1+ K/Ák +108/2,2+178 =1000
K/Ák= 667 dm/m3
K = 667 · 2,65 = 1769 kg/m3
Rozdzielamy kruszywo na żwir i piasek PP=32%
Å» = 1203kg/m3
P = 566 kg/m3
PRZYKA
AD CD.
Nowy skład betonu zawierający dodatek
popiołu lotnego
C = 327 kg/m3
W =178 dm/m3
Å» = 1203 kg/m3
P = 566 kg/m3
Pl = 108 kg/m3
(w tym 21,6 kg popiołu jako część spoiwa i 86,4 kg
popiołu jako wypełniacz)
WSPÓA
CZYNNIK  k
DLA PYA
U KRZEMIONKOWEGO
W przypadku betonów z cementem CEM I
k = 2,0 - przy W/C d" 0,45
k = 2,0 - przy W/C > 0,45 (z wyjÄ…tkiem klas
ekspozycji XC (korozja spowodowana
karbonatyzacjÄ…) i XF (korozja mrozowa)
k = 1,0 - przy W/C > 0,45 dla klas ekspozycji XC
i XF
UWAGA:
Maksymalna ilość pyłu krzemionkowego uwzględniana
w wartości wsp. k oraz w zawartości cementu
powinna spełniać warunek:
pył krzemionkowy/cement d" 0,11 (masowo)
WSPÓA
CZYNNIK  k
DLA PYA
U KRZEMIONKOWEGO
W przypadku zastosowania większych ilości pyłu
krzemionkowego, jego nadmiaru nie należy
uwzględniać przy obliczaniu wartości współczynnika k.
Ilość (cement + k · pyÅ‚ krzemionkowy) nie
powinna być mniejsza niż minimalna zawartość
cementu dla danej klasy ekspozycji.
Minimalna zawartość cementu wymaganą w
odpowiedniej klasie ekspozycji nie powinna być
zmniejszona o więcej niż 30 kg/m3, w betonach
użytkowanych w klasach ekspozycji dla których
minimalna zawartość cementu jest d" 300 kg/m3