2014
Wydanie specjalne!
Rak
Wszystkie
naturalne
rozwiązania
Wyspa, na której pokonałem raka s. 2
Trzy filary profilaktyki przeciwrakowej s. 5
Mikroodżywianie antyrakowe s. 9
Zasadnicze znaczenie równowagi hormonalnej s. 12
Bliższe spojrzenie na raka piersi s. 15
Bliższe spojrzenie na raka prostaty s. 19
NATURALNIE
Zdrowym Być
Rak:
Wszystkie naturalne
rozwiązania
Rak budzi strach, już samo słowo
budzi strach. Niestety są ku temu
obiektywne powody: każdego roku
rak zabija około ośmiu milionów lu-
dzi na świecie. Te niszczycielskie
wyniki przewyższają AIDS i malarię
razem wzięte. W większości krajów
Wyspa,
rozwiniętych rak jest obecnie drugą
przyczyną zgonów po chorobach
układu krążenia. Mając na uwadze
wzrost ogólnej liczby ludności i sta- na której
rzenie się społeczeństwa, uważa
się, że liczba zgonów z powodu
pokonałem raka
chorób nowotworowych na świe-
cie w 2030 roku może osiągnąć
15 milionów (w roku tym liczba
Wyspa, na której ludzie
mieszkańców Ziemi wyniesie blisko
zapominają umrzeć
9 miliardów).
W amerykańskim The New York Times opublikowano
Ta ponura prognoza sugeruje, że
kiedyś artykuł pod zaskakującym tytułem:  Wyspa,
dla wielu z nas diagnoza raka ozna-
na której ludzie zapominają umrzeć (The Island Where
cza rychłą śmierć. Słowo rak jest
People Forget To Die)1.
synonimem bliskiego końca. Jed-
Artykuł ten opisywał historię pochodzącego z Grecji
nak to nieprawda. Nie ma w tym nic
weterana drugiej wojny światowej, Stamatisa Moraitisa,
nieuchronnego. Wręcz przeciwnie,
który po zakończeniu wojny wyjechał do USA.
jest przysłowiowe 101 rzeczy, które
Przyjął on amerykański styl życia, miał troje dzieci,
możesz zrobić, aby mieć większe
dom na Florydzie i dwa samochody, lecz w 1976 roku
szanse na uniknięcie zachorowania
dowiedział się, że ma raka płuc. Diagnozę potwierdziło
na raka lub na przeciwdziałanie jego
dziewięciu lekarzy, którzy dawali mu dziewięć miesięcy
rozwojowi. To właśnie odkryjesz
życia. Stamatis Moraitis miał wtedy 62 lata.
w tej publikacji.
Zdecydował, że wróci na wyspę, na której się urodził,
Pokazuje to również ta niezwykła
czyli położoną na Morzu Egejskim Ikarię, aby spocząć
historia opublikowana w The New
wśród swoich przodków na zacienionym cmentarzu nad
York Times. morzem. Zamieszkał w chacie bielonej wapnem, pośrod-
ku hektarowej winnicy położonej na wzgórzu na pół-
Jean-Marc Dupuis
nocno-wschodnim wybrzeżu Ikarii i czekał na śmierć...
2
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Wyspa, na której pokonałem raka
Czekał na śmierć, a potem... Czy ten przypadek jest
reprezentatywny?
Początkowo  pod opieką matki i żony  spędzał
całe dnie w łóżku. Jednak wkrótce na nowo odkrył
Historię Stamatisa Moraitisa i Ikarii rozpowszech-
wiarę swojego dzieciństwa  jego dziadek był
nił członek towarzystwa National Geographic
prawosławnym księdzem  i każdego niedzielne-
Society (wydawcy słynnego czasopisma National
go poranka wędrował do położonej na szczycie
Geographic), specjalizujący się w opisywaniu
wzgórza prawosławnej kapliczki.
długowiecznych populacji na całym świecie.
Kiedy przyjaciele dowiedzieli się o jego powro-
We wszystkich tego rodzaju cudownych histo-
cie, zaczęli odwiedzać go każdego popołudnia.
riach przedstawiano przede wszystkim mieszkań-
Rozmawiali godzinami, nieodmiennie wypijając
ców doliny Vilabamba w Ekwadorze, Buruszów
jedną czy dwie butelki miejscowego wina.  Umrę
zamieszkujących północny Pakistan oraz górali
szczęśliwy  myślał Stamatis.
z Kaukazu i Gruzji, których spodziewana średnia
długość życia wynosiła sto lat. Mit ten wziął się
Jednakże w ciągu kilku kolejnych miesięcy stało
stąd, że ludzie ci nie znali swojego dokładnego
się coś dziwnego. Stamatis poczuł, że wracają mu
wieku, a podróżnicy  często w dobrej wierze 
siły. Pewnego dnia czuł się na tyle dobrze, że na-
nieco podkolorowywali fakty.
wet zasadził nieco warzyw w ogrodzie. Nie miał
planów zbierać ich sam  uszczęśliwiało go samo
Jednakże obecnie wiemy, że najdłużej żyjące
przebywanie na słońcu i wdychanie nadmorskiego
kobiety na świecie mieszkają na japońskiej wy-
powietrza, a także to, że jego żonę będą mogły
spie Okinawa. Jeśli zaś chodzi o mężczyzn, to
cieszyć warzywa, kiedy go już nie będzie.
najdłużej żyją mieszkańcy prowincji Nuoro na
Sardynii, w której mieszka najwięcej stulatków.
Minęło pół roku. Stamatis Moraitis ciągle żył
i był coraz dalszy od agonii. Powiększył ogró- Na półwyspie Nicoya w Kostaryce odkryto popu-
dek, a czując, że wracają mu siły, zabrał się za
lację liczącą 100 000 osób, w której śmiertelność
oczyszczanie winnicy.
osób w średnim wieku jest jedną z najniższych
na świecie.
Coraz lepiej dostosowywał się do rytmu życia na
małej wyspie. Wstawał rano wtedy, kiedy miał
Z kolei w Kalifornii w mieście Loma Linda
na to ochotę, wczesnym popołudniem szedł do
mieszkają adwentyści dnia siódmego (odłam
winnicy, potem jadł dobry obiad i udawał się na
chrześcijaństwa), których średnia długość życia
sjestę. Wieczorem chadzał do pobliskiej tawerny, przekracza średnią oczekiwaną długość życia
w której grał w domino aż do póz
nej nocy. pozostałych Amerykanów o dziesięć lat.
Mijały lata. Zdrowie Stamatisa stale się popra- Belgijski demograf, Michel Poulain, stwierdził
wiało. Do domu swoich rodziców dobudował podczas badań prowadzonych przez Uniwersy-
kilka pokoi. Jego winnica przynosiła 1500 litrów tet Ateński, że mieszkańcy Ikarii dwa i pół razy
wina rocznie. W 2012 roku, w chwili tworzenia częściej niż Amerykanie dożywali wieku 90 lat.
wspomnianego artykułu, czyli 35 lat póz
niej,
Zwłaszcza mężczyz
ni mają cztery razy większe
miał 97 lat (zgodnie z oficjalnymi dokumentami,
szanse dożycia dziewięćdziesiątki niż Ameryka-
których wiarygodność podważa, ponieważ jego
nie i zazwyczaj w lepszym zdrowiu. A co więcej,
zdaniem miał 102 lata) i nie chorował już na raka.
na raka lub choroby układu krążenia umierają od
Nigdy nie skorzystał z chemioterapii i nie brał ośmiu do dziesięciu lat póz
niej, rzadziej chorują na
żadnych leków. Wyjechał jedynie na Ikarię. depresję, a procent chorych na demencję starczą
3
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Wyspa, na której pokonałem raka
wynosi jedną czwartą wartości tego wskaz
nika
Podstawy diety mieszkańców Ikarii
w Ameryce!
Śniadanie mieszkańców Ikarii składa się z koziego
mleka, wina, naparu z szałwii lub kawy, chleba
Tajemnice Ikarii
i miodu. Na obiad jedzą niemal zawsze soczewicę
Według doktora Leriadisa, który mieszka na Ikarii
lub fasolę, ziemniaki, sałatkę z mniszka, kopru
i opiekuje się jej mieszkańcami, ich dobre zdrowie
i rośliny podobnej do szpinaku i nazywanej  hor-
wynika przede wszystkim z prowadzonego trybu
ta , a także sezonowe warzywa  a wszystko
życia i doskonałych relacji międzyludzkich, ale
podane z oliwą z oliwek.
przysłużyło mu się również stosowanie specjalnej
Na kolację jada się chleb popijany kozim mlekiem.
ziołowej  herbatki górskiej .
Na Boże Narodzenie i Wielkanoc każda rodzina
Przygotowuje się ją z suszonych ziół rosnących
urządza świniobicie, a boczek zjada po trochu
na wyspie i podaje z cytryną na koniec dnia. Jest
podczas kolejnych miesięcy.
mieszanką dzikiego majeranku, szałwii, rozma-
Warto odnotować, że kozie mleko zawiera trypto-
rynu, piołunu, liści mniszka i mięty.
fan, aminokwas będący prekursorem serotoniny,
Dr Ionna Chinou, profesor farmacji Uniwersytetu
hormonu dobrego samopoczucia.
Ateńskiego i jeden z najlepszych europejskich
ekspertów w dziedzinie właściwości bioaktyw- Dr Christina Chrysohou, kardiolog z wydziału
medycyny Uniwersytetu Ateńskiego przeana-
nych roślin, potwierdza, że dzika mięta pomaga
lizowała dietę 673 mieszkańców Ikarii i doszła
zwalczać zapalenie dziąseł i łagodzi problemy
żołądkowo-jelitowe. Rozmaryn stosuje się w le- do wniosku, że jedzą oni sześć razy więcej roślin
strączkowych (fasoli, soczewicy i grochu) niż
czeniu podagry. Piołun poprawia krążenie.
Amerykanie, a ponadto jedzą ryby dwa razy
Ta herbata jest ważnym z
ródłem polifenoli, czyli
w tygodniu, a mięso  pięć razy w miesiącu i piją
silnych przeciwutleniaczy. Większość z tych ro-
dwie do trzech filiżanek kawy i od dwóch do
ślin ma działanie lekko moczopędne, co z kolei
czterech kieliszków wina dziennie.
obniża ciśnienie krwi.
Oczywiście dobre zdrowie mieszkańców Ikarii
Również miód uznawany jest za panaceum.  Nie-
jest związane z tym, czego nie jedzą. W ich tra-
których z dostępnych tutaj rodzajów miodu nie
dycyjnej diecie nie ma białej mąki i cukru.
można znalez
ć nigdzie indziej na świecie  mówi
Ta piękna historia pokazuje, że istnieją rozwią-
dr Leriadis.  Używa się ich do leczenia wszelkich
zania w walce z rakiem niejednokrotnie łatwiej-
dolegliwości, od skaleczeń po kaca, w tym także
sze, niż moglibyśmy sobie wyobrazić. Należy
grypy. Osoby w podeszłym wieku rozpoczynają
dzień od łyżeczki miodu, którą zażywają jak le- aktualnie przedstawić je w sposób szczegółowy
i uporządkowany.
karstwo.
4
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Trzy filary profilaktyki przeciwrakowej
Trzy filary profilaktyki
przeciwrakowej
" Unikaniu smażenia lub pieczenia w wysokiej
Filar pierwszy:
temperaturze, ponieważ tłuszcze w wyso-
program żywieniowy
kiej temperaturze stają się toksyczne.
Pierwszym sposobem trzymania się z dala od
Spożywanie pokarmów smażonych/pieczo-
choroby jest stosowanie diety przeciwnowotwo-
nych na tłuszczu w temperaturze pomiędzy
rowej. Nie wystarczy bowiem unikać nadwagi
170 a 250�C powoduje od dwukrotnego aż
lub otyłości, które, oprócz wywoływania cho-
po czterokrotny wzrost ryzyka zachoro-
rób układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy,
wania na raka piersi. Ryzyko to może być
sprzyjają powstawaniu guzów nowotworo-
aż dziewięciokrotnie wyższe u kobiet ge-
wych. Miej tak smukłą sylwetkę, jak to tylko
netycznie predysponowanych do tego typu
możliwe  nie oznacza to jednak bycia zbyt
raka2, 3, 4. Bezwzględnie unikaj pieczenia na
chudym: wskaz
nik masy ciała (BMI) zdrowej
grillu, gdyż podczas grillowania uwalniane
osoby powinien być wyższy od 18,5 i nie prze-
są policykliczne węglowodory aromatyczne
kraczać 25. Aby obliczyć swój wskaz
nik BMI,
i heterocykliczne aminy  dwie substancje
należy podzielić wagę w kilogramach przez
szczególnie toksyczne i kancerogenne. Wybie-
wzrost do kwadratu. Na przykład przy wzroście
raj bardziej delikatne metody przygotowywa-
1,65 m wzrostu i wadze 55 kg Twój wskaz
nik
nia potraw takie jak duszenie, gotowanie na
BMI wynosi 55/ (1,65 x 1,65), co daje 20,22.
parze czy po prostu gotowanie w wodzie.
Optymalny wskaz
nik BMI zmniejsza ryzyko
zachorowania na raka.
" Jedzeniu dużej ilości warzyw, najlepiej świe-
żych i pochodzących z upraw ekologicznych.
Dieta przeciwnowotworowa polega na:
Wybieraj warzywa o intensywnych kolorach,
" Znacznym ograniczeniu spożywania cukrów
zwłaszcza zielone warzywa liściaste, jak i ka-
i pokarmów zawierających dużą ilość skrobi.
pustowate, to znaczy wszystkie rodzaje ka-
Dzięki temu będziesz mógł znormalizować
pust, ale również rzodkiewkę i rukiew wodną
poziom insuliny we krwi, hormonu stymulu-
o silnych właściwościach przeciwrakowych.
jącego wytwarzanie IGF-1 (insulinopodobny
czynnik wzrostu), który z kolei stymuluje
wzrost komórek rakowych. To jeden z naj-
bardziej skutecznych środków, jakie możesz
podjąć, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia
raka. Aby to zrobić, należy przede wszystkim
zmniejszyć ilość spożywanego cukru, płatków
śniadaniowych i ziemniaków. Wyeliminowa-
nie z diety produktów spożywczych o wyso-
kim indeksie glikemicznym jest szczególnie
ważne, ponieważ to one najbardziej stymulują
wydzielanie insuliny.
5
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Trzy filary profilaktyki przeciwrakowej
Liczne badania dowiodły, że regularne " Ograniczeniu spożycia alkoholu: nie pij alko-
spożywanie owoców i warzyw jest jednym holu częściej niż raz dziennie, nigdy więcej
niż np. dwie lampki wina (łącznie 200 ml)
z najlepszych sposobów ochrony przed zacho-
i zawsze do posiłku.
rowaniem na raka. Codzienne spożywanie
owoców i warzyw w ilości przynajmniej 400 g
" Oczyszczaniu organizmu poprzez redukcję
zmniejsza o około 20 do 30% ryzyko rozwoju
ekspozycji na toksyny środowiskowe jak
choroby nowotworowej5. Zalecenie to jest bar-
pestycydy, środki chemiczne gospodarstwa
dzo ważne, gdyż spożywanie samych witamin
domowego, odświeżacze powietrza, zanie-
w postaci suplementów jest mało skuteczne
czyszczenia powietrza i toksyny pochodzące
w zapobieganiu nowotworom.
z tworzyw sztucznych, jak bisfenol A lub fta-
lany. W szczególności woda kranowa zawiera
" Zwiększeniu udziału kwasów tłuszczowych
wiele pozostałości produktów chemicznych,
omega-3 w diecie. Najnowsze badania
leków (tabletki antykoncepcyjne, para-
wykazały, że korzystne jest zwiększenie ilości
cetamol), a w niektórych regionach czasami
spożywanych kwasów tłuszczowych omega-3,
metale ciężkie (arsen, ołów), które z czasem
a zmniejszenie spożycia tych z grupy omega-6.
zwiększają ryzyko zachorowania na raka.
Kwasy omega-3 i omega-6 są tłuszczami,
Głównym z
ródłem bisfenolu A u dorosłego
które często odgrywają przeciwstawne
człowieka są konserwy i duże butle do wody
role w zjawiskach biologicznych. Omega-6
wielokrotnego użytku stosowane w przed-
zwiększają ryzyko rozwoju guza nowotwo-
siębiorstwach jako dystrybutory wody. Małe
rowego, podczas gdy omega-3 posiadają
butelki z wodą nie zawierają bisfenolu.
wiele właściwości przeciwrakowych. Nasze
współczesne nawyki żywieniowe wiążą
" Karmieniu piersią: młode mamy powinny,
się z nadmiernym spożywaniem kwasów
jeżeli tylko mogą, karmić swoje dziecko
tłuszczowych omega-6. Można znalez
ć je
wyłącznie piersią przez pierwszych sześć
w szerokiej gamie produktów przemysłowych,
miesięcy życia. Istnieją obecnie niezbite
w olejach: słonecznikowym, kukurydzia-
dowody na to, że karmienie piersią przez
nym, z pestek winogron, z kiełków pszenicy
sześć miesięcy zmniejsza ryzyko raka pier-
lub krokosza barwierskiego, jak również
si. Dodatkowo ma to korzystny wpływ na
w mięsie. Aby odwrócić tę tendencję
zdrowie dziecka.
i zmniejszyć ryzyko raka, należy zmniejszyć
to spożycie i zwiększyć udział w diecie
" Zoptymalizowaniu poziomu witaminy D w or-
kwasów tłuszczowych omega-3, najczęściej
ganizmie. Jeśli mieszkasz w obszarze mało
obecnych w olejach roślinnych w postaci
nasłonecznionym (na przykład w Polsce!)
kwasu alfa-linolenowego ALA (olej lniany,
pomyśl o poziomie witaminy D we krwi.
rydzowy, rzepakowy, orzechowy) oraz
Witamina D znajduje się w tłustych rybach,
tłustych rybach w postaci EPA lub DHA.
jednak podstawowym z
ródłem zaopatrywa-
nia w nią jest bezpośredni kontakt promieni
Kwasy omega-3 pochodzące z ryb (EPA i DHA)
słonecznych ze skórą, bez aplikacji filtru ani
pozwalają w szczególności na wzmacnianie
kremu do opalania. Naukowcy w tej dziedzi-
działania układu odpornościowego wobec
nie uznali, że około 30% zgonów z powodu
komórek rakowych6. Jeżeli jesteś wegeta-
raka można byłoby uniknąć każdego roku
rianinem, powinieneś wiedzieć, że istnieją
poprzez optymalizację poziomu witaminy D
suplementy diety bogate w DHA pozyskane w populacji ogólnej7. Przeciwnowotworowe
z alg, jednak są one znacznie droższe. działanie witaminy D polega na:
6
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Trzy filary profilaktyki przeciwrakowej
1) zwiększaniu zdolności do autodestrukcji
zmutowanych komórek (które, jeżeli pozwoli
się im na dalszy podział mogą doprowadzić do
pojawienia się guza nowotworowego);
2) spowalnianiu tempa reprodukcji komórek
nowotworowych;
3) wspomaganiu procesu różnicowania ko-
mórek (czego generalnie nie robią komórki
nowotworowe, które nie są zróżnicowane);
Jednak, aby aktywność fizyczna była w pełni sku-
4) zmniejszaniu angiogenezy, czyli tworzeniu
teczna, należy ćwiczyć przynajmniej trzydzieści
nowych naczyń krwionośnych, odżywiających
minut dziennie, z intensywnością od umiarkowa-
nowotwór, który potencjalnie może prze-
nej po wysoką (szybki spacer, jazda na rowerze,
kształcić się w nowotwór łagodny lub złośliwy.
wchodzenie po schodach, gimnastyka, pływanie).
Idealnie byłoby uprawiać zróżnicowane ćwiczenia
Istnieją niezbite dowody na to, że każdego roku
pięć razy w tygodniu. Jeżeli nie możesz poświę-
w krajach uprzemysłowionych można by unik-
cić na to tyle czasu, pamiętaj, że lepiej uprawiać
nąć dużej liczby zachorowań na raka w sposób
trochę sportu niż wcale. Prosty wybór między
bezbolesny, gdyby ludność zadbała o prawidłowy
poziom witaminy D poprzez częstsze przebywa- schodami a windą, aby wejść do mieszkania może
przynieść wiele korzyści.
nie na słońcu, jedzenie tłustych ryb i zażywanie
suplementów zawierających witaminę D podczas
Jeżeli jesteśmy dotknięci chorobą, pomimo trud-
miesięcy zimowych. Według naukowców poziom
ności warto uprawiać sport również w czasie
witaminy D we krwi wynoszący około 50 ng/ml
leczenia, gdyż pozwala on na aktywowanie me-
mógłby skutecznie zmniejszyć ryzyko raka piersi
chanizmów autofagii w naszych komórkach, co
o 50% bez podejmowania jakiegokolwiek innego
umożliwia niszczenie odpadów zanieczyszczają-
działania.
cych organizm. Natomiast aktywność fizyczna po
Osiągnięcie tego poziomu u większości osób doro-
chorobie sprzyja odzyskiwaniu formy fizycznej,
słych wymaga codziennej suplementacji witaminy
co z kolei wpływa na szybkie odzyskanie dobrej
D3 w dawce od 3000 do 5000 j.m. dziennie8. Oczy-
jakości życia.
wiście suplementacja nie przeszkadza robieniu
Filar trzeci:
regularnych badań kontrolnych krwi, zarówno
w celu określenia, czy stosowana dawka suple-
program emocjonalny
mentacji nie jest ani za niska, ani za wysoka.
Powszechnie uznany jest fakt, że osoby z nega-
tywnymi emocjami częściej chorują na raka. Stres
Filar drugi:
nie  produkuje raka, lecz z pewnością przyczynia
aktywność fizyczna
się do jego rozwoju.
Wszystkie najnowsze badania wykazują u osób
Według badań ryzyko raka u osób odczuwających
uprawiających regularnie sport znaczne zmniej-
lęk jest o 20 do 100% wyższe od normalnego.
szenie ryzyka raka okrężnicy i piersi, prawdo-
Dowiedzione zostało na przykład, że kobiety,
podobne zmniejszenie ryzyka raka prostaty
które zmagały się z rakiem piersi i nastąpił u nich
i możliwe zmniejszenie ryzyka raka płuc i endo-
nawrót choroby, mają zdecydowanie większe
metrium. W przypadku raka piersi uprawianie
szanse na dłuższe przeżycie, jeżeli pozbędą się
sportu może zmniejszyć ryzyko zachorowania
o 30% w porównaniu z kobietami nieaktywnymi stresu. Dlatego u kobiet potrafiących pokonać lęk
fizycznie (jeszcze bardziej przy otyłości)9, 10, 11, 12. i niepokój oraz zachować pogodę ducha ryzyko
7
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Trzy filary profilaktyki przeciwrakowej
śmierci z powodu nawrotu choroby jest o 10 do
45 razy mniejsze niż u kobiet zamartwiających
się (odczuwających niepokój) lub, jeszcze gorzej,
u tych, które odczuwają lęk, lecz nie uzewnętrz-
niają go. Niektóre szczególnie negatywne uczucia
takie jak uczucie niemocy, niepokoju, samotność
i poczucie winy mogą przyczyniać się do pojawie-
nia się nowotworów.
Stres jest uznawany za czynnik, jeśli nie wyzwa-
lający, to przynajmniej pogarszający przebieg
każdej choroby, a raka w szczególności. Badania
wykazały, że silny wstrząs emocjonalny powo-
duje natychmiastowy spadek naszej odporności.
Jeżeli masz problem z panowaniem nad swoimi
W okresie walki z chorobą najważniejsza jest
emocjami, stwórz własną technikę zmniejszania
zamiana negatywnych emocji, jak lęk, niepokój,
swoich negatywnych emocji, które mogą aktywo-
złość, brak poczucia własnej wartości, niepotrzeb-
wać Twoje geny sprzyjające rozwojowi raka. Joga,
na nerwowość  na pozytywne takie jak pogoda
modlitwa, medytacja, sofrologia to część metod
ducha, łagodność, uprzejmość, miłość. Nawet
pozwalających na przywrócenie wewnętrznej
posprzątanie swojego pokoju, biurka lub papierów
równowagi. Jeżeli zostałeś już dotknięty chorobą,
może pomóc w uspokojeniu wewnętrznych napięć.
Ten  emocjonalny program obejmuje również sposoby te mogą pomóc Ci w walce z nią.
wszystkie korzystne postawy psychologiczne,
Innym ważnym aspektem dobrego samopoczucia
z których najważniejszą jest  stanie się zarządcą
psychicznego jest sen: zmęczenie zwiększa po-
swojego zdrowia .
datność na stres psychiczny i fizyczny, co osłabia
W ramach kontroli własnego zdrowia to pacjent
Cię w walce z rakiem.
decyduje o tym, jakiego onkologa, chirurga, os-
Postaraj się o dobry sen, postępując zgodnie z kil-
teopatę, psychologa, pielęgniarkę i dietetyka
koma prostymi zasadami:
zaangażuje do swojego zespołu medycznego.
Stwierdzono bowiem, że to przekazanie choremu
" Zadbaj o dobry stan pościeli.
odpowiedzialności za kierowanie swoją drogą ku
wyzdrowieniu powoduje wyjątkowy wzrost szans
" Codziennie kładz
się spać i wstawaj o tej sa-
przeżycia u chorych na raka, głównie dlatego,
mej porze.
że ta zasada  wyboru pozwala na stworzenie
" Unikaj picia pobudzających napojów (kawa,
między chorym a personelem leczącym klimatu
herbata) oraz intensywnej aktywności fizycz-
zaufania, który jest bardzo ważny i konieczny dla
zapewnienia optymalnego leczenia. nej wieczorem.
Pozytywna autoprojekcja własnej przyszłości
" Wyłączaj komputer i telewizor przynajmniej
jest równie ważna: nie należy wyobrażać sobie
godzinę przed pójściem spać: fale stymulują
siebie umierającego w przyszłości na raka, ale być
aktywność mózgu i zakłócają sen. Lepiej
pewnym, że jutro wszystko będzie lepiej i wręcz
poświęć czas lekturze ciekawej książki.
przeciwnie, widzieć cofanie się nowotworu pod
" W przypadku problemów z zasypianiem wez

atakiem przeciwciał  inaczej mówiąc, bycie opty-
odprężającą kąpiel i skrop poduszkę kilkoma
mistą to jedna z postaw psychologicznych, która
jest szczególnie korzystna w walce z rakiem. kroplami olejku lawendowego.
8
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Mikroodżywianie antyrakowe
Mikroodżywianie antyrakowe
Nawet jeśli prowadzisz higieniczny tryb życia, dobrze się odżywiasz, uprawiasz
aktywność fizyczną, a hormony są na prawidłowym poziomie, zawsze można zrobić
coś więcej, aby chronić się przed rakiem lub lepiej z nim walczyć.
o prostą strategię przeciwnowotworową, to prze-
Kontroluj poziom żelaza
de wszystkim ważny ogólny filar zdrowia, gdyż
Dbaj o to, by poziom żelaza w Twoim organizmie
jej zalety poza profilaktyką antynowotworową
nie był za wysoki. Dotyczy to szczególnie kobiet
są liczne i rozległe. Znacznie zmniejsza ryzyko
po menopauzie, które nie tracą już żelaza pod-
chorób autoimmunologicznych, sezonową de-
czas menstruacji. Żelazo w niektórych stanach
presję zimową, chroniczne zmęczenie, a nawet
chorobowych może kumulować się w organi-
chorób neurodegeneracyjnych.
zmie, gdzie jego zdolność utleniająca jest potężna,
W przypadku raka istnieją suplementy żywie-
zwiększając liczbę wolnych rodników oraz ryzyko
wystąpienia raka. niowe, które mogą pomóc w lepszym znoszeniu
leczenia. Dr Hertoghe zaleca przyjmowanie:
Wszystko co powinieneś zrobić, to monitorowanie
1) koenzymu Q10 (w formie bardziej aktywne-
poziomu ferrytyny przy okazji badania krwi. Jeżeli
go ubiquinolu) w celu wzmocnienia odporno-
wynosi on powyżej 80 �g/l, bierz udział w akcjach
ści i przeciwdziałania namnażaniu komórek
honorowego oddawania krwi  pozwoli to na
rakowych: od 100 do 400 mg dziennie,
zmniejszenie poziomu żelaza oraz ograniczenie
2) selenu w dawce 200 źg dziennie,
ryzyka zachorowania na raka piersi.
3) witaminy A (octan retinylu lub palmity-
Jeżeli Twój poziom ferrytyny przekracza normę,
nian retinylu) rozpuszczalnej w tłuszczach
powinieneś zasięgnąć porady hematologa. Być
(a nierozpuszczalnej w wodzie): 50 000 do
może cierpisz na hemochromatozę  poważną
200 000 j.m. (jednostek międzynarodowych)
chorobę, która może po cichu rozwijać się przez
dziennie, co stanowi 25 do 100 mg dziennie,
wiele lat.
4) witaminy C: od 1 do 2 g dziennie.
Suplementy przeciw rakowi
Uwaga: dawka oraz czas trwania suplementacji
W poprzednim rozdziale wspomniałem o su- witaminy A muszą być dostosowane do wyników
plementacji witaminy D. Chodzi tutaj więcej niż kontrolnych badań krwi.
Więcej informacji na temat kurkumy
 najlepszej przyprawy o właściwościach przeciwnowotworowych
Kurkumina to składnik, którego przeciwnowo- ukowych, ponieważ na wiele sposobów wpływa
tworowe działanie jest najlepiej udokumento- na nasze zdrowie.
wane w literaturze naukowej.
Kurkuma stała się jednym z najbardziej po-
Kurkumina to pochodna kurkumy, czyli barwnika pularnych suplementów diety. Sto gramów tej
nadającego żółtopomarańczowy kolor curry. przyprawy zawiera od trzech do pięciu gra-
Substancja ta jest przedmiotem wielu badań na- mów kurkuminy.
9
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Mikroodżywianie antyrakowe
Tradycyjna medycyna chińska oraz hinduska od
Jeden z NAJLEPSZYCH suplementów
tysięcy lat wykorzystuje właściwości lecznicze
diety pomocnych w leczeniu wielu
kurkumy. Przede wszystkim jest ona znana ze
rodzajów raka
swoich właściwości przeciwzapalnych. Jak za-
Lekarze już od wielu lat wiedzą, że kurkumina
pewne pamiętasz, przewlekłe stany zapalne są
wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Jest
jednym z czynników wystąpienia wielu (o ile nie
ona najczęściej badanym pod tym kątem skład-
wszystkich) chorób przewlekłych. Wykazano,
nikiem odżywczym.
że kurkumina wpływa na ekspresję ponad 700
genów, co może wyjaśnić jej dobroczynny wpływ
W badaniu, którego wyniki opublikowano w 2008
na zdrowie.
roku w czasopiśmie naukowym Cancer Preven-
tion Research, stwierdzono, że kurkumina hamuje
Tak więc naukowcy interesują się kurkuminą
mobilność (zdolność do przemieszczania się)
nie tylko ze względu na jej działanie przeciwno-
komórek nowotworowych raka piersi oraz ich
wotworowe. Jednakże dzisiaj właśnie o tym jej
rozprzestrzenianie się. Jest to możliwe dzięki
działaniu chciałbym Ci opowiedzieć.
inhibicji integryny alfa-6-beta-4, co oznacza, że
Na końcu tego artykułu zamieściłem też listę
może ona być skutecznym środkiem do stosowa-
sposobów zapobiegania nowotworom, które
nia w leczeniu nowotworów z ekspresją integryny
warto stosować w codziennym życiu.
alfa-6-beta-4. (Integryna alfa-6-beta-4 przyczynia
się do rozwoju nowotworów poprzez wzmac-
Skuteczność stosowania kurkuminy
nianie oporności komórek nowotworowych na
u myszy chorujących na złośliwego
apoptozę i zwiększanie ilości przerzutów.
raka mózgu
Apoptoza zaś to zaprogramowany proces ob-
W artykule opublikowanym w lipcu 2011 roku
umierania komórek: komórki nowotworowe nie
w czasopiśmie Journal of Nutritional Biochemi-
umierają wtedy, kiedy powinny, co przyczynia
stry naukowcy zasugerowali, że kurkumina może
się do powstawania guzów nowotworowych)14.
być rozwiązaniem pozwalającym na powstrzy-
Wyniki badania opublikowane w 2009 roku
manie rozwoju raka mózgu zwanego glejakiem
w czasopiśmie Molecular Pharmacology potwier-
wielopostaciowym. Badanie przeprowadzone
dziły, że kurkumina jest inhibitorem wzrostu
na myszach potwierdziło wcześniejsze przy-
komórek raka trzustki i zwiększa podatność tych
puszczenia. Naukowcy wykazali, że kurkumina
komórek na działanie chemioterapii15.
doprowadziła do zmniejszenia rozmiarów guza
u 9 z 11 zwierząt biorących udział w badaniu
Przeprowadzone w 2009 roku badanie dowiodło,
(81%) i nie wykazała żadnej toksyczności13.
że kurkumina przyspiesza obumieranie komórek
nowotworowych w przypadku raka płuc16.
Co więcej, kurkumina nie wpłynęła w żaden
sposób na zdrowe komórki, co może sugerować,
W badaniu przeprowadzonym w 2010 roku
że ma ona działanie selektywne wobec komórek
stwierdzono, że kurkumina ma zdolność selek-
nowotworowych. Uznano również, że wykazuje
tywnego działania na rakowe komórki macie-
ona synergię działania z dwoma lekami wyko-
rzyste17.
rzystywanymi w chemioterapii, poprawiając
W jaki sposób kurkumina
eliminację komórek rakowych z organizmu.
zwalcza nowotwory?
Tak więc, podsumowując, dane zaprezentowane
w niniejszym artykule sugerują, że kurkumina W Indiach, gdzie kurkumę stosuje się powszechnie
to skuteczny środek w leczeniu glejaka wielo- w kuchni, częstotliwość występowania czterech
postaciowego. najczęściej występujących w Europie rodzajów
10
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Mikroodżywianie antyrakowe
nowotworów, czyli raka okrężnicy, piersi, prosta- prawa curry zawiera bardzo mało kurkuminy
ty i płuc jest dziesięć razy mniejsza. Rak prostaty, w porównaniu z czystą kurkumą.
który jest najczęściej diagnozowanym rodzajem
Wskazówki dotyczące stosowania
nowotworu u mężczyzn w Europie, w Indiach
kurkuminy
występuje niezwykle rzadko, co przypisuje się
powszechnemu spożyciu kurkumy.
Obecnie nie ma na rynku żadnych preparatów
z kurkuminą, które byłyby dopuszczone do stoso-
Wydaje się, że kurkumina działa na nowotwór
wania w przypadku nowotworów. Należy także
na wiele sposobów:
pamiętać, że konieczne jest zażywanie bardzo
" jest inhibitorem namnażania się komórek no-
wysokich dawek, ponieważ kurkumina jest słabo
wotworowych,
przyswajana przez ludzki organizm.
" wspomaga niszczenie zmutowanych komórek,
nie pozwalając im na rozprzestrzenienie się Typowa dawka do zastosowań w chorobach
w organizmie, nowotworowych to 3 g dostępnego biologicznie
ekstraktu kurkuminy wysokiej jakości od trzech
" hamuje przemianę komórek w komórki no-
do czterech razy dziennie.
wotworowe,
Aby zmniejszyć problemy z wchłanianiem, przy-
" łagodzi stany zapalne,
gotuj emulsję na bazie proszku z kurkuminy.
" wstrzymuje rozwój naczyń krwionośnych
W tym celu wymieszaj łyżkę stołową kurkuminy
odżywiających guzy nowotworowe,
z jednym lub dwoma żółtkami i jedną lub dwie-
" jest inhibitorem syntetyzowania białka od- ma łyżeczkami oleju kokosowego. Następnie
powiedzialnego za tworzenie się guzów no- wszystko zmiksuj.
wotworowych.
Innym sposobem poprawienia przyswajalności
kurkuminy jest wymieszanie łyżki stołowej
Jaki rodzaj kurkumy jest najlepszy?
proszku w 125 ml wrzącej wody (woda musi
Aby wykorzystać w pełni właściwości kurku-
się gotować w momencie dosypywania do niej
miny, wybieraj suplementy diety zawierające
proszku, ponieważ letnia woda jest mniej sku-
100% kurkuminy, czyli certyfikowany ekstrakt
teczna). Wodę z kurkuminą należy następnie
z kurkumy, który zawiera przynajmniej 95%
gotować przez dziesięć minut. Otrzymasz 12%
kurkuminoidów.
roztwór, który możesz pić po schłodzeniu. Napój
ma niestety lekko drewniany posmak.
Preparat nie może również zawierać żadnych
dodatków ani substancji pomocniczych (czyli
Pamiętaj też, że z czasem stężenie kurkuminy
substancji ułatwiających produkcję lub przecho-
w roztworze będzie spadać. Po około sześciu go-
wywanie). Producent powinien gwarantować
dzinach wyniesie ono jedynie 6%, więc najlepiej
najwyższą jakość na każdym z etapów produkcji
wypij przygotowany napój w ciągu piętnastu
 na etapie: korzystania z roślin uprawianych na
minut od jego sporządzenia.
glebach wolnych od zanieczyszczeń, odpowied-
niego procesu sadzenia, uprawy, zbioru, produkcji
oraz konfekcjonowania końcowego wyrobu.
Do celów kulinarnych zamiast mieszanki zwanej
curry kupuj kurkumę (najlepiej tę pochodzącą
z hodowli ekologicznych). Jedno z przeprowa-
dzonych badań naukowych wykazało, że przy-
11
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Zasadnicze znaczenie równowagi hormonalnej
Zasadnicze znaczenie
równowagi hormonalnej
To bardzo często zapominany klucz do zapobiegania nowotworom: dbanie
o utrzymanie hormonów na prawidłowym poziomie i zachowanie prawidłowej
równowagi hormonalnej (wzajemna równowaga wszystkich hormonów).
Jeżeli właściwie prowadzone terapie hormonalne często mogą zmniejszać ryzyko
zachorowania na raka, to nie są w żadnym przypadku panaceum mogącym raz na
zawsze zażegnać ryzyko rozwoju choroby nowotworowej. Za to prawdopodobne
jest, że gdy rak się już pojawi, to pacjent o zachowanej równowadze hormonalnej
będzie bardziej odporny na nowotwór złośliwy.
Inne badanie przeprowadzone na grupie kobiet
Hormony tarczycy
dotkniętych chorobą nowotworową wykazało,
Hormonami do skontrolowania w pierwszej kolej-
że trzy spośród nich, cierpiące na niewydolność
ności poprzez badanie krwi są hormony tarczycy.
tarczycy, nie przeżyły dłużej niż 16 miesięcy po
Wysoki poziom hormonów tarczycy, które stymu-
zdiagnozowaniu nowotworu, pomimo, że miały
lują odporność organizmu na każdym możliwym
guza piersi zlokalizowanego tylko w jednej piersi.
poziomie, może chronić przed pojawieniem się
Za to osiem kobiet ze stwierdzonym nadmiarem
nowotworu. Ich pierwsze działanie polega na
hormonów tarczycy (nadczynność tarczycy),
stymulowaniu pracy narządów limfatycznych
z czego wiele z rakiem w stadium zaawansowa-
(szpik kostny, grasica, węzły chłonne, śledziona ...).
nym  rak w obydwu piersiach lub rak z odle-
Doświadczenia w leczeniu infekcji suplementem
hormonów tarczycy dostarczyły optymistycz- głymi przerzutami, nowotworami uznawanymi
za znacznie bardziej złośliwe  przeżyły o wiele
nych wyników.
dłużej (pierwsza zmarła osiem lat po zdiagno-
Co więcje, wykazano podobne działanie w od-
zowaniu choroby, druga z ośmiu kobiet zmarła
porności na raka. Jedno z ważnych badań w tej
dwadzieścia lat póz
niej...).
dziedzinie  przeprowadzone przez doktora
Schwartz a  polegające na kontrolowaniu pa- Zalecone przez lekarza badanie krwi może wy-
cjentów z niewydolnością tarczycy w długim kazać ewentualny niedobór wspomnianych hor-
przedziale czasu wykazało, że ryzyko rozwoju monów. Bardzo często podawanie preparatu
choroby nowotworowej u nieleczonych lub niewy- zawierającego hormony tarczycy okazuje się
starczająco leczonych pacjentów wyniosło 70%. konieczne.
Najczęściej występującymi nowotworami były Najczęściej stosowany preparat będący mieszanką
guzy przewodu pokarmowego (okrężnicy, od- tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3) będzie
bytu), po nich nowotwory typowo kobiece (np. dawał najlepsze wyniki stymulacji odporności
rak szyjki macicy), wreszcie rak płuca i czasami i zapewniał lepszą jakość życia niż preparat zawie-
narządów układu chłonnego i krwiotwórczego rający wyłącznie hormon T4 (zubożony, ponieważ
(chłoniaki złośliwe i białaczki)18. nie posiada hormonu tarczycy T3, najbardziej
12
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Zasadnicze znaczenie równowagi hormonalnej
aktywnego z hormonów tarczycy), który jest
Równowaga hormonów żeńskich
najczęściej przepisywany przez lekarzy prowa-
Jeżeli szukałaś już informacji na temat raka piersi,
dzących leczenie i endokrynologów. Jednak, jeżeli
wiesz, że jest to rak hormonozależny, to znaczy
odkryte zostały niedobory hormonów tarczycy
wrażliwy na hormony. Inaczej mówiąc, czym
i melatoniny, nie należy sądzić, że suplementacja
dłużej jesteś narażona na działanie żeńskich
tych hormonów może sama w sobie sprawić, że
hormonów, tym ryzyko zachorowania na raka
rak zniknie. Kuracja taka może pomóc w życiu
piersi wzrasta (rak piersi może dotyczyć również
z rakiem i w bardziej skutecznym zwalczaniu go.
mężczyzn, ale w 99% przypadków chorują na
niego kobiety).
Klasyczne terapie przeciwnowotworowe, od chi-
rurgii po chemioterapię i radioterapię, pozostają
U kobiet, które wcześnie zaczynają miesiączko-
pomocne, a często decydujące w wyleczeniu raka
wać, a menopauzę przechodzą póz
no, lub które
lub przynajmniej zwalczaniu go w najlepszy moż-
przyjmują hormony żeńskie (estrogeny lub pro-
liwy sposób.
gesteron), ryzyko raka piersi jest podwyższone.
Liczne badania wyraz
nie wykazują tę zależność.
W póz
niejszych etapach mogą zostać przepisane
inne kuracje hormonalne, zależnie od rodzaju
Latem ubiegłego roku epidemiolog Lynn Rosen-
niedoborów (nawet hormonami płciowymi) po
berg (Uniwersytet Bostoński) na podstawie ba-
podpisaniu świadomej zgody (dokument zawie- dania przeprowadzonego na grupie liczącej ponad
rający zgodę pacjenta i wyszczególniający każdą 50 tysięcy afroamerykańskich kobiet stwierdził,
że ryzyko rozwoju szczególnie agresywnej formy
informację, jaka została mu udzielona na temat
zarówno procedur oraz korzyści, jak i potencjal- raka piersi wzrosło o 65% u kobiet zażywających
hormonalne tabletki antykoncepcyjne.
nego ryzyka, które ze sobą niesie).
Ryzyko uległo nawet podwojeniu u kobiet stosują-
Melatonina
cych antykoncepcję przez ostatnich pięć lat i które
Melatonina  główny hormon regulujący nasz
stosowały ją łącznie przez ponad dziesięć lat23.
rytm biologiczny  wydaje się również posia-
Dane te były powtórzeniem niepokojących wyni-
dać właściwości ochronne przeciw proliferacji
ków uzyskanych w 2002 roku z badania Women s
złośliwych komórek, w szczególności przeciw
Health Study nad hormonalną terapią zastępczą
komórkom raka piersi19, 20, 21, 22.
podczas menopauzy. To największe z przepro-
wadzonych dotychczas badań z udziałem ludzi
Do niedoboru melatoniny może dojść z różnych
musiało zostać natychmiast przerwane, gdy na-
powodów: wiek, praca w nieregularnych ramach
ukowcy stwierdzili, że u kobiet przyjmujących
czasowych, zaburzenia snu lub zażywanie le-
syntetyczne hormony występowało znacznie
ków nasennych, które blokują jej wytwarzanie.
podwyższone ryzyko raka piersi, zawału, incy-
W tych przypadkach można stosować melatoninę
dentu mózgowo-naczyniowego (udaru mózgu)
w dawkach od 2 do 3 mg w tabletkach o przedłu-
i zatorów.
żonym uwalnianiu zażywanych godzinę przed
pójściem spać.
Są to te same rodzaje hormonów syntetycznych,
które stosowane są w większości tabletek anty-
Hormony tarczycy i melatonina są dwoma hor-
koncepcyjnych.
monami, które dr Hertoghe  uznany międzyna-
rodowy ekspert w dziedzinie terapii hormonalnej
Należy jednakże zauważyć, że stosowane w Sta-
 w pierwszej fazie terapii adiuwantowej w przy- nach Zjednoczonych hormonalne terapie zastępcze
padku raka najczęściej przypisywał pacjentom
nie zawsze są identyczne z tymi stosowanymi we
w celu uzupełnienia niedoborów tych hormonów. Francji czy Polsce. W obu tych krajach czasami
13
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Zasadnicze znaczenie równowagi hormonalnej
używane są hormony  bioidentyczne , które nie Z drugiej strony badania nad wpływem fitoestro-
powinny wywoływać takiego samego zagrożenia genów na zdrowie są sprzeczne. Azjatki spożywają
zdrowotnego, chociaż nie ma co do tego całkowitej duże ilości soi bogatej w fitoestrogeny nazywane
pewności. izoflawonami. Historycznie stwierdza się u nich
cztero- do pięciokrotnie mniej zachorowań na
Jeżeli zażywasz hormonalne tabletki antykon-
raka niż u Amerykanek. Jednakże obserwacja
cepcyjne, usilnie zaleca się uwzględnienie innego
ta nie pozwala na wyciągnięcie definitywnych
środka antykoncepcyjnego (niehormonalnego),
wniosków. Wiele innych cech dotyczących ich
jak na przykład miedziana wkładka domaciczna,
trybu życia może wyjaśniać tę różnicę.
mało popularna, ale za to tańsza i o wiele dla
kobiet bezpieczniejsza. Badanie opublikowane w American Journal of
Clinical Nutrition dotyczące 15 tysięcy kobiet
Podczas menopauzy uzasadniony niepokój, który
w Holandii dowiodło, że izoflawony nie mają
może budzić zażywanie syntetycznych hormonów,
wpływu na ryzyko raka piersi, ale za to lignany,
popycha wiele kobiet do zastanowienia się, czy
inna kategoria fitoestrogenów, zmniejszały to
nie powinny wybrać fitoestrogenów.
ryzyko o 30%26.
Czy fitoestrogeny są cudowną
Nasiona lnu (ale nie olej z nich) są najbogatszym
substancją?
z
ródłem lignanów: 30 g nasion zawiera około
86 mg lignanów. Można je znalez
ć również, jednak
Fitoestrogeny to substancje naturalnie występu-
w znacznie mniejszej ilości, w innych nasionach
jące w roślinach podobne do hormonów.
(sezam, dynia, słonecznik, mak), w całych ziar-
Działanie fitoestrogenów zmienia się w zależności
nach oraz ich otrębach (żyto, owies, jęczmień),
od wrażliwości osobniczej, równowagi hormonal- jak również w małych owocach.
nej i oczywiście rodzaju fitoestrogenu.
Tymczasem, gdy szczegółowo przeczytasz infor-
W skrócie  jeżeli organizm produkuje za dużo
macje dotyczące tego badania, spostrzeżesz jak
estrogenów, fitoestrogeny mogą częściowo
trudne, niejasne i niepewne mogą być wnioski.
blokować ich negatywne skutki, natomiast w przy-
Morał z tej historii jest taki, że możesz spożywać
padku niedoborów mogą one zaspokoić część
fitoestrogeny bez obaw o skutki. Według Ame-
potrzeb24, 25. Są to substancje, które skupiły na
rican Institute for Cancer Research możesz bez
sobie zainteresowanie szczególnie na początku
problemu jeść soję, również, jeśli masz raka piersi.
2000 roku.
Nie zaszkodzi Ci to... ale nie jest to też zabójcza
Eksperci uważają obecnie, że pokrewieństwo
broń przeciw rakowi.
między fitoestrogenami i receptorami estrogenów
Niniejszy fragment pochodzi z Listu doktora
jest od 100 do 1000 razy słabsze niż hormonów
Thierry ego Hertoghe a (numer 1 z grudnia 2012 r.).
naturalnych i syntetycznych.
Naturalnie Zdrowym Być  Informacje o alternatywnych rozwiązaniach w leczeniu Naturalnie Zdrowym Być jest chroniony prawem autorskim. Przedruk bez zgody
wydawcy jest zabroniony, za wyjątkiem cytowania publikacji z powołaniem się na
Redaktor naczelny: Julien Venesson
z
ródło. Informacje zawarte w publikacji Naturalnie Zdrowym Być są publikowane
Konsultacja merytoryczna wydania polskiego: dr n. med. Małgorzata Sawicka
w celu informacyjnym i nie mogą być traktowane jako indywidualne porady
Konsultacja farmaceutyczna: mgr farm. Marcin Adamski
lecznicze. Zalecamy, aby przed rozpoczęciem jakiejkolwiek kuracji skonsultować
Tłumaczenie: Tatiana Saternus (Reddo Translations)
się z lekarzem lub terapeutą. Wydawca nie ma intencji wchodzenia ze swoimi
Redakcja wydania polskiego: Agnieszka Spólna
Czytelnikami w relację lekarz  pacjent. Wydawca nie odpowiada za niezawodność,
Poczta Zdrowia sp. z o.o. skuteczność ani za poprawne korzystanie z informacji zawartych w publikacji
Naturalnie Zdrowym Być, ani za problemy zdrowotne, które mogą wystąpić na skutek
Kontakt: [e-mail]
omawianych terapii. Poczta Zdrowia  wydawca Naturalnie Zdrowym Być  nie jest
Adres: ul. Marii Curie-Skłodowskiej 3/63, Białystok, NIP: 542-322-92-15
powiązana w jakikolwiek sposób z producentami preparatów, których nazwy są
KRS: 0000445450  Sąd Rejonowy w Białymstoku, XII Wydział Gospodarczy
Krajowego Rejestru Sądowego. Kapitał zakładowy: 6550,00 zł wymieniane w treści numeru.
14
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka piersi
Bliższe spojrzenie na raka piersi
Polskie Ministerstwo Zdrowia bije na alarm. We-
Co myśleć o mammografii?
dług zebranych przez nich danych rak piersi jest
Mammografia przesiewowa
pierwszą przyczyną zgonów u kobiet w wieku
 dopiero po pięćdziesiątce!
40 55 lat. Obliczono, że rak piersi jest najczęst-
szym nowotworem złośliwym w Polsce, niemal
Po wpisaniu słowa  mammografia w wyszu-
co czwarta kobieta, która zachoruje na nowotwór
kiwarce internetowej otrzymasz dziesiątki od-
złośliwy, zachoruje na raka piersi, oraz co 14. Polka
nośników do informacji naukowych, mniej lub
zachoruje na raka piersi w ciągu swojego życia27.
bardziej  poważnych , które podają, że badanie
to jest całkowicie bezbolesne, skuteczne w pro-
W swoim raporcie piszą również, że porównanie
filaktyce raka piersi i absolutnie bezpieczne.
współczynników umieralności na raka piersi
w Polsce z krajami o znacznie wyższej zachoro-
W Polsce, tak jak we Francji, badania przesiewowe
walności (w USA, Wlk. Brytanii, Holandii) wyka- w kierunku raka piersi zaleca się kobietom od
50. roku życia.
zuje, że ryzyko zgonu kobiet, które zachorowały
na raka piersi, jest w Polsce znacznie wyższe niż
Jednakże pierwsze wyniki wyszukiwania poka-
w krajach rozwiniętych.
zują coś zupełnie innego:
Sytuacja jest więc pilna. Jednakże ważne jest
" Specjaliści zajmujący się chorobami piersi
aby ze szczególną ostrożnością podchodzić do
twierdzą, że po 35. roku życia kobiety powin-
najbardziej znanej metody diagnostycznej  mam-
ny robić oba badania (USG i mammografię
mografii.  przyp. red.). (www.poradnikzdrowie.pl)
15
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka piersi
" Rutynowe badania powinny być wyko- programu bezpłatnych badań mammograficznych
nywane począwszy od 35. roku życia co (program  Wczesnego wykrywania raka piersi ).
2 lata, a powyżej 50. roku życia  raz w roku.
Zaproszenie otrzymały te kobiety, które nie ko-
(Luxmed)
rzystały z badania mammograficznego w ciągu
ostatnich 24 miesięcy oraz te, które otrzymały
" Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa
pisemne wskazanie do wykonania ponownego ba-
Onkologicznego, wykonywanie tego badania
dania mammograficznego po upływie 12 miesięcy.
zaleca się kobietom: od 40. do 50. roku życia
 raz na 2 lata, po 50. roku życia  raz w roku.
Rzeczywiste obniżenie
(www.medonet.pl)
śmiertelności?
Panuje więc przekonanie, że badania mammogra-
W 1980 roku na dwa zdiagnozowane przypadki
ficzne powinny przechodzić wszystkie kobiety
raka piersi przypadał jeden zgon i jedno wy-
po czterdziestce, a nawet już po 35. roku życia.
leczenie. W 2000 roku, pomimo niewielkiego
postępu w rodzaju leczenia, oficjalne statystyki
Czy to na pewno słuszne? Wcale nie.
podawały, że na cztery zdiagnozowane przypadki
Badanie, którego zasadność
raka piersi przypadał tylko jeden zgon, a trzy
się podważa
pacjentki wyleczono.
Przygotowane w 2000 roku duńskie sprawozdanie
Cóż za postęp! Wzrost szansy na wyleczenie o 50%
z opublikowanych wyników badań naukowych
wyraz
nie wykazał skuteczność oficjalnych kam-
wywołało prawdziwą burzę. Jego autorzy na
panii dotyczących zapobiegania nowotworom
łamach czasopisma Lancet (jednego z recenzo-
i uzasadniał ich dalsze prowadzenie. Tego właśnie
wanych czasopism medycznych) stwierdzili, że
oczekiwały organizacje, które otrzymują publiczne
 programy [profilaktyki raka piersi] nie mają
środki na wczesne diagnozowanie raka piersi.
żadnego uzasadnienia, ponieważ oparte są na
Jednakże za tymi liczbami ukrywa się inna rze-
niepotwierdzonych pionierskich badaniach .
czywistość, znacznie mniej kolorowa. Liczba
Rok póz
niej opublikowali oni pełniejszą wersję
zachorowań na raka piersi osiągnęła rozmiary
sprawozdania z wytycznymi Cochrane Collabo-
epidemii, podwajając się w tym samym przedziale
ration28.
czasu.
Wnioski pozostały niezmienne: zasadność pro-
Dwóch francuskich naukowców, Duperray oraz
wadzenia badań przesiewowych w kierunku
Junod, stwierdziło w 2006 roku, że zwiększenie
raka piersi polegająca na zmniejszeniu związanej
odsetka przeżycia wiąże się ze zwiększeniem
z chorobą śmiertelności jest poparta badaniami
 nadmiernego diagnozowania , czyli wykrywania
o słabej i potencjalnie subiektywnej metodologii.
tych przypadków raka, które charakteryzują się
niezwykle powolnymi postępami lub też są w fa-
Od tamtego czasu pojawiło się jeszcze wiele ba-
zie naturalnej remisji, a także raka  w miejscu
dań naukowych wykazujących ryzyko związane
(łac. in situ), czyli zmiany, która nie wykroczyła
z badaniami profilaktycznymi i przedstawiających
poza daną tkankę!29
w prawdziwym świetle korzyści z badań mam-
mograficznych.
Co gorsza, ogólna liczba zgonów spowodowanych
rakiem piersi wzrosła alarmująco o 25%, co ozna-
Ministerstwo Zdrowia nie zdecydowało się jednak
na uwzględnienie tego typu sugestii. Postanowio- cza niepowodzenie pseudopolitycznej kampanii
no, aby kobiety w wieku od 50 do 69 lat włączyć do dotyczącej walki z rakiem.
16
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka piersi
Nadmierne diagnozowanie przynosi więc nega- tywnych skutkach badań przesiewowych, bo
tywne efekty, nie tylko pod względem kosztów oznaczałoby to dla wielu osób, że nie troszczy
i niepotrzebnego stresu doświadczanego przez się o ich zdrowie.
kobiety, ale przede wszystkim ze względu na to,
Oczywiście przesiewowe badania mammograficz-
że prowadzi ono do poddawania się biopsjom czy
ne mogą przynosić korzyści, jak na to wskazują
zabiegom chirurgicznym (w tym mastektomii),
najnowsze dane (http://www.medscape.com/vie-
które nie byłyby potrzebne, gdyby nie wykryto
warticle/745484), jednakże ich skuteczność jest
zmian podczas badania mammograficznego.
przedmiotem debaty w środowiskach naukowych.
Zwrot o 180 stopni
Szczególnie podkreśla się konieczność informo-
wania kobiet o możliwości uzyskania  fałszywie
Obecnie na całym świecie podejście służb me-
dodatniego wyniku oraz o tym, że prawidłowy
dycznych ulega zmianie.
wynik badania mammograficznego wcale nie
W Stanach Zjednoczonych agencja ds. zapobiega-
oznacza braku nowotworu (tzw. wynik  fałszy-
nia chorobom (US Preventive Services Task Force)
wie ujemny ).
już od 2009 roku nalega, aby kobiety poniżej
Jakie problemy mogą
pięćdziesiątego roku życia nie poddawały się
już rutynowym badaniom mammograficznym, stwarzać rutynowe badania
mimo że podczas ostatnich dziesięciu lat zale-
mammograficzne?
cano to wszystkim kobietom, które ukończyły
Pierwszym zagrożeniem związanym z badaniem
czterdziesty rok życia.
mammograficznym jest ryzyko rozprzestrzenie-
Jednakże w Polsce, tak jak i we Francji, system
nia się niewielkich nowotworów związane ze
opieki zdrowotnej jest skostniały, a czynniki
stosunkowo dużym naciskiem wywieranym na
finansowe odgrywają zbyt wielką rolę, aby sta- tkanki piersi podczas badania. Te komórki rakowe,
nowisko władz uległo jakimkolwiek zmianom. choć łagodne w pierwotnej postaci, szybko się
uzłośliwiają po rozproszeniu.
Obawiam się, że trzeba będzie na nie bardzo
długo czekać, ponieważ żaden minister zdrowia Badanie mammograficzne wiąże się także z eks-
nie zaryzykuje poinformowania kobiet o nega- pozycją na promieniowanie rentgenowskie. We-
17
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka piersi
dług dr. Samuela Epsteina z Wydziału Zdrowia Jednak wiarygodne badania statystyczne wy-
Publicznego Uniwersytetu Stanu Illinois (USA),
kazały, że samobadanie piersi nie przyczynia
eksperta ds. raka piersi, który od dawna sprze-
się do zmniejszenia ryzyka zgonu spowodowa-
ciwia się kampanii badań przesiewowych.
nego rakiem piersi. Przyczynia się natomiast do
wzrostu liczby niepotrzebnych biopsji, a kobiety
je przeprowadzające częściej uważają, że mają
Piersi kobiet w okresie przed
raka. A to prowadzi do poddawania się kolejnym,
inwazyjnym badaniom.
menopauzą są szczególnie wrażliwe
na działanie promieniowania
Nie należy oczywiście podważać zasadności ba-
dań lekarskich (szczególnie badań palpacyjnych),
rentgenowskiego; każdy dodatkowy
dzięki którym można zdiagnozować i leczyć raka
rad promieniowania zwiększa ryzyko
piersi we wczesnym stadium jego rozwoju. Należy
raka piersi o około 1%, co w skali
jednak podkreślić, że wyżej wymienione ryzyko
dziesięciu lat �profilaktycznych badań
związane jest z badaniami przeprowadzanymi
przesiewowych daje łączne zwiększenie
przez osoby bez dostatecznej wiedzy medycznej.
ryzyka o 10%.
Przede wszystkim warto wiedzieć, że istnieje
bardziej skuteczna i mniej ryzykowna od mam-
mografii metoda badania: termografia.
Ponadto granica błędu w diagnostyce raka piersi
jest znacząca i wynosi nawet 6%. Oznacza to, że
Polega ona na wykonaniu zdjęć kamerą termo-
od 20 do 49% kobiet biorących udział w bada-
wizyjną, która rejestruje ciepłotę ciała i dzięki
niach przesiewowych uzyska przynajmniej jeden
której można uzyskać obrazy bez konieczności
wynik fałszywie dodatni na dziesięć przeprowa-
narażania pacjentki na promieniowanie lub
dzonych badań30.
uciskanie piersi.
Oprócz tego, że badania te mogą być niepotrzebne
Warto zapytać o nią lekarza podczas następnej
i/lub niebezpieczne, wywierają one na pacjentki
wizyty, lecz trzeba mieć świadomość, że w Polsce
ogromny wpływ emocjonalny, który może nawet
badanie to jest trudno dostępne (wykonuje się je
doprowadzić do szoku i rozwoju ciężkiej choroby.
m.in. w Centrum Diagnostyki i Terapii Laserowej
Nawet jeśli masowe badania przesiewowe dopro-
Politechniki A
ódzkiej).
wadzą do obniżenia śmiertelności oraz poprawią
Wnioski na temat profilaktyki
przeżywalność, należy rozważyć ich zasadność
w kategoriach korzyści i ryzyka dla wszystkich
raka piersi
grup wiekowych i kategorii pacjentów. Na razie
Naukowcy uważają, że 40% zachorowań na raka
nadal musimy trwać w niepewności.
piersi można by uniknąć w Stanach Zjednoczo-
Co w takim razie z samodzielnym
nych poprzez prostą zmianę stylu życia31. Zdrowe
badaniem piersi?
odżywianie się, optymalny poziom witaminy D
i dobre panowanie nad swoimi emocjami (redukcja
Niektórzy lekarze zalecali zamiast regularnych
przyczyn stresu) wraz z zaleceniami przedstawio-
badań mammograficznych samobadanie piersi,
nymi w poprzednim rozdziale mogłyby stanowić
które miało umożliwić uratowanie życia wielu
kobiet. fundament wszystkiego.
18
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka prostaty
Bliższe spojrzenie
na raka prostaty
Choć tak we Francji, jak i w Polsce nie było o tym
głośno, trzy lata temu w czasopiśmie British Me-
dical Journal opublikowano sensacyjne wyniki
rzany przez komórki prostaty; jego produkcja
badania dotyczącego podwyższonego stężenia
antygenu PSA w osoczu, które uznawane jest za zwiększa się podczas choroby lub po pojawieniu
objawy problemów z prostatą32.
się nowotworu.
W związku z wynikami tego badania rozpoczę-
Prostata (stercz) to męski gruczoł wytwarzają-
to też kampanię medialną mającą na celu za-
cy płyn nasienny. Gruczoł ten znajduje się pod
kończenie prowadzenia badań przesiewowych
pęcherzem. Zwiększone stężenie antygenu PSA
w kierunku raka prostaty za pomocą badania
w płynie nasiennym odnotowuje się w przypadku
stężenia antygenu PSA w osoczu. Na zakończe-
chorób prostaty. Ponieważ część antygenu PSA
nie tej kampanii w New York Times z 3 marca
przedostaje się do krwi, problemy z prostatą
2010 r. opublikowano artykuł autorstwa
można także wykryć za pomocą badania krwi.
dr. Richarda Ablina  tego samego, który odkrył
antygen PSA w roku 1970! Stężenie PSA rośnie w kilku przypadkach: przy
zapaleniu gruczołu krokowego, przy łagodnym
Dr Ablin zaatakował ideologię  kompletnego za-
przeroście prostaty (tej słynnej chorobie, która
pobiegania , zachęcającą wszystkich mężczyzn,
zmusza mężczyzn do wstawania w nocy w celu
w tym tych całkowicie zdrowych, do zgłaszania
pójścia do toalety), a także u tych mężczyzn,
się na badania, których efektem może być spirala
u których rozwija się nowotwór prostaty.
kolejnych kosztownych i niebezpiecznych badań
i zabiegów o potencjalnie katastrofalnych skut-
Ideologia  zapobiegania
kach.
Można więc wywnioskować, że wystarczy pro-
Niestety echa tego badania (opublikowanego w ję-
ste badanie, aby można było wykryć problemy
zyku angielskim) nie dotarły do wszystkich krajów
z prostatą już na początku ich powstania; jednak
europejskich. W dalszym ciągu na ogromną skalę
zarówno lekarze, jak i przemysł farmaceutyczny
prowadzi się badania przesiewowe na obecność
nieszczególnie się z tego ucieszyli. Sam pomysł
antygenu PSA. Co roku setki tysięcy mężczyzn
wydaje się być całkiem rozsądny: tak jak w przy-
przechodzą niepotrzebne katusze. Wielu z nich
padku pożarów lasu, z chorobą lepiej jest walczyć
musi poddać się biopsji prostaty lub bolesnemu
w jej wczesnym stadium. Niestety, jak to często
i zupełnie niepotrzebnemu zabiegowi usunięcia
w życiu bywa, wcale nie jest to takie proste.
tego gruczołu.
Nasi Czytelnicy muszą więc zapoznać się z obiek- Wyniki badań nigdy nie dają stuprocentowej
tywnymi informacjami dotyczącymi problemów pewności. Ponadto, czasami w ramach badań
z prostatą.
wykrywane są  problemy , które nie istnieją.
Na przykład badanie mammograficzne może
PSA i prostata
wykryć obecność komórek nowotworowych,
PSA oznacza Prostate-Specific Antigen, czyli  swo- które nigdy nie spowodują pogorszenia jakości
isty antygen sterczowy . PSA to enzym wytwa- życia czy skrócenia życia kobiety.
19
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka prostaty
Podobnie wygląda to w przypadku prostaty:
ryzyko związane z rakiem prostaty jest moc-
no przesadzone.
Ryzyko zachorowania na raka prostaty
jest wyolbrzymione
Wiąże się to z nadmierną obawą przed zachoro-
waniem na raka prostaty  obawą, która nie
znajduje potwierdzenia w liczbach. Liczby mogą
być przerażające: w Polsce co roku 9 tysięcy męż-
czyzn dowiaduje się, że ma raka prostaty. I choć
świadomość zachorowania na raka nie jest niczym
przyjemnym, należy zwrócić uwagę na fakt, że
rak prostaty to szczególny rodzaj nowotworu.
się chorobą, która z pewnością doprowadzi do
Twojej śmierci  o ile będziesz żyć wystarczająco
Komórki nowotworowe znajdują się w każdej pro-
długo, żeby się o tym przekonać!
stacie (tak samo jak w każdym innym narządzie).
Nasz układ odpornościowy pracuje bezustannie,
80% mężczyzn z rakiem prostaty
próbując zniszczyć te komórki, używając w tym
umiera z całkiem innych przyczyn
celu przede wszystkim komórek NK (ang. Natural
W przypadku raka prostaty jest to dokładnie
Killer   naturalny zabójca ).
82,25% mężczyzn, u których zdiagnozowano
Tak więc w większości przypadków wykryte
nowotwór i którzy umarli z całkiem innych przy-
w badaniach komórki nowotworowe nie prze-
czyn. Musimy także zwrócić uwagę na  przyczyny
kształcają się w rzeczywiste guzy. Liczba komórek
chorób opisywane przez współczesną medycynę.
nowotworowych w naszym organizmie rośnie
Obecnie nikt nie wydaje się umierać z przyczyn
z wiekiem. Dzieje się tak szczególnie w przypadku
naturalnych. Lekarze zawsze muszą znalez
ć jakąś
prostaty; jednakże jest to całkowicie naturalne
 przyczynę : często czytamy, że znany artysta
zjawisko. Jest ono naturalne do tego stopnia, że
zmarł w wieku 97 lat na tę czy inną  chorobę .
lekarze doszli do wniosku, iż wszyscy mężczyz
ni
Moim zdaniem, każdy, kto umiera w wieku 85
w wieku 90 lat mają raka prostaty!
lat i więcej, umiera z przyczyn naturalnych. Nie
Związane jest to z faktem, że podczas biopsji
dotyczy to oczywiście osób, które rozbiły sobie
istnieją ogromne szanse na pobranie komórek
głowę czy otrzymały postrzał w klatkę piersiową.
nowotworowych. Jednakże wzrost liczby ko-
" Głównym powodem odwrotu od zakrojo-
mórek nowotworowych w prostacie odbywa się
nych na szeroką skalę badań przesiewowych
w większości przypadków niezmiernie powoli.
pod kątem raka prostaty w USA jest fakt, że
I to tak powoli, że pomimo pojawienia się guza,
podwyższone stężenie antygenu PSA we krwi
80% mężczyzn, u których wystąpi  nowotwór
nie oznacza raka. Mimo że większość lekarzy
prostaty nie zdąży nawet tego zauważyć, bo...
i urologów uważa, że stężenie antygenu PSA
umrą oni z całkiem innych przyczyn!
ponad 4 ng/ml oznacza pojawienie się pro-
Należy w tym miejscu przytoczyć słowa kome- blemu, warto wiedzieć, że 80% mężczyzn,
diowego dr. Knocka: Każdy zdrowy człowiek to
u których stężenie antygenu PSA wynosi
w rzeczywistości chory, którego chorobę się igno- pomiędzy 4 a 10 ng/ml choruje na łagodny
ruje. W związku z tym, Szanowny Czytelniku, są przerost gruczołu krokowego, który nie ma
spore szanse, że i Ty, nawet jeśli czujesz się do- nic wspólnego z rakiem, a także, że wynik taki
skonale, możesz być dotknięty wolno rozwijającą może być spowodowany innymi przyczynami,
20
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka prostaty
na przykład stanem zapalnym lub przyjmo- uzasadniać, twierdząc, że zrobiliśmy to, co w tej
waniem leków (takich jak ibuprofen). sytuacji uznaliśmy za najlepsze .
" Rak prostaty może wiązać się z obniżeniem
Wnioski?  Świat medyczny musi przejrzeć na oczy
stężenia antygenu PSA we krwi.
i przestać zalecać badania stężenia antygenu PSA
na tak ogromną skalę. Dzięki temu zaoszczędzi-
" Badanie stężenia antygenu PSA jest jak rzut
my miliardy dolarów, a pacjenci nie będą musieli
monetą: pozwala ona na zdiagnozowanie
przechodzić nieefektywnego leczenia i cierpieć
jedynie 3,8% przypadków raka; oznacza to,
z powodu skutków ubocznych .
że 96,2% nowotworów pozostaje niezdia-
gnozowane!
Badania PSA są przydatne
w niektórych okolicznościach
" Badania pozwalające określić stężenie antyge-
nu PSA we krwi służą co prawda wykryciu
Według doktora Ablina badania krwi w celu ozna-
raka, ale nie potrafią jednoznacznie określić,
czenia poziomu PSA nie odgrywają żadnej roli
czy jest to łagodny i powoli rozwijający się
w profilaktyce raka prostaty. Testy te są przydatne
nowotwór, który nie przysparza problemów,
tylko w przypadku osób u których zdiagnozo-
czy też jest to bardziej agresywny rodzaj raka.
wano już raka prostaty w celu monitorowania
The New England Journal of Medicine, szanowane skuteczności leczenia lub u mężczyzn, u których
czasopismo medyczne, opublikowało w 2009 r. w rodzinie występował rak prostaty. W tych
wyniki dwóch badań związanych ze stężeniem
dwóch przypadkach znaczny i szybki wzrost PSA
antygenu PSA; jedno z tych badań przeprowa- we krwi może oznaczać chorobę nowotworową
dzono w Europie, a drugie  w Stanach Zjedno-
lub jej nawrót.
czonych. W badaniu amerykańskim wykazano,
Co myśleć o operacji prostaty?
że w okresie do siedmiu do dziesięciu lat  zapo-
bieganie za pomocą badań stężenia antygenu
Większości mężczyzn, u których zdiagnozowano
PSA nie zmniejszyło odsetka zgonów u mężczyzn
raka, proponuje się operację wycięcia prostaty,
w wieku ponad 55 lat.
nie dając im szczegółowych informacji dotyczą-
cych ich choroby i celu zabiegu. Mogłoby im to
W badaniu prowadzonym w Europie stwierdzono
pomóc w świadomym podjęciu decyzji o poddaniu
niewielkie obniżenie odsetka zgonów; jednakże,
się takiej operacji bądz
zrezygnowaniu z niej.
aby zapobiec jednemu zgonowi, należało poddać
badaniom przesiewowym aż 1410 mężczyzn, a 48
Nie mogą oni podjąć właściwej decyzji ponieważ:
z nich musiało poddać się leczeniu. Oznacza to, że
47 mężczyzn przeszło zabieg, który być może nie " nie wiedzą dokładnie, do czego służy prostata;
był konieczny, za to najprawdopodobniej sprawił, stąd nie mają najmniejszego pojęcia o tym, jak
że pozostaną impotentami lub nie będą w stanie
wygląda życie bez prostaty;
trzymać moczu do końca życia!
" nie wiedzą, jakie ryzyko wiąże się
Wyjaśnienie podane przez dr. Ablina mrozi krew z operacją;
w żyłach: według niego  ta ogromna fala badań
" myśl o tym, że ma się  raka , jest na tyle
przesiewowych [w USA] napędzana jest chęcią
przerażająca  co jest całkowicie zrozumiałe
zysku . Dodaje on również, że dzięki tym ba-
 że są gotowi poddać się operacji, po której
daniom  powstała ogromna gałąz
przemysłu
będą inwalidami, jeśli tylko pozwoli to na
skupiona wokół problemów z prostatą.  Niestety,
 pozbycie się problemu;
medycyna nie jest oparta na faktach naukowych:
dokonujemy wyborów, a następnie próbujemy je " nie znają alternatywnych rozwiązań.
21
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bliższe spojrzenie na raka prostaty
Pomimo to każdego roku setki tysięcy mężczyzn
Zabieg, który zmienia mężczyzn
poddawanych jest zabiegowi usunięcia prostaty,
w kobiety
nawet gdy cierpią na raka  niskiego ryzyka ,
Konwencjonalna metoda leczenia prostaty polega
a przewidywane wydłużenie życia wynosi 10 lat!
na chirurgicznym usunięciu prostaty, co często
prowadzi do nietrzymania moczu i impotencji,
To Ty musisz podjąć decyzję
w połączeniu z  hormonoterapią , która w sztucz-
To nie Twój lekarz, ale to Ty będziesz musiał
ny sposób zmniejsza poziom męskiego hormonu
 testosteronu.
wstawać wiele razy w nocy z powodu potrzeby
oddania moczu. Również Ty sam będziesz musiał
To powoduje, że nie tylko nie będziesz już mógł
znosić niemoc, nie mogąc już zaspokajać pragnień
fizycznie uprawiać miłości, ale nawet już nie bę-
swojej żony.
dziesz miał na nią ochoty. Już nic nie odczujesz,
nawet przy kontakcie z najbardziej prowokującym
Jeżeli lekarz zdiagnozuje u Ciebie raka, jego pierw-
stworzeniem, i nawet mała niebieska tabletka
szym zadaniem jest wyleczenie Cię z niego. To cał-
ułatwiająca erekcję Ci nie pomoże.
kiem normalne. Leczenie chorych to jego zawód.
Tak jak kobieta po menopauzie będziesz cier-
Będzie Cię leczył, starając się maksymalnie ogra-
piał na uderzenia gorąca i nocne poty. Twoje
niczyć  szkody uboczne . Jednak jego naturalnym
mięśnie zaczną wiotczeć, a Twoja pamięć ucie-
odruchem jest wykonywanie swojego zawodu:
kać. Zaczniesz przybierać na wadze, a gruczoły
jeżeli jest chirurgiem, będzie Cię operował, jeżeli
piersiowe zaczyną Ci rosnąć! (W języku me-
jest radioterapeutą, zastosuje promieniowanie,
dycznym nazywane jest to ginekomastią). Co
a chemioterapię, gdy jest onkologiem.
gorsze, jest bardzo prawdopodobne, że staną
się one bolesne.
Jednak dla Ciebie najważniejszym celem nie jest
pozbycie się raka: Twoim celem jest żyć jak najdłu-
I nie było jeszcze wspomniane o ryzyku zabiegów
żej, najlepiej zachowując przy tym najważniejsze
chirurgicznych: prostata jest gruczołem wielkości
orzecha usytuowanym w miejscu o szczególnie funkcje.
trudnym dostępie, pod pęcherzem moczowym, za
W wielu innych przypadkach raków oznacza to
kością łonową. Ponieważ znajduje się ona kilka
praktycznie to samo: abyś mógł żyć lepiej i dłużej,
milimetrów od pęcherza moczowego i odbytu
gdyż najwyższym priorytetem jest wyleczenie
i jest otoczona wieloma naczyniami krwionoś-
Cię z raka  zapewnienie, abyś nie miał już guza.
nymi  najmniejszy nieszczęśliwy ruch skalpela
może być katastrofalny.
A to pociąga za sobą chirurgię, promienie, che-
mioterapię.
 Nawet doświadczony chirurg może zakończyć
operację w morzu krwi, nie mając możliwości
Jednak przypadek raka prostaty jest inny. Ponie-
prawidłowego widzenia tego, co stara się usu-
waż jest to rak, który rozwija się powoli, musisz
nąć  tłumaczy dr Mark Scholz, specjalista od
zdawać sobie sprawę z faktu, że będziesz jeszcze
chorób prostaty33.
długo żył po diagnozie. Zmienia to sposób patrze-
Nienaruszenie maluteńkich nerwów erekcyjnych
nia na działania niepożądane zastosowanej terapii.
(zapewniających mężczyz
nie zdolność erekcji) jest
Będą one ciążyć na Twoim życiu przez wiele lat.
mistrzowskim wyczynem. Nerwy te są cieńsze od
W zależności od Twojego wieku, stanu cywilnego,
włosa i niewidoczne gołym okiem. Nie powinno
trybu życia możesz podjąć lub nie podjąć ryzyka.
dziwić zatem, że nawet z najlepszymi chirurgami
50% mężczyzn po zabiegu dotyka impotencja. Nikt nie może zadecydować o tym za Ciebie.
22
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Bibliografia
y
ródła:
1. http://www.nytimes.com/2012/10/28/magazine/the- 19. Mills E, Wu P, Seely D, Guyatt G. Melatonin in the
island-where-people-forget-to-die.html treatment of cancer: a systematic review of randomized
controlled trials and meta-analysis. J Pineal Res. 2005
2. Satia J.A., Patterson R.E., Herrero R., Jin F., Dai Q., King
Nov;39(4):360 6.
I.B., Chen C., Kristal A.R., Prentice R.L., Rossing M.A.
Study of diet, biomarkers and cancer risk in the United
20. Bartsch C, Bartsch H. Melatonin in cancer patients
States, China and Costa Rica. Int. J. Cancer, 82: 28 32,
and in tumor-bearing animals. Adv Exp Med Biol.
1999.
1999;467:247 64.
3. Michels KB, Rosner BA, Chumlea WC, Colditz GA, Willett
21. Cos S, Fernandez R, Guezmes A, Sanchez-Barcelo EJ.
WC. Preschool diet and adult risk of breast cancer. Int J
Influence of melatonin on invasive and metastatic
Cancer. 2005 Aug 10.
properties of MCF-7 human breast cancer cells. Cancer
Res. 1998 Oct 1;58(19):4383 90.
4. King IB, Kristal AR, Schaffer S, Thornquist M, Goodman
GE. Serum trans-fatty acids are associated with
22. Lissoni P, Rovelli F, Frassineti A, Fumagalli, L, Malysheva
risk of prostate cancer in beta-Carotene and Retinol
O, Conti A, Maestroni G. Oncostatic activity of pineal
Efficacy Trial. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2005
neuroendocrine treatment with the pineal indoles
Apr;14(4):988 92.
melatonin and 5-methoxytryptamine in untreatable
5. Freudenheim JL, Marshall JR, Vena JE, Laughlin metastatic cancer patients progressing on melatonin
R, Brasure JR, Swanson MK, Nemoto T, Graham S. alone. Neuroendocrinol Lett. 2000;21(4):319 23.
Premenopausal breast cancer risk and intake of
23. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev August 2010 19;
vegetables, fruits, and related nutrients. J Natl Cancer
2073. July 20, 2010.
Inst. 1996 Mar 20; 88(6):340 8.
24. Pizzorno JE Jr, Murray Michael T (Ed). Textbook of
6. Am J Clin Nutr 2013 ajcn.049494.
Natural Medicine, Churchill Livingstone, �tats-Unis,
7. J Steroid Biochem Mol Biol. 2007 Mar;103(3 5):708 11.
troisiŁme �dition, 2006, pages 1890 ą 1892.
8. Cannell JJ, Hollis BW. Use of vitamin D in clinical practice.
25. The Natural Pharmacist (Ed). Natural Products
Altern Med Rev. 2008 Mar;13(1):6 20.
Encyclopedia, Herbs & Supplements  Isofl avones +
Lignans, ConsumerLab.com.
9. Willer A. Reduction of the individual cancer risk by
physical exercise. Onkologie. 2003 Jun;26(3):283 9.
26. Am J Clin Nutr February 2004 vol. 79 no. 2 282 288.
10. Moore L, Fradet Y. Lifetime occupational physical
27. http://www2.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b3&ms=0
activity and incidental prostate cancer (Canada). Cancer
&ml=pl&mi=0&mx=0&mt=&my=247&ma=5225
Causes Control. 2000 Sep;11(8):759 64.
28. Olsen O, Głtzsche PC. Cochrane review on screening
11. Patel AV, Callel EE, Bernstein L, Wu AH, Thun
for breast cancer with mammography. Lancet. 2001;
MJ. Recreational physical activity and risk of
358:1340 2.
postmenopausal breast cancer in a large cohort of US
women. Cancer Causes Control. 2003 Aug; 14(6):519 29. 29. Faut-il arręter le programme fran�ais de d�pistage du
cancer du sein par mammographie ? M�decine. Volume
12. Matthews CE, Shu XO, Jin F, Dai Q, Hebert JR, Ruan ZX,
2, Num�ro 8, 340 2, Octobre 2006, Editorial DOI:
Gao YT, Zheng W. Lifetime physical activity and breast
10.1684/med.2006.0002
cancer risk in the Shanghai Breast Cancer Study.: Br
J Cancer. 2001 Apr 6;84(7):994 1001. Cancer: the
30. Jłrgensen KJ, Głtzsche PC, Overdiagnosis in publicly
improvement with thyroid treatment?
organised mammography screening programmes:
systematic review of incidence trends, BMJ,
13. J Nutr Biochem. 2012 Jun;23(6):591-601.
2009;339:b25.
14. Cancer Prev Res (Phila). 2008 Oct;1(5):385-91.
31. http://health.usnews.com/healthnews/blogs/on-
15. Mol Pharmacol. 2009 Jul;76(1):81-90.
women/2009/09/03/4-steps-to-take-now-to-lower-
yourbreast-cancer-risk
16. Biol Pharm Bull. 2010;33(8):1291-9.
32. Hawkes N. Prostate screening: is the tide turning
17. Cancer Lett. 2010 Jul 1;293(1):65-72.
against the test? BMJ 2010;340:c1497.
18. Schwartz SBS. The relationship of thyroid deficiency to
cancer: a 50-year retrospective study. J IAPM, 1977, 6 33. Ralph Blum et Dr Mark Scholz, Touche pas ą ma
(1):9. prostate, Thierry Souccar Editions, 2012, p. 74.
23
Rak: Wszystkie naturalne rozwiązania
NATURALNIE
Zdrowym Być
Poczta Zdrowia sp. z o.o.,
Białystok, ul Marii Curie-Skłodowskiej 3/63
NIP: 542-322-92-15
KRS 0000445450  Sąd Rejonowy w Białymstoku,
XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego.
Kapitał zakładowy 5 000,00 zł.
www.PocztaZdrowia.pl
NATURALNIE
Zdrowym Być