Cechy eposu homeryckiego na przykładzie „Iliady” i „Odysei”




Cechy eposu homeryckiego na przykładzie „Iliady” i „Odysei” / [Drukuj prace]Epos (inaczej epopeja) to główny gatunek epicki wykształtowany w starożytności, który później zastąpiła powieść. Epopeja jest rozbudowanym utworem wierszowanym przedstawiające dzieje mitycznych, legendarnych lub historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności narodowej. W epopei na plan pierwszy wysuwa się fabuła, narrator wszechwiedzący i obiektywny - ujawnia się w inwokacji, całość zaś ujawnia z epickim dystansem.

Akcja utworu „Iliada” skupia się wokół jednego wątku, który zapowiedziany jest w pierwszych słowach inwokacji - „gniew Achilla”. Cechy niektórych poematów Homera świadczą o tym, że istniały pierwotnie jako opowieści czy pieśni w formie ustnej (np. stałe epitety „szybkonogi Achilles” czy „gromowładny Dzeus” powtarzają się jako sygnały początku i końca wypowiedzianej kwestii), później zaś, gdy Grecy znali już pismo powstały eposy (kompozycja całości i jednorodny temat).

Epopeja antyczna w swych założeniach była utworem o budowie epizodycznej. Składała się z części, z których każda stanowiła odrębną jednostkę, część fabularną. Bohater epopei antycznej był kreowany na człowieka o charakterze ukształtowanym w sposób typowy dla okresu, środowiska w jakim żył, miał być tak wykreowany, aby był godny podziwu. W zakresie dotyczącym treści akcji epopei antycznej, toczyć się miała w okresie ważnych wydarzeń historycznych dla danego narodu.

Na plan pierwszy wysuwa ,się fabuła, narrator - wszechwiedzący i obiektywny ujawnia się w inwokacji. Styl podniosły, dostosowany do heroicznych czynów bohaterów, obfituje w realistyczne opisy ważnych przedmiotów i sytuacji. „Iliada” była przeznaczona do głośnej recytacji - pisana heksametrem składającym się daktyli lub spondejów. Narrator przedstawia wydarzenia z epickim dystansem, nie komentuje ich, nie ocenia. Rozbudowane porównanie tworzące obrazy poetyckie i podnoszące nastrój (pojedynek Achillesa z Hektorem). Dokładność opisu, każda sytuacja opisywana kolejno (nie przedstawia czynności równoczesnych). Każdy gest, szczegół. Bohaterowie są herosami - półbogami, są wyidealizowani. Inwokacja skierowana do bogów. Występuje paralelizm akcji - dwa ciągi wydarzeń, działalność ludzi i działalność bogów (realistyczny i nadzmysłowy). O końcowym wyniku decyduje przeznaczenie (Mojra), któremu podlegają zarówno ludzie jak i bogowie - Mojra jest wyrazem niezmiennego porządku świata. Brak wyraźnej pomiędzy ludźmi i bogami. Bogowie nie przewyższają ludzi pod względem etycznym. Drobiazgowe tło polityczno-społeczne, ekonomiczne, historyczne.



Cechy epopei:

 występuje inwokacja

 porównania homeryckie(czyli rozbudowane-jedna część porównania jest samoistnym obrazem poetyckim)

 epitety złożone(przym+rzecz :gromowładny Zeus)

 pozycja narratora(ukazuje zdarzenia z dystansem, nie ocenia, nie krytykuje)

 dwie płaszczyzny zdarzeń(paralelizm-dwupłaszczyznowość-obok świata realistycznego występują wydarzenia fantastyczne, obok płaszczyzny boskiej występuje płaszczyzna ludzka, bogowie ingerują w świat ludzi)

 idealizacja, heroizacja człowieka

 obok bogów i ludzi występują herosi

 sceny batalistyczne i bitewne

 opisy pełnią funkcję retardacyjną; zatrzymują akcję

 Homer stosuje zasadę mimetyzmu, ale jednocześnie ją narusza poprzez cudowność świata przedstawionego

 Heksametr w Iliadzie

 podział na 24 księgi

 narrator wszystkowiedzący



„ILIADA” Homer

 posiada inwokację

 treść utworu nie jest ściśle związana z tytułem

 utwór o tematyce batalistycznej i bohaterskiej

 główny bohater Achilles

 porównania homeryckie

 epitety złożone, zasada mimetyzmu

 utwór niezwykle dojrzały artystycznie







„ODYSEJA” Homer

 występowanie inwokacji

 bohaterem utworu jest Odyseusz

 świat przedstawiony kształtują jego baśniowe przygody

 treść utworu stanowią opowiadania o 10-letniej tułaczce po morzu Odyseusza

 retrospekcje i narracja bohatera

 utwór bardzo obszerny -12 000 wierszy

 bogowie ingerują w świat ludzi