Inflacja - jest to wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce narodowej, w wyniku czego obniża się siła nabywcza pieniądza.

Proces odwrotny czyli spadek poziomu cen - określany jest mianem deflacji.

Rodzaje inflacji w zależności od jej tempa :
- pełzająca 3-5katastrofalna % rocznie
- krocząca 5-10% rocznie
- galopująca 10-50% rocznie
- hiperinflacja ponad 50% rocznie
- hiperinflacja katastrofalna - ceny rosną z dnia na dzień. System pieniężno-kredytowy uległ załamaniu lub/i państwo podejmuje ostrą interwencję.

W okresie do II Wojny Światowej wzrost ogólnego poziomu cen zdarzał się wówczas, gdy :
1. Następowało odejście od zasad emisji pieniądza papierowego, których przestrzeganie było niezbędne dla utrzymania systemu waluty. Zdarzało się to najczęściej w okresach gwałtownego wzrostu wydatków budżetowych, najczęściej w związku z powodu wojen.
2. Zwiększała się podaż złota i srebra w warunkach waluty kruszcowej np. w Europie w XV wieku
3. W gospodarce narastało cykliczne ożywienie koniunktury. Wzrost cen podczas ożywienia był jednak równoważny z ich spadkiem w fazach cyklicznych kryzysów.

Po 2 Wojnie Światowej ceny w przebiegu cyklu straciły swoją pierwotną dwukierunkową elastyczność. W miejsce tego pojawił się proces najczęściej powolnego wzrostu ogólnego poziomu cen. W niektórych tylko okresach inflacja pełzająca(lub krocząca) przechodziła w inflację galopującą.


Hiperinflacja - występowała bądź występuje w niektórych krajach Ameryki Środkowej, Afryki, w Izrealu oraz krajach Europy przechodzących transformację systemu społeczno-gospodarczego w kierunku gospodarki rynkowej.




PRZYCZYNY INFLACJI
I Monetarne
1. Pochodzenia krajowego
a) inflacja kredytowa, która może powstać w wyniku błedów popełnionych w polityce banku centralnego - polityka łatwego pieniądza.
b) inflacja gotówkowa spowodowana przyspieszeniem szybkości krążenia pieniądza.
2. Pochodzenia zewnętrznego, związane z bilansem płatniczym - inflacja importowana.
a) Stopa inflacji za granicą jest wyższa niż w kraju. Wówczas przy stałych kursach wymiany pojawiają się nadwyżki w bilansie płatniczym. Ich konsekwencją jest dopływ dewiz do banku centralnego i wzrost ilości pieniądza w obiegu.
b) spadek stopy procentowanej za granicą. Spowoduje do dopływ kapitału z zagranicy.

II Niemonetarne
1. Pochodzenia krajowego
a) inflacja pobudzona przez państwo. Związane jest to z gwarancją państwa dotyczącą pełnego zatrudnienia. Realizacja tych gwarancji prowadzi do wzrostu wydatków budżetowych i częstych deficytów budżetowych finansowanych kredytami bankowymi.
b) wzrost skłonności o inwestowania, w warunkach pełnego zatrudnienia czynników wytwórczych.

2. Przyczyny związane z handlem zagranicznym
a) odpływ wyeksportowanych dóbr z rynku krajowego
b) restrykcje eksportowe za granicą powodujące braki niektórych ważnych surowców w gospodarce danego kraju



Inflacja spowodowana naciskiem kosztów - tylko przyczyny o charakterze nie monetarnym.

1. Pochodzenia krajowego
a) nacisk podatków wliczonych w ceny
b) wzrost kosztów socjalnych
c) państwowe regulacje cenowe i państwowe ograniczenia importu
d) inflacja spowodowana walką o podział dochodów

Związki zawodowe dążą do wzrostu udziału płac w dochodach ze sprzedaży przedsiębiorstw, natomiast przedsiębiorstwa bronią zysków rekompensując wzrost płac poprzez wzrost cen swoich wyrobów - spirala cen i płac.

2. Pochodzenia zewnętrznego
a) działalność monopoli międzynarodowych
b) pogarszanie terms of trade



TEORIW WYJAŚNIAJĄCE INFLACJĘ

I. Ilościowa teoria pieniądza - II dziesięciolecie XX wieku - Irving Fisher

Jej jądrem jest ilościowe równanie obiegu pieniądza

MV = PYr

V - szybkość obiegu pieniądza
Yr - dochód realny

Zmiany ilości pieniądza w obiegu (M) pociągają za sobą proporcjonalne zmiany poziomu cen.


Do teori ilościowej nawiązuje współczesna, zmodyfikowana wersja monetaryzmu.