y
RÓDA
A MYŚLI FILOZOFICZNEJ
dr Jarosław Kucharski
[e-mail]
� Jarosław Kucharski
Najkrótsza definicja filozofii
Filo sofia  gr. umiłowanie mądrości
� Jarosław Kucharski
Podstawowe pytania filozoficzne
Co istnieje?
Jak byty istnieją?
Co można poznać?
Jakie są ograniczenia poznania?
Jakie są ograniczenia poznania?
Co należy czynić? (jak żyć?)
Co to jest piękno?
� Jarosław Kucharski
Podstawowe pytania filozoficzne
Co istnieje?
ONTOLOGIA
Jak byty istnieją?
EPISTEMO-
Co można poznać?
LOGIA
LOGIA
Jakie są ograniczenia poznania?
Jakie są ograniczenia poznania?
Co należy czynić? (jak żyć?)
ETYKA
Co to jest piękno?
ESTETKA
� Jarosław Kucharski
Koncepcje przedfilozoficzne
Przed pojawieniem się filozofii, na pytania filozoficzne
odpowiadały religie.
W swoich odpowiedziach odwoływały się do istnienia
bytów nadprzyrodzonych.
bytów nadprzyrodzonych.
Żeby uznać odpowiedzi religijne, konieczna była wiara
w ich słuszność.
� Jarosław Kucharski
Tales z Miletu
Pytanie o arche
Arche  zasada, początek, z
ródło, praprzyczyna
TALES Z MILETU
624-536 pne.
Według Talesa arche była woda.
Pierwsza odpowiedz
, która nie odwoływała się do
objawienia lub wiedzy religijnej, ale była wynikiem
obserwacji świata i rozumowania.
� Jarosław Kucharski
Krytyka koncepcji
Talesa z Miletu
ANAKSYMANDER ANAKSYMENES
610-546 pne. 585-525 pne.
ANAKSYMANDER  woda nie może być arche. Jest
postrzegalna zmysłowo.
Właściwym arche jest apeiron (bezkres).
ANAKSYMENES  apeiron nie jest poza światem,
istnieje w świecie. Należy go utożsamić z powietrzem.
� Jarosław Kucharski
Heraklit z Efezu
Arche wszystkich rzeczy jest ogień.
HERAKLIT Z EFEZU
540-480 pne.
Wszystko powstaje i ginie  ogień jest wiecznym ruchem.
Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki  zmianie
ulega i rzeka i wchodzący.
ulega i rzeka i wchodzący.
Pantha rhei!  wszystko płynie.
Zmiana jako zasada wszechrzeczy.
Świat jest wieczny  wciąż powstaje i ginie. Nie został
stworzony przez żadnego boga.
� Jarosław Kucharski
Cechy myślenia filozoficznego
Myślenie oparte na rozumowaniu.
Krytyczne nastawienie w stosunku do zastanej wiedzy.
Poszukiwanie istoty rzeczy.
Poszukiwanie istoty rzeczy.
Racjonalne wyjaśnienie sensu świata i człowieka.
� Jarosław Kucharski
Istota myślenia filozoficznego
IMMANUEL KANT
1724-1804
Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z
niepełnoletności, w którą popadł z własnej
winy. Niepełnoletniość to niezdolność
człowieka do posługiwania się swym
człowieka do posługiwania się swym
rozumem, bez obcego kierownictwa. Zawinioną
jest ta niepełnoletniość wtedy, kiedy przyczyną
jej jest nie brak rozumu, lecz decyzji i odwagi
posługiwania się nimi bez obcego kierownictwa.
Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się
swym własnym rozumem  tak oto brzmi hasło
Oświecenia
� Jarosław Kucharski
(I. Kant Co to jest Oświecenie?)
Sapere aude!
IMMANUEL KANT
1724-1804
Nic  na wiarę  należy weryfikować przyjmowane
treści
 Krytyczne nastawienie
 Krytyczne nastawienie
Samodzielność myślenia  odejście od gotowych
systemów
Odwaga  rezygnacja z powszechnie
przyjmowanych przekonań
� Jarosław Kucharski
Zasady myślenia samodzielnego
Prawa logiki jako zasady rozumowania:
Precyzyjne definicje
Wnioski wynikające z przesłanek
Wnioski wynikające z przesłanek
Możliwość weryfikacji przedstawianych tez
Siła argumentacyjna
Otwarte przedstawianie założeń
Umiejętności retoryczne
� Jarosław Kucharski
Przyczyny różnic w filozofii
Krytyczne nastawienie  poszukiwanie błędów w
argumentacji poprzedników.
Samodzielność myślenia  brak akceptacji
stworzonych systemów
stworzonych systemów
Różne zestawy przyjętych założeń.
� Jarosław Kucharski
Elementy critical thinking
Critical thinking  myślenie precyzyjne
Metoda myślenia filozoficznego
Główne cechy:
Główne cechy:
Sztuka stawiania pytań
Umiejętność konstruowania poprawnych argumentacji
Umiejętność wyszukiwania  słabych punktów
Umiejętności retoryczne
� Jarosław Kucharski
Definicje
Definicja klasyczna
per genus proximum et differentia specifica
Arystoteles
(przez rodzaj wyższy i różnicę gatunkową)
384-322 pne
Składniki definicji:
Składniki definicji:
Definiendum  to co jest definiowane
Definiens  to co definiuje
Przykład:
Definicja to wypowiedz
, za pomocą której określa się znaczenie danego
wyrażenia językowego.
� Jarosław Kucharski