y
RÓDA
A MYŚLI FILOZOFICZNEJ
y
RÓDA
A MYŚLI FILOZOFICZNEJ
� Jarosław Kucharski
dr Jarosław Kucharski
[e-mail]
� Jarosław Kucharski
Lektury uzupełniające
K. Ajdukiewicz
Zagadnienia i kierunki filozofii.
W. Tatarkiewicz
Historia filozofii, t. 1-3
� Jarosław Kucharski
Najkrótsza definicja filozofii
Filo sofia  gr. umiłowanie mądrości
� Jarosław Kucharski
Podstawowe pytania filozoficzne
" Co istnieje?
" Jak byty istnieją?
" Co można poznać?
" Jakie są ograniczenia poznania?
" Co należy czynić? (jak żyć?)
" Co to jest piękno?
� Jarosław Kucharski
Podstawowe pytania filozoficzne
" Co istnieje?
ONTOLOGIA
" Jak byty istnieją?
" Co można poznać?
EPISTEMO-
" Jakie są ograniczenia poznania?
LOGIA
" Co należy czynić? (jak żyć?) ETYKA
" Co to jest piękno?
ESTETKA
� Jarosław Kucharski
Koncepcje przedfilozoficzne
" Przed pojawieniem się filozofii, na pytania
filozoficzne odpowiadały religie.
" W swoich odpowiedziach odwoływały się do
istnienia bytów nadprzyrodzonych.
" Żeby uznać odpowiedzi religijne, konieczna była
wiara w ich słuszność.
� Jarosław Kucharski
Tales z Miletu
TALES Z MILETU
624-536 pne.
" Pytanie o arche
�% Arche  zasada, początek, z
ródło, praprzyczyna
" Według Talesa arche była woda.
" Pierwsza odpowiedz
, która nie odwoływała się
do objawienia lub wiedzy religijnej, ale była
wynikiem obserwacji świata i rozumowania.
� Jarosław Kucharski
Krytyka koncepcji
ANAKSYMANDER ANAKSYMENES
610-546 pne. 585-525 pne.
Talesa z Miletu
" ANAKSYMANDER  woda nie może być
arche. Jest postrzegalna zmysłowo.
arche. Jest postrzegalna zmysłowo.
�% Właściwym arche jest apeiron (bezkres).
" ANAKSYMENES  aperion nie jest poza
światem, istnieje w świecie. Należy go utożsamić
z powietrzem.
� Jarosław Kucharski
Heraklit z Efezu
HERAKLIT Z EFEZU
540-480 pne.
" Arche wszystkich rzeczy jest ogień.
�% Wszystko powstaje i ginie  ogień jest wiecznym
�% Wszystko powstaje i ginie  ogień jest wiecznym
ruchem.
�% Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki 
zmianie ulega i rzeka i wchodzący.
�% Pantha rhei!  wszystko płynie.
�% Zmiana jako zasada wszechrzeczy.
�% Świat jest wieczny  wciąż powstaje i ginie. Nie
został stworzony przez żadnego boga.
� Jarosław Kucharski
Cechy myślenia filozoficznego
" Myślenie oparte na rozumowaniu.
" Krytyczne nastawienie w stosunku do
" Krytyczne nastawienie w stosunku do
zastanej wiedzy.
" Poszukiwanie istoty rzeczy.
" Racjonalne wyjaśnienie sensu świata i
człowieka.
� Jarosław Kucharski
Istota myślenia filozoficznego
IMMANUEL KANT
1724-1804
Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z
niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy.
Niepełnoletniość to niezdolność człowieka do
posługiwania się swym rozumem, bez obcego
posługiwania się swym rozumem, bez obcego
kierownictwa. Zawinioną jest ta niepełnoletniość
wtedy, kiedy przyczyną jej jest nie brak rozumu,
lecz decyzji i odwagi posługiwania się nimi bez
obcego kierownictwa. Sapere aude! Miej
odwagę posługiwać się swym własnym rozumem 
tak oto brzmi hasło Oświecenia
(I. Kant Co to jest Oświecenie?)
� Jarosław Kucharski
Sapere aude!
IMMANUEL KANT
1724-1804
" Nic  na wiarę  należy weryfikować przyjmowane
treści
"  Krytyczne nastawienie
" Samodzielność myślenia  odejście od gotowych
systemów
" Odwaga  rezygnacja z powszechnie
przyjmowanych przekonań
� Jarosław Kucharski
Zasady myślenia samodzielnego
" Prawa logiki jako zasady rozumowania:
�% Precyzyjne definicje
�% Precyzyjne definicje
�% Wnioski wynikające z przesłanek
�% Możliwość weryfikacji przedstawianych tez
�% Siła argumentacyjna
�% Otwarte przedstawianie założęń
� Jarosław Kucharski
Przyczyny różnic w filozofii
" Krytyczne nastawienie  poszukiwanie błędów w
argumentacji poprzedników.
" Samodzielność myślenia  brak akceptacji
stworzonych systemów
" Różne zestawy przyjętych założeń.
� Jarosław Kucharski
Podstawowe pytania filozoficzne
" Co istnieje?
ONTOLOGIA
" Jak byty istnieją?
" Co można poznać?
EPISTEMO-
" Jakie są ograniczenia poznania?
LOGIA
" Co należy czynić? (jak żyć?)
ETYKA
" Co to jest piękno?
ESTETKA