Mariusz
Szczygieł

dziennikarz polski

Mariusz Szczygieł (ur. 5
września 1966 w Złotoryi) –
polski dziennikarz,
reportażysta, pisarz, laureat
Europejskiej Nagrody
Książkowej (2009)

[1]

.

Mariusz Szczygieł

Mariusz Szczygieł (2014)

Data i miejsce
urodzenia

5 września 1966
Złotoryja

Zawód, zajęcie

dziennikarz,
reportażysta

Alma Mater

Uniwersytet
Warszawski

Uczelnia

Uniwersytet
Warszawski

Wydział

Wydział
Dziennikarstwa i
Nauk
Politycznych UW

Galeria:

Mariusz

Szczygieł

0:00

Fragment wywiadu z Mariuszem
Szczygłem na temat czytania na głos
książek

O. Tokarczuk

i M.

Szczygieł,

Festiwal

Góry Literatury

,

2017

W 1985 ukończył Liceum
Ekonomiczne im. Stefana

M. Szczygieł,

Festiwal Góry
Literatury

, 2017

Życiorys

Żeromskiego w Legnicy, w
2000 Wydział Dziennikarstwa i
Nauk Politycznych
Uniwersytetu Warszawskiego.

Mając lat 16 został
współpracownikiem
harcerskiego czasopisma „Na
Przełaj”. W 1985 napisał tam
reportaż pt. Nie róbcie sensacji,
o homoseksualnej prostytutce,
uznany przez znawców ruchów
emancypacyjnych w Polsce za
pierwszy w PRL-owskiej
oficjalnej prasie reportaż o
życiu homoseksualistów.

Zainicjował w 1986 cykl
redakcyjny na temat życia
młodych gejów i lesbijek w
Polsce. Miały one tytuł
„Rozgrzeszanie”.

Dużą falę krytyki wywołał
reportaż Onanizm polski

[2]

, który

w 1993 wydrukowała „Gazeta
Wyborcza”, w świątecznym
numerze, między esejem
Czesława Miłosza a wywiadem
z Vaclavem Havlem. Tekst
spowodował długą dyskusję na
stronach „Gazety”, a wielu
czytelników zwracało numer do

redakcji (reporter porusza tę
sprawę w książce Niedziela,
która zdarzyła się w środę, w
rozdziale Listy do onanisty).

Wspólnie z Wojciechem
Tochmanem i Jackiem Hugo-
Baderem jest wymieniany w
antologiach zagranicznych
poświęconych współczesnej
polskiej sztuce reportażu. Jest
uważany za ucznia Hanny Krall
(wspomina o tym Krall w
książce Jacka Antczaka
Reporterka).

W latach 1995–2001 był

współprowadzącym program
Na każdy temat w Polsacie. Od
2001, kiedy skończył
współpracę z TV Polsat, jego
głównym tematem jest historia
i kultura Czech. Jego książka
Gottland, określana we Francji
zbiorem esejów, w Niemczech
– zbiorem opowiadań, w
Polsce – zbiorem reportaży
literackich, została w Czechach
bestsellerem (2007). Jej
bohaterowie to m.in. rodzina
Batów, siostrzenica Franza
Kafki, piosenkarki: Helena
Vondráčková i Marta Kubišová,

piosenkarz Karel Gott, pisarze:
Jan Procházka i Eduard
Kirchberger vel Karel Fabian,
rzeźbiarz Otakar Švec, chirurg
plastyczny Jaroslava
Moserová, 18-letni samobójca
Zdeněk Adamec.

„Wiener Zeitung” określił
Gottland jako „wielką literaturę
pod płaszczem reportażu”,
recenzent „Le Figaro” napisał:
„To nie jest książka, to klejnot”.
Uniwersytet w Lille uhonorował
ją w kwietniu 2009 nagrodą Prix
Amphi. Przyznają ją

wykładowcy i studenci za
najlepszą, ich zdaniem, książkę
przetłumaczoną na francuski
(pierwszą edycję wygrała
Hańba Johna Maxwella
Coetzee).

Jego książki przetłumaczono
na kilkanaście języków:
angielski, czeski, estoński,
hebrajski, hiszpański, niemiecki,
rosyjski, rumuński, słowacki,
słoweński, ukraiński, węgierski,
włoski

[3]

.

Przebieg kariery

1986–1990 – reporter
tygodnika „Na Przełaj”

1990–1996 – reporter
„Gazety Wyborczej”

1995–2001 – współautor (z
Witoldem Orzechowskim) i
prowadzący talk-show Na
każdy temat w TV Polsat

1997–1998 – wykładowca
(reportaż) w Europejskim
Studium Dziennikarstwa
(Ecole Superieure de
Journalisme de
Lille/Uniwersytet
Warszawski)

2000–2003 i 2006–2008 –
wykładowca reportażu w
Instytucie Dziennikarstwa
Uniwersytetu Warszawskiego

od 2002 – dziennikarz i
reporter „Gazety Wyborczej”

od sierpnia 2004 do lutego
2012 – zastępca szefa
dodatku „Duży Format” i
zastępca kierownika działu
reportażu „Gazety
Wyborczej”

od 2010 – założyciel i
członek zarządu Fundacji
Instytut Reportażu oraz w jej

ramach Polskiej Szkoły
Reportażu i księgarni z
literaturą faktu Wrzenie
Świata

od 2014 – założyciel
wydawnictwa Dowody Na
Istnienie w ramach Fundacji
Instytut Reportażu

Niedziela, która zdarzyła się w
środę, Warszawa 1996

Na każdy temat – talk show
do czytania (z Witoldem
Orzechowskim), Warszawa
1997

Książki

Gottland, Wołowiec 2006

Kaprysik. Damskie historie,
Warszawa 2010

Zrób sobie raj, Wołowiec
2010

20 lat nowej Polski w
reportażach według Mariusza
Szczygła, Wołowiec 2010

Láska nebeská, Warszawa
2012

Antologia polskiego reportażu
XX wieku – 100/XX (t.1 i 2),
Wołowiec 2014

Antologia polskiego reportażu
XX wieku – 100/XX + 50 (t. 3),

Wołowiec 2015

Projekt: prawda, Warszawa
2016

Nie ma, Warszawa 2018

Poza tym reportaże drukowane
w antologiach:

Kraj Raj, Warszawa 1993

Wysokie Obcasy. Twarze,
Warszawa 2003

Ouvertyr till livet, Sztokholm
2003

La vie est un reportage.
Anthologie du reportage
litteraire polonais, Montricher

2005

Von Minsk nach Manhattan.
Polnische reportagen, Wiedeń
2006

Zaraz wracam, Wrocław 2008

Projekt mężczyzna, Wrocław
2009

Jest także odpowiedzialny za
publikację antologii reportaży
20. 20 lat nowej Polski w
reportażach według Mariusza
Szczygła wydanej w 2009 roku
nakładem Wydawnictwa
Czarne z Wołowca.

W pismach: CKM, Fluid, Gazeta
Wyborcza, Konfrontacje, Na
przełaj, Polityka, Radar, Viva!,
Press, Kultura (Paryż), Culture
Europe (Paryż); Uncaptive Minds
(Waszyngton), Die Presse
(Wiedeń), Mlada Fronta DNES
(Praga), Reflex (Praga), La
Repubblica (Rzym)

Nagroda Stowarzyszenia
Dziennikarzy Polskich (1993)
za wybitne osiągnięcia

Publikacje

Nagrody

dziennikarskie

Nagroda Kryształowego
Zwierciadła miesięcznika
Zwierciadło (1996) za
„odwagę zadawania pytań”

Nagroda TV Polsat (1997) za
najlepszy talk show

Nagroda Prymasa Polski i
Fundacji Promocja Zdrowia
(2000) za propagowanie
zdrowego stylu życia

Nagroda „Melchior 2004 –
Inspiracja Roku” w
Ogólnopolskim Konkursie
Reportażystów im. Melchiora

Wańkowicza (za dorobek
reporterski na tematy czeskie
i czechosłowackie)

Finalista Nagrody Literackiej
Nike 2007 za Gottland; Nike
Czytelników 2007

[4]

Finalista nagrody literackiej
Angelus 2007 za książkę
Gottland

Nagroda im. Beaty Pawlak
(2007) za książkę Gottland
(za najlepsze dzieło
dziennikarskie o obcych
kulturach)

Nagroda Warszawskiej

Premiery Literackiej –
Książka Stycznia 2007 za
Gottland

Wyróżnienie Specjalne
Krajowego Klubu Reportażu
(2007) za Gottland („jeden z
najlepszych reporterskich
tomów wydanych w Polsce w
okresie ostatnich kilkunastu
lat”)

Nagroda Warszawskiej
Premiery Literackiej –
Książka Roku 2007 za
Gottland

Prix Amphi 2008 – nagroda

literacka za książkę Gottland,
Lille (Francja)

Gratias Agit 2009 – nagroda
Ministra Spraw
Zagranicznych Republiki
Czeskiej

Europejska Nagroda
Książkowa 2009 za
Gottland

[5]

Nagroda Warszawskiej
Premiery Literackiej –
Książka Grudnia 2010 za
Zrób sobie raj

Nagroda Fundacji Polcul za
działalność na rzecz

lepszego wzajemnego
poznania i zbliżenia polsko-
czeskiego (maj 2011)

Nagroda Warszawskiej
Premiery Literackiej –
Książka Roku 2010 za Zrób
sobie raj

Nominacja do Nagrody
Literackiej Nike 2011 za
książkę Zrób sobie raj

[6]

Złota Zakładka – Nagroda
Blogerów Książkowych 2011
za najlepszą książkę non-
fiction roku dla książki Zrób
sobie raj

Nagroda im. Andrzeja
Woyciechowskiego (2013) za
reportaż pt. „Śliczny i
posłuszny”, który ukazał się
27 czerwca 2013 roku w
„Dużym Formacie”

Dziennikarz Roku 2013 w
konkursie Grand Press

Oktawian – Nagroda
Dyskusyjnych Klubów Książki
dla autora najchętniej
czytanych książek w klubach
w ciągu ośmiu ostatnich lat
(2015)

[7]

Nagroda MediaTory w

kategorii AuTORytet (2016)

[8]

Krzyż Kawalerski Orderu
Odrodzenia Polski – 2014

[9]

Odznaka Honorowa „Bene
Merito” – 2014

[10]

Odznaka Honorowa Złota
Zasłużony dla Województwa
Dolnośląskiego – 2018

[11][12]

Lauréats du Prix du livre
européen | Prix du livre
européen , www.livre-
europeen.eu [dostęp

1.

Odznaczenia

Przypisy

2017-05-10] (fr.).

Onanizm polski

2.

Instytut Książki , xn--
instytutksiki-ssb99o.pl
[dostęp 2018-11-01] (pol.).

3.

Nagroda Nike 2007 .
nike.org.pl. [dostęp
2015-07-19].

4.

Mariusz Szczygieł
laureatem Europejskiej
Nagrody Literackiej 2009
(pol.). wp.pl. [dostęp
10.12.2009].

5.

Nagroda Nike 2011 .
nike.org.pl. [dostęp
2015-07-19].

6.

Nagroda Oktawiana ,
www.instytutksiazki.pl
[dostęp 2016-06-14].

7.

Nagrody MediaTory 2016
rozdane. Wśród laureatów
dziennikarze "Gazety
Wyborczej" . wyborcza.pl,
2016-12-03. [dostęp
2016-12-27].

8.

Prezydent: „Gazeta” była
zaangażowana w walkę o
wolność . prezydent.pl, 9
maja 2014. [dostęp 14
maja 2014].

9.

Bene Merito dla Mariusza
Szczygła ,
praga.msz.gov.pl [dostęp
2016-06-14].

10.

Uchwała Nr L/1816/18
Sejmiku Województwa
Dolnośląskiego z dnia 20
września 2018 r. w
sprawie przyznania
Mariuszowi Szczygłowi
Odznaki Honorowej Złotej
Zasłużony dla
Województwa
Dolnośląskiego .
bip.umwd.dolnyslask.pl, 2
października 2018. [dostęp
17 października 2018].

11.

Gala z okazji 20-lecia
samorządu
wojewódzkiego .
bip.umwd.dolnyslask.pl, 16
października 2018. [dostęp
17 października 2018].

12.

Mariusz Szczygieł, Gottland,
Wydawnictwo Czarne,
Warszawa 2006,
ISBN 83-89755-62-9.

Kontrola
autorytatywna (osoba):

ISNI: 0000 0000 7143 0615

VIAF: 39694937

Bibliogra�a

LCCN: nb2007017237

GND: 13405525X

BnF: 15573264p

SUDOC: 115601589

NKC: js2007362992

BNE: XX5192442

Open Library: OL5889815A

CANTIC: a11362637

CONOR: 199325795

WorldCat

Źródło: „

https://pl.wikipedia.org

/w/index.php?title=Mariusz_Szczygieł
&oldid=56391878

”

Treść udostępniana na licencji CC
BY-SA 3.0 , jeśli nie podano inaczej.

Ostatnio zmodyfikowano…