03.12.2012
Wykład 5
Czy rozważany pomysł inwestycyjny jest opłacalny pod względem finansowym czy nie?
Należy rozpatrzyć takie czynniki jak:
Przychody ze sprzedaży
Koszty eksploatacji
Nakłady inwestycyjne
Okres rachunku
Stopa procentowa
Okres rachunku:
Jest to tak zwany okres obliczeniowy rachunku, składa się z 3 podokresów:
Okres przygotowawczo-realizacyjny - zanim inwestycja ruszy są różnego rodzaju prace i zabiegi:
Istotne jest pozyskiwanie kapitału
Nabywanie gruntu
Podział na 2 podokresy:
Czas prac analityczno-projektowych - wszystkie projekty na papierze
Okres budowy i montażu - występuje w inwestycjach budowlanych
Jest bardzo zróżnicowany, zależy od rodzaju inwestycji
Jest kategorią techniczną
W projektach powtarzalnych wykonawca powinien potrafić w miarę dobrze przewidzieć okres wykonania, jeśli nie wystąpią inne czynniki
Okres powinien być w miarę jak najkrótszy
Kategoria jest łatwiejsza w projektach w miarę powtarzalnych
Okres eksploatacji:
Ile lat powinno się uwzględnić? - Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie.
Sposoby (Elementy) wyznaczania:
Żywotność obiektów majątkowych - informacje Np. od dostawcy sprzętu
Można wykorzystać stawki amortyzacji tych obiektów (środków trwałych), które powstają w ramach danego projektu
Jeśli okres amortyzacji będzie dłuższy od okresu kredytowania to trzeba wybrać krótszy okres
Elementy decydujące o efektywnym popycie, czyli, ilość lat popytu z:
Analizy cyklu życia produktu
Zasobności złoża
Wola właściciela
Czynniki biologiczne
Okres koncesji określonych w umowie koncesyjnej Np. autostrada z Katowic do Krakowa miała podany okres 30 letni, a CF był liczony dla okresów półrocznych
Okres eksploatacji - jest odwrotnością stawki amortyzacji
Okres występowania końcowego przepływu - występowanie wartości końcowej (1 rok) - majątek fizyczny, który pozostał pomimo zakończenia okresu inwestycji
Stopa procentowa:
Jej poziom jest bardzo dyskusyjny
Stopa procentowa - służy do przeliczenia wartości elementów projektu pochodzących z różnych okresów w przyszłości na ich wartość obecną, czyli służy do dyskontowania.
Stopa procentowa to jest podstawa do ustalania współczynników dyskontowych służących bezpośrednio owemu przeliczeniu, stąd też w rachunku nazywana jest stopą dyskontową.
Im większa stopa procentowa tym współczynnik jest niższy
Wartości współczynnika od 1 do 0!!!
Funkcja w rachunku inwestycyjnym:
Stopa procentowa wyraża stopę zwrotu, jakiej inwestor oczekuje od kapitału, który zamierza zaangażować w rozważany projekt
Pieniądz ma zmienną wartość w czasie bez względu na poziom inflacji.
3 podejścia do ustalania wysokości stopy procentowej:
Wykorzystanie alternatywnego kosztu kapitału - tradycyjny sposób ustalania:
Alternatywny koszt kapitału - koszt utraconych korzyści zwany oportunity cost - możliwa do zyskania stopa zwrotu w najlepszym z możliwych (alternatywnych) sposobów zaangażowania kapitału niepowodujących jednak wzrostu ryzyka ponoszonego przez inwestora. Najlepszej z możliwych, ale nie podjętych przez inwestora rozwiązań.
Minimalna stopa ryzyka akceptowana przez inwestora, gdyż mało jest prawdopodobne żeby inwestorzy zaakceptowali stopę niższą do uzyskania z innej inwestycji o takim samym stopniu ryzyka.
Koszt kapitału zaangażowany w finansowanie projektu - finansujemy projekt z jakichś źródeł i koszt tych źródeł jest podstawą do ustalenia stopy dyskontowej.
Koszt kapitału obcego (długu) - kredyty (kosztem jest oprocentowanie liczone w skali rocznej), pożyczki, emisja obligacji
Często jest niższy od kosztu kapitału własnego
Dotacja w analizie finansowej koszt nie wystąpi, ale w analizie ekonomicznej już wystąpi
Koszt kapitału własnego - kapitał własny to środki wnoszone przez właścicieli, pozostawione do dyspozycji przedsiębiorstwa
Kapitał akcyjny itp.
Koszt kapitału własnego ustala się 3 technikami:
Metoda sumowania - polega na tym, że stopę dyskontową liczy się jako sumę stopy wolnej od ryzyka (stopa oprocentowania obligacji skarbu państwa albo rentowność 52-tygodniowych bonów skarbowych) i premii za ryzyko (build up technic) (może obejmować 2 składniki: I przeciętną premię za ryzyko, oraz dodatkowy czynnik ryzyka, który wyraża różnicę pomiędzy ryzykiem działalności badanego przedsiębiorstwa a ryzykiem analizowanego projektu)
Jeśli ryzyko rozważanego projektu jest takie samo jak średnie ryzyko istniejących projektów firmy to czynnik wynosi 0
Jeśli ryzyko byłoby niższe lub wyższe to odpowiednio dodajemy lub odejmujemy od ryzyka przedsiębiorstwa wartość dodatkowego czynnika ryzyka
Projekty odtworzeniowe 2-3%
Projekty produkcyjne 3-4%
Projekty strategiczne 4-7%
Szacowanie kosztu kapitału własnego przy wykorzystaniu modelu wyceny aktywów kapitałowych CAPM
Szacowanie kosztu kapitału własnego na podstawie modelu wzrostu dywidendy - w przypadku kapitału akcyjnego własnego, trzeba wziąć pod uwagę rodzaj kapitału:
Zwykły - koszt kapitału jako relacja (D1 / P0) + g
D1 dywidenda oczekiwana w następnym roku
P0 - przewidywana stopa z akcji
g - stopa dywidendy
Uprzywilejowany - roczna dywidenda na akcje uprzywilejowane / cena rynkowa na akcje uprzywilejowane
Średni ważony koszt kapitału - stopa inwestycji bez ryzyka + premia za ryzyko
Koszt kapitału z zysku zatrzymanego bywa ustalany na poziomie kosztu kapitału zwykłego
Koszty źródeł ważone udziałem źródeł
WACC - tylko wtedy, kiedy inwestycja jest finansowana z różnych źródeł, a CF jest dla całego projektu
Inne sposoby w tym arbitralnie ustalony poziom przez inwestora:
Sposoby nie sformalizowane
Można wymienić:
Osąd kierownictwa
Metody eksperckie
Przyjęta wymagana przez inwestora stopa zwrotu (hurdle rate) - stopa przyjęta przez inwestora, liczy się NPV i jak jest dodatnie to się projekt akceptuje a jak nie to nie
Stopa procentowa c. d.:
Czy stopa dyskontowa powinna być wspólna dla całego przedsiębiorstwa, czy tylko dla danego wydziału, czy indywidualna dla danego projektu?
Są różne podejścia
Stopa powinna być indywidualna, ale nie zawsze jest
Hurdle rate - jest popularna szczególnie w Wielkiej Brytanii - jest ustalana na wyższym poziomie a niżeli przy zastosowaniu innych metod zalety:
Jeśli zarząd przedsiębiorstwa przyjmuje Np. 15% jako stopę wymaganą to sponsorzy tego projektu będą zwykle proponować projekt, który przyniesie IRR, który stopę przekroczy
A jeśli IRR ma dać 20% oczekuje się, że ci, który formułują projekt podejmą dodatkowy wysiłek, aby ten projekt osiągnął wyższą stopę zwrotu
Wyższe IRR stawia wyżej poprzeczkę
Projekt inwestycyjny jest miejscem gdzie ścierają się interesy różnych ludzi, jeśli stopa jest zawyżona a trafi to na projekt, którego CF został nakreślony w różowych okularach to może ściągnąć ten projekt do odpowiedniego poziomu
W Polsce zwykle stosuje się metodę sumowania a stopy kształtują się na poziomie 10-11%
Finanse i Rachunkowość |
Przedmiot: Decyzje inwestycyjne (wykłady) |
|
Rok akademicki 2012/2013 |
Semestr I |
|
Prof. zw. dr hab. K. Marcinek |
Autor notatki: lic. Krzysztof Podgórski |
|
3