PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY SPECJALNOŚĆ
ADMINISTRACJA OGÓLNA
z przedmiotów kształcenia podstawowego i ogólnego
Klauzule kompetencyjne sądownictwa administracyjnego.
Kompetencje sądownictwa administracyjnego określone mogą być poprzez :
klauzulę generalną;
klauzulę enumeracyjną (enumeratywna);
metodę mieszaną.
Klauzula generalna - przyznaje sądowi właściwość do rozpatrywania skarg na wszystkie decyzje, wydane przez organy administracji z naruszeniem prawa. Z klauzula tą łączyły się z reguły wyłącznie kasacyjne uprawnienia sądu.
Klauzula enumeracyjna - polega na szczegółowym wskazaniu przez przepisy prawa spraw, w których sad może wyrokować. Zaletą tej klauzuli była jasność Klauzula enumeracyjna łączyła się na ogół z systemem rewizji,
Metoda mieszana - to stosowanie obu ww. metod (klauzuli).
Działy administracyjnej działalności państwa.
Administracja oznacza zarządzanie, kierowanie, wykonywanie, obsługiwanie. Dzielimy ja na admin. rządową i samorządową.
Wyróżniamy 5 działów adm.:
admin. spraw zagranicznych;
admin. spraw wojskowych;
admin. spraw wewnętrznych;
administracja sądowa;
administracja skarbowa.
Początki samorządu terytorialnego w Polsce.
-początek zaraz po odzyskaniu niepodległości w 1918
-1933 uregulowanie działalności bez szczebla wojewódzkiego
-II wojnie światowej samorząd terytorialny funkcjonował w formie rad gminnych i zarządów gmin oraz rad i zarządów miejskich, a także powiatowych.
-1950 likwidacja istniejącego samorządu i utworzenie rad narodowych jako terenowe organy władzy państwowej.
-ustawa z 8 marca 1990r. o samorządzie terytorialnym powróciła do idei samorządu terytorialnego (wprowadzono w Polsce samorząd gminny)
-1.01.1999r. wprowadzono na terytorium nowy trójstopniowy podział terytorialny: gminy, powiaty, województwa.
Style kierowania w administracji.
Kierowanie to działanie zmierzające do spowodowania funkcjonowania innych rzeczy, ludzi zgodnego z celem tego, kto nimi kieruje. Aby kierować ludźmi trzeba mieć nad nimi władzę.
wg Browna: Autokrata dzieli się na: autokratów surowych, autokratów życzliwych, autokratów nieudolnych; Demokrata; Decyderysta.
Dwa style wg Likerta:
1. Kierownik orientujący się na zadania
Kierownik orientujący się na kierowników
Siedem stylów wg Tannenbauma,Schmid:
kierownik decyduje i ogłasza decyzje
kierownik przekonuje podwładnych o słuszności swej decyzji
kierownik przedstawia pomysły i zachęca do zadawania pytań
kierownik przedstawia swe decyzje jako mogące ulec zmianie
kierownik przedstawia zagadnienia ,uzyskuje sugestie od podwładnych i decyduje
kierownik określa granice swobody decyzji podwładnych wzywa by decydowali sami
kierownik zezwala podwładnym działać w granicach określonych przez swojego przełożonego)
Pięć stylów wg Sargie: osobisty; osobisty impulsywny; bezosobowy; zbiorowy; spokojny.
Źródła prawa według konstytucji,
źródłem prawa jest akt prawny, w którym zawarte są normy prawne.
Do źródeł prawa administracyjnego należą: zgodnie z art.87 Konstytucji
Konstytucja
Ustawy
Ratyfikowane umowy międzynarodowe
Rozporządzenia
Akty prawa miejscowego (uchwały i zarządzenia)
System kontroli administracji publicznej w Polsce.
System kontroli administracji publicznej tworzą wyspecjalizowane instytucje, do których należą:
-NIK (wg konstytucji naczelny organ kontroli państwowej)
-Naczelny Sąd Administracyjny
-Rzecznik Praw Obywatelskich
-Rzecznik Praw Dziecka
-Państwowa Inspekcja Pracy
-Państwowa Inspekcja Pracy
-Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
-Trybunał Stanu
-Trybunał Konstytucyjny
-Regionalne Biuro Obrachunkowe
-Urzędy Kontroli Skarbowej
Kontrolna administracji publicznej nie ogranicza się do prawnie uregulowanych form, dochodzi jeszcze społeczna działalność kontrolna, niezamknięta w ramy instytucji prawnych, np. kontrola sprawowania przez opinię społeczną
Scharakteryzuj Traktat z Maastricht.
Traktat o Unii Europejskiej - jest to porozumienie podpisane 7.02.1992r. w Maastricht (weszło w życie od 1.09.1993r.)
Przewidywał:
- utworzenie obszaru bez granic wewnętrznych,
- utworzenie unii gospodarczo-walutowej,
- wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej.
Ustanowił obywatelstwo UE
Konstrukcja Traktatu opiera się na trzech filarach
I - tworzą przepisy powiększające zakres kompetencji już istniejących Wspólnot Europejskich,
II - stanowią postanowienia dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,
III - zaś obejmuje postanowienia dotyczące koordynowania polityk w ramach wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych
Organy wykonawcze samorządu terytorialnego w Polsce.
-gmina - wójt, burmistrz, prezydent miasta
-powiat - zarząd powiatu
-województwo - zarząd województwa
Pojęcie samorządu.
Samorząd terytorialny to = Terytorium + Ludzie + prawo do stanowienia. To zarządzanie sprawami lokalnymi w sposób niezależny od administracji rządowej.
ST - podlega ochronie sądowej (na straży stoi niezawisły sąd).
Samorząd terytorialny stanowią jego mieszkańcy zamieszkali na określonym prawem terytorium
Samorząd - to :
ustalony prawem zakres kompetencji do samodzielnego rozstrzygania spraw określonej społeczności
reprezentowania jej interesów wobec organów państwa i wykonywania zadań określonych przez ustawy, umowy lub porozumienia
Organy podatkowe w Polsce.
Organy podatkowe I instancji - urzędy skarbowe (naczelnik)
- wójt, burmistrz, prezydent
marszałek i starosta
II instancja - izby skarbowe
- samorządowe kolegia odwoławcze
minister właściwy (finansów) może być organem I i II instancji
organem odwoławczym miedzy organami podatkowymi samorządowymi jest sąd administracyjny
Katalog w kodeksie karnym.
Art. 32. Katalog Karami są:
1) grzywna,
2) ograniczenie wolności,
3) pozbawienie wolności,
4) 25 lat pozbawienia wolności,
5) dożywotnie pozbawienie wolności.
Tylko w tej kolejności - od kary najmniejszej do największej - jest to świadome ustalenie katalogu kar.
Art. 39. Katalog Środkami karnymi są:
1) pozbawienie praw publicznych,
2) zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej,
3) zakaz prowadzenia pojazdów,
4) przepadek przedmiotów,
5) obowiązek naprawienia szkody,
6) nawiązka,
7) świadczenie pieniężne,
8) podanie wyroku do publicznej wiadomości.
Funkcje i zadania wojewody.
Wojewoda kieruje i koordynuje działalność zespolonej administracji rządowej. Będąc jej zwierzchnikiem, zapewnia warunki do jej skutecznego działania oraz ponosi odpowiedzialność za rezultaty tego działania.
Wojewoda jest organem administracji rządowej to organ administracji scentralizowanej, organ nadzorujący - środki informacyjno-doradcze (może żądać informacji o gminie
- środki korygujące (opiniowanie, rozstrzygnięcia organu gminy,
wstrzymanie wykonania uchwały organu gminy
!!!!!! Wojewodę powołuje i odwołuje - tylko Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej.
ZADANIA WOJEWODY:
Odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa:
kontroluje działalność woj.adm.zespolonej - realizację zadań rządowych
kontroluje organy JST i zadania wykonywane przez nich z zakresu adm. rządowej
kieruje działalnością swoich urzędów w zakresie ochrony życia, zdrowia, zagrożeniu środowiska i dba o bezpieczeństwo państwa, utrzymanie porządku publicznego, ochronę praw obywatelskich; także działalność w zakresie ochrony p.poż. i p.powodz. - ogłasza i odwołuje alarm przeciw powodziowy
reprezentuje RM na uroczystościach państwowych i w trakcie wizyt oficjalnych z zagranicy.
Zadania i struktura samorządowych kolegiów odwoławczych.
Zasady funkcjonowania SKO
Samorządowe kolegia odwoławcze stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki mające na celu pogłębianie zaufania społeczeństwa do organów Państwa, szczególnie działań administracji publicznej wykonywanej przez jst.
Kolegium jest organem właściwym do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji. Kolegia są państwowymi jednostkami budżetowymi, co oznacza, że ich działalność jest finansowana z budżetu państwa.
Organami kolegium są:
A) Zgromadzenie Ogólne Kolegium;
B) Prezes Kolegium
Orzeczenia kolegium zapadają po przeprowadzeniu rozprawy lub na posiedzeniu niejawnym. Orzeczenia kolegium, co do zasady, wydawane są w formie decyzji albo postanowień.
Ratyfikowanie aktów prawa międzynarodowego.
Art. 89 Konstytucji- wskazuje na 5 grup (kategorii), gdzie ratyfikacja jest wymagana:
(umowa międzyrządowa lub między państwowa - jest ona przedstawiana rządom państw do konsultacji i podpisania i wtedy następuje ratyfikacja → podpisanie umowy przez Prezydenta a potem wymiana dokumentów z partnerami umowy i dopiero potem jest ogłoszona w Dzienniku Ustaw).
dot. pokoju, sojuszu, układów wojskowych i politycznych;
umowy dot. wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji;
członkostwa RP w organizacji międzynarodowej
znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym
umowy międzynarodowe dot. spraw uregulowanych w ustawie lub w których konstytucja wymaga ustawy (czyli takie, które teraz podlegają uregulowaniu).
Stosunek cywilno prawny, a stosunek administracyjno prawny.
Stosunek cywilnoprawny to stosunek prawny regulowany normami prawa cywilnego - to prawem unormowane relacje między 2 podmiotami.
Stosunek administracyjno-prawny - jest normowany przez prawo administracyjne, którego przedmiotem są stosunki występujące miedzy państwem a podmiotami realizującymi zadania państwa
Różnice miedzy nimi (nie mają one charakteru absolutnego, ale są to różnice typowe):
warunkiem powstania stos.cywil-praw. - jest określone prawem zachowanie się stron, zaś adm-praw. jest to że może powstać, ale nie musi.
w stos.cywilno-prawnym - istnieje domniemanie, że występuje pewna równorzędność stron stosunku, natomiast w adm-prawnym podmiotem dominującym jest podmiot administrujący (podmiot administracji publicznej)
w stos.cywilno-prawnym w braku zgodności spór rozstrzyga sąd, zas w adm-prawnym spór rozstrzyga organ administracji publicznej
Zasady prawa pracy
Podstawowe zasady prawa pracy zostały określone w Konstytucji RP oraz w Kodeksie pracy. Spośród konstytucyjnych zasad pracy, wymienić należy: prawo pracownika do wynagrodzenia według ilości i jakości wykonanej pracy, wypoczynku, ochrony zdrowia oraz pomocy w razie choroby lub niezdolności do pracy, zrzeszania się w związki zawodowe. W Kodeksie pracy wymienione są następujące zasady:
zasada zrównania praw i obowiązków wszystkich pracowników,
zasada ochrony prawnej stosunku pracy,
zasada osobistego świadczenia pracy przez pracownika,
zasada służbowego podporządkowania pracownika pracodawcy,
zasada ochrony zarobków pracownika wyrażająca się w szczególności w ustawowym ograniczeniu możliwości egzekucji z jego zarobków,
zasada ryzyka pracodawcy, tzn. że pracownik obowiązany do wykonywania określonych czynności nie odpowiada za ich końcowy efekt,
zasada tłumaczenia treści umów o pracę, układów zbiorowych i przepisów ustawodawstwa pracy na korzyść pracownika.
Ustawa budżetowa.
To akt prawny, w którym zawarte są normy mające zapewnić właściwe wykonanie budżetu w danym roku budżetowym od 1.01 do 31.12
załącznik nr 1 dochody
załącznik nr 2 dochody i wydatki wg klasyfikacji budżetowej
-działy (dziedziny) np.oświata, rolnictwo
-rozdziały (wykonawcy) np. szkoła podstawowa, gimnazjum, wojsko
-paragrafy (konkretne źródła dochodów i wydatków) np.podatki,
wynagrodzenia
Co to jest procedura budżetowa
zasady związane
-opracowywaniem projektu budżetu
-przygotowaniem projektu budżetu
-uchwalenie budżetu
-wykonaniem budżetu
-sprawozdaniem z wykonania budżetu
nosi miano procedury budżetowej
Pojęcie aktu administracyjnego
Akt administracyjny jest to jednostronne władcze wyrażenie woli organu administracji państwowej załatwiające konkretną sprawę i skierowane do oznaczonego adresata. Akt administracyjny dotyczy zawsze konkretnego stosunku prawnego lub taki stosunek tworzy.
Cechy:
jest wydawany przez organ administracji publicznej lub innego podmiotu, któremu na mocy prawa dano taką możliwość,
charakteryzuje się władczością,
przedmiot rozstrzygnięcia mieści się w zakresie spraw administracyjno-publicznych,
sprawa rozstrzygana ma zawsze charakter indywidualny i konkretny,
akt ten wywiera skutki prawne
Podstawą każdego aktu są przepisy prawa. Właściwą formą jest dla załatwienia spraw decyzja administracyjna.
Źródła prawa administracyjnego.
Termin „źródła prawa” nie jest jednoznaczny. Niekiedy uważa się że źródłem prawa jest to z czego można dowiedzieć się jaka jest treść norm prawnych, czyli źródła poznania . Według innego ujęcia źródłem prawa jest sam akt prawny, w którym zawarte są normy prawne. Do źródeł prawa administracyjnego należą Konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, uchwały, zarządzenia.
Właściwość sądów administracyjnych.
SĄDY ADMINISTRACYJNE - Sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę dział. admin. publicznej oraz rozstrzyganie sporów oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych o właściwość między organami jst, samorządowymi kolegiami odwoławczymi (SKO) i między tymi organami a organami adm. rządowej (np. wojewodą).
Sądami administracyjnymi są:
Naczelny Sąd Administracyjny (NSA);
Wojewódzkie Sądy Administracyjne WSA).
NSA - sprawuje nadzór nad;
działalnością WSA w zakresie orzekania
rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów
podejmuje uchwały wyjasniajace zagadnienia prawne
oraz rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości NSA na mocy innych ustaw.
WSA - tworzy się dla jednego lub kilku województw.
Katalog spraw, którymi zajmuje się NSA:
rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń WSA;
podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzeczeniach sadów administracyjnych;
podejmuje uchwały zawierające rozstrzygniecie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-adm.;
rozstrzyga spory (chodzi o spory kompetencyjne, o właściwości między organami);
rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości NSA na mocy innych ustaw.
Opłaty adiacenckie.
Opłata adiacencka ustalana jest w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej. Gminy mogą pobierać opłaty adiacenckie:
-gdy wzrost wartości nieruchomości związany był z budową urządzeń infrastruktury technicznej
-z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej scaleniem i podziałem
-z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w wyniku jej podziału
Organy egzekucyjne.
Organem egzekucyjnym jest organ uprawniony do stosowania w całości lub części środków egzekucyjnych wymienionych w ustawie. Organ ten prowadzi postępowanie i czuwa nad prawidłowością działania osób wykonujących bezpośrednio czynności egzekucyjne.
Organy właściwe w zakresie zobowiązań o charakterze pieniężnym:
- Naczelnik Urzędu Skarbowego, środki egzekucyjne w pełnym zakresie!!!!!
- organ gminy o statusie miasta,
- przewodniczący organu orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w I instancji,
- Dyrektor Oddziału ZUS,
- Dyrektor Izby Celnej,
- Dyrektor Rejonowego Oddziału Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.
Organy właściwe w zakresie zobowiązań o charakterze niepieniężnym:
- Wojewoda,
- Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek),
-Kierownik wojewódzkiej służby inspekcji lub straży,
- Organ Policji, Urzędu Ochrony państwa, Straży Granicznej, Państwowej Inspekcji Pracy, organ straży pożarnej kierujący akcją ratowniczą.
Zasady ogólne postępowania administracyjnego.
-zasada legalności )inaczej zasada praworządności)
-zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywatela
-zasada prawdy obiektywnej
-zasada udzielania informacji prawnej stronom
-zasada czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym
-zasada przekonywania
-zasada szybkości i prostoty postępowania
-zasada ugodowego załatwiania spraw
-zasada pisemności
-zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego
-zasada trwałości decyzji administracyjnej
-zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnej
-zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa
Organizacje rządowe chroniące interesy konsumentów.
Organizacje rządowe chroniące interesy konsumentów to: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Inspekcja Handlowa, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
UOKiK
- nie rozstrzyga indywidualnych skarg konsumenckich lecz występuje jedynie w sprawach naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
- sprawuje kontrolę nad przestrzeganiem przez przedsiębiorców przepisów dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów.
Organy samorządu gminy i ich krótka charakterystyka.
Organami gminy są: rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Rada gminy - organ stanowiący i kontrolny -
Do wyłącznej właściwości RG należy:
- uchwalanie statutu gminy;
- uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania oraz udzielenia bądź nie absolutorium z tego tytułu; uchwalanie miejscowych planów zagosp.przestrz.;
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy;
- powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy. RG koordynuje również działalność wójta (B, Pr.M.) oraz gminnych jednostek organizacyjnych i pomocniczych. .
Wójt (burmistrz, prezydent miasta) - organ wykonawczy gminy -
Zadania - wykonywanie uchwał RG
- przygotowywanie projektów uchwał RG, określanie sposobu ich wykonania;
- gospodarowanie mieniem komunalnym,
- wykonywanie budżetu oraz zatrudnianie i zwalnianie kierowników gm.jedn.organizacyjnych
. W realizacji swoich zadań własnych podlega wyłącznie RG. Wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu gminy.
GMINA
-gmina posiada osobowość prawna
-samodzielność podlega ochronie sądowej
- o ustroju gminy stanowi jej statut
- gmina może tworzyć jednostki pomocnicze sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne (jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto)
- organa: -rada gminy -organ stanowiący
-wójt, burmistrz, prezydent -organ wykonawczy
- rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy
- organem wykonawczym gminy jest wójt, burmistrz, prezydent
- burmistrz jest organem wykonawczym gminy w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terenie tej gminy
- w miastach powyżej 100.000 mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent miasta
zadania wójta:
-przygotowywanie projektów uchwał
-określanie sposobu wykonywania uchwał
-gospodarowanie mieniem komunalnym
-wykonanie budżetu
-zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych
w realizacji zadań własnych wójt podlega wyłącznie radzie gminy
Organy samorządu powiatu i ich krótka charakterystyka.
Organami powiatu są: rada powiatu i zarząd powiatu.
Rada powiatu - organ stanowiący i kontrolny powiatu -
Do jej wyłącznej kompetencji należy
- stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu;
- wybór i odwołanie zarządu,
- stanowienie o kierunkach działalności powiatu;
- uchwalanie budżetu powiatu i rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania wraz podjęciem uchwały w sprawie udzielenia bądź nie absolutorium dla zarządu;
- powoływanie i odwoływanie na wniosek starosty, skarbnika i sekretarza powiatu;
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych dot. powiatu.
Zarząd powiatu - jest organem wykonawczym powiatu -
Zadania to:
- przygotowywanie projektów uchwały rady i ich wykonywanie;
- gospodarowanie mieniem powiatu; - wykonywanie budżetu oraz zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. W realizacji swoich zadań podlega wyłącznie radzie powiatu.
Pracę zarządu powiatu organizuje starosta powiatowy, który kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.
POWIAT
-ma osobowość prawną
-samodzielność podlega ochronie sądowej
-o ustroju stanowi statut
- nie można prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej
- organa powiatu:
rada powiatu-organ stanowiący
zarząd powiatu-organ wykonawczy
zarząd wykonuje uchwały rady i zadania powiatu określone przepisami prawa
-przygotowuje projekt uchwał
-wykonuje uchwały
-gospodarowanie mieniem
-wykonanie budżetu
-zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu
w realizacji tych zadań zarząd podlega wyłącznie radzie powiatu|
zarząd wykonuje zadania przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiaty, w tym powiatowego urzędu pracy
powiatową administrację zespoloną stanowią:
-starostwo powiatowe
-powiatowy urząd pracy będący jednostką organizacyjną powiatu
-jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży
za prawidłowe wykonanie budżetu odpowiada zarząd powiatu
powiat samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu
budżet-plan finansowy obejmujący dochody i wydatki
kontrolę gospodarki finansowej powiatu sprawuje Regionalna Izba Obrachunkowa
nadzór na działalnością powiatu sprawuje Prezes Rady Ministrów oraz wojewoda
organy nadzoru mogą wkraczać tylko w przypadkach określonych ustawami
miasta na prawach powiatu
-organa -rada miasta
- prezydent miasta
miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w ustawie o samorządzie powiatowym
Organy samorządu województwa i ich krótka charakterystyka.
Organami samorządu województwa są: sejmik województwa i zarząd województwa.
Sejmik województwa - organ stanowiący i kontrolny województwa -
Do wyłącznej kompetencji należy:
- uchwalanie statutu województwa;
- zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim i uchwalanie strategii jego rozwoju, planów zagosp.przestrz.,
- uchwalanie budżetu województwa i rozpatrywanie sprawozdań z jego wykonania wraz z podjęciem uchwały o udzieleniu bądź nie absolutorium;
- wybór i odwołanie zarządu województwa;
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych.
Zarząd województwa - organ wykonawczy - Zarząd wybiera sejmik województwa - w tym marszałka i wice
Zadania:
-wykonywanie zadań należących do sam.woj. a w szczególności
- uchwalanie uchwał sejmiku woje.,
- gospodarowanie mieniem województwa,
- przygotowanie projektu i wykonywanie budżetu woj., planów zagospodarowania przestrzennego, uchwalanie regulaminu urzędu marszałkowskiego.
Marszałek województwa - organizuje prace zarządu i urzędu marszałkowskiego, kieruje sprawami bieżącymi województwa i reprezentuje województwo na zewnątrz. Na jego wniosek Sej.woj. powołuje i odwołuje skarbnika województwa.
WOJEWÓDZTWO:
administracja samorządowa jest zespolona w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnikiem
zakres działania samorządu województwa nie narusz samodzielności powiatu i gminy
organy samorządu województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjny,
województwo ma osobowość prawną
samodzielność podlega ochronie sądowej
organy: - sejmik województwa
- zarząd województwa
sejmik jest organem stanowiącym i kontrolnym
zarząd jest organem wykonawczym
za prawidłowe wykonanie budżetu odpowiada zarząd województwa
nadzór nad działalnością samorządu sprawuje Prezes Rady Ministrów i wojewoda a w zakresie spraw finansowych Regionalne Izby Obrachunkowe
Korupcja - ocena prawno - karna.
Obowiązujące w Polsce akty prawne nie zawierają pojęcia „korupcja”, nie ma zatem jej prawnej definicji. Prawnicy posługują się terminem „łapownictwo", który jest stosowany również wobec osób pełniących funkcje publiczną, w kontekście takich przestępstw jak np. uzależnienie wykonania czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej znacznej wartości, korzyści osobistej lub obietnicy otrzymania takich korzyści. Korupcja - według współczesnych interpretacji - oznacza przede wszystkim nadużycie władzy publicznej dla prywatnych korzyści - jednostkowych lub grupowych (partyjnych, organizacyjnych, itp.).
W polskim systemie prawnym przestępstwa o charakterze korupcyjnym spenalizowane zostały w art. 228 - 231 Kodeksu karnego, przy czym rozróżnia się łapownictwo (czynne i bierne), płatna protekcje oraz nadużycie funkcji.
Pojęcie i cel referendum lokalnego.
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r. przewiduje, że w sprawach wspólnoty samorządowej jej członkowie mogą podejmować decyzje w drodze referendum. Referendum jest jedną z form demokracji bezpośredniej. Stanowi sposób bezpośredniego decydowania przez osoby uprawnione, w drodze głosowania o ważnych sprawach życia państwowego lub określonego terytorium. Tak więc do istoty referendum należy podjęcie wiążącej decyzji w określonej sprawie. Referendum lokalne obejmuje teren gminy lub powiatu. Referendum może być przeprowadzone z inicjatywy rady lub na wniosek co najmniej 1/10 mieszkańców uprawnionych do głosowania. Warunkiem ważności referendum jest udział w nim co najmniej 30% uprawnionych do głosowania.
Wojewódzka administracja zespolona.
Działalnością wojewódzkiej administracji zespolonej kieruje i koordynuje Wojewoda. Będąc jej zwierzchnikiem zapewnia warunki do jej skutecznego działania oraz ponosi odpowiedzialność za rezultaty tego działania. W skład administracji zespolonej województwa wchodzi:
-Komenda Wojewódzka Policji
-Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej
-Kuratorium Oświaty
-Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Farmaceutycznej
-Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej
-Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Bankowego
-Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Nasiennej
-Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
-Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych
-Wojewódzki Inspektorat Weterynarii
-Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków
-Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin
-Kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich powołuje i odwołuje Wojewoda, natomiast Komendanci Wojewódzkiej Policji, Wojewódzkiej Straży Pożarnej powoływani są na wniosek Wojewody.
Kontrola administracji publicznej nie ogranicza się do prawnie uregulowanych form, dochodzi jeszcze społeczna działalność kontrolna, nie zamknięta w ramy instytucji prawnych, np. kontrola sprawowana przez opinię społeczną.
z przedmiotów kierunkowych i specjalizacyjnych.
Źródła dochodów państwa.
Źródła dochodów budżetu państwa określa ustawa „Prawo budżetowe”. Dochodami budżetu państwa m.in. są:
- podatki, - opłaty, - obowiązkowe wpłaty z zysków przedsiębiorstw państwowych,
- cła, - zyski z NBP, wpłaty z NBP,
- dochody ze sprzedaży, najmu, dzierżawy składników majątkowych skarbu państwa,
- pieniężne darowizny, spadki i zapisy na rzecz Skarbu Państwa,
- inne wpłaty i wpływy
Istota i funkcje klasyfikacji budżetowej.
Klasyfikacja budżetowa - jest pewnym uporządkowanym, prawnie określonym systemem rejestracji przepływów finansowych. Wiąże się z zasadą szczegółowości.
CELE KLASYFIKACJI:
-ustalenie dochodów i sposoby wydawania środków
-określenie struktury budżetu zrozumiałej dla wykonawców budżetu i organów nadzoru
-precyzyjne zapisywanie budżetów globalnych i cząstkowych
-wskazanie wykonawców budżetowych
-przedstawienie struktury dochodów i wydatków
-pozwala określić właściwości działań
- pozwala ocenić organ dysponujący wspólnymi zasobami finansowymi
To możliwość uzyskania przez nas wiedzy jak wykorzystywane są pieniądze np. przez gminy, ZUS. Ustawodawca nałożył na sektor publiczny obowiązek konstruowania budżetu wg pewnych zasad. W budżecie jest plan dochodów (Załącznik nr 1)
i wydatków (załącznik nr 2):
działy klasyfikacji budżetowej - odpowiadają podstawowym dziedzinom działalności państwa
tj. ochrona zdrowia, rolnictwo, oświata, opieka społeczna
rozdziały klasyfikacji budżetowej - to jednostki lub grupy jednostek bezpośrednio wykonujących budżet. To jednostki organizacyjne sektora publicznego wykonujące określone zadania np. stadion sportowy, szkoła, ośrodek zdrowia, jednostki wojskowe, komisariaty policji.
paragrafy klasyfikacji budżetowej - to konkretne źródła dochodów i wydatków np. pensje,
składki, podatki.
Rejestracja zbiorów danych osobowych.
Formułuje to ustawa z 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych. Administrator danych jest zobowiązany zgłosić zbiór danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi. Administrator danych jest zobowiązany zgłaszać Generalnemu Inspektorowi każdą zmianę w ciągu 30 dni. Generalny Inspektor prowadzi ogólnokrajowy, jawny rejestr danych osobowych zgłoszony do rejestracji. Każdy ma prawo przeglądać rejestr , na żądanie osoby zainteresowanej może być wydane zaświadczenie o zarejestrowaniu wskazanego zbioru danych.
Uznanie administracyjne.
Istotę uznania administracyjnego określa się na tle norm kompetencyjnych, formułowanych przez ustawodawcę dla organów administracji publicznej i posługujących się zwrotami: organ może zezwolić, organowi służy prawo, organ jest upoważniony, rozstrzygnięcie jest dopuszczalne, dopuszcza się, wymaga zgody. Uznanie administracyjne polega, więc na przyznaniu organom administracji publicznej możliwości dokonania wyboru spośród dwóch lub więcej dopuszczalnych przez ustawodawcę równowartościowych prawnie rozwiązań.
Istota i rodzaje zakładów publicznych.
Zakład publiczny jest jednostką organizacyjną, nie będącą organem państwowym
(urzędem) ani organem samorządu, która została powołana do wykonywania zadań
publicznych i jest uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjno-prawnych.
Jest to jednostka wyposażona w zespół środków osobowych (personel) i rzeczowych.
Realizuje zadania administracji publicznej w sferze oświaty, szkolnictwa wyższego,
ochrony zdrowia, opieki o pomocy społecznej.
Zakłady publiczne to przedszkola, biblioteki publiczne, domy pomocy społecznej, domy dziecka, zakłady karne, izby wytrzeźwień.
Jednostki pomocnicze gminy.
Ustawa o samorządzie gminnym zezwala gminom na tworzenie jednostek pomocniczych, którymi są: sołectwa, dzielnice, osiedla i inne. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy. Zasady tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia jednostek pomocniczych określa statut gminy. Jednostki pomocnicze prowadzą gospodarkę finansową w ranach budżetu gminy, gospodarują samodzielnie środkami wydzielonymi do ich dyspozycji, przeznaczając te środki na realizacją zadań spoczywających na tych jednostkach. .
Kontrola administracji publicznej.
Istotą kontroli jest obserwowanie określonych zjawisk, analizowanie ich charakteru i przedstawienie spostrzeżeń organom kierującym działalnością administracji.
Na gruncie prawa polskiego wyróżniamy następujące rodzaje kontroli:
- parlamentarną (przez Sejm, Senat, komisje sejmowe i pojedynczych parlamentarzystów),
- dokonywana przez odpowiednie struktury państwa: NIK, Naczelny Sąd Administracyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Państwowa Inspekcja Pracy, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny, Regionalne Biuro Obrachunkowe, Urzędy Kontroli Skarbowej),
- wykonywana przez Prezydenta RP (integralność terytorium państwa, odpowiada za kształt polityki zagranicznej).
Istota, cel i tryb zamówień publicznych.
Zamówienia publiczne - to mechanizm, zmierzający do racjonalnego wydatkowania zasobów finansowych pozostających w dyspozycji sektora publicznego. Dysponent środków publicznych ujawnia publicznie na co chce wydać i jaką kwotę na to przeznaczyć.
Tryby zamówień publicznych - sposób postępowania, procedura stosowana - w wyniku której dokonujemy wybory usługi, towaru itp.
1)przetarg nieograniczony -możliwość przystąpienia wszystkich podmiotów bez względu na charakter
2)przetarg ograniczony - ogranicza się określonych wykonawców
3)przetarg dwustopniowy - postępowanie dwuetapowe, by dowiedzieć się o nowych technologiach
4)negocjacje z zachowaniem konkurencji
5)zapytanie o cenę
6)zamówienia z wolnej ręki
Leasing pracowniczy.
Leasing pracowniczy to nowa forma zatrudniania. Celem leasingu pracowniczego jest dostarczenie do dyspozycji klienta wykwalifikowanych i sprawdzonych pod względem konkretnym, wymaganych przez klienta umiejętności, swoich pracowników do prac krótko lub długoterminowych. Istotą takiego rozwiązania jest fakt wykonywania przez nich ściśle określonych zadań w określonym czasie. Leasing pracowniczy wykorzystuje się przede wszystkim w przypadkach: zastąpienia pracowników etatowych przebywających na zwolnieniach lub urlopach, realizacja projektów wymagających nietypowych kwalifikacji bądź umiejętności, zwiększonego zapotrzebowania na personel w związku ze zwiększonym popytem na określoną produkcję lub sezonowością usług, narzuconym limitem etatów.
Podziały nieruchomości rolnych.
Przepisy ustawy wojewodów nieruchomościami o gospodarce nieruchomościami stanowią, że do nieruchomości rolnych przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne lub leśne nie mają zastosowania przepisy o podziale nieruchomości oraz o scalaniu i podziale nieruchomości. Poza wskazanymi wyjątkami podział nieruchomości może nastąpić na podstawie ostatecznej decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub prawomocne orzeczenie sądu. Niezależnie od ustaleń miejscowego planu podział nieruchomości może nastąpić w celu zniesienia współwłasności zabudowanej, co najmniej dwoma budynkami. Projekty podziału nieruchomości przeznaczonej w planie na cele rolne lub gruntów rolnych, dla których jest brak planu są dokonywane przez uprawniona osobę.
Zadania wojewodów w zakresie ochrony środowiska,
Kontrolne (policja ekologiczna) - przestrzeganie przepisów ochrony środowiska oraz decyzji dotyczących użytkowania i korzystania ze środowiska (instalacji, urządzeń) - przeprowadzają ją inspektorzy, którzy formułują wnioski pokontrolne do wykonania, mogą także nakładać kary za nielegalne korzystanie ze środowiska, w skrajnych przypadkach mogą wstrzymać działalność
Badanie stanu środowiska (jakość środowiska) - obowiązek ogłaszania informacji o stanie środowiska
Poważne awarie - trzy fazy; 1) przed awarią (kontrola, czy podmioty są przygotowane na awarie), 2) w trakcie poważnych awarii (współdziałanie ze strażą pożarną), 3) po awarii (prowadzenie monitorowania stanu środowiska)
Władztwo administracyjne.
Władztwo administracyjne - określa się jako prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracji dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń czy rozstrzygnięć.
organy administracji publicznej podejmują czynności w oparciu o autorytet państwa. Państwo ma wydawać akty prawne, który przysługuje moc obowiązująca, zaś akty prawne dysponują sankcją przymusu - możliwość egzekwowania za pomocą przymusu państwowego nazywa się władztwem.
org. adm. publicznej podejmują działania o charakterze władczym (decyzje administracyjne) i o charakterze niewładczym np. zakup telefonów komórkowych - tu zawiera się umowę o charakterze cywilnoprawnym;
Podstawy prawne ochrony środowiska,
Zasady ogólne wynikają z Konstytucji RP. Już art. 5 zobowiązuje Rzeczpospolitą Polską do zapewnienia ochrony środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Art. 74 Konstytucji poświecony jest ochronie środowiska. Przepisy te odsyłają do ustaw. System ustawowy ochrony środowiska to: ustawa Prawo Ochrony Środowiska oraz ustawa Prawo Wodne. W ustawach tych szczegółowo uregulowano: ochronę powietrza, ochronę przed hałasem.
Art. 86 Konstytucji mówi, że każdy jest zobowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie pogorszenie - obowiązek nałożony na wszystkich
Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego.
zasada celowości
zasada obowiązku prowadzenia egzekucji
zasada stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie
zasada stosowania środków racjonalnych
zasada niezbędności
zasada poszanowania minimum egzystencji
zasada zagrożenia
zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków karnych (represyjnych)
zasada prowadzenia egzekucji w formie (w porze) najdogodniejszej dla zobowiązanego
zasada gospodarczego prowadzenia egzekucji
Egzekucja z nieruchomości.
Może być przeprowadzona, gdy zastosowanie innych środków egzekucyjnych (mniej uciążliwych, np. z pieniędzy, z udziałów, z ruchomości) jest niemożliwe lub okazało się bezskuteczne; egzekucja jest prowadzona w celu ściągnięcia należności pieniężnych; należności pieniężne zostały określone lub ustalone decyzją ostateczną lub orzeczeniem sądu zaopatrzonym w klauzulę wykonalności.
Egzekucję może prowadzić tylko i wyłącznie Naczelnik Urzędu Skarbowego. Organ może zażądać zaliczki na przeprowadzenie egzekucji.
Składa się z 5 etapów:
zajęcie
opis i oszacowanie wartości nieruchomości
licytacja
przybicie
przyznanie własności.
Przekazywanie danych osobowych za granicę.
Przekazywanie danych osobowych za granicę może nastąpić jedynie wtedy, gdy kraj docelowy daje gwarancje ochrony danych osobowych na swoim terytorium przynajmniej takie, jak obowiązujące na terytorium RP chyba, że przesłanie danych osobowych wynika z obowiązku nałożonego przez administratora postanowieniami ratyfikowanej umowy międzynarodowej.
Administrator danych może przekazać dane osobowe za granicę, jeżeli:
-osoba, której dane dotyczą wyraża na to zgodę na piśmie
-przekazanie jest niezbędne do wykonania umowy zawartej w interesie osoby lub ochrony żywotnych interesów, której dane dotyczą
-przekazanie jest niezbędne ze względu na dobro publiczne lub do wykazania zasadności roszczeń prawnych
-dane są ogólnie dostępne
Istota i funkcje ceny dumpingowej.
-dumping występuje w obrocie towarowym z zagranicą
-dumping występuje nie tylko w przypadku sprzedaży poniżej kosztów produkcji
-dumping może mieć miejsce w sytuacji, gdy sprzedaż na rynku krajowym, jak i na eksport przynosi przedsiębiorstwu zysk
-dumping istnieje wówczas, gdy ceny w sprzedaży na eksport są niższe od cen stosowanych przy sprzedaży tego samego towaru w kraju
Struktura administracji publicznej.
Władza zwierzchnia w RP należy do Narodu.
Zasada trójpodziału władzy:
- ustawodawczej (Parlament, Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe),
- wykonawczej (Głowa Państwa i Rząd), Prezydent, Rada Ministrów, Prezes RM, Wice Prezesi, ministrowie)
- sądowniczej (niezawisłe sądy i trybunały: SN, NSA, TK, TS oraz podległe im sądy powszechne, administracyjne i wojskowe).
Władzy wykonawczej podlegają wojewodowie a im administracja zespolona. Ministrom podlega administracja niezespolona. Są jeszcze organy kontroli państwowej nie będące władzą wykonawczą (RPO, RPDz, NIK, KRRiT). Odrębną gałąź stanowią samorządy: województw, powiaty i gminy.
Doręczenie wg KPA.
Doręczenie to czynność procesowa o dużej doniosłości z uwagi na zasadę pisemności i skutki prawne. Od daty doręczenia biegną terminy procesowe i materialne, a organ i strona będą związane decyzją lub postanowieniem. Od daty doręczenia stosuje się środki dysponujące i egzekucyjne. Doręczanie może nastąpić: przez pocztę, swoich pracowników lub inne upoważnione osoby. Rodzaje doręczeń:
- właściwe (do rąk własnych adresatowi za potwierdzeniem odbioru);
- zastępcze (osobie, która przyjmuje na siebie zobowiązanie doręczenia pisma adresatowi - pełnoletni domownik, dozorca),
- fikcja doręczenia: a) adresat nie odebrał pisma pozostawionego w urzędzie pocztowym lub
urzędzie gminy, mimo powiadomienia go o tym,
b) doręczono pismo pod wskazany adres, lecz adresat wyprowadził się nie
powiadamiając o tym organu,
c) rozplakatowanie obwieszczenia w sytuacji określonej przez przepisy.
Specyfika przedsiębiorstwa spółdzielczego.
Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Celem założenia spółdzielni nie może być zysk, ale rozwiązanie jakiegoś problemu. W spółdzielni musi być przewaga czynnika ludzkiego nad kapitałem. Spółdzielnia może zostać założona, jeżeli chęć przystąpienia wyrażą: 3 osoby prawne, bądź 10 osób fizycznych