- podręcznik programowy „Moje otoczenie. Historia i społeczeństwo 5” Jarosław Machnicki, Grzegorz Liebrecht, Jacek Wołowiec, Wydawnictwo MAC, Kielce 2001,
|
|
Powitanie, czynności porządkowe, sprawdzenie obecności. [ok. 5 min.]
Sprawdzenie zadania domowego: ćwiczenie 2, strona 20.
|
Uczniowie przygotowują się do lekcji: wyjmują podręczniki, przygotowują się do sprawdzenia zadań domowych.
Chętni do udzielenia odpowiedzi podnoszą ręce.
|
Rekapitulacja wtórna [ok. 5 - 7 min.]:
Krótkie przypomnienie historii zakonu krzyżackiego.
Pytanie do klasy: w jakich miastach Polski znajdują się ruiny zamków krzyżackich?
|
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi: Malbork, Toruń, Sztum.
|
Zdanie wiążące [ok. 2 min.]:
Pytania do klasy: kiedy zmarł Kazimierz Wielki? Kto objął po nim władzę?
Ponieważ Ludwik Węgierski nie interesował się sprawami Polski, a władzę tymczasową powierzył Elżbiecie Łokietkównie (swojej matce), w kraju narastało niezadowolenie. By wkupić się w łaski szlachty, król nadał w 1374 roku w Koszycach (Słowacja) przywileje (przede wszystkim ulgi podatkowe) tej grupie społecznej. Za to otrzymał przyrzeczenie, że władzę po nim w Polsce obejmie jedna z jego córek (ponieważ nie posiadał syna).
|
Wybrani uczniowie odpowiadają - 1370 rok; Ludwik Węgierski (król Węgier, siostrzeniec Kazimierza Wielkiego).
Wybrany przeze mnie uczeń z moją pomocą wskazuje na mapie Koszyce.
|
Lekcja właściwa [ok. 25 min.]:
Proszę jednego ucznia o zapisanie tematu lekcji na tablicy.
By uczniowie lepiej zrozumieli stopnie pokrewieństwa między rządzącymi, proszę ich o rozwiązanie w 2-3 osobowych grupach ćw.3, s. 27 z zeszytu ćwiczeń - określić stopnie pokrewieństwa między rodziną królewską
Pytanie do uczniów: co oznacza termin „bezkrólewie”?
Tak właśnie działo się w państwie polskim po śmierci Ludwika Węgierskiego. Bezkrólewie miało miejsce w latach 1382 - 1384. Wtedy to szlachta doszła do porozumienia i na następcę tronu wybrała najmłodszą córkę Ludwika - wtedy dziesięcioletnią Jadwigę. Bezkrólewie zakończyło się koronacją.
Wiek Jadwigi nie był wielką przeszkodą w sprawowaniu rządów, bo miała do pomocy szereg dworzan. Większym problemem na ówczesne czasy było to, że kobieta nie powinna samodzielnie sprawować władzy. Dlatego też rozpoczęto poszukiwania małżonka. Najlepszym kandydatem uznano Jagiełłę - księcia Litwy - wtedy jeszcze pogańskiej.
W 1385 roku w Krewie zawarto unię. Kto przypomni, co oznacza to słowo?
Na mocy tej unii Jagiełło i cały jego lud mieli przyjąć chrzest, książę miał poślubić Jadwigę, zostać koronowanym królem Polski i połączyć Polskę i Litwę - przede wszystkim państwa te miały prowadzić jednolitą politykę zagraniczną.
By w pełni zrozumieć korzyści płynące dla obu państw z unii, proszę uczniów o rozwiązanie w parach ćw. 5, s. 28 z zeszytu ćwiczeń.
Pytanie do klasy: Jak na unię dwóch państw patrzeli Krzyżacy?
Oprócz tego Krzyżakom nie podobał się wzrost potęgi militarnej krajów, wynikający z połączenia sił i wspólna polityka zagraniczna.
Ponieważ Polska - na mocy postanowień unii pomagała Litwie w odpieraniu ataków krzyżackich, w sierpniu 1409 roku wielki mistrz krzyżacki wypowiedział Polsce wojnę. Bez trudu udało mu się uzyskać poparcie na innych dworach Europy.
15 lipca 1410 roku miała miejsce najsłynniejsza bitwa. W okolicach wsi Grunwald starły się wojska krzyżackie i polsko - litewskie. Chociaż siły polsko - litewskie miały przewagę liczebną, były o wiele gorzej uzbrojone. Mimo to udało się im odnieść zwycięstwo. Połączonymi siłami dowodził osobiście Jagiełło, a w bitwie zginął wielki mistrz krzyżacki.
Pytanie do klasy: czy wiecie, jaka pieśń pełniła w owych czasach rolę zbliżoną do dzisiejszego hymnu?
|
Uczeń zapisuje: „Unia polsko- litewska”
Wybrany uczeń odczytuje głośno poprawne odpowiedzi. Wyjaśniamy wątpliwości.
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Wybrany przez mnie odpowiada: jest to czas, w którym w państwie, w którym obowiązuje monarchia, nie ma wybranego władcy.
Uczniowie dziwią się, że władzę powierzono dziecku.
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi przez podniesienie ręki. Wybrany odpowiada: jest to dobrowolny związek dwóch państw.
Wybrany uczeń odczytuje głośno poprawne odpowiedzi.
Uczniowie odpowiadają, że taka sytuacja nie mogła podobać się zakonowi. Kiedy Litwa przyjęła chrzest, nie mogli już w świecie głosić, że nawracają pogan na tym terenie.
Wybrany przeze mnie uczeń z moją pomocą wskazuje na mapie Grunwald.
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi przez podniesienie ręki. Wybrany przez mnie odpowiada: funkcję hymnu pełniła pieśń Bogurodzica.
|
Rekapitulacja pierwotna [ok. 5 min]:
Legenda o dwóch nagich mieczach.
|
Część uczniów zna te legendę, więc uzupełniają moją wypowiedź.
|
Zadanie do rozwiązania w domu: stworzyć w zeszycie ilustrację do w/w legendy.
Czynności końcowe - uporządkowanie klasy, pożegnanie z uczniami.
|
Uczniowie porządkują swoje miejsca.
|