SZKODNIKI WIELORZERNE GLEBOWE REKRUTUJĄCE SIĘ Z OWADÓW
I.Rząd:Prostoskrzydłe (ortrhoptera)
Rodzina:Turkuciowate
1.Turkuć podjadek:
-zimują wszystkie larwy i owad dorosły. Podgryzają korzonki roślin.Po przezimowaniu dochodzi do kopulacji.Samica wiosną zakłada gniazdo(60jaj wielkości nasion konopi) 2-3cm pod powierzchnią ziemi nad gniazdem wycinają rośliny i tworzą się tzw. Łysiny w tym celu żeby było ciepło które przyspieszy rozwój larw.Larwy które się wuyklują są podobne do mrówek rudnicy koloru kremowego.Samica jest troskliwą mamą i przez dwie wylinki uczy ich życia.U trurkuci występuje zjawisko kanibalizmu zwłaszcza w strefach chłodnych wusuniętych dalej na północ.Turkucie wydają 1 pokolenie wciągu roku.
Walka z turkuciami:
1.Rozkopywanie łysin(gniazd larw)w dzień słoneczny-słońce poma ga wysuszać oskurek.
2.Na danym polu kopie się jesienią na 0,5m dołek i wrzuca się koński obornik zasypujemy go i zaznaczamy miejsce.Bardzo wczesną wiosną kiedy nie rozmarzła się ziemia wyjąć obornik i owady w pułapce.
3.Stosowanie środkow doglebowych:
-Pendraczak owadziarek(turkucie pendraki i drutowce)warunkiem stosowania tego środka jest to iż na tym polu nie bę dziemy sadzić przez 3 lata okopowych.Ponieważ okopowe przechodzą zapache stęchlizny.
II.Rząd:Chrzaszcze (coleoptera)
Rodzina:Zukowate (chrabaszczowate)
1.Chrabąszcz majowy:
- owady dorosłe obserwujemy w maju ,lot chrząszczy widać wieczorem,
-odżywiają się liśćmi drzew owocowych ,lubią liście dębu
-po kopulacji samica zagrzebuje się w ziemi i składa jaja na niewielkiej głębokości 10-20 sztuk.Z jaj wylegają się larwy(pędraki),które mają ciało łukowato zagięte w kształcie litery ,,u'' mają cienką puszkę głowową z aparatem gębowym gryzącym są żarłoczne odzrzywiają się materią organiczną zawartą glebie w ktorej przebywają prze 3 lata.Najbardziej żarłoczne są w 2-3 roku rozwoju i w ostatnim stadium odrzywiają się korzeniami roślin.3-ciego roku pod koniec rozwoju następuje przepoczważenie i ukazuje się owad dorosły i zostaje w glebie do następnego roku.Cykl rozwojowy chrabąszcza trwa 3-4lat.Pendraki powodują wygryzanie jamek w korzeniach spichrzowych.Masowy wylot chrabąszczy wiosną określamy jako rujka.
2.Chrabąszcz kasztanowiec:
-cykl rozwojowy 5lat
3.Guniak czerwczyk:
- mocno owłosiony
-cykl rozw.3lata
-samica składajaja w glebach lekkich piaszczystych przydomowych,ogródkach na trawnikach.Takie tereny trawiaste są dobrze nasłonecznione
4.Nałanek kłosiec:
-cykl rozw 2 lata
-owad dorosły odzrzywia się ziarnkami zbóż
5.Nierówienka listnik
6.Ogrodnica niszczylistka:
-cykl rozw.trwa 1 rok
-owady dorosłe jedzą tkankę liściową krzewów ozdobnych,lubi też jeść platki róż
Rodzina:Sprężykowate:
-osobnik dorosły,pomiędzy przedpierśiem a śrudpiersiem znajduje się aparat skokowy
-owady mocno wydłużone,ciemno zabarwione
-występuje zjawisko tanatozji (udawanie martwego)
- Larwy:ciało mocno wydłurzone otoczone twardym oskurkiem koloru miedziowego(drutowce)
-cykl rozwojowy trwa 5 lat
-larwy żyją i żerują odżywiając się drobnymi korzeniami.W korzeniach spichrzowych wygryzają otworki tworząc liczne korytarzyki zabarwione na ciemny kolor.Podgryziona roślina zasycha,gorzej plonuje.Chrząszcze z tej rodziny żerują na zbożach trawach roślinach okopowych,warzywach i tytoniu.Samica składa jaja do gleby.
1.Osiewnik rolowiec
2.Osiewnik skibowiec
3.Osiewnik ciemny
4.Nieskor czarny
5.Podrzut myszaty
6.Zacioski
III.Rząd:Motyle(lepidoptera)
Rodzina:Sówkowate
Grupa:Rolnice:
-pierwsza para skrzydeł mniejsza od drugiej,w ciągu dnia kryją się w liściach wieczorem wylatują.
-gąsiennice wmomęcie dotkniecia zwijają się ,
-wiosną po kopulacji samice składają jaja na glebie bądź na dolnych cześciach roślin żywicielskich.Następnie gąsiennice zchodzą pod ziemię odgryzają korzenie i wyjadają otwory na bulwch np.:ziemniaka.W nocy gąsiennice wychodzą z kryjówek podcinają liście u nasady i wciągają je do kryjówki.Najczęsciej zimują w glebie poczwarki.Rolnice występują w zbożach trawach,warzuwach,roślinach ozdobnych
1.Rolnica zbożówka
2.Rolnica czpówka
3.Rolnica gożdziowka
4.Rolnica tasiemka
5.Rolnica panewka
6.Pientnowka kapustnica
SZKODNIKI WIELOŻERNE GLEBOWE REKRUTUJĄCE SIĘ Z INNYCH GRUP SYSTEMATYCZNYCH
IV.Typ:Robaki obłe
Gromada:Nicienie
-kształt robakowaty wydłużony
-w jamie gębowej posiadają sztylecik
-małe rozmiary ciała
-wys.partogeneza
-wys.diapauaza
Rząd:Węgorki
Rodzina:Węgorkowate
1.Węgorek niszczyk:
-gat.wielożerny (200gat.roślin uprawnych i dziko rosnących)
-formą zimującą są larwy które zimują w glebie i materiale siewnym,na wiosnę larwy przechodzą do gleby i wnikaja przez przedchlinki do rośliny,przenikają do wią zek naczyniowych i wędrują do gury rośliny by przeniknąć do tkanek miękiszowych.Nicień opuszcza obiekt żeru gdy roślina umiera i prtzechodzi na inną.Gdy sąniekorzystne warunki zapada w biapauzę.Rozprzestżenia się z resztkami pożniwnymi,nasionami porażonych roślin.Zaatakowane rośliny słabo rosną i gniją w miejscu atakowania
Rodzina:Mątwikowate
1.Mątwik korzeniowy:
- w wyniku jego żerowania następuje słaby wzrost korzenia spichrzowego.Na buraku wytwarzają się liczne korzenie przybyszowe tzw. Broda.
V.Typ:Stawonogi
Gromada:Pajęczaki
-4 pary odnyrzy
Rząd:Roztocze
--negatywny wpływ na rośliny
-małe rozmiary ciała 1mm
-ciało owalne wydłurzone pokryte licznymi włoskami
-mają rózny aparat gebowy który składa się z:
#pary szczękoroży
#pary nogogłaszczek
Roztocza,które odżywiają materiałem roślinnym mają oparat gębowy w postabci dwuch sztylecików.Roztocza odżywiające się materiałem stałym szczękoroża mają postać kleszczy(szczypców)którymi rozkruszają pokarm
Rodzina:Przedziorkowate
1.Przędziorek chmielowiec- odżywia się materiałem płynnym,zapłodnione samice zimują w recztkach pożniwnych pod grudkami ziemi, w szczelinach okien itp.Gatunek ten żeruje na roślinach szklarniowych jest gatunkiem wielożernym.Samice przechodzą wiosną na spodnią część blaszek liściowych i zaczynają żerowanie.Wydają 4-5 pokoleń w roku.Zerują na spodniej części blaszek liściowych wysycając soki liść zawija się ku dołowi brunatnieje i zasycha,opada.Przędą nić pajęczą.
2.Przędziorek owocowiec:
-zeruje na różnych drzewach owocowych
-formą zimującą są jaja
-nie przędzie nici pajęczej
-żeruje na spodniej stronie liści wysysa soki
-ma negatywny wpływ na ulistnienie dzrzewa jak i plon
3. Przędziorek szklarnowiec-barwa czerwona rozwija się cały rok nie zapada w diapauzę zimową .Jest dwukrotnie bardziej plodny niż prz.chmielowiec
Rodzina:Rozkruszowate
1.Rozkruszek korzeniowy:
- występuje w glebie jak i na roślinach przechowywanych w magazynach.Często atakuje cebule i cebulki roślin ozdobnych atakuje również ziemniaki marchew i buraki.Zatakowane cebulki mają pociemniałe łuski tkanka między łuskami rozkruszona łuski tracą soczystość.
VI.Rząd:Muchówki=Dwuskrzydłe(dipitera)
Podrząd:Muchowki długorogie
Rodzina:Leniowate:
#Owad dorosły:
-w czasie lotu nużki zwisają
-lot much obserwujemy wczsną wiosną
-samice składają jaja do gleby ,larwy początkowo odrzywiają się materią organiczną a później korzeniami roślin
-zerują na ziemniakach i warzywach preferują miejsca w pobliżu lasow i zarośli
-owady dorosłe są wabione zapachem świerzego obornika.
1.Leń marcowy
2.Leń ogrodowy
Rodzina:Komarnicowate:
- Srednie-małe
-Skrzydła-rozwinięta jedna para zdarzają się gatunki bezskrzydłe
-A.gebowy-liżący,tnąco liżący lub kłująco ssący
-Niektóre gatunki drapieżne lub pasożytnicze-szkodniki dla roślin
-szkodniki łąk i pastwisk
-larwy podgryzają rośliny tuż przy powierzchni i wciągają rośliny do kryjówek w glebie oraz podgryzają korzenie
-samica składa jaja późną jesienią jaja zimują
-larwy pojawiają się wiosną i żerują do późnego lata
1.Komarnica zbutwień-wydaje 2 pokolenia w ciągu roku
2. Komarnica warzywna
3. Komarnica błotna
Rodzina:Pryszczakowate
1.Pryszczarek heski
2.Pryszczarek przylistkowiak
3.Pryszczarek kapustnik
4.Paciornica krzyzowianka
5.Paciornica lucernianka
Podrząd:Muchowki krutkorogie
Rodzina:Bzygowate
1.Udnica cebulanka
2.Udnica cebularz
3.Bzygi
Rodzina:Nasionnicowate
1.Nasionnica trześniówka
2.Nasionnica szparagowka
Rodzina:Niezmiarkowate
1.Ploniarka zbożowka
2.Niezmiarka paskowana
Rodzina:Połyśnicowate
1.Połyśnica marchwianka
Rodzina:Śmietkowate
1.Smietka kapuścianka
2.Smietka ćwiklanka
3.Smietka cebulanka
4.Smietka kiełkówka
VII.Rząd:Pluskwiaki równoskrzydłe(homoptera)
Rozwoj:niezupełny
A.gebowy:kłująco ssący
Skrzydła:błoniaste
Larwa:pierwotna
Nużki:kroczne(u niektórych gatunków skoczne)
Poczwarka:brak
Podrząd:Skoczki
Rodzina:Skoczkowate
1.Skoczek sześciorek
2 Skoczek ziemniczek
3.Skoczek rózany
Podrząd:Miodówki(weszki roślinne)
Rodzina:Miodowkowate
1.Miodowka jabloniowa
2.Miodowka plamista(grusza)
3 Miodowka czerwona
Podrząd:Czerwce
Rodzina:Tarcznikowate
1.Tarcznik niszczyciel
2.Tarcznik oleandrowiec
3.Skorupnik jabłoniowy
Rodzina:Misecznikowate
1.Misecznik śliwowy
Rodzina:Wełnowcowate
1.Wełnowiec szklarniowy
Podrząd:Mączliki
Rodzina:Mączlikowate
1.Mączlik szklarniowy:
-rozmiar 1-2mm
-skrzydła ułożone dachówkowato wzdłuż lini ciała -
-na ciele występuje biały woskowy nalot,który chroni przed nadmierną utratą wilgoci i pobiera wilgoć z zewnątrz
-samica mączlika posiada pokładełko za pomocą którego nacina tkanki liścia
i składa jaja liść wyglada jak by był przykruszony grudkami sadzy.Gdy z jaja wylęgają się larwy są ruchliwe i po pierwszym linieniu stają się nieruchome.Wbijajaą kłujkę i nieruchomieją.Pobierają pokarm nieruszając się w tym czasie tracą czułki i odnuża.L3-trzecie stadium nie odrzuaca skórki wylinkowej pod ktorą kształtyje się ninmfa,która ma zaczątki skrzydeł jest to ostatnie stadium larwalne.Pseudokuparium-poczwarka ma charakterystyczny wygląd jest owalna spłaszczona i na zewnątzr posiada włoski.
Szkodliwość mączlikow-poprzez wysysanie soków powodują przebarwienia tkanek roślinnych.Wydalają dużą ilość rosy miodowej (spadzi) na której rozwijają się grzyby sadzakowe.Spadź ogranicza transpirację.M.szklarniowy wydaje 10 pokoleń w ciągu roku jest wektorem wielu wirusow.
Podrząd:Mszyce(aphidodea)
Rodzina:Mszycowate (aphididae)
#Jednodomne:-przez cały rok mają jednego żywiciela,występuje rozwój holocykliczny(wyst.rom.pluciowe i bezpłuciowe).Gdy żerują w szklarniach rozmn.się bezpluciowo.W okresie wegetacji gdy szklarnie są wietrzone mszyce mogą wylatywać znajdując żywiciela i rozmnażać się holocyklicznie.
1.Mszyca jabłoniowa
2.Mszyca malinowa
3 Mszyca porzeczkowa
4.Mszyca kapuściana i grochowa
#Dwudomne:-mają dwuch żywicieli:zimowego(rośliny drzewiaste i krrzewiaste),letnigo(rośliny zielne)
1. Mszyca rożano-szczecinowa
2. Mszyca jabłoniowo-zbożowa
3. Mszyca wiśniowo-przytuliowa
4. Mszyca tzmielinowo-burakowa(burakowa)
5. Mszyca brzoskwiniowo ziemniaczana(ziemniaczana)
Mszyca brzoskwiniowa:-jest gatunkiem wielożernymliście pędy kwiaty,wysyają soki z roślin,w wyniku działania ich śliny rośliny przebarwiają się i zasychają.Wydalają duże ilości spadzi co utrudnia proces asymilacji i proces oddychania.Na roślinach rozwijają się grzyby sadzakowe ,które są wektorami wirusów mozajki i żółtaczki
Rodzina:Bawełniowate
1.Bawełnica korówka
Rodzina:Filokserowate
1.Fioloksera winiec(na winogronach)
Rodzina:Miodownicowate
1. Miodownica jałowcowa
2. Miodownica różana
3. Miodownica korowa
VIII.Rząd:Błonkówki=Błonkoskrzydłe
(hymenoptera)
Rozwoj:zupełny
A.gebowy:gryząco liżący
Skrzydła:błoniaste waskie słabo użyłkowane,często szczepiają się w czasie lotu tworząc jedną powieżchnię]
Nogi:kroczne z koszyczkiem
Larwa:wtorna aploidalna z wyodrębnioną głową
Poczwarka:wolna
Podrząd:Rośliniarki
Rodzina:Pilaczowate
1.Owocnica żółtoroga(na śliwach)
2.Piłecznica agrestowa
3.Brzęczak pożeczkowy
4.Śluzownica ciemna
5.Bruzdownica pendowka
6.Zwiot rożany
7.Gnatacz rzepakowiec
Rodzina:Osnujowate
1.Osnuja gruszowa
2.Osnuja gwiaździsta
Rodzina:Obnażaczowate
1.Obnażacz różówka
2.Obnażacz granatek
Podrząd:Owadziarki
Pożyteczne:
1.Osiec krówkowy
2.Baryłkacza bieliniak
3.Gąsieniczyk czarny
4.Kruszynek zmienny
5.Mszyczarz
Szkodliwe:
1.Gruboudka koniczynowa
2.Gruboudka lucernowa
3.Gałasówka maliniak
4.Szypszyniec różany
Podrząd:Żądłówki
Rodzina:Pszczołowate
1.Pszczoła miodna
2.Pszczoła samotnica
3.Pszczoła kaukazka
4.Trzmiele
Rodzina:Osowate
1.Osa pospolita
2.Osa grzebiaca
3.Osa szerszeń
Rodzina:Mrowkowate
1. Mrowka rudnica
2. Mrowka czarna
3. Mrowka żółtac
4. Mrowka faraona
Guzaki:-żerują na korzeniach roślin w wyniku ich żerowania tworzą się liczne drobne korzenie przybyszowe a na nich liczne guzy.
1.Północny-znosi niskie tęperatury może żerować na polach i w szklarni.
2.Arachidowy- żeruje na roslinach upraw szklarniowych
3.Południowy- żeruje na roslinach upraw szklarniowych
Mięczaki-Pomrowikowate(ślimak)
Pomrowik polny:
-ślimak bezmuszlowy
-zostawia ślady po śluzie
-wyjada w liściach otwory ostrokształtne
-jaja zimują w glebie w złożach wiosną pojawiają się młode osobniki ,które żerują do późnej jesieni(okres żerowania 6-7m-cy)