Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli
nad ruchem
Automatyczna ekspozycja z preselekcją słu\
y do zdjęć ruchomych.
Automatyczna ekspozycja z preselekcją
migawki
Istotą prawidłowej ekspozycji jest dobranie
właściwej kombinacji czasu naświetlania i
otworu przysłony. Zmiana jednego z tych
parametrów wpływa na drugi. Jeśli czas
naświetlania wzrasta, to aby na film padła
jednakowa ilość światła, przysłona musi
być otwarta szerzej. Tryb automatycznej
ekspozycji z preselekcją migawki
wybierzemy, gdy tematem zdjęcia ma być
obiekt poruszający się. Gdy obiekt porusza
się szybko, nale\
y wybrać, rzecz jasna,
krótszy czas naświetlania, tak by uniknąć rozmycia.
Przy trybie z preselekcją migawki samodzielnie wybieramy czas naświetlania, a
aparat zajmuje się dobraniem otworu przysłony odpowiedniego do panujących
warunków. Tryb ten znakomicie sprawdza się przy fotografowaniu scen związanych
ze sportem: po pierwsze dlatego, \
e akcja rozwija się bardzo szybko, a po drugie, \
e
często u\
ywa się w takich sytuacjach teleobiektywów, co zwiększa ryzyko poruszenia
aparatem. Zdjęcia przy krótkim czasie naświetlania umo\
liwiają "zamro\
enie" akcji.
Taki tryb fotografowania pozwala ujrzeć rzeczy nieuchwytne dla wzroku, gdy\
na
zdjęciach utrlwalone zostaną momenty dziejące się zbyt szybko dla nieuzbrojonego
oka. Trybu z preselekcją migawki mo\
na u\
yć tak\
e do zdjęć z bardzo długim
czasem naświetlania, by celowo rozmyć obraz, na przykład płynącej wody lub
pędzącego samochodu.
Twórcze techniki fotografowania: Galeria zdjęć wykonywanych w trybie
automatycznej ekspozycji z preselekcją migawki
Zatrzymywanie kadru w akcji wymaga fotografowania przy krótkim czasie
naświetlania. Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją migawki pozwala
wykonywać zdjęcia czegoś, czego nie zobaczymy w inny sposób.
Dopingujące dziewczęta
Tryb z preselekcją migawki u\
ywany jest
wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z
ruchem. 1/500 s.
Gracze w polo
Przez uchwycenie jednego momentu w
wartkiej akcji pokazujemy coś, co dzieje się
zbyt szybko, by oko mogło to
zarejestrować. 1/500 s.
Światła przednie i tylne
Tryb z preselekcją migawki mo\
na wykorzystywać tak\
e do zdjęć z bardzo długim
czasem naświetlania. 10 s.
Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji z
kontrolowaną głębią ostrości
Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony jest opcja, która daje
najlepszą kontrolę głębi ostrości.
Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony
Jest to właściwy tryb, gdy naszym podstawowym celem jest uzyskanie określonej
głębi ostrości. Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony pozwala
wybrać przysłonę, do której aparat automatycznie dopstosowuje czas naświetlania.
Większe otwory przysłony powodują zmniejszenie obszaru, w którym obiekty
znajdują się w polu ostrości. Zmniejszanie otworu przysłony powoduje zwiększanie
głębi ostrości. Ogólnie mo\
na stwierdzić, \
e przy największym rozwarciu przysłony -
na przykład przy ustawieniu f/1.8 - w polu ostrości będzie znajdował się wyłącznie
główny motyw zdjęcia, a wszystko za nim i wszystko przed nim będzie rozmyte. Jeśli
natomiast przysłona jest przymknięta a\
do ustawienia f/22, prawie wszystko, od
kilku metrów od aparatu a\
do
nieskończoności, będzie na zdjęciu ostre.
Musimy pamiętać, \
e zmniejszanie otworu
przysłony oznacza, \
e przez obiektyw
przechodzi mniej światła i konieczne jest
wybranie dłu\
szego czasu naświetlania.
Je\
eli zale\
y nam na bardzo du\
ej głębi
ostrości, mo\
e się okazać, \
e wymagany
czas naświetlania jest zbyt długi dla
fotografowania z ręki. W takim przypadku
musimy skorzystać ze statywu lub zmienić
film na bardziej czuły. Warto wiedzieć, \
e
największa mo\
liwa głębia ostrości nie
zawsze jest czymś, o co trzeba walczyć. Czasami celowe jest rozmycie elementów,
które nie mają znaczenia dla treści zdjęcia. Portrety lub fotografie szybkiej akcji
często wyglądają najlepiej przy nieostrym tle, poniewa\
dzięki temu uwaga skupia się
na głównym temacie. Zdjęcie ka\
dego typu, w którym zale\
y nam na izolowaniu
motywu głównego, powinno być wykonywane przy szeroko rozwartej przysłonie, co
daje mo\
liwość najkrótszych czasów ekspozycji. System autofokusu przejmie na
siebie odpowiedzialność za prawidłową ostrość zdjęcia.
Twórcze techniki fotografowania: Więcej kontroli nad głębią ostrości
Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem głębi ostrości jest specjalną
metodą zapewnienia wyraz
nego odwzorowania kluczowych elementów.
Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem głębi
ostrości
Ten specjalny tryb pracy upraszcza utrzymywanie bardzo
precyzyjnej kontroli nad głębią ostrości. System
autofokusu słu\
y do określania obszaru ostrości.
Najpierw wybieramy najbli\
szy, a następnie najdalszy
punkt, który ma być ostry. Aparat automatycznie dobiera
optymalne poło\
enie punktu ustawienia ostrości i
ustawienie przysłony, które dadzą w efekcie wybrany
rozmiar głębi ostrości. Technika ta pozwala tak\
e na
uzyskanie bardzo płytkiego obszaru głębi ostrości: jeśli
punkt początkowy końcowy znajdą się w tym samym
miejscu, ostra będzie jedynie odpowiadająca im
płaszczyzna.
Twórcze techniki fotografowania: Zaawansowane systemy pomiaru
intensywności światła
Zaawansowane systemy pomiaru intensywności oświetlenia eliminują czynnik
przypadkowości przy wykonywaniu
zdjęć.
Trudne warunki oświetleniowe zawsze
stanowiły problem dla fotografów. Na
zdjęciu wykonanym przy u\
yciu
tradycyjnych technik pomiaru światła,
mę\
czyzna stojący między dwoma
skrzydłami jaskrawo \
ółtych drzwi
stanowiłby niedoświetlony element obrazu.
Uzyskanie prawidłowej ekspozycji za
ka\
dym razem zawsze było trudnym
zadaniem. W normalnych sytacjach wbudowane w aparat światłomierze spisywały
się dobrze. Problemy pojawiały się jednak ju\
w przypadku scen zawierających
bardzo jasne lub bardzo ciemne elementy lub gdy światło padało w stronę obiektywu.
Fotograf musiał samodzielnie decydować o warunkach ekspozycji w oparciu o lata
doświadczeń. Teraz jednak nowe systemy pomiaru intensywności oświetlenia w
aparatach EOS pozwoliły w du\
ym stopniu pozbyć się niepewności. Kontrola nad
oświetleniem nigdy jeszcze nie była łatwiejsza.
Pomiar ewaluacyjny
Ten zaawansowany system pomiaru oświetlenia umo\
liwia uzyskiwanie prawidłowo
naświetlonych zdjęć w bardzo ró\
norodnych warunkach. System dzieli całą
powierzchnię obrazu na obszary. Największą wagę ma obszar środkowy, gdzie
najczęściej usytuowany jest główny temat zdjęcia.
Aparat jest w stanie wykryć ró\
nice między środkiem a obrze\
ami obrazu, co
pozwala precyzyjnie określić rozmiar głównego obiektu, jak równie\
ocenić jego
jasność. To właśnie ta zdolność "ewaluacji' (oceniania) odpowiedzialna jest za
prawidłowe naświetlenie wszystkich wykonywanych zdjęć. Jaskrawe tło nie
spowoduje naświetlenia pierwszego planu, poniewa\
ewaluacyjny system pomiarowy
potrafi odró\
nić tło od głównego obiektu. Dzięki temu o wiele łatwiej jest wykonywać
zdjęcia obiektów oświetlonych od tyłu oraz fotografować bardzo kontrastowe sceny,
uzyskując za ka\
dym razem wspaniałe rezultaty.
Ciekawski pudel
System ewaluacyjnego pomiaru intensywności oświetlenia potrafi rozpoznać
jaskrawe tło i ustawić warunki ekspozycji w taki sposób, by główny obiekt na zdjęciu
został naświetlony prawidłowo. Zauwa\
my, jak doskonale widoczny jest pudel, mimo
\
e tło w górnej części zdjęcia jest bardzo jasne.
Twórcze techniki fotografowania: Wybór stosownej do warunków metody
pomiaru
Dostępne są inne systemy pomiaru oświetlenia, które mo\
na dobrać do
panujących warunków.
Udany pomiar punktowy. Pomiar punktowy najlepiej
sprawdza się w sytuacjach, w których model otoczony
jest bardzo jasnym lub bardzo ciemnym tłem. Pomiar
jasności sukienki dziewczyny pozwolił uzyskać zdjęcie
naświetlone prawidłowo.
Pomiar częściowy
W niektórych sytuacjach celowe jest u\
ycie systemu
częściowego pomiaru światła. Przy wykonywaniu zdjęć
zawierających du\
e obszary o jednolitym odcieniu pomiar
taki mo\
e dać lepszą ekspozycję całości. Sprawdza się
on przy fotografowaniu zachmurzonego nieba, scen w
deszczu, krajobrazów jednorodnym oświetleniu, wnętrz
oświetlonych światłem słonecznym itp. Pomiar
intensywności światła wykonywany jest tylko w obszarze
środkowym kadru, mo\
na więc wybrać temat główny, odczytać intensywność światła
tego obiektu, po czym u\
yć funkcji blokady ustawień ekspozycji do utrzymania
nastaw ju\
po zmianie kompozycji zdjęcia.
Pomiar punktowy
Korzystanie ze światłomierza punktowego wymaga dobrego wyczucia ró\
nych
intensywności światła w obrębie sceny. Je\
eli jednak wiemy, w którym miejscu
nale\
y wykonać pomiar, mo\
emy mieć pewność uzyskania bardzo dokładnych
ustawień ekspozycji. Pomiar punktowy jest bardzo precyzyjny, dobrze więc nadaje
się do fotografowania małych obiektów na bardo jasnym lub bardzo ciemnym tle.
Korzystanie ze światłomierza punktowego w połączeniu z funkcją blokady nastaw
ekspozycji daje swobodę zmiany kompozycji zdjęcia. Podczas samego pomiaru
nale\
y jednak pamiętać o precyzyjnym nakierowaniu celownika na fotografowany
obiekt, poniewa\
margines tolerancji na błędy jest niezwykle wąski.
Twórcze techniki fotografowania: Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i
tryby manualne
Istnieją specjalne techniki, które mo\
na zastosować przy naprawdę trudnych
warunkach oświetleniowych.
Autobraketing
Technika autobracketingu (AEB-Auo Expusure Bracketing) jest dobrym sposobem na
uzyskanie po\
ądanych rezultatów, nawet jeśli koncepcja zdjęcia nie jest dokładnie
przemyślana. Technika ta polega na automatycznym wykonaniu trzech ekspozycji:
jednej z niedoświetleniem, jednej przy nastawach określonych przez światłomierz i
jednej z prześwietleniem. Mo\
liwe jest ręczne ustawienie zakresu odchyleń do +3
jednostek skali w odstępach co 1/3 stopnia. Autobracketing jest znakomitym
narzędziem wspomagającym kreatywność, jako \
e pozwala wypróbować efekty
ró\
nych warunków ekspozycji, pozostawiając pewność, \
e jedno ze zdjęć będzie
miało zadowalającą jakość. (Funkcja ta jest niedostępna w niektórych modelach).
Technika autobracketingu pozwala ocalić zdjęcie.
Bez u\
ycia autobracketingu fotograf mógł stracić to zdjęcie z powodu bardzo
jaskrawego tła. Wykonanie kilku ekspozycji zwiększa szansę, \
e jedna z nich będzie
prawidłowa.
Wielokrotna ekspozycja
Wielokrotne ekspozycje na jednej klatce filmu zawsze miały w sobie coś
intrygującego. Niektóre aparaty z serii EOS umo\
liwiają wykonanie z góry określonej
liczby naświetleń - maksymalnie 9 - na pojedynczej klatce. Poniewa\
ta sama klatka
naświetlana jest wiele razy, konieczne jest skorzystanie z funkcji kompensacji
ekspozycji. Dla dwóch ekspozycji mo\
na wypróbować wartość kompensacji - 1
stopień. Trzy ekspozycje mogą wymagać za ka\
dym razem poziomu - 1,5 stopnia.
Najlepiej jest przy tym zdać się na doświadczenie. Warto dą\
yć do zredukowania
liczby elementów na obrazie, tak by uzyskać mo\
liwie puste tło. Jasne obiekty na
prostym, ciemym tle zazwyczaj wychodzą najlepiej.
Ręczne ustawianie parametrów ekspozycji
Aparaty z serii EOS oferują pełny zestaw automatycznych funcji, które bardzo
ułatwiają czerpanie radości z fotografowania. Lecz niektóre sytuacje mogą wymagać
ręcznego ustawienia parametrów ekspozycji. Przykładem takiej sytuacji są zdjęcia z
bardzo długim czasem naświetlania. Mo\
emy tak\
e spróbować takiego sposobu
pracy ze zwykłej ciekawości, by wypróbować nowe pomysły. Ręczne nastawianie
aparatu nie oznacza, \
e jesteśmy zdani jedynie na własne siły. Sygnalizowane są
zalecane czasy migawki, otwory przysłony, jak równie\
niedoświetlenie i
prześwietlenie, co zdecydowanie ułatwia ustawianie parametrów. Jak zawsze, warto
postępować w pełni świadomie, sporządzać notatki, po czym konfrontować je z
gotowymi odbitkami.
Wielokrotna ekspozycja
Zabawa z wielokrotną ekspozycją mo\
e dać wiele radości. Często trudno jest
zgadnąć, jaki będzie wynik końcowy, a czasami mo\
na się wręcz zadziwić jego
wspaniałością.