1.1.11 Określenie obszarów, na których można będzie lokalizować
składowiska CO2 (Podsumowanie)
Zasadniczo punkt ten dotyczy sporządzenia niniejszego opracowania, a w szczególności
podsumowania dotychczas zgromadzonych i opracowanych materiałów.
Fig. 1.1.11_1 Rozpatrywane struktury
173
Rozpatrujemy następujące struktury (patrz 1.1.1 i 1.1.2 oraz Fig 1.1.11_1):
 Budziszewice-Zaosie
 Jeżów
 Lutomiersk
 Tuszyn
 Kliczków-J
 Gomunice
 Gidle
oraz Wojszyce
Struktura Budziszewice-Zaosie jest najlepiej rozpoznana i sejsmiką i otworami i z tego między
innymi względu została wybrana do drugiego segmentu. Chociaż najważniejszy kolektor
pliensbachu występuje w najwyższej partii (otwór Zaosie-2) prawdopodobnie na granicy obszaru
nadkrytycznego, zawsze jest mozliwe zaproponowanie wiercenia na jego skłonie, gdzie mamy
głębokości ponad 1 km i wchodzimy ponizej hipotetycznej strefy wysłodzenia solanki.
Struktura Jeżów jest w przypadku kolektorów jury za płytko i nie ma wg sejsmiki dobrego
uszczelnienia.
Struktura Lutomiersk jest bardzo słabo rozpoznana sejsmiką i słabo otworami  określenie jej
przydatności wymagałoby nowych prac sejsmicznych (rozpoznawczych, nie monitoringu
zerowego). Leży ona przy walnej strefie uskokowej i prawdopodobnie możliwa jest migracja
zatłaczanego dwutlenku węgla i solanki do rezerwowego GZWP aglomeracji łódzkiej.
Struktura Tuszyn ma podobną sytuację jak Lutomiersk.
Struktura Kliczków-J to właściwie odcinek rowu jurajskiego, do którego prawdopodobnie nie da się
zatłoczyc zbyt wielkich ilości dwutlenku węgla. Jest ona niedostatecznie rozpoznana (nie była
atrakcyjna dla poszukiwań naftowych).
Struktury Gomunice i Gidle omówiono wcześniej jako mniej perspektywiczne, z uwagi na
skomplikowaną tektonikę w ich otoczeniu i niedostateczne rozpoznanie tych obszarów i zjawisk jak
na wyrokowanie o ich przydatności.
Struktura Wojszyce leży stosunkowo daleko od Bełchatowa i stąd pierwotnie nie była w ogóle
rozpoznawana. Poza otworami Wojszyce IG-..., które znajdują się na jej NW krańcu tak naprawdę
nie ma dla niej rozpoznania otworami. Sytuację dodatkowo komplikuje obecność obszaru NATURA
2000 w jej centrum, co utrudniłoby jej rozpoznawanie i ewentualny transport dwutlenku węgla
rurociągami (Fig. 1.1.11_1). Podobnie jak Lutomiersk, wymaga ona rozpoznania sejsmicznego i (w
szczególności) otworowego.
W tej chwili można jedynie stwierdzić że jedynie struktura Budziszewice-Zaosie, mimo swoich
wszystkich wad, nadaje się do szczegółowego rozpoznania na bazie materiałów archiwalnych
przewidzianego w II Segmencie (Fig. 1.1.11_2).
Poza przypadkiem Wojszyc (też wchodzi tu w rachubę koncesja naftowa z, może nieco odległą,
perspektywą wydobycia węglowodorów) nie stwierdzono dla pozostałych istotnych konfliktów
interesów.
174
Fig. 1.1.11_1 Rejon struktury Budziszewice-Zaosie z jednym z możliwych miejsc
zatłaczania.
175
Literatura
Agopsowicz T., Pazdro Z., 1964  Zasolenie wód kredowych na Niżu Polskim. Zesz. Nauk. Pol. Gdań. nr 49a,
Bud. Wodne z. Via.
Bachu S., Adams J.J., 2003  Sequestration of CO in geological media in response to climate change:
2
Capacity of deep saline aquifers to sequester CO in solution. Energy Conversion and Management, 44 (20), s.
2
3151 3175.
Bojarski L., 1985  Wody termalne jury dolnej na Niżu Polskim. W: Stan rozpoznania wód termalnych. Mat.
Sympoz. Kraków. 24-25. 10. 1985.
Bojarski L., 1993  Ascenzyjne zagrożenie poziomów wód zwykłych solankami paleozoiku i mezozoiku. Prz.
Geol. nr 3.
Bojarski L. i in. 1990  Mapa temperatur i chemizmu wód w utworach kredy dolnej. Mapa temperatur i
chemizmu wód w utworach jury dolnej. Mapy 1:500000. Inst. Sur. Energet. AGH w Krakowie. Okręg.
Przedsięb. w Poznaniu. Kraków.
Bojarski L., Sokołowski A., 1994  Zagrożenie ascenzyjnym zasoleniem wód zwykłych w utworach kredy
dolnej niecki łódzkiej. Prz. Geol. nr 6.
Bojarski L,, 1996  Atlas hydrochemiczny i hydrodynamiki paleozoiku i mezozoiku oraz ascensyjnego
zasolenia wód podziemnych na Niżu Polskim Wyd. Geol.
Chadwick A., Arts R., Bernstone C., May F., Thibeau S., Zweigel P. (red.), 2006  Best Practice for
the Storage of CO2 in Saline Aquifers, Observations and guidelines from the SACS and
CO2STORE projects. Raport projektu CO2STORE, dostępny na stronie: www.co2store.org.
Childs C., Walsh J.J., Watterson J., 1997  Complexity in fault zone structure and implications for
fault seal prediction. In P. Młller-Pedersen & A.G. Koestler (eds.), Hydrocarbon Seals: Importance
for Exploration and Production. NPF Special Publication No 7, pp. 61-72.
Collins A.G., 1975  Geochemistry of oilfield waters. E.S.P.O. Amsterdam-Oxford-New York.
Dadlez R., 2001  Przekroje geologiczne przez Bruzdę Środkowopolską. Skala 1:200 000. PIG. Warszawa.
Dadlez R., Marek S., Pokorski J. (red.), 1998  Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego permu
i mezozoiku w Polsce, 1 : 2 500 000. Warszawa.
Dayczak-Calikowska K., Moryc W., 1988  Rozwój basenu sedymentacyjnego i paleotektonika jury
środkowej na obszarze Polski. Kwart.Geol., 32, 1, 117-136.
Deczkowski Z., 1976  Charakterystyka osadów jury dolnej i środkowej obszaru kalisko-
częstochowskiego. Biuletyn IG 295, 57-85.
Deczkowski Z., 1977  Budowa geologiczna pokrywy permsko-mezozoicznej i jej podłoża we
wschodniej części monokliny przedsudeckiej (obszar kalisko-częstochowski. Prace IG, LXXXII.
Deczkowski Z., Franczyk M. 1988  Paleomiąższość, litofacje i paleotektonika epikontynentalnej
jury dolnej w Polsce. Kwart.Geol., 32, 1, 105-115.
Deczkowski Z., Gajewska I., 1980  Mezozoiczne i trzeciorzędowe rowy obszaru monokliny
przedsudeckiej. Prz. Geol., v. 28, nr 3: 151-156.
Depowski S., 1973  Gazy wód podziemnych jako wskaz
nik ropo- i gazonośności. Prz. Geol. nr 4.
Depowski S., (red., pr. zbiór.), 1978  Atlas litofacjalno-paleogeograficzny permu obszarów platformowych
Polski. Inst. Geol. Warszawa.
Dowgiałło J., 1971  Studium genezy wód zmineralizowanych w utworach mezozoicznych Polski północnej.
176
Biul. Geol. Wydz. Geol. U.W. T. 13.
Dowgiałło J., Płochniewski Z., Szpakiewicz M., 1974  Mapa wód mineralnych Polski 1:500000. Inst. Geol.
Warszawa.
Dubrule O., 1998  Geostatistics in Petroleum Geology. AAPG Continuing Education Course Note
Series #38. AAPG. Tulsa, Oklahoma, USA 1998.45 pages. 125 figs.
Dubrule O., 2003  Geostatistics for Seismic Data Integration in Earth Models. 2003, Distinguished
Instructor Short Course. Distinguished Instructor Series. No. SEG/EAGE. Tulsa, Oklahoma, USA.
2003.279 p.
Fisher Q.J. & Knipe R.J., 1998  Fault sealing processes in siliciclastic sediments. In G. Jones, Q.J.
Fisher & R.J. Knipe (eds.), Faulting, Fault Sealing and Fluid Flow in Hydrocarbon Reservoirs.
Geol. Soc., London, Spec. Publ., v. 147, pp.117-134.
Fristad T., Groth A., Yielding G., Freeman B., 1997  Quantitative fault seal prediction: a case study
from Oseberg Syd. In P. Młller-Pedersen & A.G. Koestler (eds.), Hydrocarbon Seals: Importance
for Exploration and Production. NPF Special Publication No 7, pp.107-124.
Gibson R.G., 1998  Physical character and fluid-flow properties of sandstone-derived fault gouge.
In M.P. Coward, T.S. Daltaban & H. Johnson (eds.), Structural Geology in Reservoir
Characterization. Geol. Soc., Spec. Publ., v. 127, pp. 83-97.
Górecki W. red., 1990  Atlas wód geotermalnych Niżu Polskiego. Zbiorniki dolnojurajski i dolnokredowy.
Katalog otworów wiertniczych i studni głębinowych w utworach kredy dolnej i jury dolnej na Niżu Polskim.
Objaśnienia tekstowe. Kraków 1990.
Górecki W. red., 1995  Atlas zasobów energii geotermalnej na Niżu Polskim. Towarzystwo Geosynoptyków
GEOS. Kraków 1995.
Górecki W. red., 2006  Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim. AGH.
Kraków 2006.
Grzybek I., Madej B., 2009  Niemieckie doświadczenia w zakresie sekwestracji dwutlenku węgla. WUG nr
2/2009.
Knipe R.J., 1997  Juxtaposition and seal diagrams to help analyze fault seals in hydrocarbon reservoirs.
AAPG Bulletin, v. 81, pp. 187-195.
Kleczkowski A.S., 1966  The acratopege zone in Poland. Buli. Acad. Poi. Sc. Ser. Sc. geol. geogr. v. 14, nr 2.
Kleczkowski A.S., 1978  Mapy zagrożenia i ochrony wód podziemnych. Mat. Sympoz.: Problemy
wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej. Częstochowa, XI 1978 r.
Macioszczyk A., 1987  Hydrogeochemia. Wyd. Geol. Warszawa.
Mallet J.-L., 2002  Geomodelling. Oxford University Press Monograph.
Mallet, J.-L., 2008  Numerical Earth Models. EAGE Publications, 147 pp.
Marek S., 1977  Budowa geologiczna wschodniej części niecki mogileńsko-łódzkiej (strefa Gopło-
Ponętów-Pabianice). Prace IG, LXXX.
Marek S., Pajchlowa M., 1997  Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce. Prace Państw. Inst.
Geol. 153
Mastalerz, K., Wysocka, A., Krzywiec, P., Kasiński, J., Aleksandrowski, P., Papiernik, B., Ryzner-
Siupik, B., Siupik, J., 2006  Sukcesja osadowa miocenu w rejonie zrębu Ryszkowej Woli (obszar
Sieniawa - Rudka), zapadlisko przedkarpackie: wyniki facjalnej i stratygraficznej interpretacji
danych wiertniczych oraz sejsmiki 3D. Przegl. Geol. 54. 333-342.
177
Manzocchi T., Walsh J.J., Nell P., Yielding G., 1999  Fault transmissibility multipliers for fault
simulation models. Petroleum Geoscience, v. 5, pp. 53-63.
Mapa hydrogeologiczna Polski 1:200000, wraz z objaśnieniami. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
Meyer R., May F., Mueller C., Geel K., Bernstone C., 2007  Regional search, selection and geological
characterization of a large anticlinal structure, as a candidate for CO storage in northern Germany.
2
Environmental Geology.
Mrozek K., 1975  Budowa geologiczna struktur wgłębnych w południowej części synklinorium
łódzkiego. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa
Pieńkowski, G., 2004  The epicontinental Lower Jurassic of Poland. Polish Geological Institute
Special Papers 12: 1-122.
Paczyński B., Pałys J., 1970 - Geneza i paleohydrogeologiczne warunki występowania wód
zmineralizowanych na Niżu Polskim. Kwart. Geol. T. 14, z. 1.
Paczyński B., 1986  Klasyfikacja zbiorników zwykłych wód podziemnych w aspekcie rozmieszczenia
zasobów i stopnia ich zagospodarowania. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
Papiernik B., Zając A., 2003  Kompleksowe wykorzystanie programów PetroWorks, StratWorks i ZMAP-
Plus do celów przestrzennej analizy zmienności facjalno-zbiornikowej. Materiały konferencyjne.
Szkolenie użytkowników oprogramowania firmy Landmark. 22-25 paz
dziernik 2003, Czarna.
Płochniewski Z., 1968 - Miąższość strefy wód słodkich (zwykłych) na obszarze Polski. Mat. II Nauk. Konf.
Hydrog. i Geol. Inż. Wyd. Geol. Warszawa.
Płochniewski Z., 1985 - Występowanie i możliwości wykorzystania wód termalnych w niecce mogileńsko-
łódzkiej. W: Stan rozpoznania i perspektywy wykorzystania wód termalnych. Mat. Symp. 24-25.10.1985 r.
Płochniewski Z., Bojarska J., Bojarski L., 1978 - Wody podziemne w utworach permu Polski oraz możliwości
ich wykorzystania. Mat. Symp. Perm. Jabłonna.
Pożaryski W., Radwański S., 1972 - Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku, mezozoiku i permu.
Skala 1:1000000
Prohazka K., 1970 - Wpływ wysadowych struktur solnych Kłodawy i Uścikowa na zasolenie skał nadkładu i
wód studziennych (Kujawy). PAN. Kom. Nauk. Geol. Wyd. Geol. Warszawa.
Scholtz P., Falus G., Georgiev G., Saftic B., Goricnik B., Hladik V., Larsen M., Christensen N. P., Bentham M.,
Smith N., Wójcicki A., Sava C. S., Kucharic L., Car M., 2006. Integration of CO2 emission and geological
storage data from Eastern Europe  CASTOR WP1.2, GHGT-8 [8th International Conference on Greenhouse
Gas Control Technologies], Trondheim, 19-22 June 2006 (poster).
Solik-Heliasz E., 2008 - Czynniki geologiczne określające możliwość podziemnego składowania CO .
2
Przegląd Górniczy 11-12/2008
Span P., Wagner W., 1996  A new equation of state for carbon dioxide covering the fluid region from the
triple-point temperature to 1100 K at pressures up to 800 MPa. Journal of Chemical Reference Data, 25 (6), s.
1509 1596.
Szewczyk J., 1978  Niektóre aspekty wykorzystania profilowań neutronowych w badaniach
geofizyki wiertniczej w Polsce. Mat. I Konf. Nauk. - Tech. Wisła  Malinka.
Szewczyk J. 1998  Kalibracja  starych pomiarów neutronowych. Materiały VII Konf. Nauk. - Tech.
Koninki.
Szewczyk J., Gientka D., 2009  Terrestrial heat flow density in Poland - a New approach Geological
Quarterly, 53(1); 125 - 140.
178
Tarkowski R., 2008  CO storage capacity of geological structures located within Polish Lowland s
2
Mesozoic formations, Gospodarka Surowcami Mineralnymi 24 (4), Kraków, p. 102-111.
Thomas Vangkilde-Pedersen, Karen Lyng Anthonsen, Nikki Smith, Karen Kirk, Filip Neele, Bert
van der Meer, Yann Le Gallo, Dan Bossie-Codreanu, Adam Wojcicki, Yves-Michel Le Nindre,
Chris Hendriks, Finn Dalhoff, Niels Peter Christensen  2008. GHGT-9 Assessing European
capacity for geological storage of carbon dioxide  the EU GeoCapacity project, Energy Procedia 
Elsevier.
Turek S. (pr. zbiór.), 1977 - Atlas hydrogeochemiczny Polski. Inst. Geol. Warszawa.
Uliasz-Misiak B., 2008  Pojemność podziemnego składowania CO dla wybranych
2
mezozoicznych poziomów wodonośnych oraz złóż węglowodorów w Polsce Wydawnictwo IGSMiE
PAN, Kraków, 114 s.
Yielding G., Freeman B., Needham D.T., 1997  Quantitative fault seal prediction. AAPG Bulletin,
v. 81, pp. 897-917.
Yielding G., 2002  Shale Gouge Ratio  calibration by geohistory. In A.G. Koestler & R. Hunsdale (eds.),
Hydrocarbon Seal Quantification. NPF Special Publication No 11, pp. 1-15.
179