Najdłuższy most XVI wieku
drewniany most Zygmunta Augusta
& w Warszawie na Wiśle zbudowano w 1573 roku most, będący najdłuższą tego typu
konstrukcją w ówczesnej Europie. Zwana mostem Zygmunta Augusta  drewniana
konstrukcja miała 500 metrów długości. Przetrwała przez 30 lat. Most zawalił się pod
naporem wiosennej kry. Ulica Mostowa, która do niego prowadziła pozostała w Warszawie
do dnia dzisiejszego. Budowę zarządził sam król Zygmunt August, który często bywał  za
Wisłą czyli w północno-wschodniej części Rzeczypospolitej
W 1556 roku Warszawa stała się miejscem elekcji królów, w 1569 siedzibą sejmów, a od
1596 roku rezydencją króla i stolicą Rzeczypospolitej. Zmuszeni do uciążliwych przepraw
przez Wisłę posłowie litewscy i małopolscy zażądali od króla Zygmunta Augusta budowy
mostu. I król taką decyzję podjął, wykładając ze skarbca królewskiego ogromne pieniądze (o
wartości około 700 murowanych domów).
Budowę, rozpoczętą w 1568 roku przez króla Zygmunta Augusta, po jego śmierci zakończyła
w 1573 roku Anna Jagiellonka. W 1573 roku oddano most, a w 1582 Bramę Mostową,
odgradzającą most od drewnianych zabudowań miasta (dla ochrony przed pożarem). Po
praskiej stronie Wisły nie było podobnej Bramy, a wjazd na most znajdował się w rejonie
wylotu dzisiejszej ulicy Ratuszowej.
To był dębowy most, zbudowany z 22 przęseł. Miał około 500 metrów długości, 6 metrów
szerokości i opierał się na 15 filarach. Spód konstrukcji, podniesiony o 4 m nad poziomem
wody, pozwalał na łatwy przepływ łodzi, statków. Przeprawa przez most, także dla
pieszych, była płatna. Zawsze pozostawał jednak wybór  przy moście na podróżnych czekały
również łodzie.
Jak dowiadujemy się z książki Michała Pilcha, Warszawska Praga. Przewodnik:
 Budową kierował Erazm Giotto z Zakroczymia, nadzór sprawował kasztelan czerski i
starosta warszawski Zygmunt Wolski. Ksiądz Kasper Sadłocha, kanonik warszawski i
sekretarz królewski, odpowiadał za sprawy finansowe. Budowa kosztowała 100 tys. florenów.
Pierwszy pal wbito 25 czerwca 1568, a w 1572 po nie wykończony jeszcze moście przeprawił
się sam król Zygmunt August. Porządku na moście pilnowała specjalnie powołana milicja,
pobierane też były opłaty za przeprawę. Najprawdopodobniej w latach 1569-1572 powstał po
praskiej stronie przy przeprawie drewniany dwór Zygmunta Augusta, wzniesiony na
kamiennym fundamencie i posiadający 3 główne pomieszczenia: wielka ogrzewana sala
jadalna, komnata z piecem kaflowym i sypialnia z wejściem do piwnicy. Dwór otoczony był
ogrodem i palisadą i był wykorzystywany przez króla do odpoczynku przy przeprawach przez
Wisłę.
Jan Kochanowski napisał o tym moście fraszkę pt. Na most warszawski :
Nieubłagana Wisło, próżno wstrząsasz rogi,
Próżno brzegom gwałt czynisz i hamujesz drogi;
Nalazł fortel król August, jako cię miał pożyć,
A ty musisz tę swoję dobrą myśl położyć,
1
Bo krom wioseł, krom prumów już dziś suchą nogą
Twój grzbiet nieujeżdżony wszyscy deptać mogą.
2