Ćwiczenia z Doktryn polityczno-prawnych 16.11.2010
1. Ustrój według Arystotelesa  wielość cech i kombinacji.
" Nie ma ustroju idealnego. Jest on formą ,a ludzie są materią.
" Arystoteles był empirykiem, więc punktem wyjścia jego rozważań jest fakt. (Należy być
świadomym tego faktu.)
" 2. kryteria:
a) jakościowe:
- wolność
- szlachectwo
- wykształcenie
- bogactwo (zamożność)
b) ilościowe
" (należy określić czy są, ile ich jest i jaka jest wzajemna proporcja tych czynników)
" Punktem wyjścia są więc stosunki społeczne.
" Demokracja albo oligarchia.
- Demokracja występuje tam, gdzie występuje przewaga biednych; oligarchia tam, gdzie jest
przewaga bogatych.
" Wyróżniamy ustroje prawidłowe i zdegenerowane. Są to monarchia, tyrania, oligarchia,
arystokracja, demokracja, demagogia. (podane w parach)
" Przyczyną tego jest nieadekwatność funkcjonującego ustroju względem stosunków
społecznych.
" Demokratyczna równość nie może zaistnieć w przypadku nierówności społecznych.
" Ustrój opiera się na faktach; nie ma idealnych stosunków społecznych.
" Model społeczeństwa idealnego, doktryna środka, doktryna umiaru (umiar w określeniu
danego ustroju społecznego; nie ma więc ani równości, ani idealnej własności jednostki 
wszystko jest wyśrodkowane)
" Reglamentacja u Arystotelesa też występuje. Powodem nadrzędności społeczeństwa nad
jednostką jest fakt, że człowiek to zwierzę, które do przetrwania potrzebuje społeczeństwa.
" Osiągnięcie szczęścia przez jednostkę jest możliwe po uznaniu przez nią nadrzędności polis.
" Aby być obywatelem należy być osobą naprawdę wolną; jedynie ten, kto czyni wszystko dla
przyjemności, nie przejmując się tym  co włoży do garnka jest człowiekiem wolnym.
3. Istnieją trzy stany społeczne:
a) wojownicy  młodzi ludzie;
b) urzędnicy  ludzie w wieku średnim;
c) kapłani  ludzie starsi, którzy dużo wiedzą, ale nic z tego nie wynika.
" Polis  wspólnota o charakterze idealnym.
" Arystoteles stworzył model teoretyczny, który był podniesieniem abstraktu do modelu
praktycznego;
" Nie zwracał uwagi na osiągnięcia Aleksandra Macedońskiego, dlatego że ukształtował go
dorobek pokoleń poprzednich Greków klasycznych.
" Jego główną wartością (Arystotelesa) jest uporządkowanie wielowiekowego dorobku
Greków. Nadał formę materii greckiej. Jego dzieło  Polityke obejmuje cały
uporządkowany, grecki dorobek.
" Część dzieł Arystotelesa ocalała dzięki temu, że przepisywali je Muzułmanie.
" Jego dzieła stały się podstawą fundamentu kościoła katolickiego (wcześniej były nią dzieła
Platona); uczyniono z niego doktrynera i ideologa pewnego ładu społecznego.
" W nauce świeckiej odrzucono Arystotelesa w XVI wieku, gdyż był on przeciw
absolutystyczny. (jeśli dobrze usłyszałam użył słowa  konterabsolutystyczny XD)
" Absolutyzm  myśli jednostki są myślami władcy (subiektywizujący). W modelu greckim
natomiast nie ma takiej władzy  magicznej . Jest to model obiektywizująco-przedmiotowy.
" Istnieją pewne określone formy państwa. Przedmiot władzy (przedmiot/podmiot, na który
władza oddziałuje) determinuje osobę, która musi działać i czas działania; z perspektywy
tego, na którego ta władza oddziałuje (w modelu absolutystycznym z perspektywy tego,
który na nas oddziałuje). W zależności od obszaru działania mamy szczególne ustalenia, kto
będzie na nas wpływał i w jakim zakresie. Jest to mądrość praktyczna.
2. Hellenizm.
a) To kolejny etap myśli greckiej i coś, co należy powiązać z dokonaniami Aleksandra
Wielkiego.
" Nagle pojawiła się zwierzchność macedońska i ludność grecka zauważyła, że mimo tego, że
istniało coś ponad polis, to zwykły człowiek nadal żył. Detronizacja polis nie wpłynęła na
człowieka, więc uważano, że Arystoteles się pomylił. Wiązało się to z kresem świadomości
greckiej. Władza, która przyszła była obca. Sprawy publiczne były związane z dominacją
zewnętrznych czynników.
" Powstała myśl indywidualistyczna; kryzys świadomości był związany z kryzysem wartości.
Ludzie zaczęli się zajmować swoimi sprawami.
" Podział na Greków i barbarzyńców stracił na znaczeniu; wszyscy byli Hellenami. Byli
braćmi, należeli do jednej grupy. Grecka ekskluzywność zniknęła więc na zawsze.
" Kultura hellenistyczna była połączeniem elementów greckich z elementami wschodnimi.
(np. greckiego racjonalizmu z wschodnim mistycyzmem).
" Koncepcja teokratyczna  rządzący sprawował władzę z woli boga.
" Nurty hellenizmu:
A) stoicyzm
B) sceptycyzm
C) epikureizm
" Stoicyzm pozwolił przejść od Grecji do Rzymu. Stał się doktryną Rzymu, oficjalną filozofią
rzymską.
" Hryzyp z Sobii i inni stworzyli koncepcję materialistyczną, monistyczną; a Rzymianie
przejęli od nich to, czego potrzebowali. Nie tracili czasu na rozważania filozoficzne.