Doktryny polityczne
I rok studiów dziennych/ Stosunki Międzynarodowe/
Rok akademicki 2013/2014
Semestr zimowy [30 h]
ProwadzÄ…cy: dr Grzegorz Zackiewicz
[Zajęcia nr 1] Zajęcia organizacyjne [przedstawienie planu zajęć; omówienie literatury
przedmiotu; warunki zaliczenia]
" Ocena końcowa będzie wystawiana na podstawie: obecności i aktywności na zajęciach oraz
wyników uzyskanych z tzw.  wejściówek .
" Pojęcie  wejściówka należy rozumieć jako krótki sprawdzian pisemny przeprowadzany na
początku zajęć, mający na celu sprawdzenie przygotowania studentów do rozpoczynających się
właśnie zajęć. Podczas pisania  wejściówki nie można korzystać z żadnych pomocy w rodzaju
notatek, kserówek etc.
"  Wejściówki mogą (lecz nie muszą) mieć miejsce na każdych zajęciach.
" Niezaliczenie  wejściówki jest równoznaczne z niezaliczeniem całych zajęć, na których
 wejściówka miała miejsce.
" Zaliczenie  wejściówki nie jest równoznaczne z automatycznym zaliczeniem zajęć. Osoby, które
w trakcie omawiania konkretnych zagadnień wykażą się ewidentnym brakiem przygotowania będą
odsyłane na zaliczenie indywidualne.
" Dwie nieobecności (lub dwukrotne nieprzygotowanie do zajęć) nie wymagają zaliczania na
dyżurze; w takim przypadku najwyższa możliwa ocena z zajęć to ocena dostateczna (3).
" W przypadku, gdy jedne zajęcia pozostaną do końca semestru niezaliczone (z uwagi na
nieobecność lub nieprzygotowanie studenta) najwyższa możliwa ocena z zajęć to ocena dobra (4).
" W przypadku więcej niż dwóch nieobecności (lub dwukrotnego nieprzygotowania do zajęć)
wymagane jest zaliczenie tych zajęć na dyżurach.
" Nie jest możliwe zaliczenie zajęć w przypadku nieobecności podczas części zajęć.
" Osoby które spóz
niły się na zajęcia obowiązane są zaliczyć podczas dyżuru te zagadnienia podczas
omawiania których były nieobecne. Analogicznie: osoby które wyszły przed końcem danych zajęć
obowiązane są zaliczyć podczas dyżuru wszystkie zagadnienia, które nie zostały do tego czasu na tych
zajęciach omówione.
" Nieprzygotowanie do części zajęć wymaga zaliczania całych zajęć (tzn. wszystkich zagadnień,
które były do opracowania).
" Na jednym dyżurze możliwe jest zaliczenie nie więcej niż jednych zajęć.
[Zajęcia nr 2] Liberalizm do połowy XIX wieku
Zagadnienia do opracowania:
(1) John Locke
(2) Monteskiusz
(3) Benjamin Constant
(4) Alexis de Tocqueville
Teksty z
ródłowe [obowiązkowo do przeczytania dla wszystkich: tydzień przed zajęciami ksero
tekstów będzie dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*J. Locke, Dwa traktaty o rządzie (fragment), [w:] Idee i ideologie we współczesnym świecie. Wielkie
tematy, red. K. Dziubka et al., Warszawa 2008, s. 136-137.
**Ch. de Montesquieu [Monteskiusz], O duchu praw (fragment), [w:] Władza, wolność, prawo.
Wybór tekstów z historii doktryn politycznych dla studiujących prawo, nauki polityczne i filozofię, red.
B. Szlachta, Kraków 1994, s. 138-139.
***B. Constant, O wolności starożytnych i nowożytnych (fragment), [w:] Władza, wolność, prawo..., s.
155-165 lub [w:] internecie:
http://www.law.uj.edu.pl/~khdpip/site/images/adm/File/Teksty/Constant_2.pdf
****A. de Tocqueville, O demokracji w Ameryce (fragment), [w:] Władza, wolność, prawo..., s. 170-
171.
Literatura do wyboru:
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik
akademicki, Poznań 2004, s. 110-112, 124-129, 203-207, 214-227.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku, red. K. Chojnicka, W. Kozub-Ciembroniewicz,
Kraków 2000 (lub inne wyd.), Rozdz. I: Liberalizm, podrozdz.: Istota i z
ródła liberalizmu;
Klasyczny liberalizm we Francji - Benjamin Constant); Alexis de Tocqueville.
" Z. Rau, Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2000, s. 11-16,
32-42, 51-66.
" A. Szahaj, M. Jakubowski, Filozofia polityki, Warszawa 2006 (lub inne wyd.), rozdz.:
Locke, czyli liberalizm w formie czystej; Monteskiusz albo o podziale władz i wolności politycznej;
Benjamin Constant, czyli o wolności nowożytnych; A. de Tocqueville a doświadczenie rewolucji
amerykańskiej albo jak pogodzić liberalizm z konserwatyzmem].
[Zajęcia nr 3] Po prawej stronie politycznego spektrum. Konserwatyzm, tradycjonalizm,
kontrrewolucja: od końca XVIII do połowy XIX wieku.
Zagadnienia do opracowania:
(1)Edmund Burke
(2)Joseph de Maistre
(3)Juan Donoso Cortes
Teksty z
ródłowe [obowiązkowo do przeczytania dla wszystkich: tydzień przed zajęciami ksero
tekstów będzie dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*E. Burke, Rozważania o rewolucji we Francji (fragment), [w:] Historia idei politycznych. Wybór
tekstów, t. II, oprac. S. Filipowicz et al. (kilka wydań), s. 210-221.
**J. de Maistre, O rewolucji [fragmenty pism], [w:] Historia idei politycznych..., s. 222-227.
***J. Donoso Cortes, [fragmenty pism], [w:] Władza, wolność, prawo& , , s. 248-253.
! Powyższe fragmenty pism Donoso Cortesa są dostępne również w internecie:
Polityka i religia; http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=68
Przeciw racjonalizmowi, http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=67
Literatura do wyboru:
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik
akademicki, Poznań 2004, s. 151-153, 168-170, 172.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku, red. K. Chojnicka, W. Kozub-Ciembroniewicz, Kraków
2000 (lub inne wyd.), Rozdz..II.1: Konserwatyzm przed rokiem 1848 [fragmenty dotyczÄ…ce E.
Burke a i J. de Maistre a]; rozdz. II.2: Lata 1848-1918 [fragm. dotyczÄ…ce Donoso Cortesa].
" A. Szahaj, M. Jakubowski, Filozofia polityki, Warszawa 2006, [lub inne wydanie rozdz.:
Edmund Burke albo o narodzinach konserwatyzmu; Joseph de Maistre albo o tradycjonalizmie].
[Zajęcia nr 4] Wczesne teorie socjalistyczne.
Zagadnienia do opracowania:
(1) Babuwizm
(2) Saint-simonizm
(3) Robert Owen
(4) Charles Fourier
(5) Louis Blanc
(6) Auguste Blanqui
Tekst z
ródłowy [obowiązkowo do przeczytania dla wszystkich: tydzień przed zajęciami ksero
tekstu dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*J. Czyński, Przyszłość robotników (fragment), [w:] Filozofia i myśl społeczna w latach 1831-1861,
oprac. A. Walicki, Warszawa 1977, s. 843-845.
Literatura do wyboru:
" L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu. Powstanie-rozwój-rozkład (różne wydania), cz. I,
rozdz. X: Idee socjalistyczne połowy XIX wieku wobec socjalizmu Marksa, pkt. 2 [Babuwizm], 3
[Saint-simonizm], 4 [Owen], 5 [Fourier], 9 [Blanqui], 10 [Blanc].
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. III: Socjalizm, podrozdz. 5.1: Socjalizm
umiarkowany; 5.2.: Socjalizm radykalny.
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 264-271, 275-
278.
[Zajęcia nr 5] Marksizm w czasach Marksa i Engelsa.
Tekst z
ródłowy: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero tekstu dostępne w
depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*K. Marks, F. Engels, Manifest komunistyczny (wiele wydań, także pt. Manifest Partii
Komunistycznej), rozdz. I-II.
Tekst dostępny w różnych miejscach internecie, np.:
http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/marks-engels01.pdf
Literatura (do wyboru):
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 247-252.
" S. Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej, Gdańsk 2007 (lub inne wyd.), podrozdz.:
Materializm historyczny.
" J. Szacki, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2003, s. 211-242.
" A. Szahaj, M. Jakubowski, Filozofia polityki& , rozdz.: Karol Marks i projekt całkowitej
emancypacji ludzkości.
[Zajęcia nr 6] Główne nurty liberalizmu w drugiej połowie XIX i na początku XX w.
Zagadnienia do opracowania:
(1) John Stuart Mill i demoliberalizm
(2) Liberalizm konserwatywny w Wielkiej Brytanii
(3) Herbert Spencer i socjaldarwinizm
(4) Liberalizm społeczny (socjalny) przełomu XIX i XX wieku
Teksty z
ródłowe [obowiązkowo do przeczytania dla wszystkich - tydzień przed zajęciami ksero
będzie dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*J. S. Mill, [fragmenty pism], [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, oprac. S.
Filipowicz et al. (kilka wydań), s. 283-296.
**L. Hobhouse, Liberalizm (fragmenty), [w:] Historia idei politycznych& , t. II, s. 297-306.
Literatura do wyboru:
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. I: Liberalizm, podrozdz.: 2.1.5.; 2.2.1.; 2.3.1;
2.3.2.
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 217-224, 254-
257.
" Z. Rau, Liberalizm. Zarys myśli politycznej& , s. 66-86, 87-91, 99-104.
[Zajęcia nr 7] Anarchizm w XIX i na początku XX wieku.
Zagadnienia do opracowania:
(1) Pierre Proudhon
(2) Michaił Bakunin
(3) Piotr Kropotkin i anarchokomunizm
Teksty z
ródłowe: [obowiązkowo do przeczytania dla wszystkich - tydzień przed zajęciami ksero
będzie dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*M. Bakunin, [fragmenty pism], [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, oprac. S.
Filipowicz et al. (kilka wydań), s. 456-464.
**P. Kropotkin, Zdobycie chleba (różne wydania), rozdz. III: Komunizm anarchistyczny
! Tekst dostÄ™pny w internecie: http://www.kropotkin.prv.pl [zakÅ‚adka:  Pisma Ä…ð  Zdobycie chleba
(1906) Ä…ð rozdziaÅ‚ III:  Komunizm anarchistyczny ].
Literatura (do wyboru):
" R. Antonów, Pod czarnym sztandarem, Wrocław 2004, s. 22-29, 35-59.
" D. Grinberg, Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej 1870-1914, Warszawa 1994,
s. 92-110, 116-126.
" L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu..., cz. I, rozdz. X: Idee socjalistyczne
połowy XIX wieku wobec socjalizmu Marksa, pkt.6 [Proudhon].
" P. Laskowski, Szkice z dziejów anarchizmu, Warszawa 2006, s. 138-166, 194-231.
" M. Waldenberg, Prekursorzy Nowej Lewicy. Studia z myśli społecznej XIX i XX wieku,
Kraków 1985, s. 11-116.
[Zajęcia nr 8] Reformy czy rewolucja? Ruch robotniczy przełomu XIX i XX wieku
wobec wyzwań współczesności.
Zagadnienia do opracowania:
(1) Georges Sorel: kłopotliwe dziedzictwo lewicy?
(2) Rewizjonizm w ruchu marksistowskim (Bernstein)
(3) Lenin i poczÄ…tki bolszewizmu
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero obu tekstów będzie
dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*E. Bernstein, Zasady socjalizmu i zadania socjalnej demokracji [fragment wg polskiego tłumaczenia
z 1901], [w:] A. Radziwiłł, W. Roszkowski, Historia 1871-1945 (wiele wydań).
**G. Sorel, Rozważania o przemocy [fragment wg polskiego tłumaczenia], [w:] Historia idei
politycznych. Wybór tekstów, t. II, oprac. S. Filipowicz et al. (kilka wydań), s. 465-471.
Literatura (do wyboru):
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 252-254, 271-
273, 293-294.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. III: Socjalizm, podrozdz. 6-7; Rozdz. IV:
Doktryna socjaldemokracji, podrozdz. 1.
" L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu& , cz. II, rozdz. 4: Bernstein i rewizjonizm; cz. II,
rozdz. 7: Georges Sorel  marksizm jansenistyczny; cz. II, rozdz. 16: Powstanie leninizmu.
[Zajęcia nr 9] Na przełomie epok. Radykalna lewica i jej krytycy.
Zagadnienia do opracowania:
(1) Komunizm po I wojnie: wizja rewolucji światowej.
(2) Przeciwko szeroko pojętej lewicy: w obronie tradycyjnych wartości.
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed
zajęciami ksero dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego:
" N. Bucharin, J. Preobrażenski, Abecadło komunizmu (1919), [w:] Marksizm XX wieku, cz. I,
red. J. Dobieszewski, M. Siemek, Warszawa 1990 lub w internecie:
http://www.1917.net.pl/sites/default/files/Nikolaj_Buharin_i_Jewgienij_Prieobrazenski-
_Abecadlo_komunizmu.pdf
" Leon XIII, Encyklika Rerum novarum (fragment z 1891), [w:] Między rewolucją francuską a
rewolucjÄ… paz
dziernikowÄ…, oprac. I. Rusinowa, T. Wituch, Warszawa 1980, s. 276-278.
" P. Popiel, Choroba wieku (1893), [w:] Antykomunizm polski. Tradycje intelektualne, red. B.
Szlachta, Kraków 2000, s. 32-41 lub w internecie: http://krakowskie.nazwa.pl/index.php?
option=com_content&view=article&id=96
Literatura (do wyboru):
" K. Chojnicka, Nauczanie społeczne Kościoła od Leona XIII do Piusa XII, Kraków
1993 lub: Nauka społeczna Kościoła katolickiego (zarys historii), Kraków 2001 [fragm. dotyczące
Leona XIII].
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 294-299.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. V.2: Leon XIII.
Literatura uzupełniająca (tylko dla chętnych):
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. VI: Totalitaryzm, podrozdz. 1: Bolszewizm.
" L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu& , cz. II, rozdz. 18: Losy leninizmu: od teorii państwa do
ideologii państwowej; cz. III, rozdz. 1: Pierwsza faza marksizmu sowieckiego.
[Zajęcia nr 10] W imię wspólnoty narodowej: nacjonalizm
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero dostępne w depozycie
w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*Z. Balicki, Nacjonalizm a patriotyzm [1912], http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=125
**Program Action Francaise [1908], [w:] Między rewolucją francuską a rewolucją paz
dziernikowÄ…,
oprac. I. Rusinowa, T. Wituch, Warszawa 1980, s. 288-290.
***R. Rybarski, Naród, jednostka, klasa (fragm.) [1926], [w:] Sto lat socjologii polskiej. Od
Supińskiego do Szczepańskiego. Wybór tekstów, red. J. Szacki, Warszawa 1995, s. 402-405.
Literatura do wyboru:
" A. Heywood, Ideologie polityczne. Wprowadzenie, Warszawa 2007, s. 178-186.
" A. Heywood, Politologia, Warszawa 2006, s. 139-146.
" A. Meller, Czy nacjonalizm jest ideologiÄ…?,  Dialogi Polityczne 2008, nr 10 lub w internecie:
http://www.konserwatyzm.pl/artykul/4495/czy-nacjonalizm-jest-ideologia
" A. Wielomski, Nacjonalizm, [w:] Encyklopedia polityczna, red. J. Bartyzel et al., t. I, Radom
2007, s. 244-249.
[Zajęcia nr 11] Faszyzm.
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed
zajęciami ksero dostępne w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego:
" B. Mussolini, Doktryna faszyzmu (fragment), [w:] Słownik myśli społeczno-politycznej, red. J.
Derek et al., wyd. III, Bielsko-Biała 2006, s. 444-447.
" Program Niemieckiej Partii Robotniczej (DAP) z 24 II 1920 (fragmenty), [w:] Wiek XX w
z
ródłach. Wybór tekstów z
ródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii,
studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard (różne wyd.), s. 88-90.
Literatura do wyboru:
" W. Laquer, Faszyzm. Wczoraj, dziÅ›, jutro, Warszawa 1998, s. 23-46.
" R. Paxton, Anatomia faszyzmu, Poznań 2005, s. 265-283.
" J. Tomasiewicz, W poszukiwaniu istoty faszyzmu,  Historia i Polityka 2009-2010, nr 2-3(9-
10), s. 122-138 lub w internecie: http://www.ism-starastrona.umk.pl/files/file/hip_9_.pdf
" M. Zmierczak, Spory o istotę faszyzmu, Poznań 1988, s. 267-276.
[Zajęcia nr 12] Prawica wobec kryzysu demokracji liberalnej i ekspansji prądów
totalitarnych w I połowie XX wieku
Zagadnienia do opracowania:
(1)Autorytaryzm Salazara
(2)Myśl społeczna Kościoła katolickiego w epoce Piusów
(3)Konserwatyzm w okresie międzywojennym
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero dostępne w
depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*A. de Oliveira Salazar, Rewolucja pokojowa [fragment polskiego tłumaczenia z 1939], w: Idee i
ideologie we współczesnym świecie. Wielkie tematy, red. K. Dziubka, B. Szlachta, L. Nijakowski,
Warszawa 2008, s. 128.
**S. Estreicher, Istota konserwatyzmu, [w:] tenże, Konserwatyzm, Kraków 1928, s. 3-18 lub:
http://krakowskie.nazwa.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=47
http://www.piotrskarga.pl/istota-konserwatyzmu,936,i.html
Literatura (do wyboru):
" K. Chojnicka, Nauczanie społeczne Kościoła& lub: Nauka społeczna Kościoła&
[fragm. dotyczÄ…ce Piusa XI i Piusa XII].
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 352-355.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. V.3: Epoka Piusów.
[Zajęcia nr 13] Lewica demokratyczna vs. komunizm po II wojnie światowej
Zagadnienia do opracowania:
(1)Komunizm radziecki w czasach poleninowskich
(2)Poszukiwania ideowe socjaldemokracji w pierwszych powojennych dekadach
(3)Maoizm
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero dostępne w depozycie
w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*N. Chruszczow, O kulcie jednostki i jego następstwach (fragment), [w:] A. Radziwiłł, W.
Roszkowski, Historia 1945-1990. Podręcznik dla szkół średnich (wiele wydań).
**Cele i zadania socjalizmu demokratycznego. Deklaracja uchwalona na Kongresie
Międzynarodówki Socjalistycznej we Frankfurcie n/M w dniu 2 lipca 1951, w: Historia doktryn
politycznych XIX i XX w. (zbiór tekstów), opr. pod red. M. Sobolewskiego, Kraków 1974, s. 399-409.
Literatura (do wyboru):
" A. Antoszewski, R. Herbut, Socjaldemokracja w Europie Zachodniej. Studium porównawcze,
Wrocław 1995, s. 21-57.
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 324-329.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. IV: Doktryna socjaldemokracji, podrozdz. 2-4.
" M. Malia, Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego, Warszawa
1998, s. 214-226, 247-262.
" L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu& , cz. III, rozdz. 13: Rzut oka na przemiany
marksizmu lat ostatnich [pkt. 6: Marksizm chłopski Mao Tse-Tunga].
" W. T. Kulesza, Ideologie naszych czasów (kilka wydań), rozdz.: Idee ultralewicy, podrozdz.:
Maoizm.
[Zajęcia nr 14] Liberalizm: od Wielkiego Kryzysu do lat 90. XX stulecia.
Zagadnienia do opracowania:
(1) John Maynard Keynes
(2) John Rawls
(3) Neoliberałowie
(4)  Proroctwo Fukuyamy
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero tekstu dostępne w
depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*F. Fukuyama, Koniec historii? [fragment polskiego tłumaczenia z 1991 r.], [w:] A. Radziwiłł, W.
Roszkowski, Historia 1945-1990. Podręcznik dla szkół średnich (wiele wydań).
**J. Rawls, Teoria sprawiedliwości (fragment), w: Idee i ideologie we współczesnym świecie& , s. 255.
Literatura (do wyboru):
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych& , s. 329-331, 336-
340, 369-371.
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. I: Liberalizm, podrozdz. 3.1.3; 3.3; 3.5.
" Z. Rau, Liberalizm. Zarys myśli politycznej& , s. 112-113, 123-148, 155-174.
[Zajęcia nr 15] Charakterystyczne tendencje ostatnich dziesięcioleci.
Zagadnienia do opracowania:
(1) Hegemonia czy kryzys liberalizmu?
(2) Współczesny konserwatyzm
(3) Myśl społeczna Kościoła katolickiego
(4) Jaka lewica?
Teksty z
ródłowe: obowiązkowo do przeczytania [tydzień przed zajęciami ksero tekstu dostępne także
w depozycie w Bibliotece Wydziału Historyczno-Socjologicznego]:
*J. Gray, Żelazna dama i neoliberalna utopia,  Europa. Tygodnik Idei (dodatek do  Dziennika ), nr
30 (173) z 28 VII 2007, s. 13-15 (tekst dostępny również w internecie w:
http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/218758,zelazna-dama-i-neoliberalna-utopia.html
**A. Sullivan, Polityka wolności,  Europa. Tygodnik idei [dodatek do  Dziennika ], nr 27(170) z 7
VII 2007 lub w internecie: http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/216968,polityka-
wolnosci.html
***T. Blair, G. Schroeder, Europa: Trzecia Droga  Nowy Środek, w: Spory wokół Nowej Trzeciej
Drogi, wybór i opr. T. Kowalik, Warszawa 2001, s. 29-39 /tekst dostępny także [w:]  Gazeta
Wyborcza , nr 159 z 10-11 VII 1999/.
Literatura do wyboru:
" Doktryny polityczne XIX i XX wieku& , Rozdz. V: Nauczanie społeczne Kościoła, podrozdz. 5:
Jan Paweł II.
" K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych..., s. 383-386.
" S. Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej& , s. 387-390, 394-397, 406-408.
" W. T. Kulesza, Ideologie naszych czasów& , rozdz.: Idee ostatniej dekady (fragm. dotyczące
Jana Pawła II).