1
TRIDUUM PASCHALNE
Pożegnanie – Śmierć – Zmartwychwstanie…Trzy najważniejsze fazy roku
liturgicznego, trzy najważniejsze fazy w życiu każdego katolika…Do wydarzeń
Triduum Paschalnego trzeba się odpowiednio przygotować. Nie tylko po to, by
liturgia była piękna ale też aby ją odpowiednio przeżyć, by cały okres Wielkiego Postu
nie poszedł na marne.
Triduum Paschalne rozpoczyna się wieczorną Mszą Wieczerzy Pańskiej, kończy zaś –
nabożeństwem Nieszporów, odprawianych w Niedziele Wielkanocną. Łacińskie słowo
triduum oznacza trzy dni. Tradycja Kościoła rzymskokatolickiego pozwala jednakże
rozumieć triduum jako trzy fazy misterium Odkupienia. Nazwa Triduum Paschalne
używa się od 1929 roku, wcześniej mówiono Triduum Sacrum.
1. WIELKI CZWARTEK – dzień, w którym wspominamy „ustanowienie
Eucharystii, ustanowienie stanu kapłańskiego oraz Pańskie
przykazanie bratniej miłości.”
1
Właśnie miłość jest punktem
odniesienia do pisania propozycji pieśni (wraz z tekstami
liturgicznymi).
Antyfona na wejście mówi:
Chlubimy się krzyżem naszego Pana Jezusa Chrystusa; *
w nim jest nasze zbawienie, życie i zmartwychwstanie, * przez niego jesteśmy
zbawieni i oswobodzeni.
2
Zatem adekwatnymi śpiewami do wykonania na wejście są:
A myśmy się chlubić powinni; W krzyżu cierpienie; Jużem dość pracował; Króla
wznoszą się znamiona. Można też śpiewać zwrotki pieśni W krzyżu cierpienie z
antyfoną
A myśmy się chlubić powinni. Pieśń można poprzedzić uroczystym wstępem
organowym.
Po hymnie Chwała na wysokości Bogu można zachować zwyczaj milczenia organów i
dzwonów aż do tego samego hymnu podczas Wigilii Paschalnej. Jeśli zwyczaj ten nie
jest zachowany organy służą tylko do potrzymania śpiewu.
Liturgia Wielkiego Czwartku posiada fakultatywny obrzęd
Mandatum – obmycia nóg.
Mszał podaje 5 antyfon do wykonania podczas tego obrzędu. Wskazują one na
miłość bliźniego. Jeśli nie wykonuje się tych antyfon możemy wykonać śpiewy
mówiące właśnie o tej miłości:
Przykazanie nowe; Miłujcie się wzajemnie.
Mszał rzymski przewiduje na przygotowanie darów pieśń
Gdzie miłość wzajemna.
Jeśli jedna pieśń nie starcza można wykonać również pieśni przewidziane na obrzęd
obmycia nóg.
1
LOPSP, n. 45
2
MR – Msza Wieczerzy Pańskiej
2
Antyfona na Komunię brzmi następująco:
To jest ciało moje za was wydane; * ten
Kielich jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. * Czyńcie to, ile razy spożywać
będziecie * na moją pamiątkę.
3
Wyrazie wskazuje na wydarzenia Ostatniej Wieczerzy
– tj. uczta na której gromadzimy się wszyscy. Również śpiewy powinny wyrażać
wspólnotowy charakter uczty. Adekwatne wydają się śpiewy takie jak:
Niebo, ziemia;
Pan Wieczernik przygotował; Tyś w Wieczerniku; Panie, pragnienia ludzkich serc; O
święta Uczto. Nie nadają się pieśni o charakterze adoracyjnym.
Obrzęd uwielbienia można opuścić, ponieważ po przeniesieniu Najświętszego
Sakramentu do Kaplicy Adoracji niejako trwa uwielbienie do czasu liturgii Męki
Pańskiej
4
. Jeżeli jednak chcemy go zachować możemy zaśpiewać takie pieśni jak:
Dziękujemy Ci, Ojcze nasz; Dziękczynne pieśni; O Boże dzięki Ci składamy.
Na koniec Liturgii przenosi się Najświętszy Sakrament do Kaplicy Adoracji.
Odpowiednim śpiewem jest hymn
Sław języku tajemnice; Chwalmy niewysłowiony
lub inne pieśni eucharystyczne. Po dojściu do Ciemnicy wykonujemy dwie ostanie
zwrotki
Sław języku czyli Przed tak wielkim Sakramentem. Powrót duchowieństwa i
posługujących odbywa się w ciszy.
Melodie części stałych, Psalmu oraz aklamacji Chwała Tobie powinny być uroczyste,
podniosłe.
2. WIELKI PIĄTEK – dzień, w którym Kościół nie sprawuje Mszy
Świętej. Jest to dzień milczenia i żałoby.
W tym dniu, w którym
„Chrystus został ofiarowany jako nasza Pascha” Kościół
rozmyślając nad Męką swojego Pana i Oblubieńca oraz adorując
Krzyż wspomina swe narodzenie z boku Chrystusa umierającego na
Krzyżu i wstawia się do Boga za zbawienie całego świata.
5
Liturgia składa się z czterech części:
Liturgia słowa z uroczystą modlitwą powszechną
Adoracja Krzyża
Komunia Święta
Procesja do Grobu Pańskiego
Obrzędy Wielkiego Piątku rozpoczyna się w kompletnej ciszy.
Melodie Psalmu i aklamacji Chwała Tobie powinny być nastrojowe, smutne. Niektóre
śpiewniki zawierają melodię specjalnie przygotowane na Wielki Piątek autorstwa ks.
Pawlaka. Opis Męki Pańskiej również powinien być śpiewany. W śpiew może włączyć
się również chór wykonując partie tłumu. Należy jednak uważać, aby śpiew Męki
Pańskiej nie był formą koncertu lecz sposobem na jeszcze głębsze przeżywanie Męki
3
MR – Msza Wieczerzy Pańskiej
4
Pawlak, Muzyka liturgiczna…, str 363
5
LOPSP, n. 58
3
Pana naszego Jezusa Chrystusa. Modlitwa Powszechna również ma uroczysty
charakter. Najpierw śpiewa się wezwanie, które winien śpiewać diakon lub kantor, po
czym następuje modlitwa celebransa.
Adoracja Krzyża rozpoczyna się od wnoszenia Krzyża z trzema „przystankami”, gdzie
odsłania się kolejne części Krzyża. Kapłan prowadzi dialog z ludem śpiewając:
Oto
drzewo Krzyża…, na co lud odpowiada: Pójdźmy z pokłonem. Potem rozpoczyna się
obrzęd adoracji przez posługujących i lud. Podczas niego śpiewa się tzw.
Improperia
czyli
suplikacje Święty Boże z zwrotkami Ludu mój, Ludu. Oprócz tego śpiewu można
wykonać również:
Krzyżu Święty, nade wszystko; Krzyżu Chrystusa, bądźże
pochwalony; Wielbimy krzyż Twój, Panie z psalmem 67 (Niech Bóg się zmiłuje nad
nami); Panie, nogi Twe całuje; Zawitaj ukrzyżowany; W krzyżu cierpienie; Stanę pod
krzyżem. Jeśli w parafii istnieje chór lub inny zespół śpiewaczy można wykorzystać
przebogatą literaturę o charakterze pasyjnym.
Obrzędy komunii rozpoczynają się przyniesieniem Najświętszego Sakramentu z
Ciemnicy. Odmawia się Modlitwę Pańską oraz ukazuje się Hostię. Śpiewy powinny
być o tematyce Męki Pańskiej czy krzyża. Można wykorzystać pieśni eucharystyczne
mające związek z męką Pana Jezusa. Odpowiednimi śpiewami są:
Witam Cię, witam;
O Krwi najdroższa; Jezu, gdy patrzę; Wisi na krzyżu; Jużem dość pracował.
Można zachować uwielbienie, podczas którego można wykonać takie śpiewy, jak:
Śpiewaj, śpiewaj sercem całym; Króla wznoszą się znamiona (wraz z ostatnią
zwrotką).
Na koniec liturgii następuje przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu
Pańskiego. Po wystawieniu i okadzeniu Najświętszego Sakramentu wyrusza procesja
podczas której można śpiewać:
Odszedł Pasterz od nas; O Grobie chwalebny; Jezu
Chryste Panie miły; Już Chrystus życie zakończył. Powrót duchowieństwa i asysty
odbywa się w ciszy.
Jeżeli liturgia nie kończy się procesją kapłan kończy Liturgię modlitwą. Powrót do
zakrystii odbywa się w ciszy.
3. WIELKA SOBOTA
Wielka Sobota to dzień ciszy i oczekiwania. Dla uczniów Jezusa był to czas
największej próby. Według Tradycji Apostołowie rozpierzchli się po śmierci Jezusa, a
jedyną osobą, która wytrwała w wierzę, była Bogurodzica. Ołtarz pozostaje obnażony
a przez cały dzień trwa adoracja w Grobie Pańskim. Przez modlitwę i post
oczekujemy na Zmartwychwstanie Pana. W Wielką Sobotę podobnie jak w Wielki
Piątek Kościół nie sprawuje Mszy Świętej. Najbardziej znaną tradycją tego dnia jest
poświęcenie pokarmów wielkanocnych.
4
4. WIGILIA PASCHALNA W WIELKĄ NOC – Katechizm Kościoła
Katolickiego wskazuje na wielką wagę uroczystości
Zmartwychwstania Pańskiego:
Dlatego Wielkanoc nie jest po
prostu jednym ze świąt, ale jest "Świętem świąt", "Uroczystością
uroczystości", tak jak Eucharystia jest Sakramentem sakramentów
(Wielkim Sakramentem). Św. Atanazy nazywa Wielkanoc "Wielką
Niedzielą" , podobnie jak nie tylko na Wschodzie poprzedzający ją
tydzień nazywany jest "Wielkim Tygodniem". Tajemnica
Zmartwychwstania, w której Chrystus unicestwił śmierć, przenika
swoją potężną mocą nasz stary czas, aż wszystko zostanie Mu
poddane.
6
Wigilia Paschalna jest nazywana Matką wszystkich
wigilii, najważniejszą liturgią roku liturgicznego.
7
Wigilia Paschalna dzieli się również na 4 części:
Liturgię Światła
Liturgię Słowa
Liturgię Chrzcielną
Liturgię Eucharystyczną
Do części tej Liturgii możemy również zaliczyć procesję rezurekcyjną.
Liturgia Światła winna rozpocząć się przed kościołem przy rozpalonym ognisku. Jeśli
warunki nie pozwalają na rozpalenie ogniska poświęcenie ognia (np. zapalonej
pochodni) odbywa się przy drzwiach kościoła, a lud gromadzi się w kościele. Po
poświęceniu ognia odbywa się „chrzest” nowego Paschału – żłobienie cyfr i liter oraz
zdobienie ziarnami kadzidła. Następnie wyrusza procesja do kościoła z trzema
„przystankami”. Przy każdym z nich kapłan śpiewa aklamację:
Światło Chrystusa, a
lud odpowiada:
Bogu niech będą dzięki. Gdy Paschał jest już na swoim miejscu
następuje śpiew Exsultetu
. Diakon zwiastuje paschalne orędzie, które w wielkim
lirycznym poemacie opowiada o całym misterium paschalnym włączonym w
ekonomię zbawienia. W razie potrzeby – gdy brak diakona i jeśli kapłan celebrujący
nie może wykonać orędzia – trzeba je powierzyć śpiewakowi. Konferencje Biskupów
mogą to orędzie przystosować przez wprowadzenie do niego pewnych aklamacji
ludu.
8
Jeżeli orędzie śpiewa ktoś inny niż diakon opuszcza on dialog z ludem (Pan z
Wami itd) oraz śpiewa wersję krótszą. Należy pamiętać o uroczystym śpiewie Amen
na koniec Exsultetu. Orędzie paschalne to, można powiedzieć, najważniejszy śpiew
roku liturgicznego. Powinien on być przygotowany już dużo wcześnie. Wymaga on
kunsztownego wykonania, wraz z odpowiednią ekspresją muzyczną dla jeszcze
większego przeżywania radości z Zmartwychwstania.
Kolejnym krokiem jest Liturgia Słowa.
Odnowiony porządek Wigilii obejmuje siedem
czytań Starego Testamentu – zaczerpniętych z Prawa i Proroków; pochodzą one z
6
KKK, n. 1169
7
ONRLiK, n. 21
8
LOPSP, n. 84
5
najstarszej tradycji Wschodu i Zachodu i dwa czytania z Nowego, mianowicie
Apostoła i Ewangelii. W ten sposób Kościół „poczynając od Mojżesza i wszystkich
proroków” wyjaśnia paschalne misterium Chrystusa. Dlatego wszędzie tam, gdzie to
będzie możliwe, niech będą wykonywane wszystkie czytania, aby koniecznie była
zachowana pewna długość wynikająca z natury Wigilii Paschalnej.
9
Czytań ze Starego
Testamentu musi być co najmniej 3, a w przypadku naglącym co najmniej 2. Nie
można opuszczać czytania z Księgi Wyjścia. Po każdym czytaniu następuje psalm
oraz modlitwa. Po czytaniu z Księgi Wyjścia nie mówi się Oto słowo Boże a melodia
psalmu powinna być uroczysta. Wszystko musi być należycie przygotowane,
ponieważ
śpiew psalmu responsoryjnego, milczenie i modlitwa kapłana dopomagają
wiernym w rozmyślaniu nad tymi dziełami.
10
Po ostatnim czytaniu z ST, psalmie oraz
modlitwie (może być również komentarz) zapala się świece na ołtarzu. Kapłan albo
kantor intonuje hymn
Chwała na wysokości Bogu, podczas którego biją dzwony i
grają organy, jeżeli wcześniej milczały. Następnie kapłan odmawia kolektę jak
zwykle. Następuje odczytanie Epistoły. Po tym czytaniu kapłan albo kantor intonuje
uroczyste Alleluja, które lud powtarza. Następnie kantor śpiewa psalm. Należy
przywracać melodię z Graduale Simplex znaną z rozesłania w okresie wielkanocnym.
Liturgię kończy Ewangelia oraz krótka homilia.
Kolejną częścią Wigilii jest Liturgia Chrzcielna. Kapłan udaje się do miejsca, gdzie ma
być poświęcona woda. Po krótkim wprowadzeniu (i być może komentarzu)
rozpoczyna się śpiew
Litanii do Wszystkich Świętych (wersja obrzędowa), którą
śpiewają dwaj kantorzy lub kantor śpiewa wezwania a lud odpowiada. Można by
powrócić do łacińskiej wersji melodii (znanej m.in. z pogrzebu Jana Pawła II). Jeśli
nie błogosławi się wody oraz gdy nie ma kandydatów do Chrztu litanię opuszcza się.
Kolejnym krokiem jest poświęcenie Paschału. Po poświęceniu wierni wykonują
aklamację
Chwała Ci równa w godności; Chwała Ojcu i Synowi. Melodię można wziąć
z doksologii z Psalmów Nieszpornych. Przewidziany jest również obrzęd chrztu i
bierzmowania, jeśli są katechumeni. Dalej następuje odnowienie przyrzeczeń
chrzcielnych po którym kapłan kropi zgromadzonych wodą święconą. Podczas
pokropienia można śpiewać m.in. Com przyrzekł Bogu; Przez Chrztu Świętego; O
Chryste, nas Panie z Psalmem 136 (Wychwalajcie Pana, bo jest dobry) lub antyfonę
łacińską
Vidi aquam. Kapłan wraca na miejsce przewodniczenia, opuszcza się
Wyznanie wiary. Modlitwa powszechna powinna być śpiewana. Jeśli nie ma takiej
możliwości niech tylko sama aklamacja będzie śpiewana.
Ostatnią częścią jest Liturgia Eucharystyczna, jak na każdej Mszy Świętej.
Odpowiednim śpiewem na przygotowanie darów jest np.
Nie zna śmierci; Wstał Pan
Chrystus.
Melodie Święty, święty, święty oraz Baranku Boży powinny być uroczyste.
9
LOPSP, n. 85
10
Tamże
6
Antyfona na Komunię brzmi następująco:
Chrystus został ofiarowany jako nasza
Pascha; * obchodźmy nasze święto w szczerej radości. * Alleluja.
11
W czasie
rozdzielana Komunii Świętej można śpiewać:
Alleluja, żyw już jest; Zwycięzca
śmierci; Złóżcie troski, żałujący; Wysławiajmy Chrysta Pana. LOPSP wskazuje
ponadto, że:
Na komunię wypada śpiewać psalm 117 z antyfoną „Nasza Pascha” lub
psalm 33 z antyfoną „Alleluja, alleluja, alleluja”, albo inny śpiew wyrażający
paschalna radość.
12
Ponieważ po Liturgii Paschalnej powinna nastąpić procesja rezurekcyjna uwielbienie
możemy opuścić. Jednak jeśli nie ma procesji albo chcemy zachować ten obrzęd
odpowiednimi śpiewami są m.in
. Radośnie Panu hymn śpiewajmy czy Błogosławcie
Pana wszystkie dzieła Pańskie.
Jeżeli po liturgii następuję procesja rezurekcyjna kapłan opuszcza pozdrowienie,
błogosławieństwo i formułę pożegnania wiernych. Duchowieństwo i posługujący
udają się do Grobu Pańskiego, gdzie wystawia się Najświętszy Sakrament. Wykonuje
się uroczysty śpiew (na melodie Pan z wami):
K: Chrystus zmartwychwstał;
W: Prawdziwie zmartwychwstał.
Po komentarzu celebransa wyrusza procesja ze śpiewem
Wesoły nam dzień dziś
nastał. Po nim mogą nastąpić inne śpiewy wielkanocne, np. Chrystus
zmartwychwstan jest. Kościół okrąża się raz albo trzy razy. Po powrocie do kościoła,
odłożeniu krzyża i figury Zmartwychwstałego na swoje miejsce ksiądz albo kantor
intonuje śpiew
Te Deum. Po śpiewie wykonuje się śpiew (na melodie Pan z wami):
K: Niebo i ziemia się cieszą. Alleluja
W: Ze zmartwychwstania Twojego, Chryste. Alleluja.
Następnie kapłan odmawia modlitwę i błogosławi Najświętszym Sakramentem. Po
schowaniu NS wykonuje się śpiew na zakończenie: łacińską antyfonę
Regina coeli;
Wesel się, Królowo miła lub Raduj się nieba Królowo.
Jeśli nie odprawia się procesji kapłan kończy mszę normalnie, może udzielić
uroczystego błogosławieństwa. Na zakończenie kapłan albo diakon odsyła lud
słowami:
K: Idźcie w pokoju Chrystusa, alleluja, alleluja
W: Bogu niech będą dzięki, alleluja, alleluja.
Po liturgii można a nawet należy wykonać uroczysty i podniosły utwór organowy.
11
MR – Wigilia Paschalna
12
LOPSP, n. 91
7
5. NIEDZIELA WIELKANOCNA ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO - .
Mszę św. w dzień Wielkanocy należy sprawować z całą
uroczystością.
13
Pierwszą Mszę Świętą może poprzedzić procesja rezurekcyjna, jeśli nie było jej po
Wigilii Paschalnej. Najświętszy Sakrament powinien być wystawiony już przed
rozpoczęciem procesji. Po wystawieniu można śpiewać pieśni wielkanocne i
eucharystyczne. Nie można śpiewać pieśni o Męce Pańskiej. Duchowieństwo i asysta
udają się do Grobu Pańskiego. W tym czasie można chór albo lud wykonują śpiew,
np.:
Oto dzień, w którym Pan nasz zmartwychwstał lub Chwała Ci równa w godności.
Kapłan po przybyciu do Grobu Pańskiego adoruje NS i okadza Go. Może również
pouczyć o znaczeniu procesji. W niektórych parafiach kapłan bierze do rąk
przepasany czerwoną stułą krzyż i śpiewa trzykrotnie na przemian z ludem:
K: Zmartwychwstał z grobu Pan, alleluja!
W: Który za nas zawisł na drzewie krzyża, alleluja!
Czasem ten obrzęd mam miejsce po powrocie procesji.
Kapłan wręcza ten krzyż ministrantowi, może odmówić modlitwę po czym otrzymuje
welon naramienny. W tym momencie wyrusza procesja ze śpiewem
Wesoły nam
dzień dziś na stał. Po nim mogą nastąpić inne śpiewy wielkanocne, np. Chrystus
zmartwychwstan jest. Kościół okrąża się raz lub trzy razy. Gdy procesja wróci do
kościoła, figura i krzyż zostaną odłożone na swoje miejsce intonuje się śpiew
Przed
tak wielkim Sakramentem. Następnie śpiewa się (na melodie Pan z wami):
K: Niebo i ziemia się cieszą, alleluja.
W: Ze zmartwychwstania Twojego, Chryste, alleluja.
Kapłan odmawia modlitwę i błogosławi Najświętszym Sakramentem po czym chowa
go do tabernakulum. Kapłan wraca na miejsce przewodniczenia i rozpoczyna Mszę
Świętą jak zwykle.
W mszy z procesją rezurekcyjną opuszcza się śpiew na wejście i
akt pokuty. Na uwielbienie śpiewamy Te Deum.
Niedzielna liturgia posiada dwie antyfony na wejście:
Zmartwychwstałem i zawsze
jestem z Tobą, * położyłeś na mnie swą rękę. * Przedziwna jest Twoja wiedza. *
Alleluja.
14
oraz
Chrystus prawdziwie zmartwychwstał. * Alleluja. Jemu chwała i
panowanie przez wszystkie wieki. * Alleluja.
15
Przed rozpoczęciem liturgii można a
nawet należy wykonać uroczysty wstęp organowy. Odpowiednimi śpiewami na
wejście są:
Wesoły nam dzień dziś nastał; Otrzyjcie już; Alleluja…o dniu radosny.
Liturgia Słowa jest rozbudowana o Sekwencje
Niech w święto radosne. Możemy
wykonać jej polską wersję lub zachować łacińską (
Victime paschali laudes). Melodie
psalmu i aklamacji Alleluja powinny być uroczyste. Zamiast psalmu możemy wykonać
tzw. Psalm allelujatyczny (np. na melodię ks. Mrowca). Po drugim czytaniu należy
13
LOPSP, n. 97
14
MS – Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego
15
Tamże
8
wykonać (śpiewać!) wyżej wymienioną Sekwencję. Przy tak uroczystej liturgii
Wyznanie wiary jak i Modlitwa powszechna powinny być śpiewane.
Odpowiednimi śpiewami, w nawiązaniu do tajemnicy dnia i czytań, są np.
Wstał Pan
Chrystus czy też Nie zna śmierci.
Melodie części stałych takich jak Święty, Święty, Święty oraz Baranku Boży winny być
uroczyste.
Antyfona na Komunię brzmi następująco: :
Chrystus został ofiarowany jako nasza
Pascha; * obchodźmy nasze święto w szczerej radości. * Alleluja.
16
W czasie
rozdzielana Komunii Świętej można śpiewać:
Alleluja, żyw już jest; Zwycięzca
śmierci; Złóżcie troski, żałujący; Wysławiajmy Chrysta Pana; Przez Twoje święte
Zmartwychpowstanie.
Podczas tak uroczystej celebry nie wypada opuścić uwielbienia. Odpowiednimi
śpiewami są:
Radośnie Panu hymn śpiewajmy czy też Błogosławcie Pana wszystkie
dzieła Pańskie. W niektórych parafiach istnieje tradycja śpiewania Te Deum.
Na zakończenie kapłan może udzielić uroczystego błogosławieństwa. W obrzędzie
zakończenia mówi się:
K: Idźcie w pokoju Chrystusa, alleluja, alleluja
W: Bogu niech będą dzięki, alleluja, alleluja.
Tej formuły używa się aż do II niedzieli wielkanocnej.
Odpowiednimi śpiewami na zakończenie są: łacińska antyfona maryjna
Regina coeli;
Wesel się Królowo miła czy też Raduj się, nieba Królowo. Po liturgii wypada wykonać
uroczysty i podniosły utwór organowy.
16
MR – Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego
9
WIELKI CZWARTEK – MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ
Procesja wejścia:
Przed rozpoczęcie liturgii można wykonać uroczysty utwór organowy.
A myśmy się chlubić powinni (śpiewnik__________________________str.___)
W krzyżu cierpienie (śpiewnik__________________________str.___)
Jużem dość pracował (śpiewnik__________________________str.___)
Króla wznoszą się znamiona (śpiewnik__________________________str.___)
Po śpiewie Chwała na wysokości organy i dzwony milkną aż do tego śpiewu podczas Wigilii
Paschalnej. Jeżeli nie zachowuje się tej tradycji organy służą tylko do podtrzymania śpiewu.
Obrzęd obmycia nóg:
Przykazanie nowe (śpiewnik__________________________str.___)
Miłujcie się wzajemnie (śpiewnik__________________________str.___)
Przygotowanie darów:
Gdzie miłość wzajemna (śpiewnik__________________________str.___)
Przykazanie nowe (śpiewnik__________________________str.___)
Miłujcie się wzajemnie (śpiewnik__________________________str.___)
Komunia Święta:
Pan Wieczernik przygotował (śpiewnik__________________________str.___)
Niebo, ziemia (śpiewnik__________________________str.___)
Kiedy razem się schodzimy (śpiewnik__________________________str.___)
Tyś w Wieczerniku (śpiewnik__________________________str.___)
Panie, pragnienia ludzkich (śpiewnik__________________________str.___)
O Święta Uczto (śpiewnik__________________________str.___)
Uwielbienie:
Dziękujemy Ci Ojcze nasz (śpiewnik__________________________str.___)
Dziękczynne pieśni (śpiewnik__________________________str.___)
O Boże, dzięki Ci składamy (śpiewnik__________________________str.___)
Przeniesienie NS:
Sław języku Tajemnice (śpiewnik__________________________str.___)
Chwalmy niewysłowiony (śpiewnik__________________________str.___)
_______________________ (śpiewnik__________________________str.___)
Przed tak wielkim Sakramentem
(po dojściu do kaplicy adoracji)
(śpiewnik__________________________str.___)
Następuje święte milczenie. Duchowieństwo i asysta wracają w ciszy.
10
WIELKI PIĄTEK – LITURGIA NA CZEŚĆ MĘKI
PAŃSKIEJ
Liturgia rozpoczyna się w ciszy.
Melodie Psalmu i Aklamacji Chwała Tobie refleksyjne, smutne.
Adoracja Krzyża Świętego:
IMPROPERIA – Święty Boże na przemian z Ludu mój, ludu
(śpiewnik__________________________str.___),
(śpiewnik__________________________str.___)
Krzyżu święty, nade wszystko (śpiewnik________________________str.___)
Krzyżu Chrystusa, bądźże pochwalony
(śpiewnik________________________str.___)
Zawitaj ukrzyżowany (śpiewnik__________________________str.___)
Wielbimy Krzyż Twój Panie + Psalm 67
(śpiewnik__________________________str.___)
Panie, nogi Twe całuje (śpiewnik__________________________str.___)
W krzyżu cierpienie (śpiewnik__________________________str.___)
Stanę pod krzyżem (śpiewnik__________________________str.___)
Komunia Święta:
Witam Cię, witam (śpiewnik__________________________str.___)
O Krwi najdroższa (śpiewnik__________________________str.___)
Jezu, gdy patrzę (śpiewnik__________________________str.___)
Wisi na krzyżu (śpiewnik__________________________str.___)
Jużem dość pracował (śpiewnik__________________________str.___)
Uwielbienie:
Śpiewaj, śpiewaj sercem całym
(śpiewnik__________________________str.___)
Króla wznoszą się znamiona (
z ostatnią zwrotką
)
(śpiewnik__________________________str.___)
Procesja do Grobu Pańskiego:
Odszedł Pasterz od nas (śpiewnik__________________________str.___)
O grobie chwalebny (śpiewnik__________________________str.___)
Jezu Chryste, Panie miły (śpiewnik__________________________str.___)
Następuje święte milczenie. Duchowieństwo i posługujący wracają w ciszy.
11
WIGILIA PASCHALNA W WIELKĄ NOC
Liturgia światła -
Następuje uroczyste wniesienie paschału (dialog między księdzem a ludem)
oraz śpiew Exsultetu (uroczyste Amen na zakończenie!).
Liturgia słowa –
po każdym czytaniu psalm i modlitwa. Po czytaniu z Księgi Wyjścia nie mówi
się Oto słowo Boże, należy wybrać uroczystą melodię Psalmu. Po ostatnim czytaniu ze Starego
Testamentu śpiewa się hymn Chwała na wysokości Bogu – organy zaczynają grać jeśli
wcześniej nie grały. Po czytaniu z Nowego Testamentu uroczysty śpiew Alleluja (intonuje
kapłan albo kantor)
.
Liturgia Chrzcielna:
Śpiew Litanii do Wszystkich Świętych (wersja obrzędowa)
(śpiewnik__________________________str.___)
Śpiew po poświęceniu Paschału:
Chwała Ci równa w godności (śpiewnik__________________________str.___)
Chwała Ojcu i Synowi (śpiewnik__________________________str.___)
Aspersja:
Com przyrzekł Bogu (śpiewnik__________________________str.___)
Przez Chrztu Świętego (śpiewnik__________________________str.___)
O Chryste, nasz Panie (śpiewnik__________________________str.___)
Liturgia Eucharystyczna:
Nie zna śmierci (śpiewnik__________________________str.___)
Wstał Pan Chrystus (śpiewnik__________________________str.___)
Komunia Święta:
Zwycięzca śmierci (śpiewnik__________________________str.___)
Alleluja, żwy już jest (śpiewnik__________________________str.___)
Otrzyjcie już, łzy płaczący (śpiewnik__________________________str.___)
Złóżcie troski żałujący (śpiewnik__________________________str.___)
Wysławiajmy Chrysta Pana (śpiewnik__________________________str.___)
Psalm 117 z antyfoną Nasza Pascha (śpiewnik____________________str.___)
Psalm 33 z antyfoną Alleluja, Alleluja, Alleluja
(śpiewnik__________________________str.___)
Uwielbienie:
Radośnie Panu hymn śpiewajmy (śpiewnik_______________________str.___)
Błogosławcie Pana wszystkie dzieła Pańskie (śpiewnik______________str.___)
Zakończenie
Regina coeli (śpiewnik__________________________str.___)
Wesel się, Królowo miła (śpiewnik__________________________str.___)
Raduj się nieba Królowo (śpiewnik__________________________str.___)
Po liturgii można a nawet trzeba wykonać uroczysty utwór organowy.
12
PROCESJA REZUREKCYJNA PO WIGILII PASCHALNEJ
Kapłan opuszcza błogosławieństwo i z innymi duchownymi oraz asystą udaję się do Grobu
Pańskiego, gdzie wystawia Najświętszy Sakrament. Okadza Go, wykonuje się uroczysty śpiew
(patrz strona 6). Po pouczeniu i otrzymaniu welonu przez kapłana wyrusza procesja.
Śpiewy podczas procesji:
Wesoły nam dzień dziś nastał
(śpiewnik__________________________str.___)
Po tym śpiewie możemy używać innych śpiewów wielkanocnych.
Chrystus zmartwychwstan jest
Po odłożeniu krzyża i figury Zmartwychwstałego ksiądz albo kantor intonuje śpiew
Te Deum
.
Dalej następuje śpiew (patrz strona 6) oraz modlitwa celebransa. Kapłan błogosławi NS.
Śpiew na zakończenie taki jak na zakończenie Wigilii Paschalnej (patrz strona 6). Po
zakończeniu czynności liturgicznych można a nawet i trzeba wykonać uroczysty utwór
organowy.
PROCESJA REZUREKCYJNA RANO
Najświętszy Sakrament wystawia się wcześniej. Po wystawieniu można śpiewać wielkanocne
albo eucharystyczne. Wykluczone są pieśni o Męce Pańskiej. Kapłan o wyznaczonej godzinie
udaje się wraz z asystą do Grobu Pańskiego. Podczas przejścia można wykonywać śpiew taki
jak
Oto dzień, w którym Pan nasz zmartwychwstał
lub
Chwała Ci równa w
godności.
Kapłan po przybyciu adoruje przez chwilę NS i okadza Go. Może pouczyć o
znaczeniu procesji. Może również nastąpić obrzęd, który opisany jest na stronie 7. Celebrans
odmawia modlitwę, otrzymuje welon. W tym czasie wyrusza procesja.
Śpiewy podczas procesji:
Wesoły nam dzień dziś nastał
(śpiewnik__________________________str.___)
Po tym śpiewie możemy używać innych śpiewów wielkanocnych.
Chrystus zmartwychwstan jest
Po powrocie do kościoła i po odłożeniu krzyża i figury Zmartwychwstałego:
Przed tak wielkim Sakramentem
(śpiewnik__________________________str.___)
Przez Twoje święte Zmartwychpowstanie
(śpiewnik__________________________str.___)
Dalej następuje śpiew ze strony 7, modlitwa kapłana i błogosławieństwo NS. Po schowaniu NS
celebrans rozpoczyna mszę. Opuszcza się śpiew na wejście i akt pokuty. Podczas hymnu
Chwała na wysokości Bogu
mogą bić dzwony. Na uwielbienie śpiewa się
Te Deum.
13
NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO –
MSZA W DZIEŃ
Procesja wejścia:
Przed rozpoczęciem liturgii można wykonać uroczysty wstęp organowy
Wesoły nam dzień dziś nastał
(śpiewnik__________________________str.___)
Otrzyjcie już łzy płaczący (śpiewnik__________________________str.___)
Alleluja…O dniu radosny (śpiewnik__________________________str.___)
Melodie Psalmu i aklamacji Alleluja powinny być majestatyczne, uroczyste. Można śpiewać
tzw. Psalm allelujatyczny Pamiętajmy o śpiewie Sekwencji. Wyznanie wiary i Modlitwa
powszechna w tak uroczystym dniu powinny być śpiewane.
Przygotowanie darów
Wstał Pan Chrystus (śpiewnik__________________________str.___)
Nie zna śmierci (śpiewnik__________________________str.___)
Melodie części stałych – Święty, święty, święty i Baranku Boży – powinny być majestatyczne,
uroczyste.
Komunia Święta:
Alleluja, żyw już jest (śpiewnik__________________________str.___)
Zwycięzca śmierci (śpiewnik__________________________str.___)
Złóżcie troski, żałujący (śpiewnik__________________________str.___)
Wysławiajmy Chrysta Pana (śpiewnik__________________________str.___)
Przez Twoje Święte Zmawrtwychpowstanie
(śpiewnik__________________________str.___)
Uwielbienie:
Radośnie Panu hymn śpiewajmy
(śpiewnik__________________________str.___)
Błogosławcie Pana wszystkie dzieła Pańskie
(śpiewnik__________________________str.___)
Zakończenie:
Regina coeli (śpiewnik__________________________str.___)
Wesel się Królowo miła (śpiewnik__________________________str.___)
Raduj się nieba Królowo (śpiewnik__________________________str.___)
Po liturgii można a nawet i trzeba wykonać uroczysty utwór organowy.
14
Wykaz skrótów
LOPSP – List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych
MR – Missale romanum (Mszał Rzymski)
KKK – Katechizm Kościoła Katolickiego
ONRLiK – Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza
ST – Stary Testament
NT – Nowy Testament
NS – Najświętszy Sakrament
Źródła
Zwycięzca śmierci – Wydanie III; Wydawnictwo św. Krzyża, Opole 2005
Ks. Ireneusz Pawlak –
Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w
świetle dokumentów Kościoła – Wydanie II; Polihymnia, Lublin 2001
Ks. Stanisław Garnczarski – Triduum Paschalne. Komentarze i śpiewy
liturgiczne – Wydanie I; Biblos, Tarnów 2009
Skrypt z Kursu Ceremoniarza; Słupca 2010