ORGANIZACJA

–

grupa ludzi którzy
współpracują ze sobą, w
sposób uporządkowany i
skoordynowany aby
osiągnąć pewien zestaw
celów
Cechy organizacji jako
systemu:

1.

Działa w
otoczeniu

2.

Jest systemem
otwartym

3.

-//- społeczno
technicznym

4.

Jest systemem
złożonym

5.

Posiada zdolność

do usprawnienia,
udoskonalenia

ORGANIZACJA

:

1)

w znaczeniu

rzeczowym czyli
istniejących realnie w
czasie i przestrzeni,
określonego typu,
celowych grupach
ludzkich , np. org. w
znaczeniu rzeczowym
jest Centrum Szkolenia
Samorządu i
Administracji, UMCS,
Poczta Polska

2)

w znaczeniu

atrybutowym czyli
określonej cesze,
atrybucie np.
administracji
państwowej,
przedsiębiorstwa, która
polega na tym, że są one
wzajemnie powiązane,
zorganizowane, a ich
części składowe
współprzyczyniają się do
powodzenia całości; w
tym znaczeniu występuje
pojęcie „organizacja” w
zwrocie „organizacja
administracji
państwowej”,
”organizacja
przedsiębiorstwa

3)

znaczeniu

czynnościowym, które
odnosi się do czynności,
procesów; w tym

znaczeniu pojęcie . „org”
występuje w zwrotach
„organizacja szkolenia
zakończyła się
sukcesem”
MODEL

ORGANIZACJI:

S,k,t,rp

R,rg,m

Ludzie

-

Cele(zadania)

Struktura -

Technologia

R, m

N,pt,i

S,k,t,rp : Społeczeństwo,
kultura, tradycja, rynek
pracy
R,rg,m : Rynek, reguły
gry, metasystem
N, pt,i : Nauka, postęp
techniczny, innowacje
Ludzie – uczestnicy
organizacji wraz z ich
kwalifikacjami,
umiejętnościami,
postawami i wzorcami
zachowań, systemami
wartości, motywacją do
pracy, interesami
grupowymi.
Zadania – podstawowe
zamierzenia i cele
organizacji oraz
wynikające z nich cele i
zadania dla niższych
szczebli w hierarchii
organizacyjnej.
Realizacja celów
wymaga by były one
rozmieszczone w całej
organizacji.
Struktura – stanowi
zbiór elementów
składowych organizacji i
relacji pomiędzy tymi
elementami oraz
pomiędzy strukturą a
otoczeniem,
uporządkowany wg
przyjętych kryteriów.
Powstanie jej jest
skutkiem rozmieszczenia
władzy w układzie
pionowym
(hierarchicznym) oraz na
każdym szczeblu

(poziomie) a także
przebiegu procesów
organizacyjnych.
Technologia – zbiór
metod i technik
wytwarzania lub
świadczenia usług,
dystrybucji,
podejmowania decyzji.
To realizowanie funkcji i
ról, wykonywanie zadań,
osiąganie celów,
podejmowanie decyzji
związanych z realizacją
funkcji zarządzania.
CECHY

ORGANIZACJI:

- w znaczeniu
rzeczowym:

1)

jest wyodrębnionym

elementem
społeczeństwa

2)

posiada swoiste cele

3)

ma ograniczoną

autonomię

4)

jest uporządkowana

wewnętrznie

5)

działania członków w

organizacji są
bezosobowe

6)

trwałość i ciągłość

funkcjonowania
CEL ORGANIZACJI:

„określony
przedmiotowo i
podmiotowo, przyszły
pożądany stan lub
rezultat działania
organizacji, możliwy i
przewi-dziany do
osiągnięcia w terminie
lub okresie mieszczącym
się w przedziale czasu
objętym wieloletnim lub
krótkookresowym
planem działania.”
Cele ciągłe organizacji
gospodarczych:

●

Rentowność

●

Pozycja na rynku

●

Produktywność

●

Stan zasobów

●

Zapewnienie zasobów

●

Sprawność działania

●

Innowacja

●

Świadczenia na rzecz

społeczeństwa

Cele ciągłe wszystkich
organizacji:

●

Identyfikacja

●

Integracja

●

Wpływ społeczny

●

Współpraca

●

Odnowa

Wiązka celów:

●

Powiększanie zysku

●

Wzrost rentowności

●

Wzrost sprzedaży

●

Odtwarzanie i

powiększanie
potencjału

●

Poprawa warunków i

bezpieczeństwa pracy

●

Pewność istnienia

●

Samodzielność i

renoma

●

Wzrost zarobków

pracowników i
upowszechnienie etosu
pracy

.. dla przedsiębiorstw
państwowych:

●

zaspokajanie

określonych potrzeb
społecznych przez
produkowanie
niezbędnych dóbr i
usług.

●

Osiąganie wysokiej

ekonomicznej
efektywności działania

●

Zaspokajanie potrzeb

swoich pracowników

●

Korzystne

oddziaływanie na
środowisko, w którym
działa przedsiębiorstwo

Podstawowe szczeble
celów organizacji to:

●

Misja – podstawowy

cel organizacji

●

cele strategiczne –

ustalone na
najwyższym szczeblu

●

taktyczne – ustalane są

na średnim szczeblu
zarządzania

●

operacyjne – dla

managerów niższego
szczebla

Z punktu widzenia
horyzontu czasowego
celów organizacji :

●

długofalowe

●

średnioterminowe

●

krótkookresowe

Rodzaje organizacji:

●

dochodowe

●

niedochodowe (non

profit)

PRZEDSIĘBIORSTW

O

– podmiot
gospodarczy,
wyodrębniony prawnie i
ekonomicznie,
prowadzący działalność
w co najmniej siedmiu
strefach:

●

badania i rozwój

●

marketing i zakup

materiałów oraz
przygotowania
półwyrobu do
wytwarzania

●

przetwarzanie

czynników produkcji w
wyroby gotowej usługi
nazywane produktami

●

dystrybucja, sprzedaż i

obsługa serwisowa
klientów

●

utylizacja i recycling

produktów
wytwarzanych przez
siebie lub przez innych
wytwórców

●

szkolenia i

przygotowanie
personelu do
zarządzania zmianami

●

zarządzanie kapitałem

dla osiągania jego
najwyższej
produktywności

KRYTERIA

PODZIAŁÓW

PRZEDSIĘBIORSTW:

●

forma własności –

państwowe,
spółdzielcze,
komunalne, prywatne,
mieszane

●

sposób

funkcjonowania – na
zasadach ogólnych,
użyteczności publicznej,
funkcjonujące na
podstawie odrębnych
ustaw, spółki

●

wielkość – (ze względu

na) obroty, ilość

zatrudnionych, wartość
majątku
przedsiębiorstwa

●

struktura –

jednozakładowe,
wielozakładowe –
holdingi, koncerny,
kombinaty

„Firma” :

●

jest nazwą pod którą

spółka prawa
handlowego prowadzi
działalność
gospodarczą, zarówno
znak firmowy i nazwa
są zarejestrowane a ich
używanie przez inne
osoby zabronione

●

w języku potocznym

oznacza samo
przedsiębiorstwo

●

często oznacza

przedsiębiorstwo
produkujące wyroby lub
świadczące usługi o
dobrej jakości i
reputacji u klienta

PODZIAŁ

ORGANIZACJI

Z punktu widzenia
celów i realizowanych
zadań org dzielimy:

●

Gospodarcze

●

Administracyjne

●

Polityczne

●

Edukacyjne

●

Naukowe

●

Militarne

●

Hobbystyczne

●

Religijne

●

Inne..

Z pkt widzenia
charakteru
uczestnictwa członków
organizacji:

●

Ekspresyjne –

stowarzyszenia,
towarzystwa, kluby

●

Instrumentalne –

realizacja potrzeb –
uzyskanie
wynagrodzenia, nagrodę

●

Przymusowe – udział

w nich nie zależy od
woli członka (siły
zbrojne, formacje
obrony cywilnej)

Ze względu na
powtarzalność realizacji
celów:

●

Jednorazowe – (np.

komitety)

●

Powtarzalne –

(realizują swoje cele, co
tydzień, miesiąc, rok)

OTOCZENIE

ORGANIZACJI

„w relacji między
przedsiębiorstwem a
otoczeniem jest brak
symetrii”- otoczenie
może funkcjonować bez
każdej konkretnej
organizacji, żadna
organizacja nie może
funkcjonować bez
otoczenia.”
Otoczenie dalsze –
obszar otoczenia, w
którym występują
zjawiska oddziałujące na
organizacje ale na który
organizacja nie ma
wpływu (zmiany partii,
czy koalicji
sprawujących władzę)
regulacje prawne czy
zmiany demograficzne
Otoczenie bliższe -
obszary otoczenia które
mają wpływ na
organizację ale na które
organizacja także może
wywierać wpływ
(odbiorcy, dostawcy,
społeczności lokalne)
Model M. Portera :

1)

Potencjalni konkurenci

2)

Konkurenci w sektorze

3)

Substytuty

4)

Siła przetargowa

nabywców

5)

Siła przetargowa

nabywców
Organizacyjni kibice
mają swoją stawkę w
funkcjonowaniu
organizacji, w jej
decyzjach i
uzyskiwanych efektach;
są w stanie wywrzeć
efektywną presję na
organizację.

●

Dostawcy

●

Konkurenci

●

Odbiorcy

●

Społeczność lokalna

Mapa kibiców
ORGANIZACJI

-

Firma transportowa

-

Izba skarbowa

-

Konkurent A

-

Spedytor

-

Grupy obrońców
środowiska

-

Rada Gminy

-

Inspekcja budowlana

-

Dostawcy z importu

-

Przedsiębiorstwo
wodociągów i
kanalizacji

-

Zakład Energetyczny

-

Sanepid

-

Konkurent B

-

Rejonowy Urząd Pracy

Tendencje w otoczeniu

●

Wzrost nowości zmian

– ważne zdarzenia
zachodzące w otoczeniu
przedsiębiorstw coraz
bardziej odbiegają od
ich poprzednich
doświadczeń, od tego z
czym zetknęły się w
przeszłości

●

Wzrost intensywności

otoczenia

●

Wzrost szybkości

zmian w otoczeniu

●

Rosnąca złożoność

otoczenia

Reakcje organizacji na
otoczenie.

●

Zarządzanie informacją

●

Odpowiedź

strategiczna

●

Fuzje, przejęcia,

zakupy

●

Projektowanie

organizacji

●

Bezpośredni wpływ na

otoczenie

●

Społeczna

odpowiedzialność
organizacji.

ELEMENTY

PROCESY

FUNKCJONOWANIA

ORGANIZACJI.

1) Zasoby organizacji

●

Ludzkie

●

Finansowe

●

Rzeczowe

●

Informacyjne

2) Proces konwersji

●

Proces podstawowy

●

Procesy pomocnicze

●

Procesy regulacyjne

3) Rezultaty

●

Osiągnięte cele firmy

ZASOBY

ORGANIZACJI

1)

Ludzkie

–

struktura zatrudnienia
(płeć, wiek,
wykształcenie,
kwalifikacje
zawodowe, staż pracy)

–

rozkład cech
osobowych (poziom
inteligencji, zdolności
twórcze, charakter)

–

motywacje
pracowników

–

procesy decyzyjne dot.
właściwego
wykorzystania
zdolności i
umiejętności
pracowniczych

2)

Finansowe

(pieniądze gotówkowe
firmy, zaciągnięte
kredyty, posiadane
wkłady bankowe
papiery wartościowe)
Podstawę procesów
decyzyjnych stanowią:
rachunek ekonomiczny,
zysk, przepływy
pieniężne, analiza
rentowności, bilans

3)

Rzeczowe(środki

trwałe np. budynki,
pomieszczenia biurowe,
produkcyjne
infrastruktura
otoczenia, maszyny
urządzenia, instalacje,
środki transportu oraz
surowce, materiały
półprodukty. Procesy
decyzyjne dotyczą ich
optymalnego
wykorzystania w
procesie wykonywania
pracy.

4)

Informacyjne

( użyteczne dane
liczbowe i jakościowe
pochodzące z otoczenia
zewn. i wewn.
organizacji niezbędne
do skutecznego
podejmowania decyzji.
Zasoby te dotyczą:

●

Znajomości przepisów

prawnych, skarbowych,
preferowanych
kierunków polityki
gosp. Państwa

●

Informacji o

charakterze
marketingowym, np.
położenie organizacji na
rynku konkurencyjnym,
zmiany struktury popytu
i podaży, kształtowanie
się gustów
konsumenckich,
wiarygodność
udziałowców i
dostawców;

●

Wewnętrznych

zasobów
informacyjnych,
umożliwiających
podejmowanie decyzji
dotyczących , np.
poziomu zapasów,
struktury kosztów,
wykorzystania maszyn i
urządzeń,
wprowadzenia nowych
produktów i
asortymentów,
wykorzystania czasu
pracy, polityki
kadrowej, kształtowania
systemu wynagrodzeń.

Rezultaty
funkcjonowania
organizacji powinny się
pojawić w wyniku
osiągnięcia/
przekroczenia
(założonych) celów
organizacji.
Cele:

●

wzrost stopy zysku

●

liczba absolwentów

●

stały rozwój organizacji

●

ugruntowanie pozycji

organizacji na rynku

●

realizację potrzeb

personelu

●

dobre stosunki ze

społecznością lokalną i
władzami regionu

W procesie konwersji
wyróżnić można:

●

proces podstawowy –

związany z podstawową
działalnością org.
(produkcja , kształcenie
studentów)

●

procesy pomocnicze –

służą zapewnieniu
sprawnej realizacji
procesów
podstawowych
(naprawa
specjalistycznej
aparatury naukowej)

●

procesy regulacyjne

związane z
zarządzaniem
organizacją(planowanie
działania organizacji)

STRUKTURA

ORGANIZACYJNA

Komórka
organizacyjna to zespół
składający się z
kierownika
podporządkowanych mu
członków zespołu,
realizujący cel działania
zharmonizowany z celem
danej organiz.
Jednostka
organizacyjna to zbiór
komórek
organizacyjnych, którymi
kieruje zwierzchnik.
Typy więzi
organizacyjnych:

●

więź służbowa

(hierarchiczna)

●

funkcjonalna

( funkcjonalna
hierarchiczna,
funkcjonalna
wspomagania- polega
na doradzaniu)

●

więź techniczna

●

więź informacyjna

Dokumenty
organizacyjne:

1)

Statut: nazwa,

cel przedmiot działania,

siedziba, rejon
działania, podstawy
prawne działania

2)

Regulamin

organizacyjny:

●

Część ogólna

●

Schemat organizacyjny

●

Księga służb

●

Instrukcja

organizacyjna

Determinanty struktury
organizacyjnej

●

Strategia

●

Technologia

●

Ludzie

●

Wielkość organizacji

●

Otoczenie organizacji

Wymiary struktury
organizacyjnej:

1)

w. konfiguracji

2)

w. centralizacji

3)

w. specjalizacji

4)

w. standaryzacji

5)

w. formalizacji

Zasady kształtowania
struktur
organizacyjnych

1)

zasada celowości

2)

łączenia celów

cząstkowych w cel
ogólny

3)

specjalizacji

4)

koordynacji

5)

równowagi

zakresów zadań,
uprawnień i
odpowiedzialności

6)

jednoosobowego

kierownictwa

7)

zasada ustalania

racjonalnych granic
nadzoru

Projektowanie
struktury
organizacyjnej
Konieczność
uwzględnienia działań:

●

projektowanie

stanowisk pracy

●

grupowanie stanowisk

pracy

●

ustalenie relacji

podporządkowania

●

określenie układu

władzy w organizacji.

●

koordynowanie

działalności

●

różnicowanie stanowisk

pracy

Projektowanie
stanowisk pracy polega
na określeniu zakresu
obowiązków
poszczególnych osób
pracujących w
organizacji.
Alternatywne podejście
do projektowania
stanowisk pracy:

●

rotacja stanowisk

pomiędzy
pracownikami

●

rozszerzenie stanowiska

pracy

●

wzbogacenie pracy

●

podejście od strony

cech stanowiska pracy

●

zespoły robocze

Grupowanie stanowisk
pracy

●

Struktura wg

produktów

●

Grupowanie

funkcjonalne

●

Grupowanie wg

klientów

●

Grupow stanowisk wg

lokalizacji

Ustalanie relacji
podporządko-wania
pomiędzy różnymi
stanowiskami.
Hierarchia
podporządkowania:

●

Jedność

rozkazodawstwa –
każda osoba w
organizacji powinna być
powiązana stosunkiem
podporządkowania
tylko z jednym
przełożonym

●

Zasada skalarna – od

najniższego do
najwyższego
stanowiska powinna
przebiegać wyraźna i
nieprzerwana linia
władzy, zawsze jakaś
osoba w org. Musi
ponosić ostateczną
odpowiedzialność za
każdą decyzję.

Struktura smukła –
kosztowniejsza,
wywołuje problemy z
komunikacją (informacja
musi przejść przez
większą liczbę osób)
Struktura płaska –
obciążenie menadżerów
dodatkowymi
obowiązkami
administracyjnymi i
szerszymi obowiązkami
z tytułu nadzoru
Czynniki wywierające
wpływ na rozpiętość
kierowania:

1)

Kompetencja

przełożonych i
podwładnych(im
większa tym większa
rozpiętość)

2)

Fizyczne

rozproszenie
podwładnych (im
większe tym węższa
potencjalna rozpiętość)

3)

Zakres pracy

menadżera innej niż
nadzorczej (im więcej
tym większy
potencjalny zasięg)

4)

Stopień

pożądanej interakcji
(im więcej tym węższy
potencjalny zasięg)

5)

Zakres

występowania
standardowych
procedur( więcej to
szerszy zasięg)

6)

Podobieństwo

nadzorowanych zadań
(b. podobne to szerszy
zasięg)

7)

Częstość

występowania nowych
problemów( większa to
węższy zasięg)

8)

Preferencje

przełożonych i
podwładnych.

Delegowanie jest
ustaleniem sposobu
podziału władzy
pomiędzy przełożonymi i
podwładnymi, procesem
powierzania innym

części swych
obowiązków i
uprawnień.
Proces delegownia

1)

Przydzielenie

podwł. obowiązków.

2)

Nadanie podwł.

uprawnień niezbędnych
do wykonania
powierzonej mu pracy.

3)

Uczynienie

podwładnego
odpowiedzialnym za
wyniki.

Decentralizacja jest
procesem
systematycznego
delegowania władzy i
autorytetu formalnego w
ramach organizacji na
menadżerów niższego i
średniego szczebla
Centralizacja jest
procesem
systematycznego
utrzymywania władzy i
autorytetu w rękach
menadżerów wyższego
szczebla.
Na centralizację mają
wpływ czynniki:

●

Otoczenie organizacji

●

Historia organizacji

●

Charakter
podejmowanych
decyzji

●

Zdolności menadżerów
niższego szczebla

Narzędzia
utrzymywania
koordynacji
współzależnych
jednostek:

●

hierarchia

organizacyjna

●

reguły i

procedury

●

role łącznikowe

●

zespoły

zadaniowe

●

wydziały

integracyjne

Rodzaje struktur
organizacyjnych:

1)

w ujęciu klasycznym –
elementy mają sztywno

określone miejsce w
organizacji

2)

w ujęciu
nowoczesnym –
zmienność części i
pozycji
organizacyjnych,
tworzenie grup na czas
realizacji określonych
zadań

Ad 1. wyróżniamy:

●

struktura liniowa:
+ jednoosobowe

kierownictwo

+ szybkie

podejmowanie decyzji

+ łatwość

podejmowania
dyscypliny

+ indywidualna

odpowiedzialność

+ łatwość przejrzystego
ustalania zakresów
- mała elastyczność
działania
- duża centralizacja
- trudność w
opanowaniu całej
wiedzy o funkcjonow.
organizacji

●

struktura

funkcjonalna

+ daleko posunięty
podział pracy i
specjalizacji w sferze
kierowania)
+ większa zdolność
szybkiego reagowania na
zmienioną sytuację
systemu
+ korzystanie przez
wykonawców z
kompetentnej rady
przełożonych
funkcjonalnych

-

trudności w

rozgraniczeniu zakresu
kompetencji i
odpowiedzialności
kierowników
funkcjonalnych

-

możliwość otrzymania

przez wykonawców
sprzecznych poleceń

-

naruszenie zasady

jednoosobowego
kierownictwa

●

struktura sztabowo-

liniowa

+ przestrzeganie
jednoosobowego
kierownictwa
+ możliwość korzystania
przez kierowników
liniowych z fachowej
porady ekspertów
+ możliwość
specjalizacji
funkcjonalnej w sferze
zarządzania
- możliwość
utożsamiania się
komórek sztabowych z
kierownictwem liniowym
- spory między
kierownikami komórek
sztabowych i komórek
wykonawczych
Struktury:

●

Dywizjonalna

●

Holdingowa

●

Geograficzno-krajowa

●

Macierzowa

●

Produktowo-

geograficzna

●

Geograficzno-

międzynarodowa

●

Geograficzno-

produktowa

●

Macierzowo-globalna

ISTOTA

ZARZĄDZANIA

Cel działania – stan
rzeczy, który - będąc
pod jakimś względem
cenny dla działającego,
wyznacza kierunek,
strukturę jego działania.
Działanie zmierza do
uzyskania lub utrzymania
tego stanu rzeczy.
Każdy cel powinien być:

-

Precyzyjnie
sformułowany

-

Określony terminowo

-

Uzasadniony

-

Realistyczny

-

Sprawdzalny przez
osiągnięte efekty

-

Możliwy do
skorygowania, jeśli
wymagają tego
okoliczności

-

Dopasowany do
aktualnych lub
przyszłych możliwości
psychicznych i
intelektualnych, a
niekiedy również
fizycznych(olimpiada)

Rodzaje celów:

-

ze względu na
udatność:
(główne, uboczne)

-

spontaniczność
wyboru:
(własne, zadane)

-

hierarchię:
(końcowe, pośrednie)

-

zakres:
(indywidualne,
partykularne,
instytucjonalne)

-

zgodność:
(współrzędne,

konkurencyjne)

-

stopniowalność
(stopniowalne,
niestopniowalne)

-

czas realizacji
(długoterminowe,
średnioterminowe,
krótkoterminowe)

Skutki działania:

-

zamierzone
(przewidywalne)

-

niezamierzone (nie
przewidzieliśmy ich)

-

niezależne

Walory sprawnego
działania:

●

skuteczność

●

korzystność W – K >0

●

W –wynik użyteczny

●

K –koszty

●

ekonomiczność W/K >

0

Wmax/Kconst -

wariant wydajnościowy

Wconst/Kmin -

wariant oszczędnościowy

Wmax/Kmin –

alternatywny

●

prostota (w

najprostszy sposób jest
najtańsze)

●

energiczność

(wykonujemy działania
z odpowiednią energią)

●

czystość (zgodnie z

procedurami)

●

dokładność

●

niezawodność

(powinniśmy być
przekonani że na pewno
to zrobimy)

OGÓLNE

WYTYCZNE

SPRAWNEGO

DZIAŁANIA

1. Wytyczna
niealternatywna
-działać w sposób
zorganizowany (tzn.
działać zgodnie z cyklem
organizacyjnym)

CYKL

ORGANIZACYJNY

najbardziej znany cykl
Le Chatelier to trzy
fazy:

1)

Przygotowawcza

(preparacja)

-

określenie celu

-

zbadanie zasobów i
warunki które należy
zastosować aby
osiągnąć cel

-

określenie planu

-

przygotowanie
zasobów i warunków
niezbędnych do ich
zastosowania

2)

Realizacji

-

stałe i systematyczne
działanie wg planu

3)

Kontroli

(kontrolujemy efekt i
sposób realizacji, czy
działanie zgodne z
przyjętym planem, każde
działanie powinno być
zorganizowane)
2. Wytyczna
alternatywna
a) Specjalizacja-
Uniwersalizacja (złoty
środek)
S-wąskie spojrzenie,
nudna praca
U-człowiek robi
wszystko sam (lekarz
rodzinny)
b) Aktywizacja –
Ograniczenie działania
(formy:)

-> Potencjalizacja,
werbalne
demonstrowanie tego co
mogli byśmy zrobić ale
nie podejmowanie
działania
-> Machinalizacja,
wykonywanie szeregu
powtarzalnych czynności
machinalni znacznie
szybciej bez myślenia,
prace robotnicze,
przyśpiesza działanie,
zmniejsza koszty
działania, powoduje
ekonomiczność działania
-> Instrumentalizacja
część pracy wykonywana
jest przez maszyny –
szalenie przydatny
instrument, ogranicza
koszty, ale nic na siłę
-> Inwigilacja czysta
praca człowieka
zastępowana przez
maszynami, człowiek
ingeruje tylko gdy coś
nie funkcjonuje lub
zaniżają parametry
c) Kunktacja
oczekiwanie właściwej
chwili - Antycypacja
wyprzedzanie działania
(jest dobre lecz powoduje
zwiększone koszty)
d) Pełne wykorzystanie
zasobów –
utrzymywanie
określonego poziomu
zasobów
e) Koncentracja sił –
Zabezpieczenie
wszystkich kierunków
działania

KIEROWNIE (Owen)

powodowanie aby inni
zachowywali się zgodnie
z oczekiwaniami
kierującego

ZARZĄDZANIE

(Griffin)

„zestaw działań
(obejmujący planowanie,
podejmowanie decyzji,
organizowanie,
przewodzenie, tj.
przewodzenie ludźmi i

kontrolowanie)
skierowane na zasoby
organizacji (ludzkie,
rzeczowe, informacyjne)
i wykonywanych z
zamiarem osiągnięcia
celów organizacji w
sposób sprawny i
skuteczny.”
PLANOWANIE

wytyczanie celów
organizacji i określanie
sposobów och najlepszej
organizacji
PODEJMOWANIE

DECYZJI

część procesu

planowania obejmująca
wybór trybu działania
spośród zestawu
dostępnych możliwości
ORGANIZOWANIE

logiczne grupowanie
działań i zasobów
Kierowanie ludźmi,
PRZEWODZENIE

-

zespół procesów
wykorzystywanych w
celu zapewnienia, by
członkowie organizacji
współpracowali ze sobą
w interesie organizacji
KONTROLOWANIE

–

obserwowanie postępów
organizacji w
realizowaniu jej celów
sprawny –
wykorzystujący mądrze i
bez zbędnego
marnotrawstwa
skuteczny – działający z
powodzeniem
Menedżer – osoba której
podstawowym zadaniem
jest realizacja procesu
zarządzania
PROCES

ZARZĄDZANIA

->(1)->(2)

� �(3)-> (4)->

1)

Planowanie i

podejmowanie decyzji
Określenie celów
organizacji i
decydowanie o
najlepszym sposobie ich
osiągnięcia

2)

Organizowanie –

określenie najlepszego

sposobu grupowania
typów działań i zasobów

3)

Przewodzenie

( kierowanie ludźmi)
motywowanie załogi
organizacji do pracy w
interesie organizacji

4)

Kontrolowanie –

obserwowanie i
wprowadzanie korekt do
bieżących działań dla
ułatwienia realizacji
celów
PODEJŚCIE

KLASYCZNE

- składa

się z dwóch gałęzi ;
zarządzanie i zarządzania
administracyjnego
(klasycznej teorii
organizacji)
NAUKOWE

ZARZĄDZANIE

–

podejście do zarządzania
zajmujące się poprawą
wyników osiąganych
przez poszczególnych
robotników
Frideric Taylor (inż.
technik) praca na temat
ładowaczy, dobrał
wielkość łopaty ok. 10kg,
zaproponował 15 łopat;
zmniejszono zatrudnienie
z 600 do 140 osób:

-

problem doboru
robotników

-

konieczność stałego
badania czasu pracy

-

zwolennik instruktażu i
szkolenia jak ta praca
powinna być
wykonywana

Zasada:

1)

Zasada naukowego

opracowania każdego
elementu pracy w
miejsce
zdroworozsądkowych
(„mniej więcej”)

2)

Naukowego doboru i

stopniowego szkolenia i
doskonalenia
robotników.

3)

Współpracy

kierownictwa i
robotników w celu

realizacji zasad
naukowego zarządzania

4)

Prawie równego

podziału pracy i
odpowiedzialności
między kierowników i
robotników.
Frank i Lilien Gilbreth
– Karta ruchów
elementarnych;
kierownik wykonuje
wiele (elementarnych)
ruchów niepotrzebnie:
należy je:

-

wyeliminować

-

skrócić strukturę

Henry Gantt – twórca
wykresów Ganta

-

stworzył formę
wykresów stopnia
zaawansowania robót,
prac, umożliwiają
pomiar zaawansowania
w realizacji planu
wszystkich robotników
w grupie

Harnington Emerson –
zajął się efektywnością –
stopień zgodności
efektów z założeniem.
Sformułował 12 zasad
efektywności.
Henri Le Chatelier –
zasada bezwładności –
reguła przekory: „każda
zmiana rodzi opór”
Karol Adamiecki –
zajmował się
harmonizacją działania;
„przyczyną niskich
wyników pracy nie jest
złe wykonywanie pracy
ale nierówny podział
pracy”

-

twórca prawa
optymalnej produkcji:

„dla każdego istnieje
określona granica
wydajności przy której
koszt na jednostkę jest
najmniejszy”
„Produkcja wzorcowa” –
każdy ma tyle samo
pracy do wykonana

-

pojawia się koszt czasu
straconego wtedy gdy
firma płaci

pracownikowi za nie
pracowanie

Trzy prawa harmonii
(K.A.):

-

doboru - mówi o
konieczności doboru
elementów aby ich
obciążenie było
zbliżone do siebie

-

działania – konieczna
jest aby elementy
działały ze sobą w
ścisłym związku, tak
aby każda czynność
odbywała się w
określonym czasie

-

duchowej –
konieczność istnienia
więzi emocjonalnych
łączący pracowników

Henry Ford – stworzył
podwaliny
nowoczesnego
przemysłu:- pojawił się
cykl pracy wymuszonej;
- „dobrze płacisz możesz
wymagać”
Henri Fayol – stworzył
system zarządzania
obejmujący urzędników;
wymienił CZYNNOŚCI

ADMINISTRACYJNE

:

-

przewidywanie

-

organizowanie

-

rozkazywanie

-

koordynowanie

-

kontrolowanie

14 zasad sprawnego
zarządzania:

1.

podział pracy

2.

autorytet – wiedza
umiejętności w
działaniu

3.

dyscyplina

4.

jedność
rozkazodawstwa

5.

jedność kierownictwa

6.

podporządkowanie
interesu osobistego
interesowi ogółu

7.

wynagradzanie

8.

centralizacja

9.

hierarchia

10.

ład

11.

sprawiedliwość

12.

stabilizacja

personelu

13.

inicjatywa

14.

harmonia

Max Weber - twórca
biurokracji

-

pierwszy stworzył
podstawy działalności
użędniczej

zasada : - kompetencji

-

drogi służbowej

-

oddzielenia stanowisk
służbowych od
zajmowanych je osób

Daglas Mc Gregor:
X – ludzie pracują z
przymusu, oczekują
kierowania
Y – ludzie nie wykazują
wrodzonej awersji do
pracy, wykazują
samodzielność
Kierownik X pracownik
Y – problem
Kierownik Y pracownik
X – problem,
dobrze gdy jest XX, YY
Elton Mayo –
zastanawiał się co zrobić
by zwiększyć wydajność
pracowników, badania
trwały 10lat, zbudował
laboratorium jak hala
fabryczna ”pracownicy
nie wracali do
wydajności sprzed
zmiany warunków” –
gdy poprawiał
oświetlenie a potem je
obniżył. – odkrył że
istotne są warunki
społeczne – warunki
zewnętrzne nie mają
zdecydowanego wpływu
na to co pracownik robi.
Marry Market Follet –
interaktywny sposób
rozwiązywania
konfliktów, wykorzystała
konflikty do poprawy
Abraham Maslow –
brak jednego czynnika
który decydował o tym
czy pracownik chce
pracować.
Stworzył
HIERARCHIĘ

POTRZEB

:

„potrzeba wyższego
rzędu pojawia się tylko
wtedy gdy zaspokojone
są potrzeby niższego
rzędu”

1)

potrzeby

fizjologiczne
(pożywienie,
mieszkanie, prokreacja)

2)

bezpieczeństwa

(nietykalność,
stabilizacja, pewność)

3)

przynależności(akce

ptacja, przyjaźń,
miłość)

4)

uznania (godność,

szacunek, sukces)

5)

samorealizacji

(kreatywność,
twórczość,
potwierdzenie własnej
wartości)

SPOJRZENIE

ILOŚCIOWE

zarządzania; tworzenie
modeli matematycznych
działania
przedsiębiorstwa (nie
udało się) procesy
społeczne nie dają się
kwantyfikować
SPOJRZENIE

SYSTEMOWE

System – zestaw
wzajemnie powiązanych
elementów
funkcjonujących jako
całość
Systemy otwarte –
systemy wchodzące w
interakcję z otoczeniem
Podsystemy – systemy w
ramach szerszego
systemu

System otwarty

Zasoby<-Menedżer<-
Rezltaty

‘-->Proces konwersji--

>’

SYNERGIA – dwa
współpracujące
podsystemy produkujące
więcej niż wynosiłaby
łączna suma produkcji
każdego z nich gdyby
pracowały osobno

ENTROPIA – normalny
proces prowadzący do
upadku
Spojrzenie sytuacyjne –
podejście do zarządzania
sugerujące że właściwe
zachowanie kierownicze
w danej sytuacji zależy
od szerokiej gamy
elementów.
{ Podejście systemowe

-

uznanie wewnętrznych

zależności

-

uznanie wpływów

otoczenia

[Spojrzenie sytuacyjne

-

uznanie sytuacyjnego

charakteru zarządzania

-

reakcja na szczególne

cechy sytuacji

Spojrzenie klasyczne

-

bieżąca troska o

efektywność i
wydajność

Spojrzenie
behawioralne

-

bieżąca troska o modele

ilościowej teorii
zarządzania
operacyjnego]

(Sprawne i skuteczne
zarządzanie)}