Hatha Joga Pradipika
Pierwszy rozdział
1. Chwała Pierwszemu Panu, Siwie, który - wyło
ż
ył Hathawidj
ę
Parwti i dał jej tym samym niezb
ę
dny
ś
rodek do urzeczywistnienia Rad
ż
a-Jogi.
2. Jogin Swatmarama, oddawszy pokłon swemu Guru, ustanowił zasad
ę
,
ż
e jest Hathawidja jedynie
ś
rodkiem do urzeczywistnienia Rad
ż
a-Jogi.
3. Niełatwo osi
ą
gn
ąć
Rad
ż
a-Jog
ę
temu, kto pod
ąż
a w mroki przeró
ż
nych, skłóconych sekt. Miło
ś
ciwy
Jogin Swatmarama ofiarowuje
ś
wiatło Hathawidji.
4. Goraksza i Matsjendra dobrze znali Hathawidj
ę
. Jogin Swatmarama poznał j
ą
od nich dzi
ę
ki ich
szczególnej łasce.
5-9. Siwa, Matsjendra, Siabara, Anandhabhairawa, Czaurangin, Mina, Goraksza, "Wirupaksza, Bilesaja,
Manthana, Bhairawa, Siddhi, Buddha, Kanthadi, Korantaka, Surananda, Siddhapada, Czarpari, Kanerin,
Pud
ż
japada, Nitjanatha, Nirand
ż
ana, Kapalin, Bindunatha, Kaka, Czandiswara, Allama-Prabhudewa,
Ghodaczołin, Tintini, Bhanukin, Naradewa, Khanda, Kapałika i inni wielcy Siddhowie - oni zwyci
ęż
yli czas i
oddali si
ę
Ś
wiatu.
10. Hatha-Joga jest schronieniem dla zranionych przez trzy cierpienia. Dla nich wszystkich, wytrwałych w
praktyce Jogi, buduje Hatha-Joga opok
ę
, wspieraj
ą
c
ą
wszystek
ś
wiat.
11. Jogin pragn
ą
cy pozyska
ć
Siddhi musi baczy
ć
na tajemnice Hatha-Jogi, je
ś
li nie chce poprzesta
ć
na
takich wynikach. Je
ś
li bezmy
ś
lnie ujawni si
ę
, jego wysiłek b
ę
dzie daremny.
12. Praktykuj
ą
cy Hatha-Jog
ę
powinien mieszka
ć
samotnie w małej chatce długo
ś
ci łuku, w miejscu
pozbawionym szczelin, wody i ognia, w krainie urodzajnej, pod dobrym panowaniem i na koniec nie mo
ż
e
by
ć
niepokojony.
13. Chatka powinna mie
ć
małe drzwi, powinna by
ć
pozbawiona okien, równa, bez szpar, nie mo
ż
e by
ć
zbyt wysoka i długa, musi by
ć
czysta i zabezpieczona przed owadami. Na zewn
ą
trz powinien by
ć
mały
korytarz z wysokim siedzeniem i pochyło
ść
otoczona murem. S
ą
to warunki ustalone przez Siddhów,
którzy praktykowali Hatha-Jog
ę
.
14. Zaj
ą
wszy takie miejsce, Jogin musi uwolni
ć
swój umysł od zmartwie
ń
i praktykowa
ć
Jog
ę
podług
zalece
ń
własnego Guru.
15. Jogin ginie przejadaj
ą
c si
ę
, zbyt ci
ęż
ko pracuj
ą
c, rozmawiaj
ą
c bez umiaru, blu
ź
ni
ą
c, przebywaj
ą
c w
złym towarzystwie i przez nienasycony
ż
oł
ą
dek.
16. Powodzenie osi
ą
ga Jogin kultywuj
ą
c rado
ść
, wytrwało
ść
, odwag
ę
, m
ą
dro
ść
i wiar
ę
. Konieczne jest
poleganie na słowach Guru.
17. Nieczynienie zła, mówienie prawdy, niewyci
ą
ganie r
ę
ki po cudze, wstrzemi
ęź
liwo
ść
, tolerancyjno
ść
,
siła woli, współczucie bli
ź
niemu, skromno
ść
, przestrzeganie diety, oczyszczanie si
ę
- wszystkie te
przymioty stanowi
ą
Jam
ę
.
18. W dalszym ci
ą
gu przedstawione s
ą
niektóre Asany przyj
ę
te przez takich m
ę
drców Jak Wasitha i takich
Joginów jak Matsjendra.
19. Trzymaj
ą
c stopy unieruchomione pomi
ę
dzy udami i łydkami, winien praktykuj
ą
cy siedzie
ć
wyprostowany, na płaskim miejscu. Jest to Swastikasana.
20. Ułó
ż
praw
ą
stop
ę
pod lewym po
ś
ladkiem i lew
ą
stop
ę
pod prawym. Zwie si
ę
to Gomukhasana i
przypomina pysk krowy.
21. Ułó
ż
stop
ę
na przeciwległym udzie i drug
ą
pod drugim udem. Jest to Wirasana.
22. Silnie uciskaj odbytnic
ę
podeszwami stóp i sied
ź
bardzo ostro
ż
nie. Według Joginów jest to
Kurmasana.
23. Siedz
ą
c w pozycji Padmasany, ulokuj r
ę
ce pomi
ę
dzy udami i łydkami. Uło
ż
ywszy dłonie na ziemi,
unie
ś
si
ę
na r
ę
kach. Jest to Kukkutasana.
24. Przebywaj
ą
c w Kukkutasanie, zaple
ć
ramiona wokół szyi i trwaj uniesiony niczym
ż
ółw. Jest to
Uttana-Kurmakasana.
25. Chwytaj
ą
c du
ż
e palce stóp r
ę
kami, pozostaw jedno rami
ę
wyprostowane i druga r
ę
k
ę
cofnij do ucha,
jakby
ś
napinał łuk. Jest to Dhanurasana.
26. Umie
ść
praw
ą
stop
ę
na lewym udzie i lew
ą
poza prawym kolanem. Chwy
ć
praw
ą
stop
ę
lew
ą
r
ę
k
ą
i
lew
ą
stop
ę
r
ę
k
ą
praw
ą
, zwracaj
ą
c głow
ę
jak najbardziej w lewo. Jest to Matsjendrasana.
27. Ta Matsjendrasana wzmaga apetyt, pobudza sok trawienny i niszczy najgro
ź
niejsze choroby.
Praktykuj
ą
c j
ą
, wznosi si
ę
kundalini i czyni ksi
ęż
yc nieruchomym
28. Wyprostuj nogi i chwy
ć
r
ę
kami palce stóp, układaj
ą
c głow
ę
na kolanach. Jest to Pa
ś
cimottanasana.
29. Jest to najwspanialsza ze wszystkich asan. Sprawia,
ż
e oddech przepływa Suszumn
ą
, wzniecaj
ą
c
ogie
ń
ż
oł
ą
dkowy i niwecz
ą
c wszelkie dolegliwo
ś
ci.
30. Ułó
ż
dłonie nieruchomo na ziemi, wspieraj
ą
c ciało na łokciach, uciskaj
ą
c boki nerek. Unie
ś
w gór
ę
wyprostowane i napi
ę
te nogi do poziomu głowy. Jest to Majurasana.
3ł. Asana ta leczy zaburzenia
ż
oł
ą
dkowe, puchlin
ę
wodn
ą
i choroby
ś
ledziony, usuwaj
ą
c wszelkie
dolegliwo
ś
ci spowodowane nadmiarem gazów,
ż
ółci i flegmy. Łatwo przyswajane s
ą
pokarmy
ci
ęż
kostrawne i nadmiar po
ż
ywienia. Spalony zostaje .straszliwy jad Halahala .
32. Ułó
ż
si
ę
na plecach jak nieboszczyk - Siawasana. [usuwa to zm
ę
czenie, spowodowane innymi
Asanami i daje spokój umysłu.
33. Stworzonych przez Siwe Asan jest 84, z których cztery s
ą
najwa
ż
niejsze.
34. Siddha, Padma, Simha i Bhadra. Najwygodniejsz
ą
i najpi
ę
kniejsz
ą
z nich jest Siddhasana.
35. Silnie uciskaj krocze pi
ę
t
ą
i ułó
ż
drug
ą
na organie płciowym. Napieraj podbródkiem na pier
ś
.
Pozostawaj wyprostowany, panuj
ą
c nad uczuciami i skieruj wzrok pomi
ę
dzy brwi. Zwie si
ę
to Siddhasana
i usuwa wszelkie przeszkody na drodze do wyzwolenia.
36. Ulokuj praw
ą
pi
ę
t
ę
na narz
ą
dach płciowych i lew
ą
poni
ż
ej prawej. To tak
ż
e zwie si
ę
Siddhasana.
37. Niektórzy nazywaj
ą
j
ą
Siddhasana, drudzy Wad
ż
rasan
ą
, inni Muktasan
ą
, jeszcze inni Guptasan
ą
.
38. Siddhowie powiadaj
ą
,
ż
e pomi
ę
dzy Jamami najwa
ż
niejsze jest niewyrz
ą
dzanie niczemu krzywdy i
pomi
ę
dzy Nijamami - umiarkowana dieta. Podobnie Siddhasana pomi
ę
dzy Asanami.
39. Spo
ś
ród 84 Asan nale
ż
y zawsze praktykowa
ć
Siddhasan
ą
. Oczyszcza ona 72 tysi
ą
ce Nadi.
40. Jogin, który kontempluje swego Atmana, zwa
ż
a na umiarkowan
ą
diet
ę
i praktykuje Siddhasan
ę
przez
12 lat, osi
ą
ga Siddhi Jogi .
41. Gdy opanuje si
ę
Siddhasan
ę
i zatrzymuje si
ę
oddech, praktykuj
ą
c Kewala - Kumbhak
ę
, na có
ż
zdadz
ą
si
ę
inne Asany?
42. Kiedy zostanie opanowana Siddhasana, Unmani - Awastha, co daje rozkosz; ksi
ęż
yc i trzy Bandhy
osi
ą
gni
ę
te b
ę
d
ą
bez wysiłku i naturalnie.
43. Nie masz Asany ponad Siddh
ę
, drugiej Kheczari i Laji równej Nadzie.
44. Ulokuj praw
ą
pi
ę
t
ę
przy nasadzie lewego uda i lew
ą
pi
ę
t
ę
przy nasadzie prawego, skrzy
ż
uj r
ę
ce poza
plecami i dotknij palców stóp: prawy palec - praw
ą
dłoni
ą
i lewy palec - lew
ą
. Podbródkiem napieraj na
pier
ś
, kieruj
ą
c wzrok ku czubkowi nosa. Zwie si
ę
to Padmasan
ą
i usuwa wszelkie dolegliwo
ś
ci.
45,46. Ulokuj stopy na przeciwległych udach, dłonie - jedn
ą
na drugiej, wzrok skieruj ku czubkowi nosa,
j
ę
zyk zetknij z dzi
ą
słami przednich z
ę
bów, podbródkiem dotknij piersi i uno
ś
powoli Pran
ę
.
47. Jest to Padmasana, która niszczy wszelkie dolegliwo
ś
ci. Nie mo
ż
e by
ć
osi
ą
gni
ę
ta przez zwykłych
ś
miertelników. Jedynie niektóre inteligentne osoby osi
ą
gaj
ą
to.
48. W Padmasanie, uło
ż
ywszy jedn
ą
dło
ń
na drugiej, zetknij podbródek z piersi
ą
i kontempluj Brahmana.
Zwieraj wytrwale odbytnic
ę
, wznosz
ą
c Apan
ę
, przy jednoczesnym kurczeniu gardła, wtłaczaj
ą
c Pran
ę
do
dołu. W taki sposób uzyskuje si
ę
niezrównane poznanie, dzi
ę
ki szczególnej łasce Kundalini.
49. Siedz
ą
c w Padmasanie, Jogin zatrzymuje powietrze wci
ą
gane do Nadich i tak oczekuje wyzwolenia.
50. Umie
ść
kostki stóp pomi
ę
dzy odbytnic
ą
i j
ą
drem, praw
ą
kostk
ę
po lewej stronie i lew
ą
po prawej.
51. Ułó
ż
dłonie na kolanach, prostuj
ą
c i rozsuwaj
ą
c palce, Skieruj wzrok ku czubkowi nosa; usta otwarte i
umysł skupiony.
52. Jest to Simhasana, wysoko ceniona przez najlepszych Joginów. Ta wspaniała Asana ułatwia trzy
Randhy.
53. Ulokuj kostki stóp po obu stronach Siwani , praw
ą
po prawej stronie i lew
ą
po lewej.
54. Nast
ę
pnie ople
ć
uda r
ę
kami. Jest to Rhadrasana, która niszczy wselkie dolegliwo
ś
ci.
55. Siddhowie i Jogini zw
ą
to Gorakszasan
ą
. Nale
ż
y praktykowa
ć
wytrwale te Asany, póki nie odczuje si
ę
zm
ę
czenia i bólu.
56. Z kolei nale
ż
y oczy
ś
ci
ć
Nadi, wykonuj
ą
c Pranajam
ę
i praktykuj
ą
c ró
ż
nego rodzaju Mudry i Kumbhaki.
57. Potem, w czasie dalszej nauki, przedmiotem koncentracji jest Nada. Brahmaczarin, prowadz
ą
c czyste
ż
ycie i przestrzegaj
ą
c umiarkowanej diety, praktykuje t
ę
Jog
ę
i wyrzeka si
ę
owocu swoich czynów.
Niewiele wi
ę
cej ponad rok wystarczy, aby stał si
ę
Siddh
ą
. Nie nale
ż
y w to w
ą
tpi
ć
.
58. Umiarkowana dieta polega na spo
ż
ywaniu pokarmów smacznych i słodkich. Czwarta cz
ęść
ż
oł
ą
dka
musi pozosta
ć
pusta, a pokarm ofiarowuje si
ę
Siwie.
59. Nast
ę
puj
ą
ce rzeczy nieodpowiednie s
ą
dla Joginów: pokarmy ostre, kwa
ś
ne, gor
ą
ce, zwykły olej,
sezam, gorczyca, alkohol, ryby, mi
ę
so zwierz
ę
ce, twaróg,
ś
mietana, owoce jujuby i czosnek.
60. Nast
ę
puj
ą
ce pokarmy musz
ą
by
ć
uznane za szkodliwe dla zdrowia: posiłek odgrzewany, bardzo słony
i kwa
ś
ny, pokarmy ci
ęż
kostrawne i przyprawione li
ść
mi kwazji.
61. Goraksza powiada,
ż
e nale
ż
y unika
ć
złego towarzystwa, wygrzewania si
ę
przy ogniu w czasie zimy,
stosunków płciowych, długich podró
ż
y, porannej k
ą
pieli, postu i ci
ęż
kiej pracy fizycznej.
62. Nast
ę
puj
ą
ce pokarmy mog
ą
by
ć
spo
ż
ywane bezpiecznie przez Jogina: pszenica, ry
ż
, j
ę
czmie
ń
,
mleko, cukier, masło, miód, suszony imbir, zielone ro
ś
liny str
ą
czkowe i dobra woda.
63. Jogin powinien jada
ć
pokarm słodki i g
ę
sty, wymieszany z mlekiem, po
ż
ywny i przyjemny dla
podniebienia.
64. Jakakolwiek osoba usilnie praktykuj
ą
ca Jog
ę
, młoda, stara, chora czy słaba - staje si
ę
Siddh
ą
.
65. Ten, kto praktykuje, osi
ą
gnie Siddhi. Z drugiej strony, Siddhi Jogi nie mog
ą
by
ć
pozyskane przez
samo czytanie ksi
ą
g.
66. Siddhi nie b
ę
d
ą
osi
ą
gni
ę
te dzi
ę
ki noszeniu szaty jogowskiej i rozprawianiu o nich. Potrzebna jest
niestrudzona praktyka - oto tajemnica powodzenia, nie ma w
ą
tpliwo
ś
ci co do tego.
67. Ró
ż
ne Asany, Kumbhaki i przeró
ż
ne Mudry Hatha-Jogi nale
ż
y wykonywa
ć
tylko wtedy, gdy nie
praktykuje si
ę
Rad
ż
a-Jogi.
Rozdział drugi
1. Jogin, który udoskonalił si
ę
w Asanach, powinien praktykowa
ć
Pranajam
ę
według wskazówek Guru,
pow
ś
ci
ą
gaj
ą
c zmysły i przestrzegaj
ą
c po
ż
ywnej i umiarkowanej diety.
2. Kiedy oddech jest nieregularny, równie
ż
umysł okazuje si
ę
niestały, jednak spokojny oddech daje
spokój umysłu i Jogin
ż
yje długie lata. Trzeba zatem kontrolowa
ć
oddychanie.
3. Powiadaj
ą
,
ż
e człowiek
ż
yje dot
ą
d, póki oddech przebywa w jego ciele. Kiedy oddech ustaje, człowiek
umiera. Trzeba zatem praktykowa
ć
Pranajam
ę
.
4. Je
ś
li Nadi pełne s
ą
nieczysto
ś
ci, oddech nie mo
ż
e wnikn
ąć
do Nadi-Suszumna. Nie osi
ą
ga si
ę
wtedy
celu i nie dochodzi do Unmani-Awastha .
5. Kiedy wszystkie Nadi, które pełne jeszcze s
ą
nieczysto
ś
ci, zostan
ą
oczyszczone, Jogin mo
ż
e z
powodzeniem praktykowa
ć
Pranajam
ę
.
6. A zatem, nale
ż
y praktykowa
ć
Pranajam
ę
z umysłem czystym, w którym przewa
ż
aj
ą
elementy Sattwy,
aby Nadi-Suszumn
ę
uwolni
ć
od nieczysto
ś
ci.
7. W pozycji Padmasana winien Jogin wdycha
ć
Prane Id
ą
, czyli przez lewe nozdrze i zatrzyma
ć
oddech,
aby potem wydycha
ć
Pingal
ą
, czyli prawym nozdrzem.
8. "Wdychaj
ą
c ponownie Pran
ę
Pingal
ą
, nale
ż
y wykona
ć
Kumbhak
ę
. Jak to opisano w ksi
ę
gach, i
wydycha
ć
powoli Id
ą
.
9. Nale
ż
y wykonywa
ć
Purak
ę
tym samym nozdrzem, co poprzednio. Reczak
ę
i zatrzymuj
ą
c jak najdłu
ż
ej
oddech, nale
ż
y wydycha
ć
powoli powietrze; nigdy w po
ś
piechu.
10. Wdychaj Pran
ę
Id
ą
i wydychaj przez Pingal
ę
. Ponownie wdychaj Pingal
ą
, zatrzymuj
ą
c oddech jak
najdłu
ż
ej i wydychaj Id
ą
. Jogin, który doskonali si
ę
w Jamach, praktykuj
ą
c Pranajam
ę
przez lewe i prawe
nozdrze, oczy
ś
ci swoje Nadi nie dłu
ż
ej jak w trzy miesi
ą
ce.
11. Nale
ż
y wykonywa
ć
Kumbhak
ę
cztery razy dziennie: z samego rana, w południe, po południu i
wieczorem, póki nie wzmo
ż
e si
ę
jej do 80-ciu.
12. W pierwszym stadium ciało poci si
ę
, w drugim przenika je dr
ż
enie, w najwy
ż
szym stadium Prana
zmierza do Brahmarandhry. Tak nale
ż
y praktykowa
ć
Pranajam
ę
.
13. Silnie wcieraj pot, który pokrył ciało. Daje to wytrzymało
ść
i lekko
ść
całego organizmu.
14. W pocz
ą
tkowych etapach nale
ż
y spo
ż
ywa
ć
posiłek lekki i wymieszany z mlekiem. Potem jednak nie
trzeba ju
ż
stosowa
ć
takich ogranicze
ń
.
15. Podobnie jak stopniowo oswajamy lwy, słonie i tygrysy, tak samo musimy opanowywa
ć
Pran
ę
. W
przeciwnym razie zabija ona praktykuj
ą
cego.
16. Dzi
ę
ki praktykowaniu Pranajamy, uwolni
ć
si
ę
mo
ż
na od wszelkich chorób. Bł
ę
dna praktyka Jogi czyni
Jogina podatnym na wszelkie dolegliwo
ś
ci.
17. Nieodpowiednia praktyka Pranajamy, powoduje zakłócenie oddechu i jest przyczyn
ą
kaszlu, astmy,
bólu głowy, oczu i uszu, a tak
ż
e innych dolegliwo
ś
ci.
18. Nale
ż
y ostro
ż
nie pogł
ę
bia
ć
wdech i podobnie wydech oraz uwa
ż
nie zatrzymywa
ć
oddech. W taki
sposób pozyskuje si
ę
Siddhi.
19. Wyra
ź
ne oznaki
ś
wiadcz
ą
o oczyszczeniu Nadich, a ciało staje si
ę
smukłe i l
ś
ni
ą
ce.
20. Kiedy Nadi zostan
ą
oczyszczone, oddech zatrzyma
ć
mo
ż
na na dłu
ż
szy czas; pobudzony jest ogie
ń
ż
oł
ą
dkowy; słyszy si
ę
Nad
ę
i Jogin uzyskuje doskonałe zdrowie.
21. Kiedy ciało jest słabowite i flegmatyczne, nale
ż
y najpierw zastosowa
ć
sze
ść
zabiegów.
22. Tymi sze
ś
cioma zabiegami s
ą
: Dhauti, Wasti, Neti, Trataka, Nauli i Kapalabhati.
23. Zabiegi te oczyszczaj
ą
ciało i musz
ą
by
ć
zachowane w tajemnicy, poniewa
ż
daj
ą
cudowne wyniki. S
ą
one wysoko cenione przez wielkich Joginów.
24. We
ź
czysty pasek tkaniny szeroki na 4 palce i długi na 15 pi
ę
dzi i powoli połykaj, zgodnie ze
wskazówkami Guru.
25. Wyci
ą
gnij go na zewn
ą
trz. Zwie si
ę
to Dhauti i leczy astm
ę
, Pliham, tr
ą
d i inne choroby wywołane
flegm
ą
.
26. Usi
ą
d
ź
w naczyniu z wod
ą
, zanurzony po p
ę
pek, lokuj
ą
c ciało na podeszwach stóp, po
ś
ladkami na
pi
ę
tach. Wprowad
ź
mał
ą
rurk
ę
bambusow
ą
do odbytnicy.
27. Nast
ę
pnie zwieraj odbytnic
ę
, tłocz
ą
c wod
ę
do
ś
rodka i wymieszaj j
ą
dobrze w
ż
oł
ą
dku; potem wydal
na zewn
ą
trz. Jest to Vasti. Leczy Gulm
ę
i Pliham, puchlin
ę
wodn
ą
i inne dolegliwo
ś
ci powstaj
ą
ce z
nadmiaru gazów,
ż
ółci i flegmy.
28. Je
ż
eli Vasti praktykuje si
ę
nale
ż
ycie, oczyszczone zostaj
ą
Dhatu, Indrija i Antahkarana. Ciało staje si
ę
l
ś
ni
ą
ce, wzmaga si
ę
siła trawienia i usuni
ę
te zostaj
ą
wady organizmu.
29. Do Jednego z otworów nosowych wprowad
ź
cienk
ą
ni
ć
, dług
ą
na dwana
ś
cie palców i wyci
ą
gnij
ustami. Jest to Neti.
30. Oczyszcza to mózg i wzmaga widzenie. Leczy te
ż
dolegliwo
ś
ci wyst
ę
puj
ą
ce powy
ż
ej ramion.
31. Maj
ą
c umysł skoncentrowany, bez mrugania powiekami, unieruchom spojrzenie i wytrwaj dot
ą
d, póki
łzy nie napłyn
ą
do oczu. Gurowie zw
ą
to Trataka.
32. Trataka leczy wszelkie dolegliwo
ś
ci oczu. Tajemnicy tej równie
ż
strzec nale
ż
y jak skarbu.
33. Z głow
ą
pochylon
ą
do przodu nale
ż
y przesuwa
ć
kiszki w lewo i w prawo. Siddhowie nazywaj
ą
to
Nauli.
34. Nauii jest najwa
ż
niejsz
ą
praktyk
ą
Hatha-Jogi. Zapobiega słabo
ś
ci ognia
ż
oł
ą
dkowego, wzmaga sił
ę
trawienia, powoduje przyjemne doznania i usuwa wszelkie choroby.
35. Wykonuj szybko Reczak
ę
i Purak
ę
, na
ś
laduj
ą
c działanie miechów kowalskich. Zwane to jest
Kapalabhati i usuwa wszelkie choroby flegmy.
36. Nast
ę
pnie, uwolniwszy si
ę
z otyło
ś
ci i flegmy, dzi
ę
ki wykonywaniu sze
ś
ciu przedstawionych powy
ż
ej
ć
wicze
ń
, łatwo ju
ż
b
ę
dzie praktykowa
ć
Pranajam
ę
.
37. Niektórzy nauczyciele powiadaj
ą
ż
e wszelkie nieczysto
ś
ci Nadich usuwane s
ą
dzi
ę
ki Pranajamie, nie
wymagaj
ą
c
ż
adnej innej praktyki.
38. Zwieraj
ą
c odbytnic
ę
, wzno
ś
Apan
ę
do gardła i zwymiotuj cał
ą
zawarto
ść
ż
oł
ą
dka. Zabieg ten, daj
ą
cy
stopniowo opanowanie Nadi-Czakr, zwany jest Gajekarani.
39. Brahman i Bogowie, po
ś
wi
ę
caj
ą
c si
ę
praktyce Pranajamy, uwolnili si
ę
od l
ę
ku przed
ś
mierci
ą
. Trzeba
zatem praktykowa
ć
Pranajam
ę
.
40. Kiedy oddech jest zatrzymany, umysł jest pewny i nieruchomy, za
ś
gdy spojrzenie skierowane jest do
punktu pomi
ę
dzy brwiami, po có
ż
mamy obawia
ć
si
ę
ś
mierci ?
41. Kiedy Nadi-Czakry oczyszczone zostaj
ą
dzi
ę
ki stałej praktyce Pranajamy, oddech łatwo wnika do
Suszumny.
42. Umysł jest nieruchomy, gdy oddech przechodzi Suszumn
ą
. Taka stało
ść
umysłu zwana Jest
Unmani-Awastha.
43. Dla osi
ą
gni
ę
cia jej m
ę
drcy praktykuj
ą
ró
ż
ne sposoby Kumbhak. Dzi
ę
ki tej praktyce pozyskuje si
ę
ró
ż
ne Siddhi.
44. Jest siedem Kumbhak, a mianowicie: Surjabhedana, Ud
ż
d
ż
aji, Sitkari, Sitali, Bramari, Murecza i
Piawini.
45. Po zako
ń
czeniu Puraki nale
ż
y praktykowa
ć
D
ż
alandhara-Bandh
ę
. Po uko
ń
czeniu Kumbhaki i
zaczynaj
ą
c Reczak
ę
, trzeba praktykowa
ć
Uddijana-Bandh
ę
.
46.
Ś
ciskaj
ą
c gardło i odbytnic
ę
, sprawia si
ę
,
ż
e oddech przebiega Suszumn
ę
i pochłaniany jest do
ś
rodka
przez tyln
ą
cz
ęść
p
ę
pka.
47. Zwieraj
ą
c odbytnic
ę
ku górze i spychaj
ą
c Pran
ę
od gardła w dół, Jogin przemienia si
ę
w
szesnastoletniego młodzie
ń
ca i na zawsze uwalnia od staro
ś
ci.
48. Siedz
ą
c wygodnie, w łatwej Asanie, winien Jogin wdycha
ć
powoli przez praw
ą
Nadi, czyli Pingal
ę
.
49. Powinien wykonywa
ć
Kumbhak
ę
, póki nie poczuje,
ż
e Prana przenika całe jego ciało, od głowy do
stóp. Potem powinien wydycha
ć
powoli przez prawe nozdrze.
50. Ta Surjabhedana-Kumbhaka musi by
ć
wykonywana wiele razy, poniewa
ż
oczyszcza mózg i niszczy
robaki jelitowe, usuwaj
ą
c dolegliwo
ś
ci spowodowane nadmiarem gazów.
51. Zamkn
ą
wszy usta, wdychaj powietrze przez nozdrza, póki powietrze szumi
ą
c nie wypełni przestrzeni
pomi
ę
dzy gardłem i sercem.
52. Wykonaj Kumbhak
ę
jak poprzednio, wydychaj
ą
c przez lewe nozdrze. Zwie si
ę
to Ud
ż
d
ż
aji; wykonuje
si
ę
chodz
ą
c lub siedz
ą
c. Usuwa wszelkie dolegliwo
ś
ci Nadi i Dhatu i leczy puchlin
ę
wodn
ą
53. Uło
ż
ywszy j
ę
zyk pomi
ę
dzy wargami i wdychaj
ą
c ze
ś
wistem przez usta, nale
ż
y wykona
ć
Purak
ę
i
nast
ę
pnie Reczak
ę
nozdrzami. Nazywane to jest Sitkari. Powtarzaj
ą
c to, przemieniasz si
ę
w drugiego
boga pi
ę
kna.
54. Ten, kto tak czyni, budzi zachwyt kobiet i staje si
ę
zdolny do działania i niedziałania, nie odczuwa
głodu, pragnienia, ani słabo
ś
ci.
55. Dzi
ę
ki tej praktyce osi
ą
ga sił
ę
fizyczn
ą
i przewodzi Joginom; staje si
ę
wolnym od ka
ż
dej szkody.
56. Wysun
ą
wszy j
ę
zyk nieco poza wargi, powinien Jogin wdycha
ć
Pran
ę
i po wykonaniu Kumbhaki,
wydycha
ć
przez nozdrza.
57. Kumbhaka ta, zwana Sitali, niszczy Gulm
ę
, Pliham i inne dolegliwo
ś
ci, podobnie jak gor
ą
czk
ę
,
choroby
ż
ółci, głód, pragnienie i skutki jadu oraz uk
ą
sze
ń
w
ęż
ów.
58. Ułó
ż
stopy na przeciwległych udach. Jest to Padmasana. Usuwa wszelkie dolegliwo
ś
ci.
59. W pozycji tej nale
ż
y zamkn
ąć
usta, wydychaj
ą
c przez nozdrza, a
ż
poczuje si
ę
ucisk w sercu, gardle i
w mózgu.
60. Potem nale
ż
y wdycha
ć
, a
ż
powietrze dotrze do serca, trzymaj
ą
c w tym czasie ciało i głow
ę
wyprostowane .
61. Ponownie nale
ż
y wdycha
ć
i wydycha
ć
, jak zostało opisane powy
ż
ej. Powtarza si
ę
to wiele razy,
podobnie, jak kowal, co porusza miechy.
62. Nale
ż
y utrzyma
ć
stały ruch Prany w ciele. Kiedy si
ę
zm
ę
czy, powinien wydycha
ć
przez prawe
nozdrze.
63. Kiedy powietrze szybko wypełnia
ż
oł
ą
dek, nale
ż
y
ś
cisn
ąć
nos kciukiem, palcem serdecznym i małym.
64. Po wykonaniu Kumbhaki według wskaza
ń
, nale
ż
y wydycha
ć
przez lewe nozdrze. Usuwa to choroby
spowodowane nadmiarem gazów,
ż
ółci, flegmy i wzmaga ogie
ń
trawienny w ciele.
65. Podnosi to szybko Kundalini. Oczyszcza znacznie Nadi, sprawia przyjemno
ść
i jest najlepsz
ą
pomi
ę
dzy Kumbhakami. Usuwa flegm
ę
, która znajduje si
ę
w gardle Suszumny.
66. Bhastrika - Kumbhaka powinna by
ć
szczególnie praktykowana poniewa
ż
umo
ż
liwia powietrzu
przedostanie si
ę
przez trzy Granthi, które mocno tkwi
ą
w Suszumnie.
67. Wdychaj szybko, wydaj
ą
c d
ź
wi
ę
k pszczoły. Wydychaj
ą
c potem i na
ś
laduj
ą
c podobny d
ź
wi
ę
k, wykonaj
Kumbhak
ę
. Wielcy Jogini odczuwaj
ą
w sercu przy tej praktyce, nieopisane szcz
ęś
cie. Jest to Bramari.
68. Po zako
ń
czeniu Puraki praktykuj D
ż
alandhara-Bandh
ę
, wydychaj
ą
c powoli powietrze. Jest to
Murcza-Kumbhaka, która prowadzi umysł do stanu całkowitego odpr
ęż
enia i sprawia przyjemno
ść
.
69. Maj
ą
c płuca całkowicie wypełnione powietrzem, a
ż
si
ę
zupełnie rozszerz
ą
, Jogin porusza si
ę
na
powierzchni gł
ę
bokich wód, niczym li
ść
lotosu. Jest to Plawini.
70. S
ą
trzy odmiany Pranajamy: Reczaka-Pranajama, Puruka-Pranajama i Kumbhaka.
71. Póki nie dojdzie si
ę
do Kewala-Kumbhaki, która polega na zatrzymaniu powietrza w Purace i Reczace,
nale
ż
y praktykowa
ć
Sahita-Kumbhak
ę
.
72. Ten rodzaj Pranajamy zwie si
ę
Kewala-Kumbhaka.
73. Kiedy Kumbhaka ta b
ę
dzie
ś
ci
ą
gni
ę
ta bez
ż
adnej Reczaki czy Puraki, nie ma nic takiego, czego
nieosi
ą
gn
ą
łby Jogin w trzech
ś
wiatach. Mo
ż
e on, dzi
ę
ki tej Kumbhace, zatrzyma
ć
swój oddech tak długo,
jak zechce.
74. Osi
ą
ga on stopie
ń
Rad
ż
a-Jogi. Dzi
ę
ki tej Kumbhace budzona jest Kundalini i gdy wznosi si
ę
ona.
Suszumna uwolniona zostaje ze wszystkich przeszkód. Osi
ą
gaj tedy doskonało
ść
w Hatha-Jodze.
75. Nie mo
ż
na osi
ą
gn
ąć
doskonało
ś
ci w Rad
ż
a-Jodze bez Hatha-Jogi i na odwrót. Nale
ż
y wi
ę
c
praktykowa
ć
obie, póki nie osi
ą
gnie si
ę
doskonało
ś
ci w Rad
ż
a-Jodze.
76. Po zako
ń
czeniu Kumbhaki nale
ż
y odsun
ąć
umysł od wszelkich przedmiotów. Post
ę
puj
ą
c tak, osi
ą
ga
si
ę
stopie
ń
Rad
ż
a-Jogina.
77. Oznaki doskonało
ś
ci w Hatha-Jodze s
ą
nast
ę
puj
ą
ce: Ciało staje si
ę
długie i smukłe, głos
przekonywuj
ą
cy, d
ź
wi
ę
ki wewn
ę
trzne s
ą
doskonale słyszalne, oczy staj
ą
si
ę
jasne i pełne blasku, ciało
uwalnia si
ę
od wszelkich dolegliwo
ś
ci, płyn nasienny jest skoncentrowany, ogie
ń
trawienny wzmo
ż
ony i
Nadi zostaj
ą
oczyszczone.
Rozdział trzeci
1. Jako Ananta, Pan W
ęż
ów, podtrzymuje ten cały
ś
wiat wraz z jego górami i lasami, tak Kundalini jest
główn
ą
podstaw
ą
wszystkich praktyk Jogi.
2. Kiedy
ś
pi
ą
ca Kundalini obudzona zostaje dzi
ę
ki wielkiej Łasce Guru, przenikane s
ą
wszystkie lotosy i
Granthi. Prana przebywa królewsk
ą
drog
ę
: Suszumn
ę
.
3. Zawieszone jest działanie umysłu i Jogin zwyci
ęż
a
ś
mier
ć
.
4. Suszumna, Wielka Pró
ż
nia, Brahmarandhra, Wielka Droga, Płomienne Sło
ń
ce, Sambhawi, Droga
Po
ś
rednia - wszystkie maj
ą
podobne przeznaczenie.
5. A zatem powinien Jogin praktykowa
ć
starannie ró
ż
ne Mudry, a
ż
eby zbudzi
ć
wielk
ą
Bogini
ę
Kundalini,
która
ś
pi zamkni
ę
ta w gardle Suszumny.
6. Mudrami, które niszcz
ą
ś
mier
ć
i staro
ść
, s
ą
nast
ę
puj
ą
ce:
7. Mahamudra, Mahabandha, Mahawedha, Kheczari, Uddijana, Mula-Bandha, Dzalandhara-Bandha,
Wiparitakarani, Vad
ż
roli, i Sakticzalani.
8. One wymienione zostały przez
Ś
iw
ę
i udzielaj
ą
sze
ś
ciu Siddhi. Usilnie zabiegaj
ą
o nie wszyscy
Siddhowie. Nawet Dewom trudno je osi
ą
gn
ąć
.
9. Nale
ż
y je utrzymywa
ć
w tajemnicy i chroni
ć
nie ujawniaj
ą
c nikomu, jak szkatuł
ę
z diamentami, albo te
ż
jak nielegalny zwi
ą
zek z zam
ęż
n
ą
kobiet
ą
z dobrej rodziny.
10. Uciskaj
ą
c odbytnic
ę
lew
ą
pi
ę
t
ą
i prostuj
ą
c praw
ą
nog
ę
, chwy
ć
palce obu stóp.
11. Praktykuj w ten sposób Uddijana-Bandh
ę
, kieruj
ą
c Pran
ę
do Suszumny. Kundalini wypr
ęż
y si
ę
wtedy
niczym zwini
ę
ty w
ąż
uderzony kijem.
12. Inne Nadi zamieraj
ą
, poniewa
ż
oddech ju
ż
nie przepływa przez nie.
13. Nale
ż
y potem powoli oddycha
ć
. M
ę
drcy nazywaj
ą
to Mahamudr
ą
.
14. Mahamudra niszczy
ś
mier
ć
, a tak
ż
e wiele ró
ż
nych chorób. Jak powiadali Wielcy Siddhowie, zwie si
ę
to Mahamudr
ą
czyli Wielk
ą
Mudr
ą
.
15. Nale
ż
y najpierw praktykowa
ć
na lewej nodze, potem na prawej, aby obie wykonały tak
ą
sam
ą
liczb
ę
.
16. Nie ma nic, czego nie mo
ż
naby zje
ść
i czego nale
ż
ałoby unika
ć
. Wszelkie rzeczy, bez wzgl
ę
du na ich
smak, zostaj
ą
przetrawione. Nawet trucizna jest dla niego nektarem.
17. Ten kto praktykuje Mahamudr
ę
, przezwyci
ęż
y suchoty, tr
ą
d, hemoroidy, gulm
ę
, niestrawno
ść
i.t.d.
18. Tak wi
ę
c została opisana Mahamudra, która mo
ż
e udost
ę
pni
ć
ludziom wielkie Siddhi. Nale
ż
y to
zachowa
ć
troskliwie w tajemnicy i nie mo
ż
e by
ć
wyjawione nikomu.
19. Uciskaj
ą
c odbytnic
ę
kostk
ą
lewej nogi, umie
ść
praw
ą
stop
ę
na lewym udzie.
20. Przeprowadzaj
ą
c wdech, ułó
ż
podbródek nieruchomo na piersi, zwieraj
ą
c odbytnic
ę
i koncentruj
ą
c
umysł na Suszumnie.
21. Powstrzymuj
ą
c oddech jak najdłu
ż
ej, nale
ż
y potem powoli wydycha
ć
. Najpierw nale
ż
y praktykowa
ć
to
z lewym nozdrzem, potem z prawym.
22. Niektórzy uwa
ż
aj
ą
,
ż
e trzeba wystrzega
ć
si
ę
tutaj D
ż
alandhara-Bandhy i
ż
e j
ę
zyk musi by
ć
silnie
przyci
ś
ni
ę
ty do dzi
ą
seł przednich z
ę
bów.
23. Ten Maha-Bandha daje wielkie Siddhi, dzi
ę
ki najwy
ż
szej sztuce oddychania Nadimi, z wyj
ą
tkiem
Suszumny.
24. Uwalnia to nas z pot
ęż
nych wi
ę
zów króla Jamy, powoduj
ą
c zjednoczenie trzech Nadi: Idy, Pingali i
Suszumny. Czyni tak
ż
e umysł zdolnym do znieruchomienia w punkcie pomi
ę
dzy brwiami.
25. Jak pi
ę
kna i pełna wdzi
ę
ku kobieta nie jest nic warta, bez m
ęż
a, podobnie Mahabandha nie ma
warto
ś
ci bez Mahawedhy.
26. Przebywaj
ą
c w pozycji Mahabadhy i maj
ą
c umysł skoncentrowany, powinien Jogin wdycha
ć
i
zatrzymywa
ć
powietrze, stosuj
ą
c D
ż
alandhara-Bandh
ę
i kieruj
ą
c bieg Prany ku górze.
27. Pozwoliwszy odpocz
ąć
ciału, wspieraj
ą
c dłonie na ziemi, nale
ż
y dotyka
ć
jej lekko po
ś
ladkami. Dzi
ę
ki
temu Prana, zostawiaj
ą
c Id
ę
i Pingal
ę
, wchodzi do Suszumny.
28. Wtedy zachodzi poł
ą
czenie ksi
ęż
yca, sło
ń
ca i ognia (Idy, Pingali i Suszumny), które wiedzie do
nie
ś
miertelno
ś
ci. Ciało staje si
ę
bezwładne. Nast
ę
pnie praktykuj
ą
cy powinien wypu
ś
ci
ć
powietrze.
29. Jest to Mahawedha, która wła
ś
ciwie praktykowana, daje wielkie Siddhi. Usuwa siwe włosy i
zmarszczki, które s
ą
oznakami staro
ś
ci. Dlatego jest wysoko ceniona.
30. Te trzy Bandhy oddalaj
ą
ś
mier
ć
i staro
ść
, wzmagaj
ą
ogie
ń
ż
oł
ą
dkowy i daj
ą
Siddhi. Nale
ż
y bacznie
strzec tej tajemnicy.
31. Musz
ą
by
ć
praktykowane osiem razy dziennie. Ka
ż
dego dnia trzy w ci
ą
gu trzech godzin. Aby je
opanowa
ć
pocz
ą
tkowo praktykowane musz
ą
by
ć
w sposób umiarkowany.
32. Kiedy j
ę
zyk cofa si
ę
do wewn
ą
trz ust i spojrzenie zwrócone jest pomi
ę
dzy brwi, ma miejsce
Kheczari-Mudra.
33- Przecinaj
ą
c wi
ą
zadło podj
ę
zykowe,
ć
wicz
ą
c wytrwale mi
ę
sie
ń
j
ę
zyka, nale
ż
y wydłu
ż
a
ć
go, aby mógł
dotyka
ć
brwi,
34. U
ż
ywaj
ą
c bardzo czystego i ostrego no
ż
a nacinaj wi
ę
zadło podj
ę
zykowe na grubo
ść
włosa.
35. Z kolei posypuj to mieszanin
ą
soli i kurkumy, a po siedmiu dniach znowu natnij na grubo
ść
włosa.
36. Nale
ż
y to robi
ć
przez sze
ść
miesi
ę
cy. Po tym czasie błona podj
ę
zykowa b
ę
dzie zupełnie przeci
ę
ta.
37. Wtedy b
ę
dzie mo
ż
na zło
ż
y
ć
j
ę
zyk w taki sposób,
ż
e wejdzie on w miejsce poł
ą
czenia trzech Nadich,
do podniebienia. Zwie si
ę
to Kheczari-Mudr
ą
.
38. Jogin, który cho
ć
by przez pól minuty utrzymuje j
ę
zyk zwrócony ku górze, wolny jest od dolegliwo
ś
ci,
staro
ś
ci i
ś
mierci.
39. Ten kto opanuje Kheczari-Mudr
ę
, nie zazna chorób,
ś
mierci, ot
ę
pienia umysłowego, snu, głodu,
pragnienia, ani osłabienia umysłu.
40. Tego, kto zna Kheczari-Mudr
ę
, nie nawiedzi
ż
adna choroba. Karma i Czas nie maj
ą
nad nim władzy.
41. Mudra ta zwana jest przez Siddhów Kheczari, poniewa
ż
przy wykonywaniu jej umysł pozostaje w
Akaszi.
42. Kiedy otwór w podniebieniu zamyka si
ę
dzi
ę
ki Kheczari-Mudrze, nie utraci Jogin swego płynu
nasiennego, cho
ć
by znajdował si
ę
w obj
ę
ciach młodej i nami
ę
tnej kobiety.
43.1 cho
ć
by nasienie wydostało si
ę
do organu rodnego, mo
ż
e Jogin, wykonuj
ą
c Joni-Mudr
ę
, przyci
ą
gn
ąć
je z powrotem na swoje miejsce.
44. Ci, co z j
ę
zykiem zło
ż
onym ku górze, spijaj
ą
Nektar Somy, w skupieniu umysłu, przepełnieni
m
ą
dro
ś
ci
ą
Jogi, niew
ą
tpliwie zwyci
ęż
aj
ą
ś
mier
ć
w ci
ą
gu pi
ę
tnastu dni.
45. Jogin, który codziennie praktykuje t
ę
Mudr
ę
, napełnia swoje ciało ksi
ęż
ycowym nektarem i nawet gdy
uk
ą
si go w
ąż
Taksaka, jad nie rozchodzi si
ę
po ciele.
46. Jak ogie
ń
nie ga
ś
nie, póki s
ą
drwa i Jak lampa si
ę
pali, póki oliwy starcza i knota, tak Dziwa przebywa
w ciele, gdy o
ż
ywiaj
ą
go promienie ksi
ęż
yca.
47. Mo
ż
e jada
ć
codziennie mi
ę
so i pi
ć
wino, Jednak ja powa
ż
am go, jako syna najszlachetniejszego rodu.
48. Czynienie tak, aby j
ę
zyk wsuwał si
ę
we wkl
ę
sło
ść
podniebienia, jest tym samym co jedzenie mi
ę
sa.
Gładzi to wielkie grzechy.
49. Kiedy j
ę
zyk wchodzi we wkl
ę
sło
ść
podniebienia, wielki
ż
ar wznieca to w ciele. Przyczyn
ą
tego Jest
fluid ambrozyjny, który zasila człowieka. Jest to podobne do picia wina.
50. J
ę
zyk zdolny jest wytrzyma
ć
promienie ksi
ęż
ycowego nektaru, który ma słony i ostry smak, i
przypomina te
ż
smak mleka i miodu. Niszczy to wszelkie choroby i staro
ść
. Czyni to nas m
ę
drcami,
znaj
ą
cymi Wedy i Nauki, chroni przed wszelkimi rodzajami or
ęż
a i daje nam nie
ś
miertelno
ść
, a tak
ż
e
osiem Siddhi i zdolno
ść
pozyskiwania
Ś
akti od Siddhów.
51. Kto z twarz
ą
zwrócon
ą
ku górze i j
ę
zykiem wci
ś
ni
ę
tym WG Wkl
ę
sło
ść
podniebienia, kontempluje
Kundalini, spijaj
ą
c czysty strumie
ń
nektaru, który płynie z ksi
ęż
yca do lotosu o szesnastu płatkach, i
praktykuj
ą
c Hatha-Jog
ę
, kontroluje Pran
ę
ten wolny Jest od wszelkich dolegliwo
ś
ci.
Ż
yje długie lata i
zachowuje zdrowe i pi
ę
kne ciało, niczym włókna łodygi lotosu.
52. Wewn
ą
trz górnej cz
ęś
ci Meru, w Suszumnie, wydzielany jest nektar. Kto ma czysty umysł, nie
zaciemniony Rad
ż
asem i Tamasem i wytwarza nektar, widzi w nim prawd
ę
i kontempluje swego własnego
Atmana. Usta s
ą
Oceanem, w którym ton
ą
promienie Nadich. Z ksi
ęż
yca płynie nektar, ta esencja ciała, i
niesie
ś
mier
ć
ś
miertelnym. A zatem nale
ż
y praktykowa
ć
dobroczynn
ą
Kheczari-Mudre. Bez niej nic mo
ż
na
osi
ą
gn
ąć
KaJa-Siddhi i da
ć
ciału wdzi
ę
ku, pi
ę
kna, siły i mocy.
53- Suszumna, a szczególnie wkl
ę
sło
ść
podniebienia, jest miejscem spotkania pi
ę
ciu rzek, z których
wyłania si
ę
boska m
ą
dro
ść
. Zamykaj
ą
c t
ę
wkl
ę
sło
ść
, uwalnia si
ę
od skutków Awidji, od goryczy i ułudy.
Kheczari-Mudra staje si
ę
wtedy doskonała.
54. Istnieje tylko zal
ąż
ek ewolucji, OM. Istnieje wył
ą
cznie jedna Mudra, Kheczari. Jedna jest tylko
potrzeba, nie by
ć
od niczego zale
ż
nym i jeden Jedyny Awastha, czyli stan ducha: Manonmani.
55. Uddijana-Bandha zwie si
ę
tak dlatego,
ż
e przy wykonywaniu Jej Prana płynie przez Suszumn
ę
.
56. Bandha ta sprawia,
ż
e wielki ptak Prany przelatuje nieustannie Suszumna. Dlatego zwie si
ę
Uddijana-Bandh
ą
.
57. Unoszenie kiszek ku górze i opuszczanie poni
ż
ej p
ę
pka oraz ci
ś
niecie ich przeciw plecom, zwie si
ę
Uddijana-Bandha i jest pułapk
ą
zastawion
ą
na słonia
ś
mierci.
58. Kto wytrwale praktykuje Uddijana-Bandhc, pouczany przez Guru, cho
ć
by tamten był stary, ten
pozostaje młody.
59. Nale
ż
y unosi
ć
kiszki do góry i opuszcza
ć
poni
ż
ej p
ę
pka. Pokonuje to
ś
mier
ć
, nie dalej jak w sze
ść
miesi
ę
cy.
60. Ze wszystkich Bandh najwspanialsza Jest Uddijana. Raz opanowana daje Mukti, czyli wyzwolenie.
61. Uciskaj
ą
c Joni kostk
ą
stopy, zwieraj odbytnic
ę
i podno
ś
Apan
ę
. Jest to Mul
ą
-Bandha.
62. Dlatego zwie to Jogin Mula-Bandha,
ż
e przez
ś
ci
ś
ni
ę
cie Mula-Dhary, zst
ę
puj
ą
ca zwykle Apana,
wznosi si
ę
ku górze Suszumna.
63. Uciskaj
ą
c odbytnic
ę
kostk
ą
stopy, silnie wci
ą
gaj od dołu powietrze, póki si
ę
ono nie wzniesie.
64. Poprzez Mula-Bandh
ę
, Prane i Apan
ę
ł
ą
cz
ą
si
ę
Mada i Bindu oraz osi
ą
ga si
ę
doskonało
ść
w Jodze -
co do tego nie ma w
ą
tpliwo
ś
ci.
65. Dzi
ę
ki zjednoczeniu Prany z Apan
ą
, wydaliny znacznie si
ę
zmniejszaj
ą
. Dzi
ę
ki praktykowaniu
Mula-Bandhy nawet stary Jogin odzyskuje młodo
ść
.
66. Kiedy Apana si
ę
wznosi i osi
ą
ga kulisty ogie
ń
, płomie
ń
staje si
ę
wysoki i jasny, b
ę
d
ą
c pochłanianym
przez Prane.
67. Kiedy Apana i ogie
ń
jednocz
ą
si
ę
w Pranie, która Jest z natury gor
ą
ca,
ż
ar rozja
ś
nia si
ę
i wzmaga.
68. "Wtedy czuj
ą
ca
ż
ar Kundalini, budzi si
ę
ze snu, jak w
ąż
uderzony kijem, syczy i prostuje si
ę
.
69. Naciskaj wi
ę
c swoj
ą
wkl
ę
sło
ść
, wej
ś
cie do Suszumny. Oto dlaczego musz
ą
Jogini zawsze
praktykowa
ć
Mula-Bandh
ę
.
70.
Ś
ci
ś
nij gardło, przywieraj
ą
c podbródkiem do piersi. Jest to D
ż
alandhara-Bandha, która niszczy staro
ć
i
ś
mier
ć
.
71. Zwie sic to D
ż
alandhara-Bandh
ą
, poniewa
ż
ś
ciska Nadi i zmusza nektar do spływania we wkl
ę
sło
ść
podniebienia. Bandha ta niszczy bóle powstaj
ą
ce w gardle.
72. Kiedy praktykowana jest D
ż
alandhara-Bandh
ą
i gardło zostaje
ś
ci
ś
ni
ę
te,
ż
adna kropla nektaru nie
spadnie w ogie
ń
ż
oł
ą
dkowy i oddech nie przebywa złej drogi. Wnika w
ś
rodek Nadich.
73. Przy ci
ą
głym
ś
ciskaniu gardła, dwie Nadi zamieraj
ą
. W gardle znajduje si
ę
ś
rednia Czakra, czyli
Wisiudha. Ł
ą
czy ona na stałe szesna
ś
cie Adharów, czyli o
ś
rodków
ż
yciowych.
74.
Ś
ciskaj
ą
c odbytnic
ę
, wykonuj Uddijana-Bandh
ę
. Zaci
ś
nij mocno id
ę
i Pingal
ę
przy pomocy
D
ż
alandhara-Bandhy i niechaj oddech przepływa Suszumn
ą
.
75. \V te n sposób oddech sta je si
ę
nieruchomy, wchłoni
ę
ty przez Suszumn
ę
. Nie zjawi si
ę
wtedy
ż
adna
dolegliwo
ść
, staro
ść
czy
ś
mier
ć
.
76. Jogini znaj
ą
te trzy cudowne Bandhy, praktykowane przez wielkich Siddhów. One s
ą
mocami
opisywanymi w ksi
ę
gach Hatha-Jogi.
77. Ka
ż
da cz
ą
stka nektaru, która spływa 7, ksi
ęż
yca. pochłaniana jest przez słonce. Dlatego ciało starzeje
si
ę
.
78. Istnieje cudowny zabieg, który pozwala omin
ąć
sionce. Trzeba nauczy
ć
si
ę
go od Guru.
79. Zwie si
ę
to Wiparitakarani i sprawia,
ż
e sło
ń
ce i ksi
ęż
yc- zamieniaj
ą
si
ę
pozycjami. Sło
ń
ce, które le
ż
y
teraz poni
ż
ej p
ę
pka i ksi
ęż
yc, który jest ponad podniebieniem, zmieniły miejsce. Nale
ż
y to pozna
ć
od
Guru.
80. Kiedy wykonuje si
ę
praktyk
ę
codziennie, ogie
ń
ż
oł
ą
dkowy jest niespo
ż
yty. Dlatego praktykuj
ą
cy musi
mie
ć
przygotowan
ą
du
żą
ilo
ść
Jedzenia.
81. Je
ś
li ograniczy swoj
ą
diet
ę
, ogie
ń
strawi ciało. Pierwszego dnia tylko na chwil
ę
powinien przyj
ąć
pozycj
ę
odwrócon
ą
- głowa na ziemi i pi
ę
ty w górze. Jest to wiparitakarani.
82. W miar
ę
post
ę
powania praktyki, powinien zwi
ę
kszy
ć
ka
ż
dego dnia czas trwania
ć
wiczenia. Po sze
ś
ciu
miesi
ą
cach znikn
ą
zmarszczki i siwe włosy. Kto praktykuje codziennie po trzy godziny, zwyci
ęż
a
ś
mier
ć
.
83. Kto wiod
ą
c nawet zwykły
ż
ywot i bez przestrzegania Jam i Nijam, które nakazuje Joga, praktykuje
Wad
ż
roli-Mudr
ę
, b
ę
dzie panem Siddhi.
/'wersety od 84 do 103 opisuj
ą
Wad
ż
roli-Mudr
ę
, Sahad
ż
oli-Mudr
ę
i Amaroli-Mudr
ę
, które s
ą
praktykami
skomplikowanymi i trudnymi. Maj
ą
one na celu umo
ż
liwienie Joginowi reabsorbcj
ę
spermy zejakulowanej
podczas aktu płciowego w Waginie jego partnerki, Zabiegi te wzmagaj
ą
niezwykle silnie potencj
ę
seksualn
ą
m
ęż
czyzny, poniewa
ż
poza płynem nasiennym absorbowane s
ą
równie
ż
znajduj
ą
ce si
ę
w
kanale waginy hormony
ż
e
ń
skie, które w szczególny sposób stymuluj
ą
gonady. Wielkie
niebezpiecze
ń
stwo tej praktyki wynikn
ąć
mo
ż
e z ewentualnego istnienia w waginie kobiety czynników
patogennych, które z drwiła doj
ś
cia do p
ę
cherzyków nasiennych m
ęż
czyzny, zapocz
ą
tkowa
ć
mog
ą
nieodwracalne procesy chorobowe.
Nie zamierzamy bra
ć
na siebie odpowiedzialno
ś
ci za przedstawienie tych
ć
wicze
ń
w ksi
ąż
ce
przeznaczonej do wolnego obiegu. Ludzie Zachodu, poza niewieloma wyj
ą
tkami, nie s
ą
do takich praktyk
przygotowani. Rozpowszechnienie wad
ż
roli i dwóch innych mudr, których celowo
ś
ci Swami Svatmarama
nie wyja
ś
nia, dałoby wi
ę
cej szkody ni
ż
po
ż
ytku. Pozwalaj
ą
c m
ęż
czy
ź
nie na odbywanie nieograniczonej
ilo
ś
ci stosunków płciowych, tylko z tego powodu,
ż
e potencja nie ulega wyczerpaniu, mudry te stanowi
ą
powa
ż
ne niebezpiecze
ń
stwo dla społecze
ń
stwa zachodniego, jako
ż
e erotyzm zajmuje prawdopodobnie
jedno z głównych miejsc w psychice indywidualnej i kolektywnej./
104 Opisz
ę
teraz
Ś
akti-Czalana-Krij
ę
, Kutilangi, Kundalini, Bhud
ż
angi,
Ś
akti, I
ś
wari, Kundali i Arumhati
-wszystkie one s
ą
imionami tej samej
Ś
akti.
105. Jak drzwi otwiera si
ę
kluczem, tak i Jogin powinien otworzy
ć
wrota Mokszy przy pomocy Kundalini.
106 Parame
ś
wari (Kundalini)
ś
pi z zamkni
ę
tymi ustami, przez których otwór przej
ść
trzeba do
Brahmaran-dhary. gdzie nie ma bólu i niedoli.
107. Kundalini
ś
pi ponad Kand
ą
. Daje ona Joginom Mukti i niewol
ę
głupcom.
108. Kundalini zwini
ę
ta jest jak w
ąż
. Komu uda si
ę
sprawi
ć
,
ż
e
Ś
akti poruszy si
ę
, ten niew
ą
tpliwie staje si
ę
wolny.
109. Mi
ę
dzy Gangesem i Jamun
ą
siedzi pł
ą
cz
ą
c młoda wdowa. Niechaj Jogin potrz
ąś
nie ni
ą
przemoc
ą
,
poniewa
ż
wynosi to na najwy
ż
szy tron Wisznu.
110. Ida jest
ś
wi
ę
tym Gangesem, a Pingala jest Jamun
ą
. Pomi
ę
dzy Id
ą
i Pingal
ą
siedzi młoda wdowa,
Kundalini.
111. Nale
ż
y zbudzi
ć
ś
pi
ą
cego w
ęż
a, chwytaj
ą
c go za ogon. Zbudzona ze snu
Ś
akti wznosi si
ę
szybko ku
górze.
112. Wdychaj
ą
c przez Pingal
ę
, zatrzymaj prawidłowo oddech. Nast
ę
pnie zajmuj si
ę
Ś
akti przez około
półtorej godziny. Czy
ń
to rano i o zmroku.
113. Kanda mie
ś
ci si
ę
12 cali ponad odbytnic
ą
i rozci
ą
ga si
ę
na cztery cale w obie strony. Opisuje si
ę
,
ż
e
jest okr
ą
gły i pokryty kawałkiem mi
ę
kkiej i białej materii.
114. W pozycji Wad
ż
rasana. nale
ż
y silnie uchwyci
ć
stopy na wysoko
ś
ci kostek i powoli uderza
ć
nimi
Kand
ę
.
115. W Wad
ż
rasanie powinien Jogin stara
ć
si
ę
poruszy
ć
Kundalini, wykonuj
ą
c Bhastrika-Kumbhak
ę
. W
ten sposób wkrótce zbudzi Kundalini.
116. Nale
ż
y wi
ę
c
ś
ciska
ć
Sło
ń
ce, które znajduje si
ę
w pobli
ż
u p
ę
pka, wzywaj
ą
c Kundalini, aby poruszyła
si
ę
.
117. Poruszaj
ą
c bez obawy Kundalini przez około półtorej godziny, wznosi si
ę
j
ą
Sushumn
ą
ku górze.
118. Dzi
ę
ki temu zabiegowi, Kundalini otworzy napewno gardło Sushumny i Prana swobodnie przez ni
ą
przepłynie.
119. A zatem, nale
ż
y codziennie porusza
ć
Arundhati (Kundalini), która
ś
pi spokojnie. poruszaj
ą
c j
ą
,
uwalnia si
ę
Jogin od wszelkich chorób.
120. Jogin, który porusza
Ś
iakti, stanie si
ę
posiadaczem Siddhi. Po có
ż
o tym tyle rozprawia
ć
, skoro
pokonanie
ś
mierci jest dla niego zabawk
ą
?!
121. Tylko taki Jogin, który wiedzie
ż
ywot Brahmaczarina, przestrzegaj
ą
c umiarkowanej i po
ż
ywnej diety,
osi
ą
ga doskonało
ść
w manipulowaniu Kundalini w ci
ą
gu czterdziestu pi
ę
ciu dni.
122. Poruszywszy Kundalini, nale
ż
y stale praktykowa
ć
Bhastrika-Kumbhak
ę
. Kto doskonali si
ę
w Jamie i
praktykuje to, nie musi l
ę
ka
ć
si
ę
ś
mierci.
123. Poza praktyk
ą
Kundalini, jakie
ż
s
ą
inne sposoby oczyszczenia siedemdziesi
ę
ciu dwóch tysi
ę
cy
Nadich?
124.
Ś
rodkowa Nadi rozci
ą
gana jest dzi
ę
ki praktykowaniu Asan, Pranajamy i Mudr.
125. Kto praktykuje w skupieniu umysłu i bez oci
ą
gania si
ę
, ten osi
ą
ga ró
ż
ne Siddhi przy pomocy
Sambhavi lub ka
ż
dego innego Mudry.
126. Nie ma dnia bez Rad
ż
a-Jogi, nie ma nocy bez Rad
ż
a-Jogi. Wszelkie Mudry staj
ą
si
ę
bezu
ż
yteczne
bez Rad
ż
a-Jogi.
127. Wszelkie zabiegi zwi
ą
zane z oddychaniem, nale
ż
y praktykowa
ć
w skupieniu umysłu. Człowiek m
ą
dry
nie pozwala umysłowi bł
ą
dzi
ć
podczas praktykowania Jogi.
128. I tak Adinatha, Pan
Ś
iwa, opisał dziesi
ęć
Mudr. Dzi
ę
ki ka
ż
demu z tych Mudr, osi
ą
ga si
ę
, posiadaj
ą
c
Jam
ę
, wielkie Siddhi.
129. Kto pozna tajemnic
ę
tych Mudr, przekazywanych od Guru do Guru, sam stanie si
ę
prawdziwym Guru
i mo
ż
e by
ć
nazwany I
ś
war
ą
w ludzkiej postaci.
130. Kto baczy na słowa Guru i uwa
ż
nie praktykuje Mudry, ten osi
ą
gnie Siddhi, jak i sztuk
ę
zwyci
ęż
ania
ś
mierci.
Czwarty Rozdział
1. Niechaj pozdrowiony b
ę
dzie Guru Siwa, który ma posta
ć
Nady- Binda- i Kali. Oddany mu Jogin osi
ą
ga
stan wolno
ś
ci od Maji.
2. A teraz nazw
ę
stany Samadhi, które zaprawd
ę
s
ą
cudowne: one niszcz
ą
ś
mier
ć
; one wiod
ą
do
wieczystej szcz
ęś
liwo
ś
ci; one wiod
ą
ku najwy
ż
szemu szcz
ęś
ciu i roztopieniu w Brahmanie.
3 i 4. Rad
ż
a -Joga, Samadhi, Unmani, Manonmani, nie
ś
miertelno
ść
, skupienie, Szunjasunja (pustka, a
zarazem niepustka), Parama-Pada (stan najwy
ż
szy), Amanasaka (zatrzymanie działania umysłu),
Adwaita (nicdwójnia) Niralamba (bez podpory), Niranjana (czysty), D
ż
iwanmukti (oswobodzenie),
Sahajavastha (stan naturalny) i Turja -wszystko to okre
ś
la t
ę
sam
ą
rzecz.
5. Jak ziarnko soli rzucone w wod
ę
, rozpuszcza i jednoczy sic z ni
ą
, podobnie zachodzi zjednoczenie
umysłu z atmanem i ono zwie si
ę
Samadhi.
6. Kiedy znika Prana Manas, wtedy zjawia si
ę
stan harmonii. zwany Samadhi..
7. Ten stan równowagi powstaje dzi
ę
ki zjednoczeniu D
ż
iwatmana z Paramatmanem, jak i przez
odsuni
ę
cie wszelkich my
ś
li.
8. Ten kto prawdziwie poznał wielko
ść
Rad
ż
a -Jogi. osi
ą
ga, dzi
ę
ki łasce Guru, D
ź
nian
ę
- Mukti, Sthiti i
Siddhi.
9. Bez łaskawo
ś
ci Guru i bez oboj
ę
tno
ś
ci wobec rozkoszy tego
ś
wiata, dogł
ę
bne poznanie prawdy i stan
Samadhi staj
ą
si
ę
całkowicie niemo
ż
liwe.
10. Kiedy Kundalini obudzona zostaje dzi
ę
ki Asanom. Kumbhakom i Mudrom. Shunja Brahmarandhra
wchłania Pran
ę
.
11. Kiedy Kundalini si
ę
wzniesie i Jogin uwolniony jest z wi
ę
zów Karmy, łatwo osi
ą
ga on stan Samadhi.
12. Kiedy Prana wst
ę
puje Suszumna i umysł pogr
ąż
a si
ę
w Shunji (pustce), inteligentny Jogin zniszczy
wszelk
ą
Karm
ę
.
13. Chwała Ci, Amaro (Nie
ś
miertelny), który sprawił,
ż
e czas i Wszech
ś
wiat zostały zdobyte!
14. Kiedy umysł sprowadzi si
ę
do stanu doskonałej równowagi, Prana wnika wtedy w Suszumn
ę
i osi
ą
ga
si
ę
Amaroli, Wad
ż
roli i Sahad
ż
oli.
15. Jak
ż
e posi
ąść
mo
ż
na D
ź
nian
ę
, je
ś
li
ż
yje Prana, a umysł nie jest martwy? Kto sprawi,
ż
e wyga
ś
nie
Prana i umysł, ten osi
ą
gnie Moksz
ę
.
16. Znaj
ą
c tajemn
ą
drog
ę
, która prowadzi do Suszumny i wtłaczaj
ą
c tam oddech, musi Jogin, siadłszy na
wła
ś
ciwym miejscu, zatrzyma
ć
oddech z Pran
ą
w Brahmarandhrze.
17. Powiada si
ę
.
ż
e sło
ń
ce i ksi
ęż
yc rz
ą
dz
ą
dniem i noc
ą
, a Suszumna po
ż
era czas Oto tajemnica!
18. W ciele ludzkim jest 72.000 Nadich. Spo
ś
ród nich. glówn
ą
jest Suszumna, poniewa
ż
zawiera
Sambhawi-
Ś
akti, która daje Joginom błogo
ść
.
19. Ten., kto jest mistrzem w zatrzymywaniu oddechu i rozja
ś
nił swój ogie
ń
ż
oł
ą
dkowy, powinien zbudzi
ć
Kundalini, aby weszła ona do Suszumny.
20. Kiedy Prana wnika w Suszumn
ę
, daje to pocz
ą
tek stanowi Manomnani. Inne
ś
rodki, stosowane przez
Jogina, s
ą
bezu
ż
ytecznymi wysiłkami.
21. Ten, kto zatrzymuje tak
ż
e działanie umysłu. Kto opanował umysł, równie
ż
opanował oddech.
22. Czitt
ę
, czyli umysł pobudzaj
ą
do działania dwie rzeczy: Prana i Wisany (wi
ę
zy karmiczne). Kiedy
zamiera jedno z nich - zamiera i drugie.
23. Kiedy umysł jest wchłoni
ę
ty, Prana jest pow
ś
ci
ą
gni
ę
ta, a gdy Prana jest pow
ś
ci
ą
gni
ę
ta, umysł jest
wchłoni
ę
ty.
24. Umysł i Pran
ę
ł
ą
czy to, co mleko i wod
ę
. Kiedy jedno zostaje pow
ś
ci
ą
gni
ę
te, z drugim stanie si
ę
to
samo. Gdziekolwiek zatrzymuje si
ę
Prana, tam i umysł jest zatrzymany, a gdzie skieruje si
ę
umysł, tam
pod
ąż
a Prana.
25. Je
ś
li jedno jest powstrzymane, to samo dzieje si
ę
z drugim. Je
ś
li działa jedno, drugie te
ż
działa
ć
b
ę
dzie Gdy nie b
ę
d
ą
powstrzymane, wszystkie Indrije (zmysły) pozostan
ą
aktywne. Zatrzymanie umysłu i
Prany pozwoli osi
ą
gn
ąć
wyzwolenie.
26. Natura umysłu i Merkurego jest niestała. Gdy zostan
ą
pow
ś
ci
ą
gni
ę
te, có
ż
b
ę
dzie niemo
ż
liwego na
powierzchni tej Ziemi?
27. O, Parwati ! Pomniejszony do postaci stałej Merkury, z pomoc
ą
ziół i prany uciszonej dzi
ę
ki
Kumbhace, niszcz
ą
wszelkie choroby. Ich samozniszczenie sprawia,
ż
e chorzy
ż
yj
ą
długie lata! pozwala
unosi
ć
si
ę
w powietrzu.
28. Kiedy umysł jest nieruchomy, Prana tak
ż
e nieruchomieje. Z tego bierze si
ę
stało
ść
nasienia, która
zapewnia sił
ę
i spokój. Dzi
ę
ki temu ciało staje si
ę
krzepkie i zdrowe.
29. Umysł jest panem umysłu. Laja, czyli koncentracja, jest panem Prany i ten Laja zale
ż
y od Nady
(d
ź
wi
ę
ków mistycznych serca).
30. Kiedy umysł jest skoncentrowany, wynika z tego stan zwany Moksz
ą
; cho
ć
inni powiadaj
ą
ż
e tak nie
jest. Na pewno jednak, kiedy Prana i Manas s
ą
wchłoni
ę
te, przychodzi nieopisana rado
ść
31. Kto powstrzyma swoje wdechy i wydechy i obezwładni zmysły, kto sprawi,
ż
e ustanie działanie umysłu
i zostan
ą
uciszone emocje, ten osi
ą
gnie powodzenie w Laja - Jodze.
32. Kiedy ustaj
ą
czynno
ś
ci umysłowe i fizyczne, przychodzi nieopisany stan Laji, którego do
ś
wiadczy
ć
mo
ż
e tylko sam Jogin.
33. Kiedy Driszti (percepcja umysłowa ) zostaje obezwładniona. Laja prowadzi bezpo
ś
rednio do Widji-
który panuje nad pi
ę
cioma elementami. Wtedy dziesi
ęć
Indrijów, jak i Widja, który jest D
ż
niana
ś
akti
ż
ywych bytów, wypełniaj
ą
c stan Laji w Brahmanie.
34 Ludzie powiadaj
ą
: "Laja , Laja ", ale có
ż
wreszcie jest Laj
ą
? Laja jest stanem, w którym przedmioty
zmysłów zatracaj
ą
si
ę
w przedmiocie kontemplowanym, w którym nie powracaj
ą
pragnienia, poniewa
ż
zostały odsuni
ę
te
35. Wedy,
Ś
astry i Purany s
ą
jako wszetecznica i wszyscy ludzie dost
ę
p do nich maj
ą
. Jednak
Shambhawi-Mudra jest jako kobieta z dobrej rodziny, strze
ż
ona zazdro
ś
nie
36. Shambhawi - Mudra polega na całkowitym obezwładnianiu umysłu, kiedy wzrok utkwiony jest w jakim-
kołwiek przedmiocie zewn
ę
trznym. Tego strze
ż
e si
ę
w tajemnicy w Wedach i w
Ś
astrach.
37. Zaprawd
ę
wtedy wykonuje si
ę
Shambhawi-Mudr
ę
, gdy umysł i oddech Jogina zostały pochłoni
ę
te
przez jakikolwiek przedmiot zewn
ę
trzny, gdy Jego oczy. zaj
ę
te widzeniem rzeczy zewn
ę
trznych,
pozostaj
ą
nieruchome. Kiedy, dzi
ę
ki łasce Guru. stan ten zostanie osi
ą
gni
ę
ty,
ż
yje Jogin w o
ś
wiecaj
ą
cym
stanie Shambhu, który nast
ę
puje po Szunjaszunji.
38. Shambhawi i Kheczari - Mudra ró
ż
ni
ą
si
ę
jedynie pozycj
ą
oczu i miejscami, ku którym kieruje si
ę
umysł. S
ą
jednak t
ą
sam
ą
rzecz
ą
, gdy idzie o rezultat. Oba wiod
ą
do stanu szcz
ęś
liwo
ś
ci, absolutnej
ś
wiadomo
ś
ci, dzi
ę
ki koncentracji umysłu w atmanie.
39. Unosz
ą
c lekko brwi, skieruj
ź
renice ku
ś
wiatłu. Pozosta
ń
w pozycji odpowiedniej dla Shambhawi -
Mudry. Jest to
ź
ródłem Unmani-Awasthy.
40. Jedni pomieszani s
ą
niecnymi obietnicami
Ś
astrów i Tantrów inni przez Weda-Karmy, a jeszcze inni
przez logik
ę
- jednak
ż
aden z nich nie poj
ą
ł warto
ś
ci Umnani - Awasthy, co pozwala przeby
ć
ocean
istnienia.
41. Z oczami utkwionymi w czubku nosa, z nieruchomym umysłem z Sło
ń
cem i Ksi
ęż
yccm bezwładnymi,
osi
ą
ga Jogin stan, w którym do
ś
wiadcza prawdy w postaci Ja
ś
niej
ą
cego
ś
wiatła, co jest
ź
ródłem
wszystkich rzeczy i najwy
ż
szym celem do osi
ą
gni
ę
cia. Czego wznio
ś
lejszego oczekiwa
ć
mo
ż
na?
42. Nie adoruj Atmana dniem i noc
ą
. Omini
ę
cie nocy i dnia jest tym, co czci
ć
nale
ż
y.
43. Kiedy Prana przechodzi swobodnie przez praw
ą
i lew
ą
Nadi, pomi
ę
dzy brwiami, Kheczari-Mudra staje
si
ę
doskonały.
44. Gdy Pranawaju, który daje
ż
ycie Szunji, istniej
ą
cemu pomi
ę
dzy Id
ą
i Pingal
ą
, zostanie wchłoni
ę
ty
-Kheczari-Mudra nieruchomieje w Nadi Suszumnie. Nie ma
ż
adnej w
ą
tpliwo
ś
ci,
ż
e jest to pewna metoda.
45. Pomi
ę
dzy Id
ą
i Pingal
ą
istnieje skupisko Akaszy - Charków. Praktykowany tam mudra zwie si
ę
Kheczari -Mudr
ą
.
46. Kheczari-Mudra, który sprawia,
ż
e z Ksi
ęż
yca płynie strumie
ń
nektaru, ceniony jest wielce przez Boga
Ś
iw
ę
. Nie ma drugiego jak Suszumna, który jest najlepszym z Nadich. W nim zatrzymuje si
ę
nektar, kiedy
j
ę
zyk zwrócony jest ku górze, naciskaj
ą
c wkl
ę
sło
ść
podniebienia.
47. Kiedy Suszumna przenikana jest (Kundalini), przez powstrzymanie Prany (oddechu), nast
ę
puje
Kheczari-Mudra. Dzi
ę
ki cz
ę
stej praktyce tego Mudry, Unmani przychodzi łatwo.
48. Pomi
ę
dzy brwiami znajduje sic tron
Ś
iwy, na którym skupia si
ę
umysł. Znane to jest jako stan
ś
wiadomo
ś
ci Turji. Praktykuj
ą
cy tego Mudr
ę
nie zazna
ś
mierci.
49. Musi Jogin praktykowa
ć
Kheczari - Mudr
ę
, póki nie wejdzie w Samadhi. Kto osi
ą
ga ten stan, nie
ul
ę
knie si
ę
ś
mierci.
50. Kiedy umysł znieruchomieje bez
ż
adnej pomocy, nie nale
ż
y my
ś
le
ć
o niczym. Wtedy staje si
ę
jako
dzban przepełniony Akasz
ą
.
51. Kiedy ustaje zewn
ę
trzny oddech, równie
ż
oddech wewn
ę
trzny zostaje wchłoni
ę
ty; nie ma najmniejszej
w
ą
tpliwo
ś
ci co do tego. Prana nieruchomieje potem w Brahmarandhrze wraz z umysłem.
52. Je
ś
li dzie
ń
i noc praktykowa
ć
zatrzymanie Prany w Suszumnie, po pewnym czasie Prana staje si
ę
bezwładna, a umysł naturalnie zmierza do tego samego.
53. Nale
ż
y uzdrowi
ć
ciało, od głowy do stóp, strumieniem nektaru, który płynie z Ksi
ęż
yca. Pi
ę
kne wtedy
stanie si
ę
ciało, a jego siła i warto
ść
b
ę
d
ą
wielkie.
54. Z umysłem w
Ś
akti (Kundalini) i z
Ś
akti w umy
ś
le - zjednocz je poprzez kontemplacj
ę
. Pobudzaj
ą
c
Ś
akti, patrz ku umysłowi z Antahkaran
ą
i uczy
ń
z najwy
ż
szego stan przedmiot Dhjany.
55. Umie
ść
Atmana w
ś
rodku Akaszy i Akasz
ę
w
ś
rodku Atmana. Ograniczaj
ą
c wszystko do postaci
Akaszy, nie my
ś
l o niczym.
56. Jogin w Samadhi staje si
ę
pró
ż
ny wewn
ę
trznie i zewn
ę
trznie, jako dzban Akaszy. Jest równie
ż
jako
dzban na dnie oceanu, pełny od wewn
ą
trz i zewn
ą
trz.
57. Nie nale
ż
y my
ś
le
ć
o niczym z zewn
ę
trznej natury, trzeba te
ż
wyrzec si
ę
własnych my
ś
li. Nale
ż
y
zaniecha
ć
wszelkich my
ś
li konkretnych i abstrakcyjnych.
58. Zewn
ę
trzny Wszech
ś
wiat stworzony Jest przez nasze my
ś
li, podobnie jak
ś
wiat subiektywny.
Porzucaj
ą
c trwało
ś
ci tego stworzenia i koncentruj
ą
c umysł na tym. co nie ulega
ż
adnej przemianie - o,
Ramo! osi
ą
ga si
ę
pokój trwały i pewny.
59. Kiedy umysł jest skupiony w Atmani, jednoczy si
ę
z nim. Jak kamfora z płomieniem i sól z wod
ą
.
60. To wszystko, co widziane jest i odczuwane, zwane jest "znanym", a zdolno
ść
poznawania zwie si
ę
"umysłem". Kiedy znane i poznaj
ą
ce zgin
ą
, nie ma wi
ę
cej dwoisto
ś
ci.
61. Rzeczy o
ż
ywione i nieo
ż
ywione odbierane s
ą
przez umysł. Gdy umysł zagubi siew Unmani (Turji),
dwoisto
ść
ju
ż
nie zaistnieje.
62. Kiedy wszystkie przedmioty postrzegania zostan
ą
porzucone, uzyskuje umysł natur
ę
Satczitanandy.
Gdy umysł sprowadzony jest do tego stanu, pojawia si
ę
stan Kaiwalji i Jogin przemienia si
ę
w t
ę
sama
natur
ę
co niedwoisty Atman.
63. Oto s
ą
ró
ż
ne
ś
rodki do osi
ą
gni
ę
cia Samadhi, opisane przez wielkich mistrzów, na podstawie ich
własnych do
ś
wiadcze
ń
.
64. Chwała Suszumnie, Kundalini, strumieniom nektaru płyn
ą
cemu z Ksi
ęż
yca, Manonmani (Turja
Avastha) i Wielkiej Czit-
Ś
akti!
65. Przyst
ą
pi
ę
teraz do opisywania praktyki Nady, zastrze
ż
onej przez Gorakszanath
ę
, i któr
ą
potwierdzili
te
ż
ci niezdatni, którzy urzeczywistnili prawd
ę
, a
Ś
astrów nie studiowali.
66. Adinatha, Pan
Ś
iwa, polecił odosobnienie dla osi
ą
gni
ę
cia Laji, wierz
ę
zatem,
ż
e praktyka Nady jest
najlepsz
ą
ze wszystkich.
67. Siedz
ą
c w pozycji Muktasana i wykonuj
ą
c Sambhawi - Mudr
ę
, powinien Jogin nasłuchiwa
ć
, w
skupieniu umysłu, d
ź
wi
ę
ków wewn
ę
trznych - one słyszane s
ą
w prawym uchu.
68. Zamknij uszy, nos, oczy i usta. Wtedy jeden jasny, daleki d
ź
wi
ę
k słyszany jest w Suszumnie.
69. We wszystkich praktykach jogowskich s
ą
cztery stopnie : Arambha, Gatha, Pariaczaja i Nispatti.
70. W pierwszym stopniu (Arambhawastha), kiedy Brahma - Grauthi (splot Nadich w Czakrze Anahata)
jest rozdzielany, słyszy si
ę
ró
ż
ne słodkie d
ź
wi
ę
ki, podobne do dzwonienia kryształowych wisiorów.
Wnikaj
ą
one w Akasz
ę
, do serca, do Czakry Anahata, który znajduje si
ę
na
ś
rodku piersi.
71. Kiedy d
ź
wi
ę
k zaczyna by
ć
słyszany w Szunji, jako słodka melodia, Jogin jest wolny od wszelkich
dolegliwo
ś
ci i serce jego wypełnia Prana.
72. W dnigim stopniu (Ghatawastha) Prana jednoczy si
ę
z Nad
ą
i wchodzi do Czakry Wisiuddha. Wtedy
trwa Jogin nieruchomo w Asanach, jego intelekt o
ż
ywia si
ę
i upodabnia do Dewów.
73. Kiedy Visznu-Granthi, który znajduje si
ę
w gardle, przenika Prana, jest to znak,
ż
e Brahmarandhra nie
zwleka. W Ali - Szunji co jest nazw
ą
miejsca w gardle, słyszy si
ę
mieszanin
ę
ró
ż
nych d
ź
wi
ę
ków, jak
tamborka na czajniku z wrz
ą
c
ą
wod
ą
.
74. W trzecim stopniu (Pariczajawastha) wyłania si
ę
d
ź
wi
ę
k podobny do Mardali (rodzaju b
ę
bna), który
słyszany |cst w o
ś
rodku poło
ż
onym pomi
ę
dzy brwiami. Wtedy Prana zmierza.do Maha-Szunji, siedliska
wszystkich Siddhi.
75. Osi
ą
gn
ą
wszy ten słodki stan umysłu, doznaje Jogin szcz
ęś
liwo
ś
ci, płyn
ą
cej z urzeczywistnienia jego
Atmana. Wyzwala si
ę
ze wszystkich wad, cierpie
ń
, staro
ś
ci, chorób, głodu.
76. Po odej
ś
ciu do Rudra - Granthi, znajduj
ą
cego si
ę
w Czakrze Ad
ż
ni, Prana kieruje si
ę
do siedliska
I
ś
wary. Jest to zacz
ą
tek czwartego stopnia (Nispatti), w którym rozró
ż
niane s
ą
d
ź
wi
ę
ki fletu i lutni.
77. Kiedy umysł jednoczy si
ę
z przedmiotem koncentracji, stan taki zwie si
ę
Rad
ż
a - Jog
ą
. B
ę
d
ą
c
mistrzem tworzenia i niszczenia, upodabnia si
ę
Jogin do I
ś
wary.
78. Laja, ale nie Mukti - w tym jest nieustaj
ą
ca szcz
ęś
liwo
ść
. Szcz
ęś
liwo
ść
pochodz
ą
c
ą
z Laji, osi
ą
gn
ąć
mo
ż
na tylko dzi
ę
ki praktyce Rad
ż
a - Jogi.
79. Wielu jest jedynie Hatha-Joginami, bez znajomo
ś
ci Rad
ż
a -Jogi. Uznaj ich za prostych praktykantów,
którzy nie zbieraj
ą
owocu swoich trudów.
80. Wierz
ę
, ze kontemplacja w miejscu pomi
ę
dzy brwiami jest najlepszym
ś
rodkiem do osi
ą
gni
ę
cia
Unmani (Turji) w krótkim czasie. Dla debilnych umysłów jest to najprostszy sposób osi
ą
gni
ę
cia
Rad
ż
a-Jogi. Stan Laji, który wyłania si
ę
z Nady, daje natychmiastowe do
ś
wiadczenie.
81. Jogini, którzy osi
ą
gaj
ą
Samadhi, dzi
ę
ki koncentracji w Nadzie, do
ś
wiadczaj
ą
w swych sercach
nieopisanej rado
ś
ci. Tylko Guranatha ma sposobno
ść
j
ą
pozna
ć
.
82. Człowiek kontempluj
ą
cy, Muni, zamkn
ą
wszy uszy palcami, winien skupi
ć
sw
ą
uwag
ę
na Anahacie.
d
ź
wi
ę
ku słyszanym od
ś
rodka, a
ż
osi
ą
gnie stan Turiji.
83. Słuchanie tego d
ź
wi
ę
ku rozprasza stopniowo d
ź
wi
ę
ki zewn
ę
trzne. Osi
ą
gaj
ą
c stało
ść
umysłu, Jogin
b
ę
dzie szcz
ęś
liwy po dniach pi
ę
tnastu.
84. W czasie pocz
ą
tkowych etapów praktyki rozpoznawane s
ą
ró
ż
ne d
ź
wi
ę
ki. Jednak w miar
ę
post
ę
pów,
staj
ą
si
ę
one coraz bardziej subtelne.
85. Na pocz
ą
tku d
ź
wi
ę
ki przypominaj
ą
odgłosy oceanu, burzy, tamborka, czajnika i b
ę
bna, potem
upodabnia si
ę
do d
ź
wi
ę
ków Mardali, muszli, dzwonu i rogu.
86, Na koniec przypominaj
ą
d
ź
wi
ę
ki dzwonu, fletów, klaskanie, lub bzyczenic pszczół. Rozró
ż
niane s
ą
wtedy rozmaite d
ź
wi
ę
ki serca.
87. Kiedy daj
ą
si
ę
słysze
ć
gło
ś
ne d
ź
wi
ę
ki burzy lub tamborka, czajnika, powinien praktykuj
ą
cy skupi
ć
uwag
ę
na d
ź
wi
ę
kach bardziej subtelnych.
88. Nale
ż
y odwróci
ć
uwag
ę
od d
ź
wi
ę
ków najgło
ś
niejszych ku najdelikatniejszym, nie pozwalaj
ą
c, a
ż
eby
uwaga skierowała sic w tym czasie do przedmiotów zewn
ę
trznych.
89. Umysł koncentruje si
ę
w Nadzie, ku której zmierza od pocz
ą
tku, aby wreszcie poł
ą
czy
ć
si
ę
z własnym
Nad
ą
.
90. Podobnie jak pszczoła, przy zbieraniu nektaru z kwiatów, nie pami
ę
ta o aromacie, tak
ż
e umysł
wchłoni
ę
ty przez Nad
ę
nie mo
ż
e zwa
ż
a
ć
na przedmioty przyjemne.
91.
Ż
elazne ostrze Nady mo
ż
e skutecznie powstrzyma
ć
umysł, który podobny jest do rozjuszonego słonia,
kr
ążą
cego po miłym ogrodzie przedmiotów zmysłowych.
92. Kiedy pozbawiony swej niestałej natury, umysł skr
ę
powany jest wi
ę
zami Nady, osi
ą
ga wtedy stan
ostatecznej koncentracji i trwa w spokoju, niczym male
ń
ki ptak, który stracił swoje skrzydła.
93. Jogin pragn
ą
cy osi
ą
gn
ąć
m
ą
dro
ść
Jogi, musi zaniecha
ć
wszelkich my
ś
li i w uwa
ż
nym skupieniu
umysłu praktykowa
ć
Nada - Laj
ę
.
94. Nie ma drugiej rzeczy, jak sidła dla ujarzmienia łani. Nada zabija umysł.
95. Nie ma drugiej rzeczy, jak w stajni, aby zapobiec ucieczce koni. Dlatego musi Jogin codziennie
praktykowa
ć
koncentracj
ę
w Nadzie.
96. Merkury, spalaj
ą
c si
ę
pod działaniem siarki, utrwala si
ę
i traci sw
ą
aktywn
ą
natur
ę
. Podobnie umysł
chroniony jest przez działanie Nady. który ł
ą
czy go z wszechmocnym Brahmanem.
97. Kiedy umysł pozostaje nie
ś
wiadomy, jest jako w
ąż
, który nie uciekaj
ą
c, słucha d
ź
wi
ę
ków muzyki.
99. Kiedy Antahkarana, podobny do łani zwabionej d
ź
wi
ę
kiem dzwoneczków, staje si
ę
nieruchomy,
zr
ę
czny łucznik mo
ż
e go zabi
ć
.
100. Cała
ś
wiatło
ść
Czaitanji (absolutnej
Ś
wiadomo
ś
ci) zawarta jest w d
ź
wi
ę
ku pochodz
ą
cym z Czakry
Anahata. Antahkrana (osobowo
ść
) jednoczy si
ę
z Czaitanj
ą
. Kiedy umysł wchłoni
ę
ty jest przez
Parawairagj
ę
, traci on wszelkie odmiany i staje si
ę
my
ś
l
ą
abstrakcyjn
ą
. Jest to Swarupa wszechmocnego
Atmana, wolny od wszelkicli Upadhi, postrzeganych przez Joginów.
101. Obraz Akaszi istnieje, póki odbierany jest d
ź
wi
ę
k. Brak d
ź
wi
ę
ku zwie si
ę
Parabrahmanem lub
Paramatmanem.
102. Tym co chce by
ć
słyszane w postaci d
ź
wi
ę
ku, jest wył
ą
cznie
Ś
akti. Stan Laji Tattwów jest tym, w
którym kształty nie istniej
ą
. Jest to Parame
ś
vara.
103. Wszelkie praktyki Hatha - Jogi słu
żą
jedynie do osi
ą
gni
ę
cia Rad
ż
a-Jogi. Człowiek doskonały w
Rad
ż
a - Jodze nie l
ę
ka si
ę
ś
mierci.
104. Czitta jest nasieniem. Pranajama jest ziemi
ą
i Wairagja jest wod
ą
. Z tymi trzema Kalpa-Wriksza i
Unmani powstaj
ą
szybko.
105. Ci
ą
gła praktyka Nady gładzi wszelkie grzechy. Umysł i Prana zostaj
ą
wchłoni
ę
te w Niranajan
ę
.
106. W czasie Unmani - Awasthy ciało staje si
ę
jak kłoda drewna. Jogin nie słyszy ju
ż
d
ź
wi
ę
ków muszli
czy dzwonu.
107. Jogin uwolniony z wszelkich Awasthów, nie b
ę
d
ą
c niepokojony przez
ż
adn
ą
my
ś
l, staje si
ę
jako trup
Bez najmniejszej w
ą
tpliwo
ś
ci b
ę
dzie on Mukt
ą
, wyzwolonym ju
ż
w tym
ż
yciu.
108. Jogin w Samadhi nie mo
ż
e by
ć
zniszczony przez
ś
mier
ć
, ani ska
ż
ony dobr
ą
lub zł
ą
Karm
ą
, ani
niepokojony tym co zwróci si
ę
przeciw niemu, nawet przez najpot
ęż
niejsze czary.
109. Jogin w Samadhi nie czuje ani zapachów, ani smaku, ani t
ę
tna, ani d
ź
wi
ę
ków, ani kształtów, ani
kolorów, nie zna siebie i innych.
110. Jogin zwany b
ę
dzie D
ż
iwanmukt
ą
, gdy jego Czitta nie jest u
ś
piona ni zbudzona, gdy staje si
ę
wolny
od Smriti (pami
ę
ci) i Wismriti (zapomnienia) i kiedy nie b
ę
dzie
ż
ywy ani martwy.
111. Jogin w Samadhi nie czuje ciepła, zimna, ani bólu, ani rado
ś
ci, ani ambicji, ani niedoli.
112. Zaprawd
ę
ten jest Mukt
ą
, kto ze wszystkimi jasnymi i bezchmurnymi Indrijami i Antahkaranami trwa
w - Turija - Awastha jak u
ś
piony, bez wdechów i wydechów.
113. Jogina w Samadhi nie zrani
ą
wszelkie
Ś
astry,(or
ęż
a),
ś
wiat cały go nie zmo
ż
e i nie straszne dla
ń
moce Mantrów i Tantrów.
114. Kiedy Prana nie wchodzi w Suszumn
ę
, aby wnikn
ąć
do Brahmarandhry, kiedy Bindu (nasienie) nie
pozostaje nieruchome przy zatrzymaniu oddechu, kiedy Czitta nie ma tej samej natury co przedmiot
kontemplowany w czasie Dhyany: Ci co rozprawiaj
ą
o Dhyanie, s
ą
jeno rajfurami niegodnymi uwagi.
----------------------------------
Hatha Joga Pradipika
Wprowadzenie
Hatha Joga Pradipika napisana przez Swatmaram
ę
Swamina prawdopodobnie w XV w, obok
Gherandasamhity i Siwasamhity, nale
ż
y do podstawowych tekstów mówi
ą
cych o wadze dyscypliny ciała
w d
ąż
eniu do osi
ą
gni
ę
cia wyzwolenia. Wszystkie one, w mniejszym lub wi
ę
kszym stopniu, odwołuj
ą
si
ę
do
zaginionego dzi
ś
traktatu Hathajoga i zachowanego do naszych czasów tekstu Gorakszasiataka
autorstwa Gorakhnatha. W komentarzu do tego ostatniego słowo hatha (dosłownie przemoc, gwałtowny
wysiłek) wyja
ś
nione zostało przez "ha" - sło
ń
ce i "tha" - ksi
ęż
yc; zjednoczenie ksi
ęż
yca i sło
ń
ca byłoby
jog
ą
.
Swoiste podej
ś
cie do ciała ludzkiego, sposób jego rozumienia oraz opisu wł
ą
czaj
ą
Hatha Jog
ę
Pradipik
ę
w kr
ą
g tekstów tantryzmu (słowo "tantra" najogólniej oznacza to, co rozszerza poznanie), który jako
filozoficzny i religijny ruch rozpocz
ą
ł si
ę
w IV wieku n.e., z czasem zdobył ogólnoindyjski zasi
ę
g i
zasymilowany został przez wszystkie wielkie religie Indii.
Hatha joga, przyjmuj
ą
c tantryckie prze
ś
wiadczenie o bosko
ś
ci ciała, skupia si
ę
na ciele człowieka
traktuj
ą
c je jako narz
ę
dzie, które nale
ż
y wykorzysta
ć
w celu pokonania deterministycznych zale
ż
no
ś
ci i
osi
ą
gni
ę
cia wolno
ś
ci. Kładzie wi
ę
c nacisk na takie udoskonalenie ciała, by osi
ą
gn
ę
ło ono poziom boski.
Dlatego te
ż
w hatha Jodze tak wa
ż
na staje si
ę
dokładna znajomo
ść
narz
ą
dów i ich funkcji, potrzebna do
pracy z ciałem. Hatha Joga Pradipika przypisuje równie
ż
wielkie znaczenie wst
ę
pnym oczyszczeniom
narz
ą
dów wewn
ę
trznych, wa
ż
nym dla zdrowia jogina; podaje tak
ż
e przepisy od
ż
ywiania si
ę
i zachowania
si
ę
w
ś
ród ludzi.
Hatha Joga Pradipika, podobnie jak wszystkie teksty tantryczne, sformułowana jest w j
ę
zyku tajemnym,
dwuznacznym. Stany
ś
wiadomo
ś
ci wyra
ż
one s
ą
poprzez słownictwo mitologiczne lub kosmologiczne.
Dzi
ę
ki temu ciało zostaje wł
ą
czone w szerszy wymiar symboliczny a zarazem duchowy. Ciało ludzkie w
Hatha Joga Pradipice nie jest bowiem uj
ę
te jedynie na jego poziomie fizycznym, cho
ć
znaczna cz
ęść
tekstu po
ś
wi
ę
cona jest wła
ś
nie narz
ą
dom wewn
ę
trznym oraz sposobowi ich oczyszczania. W niewielkim
stopniu zostały równie
ż
opisane stany
ś
wiadomo
ś
ci odpowiadaj
ą
ce ró
ż
nym do
ś
wiadczeniom. Zdawa
ć
by
si
ę
wi
ę
c mogło,
ż
e autora zajmowała głównie fizyka i fizjologia medytacji. Nawet przy opisanych pi
ę
tnastu
asanach zwraca przede wszystkim uwag
ę
na ich znaczenie higieniczne i magiczne. Jednak w swojej
istocie hatha joga odwołuje si
ę
do tradycji fizjologii mistycznej, która rozwin
ę
ła si
ę
przypuszczalnie z
do
ś
wiadcze
ń
ascetycznych i kontemplacyjnych. Ciało jest tak naprawd
ę
ujmowane na swoim subtelnym
poziomie. "
Ż
yły", "nerwy", "o
ś
rodki" i inne terminy analogiczne nie oznaczaj
ą
najpewniej narz
ą
dów i
ś
ci
ś
le
fizjologicznych funkcji, cho
ć
na pewno odpowiadaj
ą
do
ś
wiadczeniom psychosomatycznym. Chodzi tutaj
raczej o do
ś
wiadczenie przekraczaj
ą
ce poziom fizjologii i niemo
ż
liwe do osi
ą
gni
ę
cia bez duchowej
ascezy. Hatha Joga Pradipika podkre
ś
la wag
ę
duchowego i moralnego przygotowania człowieka obok
dyscypliny ciała.
Jak wcze
ś
niej zostało powiedziane ciało w uj
ę
ciu tantrycznym przedstawione jest na swoim subtelnym
poziomie, przy u
ż
yciu symbolicznego j
ę
zyka wykorzystuj
ą
cego erotyczne okre
ś
lenia oraz mitologiczne i
kosmologiczne słownictwo. Według tego opisu ciało utworzone jest przez pewn
ą
liczb
ę
nadi ( dosłownie
kanałów, naczy
ń
,
ż
ył) oraz czakramów (dosłownie kół, kr
ę
gów). Upraszczaj
ą
c mo
ż
na powiedzie
ć
,
ż
e
energia
ż
yciowa w postaci oddechów kr
ąż
y przez nadi, a energia kosmiczna i boska znajduje si
ę
utajona
w czakramach. Najwa
ż
niejsze nadi to ida, pingala i suszumna. Ich opisy s
ą
na ogół sumaryczne i
wyra
ż
one symbolicznym j
ę
zykiem tajemnym. Ida i pingala, przenosz
ą
ce pran
ę
i apan
ę
, najcz
ęś
ciej
nazywane s
ą
- "sło
ń
ce" i "ksi
ęż
yc" i przyrównywane do dnia i nocy. Siedem głównych czakramów
składaj
ą
cych si
ę
na ciało subtelne tworzy mandal
ę
, w której centrum dokonuje si
ę
akt transcendencji,
przekroczenie sansary i wyj
ś
cie poza czas. Ciało w tym uj
ę
ciu przeksztalcone jest w mikrokosmos i
panteon zarazem, w którym ka
ż
dy region i ka
ż
dy organ subtelny ma swoje bóstwo opieku
ń
cze, swoj
ą
mantr
ę
, swoj
ą
mistyczn
ą
liter
ę
e.t.c. a wszystko pozostaje ze sob
ą
w
ś
cisłym zwi
ą
zku.
W tantrycznym uj
ę
ciu cały wszech
ś
wiat składa si
ę
z niezliczonych analogii, homologii i symetrii. Wszystkie
poziomy w mistyczny sposób s
ą
ze sob
ą
powi
ą
zane, st
ą
d te
ż
, poczynaj
ą
c od dowolnego poziomu, mo
ż
na
wej
ść
w zwi
ą
zek z innymi i ostatecznie wszystkie je sprowadzi
ć
do jedno
ś
ci i opanowa
ć
. Dlatego te
ż
jogin,
pracuj
ą
c ze swoim ciałem, d
ąż
y w rzeczywisto
ś
ci do poznania głównych jego o
ś
rodków, wydoskonalenia
ich i takiego ich opanowania, by przekroczy
ć
kondycj
ę
ludzk
ą
. Okre
ś
lone pozycje ciała, gesty i czynno
ś
ci
pomagaj
ą
mu wyłama
ć
si
ę
spod działania sil kosmicznych i osi
ą
gn
ąć
poziom transcendencji.
W tantryzmie fizjologia przemienia si
ę
w liturgi
ę
, ka
ż
de do
ś
wiadczenie cielesne ma w rzeczywisto
ś
ci na
celu jego przekroczenie. Wykorzystana w tym sensie erotyka ma przede wszystkim symboliczny charakter
(cho
ć
do ko
ń
ca trudno jest w niektórych przypadkach zdecydowa
ć
, czy chodzi o konkretny akt, czy
jedynie o erotyczny symbolizm).
Zadaniem jogina jest dokonanie zjednoczenia przeciwie
ń
stw, co wyra
ż
one jest równie
ż
poprzez akt
zespolenia m
ęż
czyzny i kobiety. Na poziomie ciała człowieka zjednoczenie przeciwie
ń
stw dokonuje sic
przez poł
ą
czenie energii ksi
ęż
yca i sło
ń
ca w suszumnie. Osi
ą
gni
ę
cie zjednoczenia oraz osi
ą
ganie
transcendencji oddaje przede wszystkim akt ko
ń
cowy wznoszenia si
ę
kundalini (znajduj
ą
cej si
ę
w ciele
boskiej energii kosmicznej, któr
ą
uwalnia si
ę
ś
rodkami hatha jogi) - jej zjednoczenie z Siw
ą
na szczycie
czaszki w sahasrarze. Wszelkie techniki hatha jogi maj
ą
wi
ę
c za zadanie odzyskanie pierwotnej,
poprzedzaj
ą
cej wszelk
ą
kreacj
ę
pełni, transcendencj
ę
ś
wiata zjawisk, doj
ś
cie do nieuwarunkowanego i
bezczasowego stanu Jedno
ś
ci.
Na podstawie ksi
ąż
ki M. Etiade "Joga, Nie
ś
miertelno
ść
i wolno
ść
" opracowała Anna Sopart