„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jan Lewandowski

Wykonywanie elementów optycznych 731[04].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Zdzisław Anglart
inż. Teresa Piotrowska


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jan Lewandowski


Konsultacja:
dr inż. Anna Kordowicz-Sot

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[04].Z1.04
„Wykonywanie elementów optycznych”, zawartego w programie nauczania dla zawodu
optyk-mechanik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Materiały stosowane na elementy optyczne

11

5.1.1.

Ć

wiczenia

11

5.2.

Cięcie szkła

13

5.2.1.

Ć

wiczenia

13

5.3.

Wiercenie otworów w szkle

15

5.3.1.

Ć

wiczenia

15

5.4.

Frezowanie szkła

17

5.4.1.

Ć

wiczenia

17

5.5.

Docieranie

20

5.5.1.

Ć

wiczenia

20

5.6.

Szlifowanie powierzchni

22

5.6.1.

Ć

wiczenia

22

5.7.

Polerowanie powierzchni

25

5.7.1.

Ć

wiczenia

25

5.8.

Centrowanie soczewek

28

5.8.1.

Ć

wiczenia

28

5.9.

Procesy technologiczne elementów optycznych

30

5.9.1.

Ć

wiczenia

30

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

33

7.

Literatura

49

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie optyk mechanik. W poradniku
zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.

Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić
proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

Schemat układu jednostek modułowych

731[04].Z1

Technologia elementów optycznych

731[04].Z1.03

Wykonywanie mechanizmów drobnych

i precyzyjnych

731[04].Z1.01

Charakteryzowanie elementów

optycznych

731[04].Z1.02

Dobieranie przyrządów optycznych

731[04].Z1.04

Wykonywanie elementów optycznych

731[04].Z1.05

Wykonywanie obróbki specjalnej

elementów optycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu charakteryzowania elementów
optycznych, dobierania przyrządów optycznych, wykonywania podstawowych pomiarów
warsztatowych,

−

czytać szkice i rysunki wykonawcze,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zorganizować stanowisko pracy,

–

odczytać dokumentację techniczną dla elementów optycznych,

–

scharakteryzować materiały na elementy optyczne,

–

dobrać materiał i ocenić przydatność do obróbki,

–

dobrać i przygotować obrabiarki do pracy,

–

dobrać narzędzia niezbędne do obróbki szkła,

–

dobrać materiały pomocnicze do obróbki szkła,

–

określić właściwości poszczególnych sposobów mocowania elementów optycznych do
obróbki,

–

dobrać sposób mocowania elementów optycznych do obróbki,

–

posłużyć się sprzętem pomiarowym,

–

wykonać cięcie szkła,

–

wykonać frezowanie szkła,

–

wykonać docieranie wykonywanych elementów optycznych,

–

wykonać szlifowanie i polerowanie soczewki, pryzmatu, płytki ogniskowej i innych
elementów optycznych,

–

wykonać centrowanie soczewek,

–

zaplanować proces technologiczny wykonania typowych elementów optycznych,

–

skorzystać z dokumentacji technologicznej, norm i poradników,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higien pracy, przeciwpożarowe i ochrony
ś

rodowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

Technologia elementów optycznych 731[04].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie elementów optycznych 731[04].Z1.04

Temat: Cięcie szkła.

Cel ogólny: Wykonywanie cięcia szkła.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować metody cięcia szkła,

−−−−

umieć dobrać narzędzia do cięcia szkła,

−−−−

ciąć szkło optyczne.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca samodzielna,

−

praca w grupach 2÷4 osobowych.

Czas:

2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komplet narzędzi do cięcia szkła,

−

katalogi narzędzi do cięcia szkła,

−

płyty ze szkła do cięcia,

−

film pokazujący cięcie szkła różnymi metodami.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Uświadomienie celów zajęć.

3.

Plan zajęć:
A. Klasyfikacja narzędzi do cięcia szkła:

−

wstęp – nauczyciel objaśnia pojęcie cięcia, klasyfikuje narzędzia i obrabiarki do
cięcia szkła optycznego przedstawiając odpowiednie modele narzędzi, omawia,

−

uczniowie otrzymują komplet narzędzi do cięcia szkła,

−

uczniowie pracując w grupach klasyfikują otrzymane narzędzia,

−

uczniowie dyskutując porównują klasyfikację otrzymanych narzędzi i sporządzają
notatkę.

B. Cięcie szkła:

−

wstęp – nauczyciel charakteryzuje obrabiarki i narzędzia używane do cięcia szkła
optycznego, objaśnia i demonstruje sposób ich używania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

uczniowie otrzymują rysunek i płyty szklane do cięcia,

−

uczniowie pracując w grupach dobierają noże do cięcia szkła, trasują płyty wg
rysunku, tną płyty wg zaznaczonych linii, sprawdzają wykonane elementy,

−

uczniowie dyskutując porównują jakość pociętych elementów i sporządzają
notatkę.

4.

Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel zwraca uwagę na dobór noży do cięcia szkła w zależności od ciętego
materiału,

−

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące doboru noży do cięcia
szkła optycznego.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Praca domowa

Uczniowie mają dobrać noże do cięcia wskazanych elementów na otrzymanym rysunku.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

Technologia elementów optycznych 731[04].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie elementów optycznych 731[04].Z1.04

Temat: Wykonać proces technologiczny soczewki wg rysunku konstrukcyjnego.

Cel ogólny: Wykonywanie procesów technologicznych elementów optycznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować i scharakteryzować operacje występujące przy wykonywaniu soczewki,

−

sklasyfikować i scharakteryzować rodzaje obróbki przy wykonywaniu elementów
optycznych,

−

sklasyfikować i scharakteryzować materiały stosowane na elementy optyczne,

−

sklasyfikować i scharakteryzować narzędzia stosowane do obróbki soczewek,

−

sklasyfikować i scharakteryzować obrabiarki stosowane do obróbki soczewek,

−

sklasyfikować i scharakteryzować materiały i pomoce stosowane do obróbki soczewek,

−

sklasyfikować i scharakteryzować przyrządy pomiarowe stosowane do obróbki soczewek,

−

wykonać proces technologiczny soczewki wg rysunku.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−−−−

współpraca w grupie,

−−−−

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca samodzielna uczniów.

Czas:

3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

–

katalogi narzędzi stosowanych do obróbki soczewek,

–

katalogi obrabiarek stosowanych do obróbki soczewek,

–

katalogi przyrządów pomiarowych i kontrolnych stosowanych podczas obróbki
elementów optycznych,

–

katalogi materiałów i pomocy stosowanych do obróbki soczewek,

–

katalogi uchwytów do mocowania elementów optycznych podczas obróbki,

–

rysunek soczewki,

–

wzorcowe procesy technologiczne wykonania elementów optycznych,

–

karty technologiczne do wypełnienia przez uczniów.

–

papier formatu A4, pisaki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Przebieg zajęć:
Etap wstępny

1.

Podanie uczniom tematu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

2.

Zapoznanie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

3.

Podział uczniów na zespoły.

Etap właściwy

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I Informacje

Pytania przewodnie:

1.

Na czym polega tworzenie procesu technologicznego?

2.

Jakie informacje musimy odczytać z rysunku wykonawczego soczewki, aby wykonać
proces technologiczny wykonania tej soczewki?

3.

Jakie podstawowe operacje obejmuje proces wykonania soczewki z bloku szkła?

4.

Jakie obrabiarki należy zastosować do wykonania soczewki?

5.

Jakie uchwyty mocujące należy zastosować do wykonania soczewki?

6.

Jakie narzędzia należy zastosować do wykonania soczewki?

7.

Jakie sprawdziany i przyrządy pomiarowe należy zastosować do wykonania soczewki?

8.

Jakie materiały i pomoce należy zastosować do wykonania soczewki?

9.

Jak wygląda karta technologiczna?

Faza II Planowanie

Uczniowie po otrzymaniu rysunku konstrukcyjnego soczewki planują operacje

wykonania soczewki.
Faza III Ustalenie

Uczniowie pracując w grupach analizują otrzymane rysunki konstrukcyjne soczewek,

odczytują wymagania dla części i parametry soczewek. Dobierają narzędzia, uchwyty
mocujące, obrabiarki, sprawdziany i przyrządy pomiarowe oraz materiały i pomoce. Ustalają
ilości sztuk jednocześnie obrabianych.
Faza IV Wykonanie

Uczniowie wykonują skrócony proces technologiczny wykonania soczewki. W zespołach

porównują jakość wykonanego zadania.
Faza V Sprawdzanie

Uczniowie sprawdzają w grupie poprawność wykonanego procesu technologicznego.

Uzasadniają występujące różnice w opracowanych procesach technologicznych.
Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy wykonania ćwiczenia sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy

Praca domowa

Uczniowie na podstawie otrzymanych rysunków konstrukcyjnych części maszyn mają

wypisać operacje przy wykonaniu płytki płaskorównoległej wg otrzymanego rysunku.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Nauczyciel na podstawie obserwacji aktywności uczniów, poprawności wykonania

zadania oraz wypowiedzi uczniów podczas podsumowania zajęć, uzyskuje informacje i może
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Materiały stosowane na elementy optyczne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ posługując się katalogami szkieł optycznych właściwości podanych gatunków

szkieł optycznych (CR39, BK 498-65, CF 640-35).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na odszukanie prawidłowego gatunku
szkła w katalogu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące szkła optycznego
organicznego i mineralnego,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące rodzajów i gatunków szkła
optycznego,

3)

odszukać w katalogach szkieł optycznych wskazane symbolami szkła optyczne,

4)

odczytać właściwości wskazanych szkieł.

5)

sporządzić notatkę umieszczając w niej odszukane informacje.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartka papieru,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

katalogi szkieł optycznych.

Ćwiczenie 2

Posegreguj otrzymane próbki materiałów optycznych i podaj właściwości tych

materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące szkła optycznego
organicznego i mineralnego,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące rodzajów i gatunków
szkła optycznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

3)

posegregować otrzymane próbki materiałów optycznych,

4)

podać podstawowe właściwości tych materiałów,

5)

sporządzić notatkę umieszczając w niej odszukane informacje.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartka papieru,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki materiałów optycznych,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2.

Cięcie szkła

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj cięcia płyty szklanej za pomocą rolki wg optymalnego rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe trasowanie materiału.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących cięcia szkła,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących rodzajów narzędzi do
cięcia szkła,

3)

przygotować stanowisko do cięcia płyt szklanych za pomocą rolki,

4)

skompletować narzędzia i pomoce potrzebne do wykonania zadania,

5)

odczytać rysunek,

6)

przygotować narzędzia pomiarowe,

7)

wykonać cięcia płyty na wymiary wskazane na rysunku,

8)

sprawdzić wykonane elementy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

rysunki wykonawcze do wykonania zadania,

−

płyty szklane do pocięcia,

−

rolki do cięcia,

−

liniały do cięcia szkła,

−

suwmiarki i kątowniki.

Ćwiczenie 2

Dobierz narzędzia do:

a)

cięcia polerowanej płyty ze szkła mineralnego o grubości 4 mm,

b)

wycięcia krążka o średnicy 100 mm z płyty ze szkła mineralnego,

c)

cięcia polerowanej płyty ze szkła mineralnego o grubości 10 mm,

d)

cięcia bloku szkła mineralnego,

e)

cięcia płyty ze szkła organicznego o grubości 15 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe korzystanie
z katalogów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących cięcia szkła,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących rodzajów narzędzi do
cięcia szkła,

3)

dobrać narzędzia do cięcia szkła dla poszczególnych przykładów,

4)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komplet narzędzi do cięcia szkła,

−

katalogi narzędzi do cięcia szkła,

−

kartka A4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Wiercenie otworów w szkle

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wywiercić otwory wg wskazanego rysunku w płycie ze szkła mineralnego

i organicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe trasowanie materiału
i prawidłowy dobór wierteł.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących wiercenia otworów
w szkle optycznym,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących wierteł stosowanych do
szkła optycznego,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących trasowania otworów,

4)

dobrać przybory i narzędzia do trasowania,

5)

dobrać przyrządy pomiarowe,

6)

dobrać wiertła do wykonania otworów,

7)

odtarasować otwory na płytach szklanych wg rysunku,

8)

wykonać otwory w płycie ze szkła mineralnego,

9)

wykonać otwory w płcie ze szkła organicznego,

10)

sprawdzić wykonane otwory.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

przyrządy traserskie,

−

wiertła do wiercenia otworów w szkle mineralnym i organicznym,

−

rysunek do wykonania otworów,

−

przyrządy pomiarowe do wykonywania pomiarów liniowych.

Ćwiczenie 2

Dobierz narzędzia do wywiercenia otworów:

–

o średnicy 2 mm,

–

o średnicy 8 mm,

–

o średnicy 15 mm,

oraz do fazowania otworów o średnicy 10 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe korzystanie z katalogów
i średnice otworów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących wiercenia otworów
w szkle optycznym,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących wierteł stosowanych do
szkła optycznego,

3)

dobrać wiertła do wykonania wskazanych otworów,

4)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

przyrządy traserskie,

−

komplet wierteł do wiercenia otworów w szkle mineralnym i organicznym,

−

katalogi narzędzi do wiercenia otworów szkle optycznym,

−

kartka papieru formatu A4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4.

Frezowanie szkła

5.4.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzia i sposób mocowania do wskazanych na rysunkach elementów do

frezowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie rysunków
elementów optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących frezowania szkła,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących sposobów mocowania
elementów do operacji frezowania,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących rodzajów frezów,

4)

odczytać wskazane rysunki techniczne,

5)

dobrać sposoby mocowania wskazanych elementów do frezowania,

6)

dobrać frezy do wykonania frezowania,

7)

wypisać dobrane narzędzia i dobrane sposoby mocowania do operacji frezowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

katalogi frezów do szkła,

−

komplet frezów do szkła,

−

rysunki technologiczne elementów optycznych,

−

suwmiarka,

−

kartka papieru A4.

Ćwiczenie 2

Wyznacz kąt pod jakim należy ustawić frez garnkowy względem grzyba i czaszy do

frezowania jeśli D = 200 mm, R = 10 mm i r = 5 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe korzystanie ze wzorów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących frezowania szkła,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących sposobów mocowania
elementów do operacji frezowania,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych wzory do wyznaczania kąta pochylenia freza,

4)

wyznaczyć kąt w frezów względem grzyba,

5)

wyznaczyć kąt w frezów względem czaszy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tablice trygonometryczne,

−

kartka papieru A4.

Ćwiczenie 3

Wyfrezuj soczewkę dwuwypukłą wg otrzymanego rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie freza
zgodnie z instrukcją technologiczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących frezowania szkła,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących sposobów mocowania
elementów do operacji frezowania,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych wzory do wyznaczania kąta pochylenia freza,

4)

odczytać rysunek soczewki i instrukcję technologiczną wykonania operacji frezowania,

5)

dobrać uchwyt mocujący,

6)

dobrać frez do szkła,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe potrzebne do wykonania operacji frezowania soczewki,

8)

zamocować obrabiany materiał,

9)

ustawić frez wg instrukcji technologicznej,

10)

wykonać frezowanie pierwszej strony soczewki,

11)

sprawdzić promień wykonanej powierzchni soczewki,

12)

zamocować soczewkę do obróbki drugiej strony soczewki,

13)

ustawić frez do obróbki II strony soczewki wg instrukcji technologicznej,

14)

wykonać frezowanie II strony soczewki,

15)

sprawdzić promień wykonanej powierzchni,

16)

sprawdzić grubość wyfrezowanej soczewki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komplet frezów garnkowych do szkła,

−

frezarka do szkła,

−

instrukcja obsługi frezarki,

−

instrukcja technologiczna wykonania operacji frezowania soczewki,

−

uchwyty do mocowania soczewek do frezowania,

−

suwmiarka,

−

czujnik zegarowy i komplet płytek wzorcowych,

−

czasze mosiężne do sprawdzania promieni wykonywanych soczewek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.5. Docieranie

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj operację docierania soczewki wg załączonego rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność operacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących docierania,

2)

odczytać rysunek soczewki,

3)

dobrać narzędzia do docierania,

4)

dobrać uchwyt do mocowania elementów do obróbki,

5)

dobrać przyrządy kontrolne i pomiarowe,

6)

zapisać czynności występujące podczas operacji docierania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kartka papieru A4,

−

długopis,

−

katalogi pastylek diamentowych,

−

katalogi narzędzi docierających,

−

katalogi uchwytów naklejniczych,

−

rysunek konstrukcyjny soczewki.

Ćwiczenie 2

Dobierz narzędzia i sprawdziany do wykonania operacji docierania powierzchni płaskiej

(płytki płaskorównoległej) i soczewki płaskowypukłej wg załączonych rysunków
konstrukcyjnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie rysunków.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących docierania,

2)

odczytać rysunek soczewki i płytki płaskorównoległej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

3)

dobrać narzędzia do docierania,

4)

dobrać przyrządy kontrolne i pomiarowe,

5)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia

−

kartka papieru A4,

−

długopis,

−

katalogi pastylek diamentowych,

−

katalogi narzędzi docierających,

−

katalogi przyrządów pomiarowych,

−

rysunek konstrukcyjny soczewki i płytki płaskorównoległej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.6. Szlifowanie powierzchni

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zamocuj soczewki dwuwypukłe i płaskowklęsłe do uchwytu naklejniczego na grubą

warstwę smoły.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe rozmieszczenie
elementów na uchwycie naklejniczym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących obróbki wstępnej szkła,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji dotyczących mocowania elementów
optycznych do szlifowania,

3)

zapoznać się z dokumentacją technologiczną wykonania soczewki dodatniej i ujemnej,

4)

odczytać z dokumentacji technologicznej wykonania soczewek ilość sztuk obrabianych
jednocześnie,

5)

dobrać czasze i grzyby naklejnicze i układnicze wg dokumentacji technologicznej,

6)

przygotować smołę naklejniczą,

7)

przygotować stanowisko do mocowania soczewek,

8)

uformować „babki” na wskazanej na rysunku stronie soczewek,

9)

ułożyć soczewki dodatnie w czaszy układniczej,

10)

zamocować soczewki dodatnie do narzędzia naklejniczego wg rys 23,

11)

ułożyć soczewki ujemne na narzędziu układniczym (grzybie),

12)

zamocować soczewki ujemne do narzędzia naklejniczego wg rys 23,

13)

sprawdzić wykonane mocowanie soczewek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dokumentacja technologiczna mocowania soczewek do szlifowania,

−

narzędzia układnicze do mocowania soczewek dodatnich i ujemnych,

−

narzędzia naklejnicze do mocowania soczewek dodatnich i ujemnych,

−

smoła naklejnicza,

−

urządzenia grzejne do podgrzewania soczewek i narzędzi naklejniczych,

−

rękojeść do narzędzi układniczych i naklejniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ćwiczenie 2

Dobierz narzędzia, przyrządy pomiarowe, materiały i pomoce do wykonania szlifowania

zgrubnego i wykańczającego płytki płaskorównoległej wg rysunku konstrukcyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na odczytanie prawidłowe rysunku
płytki płaskorównoległej i prawidłowe korzystanie z katalogów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące szlifowania zgrubnego
i wykańczającego powierzchni płaskich,

2)

przeanalizować rysunek konstrukcyjny płytki płaskorównoległej,

3)

przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania płytki płaskorównoległej,

4)

dobrać narzędzia do wymienionych w poleceniu operacji wykonania płytki
płaskorównoległej,

5)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do wykonania w/w operacji,

6)

dobrać materiały i pomoce do operacji szlifowania zgrubnego i wykańczającego płytki
płaskorównoległej,

7)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

zestaw narzędzi szlifierskich do płaszczyzn,

–

zestaw narzędzi układniczych i naklejniczych do płaszczyzn,

–

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do szlifowania płaszczyzn,

–

zestaw materiałów i pomocy do szlifowania,

–

katalogi narzędzi szlifierskich,

–

katalogi materiałów do szlifowania,

–

dokumentacja technologiczna wykonania płytki płaskorównoległej.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź operację szlifowania zgrubnego soczewki płaskowypukłej wg rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe wykonywanie czynności
podczas operacji szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki zgrubnej
powierzchni optycznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji o narzędziach do szlifowania
zgrubnego,

3)

przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania soczewki płaskowypukłej,

4)

zorganizować stanowisko do wykonania szlifowania zgrubnego powierzchni płaskich
i sferycznych,

5)

dobrać narzędzia do mocowania soczewek,

6)

dobrać narzędzia do szlifowania otrzymanych soczewek,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do szlifowania zgrubnego soczewek,

8)

dobrać materiały i pomoce wg dokumentacji technologicznej,

9)

zamocować soczewki do obróbki pierwszej strony (płaskiej) zgodnie z dokumentacja
technologiczną,

10)

przeprowadzić szlifowanie zgrubne pierwszej strony zachowując parametry zgodnie
z dokumentacją technologiczną,

11)

rozblokować soczewki i umyć po obróbce,

12)

zamocować soczewki do szlifowania strony drugiej (wypukłej),

13)

przeprowadzić szlifowanie zgrubne drugiej strony zachowując parametry zgodnie
z dokumentacją technologiczną,

14)

rozblokować soczewki po obróbce i umyć,

15)

skontrolować wykonane soczewki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dokumentacja technologiczna wykonania soczewki płaskowypukłej,

−

zestaw narzędzi szlifierskich do płaszczyzn,

−

zestaw narzędzi szlifierskich do powierzchni sferycznych,

−

zestaw narzędzi układniczych i naklejniczych do płaszczyzn,

−

zestaw narzędzi układniczych i naklejniczych do powierzchni sferycznych,

−

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do szlifowania powierzchni płaskich
i sferycznych,

−

zestaw materiałów i pomocy do szlifowania,

−

katalogi narzędzi szlifierskich,

−

katalogi materiałów do szlifowania,

−

szlifierka do powierzchni płaskich i sferycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.7. Polerowanie powierzchni

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzia, przyrządy pomiarowe, materiały i pomoce do wykonania szlifowania

wykańczającego i polerowania płytki pryzmatu wg rysunku konstrukcyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór narzędzi
i przyrządów pomiarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać

w

materiałach

dydaktycznych

informacje

dotyczące

szlifowania

wykańczającego i polerowania powierzchni płaskich i pryzmatów,

2)

przeanalizować rysunek konstrukcyjny pryzmatu,

3)

przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania pryzmatu,

4)

dobrać narzędzia do wymienionych w poleceniu operacji wykonania pryzmatu,

5)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do wykonania w/w operacji,

6)

dobrać materiały i pomoce do operacji szlifowania wykańczającego i polerowania
pryzmatu,

7)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

zestaw narzędzi szlifierskich do płaszczyzn,

–

zestaw narzędzi polerskich do płaszczyzn,

–

zestaw narzędzi układniczych i naklejniczych do pryzmatów,

–

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do szlifowania wykańczającego
i polerowania pryzmatów,

–

zestaw materiałów i pomocy do szlifowania wykańczającego i polerowania pryzmatów,

–

katalogi narzędzi szlifierskich i polerskich,

–

katalogi materiałów do szlifowania wykańczającego i polerowania,

–

dokumentacja technologiczna wykonania pryzmatu.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź operację szlifowania wykańczające i polerowanie soczewki płaskowypukłej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe wykonywanie czynności
podczas szlifowania i polerowania oraz przestrzeganie przepisów bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki wykańczającej
powierzchni optycznych,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji o narzędziach do szlifowania
wykańczającego,

3)

przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania soczewki płaskowypukłej,

4)

zorganizować stanowisko do wykonania szlifowania wykańczającego i polerowania
powierzchni płaskich i sferycznych,

5)

dobrać narzędzia do mocowania soczewek,

6)

dobrać narzędzia do szlifowania otrzymanych soczewek,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do szlifowania wykańczającego i polerowania
soczewek,

8)

dobrać materiały i pomoce wg dokumentacji technologicznej,

9)

zamocować soczewki do obróbki pierwszej strony (płaskiej) zgodnie z dokumentacja
technologiczną,

10)

przeprowadzić szlifowanie wykańczające pierwszej strony zachowując parametry zgodnie
z dokumentacją technologiczną,

11)

przeprowadzić

polerowanie

pierwszej

strony

zachowując

parametry

zgodnie

z dokumentacją technologiczną,

12)

rozblokować soczewki i umyć po obróbce,

13)

zamocować soczewki do szlifowania strony drugiej (wypukłej),

14)

przeprowadzić szlifowanie wykańczające drugiej strony zachowując parametry zgodnie
z dokumentacją technologiczną,

15)

przeprowadzić

polerowanie

drugiej

strony

zachowując

parametry

zgodnie

z dokumentacją technologiczną,

16)

rozblokować soczewki po obróbce i umyć,

17)

skontrolować wykonane soczewki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dokumentacja technologiczna wykonania soczewki płaskowypukłej,

−

zestaw narzędzi szlifierskich do płaszczyzn,

−

zestaw narzędzi polerskich do płaszczyzn,

−

zestaw narzędzi szlifierskich do powierzchni sferycznych,

−

zestaw narzędzi polerskich do powierzchni sferycznych,

−

zestaw narzędzi układniczych i naklejniczych do płaszczyzn,

−

zestaw narzędzi układniczych i naklejniczych do powierzchni sferycznych,

−

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do szlifowania wykańczającego
powierzchni płaskich i sferycznych,

−

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do polerowania powierzchni płaskich
i sferycznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

−

zestaw materiałów i pomocy do szlifowania,

−

katalogi narzędzi szlifierskich i polerskich,

−

katalogi materiałów do szlifowania i polerowania,

−

szlifierko-polerka do powierzchni płaskich i sferycznych.

Ćwiczenie 3

Zamocuj płytki płaskorównoległe do obróbki wykańczającej na kontakt optyczny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe wykonywanie czynności
podczas mocowania płytek oraz przestrzeganie przepisów bhp.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące mocowania powierzchni
optycznych do obróbki,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji o narzędziach naklejniczych
i układniczych do szlifowania wykańczającego i polerowania,

3)

przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania płytki płaskorównoległej,

4)

zorganizować stanowisko do wykonania mocowania na kontakt optyczny powierzchni
płaskich,

5)

dobrać narzędzia do mocowania płytek,

6)

dobrać materiały do mocowania płytek,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do wykonania mocowania na kontakt optyczny,

8)

dobrać materiały i pomoce wg dokumentacji technologicznej,

9)

umyć płyty kontaktowe i elementy do mocowania,

10)

zamocować płytki do obróbki pierwszej strony na kontakt optyczny zgodnie
z dokumentacja technologiczną,

11)

skontrolować wykonane mocowanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dokumentacja technologiczna wykonania płytki płaskorównoległej,

−

zestaw płyt i kostek kontaktowych do mocowania płaszczyzn na kontakt optyczny,

−

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do mocowania za pomocą adhezji,

−

zestaw materiałów do mocowania płytek,

−

stanowisko do mocowania na kontakt optyczny,

−

zestaw płytek do mocowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5.8.

Centrowanie soczewek

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzia, przyrządy pomiarowe i kontrolne, uchwyty mocujące oraz materiały

pomocnicze do centrowania soczewki zgodnie z podanym rysunkiem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór smoły
centrowniczej i kolimatora do ustawienia soczewki do obróbki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące centryczności soczewek,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące centrowania soczewek,

3)

przeanalizować rysunek konstrukcyjny soczewki,

4)

przeanalizować dokumentację technologiczną centrowania soczewki,

5)

dobrać narzędzia do operacji centrowania soczewki,

6)

dobrać uchwyty mocujące do operacji centrowania soczewki,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do wykonania w/w operacji,

8)

dobrać materiały i pomoce do operacji centrowania soczewek,

9)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

zestaw narzędzi do centrowania soczewek,

–

zestaw uchwytów mocujących soczewki do centrowania,

–

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do centrowania soczewek,

–

zestaw materiałów i pomocy do centrowania soczewek,

–

dokumentacja technologiczna wykonania pryzmatu.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź operację centrowania soczewki wg rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe wykonywanie czynności
podczas centrowania oraz przestrzeganie przepisów bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące centryczności soczewek,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacji centrowania soczewek,

3)

przeanalizować dokumentację technologiczną centrowania soczewki,

4)

zorganizować stanowisko do centrowania soczewek,

5)

dobrać sposób do mocowania soczeweki,

6)

dobrać narzędzia do centrowania soczewek,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe i kontrolne do wykonania zadanej operacji,

8)

dobrać materiały i pomoce wg dokumentacji technologicznej,

9)

zamocować soczewki do centrowania,

10)

przeprowadzić operację centrowania wskazanych soczewek,

11)

odkleić soczewkę i umyć po obróbce,

12)

skontrolować wykonane soczewki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dokumentacja technologiczna wykonania soczewki,

−

zestaw narzędzi centrowniczych,

−

zestaw uchwytów mocujących soczewki do centrowania,

−

zestaw przyrządów pomiarowych i kontrolnych do wykonania centrowania soczewek,

−

zestaw materiałów i pomocy do centrowania,

−

centrówka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

5.9.

Procesy technologiczne elementów optycznych

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj proces technologiczny wykonania soczewki z bloku szkła wg załączonego

rysunku konstrukcyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie informacji
z rysunku soczewki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące podstawowych etapów
obróbki mechanicznej elementów optycznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące mocowanie elementów
sferycznych,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, obrabiarek,
materiałów pomocniczych potrzebnych do wykonania soczewki,

4)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów pomiarowych
i kontrolnych do wykonania soczewki,

5)

wyszczególnić w punktach kolejność wykonywanych operacji i czynności podczas
wykonywania soczewki wg załączonego rysunku konstrukcyjnego,

6)

zapisać proces technologiczny wykonania w/w soczewki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

katalogi narzędzi do obróbki szkła optycznego,

−

katalogi uchwytów do mocowania elementów optycznych podczas obróbki,

−

katalogi przyrządów pomiarowych i kontrolnych stosowanych podczas obróbki
elementów optycznych,

−

wzorcowe procesy technologiczne wykonania elementów optycznych,

−

karty technologiczne do wypełnienia przez uczniów.

Ćwiczenie 2

Opracuj proces technologiczny wykonania soczewki z prasówki wg załączonego rysunku

konstrukcyjnego w ćwiczeniu nr 1.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność planowanych
czynności w procesie technologicznym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące podstawowych etapów
obróbki mechanicznej elementów optycznych,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące mocowanie elementów
sferycznych,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, obrabiarek,
materiałów pomocniczych potrzebnych do wykonania soczewki,

4)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów pomiarowych
i kontrolnych do wykonania soczewki,

5)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące półfabrykatów do
wykonania elementów optycznych,

6)

wyszczególnić w punktach kolejność wykonywanych operacji i czynności podczas
wykonywania soczewki wg załączonego rysunku konstrukcyjnego,

7)

zapisać proces technologiczny wykonania w/w soczewki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

katalogi narzędzi do obróbki szkła optycznego,

−

katalogi uchwytów do mocowania elementów optycznych podczas obróbki,

−

katalogi przyrządów pomiarowych i kontrolnych stosowanych podczas obróbki
elementów optycznych,

−

wzorcowe procesy technologiczne wykonania elementów optycznych,

−

karty technologiczne do wypełnienia przez uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie elementów
optycznych”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 22, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 20, 21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. a, 5. a, 6. d, 7. a, 8. b, 9. c, 10. b, 11. d,
12. c, 13. a , 14. c, 15. c, 16. c, 17. c, 18. b, 19. d, 20. b, 21. c, 22. a, 23. a, 24. a,
25. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować materiałów optycznych

A

P

c

2

Rozpoznać symbole materiałów optycznych

B

P

b

3

Rozpoznać symbole materiałów optycznych

B

P

d

4

Dobrać narzędzia do cięcia

C

P

a

5

Dobrać narzędzia do cięcia

C

P

a

6

Dobrać narzędzia do cięcia

C

P

d

7

Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

a

8

Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

b

9

Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

10 Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

b

11 Zidentyfikować wzór

B

P

d

12 Dobrać narzędzia do docierania

C

P

c

13 Scharakteryzować szlifierko polerki

A

P

a

14 Scharakteryzować proszki szlifierskie

A

P

c

15 Scharakteryzować smoły naklejnicze

A

P

c

16 Scharakteryzować woski do obróbki szkła

A

P

c

17 Scharakteryzować mocowania elementów

optycznych do obróbki

A

P

c

18 Dobrać proszki polerskie do obróbki

C

P

b

19 Scharakteryzować sposobów mocowania

elementów optycznych do obróbki

A

P

d

20 Rozróżniać przyrządów kontrolnych

C

PP

b

21 Dobrać przyrządy kontrolnych

C

PP

c

22 Określić odchyłki

B

P

a

23 Określić parametry kontroli

B

P

a

24 Określić parametry materiałów optycznych

B

P

a

25 Dobrać materiały do mocowania

C

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Szkło optyczne jest to
a)

stop.

b)

ciało monokrystaliczne.

c)

przechłodzona ciecz.

d)

minerał.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

2.

CR 39 jest symbolem
a)

szkła optycznego mineralnego.

b)

szkła optycznego organicznego.

c)

szkła monochromatycznego.

d)

szkła lustrzanego.

3.

Symbolem F oznakowany jest materiał
a)

kryształ.

b)

stal.

c)

kron.

d)

flint.

4.

Nóż diamentowy używamy do cięcia
a)

płyt szklanych polerowanych.

b)

płyt szklanych matowych.

c)

płyt z tworzyw sztucznych.

d)

bloku szkła.

5.

Rolka tnąca służy do cięcia
a)

płyt szklanych polerowanych.

b)

płyt szklanych matowych.

c)

płyt z tworzyw sztucznych.

d)

bloku szkła.

6.

Piły diamentowe przeznaczone są do cięcia
a)

płyt szklanych polerowanych.

b)

płyt szklanych matowych.

c)

płyt z tworzyw sztucznych.

d)

bloku szkła.

7.

Do wiercenia otworów o małych średnicach w szkle optycznym używa się
a)

wiertła piórkowego.

b)

fraza garnkowego.

c)

wiertła widiowego.

d)

wiertła tytanowego.

8.

Wiertło diamentowe stosuje się do wiercenia otworów w
a)

szkle organicznym.

b)

szkle mineralnym.

c)

stali.

d)

drewnie.

9.

Frez walcowy używany jest do
a)

wiercenia otworów o małych średnicach.

b)

wiercenia otworów o dużych średnicach.

c)

frezowania powierzchni płaskich.

d)

frezowania powierzchni sferycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

10.

Frez garnkowy o małej średnicy używany jest do
a)

wiercenia otworów o małych średnicach.

b)

wiercenia otworów o dużych średnicach.

c)

frezowania powierzchni płaskich.

d)

frezowania powierzchni sferycznych.

11.

Podany wzór służy do wyznaczania kąta ustawienia freza przy frezowaniu

(

)

r

R

D

w

+

=

2

sin

a)

powierzchni płaskich.

b)

wklęsłych.

c)

wypukłych.

d)

sferycznych.

12.

Do docierania szkła optycznego używamy
a)

proszku korundowego.

b)

proszku elektrokorundowego.

c)

pastylek diamentowych.

d)

pastylek krystalicznych.

13.

Szlifierko-polerka służy do
a)

polerowania szkła optycznego.

b)

szlifowania metali.

c)

polerowania metali.

d)

szlifowania otworów.

14.

Proszku karborundowego używamy do szlifowania
a)

metalu.

b)

kamieni szlachetnych.

c)

szkła.

d)

diamentu.

15.

Smoła naklejnicza używana jest do
a)

polerowania szkła organicznego.

b)

polerowania szkła mineralnego.

c)

mocowania elementów optycznych do obróbki.

d)

mocowania narzędzi.

16.

Wosk pszczeli używany jest do
a)

polerowania szkła organicznego.

b)

polerowania szkła mineralnego.

c)

mocowania do obróbki elementów optycznych płaskich.

d)

mocowania do obróbki elementów optycznych sferycznych.

17.

Kontakt optyczny do mocowania elementów optycznych wykorzystuje zjawisko
a)

absorpcji.

b)

dyfrakcji.

c)

adhezji.

d)

interferencji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

18.

Tlenek ceru używany jest do
a)

frezowania szkła.

b)

polerowania szkła.

c)

docierania szkła.

d)

szlifowania szkła.

19.

Szklane sprawdziany interferencyjne używamy do sprawdzania powierzchni
a)

szlifowanych.

b)

frezowanych.

c)

przecinanych.

d)

polerowanych.

20.

Elementy przedstawione na rysunku używamy do sprawdzania powierzchni sferycznych
podczas

a)

polerowania.

b)

szlifowania zgrubnego.

c)

docierania.

d)

cięcia.

21.

Do centrowania soczewek używamy
a)

mikroskopu.

b)

lunetki dioptryjnej.

c)

kolimatora.

d)

lupy.

22.

Symbol ∆N na rysunkach elementów optycznych oznacza odchyłkę od
a)

powierzchni.

b)

promienia.

c)

grubości.

d)

strzałki ugięcia.

23.

Określenie P - V oznacza
a)

czystość powierzchni.

b)

gładkość powierzchni.

c)

chropowatość powierzchni.

d)

równoległość powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

24.

Parametr który oznacza jakość materiału optycznego to
a)

smużystość.

b)

nierównoległość.

c)

prostopadłość.

d)

klinowatość.

25.

Gipsu używamy do mocowania do obróbki
a)

soczewek.

b)

pryzmatów.

c)

płytek.

d)

zwierciadeł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie elementów optycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

25

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie elementów
optycznych”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 22, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 20, 21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. a, 5. a, 6. d, 7. a, 8. a, 9. c, 10. b, 11. d,
12. c, 13. a, 14. a, 15. c, 16. c, 17. b, 18. b, 19. d, 20. b, 21. c, 22. b, 23. a, 24. a,
25. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować materiałów optycznych

A

P

c

2

Rozpoznać symbole materiałów optycznych

B

P

b

3

Rozpoznać symbole materiałów optycznych

B

P

c

4

Dobrać narzędzia do cięcia

C

P

a

5

Dobrać narzędzia do cięcia

C

P

a

6

Dobrać narzędzia do cięcia

C

P

d

7

Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

a

8

Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

a

9

Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

c

10 Dobrać narzędzia do wiercenia

C

P

b

11 Zidentyfikować wzór

B

P

d

12 Dobrać narzędzia do docierania

C

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

13 Scharakteryzować szlifierko-polerki

A

P

a

14 Scharakteryzować proszki szlifierskie

A

P

a

15 Scharakteryzować smoły naklejnicze

A

P

c

16 Scharakteryzować woski do obróbki szkła

A

P

c

17 Scharakteryzować mocowania elementów

optycznych do obróbki

A

P

b

18 Dobrać proszki polerskie do obróbki

C

P

b

19 Scharakteryzować sposobów mocowania

elementów optycznych do obróbki

A

P

d

20 Rozróżnić przyrządów kontrolnych

C

PP

b

21 Dobrać przyrządy kontrolnych

C

PP

c

22 Określić odchyłki

B

P

b

23 Określić parametry kontroli

B

P

a

24 Określić parametry materiałów optycznych

B

P

a

25 Dobrać materiały do mocowania

C

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Szkłem optycznym jest

a)

stop.

b)

ciało monokrystaliczne.

c)

przechłodzona ciecz.

d)

minerał.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

2.

CR 39 jest to symbol

a)

szkła optycznego mineralnego.

b)

szkła optycznego organicznego.

c)

szkła monochromatycznego.

d)

szkła lustrzanego.

3.

Materiał, który ma symbol K to

a)

kryształ.

b)

stal.

c)

kron.

d)

flint.

4.

Noża diamentowego używamy do cięcia

a)

płyt szklanych polerowanych.

b)

płyt szklanych matowych.

c)

płyt z tworzyw sztucznych.

d)

bloku szkła.

5.

Noża rolkowego używamy do

a)

płyt szklanych polerowanych.

b)

płyt szklanych matowych.

c)

płyt z tworzyw sztucznych.

d)

bloku szkła.

6.

Pił diamentowych używamy do

a)

płyt szklanych polerowanych.

b)

płyt szklanych matowych.

c)

płyt z tworzyw sztucznych.

d)

bloku szkła.

7.

Do wiercenia otworów o małych średnicach w szkle optycznym używamy

a)

wiertła piórkowego.

b)

fraza garnkowego.

c)

wiertła widiowego.

d)

wiertła tytanowego.

8.

Wiertło stalowe używane jest do wiercenia otworów w

a)

szkle organicznym.

b)

szkle mineralnym.

c)

stali.

d)

drewnie.

9.

Frez walcowy używany jest do

a)

wiercenia otworów o małych średnicach.

b)

wiercenia otworów o dużych średnicach.

c)

frezowania powierzchni płaskich.

d)

frezowania powierzchni sferycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

10.

Frez garnkowy o małej średnicy używany jest do

a)

wiercenia otworów o małych średnicach.

b)

wiercenia otworów o dużych średnicach.

c)

frezowania powierzchni płaskich.

d)

frezowania powierzchni sferycznych.

11.

Wzór

(

)

r

R

D

w

+

=

2

sin

służy do wyznaczania kąta ustawienia freza przy frezowaniu

a)

powierzchni płaskich.

b)

wklęsłych.

c)

wypukłych.

d)

sferycznych.

12.

Do docierania szkła optycznego używamy

a)

proszku korundowego.

b)

proszku elektrokorundowego.

c)

pastylek diamentowych.

d)

pastylek krystalicznych.

13.

Szlifierko-polerka służy do

a)

szlifowania zgrubnego szkła optycznego.

b)

szlifowania metali.

c)

polerowania metali.

d)

szlifowania otworów.

14.

Proszku karborundowego używamy do

a)

szlifowania.

b)

frezowania.

c)

polerowania.

d)

docierania.

15.

Smoła centrownicza używana jest do

a)

polerowania szkła organicznego.

b)

polerowania szkła mineralnego.

c)

mocowania soczewek do centrowania.

d)

mocowania narzędzi.

16.

Wosk pszczeli używany jest do

a)

polerowania szkła organicznego.

b)

polerowania szkła mineralnego.

c)

mocowania do obróbki pryzmatów.

d)

mocowania do obróbki elementów optycznych sferycznych.

17.

Kontakt optyczny używamy do mocowania elementów optycznych

a)

mało dokładnych.

b)

bardzo dokładnych.

c)

różnych.

d)

ś

rednio dokładnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

18.

Cerox używany jest do

a)

frezowania szkła.

b)

polerowania szkła.

c)

docierania szkła.

d)

szlifowania szkła.

19.

Szklane sprawdziany interferencyjne używamy do sprawdzania powierzchni

a)

szlifowanych.

b)

frezowanych.

c)

przecinanych.

d)

docieranych.

20.

Elementy przedstawione na rysunku używamy do sprawdzania powierzchni sferycznych
podczas

a)

polerowania.

b)

szlifowania zgrubnego.

c)

docierania.

d)

cięcia.

21.

Do centrowania soczewek używamy

a)

mikroskopu.

b)

lunetki dioptryjnej.

c)

centrówki.

d)

lupy.

22.

Symbol N na rysunkach elementów optycznych oznacza odchyłkę od

a)

powierzchni.

b)

promienia.

c)

grubości.

d)

strzałki ugięcia.

23.

Określenie S oznacza

a)

smużystość powierzchni.

b)

gładkość powierzchni.

c)

chropowatość powierzchni.

d)

równoległość powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

24.

Parametr który oznacza jakość materiałów optycznych to

a)

pęcherzowatość.

b)

nierównoległość.

c)

prostopadłość.

d)

klinowatość.

25.

Gipsu używamy do mocowania do obróbki

a)

soczewek.

b)

różnych elementów jednocześnie.

c)

płytek.

d)

zwierciadeł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie elementów optycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

25

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

7. LITERATURA

1.

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1996

2.

Chalecki J.: Przyrządy optyczne. WNT, Warszawa 1979

3.

Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo Przemysłu
Lekkiego i Spożywczego, Warszawa 1966

4.

Jóźwicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

5.

Krawcow J. A., Orłow J. I.: Optyka geometryczna ośrodków jednorodnych. WNT,
Warszawa 1993

6.

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk mechanik (731103).
MPiPS, Warszawa 2006

7.

Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982

8.

Meyer – Arendt J. R.: Wstęp do optyki. PWN, Warszawa 1977

9.

Nowak J., Zając M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Wrocławskiej, Wrocław 1998

10.

Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982

11.

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997

12.

Szymański J.: Budowa i montaż aparatury optycznej. WSiP, Warszawa 1978

13.

Tryliński W. (red.): Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych. WNT, Warszawa
1996