powiększają
obraz

Obserwacje i eksperymenty biologiczne II

1. Budowa mikroskopu optycznego:

a) elementy optyczne (układ optyczny):



okular (do patrzenia),



obiektyw,



kondensor – wzmacnia światło,



lusterko płasko-wklęsłe lub inne źródło światła.

b) układ mechaniczny:



statyw z podstawą,



stolik,



tubus,



rewolwer,



przesłona (blenda),



śruba makrometryczna (do poruszania tubusem),



śruba mikrometryczna (nastawianie ostrości).

2. Powiększenie obrazu obliczamy, mnożąc powiększenie okularu przez powiększenie

obiektywu. Najlepsze mikroskopy optyczne powiększają 1200x, a ich rozdzielczość to
100-200 nm.

3. Wyróżniamy preparaty mikroskopowe:



trwałe,



świeże (z kroplą wody).

4. Obraz oglądany w mikroskopie jest powiększony, odwrócony i pozorny.

5. Mikroskopy elektronowe – rozdzielczość 0,2 nm, źródłem promieniowania jest

rozgrzane do wysokiej temperatury włókno wolframowe wysyłające wiązkę
elektronów.
a) elektronowy mikroskop transmisyjny (TEM):



wiązka elektronów przechodzi przez cieniutki skrawek preparatu, zostaje przez
niego pochłonięta, załamana, ugięta i odbita;



obraz powstaje na błonie fotograficznej lub ekranie monitora; obraz jest
dwuwymiarowy.

b) skaningowy mikroskop elektronowy (SEM):



wiązka elektronów zostaje skupiona na powierzchni preparatu;



uwolnione przez przesuwającą się w obszarze skanowania wiązkę wtórne
elektrony trafiają do wykrywacza mierzącego ich ilość;



obraz jest trójwymiarowy, o dużej głębi ostrości.

6. Mikroskop fluorescencyjny

Jest to mikroskop świetlny (optyczny). Umieszcza się fluorescencyjną próbkę
(naturalną, jak np. chlorofil, lub z fluorofortami, czyli substancjami chemicznymi,
które fluoryzują po zbudzeniu światłem). Większość takich mikroskopów to epi-
fluorescencyjne (wzbudza się próbkę falą świetlną).