3 czerwca 2013, 12:25

Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 13346 razy

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

Garnki, plastry miodu, butterfly, beauty dish...
Wchodzący w świat studyjnego oświetlenia
błyskowego bywają oszołomieni bogactwem
akcesoriów służących do jego kształtowania.
Dziesiątki lat rozwoju fotografii, kina i teatru
doprowadziły do powstania tak szerokiej oferty
modyfikatorów światła błyskowego i ciągłego, że
niekiedy trudno się w niej rozeznać. Tymczasem
jeżeli fotografowi zależy na tym, aby ze sprzętu
tego zrobić właściwy użytek, musi on wiedzieć, co
tak naprawdę robią przyrządy, których pragnie
używać. Z myślą o tych, którzy pragną się tego
dowiedzieć, przygotowaliśmy ten poradnik.

Strona 1

Nie wystarczy niestety wiedzieć, że "trzeba mieć beauty-disha, jeśli chce się robić odlotowe portrety",
ani że "najlepszy softboks to oktagonalny o średnicy co najmniej 180 cm". Postępowanie w ten sposób
przypomina pilotowanie UFO z listą przycisków i przełączników, które wolno naciskać i te, których nie
należy dotykać – koniec końców do celu się doleci (albo i nie), ale bez świadomości, jak się tego
dokonało. Tymczasem fotograf powinien mieć choć szczątkowe pojęcie na temat tego, jakie zadanie do
spełnienia ma końcówka, którą właśnie nałożył na lampę. Z tym zaś paradoksalnie jest źle, a nawet
bardzo źle. Obserwuję to zresztą regularnie u uczestników rozmaitych warsztatów, w których organizacji
mam przyjemność uczestniczyć.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

1 z 18

2015-08-15 21:41

Studio fotograficzne dla laika może wydawać się czymś z pogranicza scenografii filmu SF i pracowni alchemicznej – tyle

sprzętu, a każdy przyrząd wygląda co najmniej dziwnie. A jednak te wszystkie czasze, nakładki i instrumenty mają swoje

konkretne zastosowanie. Bez podstawowej wiedzy na ten temat trudno mówić o świadomym fotografowaniu przy

świetle sztucznym. (Fot. Thor)

Istnieje wiele klasyfikacji modyfikatorów oświetlenia studyjnego (źródła światła rozproszonego vs
światło kierunkowe itp.), a samych akcesoriów jest nieprzebrana ilość. Logiczne więc, że tak rozległy

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

2 z 18

2015-08-15 21:41

temat nadaje się nie na krótki artykuł, lecz raczej na książkę. Dlatego też tym razem zdecydowałem się
zrezygnować z pełnej analizy tematu, ponieważ ktoś i tak skrytykowałby mnie za brak tego, czy owego
przyrządu. I miałby rację. Zamiast tego przedstawiam krótki przegląd najpopularniejszych akcesoriów
oświetleniowych wraz z przykładami ich zastosowania. Mam nadzieję, że pomoże Wam to podczas
realizacji własnych projektów dobrać środki właściwe do celu, jaki chcecie osiągnąć.

[kn_advert]

Dyfuzor / blenda

Bez dwóch zdań jest to podstawowe akcesorium oświetleniowe każdego fotografa, które w dodatku
może pełnić wiele różnych zastosowań. Nazwa jest przy tym mocno umowna, ponieważ chodzi po
prostu o

dużą powierzchnię

służącą do odbijania światła padającego z jednoczesną zmianą jego

charakterystyki (ekran) lub rozpraszającego światło przechodzące (dyfuzor). Przy czym wcale nie musi
być to nawet odbijanie – przykładowo czarny ekran ma za zadanie pochłaniać światło, dzięki czemu z
danej strony na modela nie będzie padać blask odbity (techniki tej używa się wówczas, gdy zależy
nam, aby jedna strona fotografowanej osoby lub przedmiotu tonęła w zupełnych ciemnościach).
Dyfuzorem zresztą nie musi być nawet powierzchnia płaska - często rolę tę pełnią rozmaite nakładki,
naciągane np. na palnik lampy błyskowej.

Czy w studiu, czy w plenerze dyfuzory i blendy to najniezbędniejsze akcesoria oświetleniowe. Niestety korzystanie z nich

często wymaga pomocy asystenta. (Fot. Brocken Inaglory / Wikimedia Commons)

Zarówno fotoamatorzy, jak i profesjonalni, bardziej doświadczeni fotografowie używają jako dyfuzorów i
ekranów odbijających tak naprawdę wszystkiego, co mają pod ręką – od arkuszy styropianu lub
papieru, przez prześcieradła rozciągnięte na zbitych z listew ramach i kalkę techniczną, aż po ściany
budynków i firanki na oknach. Przy czym ci pierwsi robią to zazwyczaj z powodu braków finansowych,
natomiast ci drudzy dlatego, że różne materiały mają różną fakturę i w związku z tym każdy kształtuje

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

3 z 18

2015-08-15 21:41

światło przepuszczone lub odbite w nieco odmienny sposób.

Klasyczna blenda

jest to natomiast przyrząd, którego krawędzie wykonane są ze sprężystego materiału

(często metalu), dzięki któremu można go zwinąć do postaci krążka i wsadzić w pokrowiec, a wyjęty z
niego rozkłada się błyskawicznie sam. Blenda może mieć kształt prostokątny lub okrągły, może być
mała lub duża i może mieć znacznie więcej, niż jeden rodzaj powierzchni (normą są blendy w rodzaju
5-in-1 dostarczane wraz z naciąganą "skórką" o czterech powierzchniach – srebrną, złotą, czarną i białą
– podczas gdy sama blenda właściwe wykonana jest z materiału mlecznego, pełniącego rolę dyfuzora).

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

4 z 18

2015-08-15 21:41

Nie trzeba zakładać sobie blendy na głowę, żeby zrobić z niej właściwy użytek – ale i takie pomysły lęgną się w głowach

fotografów. Przyglądając się temu zdjęciu zwróćcie uwagę na to, w jaki sposób powierzchnia blendy odbija światło

padające z lewej strony. (Fot. Kyrre Gjerstad)

Podsumowując ten rozdział – dyfuzor/blenda to absolutny fotograficzny mus. Niezależnie od tego, czy
fotografujesz z oświetleniem studyjnym, czy nie, albo też czy często robisz zdjęcia portretowe, prędzej

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

5 z 18

2015-08-15 21:41

czy później spotka Cię sytuacja, w której będziesz czegoś takiego potrzebował. Blenda jest przy tym
bardzo uniwersalna: można ją postawić, dać komuś do podtrzymania, położyć przed modelem, powiesić
przed lampą błyskową... możliwości mamy dość sporo.

Softbox

Co otrzymamy, jeśli połączymy gładki dyfuzor (lub dwa – wewnętrzny i zewnętrzny) z czarnym
namiotem mającym na celu uniemożliwienie uciekania światła na boki? Jeżeli dodatkowo wnętrze
owego namiotu wyłożymy srebrnym materiałem mającym na celu odbicie maksymalnej ilości światła w
kierunku powierzchni dyfuzora, a całość zaopatrzymy w urządzenie pozwalające szybko i
bezproblemowo założyć taki zestaw na końcówkę lampy błyskowej lub ciągłej, to otrzymamy softbox –
bodaj najpopularniejszy obecnie studyjny modyfikator światła pozwalający

skutecznie zmiękczyć

wiązkę

flesza lub innego źródła światła.

Softbox cieszy się opinią bardzo niezbędnego elementu wyposażenia fotografa – do tego stopnia, że niektórzy próbują

wykonać go sobie sami. Najczęściej nie wiedzą oni jednak o pewnym podstawowym warunku ku temu, aby uzyskany w

ten sposób rozpraszacz mógł nosić miano softboksu: odpowiednim rozmiarze. (Fot. Anssi Koskinen)

Charakterystyka światła emitowanego przez softbox jest łatwa do opisania. Przy właściwym doborze
mocy lampy w stosunku do rozmiarów softboksu (większy wymaga mocniejszej lampy – to chyba
jasne) każdy wycinek ekranu świeci takim samym światłem: silnie rozproszonym o emisji półkolistej z
natężeniem w przybliżeniu identycznym we wszystkich kierunkach. Sprawia to, że już nie lampa, lecz
sama powierzchnia softboksu staje się źródłem światła o dużym stopniu rozproszenia. Prawdziwy
softbox ma jeszcze szereg innych cech – jest składany, stosunkowo łatwy w transporcie i można go
bardzo szybko rozłożyć.

Trzy typowe rodzaje softboksów to kwadratowy, prostokątny (bardzo wydłużony nosi często nazwę
stripa lub softboksa kolumnowego) oraz oktagonalny (ośmiokątne). Występują w bardzo wielu
rozmiarach – od naprawdę miniaturowych, które da się nałożyć na palnik lampy błyskowej aparatu (nie
zasługują one tak do końca na miano softboksu, o czym za chwilę), aż po konstrukcje o
długości/średnicy 1,5-2 metrów. Scena oświetlona odpowiednio dużym softboksem odznacza się
zmniejszonym w stosunku do pierwotnego kontrastem, brakiem odblasków i znacznie osłabionymi
cieniami. Jest ona po prostu oświetlona znacznie bardziej równomiernie, niż byłaby w przypadku
bezpośrednio padającego światła lampy.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

6 z 18

2015-08-15 21:41

Bezmyślne użycie softboksu prowadzi do powstania zdjęć ładnych, lecz dość banalnych. Dalecy jesteśmy jednak od

twierdzenia tego, co niektórzy fotografowie – że z pomocą tego przyrządu nie da się fotografować kreatywnie. Softbox

to narzędzie i można z niego korzystać właściwie lub nie. O wszystkim decydują wiedza i pomysłowość. W tym wypadku

fotograf oświetliła scenę przy użyciu dużego softboksu tylko z jednej strony, drugą zupełnie wyciemniając. Efekt jak

widać bardzo dobry. (Fot. Ashley Campbell)

Wokół softbokstów narosło przez lata niestety wiele mitów i nieporozumień, na skutek których z jednej
strony jest to przyrząd demonizowany (niektórzy nazywają go wręcz "światłem głupców"), a z drugiej
nadużywany. Przede wszystkim nie każdy rozpraszacz w kształcie softboksu w ogóle powinno się
określać tym mianem. Chodzi o rozmiar. Prawdziwy softbox ma wymiary bardzo duże w porównaniu z
oświetlanym obiektem – od 1,5 do 2 razy większe od tego, co fotografujemy. Przykładowo do
fotografowania biżuterii oktagonalny softboks wiszący nad stołem bezcieniowym w studiu może mieć
średnicę przekraczającą półtora metra i wcale nie będzie to przesadą. Mały "softbox" (cudzysłów użyty
celowo) nakładany na lampę błyskową nie jest niczym więcej, niż tylko nieco większą nasadką
rozpraszającą.

Po drugie zaś softbox jest narzędziem bardzo wygodnym w użyciu i "odpornym" na błędy popełnione
podczas ustawiania światła przez fotografa, ale też dającym mocno powtarzalne rezultaty. Innymi słowy
jeśli zależy nam na uzyskaniu neutralnego oświetlenia sceny, to jest to dobre rozwiązania, lecz do
bardziej kreatywnej pracy powinniśmy poszukać sobie czegoś innego. Pewną poprawę charakterystyki
światła emitowanego przez softbox może przynieść nałożenie na niego nasadki typu plaster miodu
(więcej na ten temat na następnej stronie), ale nie zawsze to wystarczy.

Strona 2

Softboksy mają wiele zalet i równie wiele wad. Na szczęście nie są one jedynymi

narzędziami

modelującymi światło

. Tak naprawdę ciekawie zaczyna być dopiero wtedy, gdy spróbujemy czegoś

innego. Najpierw jednak warto napisać jeszcze kilka słów na temat rozwiązania zastępującego softboksy
i dyfuzory w sam raz dla tych, którzy cenią sobie mobilność.

[kn_advert]

Parasolki rozpraszające

Każdy, kto pamięta czasy szkoły podstawowej zapewne jest w stanie przywołać z pamięci choć jedną
wizytę fotografa wykonującego zdjęcia grupowe i indywidualne uczniów. Najczęściej w skład żelaznego
wyposażenia oświetleniowego takiego człowieka wchodzą kompaktowe lampy błyskowe z parasolkami.
Czym one są? To po prostu nakładki na lampę o stosunkowo dużych rozmiarach, a przy tym znacznie
łatwiejsze w transporcie i użyciu, niż softboksy. Mogą być też znacznie bardziej uniwersalne.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

7 z 18

2015-08-15 21:41

W fotografii parasolka nie ma za zadanie osłaniania lampy przed deszczem (a jeśli nawet, to jest to rola uboczna), lecz

zmiękczanie i odbijanie emitowanego przez nią światła. (Fot. Jixar)

Klasyczna parasolka ma właściwości identyczne do dyfuzora – montuje się ją przy użyciu specjalnego
mocowania do stojącej na statywie oświetleniowym lampy błyskowej tak, że flesz świeci przez jej
czaszę. Wówczas czasza ta sama staje się źródłem światła o półsferycznym kształcie. Proste, prawda?
Wyemitowany błysk oświetla scenę miękkim światłem, podobnym do tego, jaki zapewnia papierowy
chiński lampion z mocną żarówką w środku.

Oprócz tego parasolka może być też

ekranem odbijającym

– dzieje się tak wówczas, gdy ma ona

wewnętrzną część wyłożoną srebrzystym, metalicznym materiałem (zazwyczaj zdejmowalnym).
Wówczas fotograf postępuje inaczej – odwraca lampę wraz z parasolką w kierunku przeciwnym do
fotografowanej sceny. Wówczas światło odbite od wewnętrznej części parasolki stanowiącej w takim
wypadku coś w rodzaju matowego zwierciadła parabolicznego oświetla scenę w postaci krążka o dużej
średnicy i nieco zmiękczonych krawędziach.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

8 z 18

2015-08-15 21:41

Parasolki najczęściej stosowane są w improwizowanych studiach portretowych, choć naszym zdaniem ich uniwersalność

jest mocno niedoceniana. A szkoda. (Fot. Vox Efx)

Użyta z pomysłem parasolka może być nie tylko zastępstwem dla softboksu, ale też zaoferować
fotografowi znacznie ciekawszą charakterystykę oświetlenia, niż nieco "bezpłciowe" i denerwująco
neutralne światło emitowane przez ten ostatni. No i z całą pewnością jest znacznie łatwiejsza do użycia
w terenie, o czym wie każdy, kto miał okazję pracować z jednym i z drugim.

Plaster miodu

Opisane wcześniej akcesoria służyły do czynienia światła bardziej miękkim i rozproszonym, natomiast
opisany w tym rozdziale przyrząd działa wręcz przeciwnie. Mimo to często stosuje się razem np.
softboksy i nakładki typu plaster miodu. Bez sensu? Niekoniecznie. Wszystko sprowadza się do tego, że
najczęściej kierunkowość i kontrast "gołego" źródła światła nie jest tą kierunkowością i kontrastem, na
jakich fotografowi zależy. Przykładowo zupełnie czymś innym jest "goły" błysk lampy od światła
emitowanego przez duży softboks poddanego działaniu plastra miodu – nadal jest to źródło o bardzo
dużej powierzchni świecenia, tyle że znacznie bardziej kontrastowe i ukierunkowane.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

9 z 18

2015-08-15 21:41

Kontrastowe światło możliwe do uzyskania przy pomocy nakładki typu plaster miodu prezentuje się bardzo atrakcyjnie

na zdjęciach i jest trudne do uzyskania w jakikolwiek inny sposób (może poza lampami z soczewką Fresnela, których

charakterystyka jest jednak nieco inna). (Fot. Thor-Erik Rødland)

Czym jest plaster miodu? To bardzo interesująca nakładka lub końcówka używana najczęściej w
połączeniu z innymi modyfikatorami światła (blendy, softboksy, strumienice itd.) mająca na celu
uczynienie światła bardziej kierunkowym i kontrastowym. Osiąga się to poprzez przepuszczenie światła
przez czarną siatkę o na tyle grubych krawędziach, że promienie światła emitowane pod zbyt dużym
kątem są przechwytywane i pochłaniane. Mówiąc wprost, plaster miodu eliminuje tę część światła, która
nie pada bezpośrednio na fotografowany obiekt.

Plaster miodu ma budowę dopasowaną do elementu, z którym się go stosuje. To, co fotograf nakłada na
softbox ma więc postać kratki ze sztywnego materiału o grubości co najmniej kilku centymetrów,
podczas gdy na strumienicę nakłada się już dość gęstą, metalową siateczkę – za to niezbyt grubą,
ponieważ nie ma takiej potrzeby.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

10 z 18

2015-08-15 21:41

Zdjęcie portretowe wykonane przy użyciu nakładki typu plaster miodu jest bardzo kontrastowe, a faktura skóry ulega

znacznemu wzmocnieniu. Z tego powodu jest to idealny przyrząd do portretowania mężczyzn – zwłaszcza o ostrych

rysach twarzy. (Fot. Koshy Koshy)

Dobrze użyty plaster miodu nadaje się wspaniale do uwypuklenia faktury fotografowanego przedmiotu
lub powierzchni skóry fotografowanej osoby (rewelacyjnie wręcz spisuje się w przypadku portretów
męskich).

Garnek i wrota

Garnek to potoczna, zwyczajowa nazwa czaszy nakładanej na lampę, mającej na celu ograniczenie
szerokości wiązki świetlnej. Pełni równocześnie rolę odbłyśnika, czyli reflektora, jako że jej wewnętrzna
powierzchnia najczęściej jest odpowiednio tłoczona i pokryta srebrną farbą lub warstwą metalu o dużym
współczynniku odbicia światła. Dzięki temu blask emitowany przez lampę ma większy zasięg, a
strumień świetlny wykorzystywany jest efektywniej.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

11 z 18

2015-08-15 21:41

Zdecydowana większość lamp błyskowych i ciągłych do studia sprzedawanych jest w komplecie z czaszami. Mimo iż

zastosowanie tego narzędzia jest mocno ograniczone, to jednak w pewnych sytuacjach może się ono przydać. (Fot.

ELFO)

Garnki, zwane też bardziej precyzyjnie czaszami odblaskowymi bardzo często

dostarczane są wraz z

lampami

. Pozwalają na uzyskanie bardzo intensywnego i kontrastowego światła, więc posługując się

nimi należy bardzo uważać, aby nie doprowadzić do powstania na zdjęciu dużych obszarów przepaleń.

Często stosowanymi akcesoriami oświetleniowymi zarówno w fotografii, jak i w filmie są wrota. Pod
nazwą tą kryje się prostokątna lub kwadratowa nakładka na lampę z czterema skrzydełkami o
regulowanym ustawieniu, dzięki którym możliwa jest precyzyjna regulacja szerokości strumienia
świetlnego. W ten sposób możliwe jest np. oświetlenie tylko jednego, wybranego fragmentu zdjęcia,
choć warto pamiętać, że prostokątny kształt wrót nakłada na fotografa pewne ograniczenia.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

12 z 18

2015-08-15 21:41

Wrota są bardziej uniwersalnym regulatorem szerokości wiązki światła od czaszy, a przy tym często w ich skład wchodzi

uchwyt do filtrów. Najbardziej rozpowszechnione są w technikach wideo, kinematografii i telewizji. (Fot. ELFO)

Ponieważ wrota najczęściej wykorzystywane są w filmie, z reguły zaopatrywane są też w uchwyt filtrów
żelowych oraz pozwalają za zamocowanie przed nimi także innych akcesoriów – np. plastra miodu. Daje
to bardzo szerokie możliwości twórcze.

Strona 3

Oprócz akcesoriów o bardziej ogólnym zastosowaniu istnieją również modyfikatory bardziej
wyspecjalizowane. Ich użycie często ogranicza się do jednego konkretnego rodzaju fotografii, za to w
jego obrębie bywają wręcz niezastąpione. A przynajmniej twierdzą tak wszyscy ci, którzy choć raz ich
spróbowali.

[kn_advert]

Strumienica (ang. snoot)

Bardzo ciekawa nakładka na lampę. Ma kształt

lejka zwężającego się ku końcowi

, często zakończonego

niewielką metalową nakładką z plastrem miodu. Jej zadaniem jest

zawężenie szerokości strumienia

świetlnego

emitowanego przez lampę do minimum. Daje to znakomity efekt w sytuacji, gdy trzeba

bardzo precyzyjnie oświetlić niewielki obszar sceny, np. podświetlić włosy modelki od tyłu.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

13 z 18

2015-08-15 21:41

Strumienica jest elementem nieodzownym w fotografii portretowej wszędzie tam, gdzie konieczne jest silne zawężenie

źródła światła. To zaś jest potrzebne znacznie częściej, niż się wydaje wielu początkującym fotografom. (Fot. Rikard

Elofsson)

Strumienica bardzo rzadko wykorzystywana jest jako jedyne źródło w światła w scenie – choć i takie
przypadki się zdarzają. Znacznie częściej pełni rolę oświetlenia uzupełniającego lub efektowego. Jednak
jeśli już jest potrzebna, to naprawdę trudno zastąpić ją czymś innym.

Słoneczko (ang. beauty dish)

Ulubione narzędzie naprawdę wielu portrecistów. Jest to czasza o specjalnym kształcie (z palnikiem
przesłoniętym powierzchnią odbijającą blask w kierunku części odblaskowej czaszy) formująca błysk w
bardzo interesujący sposób – strumień światła wysyłany przez lampę z nasadką typu beauty dish ma
kolisty kształt, jest intensywny, silny na środku i stopniowo słabnący ku krawędzi, ale nie powoduje
takiego ryzyka powstania odblasków i przepaleń, jak goła lampa.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

14 z 18

2015-08-15 21:41

Czasza typu beauty dish w wersji ze zdejmowaną nakładką typu plaster miodu. Widoczne na samym środku czaszy

zmatowione zwierciadło ma za zadanie nie dopuścić do bezpośredniego oświetlenia modelu lub fotografowanego

przedmiotu przez promienie emitowane przez palnik lampy. (Fot. GODOX)

Opisywany powyżej efekt powstaje w wyniku użycia samego słoneczka, ale możliwe jest też
zastosowanie go w połączeniu z nakładką typu plaster miodu lub z klasycznym dyfuzorem. W tym
pierwszym przypadku krawędzie obszaru oświetlonego będą znacznie ostrzejsze, natomiast w tym
drugim uzyskamy efekt pośredni pomiędzy "gołym" beauty dishem a klasycznym softboksem.

Efekt możliwy do uzyskania przy użyciu czaszy typu beauty dish jest bardzo pożądany w fotografii
portretowej, ale nie tylko. Niestety zachłyśnięcie się wielu młodych fotografów oświetleniem, jaki ona
daje prowadzi często do nadużywania tego narzędzia. To zaś wiedzie wprost do ograniczenia ich
potencjału twórczego. Tak więc nic na siłę – w nadmiarze wszystko szkodzi.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

15 z 18

2015-08-15 21:41

Już nawet proste, testowe zdjęcie wykonane czaszą typu beauty dish przez fotografa, który nigdy wcześniej nie miał jej

w ręce ukazuje potencjał tego modyfikatora oświetlenia w portrecie. (Fot. Justin Hee)

Soczewki Fresnela

Nakładki na lampy wyposażone w soczewki Fresnela są raczej rzadko spotykane, natomiast bardzo
często można mieć do czynienia z

lampami światła ciągłego wyposażonymi firmowo w takie soczewki

.

Co to jest i dlaczego zasługuje na uwagę? Budowa soczewki Fresnela pozwala na wytworzenie wiązki
światła o kształcie stożka z precyzyjnie regulowanym kątem rozrzutu. Dzięki temu można uzyskać
światło o znacznym ukierunkowaniu i mocno spolaryzowane. Efektem, co ciekawe, jest równomierne
oświetlenie fotografowanej sceny z miękkimi cieniami i o bardzo dobrym kontraście.

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

16 z 18

2015-08-15 21:41

Najczęściej soczewki Fresnela stosuje się w oświetleniu ciągłym, a zwłaszcza w lampach stosowanych w technikach

wideo. Warto jednak wypróbować je także w fotografii – możemy być mocno zaskoczeni efektami. (Fot. Medikon)

Bardzo trudno jest opisać słowami efekt użycia lampy z soczewką Fresnela, jednak każdy, kto ma ku
temu okazję powinien spróbować. Naprawdę warto.

Mocowania do filtrów

Zarówno w studiu, jak i podczas pracy w plenerze okazjonalnie pojawia się konieczność zmodyfikowania
charakterystyki barwowej jednego lub wszystkich źródeł światła. Można to osiągnąć przy użyciu

filtrów

żelowych

sprzedawanych w arkuszach – ale jak je zamocować? Jeżeli chcemy się bawić, mamy czas i

zbędne statywy oświetleniowe (albo chociaż kawałek sznurka i spinacze do bielizny), to możemy
spędzić sporo miłych chwil wieszając filtry na wymyślnych konstrukcjach przed palnikami lamp starając
się dobrać taką odległość, aby wiązka światła została całkowicie objęta przez filtr, a sam filtr nie
przypalił się. Fascynujące, prawda?

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

17 z 18

2015-08-15 21:41

Jeśli komuś wydaje się, że w dobie fotografii cyfrowej i cyfrowego wideo filtry żelowe nie mają już zastosowania, to ma

rację – wydaje mu się. Bardzo często jest to nieodzowny element dla uzyskania określonego efektu świetlnego lub po

prostu dopasowanie temperatury barwowej światła błyskowego do oświetlenia zastanego. (Fot. OzAdr1an)

Nie? Tak myślałem. Pozostaje więc jeszcze jedna możliwość: nabycie ramki na filtry mocowanej na
specjalnym uchwycie przed lampą, czyli tzw. holdera. Umożliwia on nie tylko szybkie zamocowanie
wybranego filtra, ale też wygodną jego wymianę w razie potrzeby. Tylko uważajmy i nie dajmy się
ponieść pośpiechowi – taka ramka potrafi się silnie nagrzać, zwłaszcza jeśli korzystamy z oświetlenia
ciągłego!

Na zakończenie

Tak krótki artykuł oczywiście nie wyczerpuje tematyki akcesoriów do modelowania światła, ani też nie
nauczy Was prawidłowo z nich korzystać. Do tego potrzebny jest czas, ćwiczenia i sięgnięcie do
obszerniejszej literatury książkowej (choć całkiem sporo artykułów na ten temat znajdziecie też w
naszym serwisie – polecam choćby

ten tekst

), zawierający obszerne fragmenty książki pt. "Fotografia

obnażona" Radosława Brzozowskiego). Zadaniem tego artykułu było zainteresowanie Was bliżej
tematem i jeśli udało się mi osiągnąć ten cel, to znaczy, że wszystko poszło zgodnie z planem. A teraz
zachęcam do dalszych, własnych ćwiczeń i samodzielnych studiów.

www.swiatobrazu.pl

Sprzęt do modyfikacji światła - przegląd

http://www.swiatobrazu.pl/sprzet-do-modyfikacji-swiatla-przeglad-29...

18 z 18

2015-08-15 21:41