10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 75 • 18.09.2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

Porady eksperta

wych, ale data (okres), z którą wiąże się poniesiony koszt w myśl zasad prawa

bilansowego.

Generalnie data zapisu księgowego oraz data zdarzenia gospodarczego powinny

być tożsame. Zdarza się jednak, że na skutek późniejszego otrzymania faktury daty te

różnią się, bo ujęcie faktury w miesiącu, którego dotyczy, nie jest możliwe, bo miesiąc

ten został już zamknięty i rozliczony. Wówczas data zapisu księgowego nie będzie

przypadała w okresie, w którym nastąpiło zdarzenie gospodarcze (okresie, którego

koszt dotyczy).

Przykład 1

We wrześniu 2008 r. jednostka nabyła materiały podstawowe, które obejmuje ewiden-

cją magazynową. Faktura zakupu będzie ujęta w księgach września, pod datą sprzedaży

z faktury, ale wartość zużytych materiałów będzie ujęta w koszty z chwilą ich wydania

do produkcji (np. na podstawie dowodu RW).

Przykład 2

Jednostka we wrześniu 2008 r. opłaciła z góry czynsz za wynajem lokalu za okres od

1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2009 r. Fakturę ujęto w księgach września, pod datą

operacji. Koszt z faktury uznano za istotny, wobec tego będzie ujęty na koncie rozliczeń

międzyokresowych i przypisywany proporcjonalnie do poszczególnych miesięcy tego

okresu (księgowany co miesiąc w ratach pod datą ostatniego dnia miesiąca, na podsta-

wie np. PK).

Przykład 3

Do jednostki w dniu 18 sierpnia 2008 r. wpłynęła faktura za remont budynku biu-

rowego. Data wystawienia faktury to 8 sierpnia 2008 r., jako datę wykonania usługi

przedstawiono 4 sierpnia 2008 r. Faktura zostanie wpisana do księgi w dniu 19 sierpnia

2008 r. pod datą 4 sierpnia 2008 r.

Przykład 4

Do jednostki wpłynęła w dniu 22 września 2008 r. faktura za rozmowy telefoniczne

dotycząca sierpnia, z datą sprzedaży i datą wystawienia faktury 29 sierpnia 2008 r.

Ponieważ faktura ta wpłynęła po zamknięciu ksiąg rachunkowych za sierpień i zapłacie

zaliczki na podatek dochodowy za ten miesiąc, koszt opłat telefonicznych zostanie ujęty

w księgach września 2008 r., pod datą otrzymania faktury, tj. 22 września 2008 r.

Karta płatnicza jest powszechną formą regulowania płatności. W sytuacji dokonywania

lub przyjmowania zapłaty kartą płatniczą potwierdzenie obciążenia lub uznania rachunku

bankowego otrzymuje się zazwyczaj w pewnym odstępie czasu od daty przeprowadzenia

operacji. W celu prawidłowego rozliczenia takich transakcji warto więc wyodrębnić w ewi-

dencji księgowej dodatkowe konta.

Kupujemy towary handlowe płacąc kartą płatniczą

W przypadku dokonywania zapłaty za zakupione towary za pomocą kart płatniczych,

aby poprawnie rozliczyć te transakcje warto w ewidencji księgowej wyodrębnić konto 24

„Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozliczenie karty płatniczej). Do konta tego można

prowadzić jeszcze bardziej rozbudowaną analitykę, np. według numerów kart płatniczych

będących w posiadaniu jednostki albo też według osób, którym powierzono kartę. Na tym

koncie księguje się bieżące zapłaty dokonywane przy użyciu karty. Natomiast potwierdze-

niem dokonania płatności będą zestawienia operacji dokonanych przy użyciu karty płat-

niczej (wyciągi bankowe), które jednostka otrzymuje od banku w terminach określonych

w umowie z bankiem. Na podstawie tych dowodów dokonuje się rozliczenia konta 24.

Przykład

Założenia

1. Jednostka zakupiła na potrzeby prowadzonej działalności towary handlowe.

Zobowiązanie uregulowano kartą płatniczą. Faktura dokumentująca zakup towarów

zawierała następujące dane:

a) wartość według cen zakupu

5.000 zł,

b) naliczony podatek VAT

1.100 zł,

c) łączna kwota zobowiązania

6.100 zł.

2. Jednostka prowadzi ewidencję towarów według cen sprzedaży brutto (zawierających

zarezerwowaną marżę w wysokości 20% ceny zakupu i zarezerwowany podatek VAT

należny według stawki 22%).

Dekretacja

1. FV – zakup towarów handlowych:

a) wartość w cenie zakupu (bez VAT)

5.000 zł

– Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu

1.100 zł

– Wn konto 22-2 „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) łączna kwota zobowiązania

6.100 zł

– Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”.

2. Przyjęcie towarów do sklepu:

a) wartość towarów w cenie zakupu

5.000 zł

–

Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

b) zarezerwowana marża (5.000 zł × 20%) =

1.000 zł

– Ma konto 34-1 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży”,

c) zarezerwowany podatek VAT (5.000 zł + 1.000 zł) × 22% =

1.320 zł

–

Ma konto 34-2 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT”,

d) wartość towarów w cenie sprzedaży brutto

(5.000 zł + 1.000 zł + 1.320 zł) =

7.320 zł

–

Wn konto 33 „Towary”.

3. Ujęcie zobowiązania zapłaconego kartą płatniczą na dodatkowym koncie rozrachun-

kowym:

6.100 zł

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Rozliczenie karty płatniczej).

4. WB – potwierdzenie obciążenia rachunku bieżącego jednostki

zapłatą dokonaną kartą płatniczą:

6.100 zł

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Rozliczenie karty płatniczej),

– Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.

Karta płatnicza przy zakupie i sprzedaży towarów

Sprzedajemy towary otrzymując zapłatę kartą płatniczą

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalno-

ści gospodarczej są obowiązani ewidencjonować obrót i kwoty podatku należnego VAT

przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zapisów w księgach rachunkowych dotyczących

sprzedaży dokonują wówczas na podstawie raportu fiskalnego. Raport fiskalny zawiera

m.in. informacje o łącznej kwocie należności – w tym należności ze sprzedaży towarów,

za które klienci zapłacili kartami płatniczymi. Na podstawie raportu fiskalnego kwotę

przychodu ze sprzedaży uregulowanego kartami płatniczymi księgować można na koncie

13-9 „Środki pieniężne w drodze”. Rozlicznie konta 13-9 nastąpi po otrzymaniu od banku

wyciągu bankowego potwierdzającego wpływ środków pieniężnych z tytułu dokonanej

sprzedaży towarów na rachunek bankowy.

Przykład

Założenia

1. Jednostka prowadzi działalność handlową ewidencjonując sprzedaż detaliczną towa-

rów za pośrednictwem kasy rejestrującej. Wartość sprzedaży na podstawie dobowego

raportu fiskalnego wyniosła:

a) wartość sprzedaży brutto

7.320 zł,

b) należny podatek VAT

1.320 zł,

c) wartość sprzedaży netto

6.000 zł.

2. Należności ze sprzedaży zostały zapłacone gotówką (5.130 zł) i kartą płatniczą

(2.190 zł).

3. Ewidencja towarów prowadzona jest w cenach sprzedaży brutto (zawierających

zarezerwowaną marżę w wysokości 20% ceny zakupu i zarezerwowany podatek VAT

należny według stawki 22%). Na koniec miesiąca dokonano rozliczenia odchyleń

przypadających na sprzedane towary – na podstawie wskaźnika odchyleń przecięt-

nych.

Dekretacja

1. Raport fiskalny – sprzedaż towarów:

a) wartość sprzedaży brutto uregulowana gotówką

5.130 zł

– Wn konto 10 „Kasa”,

b) wartość sprzedaży brutto opłacona kartą płatniczą

2.190 zł

– Wn konto 13-9 „Środki pieniężne w drodze”,

c) VAT należny od sprzedanych towarów

1.320 zł

– Ma konto 22-1 „Rozrachunki z tytułu VAT należnego”,

c) wartość netto sprzedanych towarów

6.000 zł

– Ma konto 73-0 „Sprzedaż towarów”.

2. Rozchód sprzedanych towarów – według cen sprzedaży brutto:

7.320 zł

–

Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,

–

Ma konto 33 „Towary”.

3. PK – przeksięgowanie odchyleń w części przypadającej na sprzedane towary:

a) odchylenia z tytułu zrealizowanej marży

1.000 zł

– Wn konto 34-1 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży”,

b) odchylenia z tytułu VAT należnego

1.320 zł

– Wn konto 34-2 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT”,

c) kwota ogółem odchyleń (1.000 zł + 1.320 zł) =

2.320 zł

– Ma konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

4. WB – potwierdzenie wpływu środków pieniężnych z tytułu sprzedaży opłaconej

kartą płatniczą:

2.190 zł

– Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”,

– Ma konto 13-9 „Środki pieniężne w drodze”.

Sposób ewidencji obrotu bezgotówkowego realizowanego za pośrednictwem kart płat-

niczych powinien zostać opisany w zasadach (polityce) rachunkowości jednostki.

Dorota Przybyszewska

Pod jaką datą zaksięgować koszt z faktury?

Od 1 stycznia 2008 r. prowadzę księgi rachunkowe i mam wątpliwości

dotyczące momentu ujmowania kosztów z otrzymanych faktur. Pod jaką

datą zaksięgować fakturę VAT z datą wystawienia 8 sierpnia 2008 r. i datą

sprzedaży 4 sierpnia 2008 r.? Data otrzymania faktury to 18 sierpnia 2008 r.,

a data fizycznego wprowadzenia do ksiąg 19 sierpnia 2008 r.?

Koszty w księgach rachunkowych ujmuje się zgodnie z zasadą memoriału określoną

w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Stanowi ona,

że w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na

jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego

roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Z tego wynika, że koszt z otrzymanej

faktury musi być przyporządkowany do miesiąca, w którym powstanie związany z nim

przychód. Przed ujęciem kosztu z faktury w księgach rachunkowych przeanalizowania

wymaga czego dotyczy ten koszt i z przychodem jakiego okresu jest związany.

Z zasadą memoriału współgra zasada współmierności (art. 6 ust. 2 ustawy), która

nakazuje do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczać koszty lub

przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na dany okres sprawozdaw-

czy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Stąd koszty dotyczące kilku okresów

sprawozdawczych, co do zasady, rozlicza się w czasie.

Natomiast poniesione wydatki pośrednio związane z przychodem dotyczące bieżącego

okresu będą generalnie kosztem tego okresu.

Księgując koszt wskazuje się dzień, do którego dany wydatek został przypisany. Zapis

księgowy dokonywany na podstawie faktury zawierać powinien dane wyszczególnione

w art. 23 ust. 2 ustawy, w tym m.in.:

– datę dokonania operacji gospodarczej,

– datę dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu, jeżeli różni się ona od

daty dokonania operacji oraz

– datę zapisu.

Data zapisu to data pod którą wprowadza się dokument do ksiąg rachunko-

wych.Nie jest to data technicznego wprowadzenia dowodu do ksiąg rachunko-