ver. 23,12,2011
Jak działa kompresja – Tutorial.
Wiem, że tutorial o kompresji już na pewno był, ale teraz będzie o 1 więcej;)
Starałem się maksymalnie skondensować wiedzę i zawrzeć ją w najbardziej możliwie
przystępny dla wszystkich sposób. Wszelkie uwagi mile widziane (
irrational02@o2.pl
),
będę uaktualniał i być może rozbudowywał treść.
Zacznę od tego czym jest kompresja oraz do czego można wykorzystać to zjawisko.
Kompresja to kluczowe narzędzie w przyborniku producenta muzycznego. Służy do
wpływania na podstawową właściwość dźwięku – jego głośność. Nawet jeszcze bardziej
precyzyjnym można uznać stwierdzenie, że kompresja wpływa na zakres dynamiki
głośności danego dźwięku, zmieniając wartość głośności w wykresie czasu.
Kompresja zmienia wartość głośności, której poziom przedstawiany jest na
przykładowym wykresie widocznym, na playliście (w tym wypadku werbel).
Zamieszczam screena:
Więcej screenów nie będzie, więc zapamiętajcie o czym w
owym tutorialu jest mowa! Powyżej znajduje się obrazowy wykres
głośności, na którego wartość w funkcji czasu bezpośrednio
wpływa nakładana kompresja!
W tym momencie każdy jak teraz siedzi i to czyta wchodzi do FL'a i wrzuca jeden
sampel perkusyjny, żeby pobawić się przez 1 minutę nakładając na niego różne presety
z dowolnych kompresorów. Go!
Używając kompresji na danym dźwięku, możemy modyfikować jego dynamikę
(głośności) tak, aby dostosować ją do swoich aktualnych celów. Kluczowym konceptem
w zrozumieniu tego procesu jest to, że kompresor obniża głośność dźwięku, w
momencie kiedy głośność tego właśnie dźwięku przekracza wartość określoną
przez parametr threshold.
Poziom, szybkość i głębokość redukcji głośności są dyktowane przez inne parametry,
takie jak ratio, attack i release. Wrócimy jeszcze do nich.
Wiele kompresorów może pozwalać na różne inne modyfikacje właściwości dźwięku, ale
teraz skupimy się na fundamentalnym działaniu kompresji.
Można się pogubić w dzikim gąszczu nazw takich jak peak, RMS, soft knee, hard knee,
lookahead i sidechain (o nich też będzie), dlatego wiadomo dlaczego wielu producentów
po prostu kręci gałkami aż dźwięk zabrzmi dobrze. Ale to właśnie wiedza o tym, za co
odpowiedzialne są poszczególne gałki robi z ciebie PRO!
Parametry Kompresji
Threshold
To jest kluczowy parametr który wpływa na bazowe zachowanie kompresora.
Threshold determinuje poziom głośności, powyżej którego w ogóle aktywuje się cała
kompresja.
W prostych słowach ujmując, kiedy głośność dźwięku przekracza ustawiony poziom
(threshold) aktywuje się kompresor i rozpoczyna obniżanie głośności dźwięku.
Ratio
Kolejny w hierarchii jest parametr ratio.
Odpowiada on za to, jak bardzo kompresor obniży poziom głośności.
Na przykład, jeśli ratio kompresora ustawione jest na 6:1, wtedy po przekroczeniu
treshold o sześć decybeli, tylko jeden decybel przejdzie powyżej threshold.
Ekstremalne ustawienia, takie jak 10:1, pozwalają przejść tylko jednemu decybelowi na
każde dziesięć.
Dla wielu producentów każde ustawienie powyżej 10:1 uznawane jest za limiting.
Limiter to taki ekstremalny kompresor. O tym później.
Attack
Śledząc linię wykresu ze screena #1 (lepszym przykładem do zobrazowania jest teraz
dłuższy dźwięk, np. syntezator), attack determinuje jak szybko kompresor reaguje na
różnice wartości tego właśnie wykresu.
Można to porównać do łódki kiwającej się na falach, która zreaguje na uderzającą w
nią wodę. Wartość attack odpowiada ciężarowi łódki, im cięższa łódka tym wyższa
wartość attack i łódka z większym opóźnieniem reaguje na falę (dźwiękową). Mały
papierowy stateczek (mała wartość attack) kiwa się reagując gwałtownie na każdą
najmniejszą falę, duży statek transportowy (=D) jest bardziej statyczny i na te same
fale reaguje z pewnym opóźnieniem i wypłaszczeniem.
Praktyczna wskazówka: jeśli używasz kompresora na perkusji i chciałbyś odzyskać
oryginalne "uderzenie" (ew. jebni*cie), zmniejsz wartość attack, aby kompresor
nie siadał tak szybko.
Release
W momencie kiedy sygnał spada spowrotem poniżej threshold, parametr release
determinuje ile czasu minie, zanim kompresor ponownie przestanie działać.
W tym momencie wszyscy chłopaki i dziewczyny ponownie włączają FL'a i bawią się
wszystkimi powyższymi parametrami, tak aby poczuć w praktyce ich wpływ na dźwięk.
To bardzo ważne, ale zaraz wracajcie.
Nie posługując się świadomie powyższymi parametrami bardzo łatwo jest wspaniały,
żywy i dynamiczny dźwięk przekształcić w bezpłciową papkę.
Pobaw się perkusją, pobaw się basem, wokalem, padami i jakimikolwiek instrumentami
które lubisz. W momencie kiedy załapiesz już podstawową czaczę możemy przejść
dalej.
Peak/RMS
Wiele kompresorów ma przełącznik Peak/RMS.
Odpowiada on za zachowanie się usalonej wartości threshold (jej zwiększanie bądź
zmniejszanie).
W trybie peak, threshold reaguje szybko i mocno na nagłe zmiany głośności, co może
być bardzo przydatne przy perkusji.
Tryb RMS powoduje, że paramertr threshold dostosowuje się do średniej zmian
głośności, co jest użyteczne przy bardziej równomiernych sygnałach jak głos, pady czy
nawet pełny miks.
Knee
Kolejnym częstym pokrętłem które krztałtuje dźwięk kompresora jest kolorowe z
niektórych względów knee. Nazwa knee – w tłumaczeniu na polski: kolano – wzięła się
stąd, że zmienia wartość wykresu szybkości reakcji threshold'a w taki sposób, że
przypomina on kształtem kolano. Przykład:
(jednak jest drugi screen)
Sztywne ustawienie kolana (prosta linia) jest często używane jako domyślne, ale jego
miękkie ustawienie (właśnie jak na screenie #2) daje "delikatniejsze" rezultaty, oto
dlaczego.
Kiedy mamy do czynienia z miękkim kolanem, kompresor zwiększa swoją aktywność
proporcjonalnie do wzrostu głośności sygnału w kierunku threshold, zamiast po prostu
aktywować się, kiedy threshold zostanie przekroczone.
Dla każdego ustawienia knee znajdziemy odpowiednie zastosowanie. Sztywne kolano
częściej w perkusji, miękkie ustawienie przydaje się min. w miksowaniu tła. Pojęcie
"transparency" używane przez niektórych odnosi się właśnie do miękkiego kolana,
najczęściej w połączeniu z trybem RMS.
Lookahead
Lookahead to parametr znajdujący się tylko w kompresorach cyfrowych, gdyż
analogowa kompresja tego typu zaprzeczałaby prawom fizyki.
Odpowiada za analizowanie samplowanego sygnału zanim dotrze do kompresora, dając
kompresorowi "ostrzeżenie", że nadchodzi głośny sygnał.
Niczym muzyczna wyrocznia.
Niektórzy uznają to za bezwartościową funkcję i ustawią po prostu na 1 ms.
Spróbujcie, jak ten parametr wpływa na pracę basu z sidechainem od kicka.
Sidechain
Taramparam. Sidechain.
Sidechain to mega-użyteczna właściwość kompresora. Pozwala na powiązanie dwóch
sygnałów tak, aby wartość głośności jednego wpływała na głośność drugiego.
Sidechain najczęściej wykorzystywany jest do wiązania ze sobą stopy i bass'u.
Wiele bębnów typu stopa dzieli wspólny zakres częstotliwości z linią basową, a
częstym jest fakt, kiedy obydwa powyższe przeszkadzają sobie nawzajem w miksie.
Funkcja sidechain pozwala na użycie wartości głośności stopy do regulowania poziomu
obniżenia głośności linii basowej za każdym razem, kiedy uderza stopa. Tworzy się w
ten sposób przestrzeń dla obydwu instrumentów na zasadzie, jakby stopa "wypychała"
bas.
Jak dokładnie zrobić sidechain to tutoriale już były.
Sidechain to kluczowa, bardzo często wykorzystywana, niezwykle uniwersalna funkcja
kompresji. Nie wykorzystujcie jej tylko z basem. Próbujcie używać stopy, werbla itp
jako startera sidechainowego dla dźwięków takich jak pady czy jakikolwiek inny
instrument.
Idźta kompresować.
///
Tutorial oparty na genialnym tutorialu francispreve'a:
http://www.beatportal.com/feed/item/tutorial-how-to-use-compression/
.
Kopiować, rozpowszechniać, backupować, kraść i rozdawać. Wedle woli. Jest wasz.