Jak działa placebo? czyli 10 faktów o których mogłeś nie wiedzieć.
Efekt placebo, czyli sytuacja w której podajemy choremu jako lek substancję obojętną dla organizmu, a chory zaczyna odczuwać poprawę znany jest od lat. Placebo potrafi uruchomić leczące siły organizmu i doprowadzić do wyzdrowienia nawet w sytuacjach beznadziejnych z punktu widzenia medycyny. Efekt placebo jest więc zjawiskiem znanym choć nadal dość tajemniczym - kiedy działa, dlaczego działa i w jakich sytuacjach działa do końca nie wiemy.
Co za tym ciekawego wiemy o efekcie placebo?
Placebo może zastąpić 8 mg morfiny
Placebo podawane w terapii bólu jest w stanie działać tak jak 8 mg morfiny. Podanie placebo wyzwala wyrzut opiatów endogennych. Endorfiny wyzwalane przez organizm usuwają ból dzięki temu iż pacjent wierzy, że pigułka którą zażył jest w stanie uśmierzyć jego dolegliwości.
Droższe placebo jest lepsze niż tańsze
Badając efekt skuteczności placebo podawano pacjentom te same środki, przy czym jedne tabletki kosztowały 10 centów, drugie 2,5$. Te, które były droższe miały znacznie bardziej efektywne działanie. W badaniach przeprowadzonych przez MIT w grupie osób które przyjmowały tabletki przeciwbólowe (placebo) za 2,5$ redukcja bólu wystąpiła o 85% osób. W grupie o niższej cenie - u 61%.
Im bardziej skomplikowane placebo tym bardziej skuteczne
Podanie pacjentowi jednej niewielkiej pigułki placebo będzie mniej efektywne niż zastosowanie na pacjencie zabiegu z wykorzystaniem urządzeń medycznych. Im bardziej skomplikowanie wygląda procedura, tym lepsze efekty leczenia, a raczej wiary w leczenie.
Efekt placebo może trwać latami
Jeśli tylko spełnione są trzy czynniki - zachowana jest wiara pacjenta w terapię, wiarę podtrzymuje lekarz oraz między lekarzem i pacjentem panuje atmosfera zrozumienia, efekt placebo może trwać latami. Badania w tym zakresie przeprowadzono w terapii osób z przerostem prostaty. Pacjenci którzy brali placebo, mimo tego że ich prostat rosła czuli się na tyle dobrze, że niektórzy z nich nie chcieli przerwać terapii nawet wiedząc że byli na placebo.
Placebo w depresji pomaga prawie w 50%
Okazuje się, że placebo potrafi uzyskiwać wspaniałe efekty w redukcji niepokoju oraz poprawie stanu pacjentów z depresją. Zwłaszcza w sytuacji depresji reaktywnej. Analiza badań zbiorczych na temat farmakoterapii przeprowadzona w tym roku na grupie 2862 dzieci z depresją wykazała, że placebo pomogło w 49% przypadków. Dla porównania farmakoterapia (zbiorczo - dzieci podzielone bowiem zostały na 12 grup leczonych różnymi antydepresantami) podziałała na 57% dzieci. Co ciekawe u 8% dzieci dostrzeżono poprawę po tym jak lekarz zaordynował farmakoterapię, ale zanim podano jakiekolwiek leki (czy placebo).
Operacja placebo może działać tak samo dobrze jak prawdziwa operacja
O ile można jeszcze uwierzyć w siłę sugestii przy tabletkach na depresję o tyle opcja operacji „na niby” wydaje się już nieco przesadzona. Badania przekonują jednak, że sztuczna operacja może pomóc przy chorobach o niesprecyzowanej etiologii. W latach 50tych leczono pacjentów z niespecyficznymi bólami klatki piersiowej poprzez podwiązywanie arterii piersiowych. Kilku lekarzy uważając że zabieg - ze względu na brak określonych przyczyn bólu klatki piersiowej jest niepotrzebna zdecydowało się na test podwójnej ślepej próby. Części pacjentów podczas operacji jedynie nacięto skórę- efekty terapii u pacjentów z rzeczywistą operacją i u tych którym jedynie zapewniono efektywną bliznę były porównywalne (37%). Podobne badania przeprowadzono w 2002 roku przy okazji artroskopii - również z podobnymi wynikami.
Okazuje się że im bardziej dramatyczny dla pacjenta i skomplikowany zabieg tym mocniej działa sugestia powodując poprawę stanu zdrowia pacjenta.
Placebo działa w zapobieganiu chorobom
Placebo może być wykorzystane nie tylko jak „lek” na dolegliwość, ale również wtedy kiedy chcemy zapobiec pojawieniu się dolegliwości. Pacjenci z problemami naczyniowymi przyjmujący placebo (wierząc że jest to środek zapobiegający rozwojowi choroby) zachowują zdrowie dłużej niż grupa która nie otrzymuj żadnego leczenia.
Placebo pomaga w zajściu w ciąże
W Hong-Kongu przeprowadzono ciekawe badania związane z efektywnością zabiegów akupunktury u kobiet które starały się zajść w ciąże. 370 kobiet w dniu w którym zostały zapłodnione in vitro poddano zabiegom akupunktury- część kobiet otrzymała prawdziwy zabieg, część jedynie imitację akupunktury. W grupie placebo w ciążę zaszło 43,8% kobiet - w tej która otrzymała prawdziwy zabieg - 55,1%.
Placebo leczy artretyzm
W badaniu efektywności leczenia artretyzmu pacjentom (16,364 osób) podawano leki, prowadzono terapię ruchową, wykonywano zabiegi chirurgiczne i wreszcie ostatniej grupie podawano placebo. Ci którzy przyjmowali placebo odczuwali mniejszy ól a ich samoocena stanu zdrowia wykazywała poprawę.
Placebo na astmę
Według raportu z Journal of Allergy and Clinical Immunology, placebo osiąga wspaniałe rezultaty w leczeniu astmy. U części pacjentów którym podawano placebo poprawie uległ nie tylko spostrzegany przez nich stan zdrowia, ale również zwiększyła się pojemność płuc.