WOJNY POLSKO-SZWEDZKIE Z PIERWSZEJ POŁOWY XVII WIEKU




WOJNY
POLSKO-SZWEDZKIE Z PIERWSZEJ POŁOWY XVII WIEKU

Zygmunt
III Waza na wolnej elekcji mimo trzech kontrkandydatów został
wybrany królem Polski w 1587r.. Sytuacja była dość trudna,
doszło nawet do wojny domowej, ale w czasie jej trwania Zygmunt
III Waza zdołał dotrzeć do Polski do Krakowa i koronował
się. W ten sposób doszło do połączenia dwóch zupełnie
obcych sobie państw pod względem narodowościowym, religijnym i
ustrojowym.

Na
genezę wojny polsko-szweckiej złożyły się skutki unii
dyplomatycznej i personalnej polsko-szweckiej. Szwedzi kilka lat
po elekcji króla Zygmunta III Wazy obawiali się rekatolizacji
kraju i ogłosili detronizację Zygmunta III Wazy, jednocześnie
powołując na tron szwecki jego stryja Karola IX
Sudermańskiego. Zygmunt III Waza zupełnie nie chciał się na
ten fakt zgodzić, tym bardziej, że skupiał się na myśli
prowadzenia polityki dynastycznej. Poza tym zrealizowanie pacta
conventa dawało Polsce Estonię. Z kolei na ten fakt nie chcieli
zgodzić się Szwedzi. Główną przyczyną był wyjątkowy
wzrost ekspansywności międzynarodowej Szwecji, która dążyła
do przekształcenia Bałtyku w swoje wewnętrzne morze.

Wojna
polsko-szwedzka rozpoczęła się atakiem Szwedów na Inflanty
w 1600r. Początkowo Szwedzi mieli przewagę. Sytuacja
odwróciła się w bitwie pod Kircholmem w 1605r. W bitwie
zwycięstwo odniosły wojska polskie dowodzone przez hetmana
Karola Chodkiewicza. Zwycięstwo polskie nie zostało
wykorzystane ze względu na problem wewnętrzny, przez rokosz
sandomierski oraz wojnę Polski z Rosją. W następstwie
ataku Szwedów na Polskę miało miejsce w 1621r. zakończenie
konfliktu układem w Mitawie w 1622r. Według tego układu
Szwedzi otrzymali większość Inflant, Polska zatrzymała
jedynie tzw. Inflanty polskie, Kurlandię jako lenno.

W
1626r. Szwedzi znowu napadli na Polskę, tym razem wkroczyli na
Pomorze Gdańskie i Prusy Książęce zarządzając blokadę
Gdańska. Wtedy to Rzeczpospolita zdobyła się na ogromny
wysiłek militarny, wojska polskie były dowodzone osobiście
przez króla Zygmunta III Wazę i hetmana Stanisława
Koniecpolskiego i wojska polskie odniosły kilka zwycięstw,
największą przełomową bitwą była bitwa morska pod Oliwą w
1627r. Dwa lata później w 1629r. zostało ono utrwalone
zwycięstwem na lądzie w bitwie pod Trzcianą. W tym samym roku
podpisano rozejm polsko-szwedzki w Starym Targu.

Wojny
polsko-szwedzkie zostały zakończone rozejmem w Sztumskiej Wsi w
1635r. Według niego Polska obroniła swój stan posiadania nad
Bałtykiem, Szwedzi wycofali się z miast pruskich, zrezygnowali
też z ceł gdańskich, lecz nadal utrzymywali większość
Inflant.