MIESI
CZNIK % NR 1(22) % STYCZEC
2006 PL ISSN 1732-3428
Rzeczoznawca
budowlany
przed sÄ…dem
FIDIC a przetargi budowlane % Wyceny prac projektowych
NA DOBRY POCZ
TEK
Coś się kończy, coś się zaczyna. Cezura Nowego Roku na-
wet jeśli faktycznie nic nie zmienia, to, symbolicznie przy-
najmniej, widzimy ją jako granicę czasu, który się skończył,
jest już historią, a tego który się zaczyna, jest perspektywą,
a przede wszystkim nadziejÄ…  na Dobry Czas.
Dla każdego z nas znaczy to co innego  w szczegółach 
jednak wspólny wątek pozostaje ten sam: zdrowie, pomyśl-
ność najbliższych, bezpieczeństwo materialne. Myślę sobie,
NR 1 S T YC Z E C
20 0 6
że również dobra kondycja naszego kraju ze wskazaniem na
obszar budownictwa  w gronie członków samorządu za-
wodowego inżynierów tego sektora gospodarki, także jest
S P I S T R E Åš C I
wspólną naszą nadzieją i życzeniem.
Wydaje się, że przynajmniej na częściowe jego spełnienie
ZAWÓD INŻYNIER
mamy obecnie sporo przesłanek. Nowy Prezydent w orę-
dziu wygłoszonym przed Zgromadzeniem Narodowym
4 Nowe Kierownictwo Ministerstwa
stwierdził:  & daleko niewystarczający stan budownictwa
Transportu i Budownictwa oraz Generalnej Dyrekcji
mieszkaniowego godzący w rodziny, ich rozwój, groz
na dla
Dróg Krajowych i Autostrad
małych i średnich przedsiębiorstw niepewność obrotu, fa-
Przedstawiamy osoby, które objęły kluczowe stanowiska w nowo
talny stan dróg, wieloletnia niezdolność do budowy auto-
powołanym ministerstwie oraz w agencji, która jest zarządcą dróg krajowych
strad  to fakty, których nie da się podważyć, nie da się im
i współuczestniczy w realizacji polityki transportowej naszego kraju.
zaprzeczyć . Zasadniczo różny od poprzedniego, nowy rząd
6 Zasady prowadzenia przetargów budowlanych
zadeklarował szczególną uwagę dla budownictwa, które
Artykuł porusza ważne momenty w procedurze przeprowadzania przetargów
znalazło się wśród najważniejszych zadań jakie przedsta-
budowlanych. Odnosi je do regulacji zawartych w prawie zamówień publicznych
wił w swoim programie.
oraz wzorach FIDIC.
Paroles, paroles, paroles  ile już tych słów było  po- ADAM HEINE, BOGDAN ROGULSKI
wie sceptyk. Prawda, że wiele  ale nie ma innej metody.
9 Rzeczoznawca budowlany w świetle Kodeksu karnego
Trzeba powiedzieć, rzecz w tym aby dotrzymać.
Posiadanie statusu rzeczoznawcy budowlanego nobilituje, ale również jest
ogromnym zobowiÄ…zaniem. Przede wszystkim do zawodowego profesjonalizmu.
Jego brak może rodzić bardzo poważne konsekwencje.
ADAM PRUSS
redaktor naczelna
14 Jakim wymaganiom powinien odpowiadać projekt
i wykonanie obiektu budowlanego
Pyta zdesperowany inwestor  czy rzeczywiście pojęcie  sztuka budowlana
jest czysto wirtualne, czy warunki techniczne wykonania i odbioru robót
WYDAWCA
budowlano-montażowych, mimo iż oparte na Polskich Normach, nie stanowią
Wydawnictwo PIIB Sp. z o.o.
prawnie żadnego punktu odniesienia w stosunku do poprawności wykonanych
00-924 Warszawa
prac.
ul. Kopernika 36/40, lok. 110
WA
ADYSA
AW KORZENIEWSKI
tel./faks (0-22) 826 31 14
RADA PROGRAMOWA
www.piib.org.pl
18 Kalendarium
e-mail: [e-mail]
PrzewodniczÄ…cy
Po miesięcznej przerwie drukujemy istotne dla inżynierów budownictwa akty
Prezes Zarządu: Jaromir Kuśmider
Zbysław Kałkowski
prawne i wskazujemy na najważniejsze regulacje.
Redaktor Naczelna: Barbara Mikulicz-Traczyk
Członkowie:
Sekretarz Redakcji: Aleksandra Lemańska
22 Umowy o roboty budowlane
Andrzej Orczykowski  Polski ZwiÄ…zek
Redaktor: Krystyna Wiśniewska
Ogromne ryzyko niesie ze sobÄ… z
le zawarta umowa o roboty budowlane. Dobrze
Inżynierów i Techników Budownictwa
Korekta: Jolanta Bugaj
jeśli inwestycja realizowana jest bez przeszkód (ile takich jest?), kłopot i to dla
Tadeusz Malinowski  Stowarzyszenie
Redaktor techniczny: Tomasz Kuc
Elektryków Polskich obu stron, zaczyna się w momencie gdy na budowie pojawiają się jakiekolwiek
Bogdan Mizieliński  Polskie Zrzeszenie problemy.
Druk: Elanders Polska
Inżynierów i Techników Sanitarnych
SA
AWOMIR ŻURAWSKI
Biuro Reklamy:
Ksawery Krassowski  Stowarzyszenie
(0-22) 826 31 19, 826 31 96, 826 31 89,
Inżynierów i Techników Komunikacji RP
27 Wyceny prac projektowych według nowych zasad
e-mail: [e-mail]
Jacek Skarżewski  Związek Mostowców RP
Określanie cen za prace projektowe stało się problemem, który szczególnie nasilił
Tadeusz Sieradz  Stowarzyszenie
się po wdrożeniu przepisów dotyczących zamówień publicznych.
Inżynierów i Techników Wodnych
KAZIMIERZ STAÅšKIEWICZ
i Melioracyjnych
Nakład: 99 700 egz.
WÅ‚odzimierz Cichy  Polski Komitet
Geotechniki Redakcja zastrzega sobie prawo do adiusta- NORMY TECHNOLOGIE MATERIAA
Y
Stanisław Szafran  Stowarzyszenie cji tekstów i zmiany tytułów. Przedruki i wy-
31 Realizacja inwestycji drogowych i mostowych
Inżynierów i Techników Przemysłu korzystanie opublikowanych materiałów może
Naftowego i Gazowniczego odbywać się za zgodą redakcji. Materiałów nie-
 droga przez mękę
Jerzy Gumiński  Stowarzyszenie zamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie
Trudno inaczej nazwać ciąg działań i brak na nich reakcji, próśb i odmów, zestaw
Inżynierów i Techników Przemysłu ponosi odpowiedzialności za treść zamieszcza-
ewidentnych  niedoróbek prawnych, a wszystko to w obszarze kluczowym dla
Materiałów Budowlanych nych reklam.
gospodarki  infrastruktury drogowej i mostowej.
HENRYK ZOBEL
Publikowane w IB artykuły prezentują stanowiska, opinie i poglądy ich Autorów.
SPROSTOWANIE: W numerze grudniowym IB w artykule na str. 3 powinno być: Pan Stanisław Bach jest członkiem Lubuskiej Okręgowej
Komisji Rewizyjnej w Gorzowie, a Pani Ewa Burnos  Lubuskiej Okręgowej Komisji Rewizyjnej w Zielonej Górze; członkiem Śląskiej
Okręgowej Komisji Rewizyjnej jest Pan Marek Karnowski. Zainteresowanych za błąd redakcja przeprasza.
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 3
Na okładce:
Warsaw Financial Center
 widok od ul. Mariańska/Pańska
(
fot. Tomasz Zagórski
)
ZMIANY KADROWE
Nowe kierownictwo
Ministerstwa Transportu i Budownictwa
ści, jest wykładowcą z zakresu zarządzania nieruchomo-
JERZY POLACZEK
ściami, a także wdrażania współczesnych metod zarządza-
minister transportu
nia przychodami i kosztami w gospodarce mieszkaniowej.
i budownictwa
Konsultant ds. opracowywania strategii mieszkalnictwa
Urodził się w 1961 r. w Piekarach oraz standardów zawodowych w zakresie zarządzania nie-
Śląskich. Absolwent Wydziału ruchomościami.
Prawa i Administracji Uniwersytetu
Śląskiego, ukończył aplikację rad-
cowską w Okręgowej Izbie Radców MIROSA
AW CHABEREK
Prawnych w Katowicach. W 1990 r. podsekretarz stanu ds. kolejnictwa
został wiceprezydentem Piekar Śląskich. Funkcję wicepre-
zydenta pełnił do roku 1998, wówczas z racji uzyskania W 1973 r. ukończył studia na Wydziale
mandatu poselskiego zrezygnował ze stanowiska. W Sejmie Ekonomiki Transportu Uniwersytetu
poprzedniej kadencji pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Gdańskiego. W 1989 r. został doktorem
Komisji Infrastruktury oraz przewodniczÄ…cego Podkomisji habilitowanym nauk ekonomicznych.
ds. Gospodarki Przestrzennej i Mieszkaniowej. Poseł na Pracował na Uniwersytecie Gdańskim,
Sejm III i IV kadencji. w Instytucie Ekonomiki Transportu LÄ…dowego. W 1997 r.
został profesorem nadzwyczajnym w Uniwersytecie Gdań-
skim, następnie w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika
EUGENIUSZ WRÓBEL w Toruniu i w Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej.
sekretarz stanu W 2003 r. uzyskał tytuł profesora w dziedzinie nauk ekono-
micznych. Od 1995 r. w Polskim Towarzystwie Logis-
Ukończył Politechnikę Śląską, a w 1980 r. tycznym, członek Zarządu Głównego PTL; od 1999 r. w Ko-
został doktorem nauk technicznych mitecie Transportu PAN; w latach 2000  2004 w Radzie
(specjalność informatyka). Obecnie jest Naukowej Centrum Naukowo-Technicznego Kolejnictwa
adiunktem w Instytucie Informatyki w Warszawie. Od 2004 r. wiceprzewodniczÄ…cy Rady Tech-
Politechniki Śląskiej. W latach 1990  1995 niczno-Ekonomicznej przy Prezesie Urzędu Transportu
był Wicewojewodą Katowickim. W latach 1998  1999 oraz Kolejowego.
2000  2001 pracował jako doradca Ministra Transportu
i Gospodarki Morskiej. W 2000 r. pełnił funkcję eksperta
Sejmowej Komisji Transportu i A
ączności. W latach PIOTR STOMMA
2003  2005 był doradcą w Narodowym Funduszu Ochrony podsekretarz stanu ds. drogownictwa
Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej.
W 1978 r. ukończył studia na Wydziale
Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa
PIOTR STYCZEC
Politechniki Warszawskiej. Absolwent
sekretarz stanu ds. budownictwa Studium Prawa Gospodarczego. KarierÄ™
pełnomocnik rządu ds. rządowego zawodową rozpoczął w 1979 r. w In-
programu budownictwa mieszkaniowego stytucie Lotnictwa. Zajmował się głównie problematyką bu-
dowy dróg i autostrad. Od 1990 r. związany z resortem
Ukończył Wydział Prawa i Adminis- transportu. W 2000 r. był doradcą Podsekretarza Stanu ds.
tracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Od Transportu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki
1992 r. związany zawodowo ze spół- Morskiej. W latach 2000 2002 pełnił obowiązki dyrektora
dzielczością mieszkaniową. Od 1999 r. prezes zarządu Departamentu Dróg Publicznych w Ministerstwie Trans-
Spółdzielni Mieszkaniowej  Włókno w Gorzowie Wlkp. portu i Gospodarki Morskiej (póz
niej Ministerstwie Infra-
W latach 1998  1999 dyrektor w Pomorskich Kopalniach struktury). Od 2002 r. główny specjalista w Departamencie
Żwiru. Posiada licencję zawodową zarządcy nieruchomo- Kolejnictwa MI.
4 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
ZMIANY KADROWE
P O L S K A
Warszawa, 7 listopada 2005 r. Warszawa, dnia 25 listopada 2005 r.
I Z B A
MINISTER
I NŻ YNI E RÓW
Pan
BUDOWNICTWA
TRANSPORTU
Jerzy POLACZEK
I BUDOWNICTWA
Minister Transportu
Jerzy Polaczek Pan
i Budownictwa
Zbigniew Grabowski
Szanowny Panie Ministrze,
Prezes
z wielką radością i nadzieją przyjęliśmy wiadomość o powoła-
Polskiej Izby Inżynierów
niu Pana na stanowisko Ministra Transportu i Budownictwa.
Budownictwa
Pana działalność jako Przewodniczącego Stałej Podkomisji
ds. Budownictwa w IV kadencji Sejmu RP cieszyła się w na-
Szanowny Panie Prezesie,
szym środowisku wielkim uznaniem.
serdecznie dziękuję za gratulacje i życzenia w związku
Widzieliśmy w Panu inicjatora i sojusznika w walce o:
z objęciem przeze mnie stanowiska Ministra Transportu
 powołanie resortu budownictwa,
i Budownictwa w RzÄ…dzie Rzeczypospolitej Polskiej.
 ład budowlany poprzez spójne i klarowne prawo,
Pełnienie tak zaszczytnej funkcji zobowiązuje mnie do wy-
 właściwe miejsce i rangę administracji budowlanej
tężonej pracy, która  jak głęboko wierzę  przyczyni się do
w strukturach władzy państwowej i samorządowej.
rozwoju dziedzin, które leżą w kompetencjach kierowanego
Nasza radość wynika z faktu powołania Ministra Trans-
przeze mnie resortu.
portu i Budownictwa, a więc resortu, który będzie kiero-
Dziękując za pamięć, proszę przyjąć moje serdeczne pozdro-
wał i będzie odpowiedzialny za budownictwo. Radość jest
wienia oraz życzenia wszelkiej pomyślności.
spotęgowana powołaniem właśnie Pana na Urząd Ministra
Transportu i Budownictwa.
Nasza nadzieja wynika ze znajomości Pana poglądów na
rolę i miejsce budownictwa w państwie i wierzę, że wszyst-
kie Pana zamierzenia zostanÄ… zrealizowane.
Polska Izba Inżynierów Budownictwa, 100-tysięczna orga-
nizacja skupiajÄ…ca osoby sprawujÄ…ce samodzielne funkcje
techniczne w budownictwie, jest przygotowana i gotowa do
podjęcia wszystkich wyzwań, jakie niesie program Rządu RP
ZMIANY W KIEROWNICTWIE
w obszarze budownictwa.
GENERALNEJ DYREKCJI DRÓG
Deklarujemy wolę współdziałania w realizacji tego progra-
mu zarówno w sferze legislacyjnej, administracyjnej, jak KRAJOWYCH I AUTOSTRAD
i projektowo-wykonawczej.
Z dniem 1 stycznia 2006 r. Minister Transportu i Budowni-
Gratulując wierzymy, że dla budownictwa nastały lepsze
ctwa powołał dwóch nowych zastępców Dyrektora Gene-
czasy.
ralnego Dróg Krajowych i Autostrad.
Z poważaniem
TADEUSZ JASTRZ
BSKI
Ukończył studia na Wydziale Elektroniki Politechniki
Prezes Krajowej Rady PIIB
Warszawskiej. Był przedstawicielem Polserwisu w Iraku
oraz w Libii. Organizował biura firmy Technoprojekt Vien
GmbH w Warszawie. Od sierpnia 2002 r. jest zwiÄ…zany
ANNA STREŻYC
SKA z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad  utwo-
podsekretarz stanu ds. łączności rzył w niej Biuro Projektów Unijnych, którego następnie zo-
stał dyrektorem.
W 1994 r. uzyskała tytuł magistra prawa
na Uniwersytecie Warszawskim, ze spe- JACEK BOJAROWICZ
cjalizacją w zakresie krajowego i euro- Uzyskał tytuł magistra inżyniera budownictwa drogowego
pejskiego prawa telekomunikacyjnego na Politechnice Krakowskiej. W latach 80. był zastępcą dy-
i mediów. W latach 1995 1997 w Urzę- rektora Rejonu Dróg Publicznych w Jędrzejowie, a następ-
dzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów  wicedyrektor nie w Kielcach. W latach 1990 1998 pełnił obowiązki na-
departamentu; następnie do 2001 r. doradca kolejnych czelnego dyrektora Okręgu Dróg Publicznych w Kielcach,
ministrów łączności i dyrektor departamentu w Minister- a w latach 1999 2001 dyrektora Biura Generalnej Dyrekcji
stwie A
ączności. W latach 2000 2004 dyrektor w In- Dróg Krajowych i Autostrad w Kielcach. Do lipca 2002 r.
stytucie Badań nad Gospodarką Rynkową. W 2004 r. była pełnił obowiązki dyrektora Oddziału Generalnej Dyrekcji
założycielem Centrum Studiów Regulacyjnych. Współ- Dróg Publicznych w Krakowie, a potem dyrektora Oddziału
pracowała przy realizacji projektów finansowanych ze GDDKiA w Kielcach.
środków UE, zajmowała się doradztwem w sektorze tele-
komunikacji. y
ródło: MTIB
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 5
PRZETARGI BUDOWLANE
Motto: Celem organizowania czy uczestniczenia w przetargu nie jest zawarcie
umowy. Celem jest zawarcie umowy obustronnie korzystnej.
Zasady prowadzenia
przetargów budowlanych (cz. I)
Wstęp Kodeksu cywilnego, gdzie przetrwa- sięciu latach funkcjonowania ustawy
Zmiany ustrojowe, które nastąpiły ły elementy przedwojennego ładu go- o zamówieniach publicznych i licz-
w Polsce w okresie po 1989 roku, mają spodarczego. Nie miały one praktycz- nych jej nowelizacjach, obejmuje za-
swoje odbicie w organizacji budow- nie żadnego zastosowania, a jeszcze gadnienia wszystkich zamówień pu-
nictwa, które w bardzo krótkim czasie w 1992 roku elita prawników z ów- blicznych, w tym także zamówienia
przestawiło się z gospodarki nakazo- czesnego Ministerstwa Budownictwa robót budowlanych oraz usług niema-
wo-rozdzielczej na gospodarkę wolno- wyrażała się lekceważąco o potrzebie terialnych. Tutaj zajmujemy się proble-
rynkową. O ile jednak ten wolny rynek zawierania umów cywilnoprawnych mem przetargów, słusznie uznanych
powstawał w innych sektorach gospo- z wykonawcami robót  nie wspomi- za główną drogę zawierania umów dla
darki w dość prosty sposób  poprzez nając nawet o przetargach. budownictwa, byłoby jednak błędem
pojawienie się różnych form sprzeda- traktowanie PZP jako prawa przetar-
ży, poczynając od najprostszych chod- Przełom nastąpił dopiero w 1994 gowego, gdyż:
nikowo-straganowych, poprzez baza- roku, gdy w nowej ustawie o zamówie- reguluje ono całokształt nabywa-
ry, niekiedy ogromnych rozmiarów, aż niach publicznych pojawił się zapis, że nia dóbr przez określone podmio-
do wielkich hurtowni, super- i hiper- skutkiem postępowania ma być zawarcie ty (sektora publicznego) i finanso-
marketów oraz luksusowych salonów umowy cywilnoprawnej. To mało rzucają- wanych ze środków budżetowych,
sprzedaży  o tyle powstanie rynku dla ce się w oczy postanowienie ginęło jed- przy czym wprawdzie zapewnia
wykonawstwa robót budowlanych wy- nak pod masą postanowień dotyczących preferencję dla trybu przetargowe-
magało całkiem innej, mniej rzucającej samego postępowania. go, lecz obejmuje także inne tryby;
się w oczy formy. nie reguluje ono postępowań leżą-
Inaczej sprawy miały się na odcinku cych poza tym zakresem, a więc za-
Formą rynku dla wykonawstwa bu- inwestycji finansowanych ze środków wieranie umów przez inwestorów
dowlanego są przetargi budowlane. Jest zagranicznych, w szczególności fundu- prywatnych, które obecnie mają
to forma sprzedaży, ale przedmiot sprze- szy pomocowych PHARE i ISPA, oraz znaczny i rosnący udział w działal-
daży w chwili zawierania umowy jeszcze banków międzynarodowych, jak Bank ności inwestycyjno-budowlanej.
nie istnieje  dopiero ma powstać, i to Światowy, EBRD i IBRD, które stawiały
zarówno w przestrzeni, w formie kon- swoim beneficjentom i kredyto- czy po- Chroniczna wada PZP tkwi w cen-
kretnego obiektu, jak i w czasie  czę- życzkobiorcom warunki ujęte w stan- tralizacji prawa do ostatecznych decy-
sto dość odległym, liczonym w miesią- dardowe dokumenty przetargowe lub zji w istotnych sprawach zamówień pu-
cach lub w latach. inne podobne dokumenty. Te warunki blicznych w jednym urzędzie, który nie
odzwierciedlały współczesne praktyki jest odpowiedzialny za gospodarcze
W 1989 roku kadra zajmująca się handlowe, obowiązujące w gospodarce skutki działań, a w szczególności za kosz-
budownictwem, a zapoznana z zawie- rynkowej praktycznie na całym świecie. ty i terminy realizacji inwestycji.
raniem umów w drodze przetargów, W przeciwieństwie do ustawy o zamó-
była nieliczna i składała się niemal wieniach publicznych we wszystkich Mimo iż PZP poświęca umowom
wyłącznie z osób uprzednio zatrud- takich dokumentach kładziono mniej- o zamówienia budowlane cały roz-
nionych na kontraktach zagranicz- szy nacisk na procedury, a większy na dział VI, to ani nie wskazuje na kon-
nych i to w tzw. II obszarze płatni- treść powstających umów. kretne wzory takich umów, ani na mo-
czym, gdyż w ramach RWPG transak- del organizacyjny, na którym mają
cje załatwiano w inny sposób. Brakło Zamówienia publiczne takie umowy być oparte. Rozpowszech-
też odpowiednich regulacji prawnych, Prawo zamówień publicznych (PZP), nienie modelu konsultingowego i opar-
poza mało znanymi postanowieniami wprowadzone w 2004 roku po dzie- tych na nim wzorów FIDIC w zastoso-
6 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
PRZETARGI BUDOWLANE
waniu do zamówień publicznych wy- Tylko generalny wykonawca jest pod- działa w imieniu i na rzecz zama-
nika jedynie z wymagań funduszy miotem bezpośredniej umowy z za- wiającego, na podstawie zawar-
pomocowych UE dla budownictwa, mawiajÄ…cym i on na podstawie takiej tej z nim umowy i udzielonych mu
w których jednocześnie znajdują się po- umowy odpowiada za wykonanie pod- pełnomocnictw;
stanowienia o obowiązku stosowania stawowych czynności, niezbędnych do wykonuje wszystkie świadczenia
PZP oraz wzorów FIDIC. W ten spo- wykonania robót. niematerialne, potrzebne do re-
sób, niejako tylnymi drzwiami, model alizacji budowy, takie jak projek-
konsultingowy poprzez wzory FIDIC Czynności tych jest wiele, nie wy- ty i nadzór inwestorski wykonywa-
został ze sobą powiązany przynajmniej liczamy ich, gdyż nie one są tematem nych robót.
dla części zamówień publicznych. tego artykułu. Istotne znaczenie ma fakt, że
Dzięki temu straciły podstawę opory Należy tu zauważyć, że do podsta- w tym modelu organizacji znaczna
przeciw tym wzorom, bazujące na rze- wowych czynności wykonawcy nie na- część istotnych dla budowy czyn-
komych sprzecznościach prawnych leży sporządzenie projektów robót sta- ności zamawiającego, wynikających
i rzeczywistej nieznajomości tego mo- łych, chyba że zawrze on z zamawiają- z potrzeb budowy, a niekiedy także
delu i tych wzorów. Obowiązkowe połą- cym umowę o projektowanie i budowę. z obowiązującego prawa, jest w rze-
czenie PZP ze wzorami FIDIC potwier- Nie zakłada się, ale i nie wyklucza, czywistości sprawowana przez in-
dziło konsekwentnie głoszoną przez że zamawiający posiada wiedzę o sztu- żyniera, wprawdzie działającego
SIDiR tezę, że nie ma i nigdy nie było ce budowlanej potrzebną do samo- w imieniu i na rzecz zamawiające-
żadnych prawnych przeszkód przeciw dzielnego rozwiązywania problemów go, ale związanego z nim tylko umo-
stosowaniu wzorów FIDIC w Polsce. organizacyjnych i technicznych, a na- wą, a nie związkiem organicznym czy
wet do odpowiedniego sprecyzowa- stosunkiem pracy.
Model konsultingowy nia własnych wymagań bądz
do egze-
kwowania spełnienia tych wymagań. Właśnie osoba inżyniera budzi-
Model konsultingowy, rozpowszech- Mimo to skupianie w jego własnym ła największe opory przeciw wdraża-
niony w budownictwie wolnorynko- ręku wszystkich czynności decyzyj- niu modelu konsultingowego w Polsce
wym, polega na wydzieleniu strefy nych nie jest racjonalne i w praktyce w ostatnich latach ubiegłego wieku.
usług materialnych, takich jak fizyczne gospodarki wolnorynkowej spotyka Podnoszono pseudoprawne zarzuty,
wykonywanie robót budowlanych, od się tylko w gronie inwestorów, którzy w rodzaju rzekomej sprzeczności tego
usług niematerialnych, często zwanych prowadzą stałą działalność inwesty- modelu, a szczególnie osoby inżyniera
także intelektualnymi. Poza tymi dwo- cyjną, a i to nie u wszystkich. Pozostali z Prawem budowlanym, rozmyciu od-
ma rodzajami usług pozostają usługi fi- posługują się konsultingiem. powiedzialności itp. Opory te nie wyga-
nansowe oraz ubezpieczeniowe związa- W modelu konsultingowym pomię- sły całkowicie do chwili obecnej, jednak
ne z budownictwem. dzy zamawiajÄ…cym a wykonawcÄ… wy- wobec znacznej liczby pozytywnych do-
stępuje trzecia osoba, zwana umownie świadczeń mają one jedynie zakres ogra-
Najlepiej ilustruje to schemat zamiesz- inżynierem lub inżynierem-konsultan- niczony do rzekomej  specyfiki branży ,
czony obok. tem bÄ…dz
inżynierem kontraktu, która: a nie do totalnej negacji.
W tym modelu centralnÄ… osobÄ…
jest zamawiający, zwany często  np.
w Prawie budowlanym  inwestorem.
INSTYTUCJA Zależność Umowa INSTYTUCJA
Zakłada się, że budowa ma być reali- statutowa finansowa
ZAA
OŻYCIELSKA FINANSUJ
CA
zowana:
w interesie zamawiajÄ…cego,
na jego terenie,
ZAMAWIAJ
CY
według jego wymagań,
(INWESTOR)
Gwarancja
w czasie przez niego określonym,
UŻYTKOWNIK zapłaty
za jego pieniÄ…dze.
DrugÄ… osobÄ… w organizacji budow-
nictwa jest wykonawca, powiÄ…zany
Gwarancja
z zamawiającym umową cywilnopraw- Rozjemca INŻYNIER
wykonania
ną. Dla uproszczenia zakładamy, że
nawet dla wielkich zamierzeń budow-
lanych zamawiajÄ…cy zatrudnia bezpo-
średnio jednego wykonawcę, zwane-
GWARANT WYKONAWCA
go też zwykle generalnym wykonawcą.
Ze względu na specjalizację generalny
wykonawca zatrudnia zwykle podwy-
PODDOSTAWCY PODWYKONAWCY
konawców bądz
poddostawców.
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 7
PRZETARGI BUDOWLANE
Świadczenia niematerialne komplikacji organizacyjnych już po Stowarzyszenie Doradców
Jak wiadomo, realizacja zamierzeń bu- rozpoczęciu budowy. i Rzeczoznawców (SIDiR)
dowlanych wymaga zarówno wykona- SIDiR powstało na bazie kadry in-
nia czynności materialnych, takich jak Pewnym dodatkowym problemem żynierskiej, związanej z budownic-
wykonanie wykopów, wylewanie beto- jest stosowane przez PZP słownictwo, twem zagranicznym i od począt-
nu czy układanie cegieł, jak i czynno- które dla postępowań o zamówienia ku było związane z Międzynarodową
ści niematerialnych, takich jak projek- publiczne przewiduje tylko dwie na- Federacją Inżynierów-Konsultantów
towanie czy nadzory nad wykonywa- zwy związane ze stronami postępowa- (FIDIC), wkrótce po tym z Europejską
niem czynności materialnych. Podział nia: zamawiający i wykonawca, z pomi- Federacją Inżynierów-Konsultantów
taki jest też utwierdzony Prawem bu- nięciem osoby oferenta (który przecież (EFCA), a ostatnio także z Fundacją
dowlanym, które ustanawia odrębnie może się stać, ale nie musi, wykonawcą), Rozstrzygania Sporów (DRBF). Z tego
związane z tym podziałem kwalifika- podczas gdy np. w Prawie budowlanym tytułu działalność SIDiR skupiała się
cje, obowiązki, uprawnienia i odpo- występuje inwestor, projektant, inspek- na promowaniu publikacji FIDIC,
wiedzialność. tor nadzoru, a w dokumentach FIDIC po- a także pokrewnych publikacji Banku
nadto inżynier. Światowego i EBRD. Tą drogą zainte-
Model konsultingowy, o którym była resowani uzyskali dostęp do polskich
mowa, respektuje taki podział i nada- Dosłowne przestrzeganie PZP prowa- przekładów procedury przetargowej
je mu formę organizacyjną. Ponieważ dzi zamawiających (= inwestorów) do FIDIC, BŚ i EBRD oraz do wzorów
charakter czynności materialnych różni zawarcia jednej umowy z wykonawcą warunków kontraktowych tych in-
się w istotnych elementach od charak- (= projektantem), drugiej z wykonaw- stytucji. Te publikacje służyły jedynie
teru czynności niematerialnych, FIDIC cą (= wykonawcą) oraz trzeciej z wyko- rozpowszechnianiu wiedzy, gdyż poza
opracował osobne wzory dla jednych nawcą (= inżynierem); w wyniku tego ograniczonym zakresem finansowania
i dla drugich. w dokumentach budowy występuje aż ze z
ródeł międzynarodowych nie mia-
trzech wykonawców, jeden prawdziwy ły one w Polsce żadnej mocy prawnej.
Trzeba jednak zauważyć, że z waż- i dwóch rzekomych, z nadania PZP. Z czasem okazało się, że wiedza, na-
nych powodów FIDIC nie zakłada dal- Istnieje też poważny problem zwią- wet niepoparta przymusem jej stoso-
szego podziału umów o usługi niemate- zany z wyborem firmy, której zamierza wania, ma wystarczającą siłę przebicia,
rialne, mimo świadomości technicznego się powierzyć pełnienie świadczeń nie- aby międzynarodowe wzory znalazły
podziału na czynności przedprojekto- materialnych. O ile dla wykonawców drogę do realizacji licznych przedsię-
we, przedumowne, projektowe, nad- robót dominującym kryterium wyboru wzięć inwestycyjnych w Polsce.
zory, próby techniczne, szkolenie i inne  całkiem słusznie  jest cena, a wpro- Nie chodzi tu tylko o wiedzę o po-
elementy specjalistyczne. Założeniem wadzony art. 91.1.3 zakaz uwzględnia- stępowaniu przetargowym i wzorach
FIDIC jest obejmowanie wszystkich nia właściwości wykonawcy, w szczegól- warunków kontraktowych, lecz także
tych świadczeń jedną Umową Klient/ ności jego wiarygodności ekonomicznej, o sprawę bardziej podstawową  o for-
Konsultant ( Biała Książka , aktualnie technicznej lub finansowej można uznać mę organizacyjną, dominującą w go-
FIDIC 1998). Takie łączenie różnych za słuszny, o tyle w odniesieniu do usług spodarce wolnorynkowej.
usług niematerialnych w jedną umo- niematerialnych jest on sprzeczny za-
wę ma ogromne zalety, ale, niestety, równo ze zdrowym rozsądkiem, jak Realizacja budowy wymaga zgodne-
w Polsce dominuje odziedziczony po i z ugruntowaną praktyką światową. go współdziałania co najmniej kilku nie-
gospodarce planowej system, w którym W tej dziedzinie bowiem powszechnie zależnych podmiotów gospodarczych,
czynności projektowania są oddzielane stosuje się do największych zamierzeń które nie mają wspólnego zwierzchni-
organizacyjnie i w umowach od czyn- wybór według kwalifikacji, a do wszyst- ka, a jedyne powiązania między nimi za-
ności nadzoru. Sprzyja temu umiesz- kich innych  albo zasadę: najlepszy pewniają właśnie umowy cywilnopraw-
czenie w rozdziale 2 [Przygotowanie po- zespół realizacyjny za rozsądną cenę ne, tak do niedawna lekceważone i za-
stępowania] PZP art. 31.1. wymagania (np. 10  15% powyżej średniej ceny niedbywane.
dotyczÄ…cego posiadania dokumentacji z wszystkich ofert), albo maksymalnÄ…
projektowej, przy jednoczesnym prze- punktację złożoną z cech kwalifikacyj-
milczeniu potrzeby zorganizowania nych (nawet 70% przyznawanej punkta-
nadzoru. W praktyce jest to rozumiane cji) oraz ceny (w granicach 30  50%).
tak, że zamawiający zawiera umowę na
wykonanie projektu oraz specyfikacji, Wybór według ceny stosowany do
natomiast o potrzebie zorganizowania świadczeń niematerialnych jest po-
nadzoru zaczyna myśleć po zawarciu wszechnie uważany za szkodliwy i pozo-
umowy o wykonanie robót. Nierzadko staje wierzyć, że zniknie on z polskiej go-
bywa, że ten podział powoduje opóz
- spodarki zanim wywoła nieodwracalne, Opracowanie: mgr inż. ADAM HEINE,
nienie rozpoczęcia budowy, a równie wielkie szkody. mgr BOGDAN ROGUSKI
często bywa on z
ródłem znacznych konsultanci, członkowie SIDiR
8 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
PRAWO
den radca prawny nie ma prawa wystÄ™-
pować na salach sądowych w sprawach
karnych jako obrońca oskarżonego.
Rzeczoznawca
W sprawach karnych występują tylko
adwokaci, co wynika z ustroju o adwo-
katurze (art. 82 k.p.k.).
budowlany  Kwiatki rzeczoznawców
budowlanych
Dla potrzeb tego artykułu autor nie wy-
korzystał żadnego z zakończonych po-
w świetle Kodeksu karnego
stępowań karnych w celu jednoznacz-
nego wyeliminowania jakiegokolwiek
domniemania, że został opisany  mój
Osoby lub firmy, które w wyniku działań rzeczoznawcy kwiatek .
Podstawowymi artykułami zakończo-
budowlanego poniosły stratę, coraz częściej dochodzą własnych
nych postępowań były w większości
praw przed sądem  na podstawie Kodeksu karnego. art. 163 ż 1 pkt 1, pkt 2; art. 165 ż 1
pkt 3; art. 233 ż 4; art. 239 ż 1; art. 271;
art. 272; art. 273; art. 286; art. 294 k.k.
Znaczenie wymienionych artyku-
uwagą czytam  Inżyniera bu- ski pisze: ...ostatnio najwięcej spraw łów, w dużym skrócie i bez cytowa-
downictwa , a ostatnio szcze- związanych z odpowiedzialnością za- nia dosłownie k.k., dla najczęściej wy-
Z gólnie te artykuły, które dotyczą wodową dotyczy rzeczoznawców bu- stępujących czynów karalnych, można
odpowiedzialności zawodowej inży- dowlanych. Skarżący zarzucają auto- wyjaśnić na bardzo niewinnie wyglą-
nierów budownictwa, a rzeczoznaw- rom opinii czy ekspertyz stronniczość dającym przykładzie.
ców budowlanych szczególnie. Od w ocenie, która przeważnie jest na Rzeczoznawca wystawiający eks-
wielu lat pełnię funkcję biegłego w są- rzecz zamawiającego opracowanie. (...) pertyzę w opisie danego obiektu do-
dzie i, niestety, jestem świadkiem co- Z doświadczeń Krajowego Rzecznika konuje świadomie odejścia od stanu
raz częstszych spraw, w których stroną wynika, że niektórzy rzeczoznawcy nie rzeczywistego. Na życzenie zamawia-
oskarżoną są rzeczoznawcy budowla- potrafią podejść do sprawy z pełnym jącego, jednego ze współwłaścicieli
ni. Prezentowany przez nich żenują- obiektywizmem i wręcz naginają swoje obiektu, w celu zmniejszenia kosztów
co niski poziom wiedzy technicznej, oceny do potrzeb zleceniodawcy, lekce- remontu kapitalnego odstępuje od
a w ślad za tym skutki, jakie powo- ważąc obowiązujące prawo, zasady wydania zalecenia do wykonania od-
duje brak profesjonalizmu większo- sztuki budowlanej, (...), akceptując sa- powiedniego zabezpieczenia osłabio-
ści z nich, skłoniły mnie do zwrócenia mowolę budowlaną. nej konstrukcji.
uwagi Czytelników na kilka kwestii Ta opinia Krajowego Rzecznika Decyzja ta po sześciu latach do-
pomijanych w publikowanych dotąd Odpowiedzialności Zawodowej, nie- prowadza do znacznego uszkodzenia
w  IB artykułach na temat odpowie- stety, coraz częściej znajduje potwier- obiektu wraz z powstaniem zagroże-
dzialności z tytułu wykonywanej pracy dzenie na salach sądowych wydziałów nia dla zdrowia i życia ludzkiego i jed-
zawodowej inżynierów budownictwa. karnych w toczących się postępowa- norazowo wyczerpuje wymogi zawar-
Pokrzywdzony przez rzeczoznaw- niach adhezyjnych (patrz słowniczek). te w:
cę budowlanego, zgodnie z przepisami art. 163 ż 1 k.k.  poprzez swoją
ustawy Prawo budowlane, dochodzić Warto wiedzieć, iż w chwili gdy ta- ekspertyzę sprowadził zdarzenie,
może swoich praw w trybie admini- kie postępowanie zostanie pozytywnie które spowodowało zagrożenie dla
stracyjnym. Okazuje się jednak, że zakończone na rzecz pokrzywdzonego życia i zdrowia ludzkiego  od roku
coraz większa liczba spraw spornych (w momencie przyznania przez sąd od- do 10 lat pozbawienia wolności;
oraz ta właśnie procedura, niekorzyst- szkodowania cywilnego od oskarżonego art. 163 ż 1 pkt 2 k.k.  doprowa-
na dla pokrzywdzonych (gdzie nie są rzeczoznawcy), autor takiego opracowa- dził na skutek swojej ekspertyzy do
oni stroną, a tylko świadkami, bez ja- nia nie może liczyć na to, że zasądzone co najmniej częściowego zawalenia
kichkolwiek uprawnień procesowych), odszkodowanie będzie pokryte z jego się obiektu  od roku do 12 lat po-
sprawiają, że coraz więcej osób decy- polisy OC. Polisa nie uwzględnia bo- zbawienia wolności;
duje się na postępowanie sądowe pro- wiem odszkodowań będących wynikiem art. 233 ż 4 k.k.  jako rzeczoznaw-
wadzone w trybie przepisów Kodeksu popełnionego czynu karalnego. ca przedstawił niewiarygodną opi-
karnego. niÄ™ niezgodnÄ… ze stanem rzeczy-
W paz
dziernikowym numerze  In- Rzeczoznawcy w celu ochrony wła- wistym, a która miała służyć za
żyniera budownictwa p. Jerzy Stroń- snego interesu winni pamiętać, iż ża- dowód, np. w postępowaniu admi-
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 9
PRAWO
nistracyjnym dla potrzeb wydania z tego tytułu znaczne szkody mate- mierzają uciekać. Stąd zatajenie
odpowiedniej decyzji nakładającej rialne, a zawierzyły ekspertyzie rze- faktu (zaistniałego w dacie sporzą-
obowiÄ…zek wzmocnienia spornego czoznawcy jako osobie posiadajÄ…cej dzania w jakimkolwiek opisie, np.
(między współwłaścicielami nieru- uprzywilejowany status zawodowy. wydanie świadomie odmiennej oce-
chomości) elementu remontowa- ny  opinii  ekspertyzy, naginanie
nego obiektu  do 3 lat pozbawie- Przytoczone zarzuty z wymienio- zasad prawnych, nieliczenie siÄ™
nia wolności; nych artykułów nie muszą występo- z podstawowymi zasadami sztuki
art. 271 k.k.  jako osoba upraw- wać każdorazowo łącznie. Najbardziej budowlanej w celu zaspokojenia żą-
niona do wystawienia dokumen- rozpowszechnione jest zaistnienie ze- dań zamawiającego dany dokument
tu świadomie poświadczył w eks- stawów związkowych, które są połą- itd.), który może być przyczyną do
pertyzie  opinii nieprawdę co do czeniem dwóch lub kilku artykułów po- spowodowania zdarzenia zagraża-
okoliczności mających znaczenie przez zastosowanie zwrotu w związku z. jącego życiu lub zdrowiu, jak też do
prawne  od 3 miesięcy do 5 lat po- W potocznym znaczeniu oznacza to, iż stwierdzenia współudziału w innym
zbawienia wolności; mamy do czynienia z przestępstwem czynie karalnym, a zatem może być
art. 273 k.k.  przy wystąpieniu związkowym. podstawą do wszczęcia postępowa-
art. 271 k.k.  rzeczoznawca, bro- nia karnego z dniem zaistniałego
niąc się przed zarzutami pokrzyw- Należy zapamiętać trzy podstawo- wydarzenia. Nieruchomość cierpli-
dzonych współwłaścicieli nieru- we zasady, które mogą nas ochronić wie poczeka na moment zaistnienia
chomości, opiera się na swojej przed konsekwencjami wytoczenia takiego zdarzenia, tzw. skutku opisa-
ekspertyzie jako dokumencie wia- sprawy w sÄ…dzie: nego w kodeksie karnym (art. 163
rygodnym, tym samym używa do- w kodeksie karnym nie jest zna- ż 1 pkt 1, pkt 2; art. 165 ż 1 pkt 3;
kumentu, w którym poświadczył na  katastrofa budowlana tak po- art. 239 ż 1; art. 271; art. 272;
nieprawdÄ™, co powoduje automa- pularna w prawie budowlanym. art. 273; art. 286; art. 294 k.k. 
tyzm ustawodawcy dokładający mu Natomiast istnieje określenie  zda- a przybliżonych w znaczeniu po-
następne przestępstwo karalne  do rzenie, które zagraża życiu lub zdro- tocznym wyżej przez autora) 
2 lat pozbawienia wolności; wiu ; art. 100 ż 3 k.k. jest tym, który
art. 286 k.k.  rzeczoznawca za wy- ekspertyzy  opinie sporządzone na wykazuje się dużą cierpliwością cza-
konaną ekspertyzę, która doprowa- piśmie zaczynają swoje życie nieza- sową, gdyż nie uznaje żadnych
dziła do powstania zagrożenia dla leżnie od woli autora w momencie przedawnień przy powstaniu z przy-
życia, zdrowia lub strat material- przekazania opracowania zama- czyn świadomie niewiarygodnej
nych, pobrał wynagrodzenie, wiającemu. Jeżeli taki dokument ekspertyzy wystawionej dla celów
uzyskując tym samym korzyści ma- nie jest w stanie samodzielnie się osiągnięcia korzyści, spowodowania
jątkowe przy jednoczesnym wpro- obronić w momencie konfrontacji stanu zagrożenia dla życia, zdrowia
wadzeniu (na życzenie ZAMA- jego zapisów ze stanem rzeczywi- lub powstaniu strat materialnych.
WIAJ
CEGO) w błąd współwłaści- stym, to zaczyna być dokumentem
cieli obiektu, doprowadzajÄ…c ich do co najmniej naruszajÄ…cym art. 271
nienależytego pojmowania przed- k.k. (osoba mająca uprawnienia do
siębranego działania poprzez odstą- wystawienia ekspertyzy  opinii W nawiązaniu do artykułu za-
pienie przez nich od wykonania poświadcza w nim nieprawdę co mieszczonego w  IB nr 9/2005 au-
prawidłowych prac wzmacniają- do stanu faktycznego mającego torstwa p. Jerzego Dylewskiego i po-
cych osłabiony element obiektu  znaczenie prawne). W takim przy- danych tam przykładów naruszania
od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia padku autor musi się spodziewać przepisów prawnych przez rzeczo-
wolności;  zestawu związkowego , który mu znawców budowlanych  pozwolę
art. 294 ż 1 k.k.  przy zaistnieniu wyjaśni, co poza tym, że wypuścił sobie wskazać odpowiednie artyku-
art. 286 k.k. ustawodawca dokła- w świat ekspertyzę  opinię ze zna- ły, z których potencjalnie mogliby oni
da z mocy ustawy k.k. od roku do mieniem przestępstwa przeciwko być osądzeni:
10 lat pozbawienia wolności rze- wiarygodności dokumentów, zo- ...prefabrykowany płytowy strop ka-
czoznawcy, który miał obowiązek stanie mu dołożone z przytoczone- nałowy rozpoznany jako strop DMS
dokonać rzetelnego i rzeczywi- go wcześniej spisu artykułów i para- (rzeczoznawca budowlany PZITB)
stego opisu, zapobiegając tym sa- grafów;  art. 271 k.k. (poświadczenie nie-
mym np. ewentualnemu uszkodze- ekspertyzy  opinie, każdorazowo prawdy w ekspertyzie), w zw. z art.
niu  zawaleniu się obiektu. Jest to dotyczą nieruchomości, a zatem 163 k.k. (zaistniało zdarzenie ze
kara dodatkowa za świadome do- mamy bardzo prozaiczne wyjaśnie- skutkiem powodującym zagroże-
puszczenie się przestępstwa karal- nie. Potoczne zdefiniowanie wyrazu nie dla życia, zdrowia lub mienia),
nego wykorzystującego nieświado-  NIERUCHOMOŚCI wskazuje na w zw. z art. & k.k. (dołoży prokura-
mość oraz brak wiedzy specjalnej obiekty budowlane trwale połączo- tor, w zależności od typu zaistnia-
osób postronnych, które poniosły ne z gruntem, które nigdzie nie za- łego zdarzenia), w zw. z art. 101 ż 3
10 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
PRAWO
k.k. (nie uznaje żadnych przedaw- tego omówię zasadę oczekiwania na
SA
OWNICZEK
nień w momencie kiedy nastąpi zdarzenie, które ma nastąpić, a któ-
zdarzenie powodujące stan zagro- rego skutki mógł (przy podstawowej adhezyjne  połączone postępowa-
żenia dla życia, zdrowia lub mie- wiedzy technicznej  od rzeczoznaw- nia karne i cywilne w celu uzyskania
nia z tytułu świadomego poświad- cy PB wymaga się wiedzy specjal- od oskarżonego, w trakcie toczące-
czenia w ekspertyzie  opinii stanu nej, wyższej od wiedzy biegłego sądo- go się postępowania karnego, od-
niezgodnego ze stanem rzeczywi- wego, zobacz  IB nr 9/2005, str. 14, szkodowania cywilnego, na rzecz
stym obiektu)  możliwa jest kara p. W. Korzeniewski) przewidzieć każ- pokrzywdzonego art. 62  70 k.p.k.
w wymiarze od 1 roku do 10 lat po- dy rzetelnie realizujÄ…cy swoje zadanie ekspertyza, opinia  dokumenty
zbawienia wolności; rzeczoznawca. mające znaczenie prawne art. 200 k.k.
płyty panwiowe dachu (...) konstruk- Ustawodawca, usadawiając je w usta-
cję typu monolitycznego, współczyn- Art. 101 ż 3 k.k.  w sposób niedający wie podstawowej Kodeks karny, a nie
nik przenikania ciepła (...) (i podpis żadnej możliwości jakiejkolwiek polemi- w ustawie obsługującej k.k. w k.p.k.,
osoby z tytułem naukowym profe- ki jednoznacznie określa, że jest instytu- wskazał, iż tego typu dokumenty są
sora, zaliczanego do czołówki pol- cją prawną oczekującą na skutki i efekty wysoko cenione w obrocie prawnym.
skich rzeczoznawców, który oczy- zdarzenia, które rzeczoznawca sporzą- W momencie zaistnienia przysłowio-
wiście sam tego nie liczył, lecz nie dzający ekspertyzę  opinię, posiada- wego  kwiatka ustawodawca ustalił
czytając, podpisał cudze wylicze- jąc wiedzę specjalną, mógł przewidzieć tryb postępowania z autorem  kwie-
nia)  art. 271 k.k. (autor opra-  ...jeżeli dokonanie przestępstwa zale- cistej fantazji art. 233 ż 4 k.k.
cowania w dokumencie mającym ży od nastąpienia określonego w ustawie  IB   Inżynier budownictwa
znaczenie prawne poświadczył nie- skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się instytucja prawna  fakt lub stan
prawdę co do stanu istniejącego na od czasu, gdy skutek nastąpił. wynikający z zapisów w odpowied-
obiekcie), w zw. z art. 272 k.k. (au- nich ustawach
tor opracowania wyłudził poświad- W celu wyjaśnienia posłużę się k.k.  Kodeks karny w rozumieniu
czenie nieprawdy przez profesora), wcześniej przytoczonym przykładem . ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. 
w zw. z art. 273 k.k. (autor wyko- Eks pertyza rzeczoznawcy, zgodnie Kodeks karny ze zm.
rzystał taki dokument do uzyskania z wolą zamawiającego dokument, k.p.a.  Kodeks postępowania admi-
korzyści majątkowej), w zw. z art. świadomie nie wykazała konieczno- nistracyjnego
& k.k. (wstawi prokurator, w za- ści przeprowadzenia pewnych robót k.p.k.  Kodeks postępowania kar-
leżności od stanu zagrożenia spo- zabezpieczających w obiekcie z tytu- nego w rozumieniu ustawy z dnia
wodowanego tą ekspertyzą), w zw. łu konieczności poniesienia zwiększo- 6 czerwca 1997 r.  Kodeks postępo-
z art. 101 ż 3 k.k. (czyn autora i pro- nych kosztów finansowych. Po okresie wania karnego ze zm.
fesora nie podlega przedawnieniu, np. 6 lat wystąpił stan zagrożenia  ko- niewiarygodny dokument  eks-
jeżeli nastąpiło zdarzenie, na które- deks karny nazywa to skutkiem  od pertyza  opinia, w której autor
go wpływ miała ekspertyza)  moż- tego dnia następuje ściganie z ustawy opracowania (osoba ustawowo
liwa jest kara w wymiarze od jed- bez jakichkolwiek przedawnień. uprawniona do wystawienia doku-
nego roku do 10 lat pozbawienia Wystąpienie zdarzeń takich jak: mentu o znaczeniu prawnym) po-
wolności dla tych dwóch panów. pożar z tytułu wadliwie wykona- świadcza nieprawdę co do okolicz-
nej instalacji elektrycznej, wybuch ności (poprzez opis lub ocenę stanu
Przedawnienie kary z tytułu wadliwie wykonanej insta- niezgodnego z rzeczywistym sta-
Przedawnienie kary jest znane w PB lacji gazowej, np. chłodniczej (amo- nem techniczno-funkcjonalnym
(art. 100) oraz w k.k. (art. 101  105 niakalnej), zawalenie siÄ™ obiektu bu- obiektu) majÄ…cych znaczenie praw-
k.k.). W tym momencie należy omó- dowlanego z przyczyn zależnych od ne dla wydania np. decyzji admini-
wić bardzo istotną różnicę między nieprawidłowo podjętych w procesie stracyjnej
tymi dwoma postępowaniami. Sam inwestycyjno-remontowym decyzji pokrzywdzony  osoba fizyczna
fakt usytuowania tych instytucji praw- lub  przemilczanych faktów w opinii lub prawna, której dobro zostało na-
nych  w ustawie PB na jej końcu,  ekspertyzie rzeczoznawcy, a które to ruszone  art. 49 52 k.p.k.
jako zło konieczne, zaś w k.k. na sa- czynności doprowadziły do zaistnie- prokurator  w przeważających
mym wręcz wstępie  uwypukla isto- nia np. art. 163 k.k., uruchamia całą przypadkach oskarżyciel publiczny
tę zagadnienia. Nie będę omawiał po- procedurę postępowania karnego od art. 45 48 k.p.k.
stępowania wywodzącego się z PB dnia zaistnienia określonego skutku. PB  ustawa Prawo budowlane
 poza wskazaniem, że w tej ustawie Kodeks karny w tym przypadku zapo- oskarżony  osoba podejrzana
nie ma instytucji oczekującej na zda- mina o terminach przedawnień wyni- o czyn karalny  art. 71 k.p.k.
rzenie, które zostało przemilczane lub kających z art. 101 ż 1  2. oskarżyciel posiłkowy  pokrzyw-
niedookreślone w opinii  ekspertyzie Tym samym, czytając artykuł dzony działający w trybie art. 53 58
rzeczoznawcy. Dla potrzeb tego arty- p. W. Korzeniewskiego (autor szanu- k.p.k.
kułu ważniejsze jest prawo karne i dla- je p. W. Korzeniewskiego za jego wie-
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 11
PRAWO
loletni wkład w interpretację PB)  IB jeżeli ma się w ręku wyrok karny. ze stanem rzeczywistym i nadal mogę
nr 10/2005, str. 6,  Przedawnienie , na- Z postępowania wytoczonego zgod- być szanowanym i wziętym rzeczo-
leży wskazać, że takie podejście pre- nie z Prawem budowlanym poprzez znawcą budowlanym (bo wystawiam
feruje tylko PB. W momencie  za- k.p.a. pokrzywdzony występujący opinie  ekspertyzy, jakie tylko sobie
proszenia na salę sądową ten ustęp w roli świadka nie otrzymuje żad- zażyczy zamawiający, dobrze płacący
natychmiast należy odłożyć między nej legitymacji prawnej do wystąpie- za takie buble   IB nr 10/2005, str.
bajki. Potwierdzenie, iż nie jest to tylko nia o odszkodowanie cywilne. Należy 9, p. J. Stroński), to dlaczego nie mogę
indywidualne zdanie autora, uzyskuje- wytoczyć oddzielne powództwo cy- nadal uprawiać tego procederu za
my w artykule p. Jerzego Dylewskiego wilne, które ma inne wymogi. Tym wyższe stawki. Jestem przecież już do-
 IB nr 9/2005, str. 22, ...umiejętności samym dokumentacja zgromadzona świadczonym rzeczoznawcą, a za takie
rzeczoznawcy budowlanego powinien z postępowania, dotycząca odpowie- doświadczenie należy sowicie płacić .
weryfikować rynek, a w przypadku do- dzialności zawodowej zgodnie z k.p.a.,
prowadzenia przez niego, swoimi opi- w bardzo wielu przypadkach dla sÄ…du Podsumowanie
niami, do strat materialnych, zagrożeń cywilnego jest bezwartościowa. Wszelkie narzekania Krajowego Rzecz-
bezpieczeństwa (...) sięganie do odpo- nika Odpowiedzialności Zawodowej,
wiedzialności (...) karnej (...) Kodeks Ustawowy  immunitet że podupada zaufanie do rzeczoznaw-
karny, art. 163. rzeczoznawców budowlanych ców budowlanych, jak też podnosze-
Zestaw artykułów k.k. mogących Pytanie, które należy postawić, brzmi: nie wymogów ustawowych co do uzy-
wystąpić na akcie oskarżenia skiero- Jak to jest możliwe, ażeby osoby skaza- skania uprawnień rzeczoznawcy jest
wanym do sÄ…du wyraz
nie wskazuje, że ne prawomocnym wyrokiem karnym działaniem iluzorycznym. W dobie
czynnym uczestnikiem postępowania nadal mogły pełnić i wykonywać funk- powszechnej komputeryzacji i przy
jest tu każdorazowo prokurator. cję rzeczoznawcy budowlanego. możliwości skorzystania z Centralnego
Można by odpowiedzieć: skoro ist- Rejestru Osób Skazanych za prze-
W obecnej praktyce procesowej nieją posłowie z wyrokami za prze- stępstwa zrealizowane przez rzeczo-
Kodeksu karnego pokrzywdzony uzy- stępstwa pospolite, to dlaczego rze- znawców budowlanych z tytułu nie-
skał większe uprawnienia procesowe, czoznawca budowlany nie może mieć, prawidłowych ich działań, które
gdyż w momencie odmowy wszczęcia w swoim dorobku, wyroku karne- doprowadziły do zaistnienia wyroku
postępowania czy też umorzenia postę- go i nadal być szanowanym rzeczo- skazującego bardzo szybko nastąpiło-
powania przez prokuratora przepisy do- znawcą? by oczyszczenie tego środowiska.
zwalają jemu samemu złożyć akt oskar- Prawda jednak jest inna. Przyczyna Samorząd zawodowy posiada le-
żenia bezpośrednio do sądu. W takiej tego stanu leży w samym Prawie bu- gitymację prawną do wysunięcia pro-
sytuacji decyduje już sam pokrzywdzo- dowlanym. pozycji legislacyjnej, iż rzeczoznawca
ny występujący w roli oskarżyciela posił- budowlany, który za swoje postępo-
kowego. Prokurator natomiast, chce czy Instytucja rzeczoznawcy budowlane- wanie zawodowe niezgodne z prawem
nie chce, ma obowiązek udostępnić na go pojawiła się w zapisie ustawy z dnia karnym  popełnienie czynu karalne-
rzecz sądu cały zgromadzony materiał 24 paz
dziernika 1974 r. W żadnym póz
- go wynikajÄ…cego z wykonanych nie-
dowodowy i włączyć się w postępowa- niejszym przepisie ustawowym nie ma rzetelnie czynności rzeczoznawcy bu-
nie jako oskarżyciel publiczny. W takiej wskazania, że utrata uprawnień rzeczo- dowlanego  osądzony prawomocnym
konfiguracji oskarżyciel posiłkowy może znawcy budowlanego następuje z mocy wyrokiem sądu, zostaje z mocy usta-
dotrzeć aż do Sądu Najwyższego bez prawa, w momencie kiedy zostaje on wy wykreślony z listy rzeczoznawców
uczestnictwa prokuratora. osÄ…dzony prawomocnym wyrokiem kar- budowlanych.
nym z tytułu jego działalności jako rze- Każdy zainteresowany storpedowa-
W  IB nr 10/2005, str. 4  5  Kwa- czoznawcy budowlanego. niem tej propozycji wskaże pewnie, że
lifikacja prawna kar... ,  Postępo- obowiązuje zapis  rzeczoznawca tra-
wanie w sprawach występków ,  Po- Konia z rzędem temu, kto wskaże ci uprawnienia w momencie pozba-
stępowanie w sprawach wykroczeń w aktualnej sytuacji gospodarczej rze- wienia go praw obywatelskich  art.
 nie ma żadnego odbicia w k.k., je- czoznawcę, który sam poprosi o wy- 15 ust. 5 pkt 1 (ustawa z dnia 28 lipca
żeli następuje skutek zapisany w k.k. kreślenie z listy. 2005 r. PB), tylko proszę wskazać taki
jako czyn karalny. Podejście przedsta- Artykuł 15 ust. 5 ustawy z dnia 28 przypadek w praktyce  począwszy od
wione przez p. W. Korzeniewskiego lipca 2005 r. o zmianie ustawy  Prawo 24 paz
dziernika 1974 r.
jest już tylko namiastką tego, co w rze- budowlane oraz o zmianie innych
czywistości oczekuje na rzeczoznawcę ustaw dozwala na funkcjonowanie ta-
w momencie wszczęcia postępowania kich rzeczoznawców budowlanych na
przez oskarżyciela posiłkowego, we- rynku.
dług zasad z k.k. Panuje niepisana zasada:  Skoro raz
O wiele łatwiej uzyskać odszko- mogłem dobrze skasować za opinię  inż. ADAM PRUSS
dowanie w postępowaniu cywilnym , ekspertyzę niemającą nic wspólnego biegły sądowy
12 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
REDAKCJA ODPOWIADA
Jakim wymaganiom powinien odpowiadać
zytelnik, przedstawiający się jako tycznym, do którego można odnieść się art. 42 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. 
 Inwestor , przysłał do redak- w dowolny sposób. Natomiast  warun- Prawo budowlane, ponieważ zapewnił:
Ccji list, w którym prosi o udzie- ki techniczne wykonania i odbioru ro- opracowanie projektu budowlanego
lenie odpowiedzi na pytania dotyczą- bót budowlano-montażowych, pomi- przez projektanta mającego odpo-
ce sprawy incydentalnej, ale będącej mo że są oparte na Polskich Normach, wiednie uprawnienia budowlane,
przykładem dość powszechnych trud- nie stanowią prawnie żadnego punktu uzyskał decyzję o pozwoleniu na
ności właściwego rozumienia i stoso- odniesienia w stosunku do poprawno- budowę,
wania przepisów Prawa budowlane- ści wykonanych prac. zapewnił ustanowienie kierownika
go dotyczących podstawowych wy- Biegły twierdzi, że nie ma właściwie budowy,
magań, jakim powinny odpowiadać obowiązujących do stosowania norm ustanowił inspektora nadzoru in-
projekty budowlane i wykonanie robót budowlanych, tylko są zalecenia, które westorskiego (nawet, jeżeli nie miał
budowlanych. można stosować lub nie, a sztuka bu- takiego obowiązku prawnego).
dowlana jest to pojęcie abstrakcyjne,
Kilka lat temu inwestor zlecił pro- właściwie niezdefiniowane. W sprawie roli projektu
jektantowi wykonanie dokumenta- W związku z powyższym nasuwa budowlanego
cji projektowej obiektu mieszkalnego się pytanie: jaki sens miałby obowiązek Artykuł 34 Prawa budowlanego sta-
o znacznej wartości. Dokumentacja zo- posiadania uprawnień budowlanych nowi (ust. 2), że: Zakres i treść projek-
stała wykonana w formie projektu bu- przez osoby wykonujące samodzielne tu budowlanego powinny być dostoso-
dowlanego, a zatem w wersji uprosz- funkcje kierownicze w budownictwie? wane do specyfiki i charakteru obiek-
czonej, bez wszystkich niezbędnych Po co kierownik budowy, a tym bar- tu oraz stopnia skomplikowania robót
przekrojów, detali i szczegółów. dziej inspektor nadzoru? budowlanych, a dalej (ust. 1 i 2) usta-
W ten sposób już na etapie projek- la ogólny zakres opracowania projektu
tu popełniono kilka błędów architek- Ustosunkowanie się do problemów budowlanego, stanowiącego podstawę
toniczno-konstrukcyjnych, co zrealizo- przedstawionych w liście  Inwestora do uzyskania pozwolenia na budowę.
wał wykonawca bez ich poprawienia, nie stanowi opinii o konkretnej spra- Uzyskanie decyzji o pozwoleniu
tłumacząc się, że był zobowiązany tyl- wie, ponieważ nie należy to do zadań na budowę, łącznie z zatwierdzeniem
ko do realizacji inwestycji zgodnie z za- redakcji  IB i nie byłoby zresztą moż- projektu budowlanego, oznacza, że
twierdzoną dokumentacją. Do tego do- liwe do wykonania na podstawie tyl- projekt budowlany został sprawdzony
szło kilkadziesiąt innych błędów wyko- ko tak ogólnego jej opisania przez pozytywnie przez organ administracji
nawczych, które można jednoznacznie  Inwestora . Nie znamy przecież cha- architektoniczno-budowlanej w zakre-
określić, jako niezgodne z  warunkami rakterystyki przedmiotowego obiek- sie ustalonym w art. 35.
technicznymi wykonania i odbioru ro- tu mieszkalnego, nie wiemy nawet, W szczególnych przypadkach or-
bót budowlano-montażowych . czy to jest budynek wielo- czy jedno- gan w pozwoleniu na budowę może
Inspektor nadzoru inwestorskiego, rodzinny, ani w jakim czasie został za- określić dodatkowe warunki wykona-
powołany od początku budowy przez twierdzony projekt budowlany, co by- nia budowy, nieokreślone w projekcie
inwestora, nie reagował na te błędy łoby podstawą do stwierdzenia, jakie budowlanym.
i dokonywał odbiorów częściowych bez przepisy obowiązywały w czasie wy- Prawo budowlane stanowi (art. 28
zastrzeżeń lub czasami wnosił uwagi, dawania decyzji o pozwoleniu na bu- ust. 1), że roboty budowlane można
których nie respektował wykonawca. dowę. rozpocząć na podstawie ostatecznej
W końcu sprawa przybrała formę Ponieważ jednak w liście tym zo- decyzji o pozwoleniu na budowę, czyli
konfliktu i trafiła do sądu z powódz- stało przedstawionych tak wiele po- po jej uprawomocnieniu, i wykonywać
twa inwestora. ważnych problemów o powszechnym zgodnie z projektem budowlanym i in-
Na przeprowadzonej wizji biegły znaczeniu, będę starał się wyjaśnić je, nymi warunkami określonymi w po-
sądowy stwierdził, że będzie się odnosił na podstawie posiadanej wiedzy o sto- zwoleniu na budowę.
jedynie co do zgodności lub niezgodno- sowaniu Prawa budowlanego, w takim Natomiast wykonawcze rozporzą-
ści z zatwierdzoną dokumentacją, a nie zakresie, aby umożliwić wykorzystanie dzenie Ministra Infrastruktury z dnia
do wykonania robót zgodnie z zasada- tych informacji przez wszystkich zain- 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowe-
mi sztuki budowlanej, do czego zobo- teresowanych Czytelników  IB . go zakresu i formy projektu budowla-
wiązuje projektanta, kierownika budo- nego (Dz.U. Nr 120, poz. 1133) określa
wy i inspektora nadzoru inwestorskie- W sprawie wykonania wymagany zakres i sposób opracowa-
go Prawo budowlane. Biegły sądowy obowiązków inwestora nia opisowego i rysunkowego skła-
stwierdził, że pojęcie  sztuki budow- Inwestor spełnił obowiązek, wynikają- dowych części projektu budowlane-
lanej jest pojęciem zupełnie teore- cy z przepisów art. 18 i 28 ust. 1 oraz go, czyli projektu zagospodarowania
14 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
REDAKCJA ODPOWIADA
projekt i wykonanie obiektu budowlanego?
działki lub terenu oraz projektu archi- warunkująca świadome przyjęcie ków inspektora nadzoru inwestorskie-
tektoniczno-budowlanego. przez niego tego obowiązku, a następ- go należy m.in.:
Zgodnie z ż 1, rozporządzenie nie przygotowanie organizacyjne bu- reprezentowanie inwestora na bu-
nie ogranicza ani nie określa zakre- dowy, w tym w określonych przypad- dowie przez sprawowanie kontroli
su opracowań projektowych wykony- kach wykonanie planu bezpieczeństwa jej zgodności realizacji z projektem
wanych w stadiach poprzedzajÄ…cych i ochrony zdrowia na budowie, czego i pozwoleniem na budowÄ™, przepisa-
opracowanie projektu budowlanego nie da się wykonać bez starannego za- mi oraz zasadami wiedzy technicz-
lub uzupełniających treść projektu bu- poznania z dokumentacją budowlaną nej,
dowlanego w zakresie projektu tech- dostarczoną przez inwestora. sprawdzanie jakości wykonywanych
nologicznego lub wykonywania robót Artykuł 23 daje natomiast kierow- robót i wbudowanych wyrobów bu-
budowlanych. nikowi budowy prawo występowania dowlanych, a w szczególności za-
Na podstawie tych przepisów moż- do inwestora o zmiany w rozwiąza- pobieganie zastosowaniu wyrobów
na stwierdzić, że projektant (projek- niach projektowych, jeżeli są one uza- budowlanych wadliwych i niedo-
tanci) projektu budowlanego powi- sadnione koniecznością zwiększenia puszczonych do stosowania w bu-
nien sam ustalić, czy zakres projektu bezpieczeństwa realizacji robót bu- downictwie,
budowlanego, który ma być przedsta- dowlanych lub usprawnienia proce- sprawdzanie i odbiór robót budow-
wiony do zatwierdzenia i wydania po- su budowy. lanych ulegajÄ…cych zakryciu lub za-
zwolenia na budowę, zawiera wszyst- Kierownikiem budowy może zostać nikających, uczestniczenie w pró-
kie dyspozycje rysunkowe i opisowe wyłącznie osoba mająca odpowiednie bach i odbiorach technicznych in-
wystarczające do prawidłowego wy- uprawnienia budowlane do wyko- stalacji, urządzeń technicznych
konania budowy czy też zachodzi ko- nywania takiej samodzielnej funkcji i przewodów kominowych oraz
nieczność ich uszczegółowienia w for- technicznej w budownictwie, co wy- przygotowanie i udział w czynno-
mie dodatkowych projektów (rysun- maga (art. 12 ust. 2 i 3) posiadania ściach odbioru gotowych obiektów
ków) wykonawczych, aby zapobiec określonego wykształcenia technicz- budowlanych i przekazywania do
wykonaniu określonych robót lub de- nego i praktyki zawodowej oraz zło- użytkowania.
tali niezgodnie z rozwiązaniami przed- żenia egzaminu w zakresie znajomo- Jest oczywiste, że podjęcie się spra-
stawionymi w projekcie budowlanym. ści procesu budowlanego oraz umie- wowania nadzoru inwestorskiego wy-
Należy bowiem dodać, że zgodnie jętności praktycznego zastosowania maga w praktyce również uprzednie-
z art. 20 ust. 1 pkt 3, do projektanta, wiedzy technicznej. W praktyce pod- go, starannego zapoznania siÄ™ z doku-
nawet jeśli nie sprawuje nadzoru au- stawowym sprawdzianem tej wiedzy mentacją budowy przygotowaną przez
torskiego na budowie, należy wyja- jest wykazanie się na egzaminie zna- inwestora, co umożliwi sprawdzenie
śnianie wątpliwości dotyczących pro- jomością przepisów techniczno-bu- jej kompletności, czytelności i możli-
jektu i zawartych w nim rozwiązań. dowlanych. wości wykonania robót budowlanych
Wskazuje to na celowość czytelnego Kierownik budowy nie może zatem zgodnie z przepisami techniczno-bu-
przedstawienia wszystkich rozwiązań wykonać robot budowlanych niezgod- dowlanymi i zasadami wiedzy tech-
projektowych w projekcie budowla- nie z przepisami techniczno-budow- nicznej.
nym lub uzupełnienia go rysunkami lanymi i wiedzą techniczną, powołu- Również w trakcie wykonywania
wykonawczymi takich robót budow- jąc się na rozwiązania przedstawione robót budowlanych inspektor nad-
lanych i detali, które nie mogą być w projekcie budowlanym, jeżeli są one zoru inwestorskiego ma, zgodnie
przedstawione bezpośrednio w pro- w sposób oczywisty niezgodne z prze- z art. 26 pkt 1, prawo: wydawać kie-
jekcie budowlanym, np. ze względu na pisami techniczno-budowlanymi lub rownikowi budowy lub kierownikowi
ich dużą liczbę i skalę rysunków. zostały przedstawione bez wymaganej robót polecenia, potwierdzone wpi-
dokładności, niezbędnej do wykonania sem do dziennika budowy, dotyczą-
O odpowiedzialności robót zgodnie z zasadami wiedzy tech- ce usunięcia nieprawidłowości lub
kierownika budowy nicznej, o której będzie dalej mowa. zagrożeń, wykonania prób lub ba-
za prawidłowość wykonania dań, także wymagających odkry-
robót budowlanych O odpowiedzialności cia robót lub elementów zakrytych,
Prawo budowlane nie zawiera specjal- inspektora nadzoru oraz przedstawienia ekspertyz do-
nego przepisu, określającego obowią- inwestorskiego budowy tyczących prowadzonych robót bu-
zek zapoznania się kierownika budo- za prawidłowość wykonania dowlanych i dowodów dopuszczenia
wy z projektem budowlanym przed robót budowlanych do stosowania w budownictwie wy-
rozpoczęciem robót budowlanych, Zgodnie z art. 25 ust. 1 Prawa budow- robów budowlanych oraz urządzeń
ponieważ jest to naturalna czynność lanego, do podstawowych obowiąz- technicznych.
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 15
REDAKCJA ODPOWIADA
O zadaniach biegłych & Art. 378. Władze, powołane do dowlanymi należy, biorąc pod uwa-
sądowych w sprawach wykonywania nadzoru policyjno-bu- gę przewidywany okres użytkowania,
techniczno-budowlanych dowlanego, powinny czuwać nad tym, projektować i budować w sposób okre-
Prawo budowlane nie określa żadnych aby roboty budowlane były wykonywa- ślony w przepisach, w tym techniczno-
warunków uzyskiwania uprawnień ne zgodnie z obowiązującymi przepisa- -budowlanych, oraz zgodnie z zasa-
biegłych sądowych ani zakresu i formy mi tudzież z ogólnie uznanymi zasada- dami wiedzy technicznej, &
wydawania przez nich opinii w spra- mi sztuki budowlanej i by przy wyko- Należy dodać, że zgodnie z art. 7
wach techniczno-budowlanych. nywaniu tych robót nie było narażone ust. 1, do przepisów techniczno-bu-
Zadania biegłego sądowego okre- na niebezpieczeństwo życie i zdrowie dowlanych zalicza się jedynie:
śla sąd rozpatrujący konkretną spra- ludzkie. 1) warunki techniczne, jakim powin-
wę, co może uzasadniać określenie za- ...Art. 492. (1) Niezależnie od ewen- ny odpowiadać obiekty budowla-
kresu wymaganej opinii. Z tego wzglę- tualnego pociągnięcia do odpowie- ne i ich usytuowanie, uwzględnia-
du, na podstawie samych przepisów dzialności karnej, na podstawie art. jące wymagania, o których mowa
Prawa budowlanego nie można pod- 399  401, Minister Spraw Wewnę- w art. 5,
ważać słuszności ograniczenia zakre- trznych może udzielać upomnień oso- 2) warunki techniczne użytkowania
su opinii biegłego w konkretnym przy- bom, uprawnionym do kierowania ro- obiektów budowlanych.
padku wyłącznie do oceny zgodności botami budowlanymi i do sporządza- Prawo budowlane nie zawiera praw-
wykonania robót budowlanych z pro- nia projektów tych robót, gdy osoby te nej definicji  wiedzy technicznej , co
jektem budowlanym i pozwoleniem na przy kierowaniu robotami budowla- oznacza, że należy rozumieć ją najsze-
budowę. Jeżeli jednak inwestor wniósł nymi lub przy sporządzaniu projek- rzej, jako zbiór dzieł naukowych, po-
do sądu powszechnego pozew wyma- tów: radników i instrukcji projektowania
gający orzeczenia w sprawie nieprawi- a) nie stosują się do przepisów obowią- i wykonywania robót budowlanych,
dłowości technicznych wykonanych zujących bądz
w tym przede wszystkim Polskich
robót, wówczas może on, w trybie po- b) nie stosują się do ogólnie uznanych Norm, które stanowią zasób wiedzy
stępowania obowiązującego w spra- zasad sztuki budowlanej i wiedzy technicznej, będący najbardziej mia-
wach cywilnych, wystąpić o odpo- technicznej. rodajną emanacją wiedzy zbiorowej,
wiednie rozszerzenie zleconego zakre- W póz
niejszych edycjach Prawa bu- zweryfikowanej, uznanej i ogłoszonej
su opinii biegłego. dowlanego z dnia 31 stycznia 1961 r., w ustawowym trybie.
Wydanie takiej opinii może wiązać z dnia 24 paz
dziernika 1974 r. oraz Stwierdzenie zgodności z Polską
się z podniesioną w liście  Inwestora z dnia 7 lipca 1994 r. nie ma już wyma- Normą zwalnia od potrzeby przedsta-
potrzebą uściślenia zakresu wyma- gania wykonania projektów i robót bu- wienia indywidualnego dowodu pra-
gań, jakim powinny odpowiadać wy- dowlanych zgodnie ze sztuką budow- widłowości technicznej określonych
konywane roboty budowlane, o czym laną, natomiast wymaga się ich wy- rozwiązań projektowych lub wykona-
mowa w dalszej części. konania zgodnie z zasadami wiedzy nia określonych robót budowlanych.
technicznej. W związku z tym szczególnej uwa-
Zgodność wykonywania Aby uściślić tę informację, trze- gi wymaga uwzględnienie ustaleń, któ-
robót budowlanych ze sztuką ba dodać, że w ustawie z dnia 7 lip- re zawierają Polskie Normy zharmoni-
budowlaną lub wiedzą ca 1994 r.  Prawo budowlane (Dz.U. zowane z normami międzynarodowy-
techniczną Nr 89, poz. 414) został ustanowiony mi PN-ISO oraz PN-EN zamieszczone
Pojęcie  sztuki budowlanej nie zo- przepis podstawowy o następującym w obwieszczeniach Prezesa Polskiego
stało określone w przepisach praw- brzmieniu: Komitetu Normalizacyjnego:
nych i nie jest opisane w Wielkiej en- Art. 5. 1. Obiekt budowlany nale- z dnia 19.12.2003 r. (M.P. z 2004 r.
cyklopedii PWN z lat 60. ub.w. ani ży projektować, budować i utrzymy- Nr 7, poz. 117),
w internetowej Encyklopedii PWN wać zgodnie z przepisami, w tym tech- z dnia 6.04.2004 r. (M.P. Nr 17,
z 2004 r. Nie ma także takiego okre- niczno-budowlanymi, obowiązujący- poz. 297),
ślenia w Leksykonie naukowo-technicz- mi Polskimi Normami oraz zasadami z dnia 14.06.2004 r. (M.P. Nr 31,
nym. Wyd. PWN z 1984 r. wiedzy technicznej, & poz. 551),
Natomiast w pierwszej edycji Prawa Po zniesieniu obligatoryjności Pol- z dnia 28.09.2004 r. (M.P. Nr 43,
budowlanego w Polsce, ustanowione- skich Norm (także w budownictwie) poz. 758),
go w drodze rozporządzenia (z mocą została wprowadzona, ustawą z dnia z dnia 12.04.2005 r. (M.P. Nr 26,
ustawy) Prezydenta RP z dnia 16 lute- 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy poz. 369).
go 1928 r. o prawie budowlanym i za- Prawo budowlane oraz o zmianie nie-
budowaniu osiedli (t.j. Dz.U. z 1939 r. których ustaw, korekta powołanego W sprawie warunków
Nr 34, poz. 216 z póz
n. zm.), zosta- przepisu Prawa budowlanego, który technicznych wykonania
ły określone dwa przepisy, w których obecnie brzmi następująco: i odbioru robót
występuje pojęcie  sztuka budowlana , Art. 5. 1. Obiekt budowlany wraz ze Jedynie w ustawie z dnia 31 stycznia
a mianowicie: związanymi z nimi urządzeniami bu- 1961 r.  Prawo budowlane została za-
16 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
REDAKCJA ODPOWIADA
mieszczona w art. 5 ust. 1 delegacja do W latach 2003 i 2004 zostały opublikowane Wymagania techniczne COBRTI IN-
wydania, w drodze rozporządzeń wła- przez ITB następujące zeszyty: STAL Zeszyt 2. Wytyczne projektowa-
nia instalacji centralnego ogrzewania
ściwych organów naczelnych, w spra- 386/2003 Warunki techniczne wy-
(wyd. I, sierpień 2001),
wie warunków technicznych wykona- konania i odbioru robót. Część D:
Wymagania techniczne COBRTI IN-
nia robót budowlanych i rozbiórko- Roboty instalacyjne. Zeszyt 1: Instalacje
elektryczne i piorunochronne w budyn- STAL Zeszyt 3. Warunki Techniczne
wych.
wykonania i odbioru sieci wodociÄ…go-
kach mieszkalnych;
Zadanie to zostało wykonane
wych (wyd. I, wrzesień 2001),
jednak w innym trybie, mianowi- 387/2003 Warunki techniczne wyko-
Wymagania techniczne COBRTI IN-
nania i odbioru robót. Część B: Roboty
cie przez opracowanie w Instytucie
STAL Zeszyt 4. Warunki Techniczne
wykończeniowe. Zeszyt 4: Powłoki ma-
Techniki Budowlanej i opublikowa-
wykonania i odbioru sieci ciepłowni-
larskie zewnętrzne i wewnętrzne;
nie w formie książkowej  Warunków
czych z rur i elementów preizolowa-
388/2003 Warunki techniczne wyko-
technicznych wykonania i odbio-
nych (wyd. I, czerwiec 2002),
nania i odbioru robót. Część B: Roboty
ru robót budowlano-montażowych .
Wymagania techniczne COBRTI IN-
wykończeniowe. Zeszyt 1: Tynki;
Wyd. I, II i III. OITiEB, Warszawa
STAL Zeszyt 5. Warunki techniczne
390/2004 Warunki techniczne wyko-
1961  1963, które zostały następnie
wykonania i odbioru instalacji wenty-
nania i odbioru robót. Część D: Roboty
zweryfikowane, poprawione i uzu-
lacyjnych (wyd. I, wrzesień 2002),
instalacyjne (elektryczne). Zeszyt 2:
pełnione w formie publikacji pod
Wymagania techniczne COBRTI IN-
Instalacje elektryczne i piorunochron-
tym samym tytułem przez WKiC,
STAL Zeszyt 6. Warunki techniczne
ne w budynkach użyteczności publicz-
Warszawa 1977.
wykonania i odbioru instalacji ogrzew-
nej;
W następnych edycjach Prawa bu-
czych (wyd. I, maj 2003),
396/2004 Warunki techniczne wyko-
dowlanego nie została już zamieszczo-
Wymagania techniczne COBRTI IN-
nania i odbioru robót. Część C: Zabez-
na delegacja do wydania rozporządzeń
STAL Zeszyt 7. Warunki techniczne
pieczenia i izolacje. Zeszyt 1: Pokrycia
w sprawie warunków technicznych
wykonania i odbioru instalacji wodo-
dachowe;
wykonania i odbioru robót, natomiast
ciągowych (wyd. I, wrzesień 2003),
397/2004 Warunki techniczne wyko-
stwierdzona została w praktyce po-
Wymagania techniczne COBRTI IN-
nania i odbioru robót. Część B: Roboty
trzeba aktualizacji wspomnianej wyżej
STAL Zeszyt 8. Warunki techniczne
wykończeniowe. Zeszyt 5: Okładziny
publikacji książkowej z 1977 r. wykonania i odbioru węzłów ciepłow-
i wykładziny z płytek ceramicznych;
Takim skodyfikowanym zasobem niczych (wyd. I, wrzesień 2003),
398/2004 Warunki techniczne wyko-
wiedzy technicznej w tym zakre- Wymagania techniczne COBRTI IN-
nania i odbioru robót. Część B: Roboty
STAL Zeszyt 9. Warunki techniczne
sie stała się opracowana w ITB nowa
wykończeniowe. Zeszyt 3: Posadzki mi-
wykonania i odbioru sieci kanalizacyj-
publikacja zbiorowa, opublikowana
neralne i żywiczne;
nych (wyd. I, wrzesień 2003),
w Wydawnictwie  ARKADY z 1989 r.,
399/2004 Warunki techniczne wyko-
Wymagania techniczne COBRTI IN-
pt.  Warunki techniczne wykonania
nania i odbioru robót. Część C: Za-
STAL Zeszyt 10. Wytyczne stosowania
i odbioru robót budowlano-montażo-
bezpieczenia i izolacje. Zeszyt 3: Za-
i projektowania instalacji z rur miedzia-
wych , składająca się z pięciu tomów,
bezpieczenia przeciwkorozyjne;
nych (wyd. I, styczeń 2004).
obejmujących następujące zakresy ro-
403/2004 Warunki techniczne wyko-
Wszystkie wymienione publikacje, ok-
bót: Tom I. Budownictwo ogólne, Tom
nania i odbioru robót. Część A: Roboty
reślające warunki techniczne wykona-
II. Instalacje sanitarne i przemysłowe,
ziemne i konstrukcyjne. Zeszyt 4: Kon-
nia i odbioru robót, stanowią zbiór wie-
Tom III. Obmurza pieców przemysło-
strukcje drewniane;
dzy technicznej w budownictwie, które-
wych i kotłów oraz kominy i chłodnie
404/2004 Warunki techniczne wyko- go przydatność limituje przede wszystkim
energetyczne, Tom V. Instalacje elek-
nania i odbioru robót. Część C: Za- czas ich opublikowania, który świadczy
tryczne.
bezpieczenia i izolacje. Zeszyt 4: Izo- o stopniu aktualności tej wiedzy.
W związku z szybkim postępem
lacje wodochronne tarasów.
Przedstawione informacje powin-
technicznym w budownictwie, szcze-
Równolegle z realizacją programu pu-
ny stanowić dostatecznie szerokie
gólnie w zakresie technologii robót
blikacji dotyczących warunków technicz-
wyjaśnienie problemów ujawnionych
budowlanych, nastąpiła naturalna
nych wykonania i odbioru robot budowla-
w przytoczonym na wstępie piśmie
dezaktualizacja znacznej części tre-
nych przez ITB jest realizowany analogicz-
 Inwestora , które może być przydatne
ści warunków technicznych wykona-
ny program opracowania i publikowania
wszystkim innym Czytelnikom  IB .
nia i odbioru robot zawartych w publi-
warunków technicznych wykonania i od-
kacji  ARKAD z 1989 r. Z tego powo-
bioru robot instalacyjnych przez COBRTI
du podjęto już w końcu lat 90. w ITB
INSTAL. Efektem realizacji tego planu jest
opracowanie nowych warunków tech- zbiór publikacji:
nicznych wykonania i odbioru robót,
Wymagania techniczne COBRTI IN-
które zostało ostatecznie zaprogramo-
STAL Zeszyt 1. Komentarz do normy
wane jako zbiór wydawanych sukce- PN-92/B-01706/Azl: 1999  Zabezpie-
sywnie publikacji, w postaci zeszytów mgr inż. architekt
czenie wody przed wtórnym zanie-
tematycznych. czyszczeniem (wyd. I, czerwiec 2001), WA
ADYSA
AW KORZENIEWSKI
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 17
PRAWO
suje siÄ™ przepisy niniejszego rozporzÄ…-
dzenia. W przypadku gdy przed dniem
wejścia w życie rozporządzenia doko-
Kalendarium
nano zgłoszenia budowy lub wykony-
wania robót budowlanych, zgodnie
z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca
RozporzÄ…dzenie Ministra Åšrodo wis- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospo- 1994 r.  Prawo budowlane, przepi-
ka z dnia 3 paz
dziernika 2005 r. w spra- darki i Pracy z dnia 14 paz
dziernika sów niniejszego rozporządzenia nie
wie szczegółowych wymagań, jakim 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeń- stosuje się.
powinny odpowiadać dokumentacje stwa i higieny pracy przy zabezpie- Wejdzie w życie z dniem 1 lutego
hydrogeologiczne i geologiczno-inży- czaniu i usuwaniu wyrobów zawierają- 2006 r.
nierskie (Dz.U. Nr 201, poz. 1673). cych azbest oraz programu szkolenia
Dokumentacja hydrogeologiczna w zakresie bezpiecznego użytkowa- Rozporządzenie Ministra Infrastruk-
oraz geologiczno-inżynierska składa nia takich wyrobów (Dz.U. Nr 216, poz. tury z dnia 27 paz
dziernika 2005 r.
się z części tekstowej i graficznej. 1824). w sprawie wzorów i sposobu prowadze-
Część tekstowa dokumentacji obej- Przepisy rozporządzenia stosuje się nia centralnych rejestrów osób posiada-
muje: w przypadku, gdy istnieje uzasadnio- jÄ…cych uprawnienia budowlane, rzeczo-
1) stronę tytułową, ne podejrzenie występowania azbe- znawców budowlanych oraz ukaranych
2) kartę informacyjną dokumentacji stu w przewidzianych do usunięcia z tytułu odpowiedzialności zawodo-
(sporządzoną także w formie elek- materiałach lub konstrukcji budyn- wej w budownictwie (Dz.U. Nr 219, poz.
tronicznej) według wzorów okre- ku. Rozporządzenie określa obowiąz- 1868).
ślonych w załączniku do rozporzą- ki pracodawcy w zakresie zapewnienia Wprowadzone zmiany dotyczą osób
dzenia, niezbędnych środków ochrony w celu nieposiadających obywatelstwa pol-
3) kopię lub uwierzytelniony odpis zmniejszenia ryzyka zawodowego oraz skiego, które obowiązane są poda-
koncesji lub decyzji zatwierdzają- obowiązki w zakresie kontroli stopnia wać, w miejsce numeru PESEL, numer
cej projekt prac geologicznych, któ- narażenia pracowników na działanie paszportu lub innego dokumentu po-
rych wyniki przedstawione są w do- pyłu azbestu. twierdzającego tożsamość.
kumentacji, jeśli sporządzenie tego Traci moc rozporządzenie Ministra Straciło moc rozporządzenie Minis-
dokumentu było wymagane, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 2 kwie- tra Infrastruktury z dnia 26 kwietnia
4) część opisową, tnia 1998 r. w sprawie zasad bezpie- 2002 r. w sprawie wzorów i sposobu
5) spis literatury i materiałów archi- czeństwa i higieny pracy przy zabez- prowadzenia centralnych rejestrów
walnych, uwzględnionych przy pieczaniu i usuwaniu wyrobów za- osób posiadających uprawnienia bu-
opracowaniu dokumentacji. wierających azbest oraz programu dowlane, rzeczoznawców budowla-
Mapy wymagane w części graficz- szkolenia w zakresie bezpiecznego nych oraz ukaranych z tytułu odpo-
nej dokumentacji opracowuje się na użytkowania takich wyrobów (Dz.U. wiedzialności zawodowej w budow-
podstawie map topograficznych pozy- Nr 45, poz. 280). nictwie (Dz.U. Nr 62, poz. 565).
skanych z państwowego zasobu geode- Weszło w życie z dniem 15 listopa- Weszło w życie z dniem 15 listopa-
zyjnego i kartograficznego. W rozdzia- da 2005 r. da 2005 r.
le czwartym określono szczegółowe
wymagania, jakim powinna odpowia- RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruk- RozporzÄ…dzenie Prezesa Rady Mi-
dać część opisowa i część graficzna tury z dnia 26 paz
dziernika 2005 r. nis trów z dnia 31 paz
dziernika 2005 r.
dokumentacji geologiczno-inżynier- w sprawie warunków technicznych, ja- w sprawie szczegółowego zakresu dzia-
skiej. Do dokumentacji hydrogeolo- kim powinny odpowiadać telekomuni- łania Ministra Transportu i Budownictwa
gicznych i geologiczno-inżynierskich, kacyjne obiekty budowlane i ich usytu- (Dz.U. Nr 220, poz. 1900).
przekazanych właściwym organom owanie (Dz.U. Nr 219, poz. 1864). Minister Transportu i Budownictwa
administracji geologicznej do przyję- Przepisy rozporządzenia stosuje kieruje następującymi działami admi-
cia przed wejściem w życie niniejsze- się przy projektowaniu i budowie te- nistracji rządowej: budownictwo, go-
go rozporządzenia, stosuje się przepi- lekomunikacyjnych obiektów budow- spodarka przestrzenna i mieszkanio-
sy dotychczasowe, tj. przepisy rozpo- lanych, tj. linii kablowej podziemnej, wa, gospodarka morska, łączność
rządzenia Ministra Środowiska z dnia linii kablowej nadziemnej, kanaliza- i transport. Obsługę Ministra Trans-
19 grudnia 2001 r. w sprawie szcze- cji kablowej, wież antenowych, masz- portu i Budownictwa zapewnia Minis-
gółowych wymagań, jakim powinny tów i konstrukcji wsporczych, konte- terstwo Transportu i Budownictwa.
odpowiadać dokumentacje hydroge- nerów telekomunikacyjnych oraz szaf Do organów podległych lub nadzoro-
ologiczne i geologiczno-inżynierskie kablowych. wanych przez Ministra Transportu
(Dz.U. Nr 153, poz. 1779). Do spraw wszczętych przed dniem i Budownictwa należą: Główny Geo-
Weszło w życie z dniem 14 listopa- wejścia w życie rozporządzenia, a nie- deta Kraju, Główny Inspektor Nad-
da 2005 r. zakończonych decyzją ostateczną, sto- zoru Budowlanego, Generalny Dy-
18 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
PRAWO
rektor Dróg Krajowych i Autostrad, Przepisy rozporządzenia stosuje
Prezes Urzędu Transportu Kolejo- się przy budowie obiektów budowla- ROZMAITOŚCI
wego, Główny Inspektor Transportu nych przeznaczonych do magazyno-
Drogowego, Prezes Urzędu Regulacji wania, przeładunku i dystrybucji ropy AUTOSTRADY
Telekomunikacji i Poczty, Prezes naftowej oraz produktów naftowych, Odejście od dotychczasowego sys-
Urzędu Lotnictwa Cywilnego. a także przy przebudowie tych obiek- temu finansowania i przyspiesze-
Weszło w życie z dniem 2 listopada tów. Bazy paliw płynnych wybudowa- nie tempa budowy autostrad, a tak-
2005 r., z mocÄ… od dnia 31 paz
dzierni- ne albo użytkowane przed dniem wej- że realne wsparcie państwa dla roz-
ka 2005 r. ścia w życie niniejszego rozporządze- woju budownictwa mieszkaniowego
nia powinny być do dnia 31 grudnia zapowiedział Jerzy Polaczek, nowy
Rozporządzenie Prezesa Rady Mi- 2007 r. wyposażone w instalacje, urzą- minister transportu i budownic-
nistrów z dnia 8 listopada 2005 r. dzenia lub systemy przeznaczone do: twa. Zmiany muszą nastąpić w roz-
w sprawie określenia gmin i miejsco- 1) zabezpieczania przed przenikaniem wiązaniach związanych z utrzyma-
wości, w których stosuje się szczególne produktów naftowych do gruntu, niem, inwestowaniem i budową dróg.
zasady odbudowy, remontów i rozbió- wód powierzchniowych i grunto- Zdaniem ministra, konieczna jest tak-
rek obiektów budowlanych zniszczo- wych; że zmiana ustawy o zamówieniach
nych lub uszkodzonych w wyniku dzia- 2) pomiaru i monitorowania stanu publicznych oraz ustawy o ochronie
łania żywiołu (Dz.U. Nr 223, poz. magazynowanych produktów naf- środowiska.
1919). towych oraz sygnalizacji przecieków
W załączniku do rozporządze- tych produktów do gruntu, wód po- A
ATWIEJSZA JAZDA
nia określono gminy i miejscowości, wierzchniowych i gruntowych. PO KRAKOWIE&
w których stosuje się szczególne za- Natomiast stacje paliw płynnych Ponad 232 mln zł netto będzie kosz-
sady odbudowy, remontów i rozbiórek użytkowane albo wybudowane przed tować realizacja pierwszego etapu
obiektów budowlanych. dniem wejścia w życie rozporządze- projektu zintegrowanego transpor-
Przepisy rozporządzenia stosuje się nia powinny być wyposażone do dnia tu publicznego w aglomeracji kra-
przez okres 12 miesięcy od dnia jego 31 grudnia 2007 r. w urządzenia do kowskiej. Prawie połowę pieniędzy
wejścia w życie. pomiaru i monitorowania stanu ma-  ponad 115 mln zł  miasto otrzyma
Weszło w życie z dniem 9 listopa- gazynowanych produktów naftowych w ramach unijnego Zintegrowanego
da 2005 r. oraz urzÄ…dzenia do sygnalizacji wycie- Programu Operacyjnego Rozwoju
ku produktów naftowych do gruntu, Regionalnego.
Rozporządzenie Ministra Środo- wód powierzchniowych i gruntowych.
wiska z dnia 10 listopada 2005 r. w spra- Straciło moc rozporządzenie Mi- & I KRYNICY GÓRSKIEJ
wie substancji szczególnie szkodliwych nistra Gospodarki z dnia 20 września Wyburzenie starego wiaduktu kolejo-
dla środowiska wodnego, których wpro- 2000 r. w sprawie warunków technicz- wego w Bobowej i rozpoczęcie budo-
wadzanie w ściekach przemysłowych do nych, jakim powinny odpowiadać bazy wy nowego zakłada drugi etap mo-
urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzy- i stacje paliw płynnych, rurociągi dale- dernizacji drogi wojewódzkiej nr 981
skania pozwolenia wodnoprawnego kosiężne do transportu ropy naftowej pomiędzy Zborowicami a Krzyżówką
(Dz.U. Nr 233, poz. 1988). i produktów naftowych i ich usytuowanie w Małopolsce. Inwestycja, kosztują-
W załączniku do rozporządzenia (Dz.U. Nr 98, poz. 1067 z póz
n. zm.). ca w sumie ponad 41 mln zł, w 75% fi-
określono substancje szczególnie Weszło w życie z dniem 1 stycz- nansowana jest z funduszy unijnych.
szkod liwe dla środowiska wodnego, nia 2006 r.
których wprowadzanie w ściekach PRESTIŻOWE ADRESY
przemysłowych do urządzeń kanali- Rozporządzenie Prezesa Rady Mi- Ceny najmu na najlepszych ulicach
zacyjnych wymaga uzyskania pozwo- nistrów z dnia 9 grudnia 2005 r. w spra- świata wzrosły średnio o 8%. Więcej,
lenia wodnoprawnego. wie zakresu informacji o zmianach wy- bo o ponad jedną trzecią, podrożała
Weszło w życie z dniem 15 grud- mogów dotyczących zawodów regu- luksusowa Piąta Aleja w Nowym Jorku.
nia 2005 r. lowanych oraz o podjętych decyzjach Najdroższa ulica handlowa w Polsce,
w sprawach uznania kwalifikacji do warszawski Nowy Świat, utrzymała
RozporzÄ…dzenie Ministra Gospo- wykonywania zawodu regulowanego, stawki z 2004 r. W Europie Åšrodkowej
darki z dnia 21 listopada 2005 r. a także terminów ich składania (Dz.U. najdroższa jest praska Na Prikope/
w sprawie warunków technicznych, ja- Nr 248, poz. 2098). plac Vaclava, która zajmuje 17. pozy-
kim powinny odpowiadać bazy i sta- Właściwe organy przekazują kra- cję z czynszami sięgającymi 1920 euro
cje paliw płynnych, rurociągi przesyło- jowemu koordynatorowi właściwemu za mkw. rocznie. To prawie trzykrotnie
we dalekosiężne służące do transportu do spraw uznawania kwalifikacji w da- więcej niż na Nowym Świecie.
ropy naftowej i produktów naftowych nych zawodach informacje o zmianach
i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 243, poz. wymogów dotyczących poszczegól- z
ródło: PAP,  Rzeczpospolita
2063). nych zawodów regulowanych z chwi-
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 19
PRAWO
lą ogłoszenia przepisów regulacyj- Rozporządzenie Ministra Transpor- rocznej podstawy wymiaru składek na
nych zmieniajÄ…cych te wymogi, a tak- tu i Budownictwa z dnia 20 grudnia ubezpieczenia emerytalne i rentowe
że informacje o podjętych decyzjach 2005 r. w sprawie połączenia Instytutu w roku 2006 (M.P. Nr 84, poz. 1221).
w sprawach uznania kwalifikacji do Techniki Budowlanej i Centralnego OÅ›- Kwota ograniczenia rocznej podsta-
wykonywania zawodu regulowanego rodka Badawczo-Rozwojowego Prze- wy wymiaru składek na ubezpieczenia
w formie zestawień, których zakres mysłu Elementów Wyposażenia Bu- emerytalne i rentowe w roku 2006 wy-
określono w załącznikach nr 1 i 2, oraz downictwa  Metalplast (Dz.U. Nr 261, nosi 73 560,00 zł.
formularza, zawierajÄ…cego informacje poz. 2193).
określone w załączniku nr 3. Z dniem 1 stycznia 2006 r. Centralny Obwieszczenie Ministra Transportu
Straciło moc rozporządzenie Pre- Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Prze- i Budownictwa z dnia 30 grudnia 2005 r.
zesa Rady Ministrów z dnia 16 stycz- mysłu Elementów Wyposażenia Bu- w sprawie wykazu materiałów budowla-
nia 2003 r. w sprawie zakresu informa- downictwa  Metalplast w Poznaniu nych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r.
cji o zmianach wymogów dotyczących został włączony do Instytutu Techniki były opodatkowane stawką VAT w wy-
zawodów regulowanych oraz o pod- Budowlanej w Warszawie. sokości 7%, a od dnia 1 maja 2004 r. są
jętych decyzjach w sprawach uznania opodatkowane stawką 22% (Dziennik
kwalifikacji do wykonywania zawodu Rozporządzenie Ministra Gospo- Urzędowy Ministra Transportu i Bu-
regulowanego, a także terminów ich darki z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie downictwa z 2006 r. Nr 1, poz. 1).
składania (Dz.U. Nr 11, poz. 113). zasadniczych wymagań dla dz
wigów Załącznikiem do obwieszczenia
Weszło w życie z dniem 3 stycz- i ich elementów bezpieczeństwa (Dz.U. jest wykaz 170 materiałów budow-
nia 2006 r. Nr 263, poz. 2198). lanych. Materiały zawarte w wy-
Rozporządzenie określa: zasadnicze kazie będą objęte systemem zwro-
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego wymagania dotyczące projektowania tu wydatków w związku z wejściem
z dnia 14 grudnia 2005 r., sygn. akt i wytwarzania dz
wigów stale obsługu- w życie dnia 1 stycznia 2006 r. usta-
SK 61/03 (Dz.U. Nr 254, poz. 2138). jÄ…cych budynki i budowle, poruszajÄ…- wy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwro-
Lidia i Adam H. nabyli od róż- cych się po ustalonym torze, oraz ele- cie osobom fizycznym niektórych wy-
nych osób udziały w nieruchomo- mentów bezpieczeństwa stosowanych datków związanych z budownictwem
ści. Kiedy zwrócili się o wydanie do- w wyżej wymienionych dz
wigach; mieszkaniowym (Dz.U. Nr 177, poz.
kumentów administracyjnych budyn- procedury oceny zgodności; sposób 1468). Ustawa ta ( IB nr 10/2005)
ku, administrator powiadomił ich, oznakowania dz
wigów i ich elemen- pozwala osobom fizycznym ubiegać
że jest właścicielem tej części nieru- tów bezpieczeństwa; wzór znaku CE. się o zwrot części wydatków na ma-
chomości. Po czym wniósł wspól- Przepisów niniejszego rozporządzenia teriały budowlane zakupione od dnia
nie z bratem wniosek do sÄ…du rejo- nie stosuje siÄ™ m.in. do dz
wigów bu- 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2007 r.
nowego o stwierdzenie, że ich ojciec dowlanych przeznaczonych do pod- Zwrot dotyczy inwestycji realizowa-
Kazimierz G. nabył przez zasiedze- noszenia osób lub osób i towarów. nych przez osoby fizyczne, gdy in-
nie prawo własności działki zabudo- Weszło w życie z dniem 1 stycz- westor samodzielnie dokonuje zaku-
wanej domem mieszkalnym. W dniu nia 2006 r. pów (a nie w ramach działalności go-
orzekania przez sąd rejonowy w księ- spodarczej). Można odzyskać 68,18%
dze wieczystej wpisani byli jako wła- Obwieszczenie Ministra Środowiska VAT zapłaconego w cenie materiałów
ściciele Lidia i Adam H. Sąd rejono- z dnia 18 paz
dziernika 2005 r. w sprawie budowlanych, mniej  jeśli wcześniej
wy orzekł jednak zgodnie z wnioskiem stawek opłat za usunięcie drzew i krze- dana osoba korzystała z tzw. dużej
obu braci. Po wyczerpaniu całej drogi wów oraz kar za zniszczenie zieleni na ulgi budowlanej oraz ulgi na remont
sądowej Lidia i Adam H. stwierdzili, że rok 2006 (M.P. Nr 62, poz. 861). bądz
modernizacjÄ™ swojego domu lub
ich jedynym środkiem ochrony prawa W załącznikach do obwieszczenia mieszkania.
własności jest skarga konstytucyjna. określono maksymalne stawki opłat Wykaz materiałów budowlanych ,
Zdaniem skarżących, nabycie przez za usuwanie drzew oraz stawki opłat których kupno umożliwia odzyskanie
zasiedzenie własności nieruchomości dla poszczególnych rodzajów i gatun- części VAT zapłaconego przy ich na-
wpisanej do księgi wieczystej powo- ków drzew. Określono także stawkę za byciu i bliższe informacje  dotyczące
duje z mocy samego prawa niezgod- usunięcie jednego metra kwadrato- trybu ubiegania się o zwrot części wy-
ność tej księgi z rzeczywistym stanem wego powierzchni pokrytej krzewa- datków poniesionych na zakup mate-
prawnym. Tolerowanie latami takiej mi (w wysokości 210,12 zł) oraz stawki riałów budowlanych w związku z budo-
niezgodności narusza Konstytucję. kar za zniszczenie jednego metra kwa- wą i remontem budynku mieszkalnego
Skarżący uważają także m.in., że nie- dratowego terenu zieleni (48,33 zł dla lub jego części  znajdują się na stronie
konstytucyjne jest dopuszczenie w ob- trawników, 414,99 zł dla kwietników). internetowej Ministerstwa Transportu
rocie prawnym nierównego traktowa- i Budownictwa (www.mtib.gov.pl).
nia uprawnionego z tytułu zasiedzenia Obwieszczenie Ministra Pracy i Po-
z uprawnionym z tytułu odpłatnego lityki Społecznej z dnia 16 grudnia ANETA MALAN
nabycia prawa własności. 2005 r. w sprawie kwoty ograniczenia specjalista w zakresie prawa budowlanego
20 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
JEDYNY NA RYNKU
OFERTA DLA CZYTELNIKÓW
MIESI
CZNIK
O EKONOMICE Inżyniera Budownictwa
BUDOWNICTWA !
PRENUMERATA  LICZ I BUDUJ NA 2006 r.
12 NUMERÓW TYLKO 72 zł* (77,04 zł brutto)
Proszę zaznaczyć właściwe pole:
PRAKTYCZNY PORADNIK
Zamawiam PRENUMERAT
 LICZ I BUDUJ na 2006 r.
I NARZ
DZIE PRACY DLA:
 12 numerów w cenie 72 zł (77,04 zł brutto)
wykonawców robót
inwestorów (samorządów, spółdzielni
Zamawiam BEZPA
ATNY przykładowy egzemplarz
mieszkaniowych, deweloperów)
miesięcznika  LICZ I BUDUJ

projektantów

zarzÄ…dzajÄ…cych kosztami IMI
I NAZWISKO:
95% nakładu dociera bezpośrednio
do grup docelowych w PRENUMERACIE
NAZWA FIRMY:
DLA KAŻDEGO UCZESTNIKA
PROCESU BUDOWLANEGO
ADRES:
WAŻNE INFORMACJE O:

cenach w budownictwie, wielkościach
i kierunkach ich zmian

aktualnościach w kosztorysowaniu

cenach robót w nowych technologiach
TEL./FAX:

umowach o roboty budowlane

przygotowaniu i rozliczaniu inwestycji
NIP:

nowym Prawie zamówień publicznych
www.liczibuduj.pl

finansach w firmach budowlanych

specjalistyczne artykuły z zakresu
Przedpłata została przelana na konto OWEOB PROMOCJA Sp. z o.o.
najnowszych rozwiązań w budownictwie
w Warszawie, w BPH SA Warszawa na:
nr konta 70 10600076 0000320000644786
WYDAWCA: OWEOB PROMOCJA Sp. z o.o.
Jestem osobą fizyczną, nie prowadzącą działalności gospodarczej: TAK NIE
02-548 Warszawa, ul. Grażyny 15
ABONAMENT: tel.: [phone], fax: [phone], *
OFERTA WAŻNA DO 20 lutego 2006 r.
e-mail: [e-mail] Wypełniony kupon prosimy przesłać na podany obok adres lub fax. PODPIS ZAMAWIAJ
CEGO
XXI Ogólnopolska Konferencja
 Warsztat Pracy Projektanta Konstrukcji
Beskidy-Szczyrk  8-11 marca 2006 roku
Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji są coroczną Konferencją organizowaną w ramach PZITB przez Oddziały w Bielsku-Białej,
Gliwicach, Katowicach i Krakowie, przy czym kolejno inny oddział pełni rolę wiodącą. W roku 2006 będzie to Oddział PZITB w Gliwicach.
Konferencja rozpoczyna nowy  czteroletni  cykl pod wspólnym tytułem:
NAPRAWY I WZMOCNIENIA KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH
W roku 2006 tematem będą: KONSTRUKCJE ŻELBETOWE
W ramach wykładów omówione zostaną między innymi takie zagadnienia, jak:
" metody określenia wytrzymałości betonu na podstawie diagnostycznych badań konstrukcji, a także zagadnienia lokalizacji wad w konstrukcji oraz lokalizacji stali zbrojeniowej,
" metody diagnostyki zagrożenia korozyjnego konstrukcji żelbetowych, w tym korozją biologiczną,
" metody niszczenia i cięcia betonu w pracach remontowych i rozbiórkowych,
" materiały do napraw i wzmocnień konstrukcji żelbetowych oraz technologie i metody odtwarzania konstrukcji żelbetowych,
" zabezpieczenie i regeneracja zagrożonych korozją konstrukcji z betonu,
" wzmacnianie konstrukcji żelbetowych przez konstrukcję żelbetową oraz naprawa i uszczelnienie dylatacji,
" wzmacnianie taśmami i matami węglowymi wraz z metodami obliczeń,
" wzmacnianie konstrukcji żelbetowych przez sprężenie, w tym także naprawy i remonty kołowych i prostokątnych zbiorników, także przez sprężanie,
" prostowanie obiektów żelbetowych,
" zagadnienia remontowe budynków z  Wielkiej płyty , w tym zagadnienia remontowe warstwy fakturowej ścian trójwarstwowych,
" nowe zagadnienia zawarte w EC-2, w tym zagadnienia ochrony przeciwogniowej.
Podczas Konferencji odbędzie się  Wieczór inżynierski , w ramach którego przewidziane jest spotkanie uczestników
z Prezesem Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa prof. zw. dr. hab. inż. Zbigniewem Grabowskim.
ZAPRASZAMY DO UDZIAA
U W KONFERENCJI
Adres organizatorów: Oddział PZITB w Gliwicach, 44-100 Gliwice, Rynek 18
tel./fax [phone], www.pzitb.gliwice.pl, e-mail: [e-mail]
PRAWO
agadnienia dotyczące umów o ro-
boty budowlane uregulowane sÄ…
Z w przepisach art. 647  658 Ko-
deksu cywilnego, przy czym: do skut-
ków opóz
nienia siÄ™ przez wykonawcÄ™
Umowy o roboty
z rozpoczęciem robót lub wykończe-
niem obiektu budowlanego albo wy-
konywania przez wykonawcę robót
budowlanych w sposób wadliwy lub
sprzeczny z umową, do rękojmi za
budowlane
wady wykonanego obiektu, jak również
do uprawnienia inwestora do odstÄ…-
pienia od umowy przed ukończeniem
obiektu, stosuje siÄ™ odpowiednio prze-
Przez umowÄ™ o roboty budowlane wykonawca zobowiÄ…zuje siÄ™
pisy o umowie o dzieło, tj. postanowie-
nia art. 627  646 Kodeksu cywilnego. do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego
Przedstawiamy przykładowy wzór
zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor
umowy o roboty budowlane zawiera-
jący zapisy, które są niezbędne w umo- (zamawiający) zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez
wach należycie chroniących intere-
właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem
sy stron. W następnych numerach
 Inżyniera budownictwa szczegółowo robót, w szczególności do przekazania terenu budowy
omówimy typowe postanowienia o ro-
i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty
boty budowlane oraz wskażemy pułap-
ki, jakie mogÄ… znalez
ć się w umowach. umówionego wynagrodzenia.
UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE
Zawarta dnia ............ w Warszawie
pomiędzy ............................. z siedzibą w ................. przy ul. ....................... zarejestrowaną pod numerem KRS ............, zwaną dalej w treści niniejszej Umo-
wy ZA MAWIAJ
CYM, reprezentowanÄ… przez:
1. .........................................................................................................................................................................................................................................................................
2. .........................................................................................................................................................................................................................................................................
a ........................................ z siedzibą w .............................., ul. ...................... zarejestrowaną pod numerem KRS .............., zwaną dalej w treści niniejszej Umo-
wy WYKONAWC
, reprezentowanÄ… przez:
1. .........................................................................................................................................................................................................................................................................
2. .........................................................................................................................................................................................................................................................................
Przedmiot Umowy
ż 1
1. Przedmiotem niniejszej Umowy jest wykonanie budynku usługowo-handlowego przy ul. ........................................... w ......................................................
2. Szczegółowy zakres robót z podziałem na branże wyszczególniony został w harmonogramie rzeczowym robót, stanowiącym Załącznik Nr 1 do ni-
niejszej Umowy.
3. Wykonawca zobowiÄ…zuje siÄ™ do wykonania przedmiotu niniejszej Umowy zgodnie z dokumentacjÄ… technicznÄ…, zasadami wiedzy technicznej i sztu-
ki budowlanej, obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami i polskimi normami oraz do oddania przedmiotu niniejszej Umowy ZamawiajÄ…cemu w terminie w niej
uzgodnionym.
4. Zamawiający oświadcza, że jest właścicielem terenu, na którym zrealizowany zostanie przedmiot niniejszej Umowy oraz że posiada pozwolenie na
budowÄ™.
ObowiÄ…zki Stron
ż 2
1. Do obowiązków Zamawiającego należy:
1) wprowadzenie i protokolarne przekazanie Wykonawcy placu budowy wraz z pozwoleniem na budowÄ™ i Dziennikiem budowy;
2) zapewnienie na swój koszt nadzoru autorskiego i inwestorskiego;
3) odbiór przedmiotu niniejszej Umowy zgodnie z jej postanowieniami zawartymi w ż 7;
4) terminowa zapłata wynagrodzenia określonego w ż 5 niniejszej Umowy.
2. Do obowiązków Wykonawcy należy:
1) realizacja przedmiotu niniejszej Umowy zgodnie z harmonogramem rzeczowym robót, stanowiącym Załącznik Nr 1 do niniejszej Umowy;
2) prowadzenie wszystkich rodzajów robót przez osoby uprawnione zgodnie ze sztuką budowlaną, wiedzą techniczną oraz obowiązującymi prze-
pisami prawnymi;
22 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
PRAWO
3) zabezpieczenie placu budowy oraz prowadzenie robót zgodnie z przepisami BHP oraz ppoż.;
4) wykonanie i terminowe przekazanie ZamawiajÄ…cemu przedmiotu niniejszej Umowy;
5) dostarczanie niezbędnych atestów, wyników oraz protokołów badań, sprawozdań i prób dotyczących realizowanego przedmiotu niniejszej
Umowy;
6) usuwanie wszelkich usterek stwierdzonych podczas odbiorów przeprowadzanych zgodnie z postanowieniami ż 7 niniejszej Umowy, w termi-
nach technicznie i organizacyjnie uzasadnionych;
7) przygotowanie i przekazanie Zamawiającemu dokumentacji powykonawczej, w tym pomiarów geodezyjnych wynikających z obowiązków
służb geodezyjnych;
8) zabezpieczenie instalacji i urządzeń na terenie budowy i w jej bezpośrednim otoczeniu  jeśli wynika to z dokumentacji technicznej  przed
ich zniszczeniem lub uszkodzeniem w trakcie wykonywania robót, stanowiących przedmiot niniejszej Umowy;
9) zapewnienie bezpiecznego korzystania z terenu przylegajÄ…cego do placu budowy;
10) dbanie o porządek na placu budowy, o schludny jej wygląd na zewnątrz oraz utrzymywanie budowy w stanie wolnym od przeszkód komuni-
kacyjnych;
11) po zakończeniu i przekazaniu robót  uporządkowanie terenu budowy, zaplecza budowy będącego jego własnością, jak również terenów są-
siadujących zajętych lub użytkowanych przez Wykonawcę, łącznie z przywróceniem zagospodarowania terenów w zieleń;
12) kompletowanie w trakcie realizacji robót stanowiących przedmiot niniejszej Umowy wszelkiej dokumentacji zgodnie z przepisami Prawa bu-
dowlanego oraz przygotowanie do odbioru końcowego kompletu protokołów niezbędnych przy odbiorze, w tym dotyczących przyłączy i in-
stalacji podlegających przekazaniu odpowiednim służbom eksploatującym;
13) usunięcie wszelkich wad i usterek stwierdzonych przez Nadzór Inwestorski w trakcie trwania robót w uzgodnionym przez Strony terminie, nie
dłuższym jednak niż termin technicznie uzasadniony konieczny do ich usunięcia.
Terminy realizacji przedmiotu Umowy
ż 3
1. Strony ustalają następujące terminy realizacji robót:
1) termin przekazania placu budowy wraz z pozwoleniem na budowÄ™, Dziennikiem budowy i kompletnÄ… dokumentacjÄ… technicznÄ… oraz wskaza-
niem punktów poboru mediów wody oraz energii elektrycznej do dnia ...................................;
2) termin rozpoczęcia robót  siedem dni po przekazaniu placu budowy;
3) termin zakończenia robót do dnia .............................;
4) termin oddania ZamawiajÄ…cemu przedmiotu niniejszej Umowy ............................
2. Szczegółowe terminy realizacji robót określa harmonogram rzeczowy robót, stanowiący Załącznik Nr 1 do niniejszej Umowy.
3. Strony zgodnie postanawiają, że zmiana umownego terminu zakończenia przedmiotu niniejszej Umowy jest możliwa w następujących przypad-
kach:
1) wstrzymania robót lub przerw w pracach powstałych z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego;
2) nieprzekazania w terminie wynikajÄ…cym z ust. 1 pkt. 1) placu budowy;
3) wystÄ…pienia w czasie realizacji robót stanu surowego otwartego i robót zewnÄ™trznych temperatur poniżej minus 10°C o godzinie 7.00 rano;
4) działania siły wyższej, za którą uważa się zdarzenia o charakterze nadzwyczajnym, występujące po zawarciu niniejszej Umowy, a których Stro-
ny nie były w stanie przewidzieć w momencie jej zawierania i których zaistnienie lub skutki uniemożliwiają wykonanie niniejszej Umowy zgod-
nie z jej treścią. Do działań siły wyższej Strony zaliczają w szczególności: wojnę, działania wojenne, powódz
, pożar, który nie powstał z winy
Wykonawcy, epidemie, strajki, z wyjątkiem strajków w zakładach Wykonawcy lub Zamawiającego, akt administracji państwowej. Strona po-
wołująca się na stan siły wyższej jest zobowiązana do niezwłocznego pisemnego powiadomienia drugiej Strony, a następnie do udokumento-
wania zaistnienia tego stanu. Po ustąpieniu przeszkód w realizacji niniejszej Umowy, spowodowanych zaistnieniem siły wyższej, Wykonawca
zobowiązany jest dołożyć starań dla nadrobienia zaległości powstałych w wyniku nieprzewidzianych zadań. O ile stan siły wyższej trwa dłużej
niż jeden miesiąc, każda ze Stron ma prawo do odstąpienia od dalszej realizacji niniejszej Umowy bez kar i odszkodowań z tego tytułu. Rosz-
czenia powstałe przed zaistnieniem siły wyższej zostaną rozliczone pomiędzy Stronami na dzień zaistnienia siły wyższej;
5) rozszerzenia zakresu rzeczowego robót w trakcie realizacji przedmiotu niniejszej Umowy.
4. W przypadku wystąpienia przyczyn, o których mowa w ust. 3, Strony uzgadniają nowe terminy realizacji przedmiotu niniejszej Umowy w formie
aneksu.
Zatrudnianie podwykonawców
ż 4
1. Określone w harmonogramie rzeczowym robót, stanowiącym Załącznik Nr 1 do niniejszej Umowy, roboty z zakresu instalacji hydraulicznych zre-
alizowane będą przez podwykonawców.
2. Do zawarcia przez WykonawcÄ™ umowy z podwykonawcÄ… jest wymagana zgoda ZamawiajÄ…cego.
3. Jeżeli Zamawiający, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez Wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z częścią dokumen-
tacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę
na zawarcie umowy.
4. Wykonawca oraz Zamawiający ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwyko-
nawcÄ™.
Wynagrodzenie Wykonawcy
ż 5
1. Strony określają wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu niniejszej Umowy w kwocie ........................ (słownie: ..............................) złotych.
2. Kwota wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, powiększona zostanie o obowiązujący podatek od towarów i usług.
3. Wynagrodzenie Wykonawcy nie obejmuje kosztów czynności, które bezpośrednio pokrywa Zamawiający:
1) nadzoru autorskiego i inwestorskiego;
2) opracowania dokumentacji;
3) tymczasowego zajęcia terenu wraz z kosztami projektów organizacji ruchu do wystąpienia o zajęcie terenu;
4) zwiÄ…zanych z wycinkÄ… drzew.
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 23
PRAWO
Zasady płatności wynagrodzenia
ż 6
1. Rozliczenie pomiędzy Stronami za wykonane roboty następować będzie sukcesywnie na podstawie faktur wystawionych przez Wykonawcę, na
podstawie  zatwierdzonego przez Strony w terminie siedmiu dni roboczych od dnia złożenia  protokołu częściowego odbioru robót.
2. Płatności będą dokonywane przelewem na wskazany przez Wykonawcę rachunek bankowy, w terminie czternastu dni od daty otrzymania przez
Zamawiającego faktury wraz z protokołem odbioru robót oraz oświadczeniem podwykonawców o uregulowaniu przez Wykonawcę wymagalnych
zobowiązań z tytułu zrealizowanych przez podwykonawców robót wskazanych w ż 4 ust. 1 niniejszej Umowy.
3. Za nieterminowe płatności faktur Wykonawca ma prawo naliczyć odsetki ustawowe.
4. Z każdej faktury Wykonawcy Zamawiający będzie zatrzymywał 10% jej wartości netto, tytułem kaucji gwarancyjnej, zgodnie z postanowieniami
ż 11 ust. 3 niniejszej Umowy.
Odbiory robót
ż 7
1. Strony zgodnie postanawiają, że będą stosowane następujące rodzaje odbiorów robót:
a) odbiory częściowe stanowiące podstawę do wystawiania faktur częściowych za wykonanie danego rodzaju robót,
b) odbiory robót zanikających,
c) odbiór końcowy.
2. Odbiory częściowe oraz odbiory robót zanikających dokonywane będą przez Zamawiającego przy udziale Inspektora Nadzoru Inwestorskiego.
Wykonawca winien zgłaszać gotowość do odbiorów, o których wyżej mowa, wpisem do Dziennika budowy.
3. Odbiory, o których mowa w ust. 2, dokonywane będą w terminie siedmiu dni roboczych, licząc od daty zgłoszenia. Z czynności odbiorów sporzą-
dzane będą protokoły, które stanowić będą załączniki do faktur częściowych.
4. Wykonawca będzie awizował Zamawiającemu gotowość do odbioru końcowego na czternaście dni przed dniem rozpoczęcia tego odbioru, pismem
składanym bezpośrednio w siedzibie Zamawiającego.
5. Podstawą do zgłoszenia przez Wykonawcę gotowości odbioru będzie faktyczne wykonanie robót, potwierdzone w Dzienniku budowy wpisem do-
konanym przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego.
6. Zamawiający zobowiązany jest do dokonania lub odmowy dokonania odbioru końcowego, w terminie nieprzekraczającym czternastu dni robo-
czych od dnia rozpoczęcia tego odbioru.
7. Jeżeli Zamawiający nie przystąpi do odbioru robót, w terminach określonych w ust. 3 i w ust. 6, Wykonawca protokolarnie ustali stan przedmio-
tu odbioru przez powołaną przez siebie komisję. Protokół, o którym mowa wyżej, stanowić będzie podstawę do wystawienia faktury i zapłaty wy-
nagrodzenia. W takim przypadku Wykonawca nie pozostanie w zwłoce ze spełnieniem zobowiązania wynikającego z niniejszej Umowy, od daty
zgłoszenia gotowości do odbioru. Zamawiający zwróci Wykonawcy poniesione przez niego i uzasadnione koszty związane ze zwłoką w przepro-
wadzeniu czynności odbioru.
8. O dokonaniu jednostronnego odbioru, o którym mowa w ust. 7, Wykonawca powiadomi na piśmie Zamawiającego i dostarczy mu protokół, nie
póz
niej jednak niż w dniu następnym po dokonaniu odbioru.
9. Wraz z podpisaniem protokołu odbioru końcowego Wykonawca przekaże Zamawiającemu dokumentację powykonawczą wraz z niezbędnymi do-
kumentami, takimi jak: protokoły odbiorów, protokoły rozruchu, instrukcje obsługi, inwentaryzacja geodezyjna, kominiarska oraz atesty i zezwo-
lenia dotyczące urządzeń i instalacji zamontowanych lub wykonanych w trakcie realizacji przedmiotu niniejszej Umowy.
10. Dokumentacja powykonawcza, o której mowa w ust. 9, wykonana będzie na jednym egzemplarzu dokumentacji technicznej przekazanej Zama-
wiajÄ…cemu przez WykonawcÄ™, poprzez naniesienie wszystkich zmian.
11. Jeżeli w toku czynności odbioru zostanie stwierdzone, że przedmiot odbioru nie osiągnął gotowości do odbioru z powodu niezakończenia robót
lub nieprzeprowadzenia z wynikiem pozytywnym wszystkich wymaganych prób lub posiadania wad uniemożliwiających zasiedlenie budynku, Za-
mawiający może odmówić odbioru do czasu usunięcia tych wad lub dokonać odbioru warunkowego, z podaniem terminu na usunięcie wad lub
usterek.
12. Jeżeli w toku czynności odbioru zostaną stwierdzone wady, które nie nadają się do usunięcia, a umożliwiają one użytkowanie przedmiotu odbioru
zgodnie z przeznaczeniem, Zamawiający obniży wynagrodzenie do wysokości uzgodnionej przez Strony.
13. Za datÄ™ wykonania przez WykonawcÄ™ zobowiÄ…zania wynikajÄ…cego z niniejszej Umowy uznaje siÄ™ datÄ™ odbioru, stwierdzonÄ… w protokole odbioru.
Roboty dodatkowe
ż 8
Roboty dodatkowe nieobjęte przekazaną dokumentacją będą wykonane na podstawie wpisu do Dziennika budowy dokonane przez Zamawiającego
bÄ…dz
organ Nadzoru Budowlanego oraz odpowiedniego aneksu do niniejszej umowy zawartego przez Strony.
Kary umowne
ż 9
1. Strony postanawiają, że w przypadku nienależytego wykonania postanowień niniejszej Umowy obowiązującą formą odszkodowania będą kary
umowne naliczane w następujących przypadkach:
1) Zamawiający zapłaci Wykonawcy karę za zwłokę w przekazaniu placu budowy oraz dostarczeniu kompletnej dokumentacji technicznej, w sto-
sunku do terminu ustalonego w ż 3 ust. 1 pkt. 1 niniejszej Umowy  w wysokości 0,1% wynagrodzenia netto za wykonanie przedmiotu niniej-
szej Umowy  za każdy dzień zwłoki;
2) Wykonawca zapłaci Zamawiającemu:
a) karę za zawinioną przez siebie zwłokę w wykonaniu przedmiotu Umowy  w wysokości 0,1% wartości wynagrodzenia netto przysługują-
cego za wykonanie przedmiotu niniejszej Umowy  za każdy dzień zwłoki;
b) karę za zwłokę w usunięciu wad lub usterek, licząc od dnia wyznaczonego na usunięcie wad  w wysokości 0,1% wartości wynagrodzenia
netto przysługującego za wykonanie elementu, w którym stwierdzono usterki  za każdy dzień zwłoki.
2. A
ączna ilość kar umownych płaconych przez każdą ze Stron drugiej Stronie nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 10% wynagrodzenia umow-
nego, przy czym Strony zachowują bez ograniczeń prawo do dochodzenia odszkodowania uzupełniającego na zasadach ogólnych.
24 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
PRAWO
OdstÄ…pienie od Umowy
ż 10
Oprócz przypadków wymienionych w treści tytułu XV Kodeksu cywilnego, Stronom przysługuje prawo odstąpienia od niniejszej Umowy w następu-
jÄ…cych przypadkach:
1. Zamawiającemu przysługuje prawo do odstąpienia od niniejszej Umowy, gdy:
1) zostanie ogłoszona upadłość Wykonawcy;
2) zostanie wydany nakaz zajęcia majątku Wykonawcy, w zakresie uniemożliwiającym wykonywanie przedmiotu niniejszej Umowy;
3) Wykonawca nie rozpoczął robót bez uzasadnionych przyczyn lub przerwał je i nie kontynuuje ich pomimo wezwania Zamawiającego złożo-
nego na piśmie;
4) Wykonawca z własnej winy przerwał realizację robót i przerwa ta spowodowała opóz
nienie realizacji robót w stosunku do przyjętego harmo-
nogramu o dłużej niż trzydzieści dni.
2. Wykonawcy przysługuje prawo odstąpienia od niniejszej Umowy, jeżeli:
1) Zamawiający opóz
nia termin przekazania placu budowy wraz z pozwoleniem na budowÄ™, Dziennikiem budowy i kompletnÄ… dokumentacjÄ…
techniczną oraz wskazaniem punktów poboru mediów wody oraz energii elektrycznej o piętnaście dni roboczych od daty ich powstania;
2) Zamawiający zalega z płatnością wymagalnych należności powyżej trzydziestu dni.
3. Odstąpienie od niniejszej Umowy powinno nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności takiego oświadczenia i powinno zawierać uza-
sadnienie.
4. W przypadku odstąpienia od niniejszej Umowy Wykonawcę oraz Zamawiającego obciążają następujące obowiązki szczegółowe:
1) w terminie siedmiu dni od daty odstąpienia od niniejszej Umowy Wykonawca, przy udziale Zamawiającego, sporządzi szczegółowy protokół
inwentaryzacji robót w toku według stanu na dzień odstąpienia;
2) Wykonawca zabezpieczy przerwane roboty w zakresie obustronnie uzgodnionym na koszt tej Strony, z winy której nastąpiło odstąpienie od
niniejszej Umowy;
3) Wykonawca sporządzi wykaz tych materiałów, konstrukcji lub urządzeń, które nie mogą być wykorzystane przez Wykonawcę do realizacji in-
nych robót nieobjętych niniejszą Umową, jeżeli odstąpienie od niniejszej Umowy nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego;
4) Wykonawca zgłosi do dokonania przez Zamawiającego odbiór robót przerwanych oraz robót zabezpieczających, jeżeli odstąpienie od niniej-
szej Umowy nastąpiło z przyczyn, za które Wykonawca odpowiada, niezwłocznie, a najpóz
niej w terminie trzydziestu dni usunie z terenu bu-
dowy urzÄ…dzenia zaplecza przez niego dostarczone lub wzniesione;
5) Zamawiający, w razie odstąpienia od niniejszej Umowy z przyczyn, za które Wykonawca nie odpowiada, obowiązany jest do:
 dokonania odbioru robót przerwanych oraz do zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia;
 rozliczenia się z Wykonawcą z tytułu nierozliczonych w inny sposób kosztów budowy, obiektów zaplecza, urządzeń związanych z zagospo-
darowaniem i uzbrojeniem terenu budowy, chyba że Wykonawca wyrazi zgodę na przejęcie tych obiektów i urządzeń;
 przejęcia od Wykonawcy pod swój dozór terenu budowy w ciągu trzydziestu dni od daty podpisania przez Strony niniejszej Umowy proto-
kołu inwentaryzacji robót w toku wg stanu na dzień odstąpienia.
Rękojmia oraz kaucja gwarancyjna
ż 11
1. Rękojmia na wykonane roboty przysługuje na okres trzydziestu sześciu miesięcy. Bieg gwarancji rozpoczyna się od dnia podpisania protokołu koń-
cowego odbioru przedmiotu niniejszej Umowy.
2. Tytułem kaucji gwarancyjnej należytego wykonania Umowy Zamawiający będzie zatrzymywał z każdej faktury Wykonawcy 10% jej wartości netto.
Zatrzymana część wynagrodzenia będzie ulokowana przez Zamawiającego na zablokowanym, oprocentowanym koncie bankowym Wykonawcy.
Kwota ta zostanie odblokowana i wraz z odsetkami zwrócona Wykonawcy po dokonaniu odbioru końcowego przedmiotu niniejszej Umowy oraz
usunięciu ewentualnych wad, usterek i innych nieprawidłowości w przedmiocie niniejszej Umowy, powstałych z winy Wykonawcy i stwierdzo-
nych w protokole odbioru końcowego robót  pod warunkiem doręczenia Zamawiającemu oświadczenia podwykonawców o uregulowaniu przez
Wykonawcę wymagalnych zobowiązań z tytułu zrealizowanych przez podwykonawców robót wskazanych w ż 4 ust. 1 niniejszej Umowy oraz wy-
stawienia przez Wykonawcę weksla na kwotę stanowiącą 10% wartości przedmiotu niniejszej Umowy i złożenia go Zamawiającemu. Zwrot weksla
nastąpi po upływie terminu rękojmi.
3. Wykonawca zobowiązuje się usunąć na swój koszt wady i usterki stwierdzone w przedmiocie niniejszej Umowy w okresie rękojmi  w terminach
technicznie i organizacyjnie uzasadnionych, wyznaczonych przez ZamawiajÄ…cego.
4. W przypadku gdy Wykonawca nie zgłosi się w celu stwierdzenia wad i usterek w terminie nie dłuższym niż siedem dni lub nie usunie wad i uste-
rek w terminie wskazanym przez Zamawiającego, Zamawiającemu przysługuje prawo dokonania naprawy na koszt Wykonawcy, przez zatrudnie-
nie własnych specjalistów albo specjalistów strony trzeciej  bez utraty praw wynikających z rękojmi.
5. Wszystkie reklamacje będą zgłaszane przez Zamawiającego niezwłocznie i potwierdzane pisemnie, najpóz
niej jednak do dnia upływu okresu rę-
kojmi.
Postanowienia końcowe
ż 12
1. Ewentualne spory, jakie mogą powstać przy realizacji niniejszej Umowy, będą rozstrzygane przez sąd właściwy dla siedziby Zamawiającego.
2. Każda zmiana niniejszej Umowy wymaga formy pisemnego aneksu  pod rygorem nieważności.
3. W sprawach nieuregulowanych niniejszÄ… UmowÄ… majÄ… zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, Prawa budowlanego wraz z przepisami wyko-
nawczymi oraz inne obowiÄ…zujÄ…ce przepisy prawa.
4. Umowę niniejszą sporządzono w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
WYKONAWCA ZAMAWIAJ
CY
SA
AWOMIR ŻURAWSKI
radca prawny
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 25
IZBA PROJEKTOWANIA BUDOWLANEGO
ty łączne prac projektowych dla więk-
szości inwestycji.
W tym miejscu należy wyraz
nie
Wyceny prac
podkreślić, że ów załącznik nie jest
cennikiem prac projektowych, nie zo-
stał też wskazany jako materiał po-
mocniczy do określania cen za prace
projektowe i nie może być wykorzy-
projektowych stywany w tym charakterze przez pro-
jektantów.
W art. 628 Kodeksu cywilnego za-
pisano, iż: Wysokość wynagrodzenia
za wykonanie dzieła można określić
według nowych zasad
przez wskazanie podstaw do jego usta-
lenia (...). W praktyce za takÄ… podsta-
wÄ™ coraz powszechniej przyjmowa-
ne jest wydawnictwo Åšrodowiskowe
Po uchyleniu w roku 1982 obowiÄ…zujÄ…cego cennika prac Zasady Wycen Prac Projektowych
(ŚZWPP), które jest systematycznie no-
projektowych (CPP) określanie cen za prace projektowe stało się
welizowane przez IzbÄ™ Projektowania
poważnym problemem, który drastycznie wzrósł po wdrożeniu Budowlanego  Radę Koordynacyjną
Biur Projektów. Przyjęcie tego opra-
przepisów dotyczących zamówień publicznych.
cowania jako podstawy do ustalania
cen za wykonanie pracy projektowej
jako dzieła (praca projektowa w mo-
bowiązujące akty prawne nie cen za te prace, najlepiej na podstawie mencie opracowania jest dziełem, do-
dają możliwości ustanowie- ogólnodostępnych danych rynkowych piero w momencie sprzedaży  towa-
Onia cenników na usługi, do lub opracowań wykonywanych przez rem) jest możliwe w wyniku akcep-
których zalicza się prace projektowe. izby branżowe, gospodarcze bądz
sto- tacji  Åšrodowiskowych Zasad przez
Przykładowo: warzyszenia inżynierów. Ministerstwo Infrastruktury (po-
art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 lip- Takie materiały pomocnicze do przednika obecnego Ministerstwa
ca 2001 r. o cenach (Dz.U. Nr 97, określania cen za prace projektowe Transportu i Budownictwa).
poz. 1050) stanowi: ceny towarów występują we wszystkich krajach UE. W piśmie z 26 sierpnia 2005 r.
i usług uzgadniają strony zawiera- Również w Polsce, w celu ułatwienia stwierdzono m.in., że Ministerstwo
jące umowę (...), określania planowanych kosztów prac Infrastruktury uznaje  Środowiskowe
art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 sierp- projektowych oraz planowanych kosz- Zasady jako dobry materiał infor-
nia 2003 r. o ochronie konkurencji tów robót budowlanych przez zama- macyjny i pomocniczy, pozwalający
i konsumentów (Dz.U. Nr 86, poz. wiających, jak też realizując ustalenia na ustalenie obiektywnego poziomu
804) stanowi: zakazane są porozu- ustawy  Prawo zamówień publicz- cen oferowanych i negocjowanych za
mienia, których celem lub skutkiem nych, Minister Infrastruktury w roz- prace projektowe i inżynierskie doty-
jest wyeliminowanie, ograniczenie porządzeniu z dnia 18 maja 2004 r. czące wszystkich rodzajów budynków
lub naruszenie w inny sposób kon- w sprawie określenia metod i podstaw i obiektów finansowanych z budżetu
kurencji na rynku właściwym, po- sporządzania kosztorysu inwestorskie- państwa, ze środków publicznych oraz
legające w szczególności na usta- go, obliczania planowanych kosztów innych z
ródeł.
laniu, bezpośrednio lub pośrednio, prac projektowych oraz planowanych To stanowisko ministerstwa wła-
cen i innych warunków zakupu lub kosztów robót budowlanych okre- ściwego do spraw budownictwa, go-
sprzedaży towarów. ślonych w programie funkcjonalno- spodarki przestrzennej i mieszkanio-
Obie cytowane ustawy zakazują -użytkowym określił zalecane meto- wej zbliżyło Polskę do praktyki krajów
więc ustalania cenników m.in. na pra- dy i podstawy obliczania planowanych Unii Europejskiej, w której różne-
ce projektowe. Również ustawa z dnia kosztów. W załączniku do rozporzą- go rodzaju cenniki zasad, warunków
29 stycznia 2004 r.  Prawo zamówień dzenia podano wskaz
niki procento- umów itp., opracowane przez organi-
publicznych nie przewiduje możliwo- we do obliczania wartości prac projek- zacje grupujące inżynierów (izby za-
ści ustalania cen na usługi na podstawie towych w stosunku do kosztów robót wodowe i gospodarcze, stowarzysze-
cenników. budowlano-montażowych inwestycji nia i in.), zostały uznane przez odpo-
Jednak obie strony  zamawiajÄ…cy kubaturowych, liniowych oraz obiek- wiednie ministerstwa jako podstawa
oraz projektanci i jednostki projektowe tów inżynierskich. Na ich podsta- do określania cen za prace projektowe
 powinny mieć możliwość określania wie zamawiający może obliczyć kosz- i usługi inżynierskie.
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 27
IZBA PROJEKTOWANIA BUDOWLANEGO
Metody określania cen Zasad , które ukazywały się od roku Rozdział 10  Prace urbanistyczne.
za prace projektowe i usługi 1987, średnio co 3 lata. W stosunku do Miejscowe plany zagospodarowania
inżynierskie ostatniego wydania z roku 2003 wpro- przestrzennego
W wydawnictwie pt. Środowiskowe wadzono wiele istotnych zmian, obej- W skład zbioru tym razem nie we-
Zasady Wycen Prac Projektowych  mujących: szły: Rozdział 5  Elektrownie i elek-
2006 przedstawiono trzy następujące zmiany wynikające z aktów praw- trociepłownie energetyki zawodowej
metody określania cen za prace pro- nych, które ukazały się w latach oraz Rozdział 9  Dokumentacja pro-
jektowe i usługi inżynierskie: 2003  2005 (do 30 września 2005 r.), jektowo-konstrukcyjna maszyn i urzą-
metoda podstawowa, oparta na tech- wyjaśnienia i uzupełnienia podawa- dzeń, ponieważ popyt na nie był nie-
nicznych kryteriach trudności oraz ne w biuletynie pt. Informacja, wy- wielki. Zainteresowani mogą korzystać
wielkości parametru technicznego, dawanym przez IPB-RKBP w latach z tych rozdziałów wydanych w 2003 r.
jak kubatura, powierzchnia, długość 2003  2005, ( ŚZWPP  2003 ).
i in. Metoda obejmuje całość zagad- zmiany i uzupełnienia w tabelach, Dotychczasowa wieloletnia prak-
nień inwestycyjnych. Poprzez co- opisach, dodatkach i współczynni- tyka stosowania  Środowiskowych
roczne ustalanie ceny wartości po- kach, wynikające w znacznym stop- Zasad , stałe ich doskonalenie, obiek-
mocniczej, jaką jest stosowana w tej niu z postępu technicznego oraz tywny poziom cen, coroczne ustalanie
metodzie  jednostka nakładu pracy propozycji nadsyłanych przez użyt- wysokości umownej stawki za jednost-
(na podstawie komunikatu Prezesa kowników, kę nakładu pracy (j.n.p.) na podstawie
GUS o wzroście cen), metoda po- podział nakładów pracy dla budyn- komunikatu Prezesa GUS o infla-
zwala na precyzyjne określanie cen ków budownictwa ogólnego, rol- cji, przyjmowanie ich przez sądy do
realnych w danym roku; niczego, przemysłowego i komu- przeprowadzania postępowania do-
metoda wskaz
nikowa, bazująca na nalnego na poszczególne branże, wodowego oraz ich akceptacja przez
wskaz
nikach procentowych kosz- w tym na architekturÄ™, konstrukcjÄ™, Ministerstwo Infrastruktury potwier-
tów dokumentacji projektowej instalacje rurowe, elektryczne i te- dzają pełną przydatność tej metody
w stosunku do kosztów robót bu- letechniczne. do określania cen za prace projektowe
dowlano-montażowych. Jest ona i usługi inżynierskie.
oparta na ustaleniach rozporzÄ…dze-
nia Rady Ministrów z dnia 2 paz
- Rozpowszechnienie
dziernika 2001 r. w sprawie szcze- Wydawnictwo Åšrodowiskowe Zasady wydawnictwa  ÅšZWPP  2006
gółowych zasad finansowania in- Wycen Prac Projektowych  2006 obej- Wydawnictwo  ŚZWPP  2006 bę-
westycji z budżetu państwa (Dz.U. muje następujące rozdziały: dzie dostępne (od lutego br.) w dwóch
Nr 133, poz. 1480). Jest zbliżona do Rozdział 1  Postanowienia ogólne wersjach (kompletach):
sposobu obliczania planowanych Rozdział 2  tom 1 i 2. Opracowanie wersja podstawowa, zawierająca
kosztów prac projektowych podane- dla budynków i budowli oraz zago- 8 rozdziałów: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10.
go we wspomnianym rozporządze- spodarowania, urządzenia i uzbroje- Cena 320,00 zł + koszty przesyłki;
niu Ministra Infrastruktury z dnia nia terenu wersja ograniczona zawierajÄ…ca
18 maja 2004 r., które określa tyl- Rozdział 3  Opracowania technolo- 7 rozdziałów: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8
ko grupy rodzajowe inwestycji, na- giczne (w skład kompletu nie wchodzi
tomiast ŚZWPP  2006 uwzględ- Rozdział 4  Sieci uzbrojenia terenu, Rozdział 10  Prace urbanistyczne.
niają podział złożoności i funkcyj- ulice, drogi, koleje, tramwaje Miejscowe plany zagospodarowa-
ności inwestycji na każdym etapie Rozdział 6  Inwestycje budownic- nia przestrzennego). Cena 280,00 zł
opracowania dokumentacji projek- twa specjalistycznego. A
ączność. + koszty przesyłki.
towej, podając przykładowy podział Radio i telewizja. Lotniska. Bu dow- Przewiduje się także możliwość
na obiekty, z odpowiednim zaszere- nictwo morskie i wodne śródlądowe. nabycia pojedynczych rozdziałów.
gowaniem do kategorii złożoności Budownictwo hydrotechniczne Szczegółowe informacje o nabyciu
funkcji; Rozdział 7  Inwestycje ekologiczne. wydawnictwa po dano na stronach
metoda wartościowa, polegająca Technologie zakładów uzdatniania internetowych: www.ipb.org.pl oraz
na określaniu wartości zamówie- wo dy, oczyszczalni ścieków, obiek- www.bisprol.pl.
nia na usługi projektowe na podsta- tów wodociągowych i kanalizacyj-
wie przewidywanych (lub rzeczywi- nych, oczyszczania miast, studia z za-
stych) ilości godzin angażowanych kresu ochrony środowiska
na realizację tematu przez zespół Rozdział 8  Opracowania różne. Och-
projektowy oraz uzgodnionej mię- rona przeciwpożarowa, organizacja
dzy stronami stawki godzinowej. robót, zagospodarowanie placu bu-
Wydawnictwo ŚZWPP  2006 sta- dowy, technologia montażu i rozbió-
nowi kontynuację poprzednich wy- rek obiektów, plan bezpieczeństwa dr inż. KAZIMIERZ STAŚKIEWICZ
dań dotyczących  Środowiskowych i ochrony zdrowia (bioz) Izba Projektowania Budowlanego
28 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
ARTYKUA
SPONSOROWANY
NOWOŚĆ!
INNE NOWOÅšCI ATLASA
ATLAS FUGERO  renowator do fug. Jest
przeznaczony do odświeżania powierzchni
Zrobisz to MIGiem
spoin  przebarwionych, zabrudzonych lub
wyblakłych, ewentualnie do zmiany ich do-
tychczasowej kolorystyki. Charakteryzuje siÄ™
ATLAS MIG to nowa zaprawa klejąca do płytek
bardzo dobrą przyczepnością do mineral-
ceramicznych, wprowadzona na rynek przez GRUP

nych zapraw do spoinowania, wysokim stop-
ATLAS. Niezastąpiona wówczas, gdy konieczne jest
niem krycia oraz dużą odpornością na ście-
szybkie wykonanie i przekazanie do użytkowania
ranie, dzięki czemu może być stosowany
okładziny ceramicznej. Już po czterech godzinach
zarówno do okładzin ściennych, jak i podło-
od przyklejenia płytek można na nie wchodzić gowych, wewnątrz i na zewnątrz pomiesz-
czeń. Dostępny jest w trzech kolorach: bia-
i rozpocząć spoinowanie.
łym  001, jasnobeżowym  019 i jasnosza-
zęsto zdarza się, że trzeba przy- chowywania za- rym  034.
kleić płytki w miejscu, którego prawy w warun- ATLAS TANGRES  specjalistyczna zapra-
Cnie można na dłużej wyłączyć kach zgodnych wa klejąca. Jest to brat bliz
niak cenionej
z użytkowania. Na przykład na pod- z wymaganiami, przez wykonawców zaprawy ATLAS CAL N.
łodze korytarza, który jest ważnym podanymi na opa- Nowa zaprawa posiada także wybrane cechy
ciągiem komunikacyjnym. Jeśli pra- kowaniu, wynosi zaprawy ATLAS KARO, bowiem produkowana
ce prowadzone są z użyciem tradycyj- 12 miesięcy od jest w oparciu o biały cement. Dzięki tym za-
nej zaprawy klejącej, trzeba liczyć się daty produkcji. letom nadaje się szczególnie do wykonywa-
z co najmniej dobowym wyłączeniem Producent oferuje zaprawę ATLAS nia okładzin podłogowych z płytek charak-
pomieszczenia z eksploatacji. W sy- MIG w opakowaniach po 25 kg. Cena teryzujących się zwiększoną nasiąkliwością,
tuacji, gdy nie można sobie na to po- cennikowa: 29,27 zł za opakowanie. np. marmurów naturalnych i syntetycznych
zwolić, z pomocą przychodzi klej, któ- Do ceny doliczyć należy 22 proc. VAT. lub z innych kamieni naturalnych, bądz
aglo-
ry załatwia problem w cztery godziny. meratów kamiennych. ATLAS TANGRES znaj-
Mowa o szybkowiążącej zaprawie kle- duje zastosowanie również w przypadku ko-
jącej ATLAS MIG. nieczności zastosowania grubszej warstwy
www.atlas.com.pl
Jest to zaprawa przeznaczona do sklejenia (od 4 do 20 mm), czyli bez wcze-
bezpłatna infolinia:
przyklejania płytek ceramicznych, nie- śniejszego korygowania istniejących nierów-
0-800 168 083
nasiąkliwych płytek cementowych, be- ności podłoża, a także przy mocowaniu pły-
tonowych i z kamienia naturalnego. tek dużego formatu lub o silnie profilowanej
ATLAS MIG to gotowa, sucha mie- powierzchni spodu.
szanka najwyższej jakości spoiwa ce- DANE TECHNICZNE
mentowego, kruszyw i środków mo-
Proporcje mieszanki ok. 0,22 l wody na 1 kg zaprawy
dyfikujÄ…cych. Jest wyrobem wydajnym,
ok. 5,5 l wody na 25 kg zaprawy
bardzo wygodnym i łatwym w użyciu.
Dzięki swemu składowi odznacza się
Czas gotowości zaprawy do pracy ok. 1 godziny
dobrą plastycznością oraz przyczep-
ok. 0,5 godziny przy zastosowaniu
nością do różnego rodzaju materia-
EMULSJI ELASTYCZNEJ ATLAS
łów budowlanych, przez co ma uni-
Czas otwarty pracy min. 30 minut
wersalne zastosowanie. Głównym jed-
Czas korygowania płytki 10 minut
nak atutem jest wspomniany już, szybki
czas wiÄ…zania zaprawy, pozwalajÄ…cy na Temperatura:
użytkowanie okÅ‚adziny (wchodzenie na  przygotowania zaprawy od +5°C do +25°C
niÄ… i spoinowanie) już po czterech go-  podÅ‚oża i otoczenia w trakcie prac od +5°C do +25°C
dzinach po przyklejeniu płytek. ATLAS
Odporność na temperatury w trakcie użytkowania od -20°C do +60°C
MIG jest mrozo- i wodoodporny, może
Użytkowanie posadzki (możliwość ruchu pieszego) po 4 godzinach
więc być stosowany zarówno we wnę-
Spoinowanie po 4 godzinach
trzach, jak i na zewnÄ…trz budynku.
Wyrób spełnia wymagania normy
Min. grubość warstwy zaprawy 2 mm
PN-EN-12004:2002/A1:2003 dla kleju
Max. grubość warstwy zaprawy 5 mm
klasy C1 FTE i posiada Atest Higie-
Zawartość rozpuszczalnego chromu (VI) !0,0002%
niczny Państwowego Zakładu Higieny
w gotowej masie wyrobu
nr HK/B/0525/02/2005. Okres prze-
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 29
Szkoła Główna
Katedra
Gospodarstwa
Geoinżynierii
Wiejskiego
WSPÓA
FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOA
ECZNEGO I BUDŻETU PAC
STWA
Szkolenie
 OCENA WARUNKÓW POSADOWIENIA
I BEZPIECZEC
STWA BUDOWLI
ORAZ ICH WPA
YWU NA ÅšRODOWISKO
w ramach ZPORR Priorytet II Działanie 2.1
 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy
i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie
PRZEZNACZONE DLA KADRY ZAWODOWEJ WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
POSIADAJ
CEJ WYŻSZE WYKSZTAA
CENIE
CZAS TRWANIA SZKOLENIA:
Program szkolenia obejmuje 150 godzin: wykładów i seminariów (100 godz.) oraz ćwiczeń laboratoryjnych,
terenowych i obliczeń numerycznych (50 godz.)
TERMINY:
" 1 termin: 14.10.2005  18.02.2006
" 2 termin: 3.03.2006  24.06.2006
" 3 termin: 1.09.2006  22.12.2006
ZAKRES:
Ustawodawstwo w zakresie prawa geologicznego, budowlanego, zagospodarowania przestrzennego i ochrony
środowiska. Warunki lokalizacji i posadowienia obiektów budowlanych. Badania laboratoryjne i terenowe pod-
łoża obiektów budowlanych. Dobór parametrów i obliczenia geotechniczne. Dokumentowanie geotechniczne.
Ocena wpływu obiektów budowlanych na środowisko z wykorzystaniem geoinformacyjnych systemów o śro-
dowisku.
KOSZT SZKOLENIA:
Udział w szkoleniu jest bezpłatny. Nie zapewniamy zwrotu kosztów dojazdu i zakwaterowania.
INFORMACJE:
Katedra Geoinżynierii SGGW
02-776 Warszawa, ul. Nowoursynowska 159
tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail]
www: http://www.sggw.waw.pl/~iks_kg/efs/efs.htm
BUDOWA DRÓG I MOSTÓW
Jak wiadomo, drogi i mosty były,
są i będą w dużej mierze państwo-
Realizacja inwestycji
we i samorzÄ…dowe. W zwiÄ…zku z tym
inwestycje infrastrukturalne muszÄ…
podlegać ustawie o zamówieniach
publicznych. Niestety, wbrew prze-
drogowych i mostowych
konaniu, np. Urzędu Zamówień Pu-
blicznych, jest ona fatalna. Nie dość,
że zmienia się w zawrotnym tempie,
to jej zapisy są tak sformułowane, że
 droga przez mękę
wymagają ciągłych interpretacji praw-
ników. Reguluje ona w bardzo drobia-
Niepokojąca sytuacja wywołana faktycznym zahamowaniem
zgowy sposób wszystkie etapy postę-
realizacji dużych inwestycji drogowych i mostowych powań przetargowych i przygotowań
do nich, co bardzo utrudnia życie za-
spowodowała, a właściwie nasiliła dyskusję na temat przyczyn
równo służbom inwestycyjnym zama-
takiego stanu rzeczy. Poniższy artykuł ma na celu pokazanie, wiających, jak i oferentom.
U podłoża  przeregulowania tego
jak złożona jest materia zagadnienia i w pewnym stopniu
prawa leży walka z korupcją urzędni-
określa aktualny  stan rzeczy . Z premedytacją nie wchodzi ków, a nie ma lepszego rozwiązania,
jak pełna jawność postępowania. Idea
w szczegóły, gdyż groziłoby to rozmyciem problemu. Nie podaje
to skądinąd słuszna, tyle że doprowa-
również jedynie słusznych recept rozwiązania tej kwestii. dzona do absurdu. Tworzący to pra-
wo zapomnieli o pewnej oczywisto-
rtykuł stanowi reminiscencje cach. A mimo to niewiele dzieje się ści, a mianowicie, że nie ma fizycznej
dyskusji, która toczy się od kil- w tej materii. możliwości, aby przewidzieć wszystkie
Aku miesięcy w środowisku mo- Zadziwiające jest, że z jednej stro- możliwe sytuacje w życiu. Przesadna
stowców, które upoważniło Zarząd ny ludzie stoją w korkach i złorzeczą drobiazgowość zapisów wcale nie
Związku Mostowców RP do przedsta- na nie, a z drugiej strony walczą, aby utrudnia ewentualnego ustawiania
wienia ich na publicznym forum. nie rozbudowywać sieci dróg. Można przetargów, a wręcz przeciwnie  uła-
Szeroko rozumiane inwestycje w in- zapytać: czy to głupota, czy swoista twia to. Prowadzi także do kuriozalnej
frastrukturę komunikacyjną Polski są schizofrenia? To zapewne też, ale naj- sytuacji, gdy każdy na każdym kroku
kluczem do rozwoju gospodarczego częściej są to przede wszystkim tzw. procesu przetargowego, z byle powo-
kraju. Niestety, ten zdawałoby się tru- interesy, czasami finansowe, czasa- du, może zaskarżyć wszystko. Efekt
izm nie jest oczywisty dla wielu roda- mi polityczne, a czasami ambicjonal- jest widoczny jak na dłoni: przetargi
ków, co można byłoby jeszcze zrozu- ne lub, niestety, zwykła chęć destruk- są unieważniane, powtarzane wielo-
mieć, ale również dla wielu posłów, cji. Można powiedzieć, że to ludzkie. krotnie, a inwestycje stoją i pieniądze
samorządowców, urzędników pań- Niestety, niejednokrotnie stoi za przepadają.
stwowych różnych szczebli, działaczy tym prawo, np. corocznie zmienia- Takie postępowanie, na domiar złe-
ekologicznych itd. ne prawo budowlane i prawo zamó- go, odwraca uwagę od prawdziwych
Czasami można odnieść wrażenie, wień publicznych. Nieco rzadziej po- problemów, a za taki można uznać
że tylko bezpośrednio związani z bu- prawiane, ale też co kilka lat, ustawa fakt, że w zdecydowanej większości
downictwem komunikacyjnym pra- o planowaniu i zagospodarowaniu przetargów za jedyne kryterium oce-
cownicy administracji drogowo-mo- przestrzennym, ustawa o ochronie ny uznaje siÄ™ oferowanÄ… cenÄ™ wykona-
stowej, biur projektowych czy firm środowiska, ustawa o drogach pu- nia usługi. Wiara ustawodawcy, że jest
wykonawczych są zainteresowani blicznych i kilka innych oraz dzie- to najlepsze rozwiązanie, jest tak głę-
rozwojem sieci drogowej i kolejowej, siątki rozporządzeń wykonawczych boka, że wszelka dyskusja jest ucina-
a w tym i obiektów mostowych. Z jed- dopełniają obrazu. na na wstępie. Obecnie bardzo rzadko
nej strony kupujemy co roku setki ty- oprócz ceny pojawia się wymóg kom-
sięcy samochodów, a z drugiej prote- Powszechna jest opinia o złej jako- petencji wykonawcy. Przekonanie, że
stujemy przeciw nieomal każdej nowej ści i niespójności prawa uchwalanego to specyfikacje istotnych warunków
inwestycji drogowej. Im większe mia- przez polski parlament. Niestety, odnosi zamówienia same z siebie wykreują
sto, tym sytuacja jest gorsza. Do gra- się to również do ustaw dotyczących in- najlepszego merytorycznie wykonaw-
nic absurdu doprowadzona została sy- frastruktury komunikacyjnej, w których cę, jest złudne. Życie pokazuje, że jest
tuacja komunikacyjna w Warszawie. specyfika inwestycji liniowych traktowa- inaczej.
Samochodów już jest tyle, że po pro- na jest marginalnie. Do tego dochodzi jeszcze ustalanie
stu fizycznie nie mieszczą się na uli- terminów realizacji zadania inwesty-
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 31
BUDOWA DRÓG I MOSTÓW
cyjnego. Niestety czÄ™sto, zbyt czÄ™sto sÄ… ki Gierka , uchodzÄ…cej powszechnie za +5°C ze wzglÄ™du na wymagania tech-
to terminy absurdalne, niewynikające najgorszy jakościowo okres budow- nologiczne. Cykle budowlane wydłu-
z jakichkolwiek analiz ekonomicznych nictwa w czasach PRL-u. Budowano żają się zatem i rosną koszty społecz-
czy trwałościowych, ustalane wbrew wtedy wprawdzie dużo i szybko, ale ne. Kiedy doczekamy się wliczania ich
wymogom technologicznym, igno- byle jak. To właśnie obiekty powsta- w koszt inwestycji? Kiedy przedłużają-
rujÄ…ce warunki klimatyczne i podpo- Å‚e w tamtym czasie sÄ… obecnie w naj- cy wykonanie zlecenia wykonawca za-
rządkowane polityce. Kiedyś wyśmie- gorszym stanie technicznym, a wiele cznie płacić kary umowne nie tylko
wano oddawanie inwestycji do użytku z nich już rozebrano albo nastąpi to zamawiającemu, ale osobom prywat-
22 lipca czy 1 maja. Teraz mamy 11 li- wkrótce. Szaleńcze tempo projekto- nym stojącym w korkach za spaloną
stopada i co gorsza różne, zmieniają- wania i budowy, bezsensowna pogoń benzynę, za utracone korzyści wyni-
ce się terminy wyborów, a kandyda- za obniżką kosztów bezpośrednich, kające np. z powodu utracenia pracy,
ci, jak wiadomo, chcą i lubią wykazać a nie tych rozłożonych w czasie, spo- spóz
nienia na pociÄ…g czy samolot itp.
się, jakimi to są wspaniałymi gospoda- woduje niebawem destrukcję oddawa- Nawiasem mówiąc, często zamawiają-
rzami. Paradoksalnie, PRL-owskie ter- nych obecnie do użytku obiektów. cy tylko straszy spóz
niajÄ…cego wyko-
miny kończenia robót budowlanych nawcę karami, a potem ich nie egze-
były lepsze, bo wypadały latem i nie Prawo powinni tworzyć prawnicy, kwuje. Dlaczego? To temat na osobne
powodowały konieczności  obcho- ale na podstawie wymogów sformuło- wystąpienie.
dzenia wymogów technologicznych. wanych przez specjalistów merytorycz-
Niestety, najwięcej inwestycji drogo- nych. Bardzo często zamawiający opóz
-
wo-mostowych ma narzucone termi- nia przekazanie terenu pod inwesty-
ny zakończenia wypadające w grudniu Jest to truizm, ale nie w Polsce. cję z różnych powodów, ale nie zmienia
tylko z tego powodu, że kończy się rok W praktyce robią to często oso- terminu oddania obiektu do eksploata-
budżetowy i trzeba wydać pieniądze. by przypadkowe, które znalazły się cji. Dlaczego nie można określić termi-
Efekt jest prosty. Cierpi na tym jakość w Sejmie czy w Senacie bynajmniej nu realizacji zlecenia nie konkretną datą,
budowli, a w konsekwencji jej trwałość nie z powodów merytorycznych. Na a okresem realizacji, np. 10 miesięcy od
i w dalszej perspektywie wyższe będą posiedzeniach odpowiednich komisji chwili podpisania umowy?!
nakłady na remonty. Tylko czy to jest sejmowych czy senackich zaprasza-
ważne dla polityka czy radnego wybra- ni eksperci stanowią zazwyczaj ele- Powód opisanego stanu rzeczy leży
nego na 4-letnią kadencję? ment scenograficzny sali posiedzeń. czasami po stronie urzędników przy-
Jeśli w ogóle dopuści się ich do głosu, gotowujących i prowadzących przetar-
Kryterium ceny powoduje, że bardzo to rzadko uwzględnia się ich opinie. gi, czasami po stronie oferentów, ale
często przetargi wygrywają firmy nie- Z drugiej strony dyletanctwo mery- znacznie częściej wynika z marnej ja-
kompetentne albo na skraju bankruc- toryczne twórców wielu ustaw wyko- kości prawa. Jeśliby przyjrzeć się skła-
twa, albo takie, które z góry zakładają, rzystywane jest, świadomie lub nie- danym protestom, samym rozprawom
że póz
niej będą walczyły z zamawiają- świadomie, do sporządzania takich i uzasadnieniom wyroków, to bez ryzy-
cym o aneksy do umów. Można zadać zapisów prawnych, aby można je było ka popełnienia większego błędu moż-
pytanie, dlaczego do dzisiaj, przy ocenie interpretować na wiele sposobów lub na stwierdzić, że przeszło 90% spraw
ofert nie można odrzucać z góry oferty żeby zostawiać tzw. furtki. To ostat- nie dotyczy spraw merytorycznych, ale
najdroższej i najtańszej? Wprowadzone nie stwierdzenie jest bardzo trudne do zapisów, niuansów prawnych, błędów
pojęcie rażąco niskiej ceny nie rozwiązu- udowodnienia, ale niektóre fakty mó- proceduralnych. To nie inżynierowie
je problemu dumpingu cenowego. wiÄ… same za siebie. toczÄ… tam boje, tam walczÄ… prawni-
W zasadzie każdy przetarg doty- cy. Nieważne jest, że inwestycje są od-
Oczywisty dla drogowca czy mo- czący budowy drogi czy mostu jest wlekane przez wiele miesięcy, że tysią-
stowca fakt, że im niższa jest cena re- w tej chwili zaskarżany do Urzędu ce ludzi codziennie stoi w korkach, że
alizacji zamówienia i im krótszy jest Zamówień Publicznych i często dalej spalane jest bez sensu tysiące ton ben-
termin wykonania robót, tym gorsza do sądu. Można stwierdzić bez więk- zyny, że niszczy się środowisko (na-
jest jakość projektu, a co za tym idzie szej przesady, że firmy toczą między wiasem mówiąc, dlaczego ekolodzy
i budowli, niestety nie dociera do wie- sobą wojny. Częstym zjawiskiem jest nie protestują przeciw korkom, a pro-
lu decydentów. Można postawić tezę, blokowanie rozstrzygnięć przetar- testują przeciw budowie dróg i auto-
że pomimo dostępu do najnowsze- gów. Firmy składają protesty, urucha- strad???), ważne jest, żeby zgadzało
go oprogramowania wspomagającego miają procedury odwoławcze w UZP, się  w papierach . Czasami można od-
proces projektowania i najnowszych a potem, bez względu na rezultat, od- nieść wrażenie, że dlatego prawo jest
materiałów budowlanych, jakość za- dają sprawy do sądu, po czym po upły- złe, żeby prawnicy mieli z czego żyć.
równo projektów, jak i wykonania wie- wie pewnego czasu wycofują te wnio- Można by jeszcze sporo powiedzieć
lu obiektów mostowych i drogowych ski. A czas płynie, sezon budowlany na temat opieszałości sądów, złej orga-
wybudowanych w ostatnich 10  15 la- mija, pewnych robót nie wolno wy- nizacji ich działania, a przede wszyst-
tach niewiele się różni od tych z  epo- konywać w temperaturach poniżej kim ich kompetencji w zakresie tech-
32 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006
BUDOWA DRÓG I MOSTÓW
nicznym. Przebieg niektórych rozpraw po urzędach. Czy tak powinna wy- lobby ekologiczne jest równie, a może
odwoławczych od decyzji Urzędu glądać praca inżyniera budowlane- nawet bardziej skuteczne w działaniu
Zamówień Publicznych sprawia wra- go?! Jaka jest więc rola zamawiającego jak prawnicze. Dzieje się to pod ha-
żenie, że niebawem to sędziowie, ad- w procesie inwestycyjnym? Kto powi- słem  Unia Europejska tego wymaga.
wokaci i radcy prawni będą projekto- nien pracować w działach przygoto- Unia rzeczywiście wymaga przestrze-
wać drogi i mosty. Wkraczają oni bez wujących inwestycje  inżynierowie, gania prawa, tyle że to prawo zostało
żenady w sprawy techniczne i nawet prawnicy, specjaliści od zarządzania stworzone tu, w Polsce, pod silnym na-
do głowy im nie przyjdzie, że to coś i administracji??? ciskiem lobby ekologicznego.
niestosownego, że się kompromitują. Jednym z elementów oferty składa-
Podobno tylko w 13% gmin istnie- Nasuwa się generalny wniosek, że nej przez przyszłego, potencjalnego
ją aktualne plany zagospodarowania znaczna liczba zamawiających nie po- wykonawcę jest przedstawienie osób
przestrzennego. Dlaczego tak się dzie- trafi szybko przeprowadzać przetargów, posiadających odpowiednie upraw-
je  to osobny temat. W związku z tym a to ustawia ich w pozycji  dyżurnych nienia, staż pracy i doświadczenie za-
zamawiający musi uzyskać decyzję lo- chłopców do bicia , choć często to nie wodowe, które będą wykonywać zle-
kalizacji inwestycji celu publicznego, zamawiający, a oferenci są winni opóz
- cenie. Nagminnym zjawiskiem jest
a to oczywiście wydłuża proces inwe- nieniom w budowie dróg i autostrad. zgłaszanie przez oferentów osób speł-
stycyjny. Na to nakładają się protesty niających te wymogi, a realizowanie
składane przez chciwych albo  nawie- Ciekawe jest zatem udzielenie od- zlecenia przez zupełnie kogoś innego.
dzonych właścicieli działek, którzy powiedzi na pytanie, kto będzie od- Skutek jest jednoznaczny  gorsza ja-
potrafią wykup gruntów przeciągać powiedzialny za niewykorzystanie kość projektu czy budowli, opóz
nienia
w nieskończoność. środków Unii Europejskiej, a także w realizacji, zwiększone koszty.
Kolejnym etapem jest uzyskanie po- z polskiego budżetu przeznaczonych W praktyce mało który zamawiający
zwolenia na budowę. Zleceniodawca na rozwój infrastruktury. A pierwsze kontroluje, czy osoby zgłoszone
nie chce bÄ…dz
nie jest w stanie sam terminy już mijają. w ofercie realizują zlecenie czy tylko
przygotować wszystkich dokumen- Niedawno okazało się, że następ- je firmują.
tów potrzebnych do ogłoszenia prze- nym czynnikiem utrudniającym, wy- Osobnym problemem jest sprawa
targu i potem do wykonania projek- dłużającym w czasie i znacznie po- konkursów na opracowanie koncep-
tów budowlanych. Dochodzi więc drażającym rozbudowę infrastruktury cji mostu czy trasy komunikacyjnej.
coraz częściej do przerzucania przez komunikacyjnej jest ustawa o ochro- Obecnie stanowi o tym odpowiedni
zamawiającego na projektanta obo- nie środowiska, która weszła w życie rozdział w prawie o zamówieniach pu-
wiÄ…zku uzyskania pozwolenia na bu- 28 lipca 2005 roku. Skutki sÄ… widocz- blicznych. W zwiÄ…zku z tym w praktyce
dowę. Szczególnie ostro występuje to ne już teraz. Wszystkie inwestycje, na uczestnicy konkursów muszą spełniać
przy zlecaniu projektów na moderni- które nie wydano decyzji lokalizacyj- wszystkie wymogi, jakie są stosowane
zację lub naprawę obiektów mosto- nych, zostały wstrzymane. Konieczne w przetargach. Takie ustawienie pro-
wych, gdzie nie jest możliwe przewi- jest wykonanie kolejnych, w dużej blemu eliminuje zespoły nieformalne,
dzenie zakresu prac. Biura projektów mierze zbędnych, opracowań, które młodych ludzi o otwartych umysłach,
twierdzą, że obecnie 75% czasu reali- niewiele wnoszą do meritum sprawy, ludzi z pomysłami odbiegającymi od
zacji projektu poświęcają nie na dzia- ale na pewno  napędzają pieniądze przeciętnych, żeby nie powiedzieć
łalność merytoryczną, a na bieganie szeroko rozumianym  ekologom . Cóż, sztampowych. W konsekwencji utrud-
STYCZEC
2006 Inżynier budownictwa 33
BUDOWA DRÓG I MOSTÓW
nia to szeroko rozumiany postęp tech- wątpliwie utrudniają realizację tego draża inwestycje drogowo-mostowe.
niczny w budownictwie. celu. Koszt budowy autostrad w Polsce
Takie a nie inne usytuowanie praw- Jak zaradzić wielu negatywnym zja- jest średnio wyższy od budowanych
ne konkursu prowadzi do kolejnego wiskom opisanym wcześniej? Przede w Europie Zachodniej od 8 do 15%.
absurdu. Wyrok sądu konkursowego, wszystkim należy uprościć prawo. Niestety, wielu zamawiających z braku
który z natury rzeczy jest decyzją me- Trzeba je tak zmodyfikować, aby unie- wiedzy i ochoty do walki nie jest w sta-
rytoryczną, można zaskarżyć. Pracę możliwić odwoływanie się w nieskoń- nie przeciwstawić się tym naciskom.
kilku- czy kilkunastotygodniową ze- czoność do sądów właścicieli działek, Rozsądny fachowiec nie chce niszczyć
społu specjalistów, najczęściej wielu ekologów, oferentów itd., na każdym środowiska, nie chce obniżać komfor-
branż, kwestionuje prawnik, wyszu- etapie procesu inwestycyjnego. tu życia ludziom. Ale wymagania eko-
kując preteksty w zapisach odpowied- Trzeba bezwzględnie realizować logów dotyczące np. ilości przejść dla
nich regulaminów tworzonych na po- procesy wywłaszczeniowe gruntów. zwierząt przez autostrady czy wysoko-
trzeby konkursu. Następnie sprawa Jeśli dana działka znajduje się na tere- ści konstrukcji mostów podwieszonych
staje się przedmiotem rozprawy ar- nie zarezerwowanym na potrzeby in- czy łukowych, nie mówiąc o kolorach
bitrażowej przed zespołem arbitrów westycji drogowo-mostowej w planie olinowania, pokazują, że przekroczo-
Urzędu Zamówień Publicznych, też zagospodarowania przestrzennego no już granicę absurdu. Przykładowo,
w T! prawników. Mało tego, może lub w decyzji lokalizacyjnej, to powin- nie ma żadnych naukowo uzasadnio-
być dalej zaskarżona do sądu, w któ- ny móc na nią wkroczyć natychmiast nych wyników badań, na podstawie
rym również nie ma możliwości po- ekipy budowlane. Aby zminimalizo- których można jednoznacznie stwier-
wołania ekspertów merytorycznych wać protesty w sprawie kosztów wy- dzić, że ptaki rozbijają się o liny mo-
(taka jest procedura!). Teoretycznie kupu, konieczne jest ustawowe przy- stów, a tym bardziej, że lepszy jest
powinno się tam rozpatrywać pro- jęcie zasady, że proponowana cena czerwony czy pomarańczowy kolor
blemy prawne, ale w praktyce praw- jest wyższa o 10  15%, niż obowią- lin niż biały czy szary. Natomiast wia-
nicy przedstawiają aspekty technicz- zuje w danej okolicy. Jeśli komuś ta domo, że te pierwsze są o 20% droższe
ne. Prowadzi to do kolejnej paranoi, zasada nie odpowiada, to może pro- niż te drugie. Często wymogi stawiane
bowiem prawnicy deliberują nad pro- cesować się z państwem lub samorzą- przez ekologów są po prostu widzimi-
blemami technicznymi, nie mając dem tak długo, jak ma na to ochotę, się tego czy innego nawiedzonego albo
o tym pojęcia. ale to nie wstrzymuje inwestycji. żyjącego z protestowania działacza.
Inną sprawą jest to, że wielu za- Należy ustalić bardzo wysokie od- Zamawiający powinni żądać od ekolo-
mawiających nie chce organizować szkodowanie za nieuzasadnione skła- gów naukowych opracowań dowodzą-
konkursu, bowiem ma obawy, czy jest danie protestów oraz wprowadzić bar- cych prawdziwości stawianych tez.
w stanie skorzystać z jego wyniku. dzo wysokie wadia przy składaniu
W praktyce konkursy są organizowa- odwołań. Muszą to być kwoty skutecz- Jak widać, rozwój infrastruktury na-
ne rzadko, a skutkiem tego jest  prze- nie hamujące pieniactwo, np. 20  30% potyka wiele trudności, z których tyl-
ciętność rozwiązań konstrukcyjnych. wartości robót przetargowych. ko część można uznać za obiektyw-
Jakie jest rozwiązanie tego problemu? Kolejnym zagadnieniem, wymaga- ne. Wiele z nich można usunąć szybko
jącym rozwiązania, jest termin roz- i bez żadnych nakładów inwestycyjnych.
Przede wszystkim należy jasno od- poczynania procedur przetargowych. Potrzebna jest tylko chęć przeprowadze-
dzielić wymogi przetargowe od konkur- W obecnym stanie prawnym można nia zmian i determinacja w ich wprowa-
sowych, a najrozsądniejsze wydaje się rozpoczynać postępowanie przetargo- dzaniu. Nie są one nie do przezwycię-
opracowanie osobnego rozporządzenia we dopiero wtedy, gdy zabezpieczone żenia. Dobrze byłoby również, aby do
ministra transportu i budownictwa do są środki finansowe na nią. Jak wiado- świadomości tzw. decydentów dotarła
ustawy o Prawie budowlanym regulują- mo, budżety państwa i samorządowe oczywista prawda, że w tworzeniu pra-
cego wszystkie aspekty organizacji kon- są uchwalane dopiero póz
ną wiosną, wa powinni uczestniczyć także ci, którzy
kursu, a przede wszystkim jednoznacz- a sezon budowlany zaczyna się już mają wiedzę merytoryczną w danej dzie-
nie oddzielające zasady przetargowe od w marcu, a obecnie potrafi trwać cały dzinie życia.
konkursowych. rok. Co stoi na przeszkodzie, aby te
dwa zagadnienia traktować rozłącz- Jeśli opisane zjawiska nie zostaną
Rozbudowa i przebudowa sieci dro- nie. Przecież przetarg można rozstrzy- zlikwidowane, to sami na własne ży-
gowej, w tym i mostów, jest koniecz- gnąć i rozpocząć realizację inwestycji czenie doprowadzimy kraj do kryzysu
nością cywilizacyjną, ale przy spełnie- póz
niej, np. w ciągu dwóch lat, bo tyle gospodarczego, którego skutki będzie-
niu określonych wymogów jakościo- są ważne uzgodnienia projektu bu- my odczuwać nie tylko my, ale i przy-
wych. Polska jest ciągle zbyt biednym dowlanego. szłe pokolenia.
krajem, aby było nas stać na byle jaką Osobnym problemem jest prawo prof. dr hab. inż. HENRYK ZOBEL
infrastrukturę. Trwałość obiektów ko- o ochronie środowiska. Obserwowany kierownik Zakładu Mostów
munikacyjnych powinna być jak naj- od wielu lat nacisk środowisk  ekolo- Politechniki Warszawskiej,
dłuższa. Wymienione problemy nie- gicznych nie tylko utrudnia, ale i po- członek Zarządu Związku Mostowców RP
34 Inżynier budownictwa STYCZEC
2006