NOC ŚWIĘTOJAŃSKA

TRADYCJE,MAGIA....

Czary, wróżby, tajemnicze znaki - tego

wszystkiego można się spodziewać w nocy z 23

na 24 czerwca. Jest to bowiem zaczarowana

noc, obchodzona dawniej wśród Słowian jako

ś

więto ognia i wody. Najważniejsze obrzędy

związane były z rozpalaniem ognia i

zanurzaniem się w wodzie. Sobótka, zwana też

nocą świętojańską, była również świętem miłości

oraz płodności. Nieraz gorszono się nią,

zakazywano jej z ambon, bo aż wrzała od

tańców przy ogniskach, nieprzyzwoitych

ś

piewek, zalotów oraz zabobonów. Inna nazwa

tej wyjątkowej nocy to święto Kupały. Tak

poganie nazywali święto poświęcone Kupale,

bogini miłości i leczniczych roślin, a także

patronce mądrych kobiet, które znają zioła i

dobre czary. Stąd też nazwa kupalnocka.

Nazwa Sobótka wzięła się natomiast z tego, że

chrześcijanie chcieli włączyć kupalnockę do

swojego kalendarza, ale obchodzili ją najpierw

w sobotę poprzedzającą Zielone Świątki, stąd

nazwa sobótka.

Odpowiednie powitanie lata miało zapewnić

pomyślność zbiorów, dobrą pogodę i obfitość

plonów. Jednocześnie młode dziewczęta i

chłopcy wróżyli sobie, jakie powodzenie w

miłości przyniesie im gorące lato. Sobótkowe

obrzędy musiały zaczynać się przy ognisku.

Jedno większe lub kilka małych ognisk musiało

być rozpalonych ze świeżego drewna, nad

brzegiem rzeki lub na szczycie wzgórza.

Wokół ognia tańczono, śpiewano i odprawiano

magiczne obrzędy przez całą noc. Tradycyjnie

skakano przez ogień w wieńcu lub opasce

zrobionych z ziół, co miało chronić przed

duchami, demonami, czarownicami oraz

chorobami.

Do najpopularniejszych zwyczajów tej nocy

należy chyba rzucanie wianków na wodę.

Puszczanie wianków na wodę to wróżba dla

panien i kawalerów, ponieważ dotyczy

zamążpójścia i wyczekiwanej miłości. Panie

rzucające wianki powinny się jednak trzymać

pewnych zasad. Po pierwsze, wianek wrzucać

należy do rzeki - nie do jeziora, bo woda stojąca

jest symbolem zastałych uczuć, starych

miłostek. Po drugie, rzucamy nim z

rozmachem, aby nie utknął w sitowiu, ale

również z wyczuciem, żeby nie uszkodzić

płonącej na nim świeczki, bo to wróży miłosne

kłopoty. Po trzecie, przy brzegu musimy

zapewnić sobie obecność kawalera - jeśli

wianka nikt nie wyłowi, jego właścicielka nie

zazna młości przez cały rok. Jeżeli chłopak nie

wyłowi żadnego wianka, samotnie czekać musi

do przyszłego roku.

W Noc Świętojańską szukano kwiatu paproci,

który miał znalazcy przynieść wielkie

szczęście, mądrość i zdolność widzenia

wszystkich skarbów ukrytych w ziemi.

Niebieski kwiat paproci zakwita raz w roku -

właśnie w noc śwętojańską. Znaleźć go może

podobno tylko człowiek odważny i prawy. Ci,
co twierdzą że go widzieli, mówią że jest mały

oraz niebieski. Z jednej strony kwiat paproci

gwarantuje znalazcy szczęście, bogactwo oraz

możliwość wpływania na uczucia innych, ale

niestety z drugiej - jego samego prawdziwych

uczuć pozbawia. Dlatego jeśli nawet nocna

eskapada do lasu okaże się bezowocna, nie ma

co rozpaczać. Wystarczy zerwać pęd paproci -

ten dużo łatwiej znaleźć - i nosić go w portfelu.

To też przynosi szczęście.

Świętojański bukiet składał się najczęściej z

siedmiu czarodziejskich roślin: bylicy, rosiczki,

szałwi, łopianu, ruty, dziewanny i dziurawca.

Miały odstraszać złe duchy, chronić przed

chorobą i gwarantować dobre zamążpójście.

Współczesne czarownice też mogą skorzystać z

ich niezwykłej mocy - wystarczy zawiesić

bukiet w domu, najlepiej na drzwiach

wejściowych. Dodatkowo przed sobótką warto

wysprzątać mieszkanie (woda nabiera wtedy

niezwykłych oczyszczających właściwości), a

następnie obejść je z pochodnią (by ogień

odpędził nieszczęścia i demony).

Wodnice, strzygi, topielice i wszystkie inne

wodne demony lubią zaczajać się na

spragnionych lata turystów, którzy

nierozsądnie zażywają kąpieli przed dniem św.

Jana. W średniowieczu dzień ten poświęcono

ś

więtemu Janowi, właśnie 24 czerwca święcono

wodę, wyganiano z niej złe moce i otwierano w

ten sposób sezon kąpielowy. Jedna z wersji

mówi, że prawdopodobnie dlatego noc

poprzedzającą dzień św. Jana nazywano nocą

kupały - z ukraińskiego Kupalo pochodzi od

"kąpieli" i nawązuje do chrztu Chrystusa w

Jordanie.