brzmienie od 2009-07-10
Ustawa o gwarancjach wolno
ś
ci sumienia i wyznania
z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U. Nr 29, poz. 155)
tekst jednolity z dnia 3 marca 2000 r. (Dz.U. Nr 26, poz. 319)
tekst jednolity z dnia 16 listopada 2005 r. (Dz.U. Nr 231, poz. 1965)
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: - wykonuj
ą
c postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o
wolno
ś
ci sumienia i wyznania,
- nawi
ą
zuj
ą
c do godnej trwałego szacunku i kontynuacji tradycji tolerancji i wolno
ś
ci religijnej oraz
potwierdzaj
ą
cej j
ą
współpracy Polaków ró
ż
nych wyzna
ń
i
ś
wiatopogl
ą
dów w rozwoju i
pomy
ś
lno
ś
ci Ojczyzny,
- uznaj
ą
c historyczny wkład ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych w rozwój kultury narodowej
oraz krzewienie i umacnianie podstawowych warto
ś
ci moralnych,
- kieruj
ą
c si
ę
zasadami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Mi
ę
dzynarodowym
Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Akcie Ko
ń
cowym Konferencji Bezpiecze
ń
stwa i
Współpracy w Europie oraz Deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyeliminowaniu
wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji z powodów religijnych lub przekona
ń
,
- umacniaj
ą
c warunki do czynnego i równoprawnego uczestnictwa obywateli w
ż
yciu publicznym i
społecznym, bez wzgl
ę
du na ich stosunek do religii,
stanowi, co nast
ę
puje:
Dział I. Wolno
ść
sumienia i wyznania
Art. 1. [Zasada] 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ka
ż
demu obywatelowi wolno
ść
sumienia i
wyznania.
2. Wolno
ść
sumienia i wyznania obejmuje swobod
ę
wyboru religii lub przekona
ń
oraz wyra
ż
ania ich
indywidualnie i zbiorowo, prywatnie i publicznie.
3. Obywatele wierz
ą
cy wszystkich wyzna
ń
oraz niewierz
ą
cy maj
ą
równe prawa w
ż
yciu pa
ń
stwowym,
politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym.
Art. 2. [Rozwini
ę
cie] Korzystaj
ą
c z wolno
ś
ci sumienia i wyznania obywatele mog
ą
w szczególno
ś
ci:
1) tworzy
ć
wspólnoty religijne, zwane dalej "ko
ś
ciołami i innymi zwi
ą
zkami wyznaniowymi",
zakładane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, posiadaj
ą
ce własny ustrój, doktryn
ę
i
obrz
ę
dy kultowe;
2) zgodnie z zasadami swojego wyznania uczestniczy
ć
w czynno
ś
ciach i obrz
ę
dach religijnych oraz
wypełnia
ć
obowi
ą
zki religijne i obchodzi
ć
ś
wi
ę
ta religijne;
2a) nale
ż
e
ć
lub nie nale
ż
e
ć
do ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych;
3) głosi
ć
swoj
ą
religi
ę
lub przekonania;
4) wychowywa
ć
dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami w sprawach religii;
5) zachowywa
ć
milczenie w sprawach swojej religii lub przekona
ń
;
6) utrzymywa
ć
kontakty ze współwyznawcami, w tym uczestniczy
ć
w pracach organizacji religijnych
o zasi
ę
gu mi
ę
dzynarodowym;
7) korzysta
ć
ze
ź
ródeł informacji na temat religii;
8) wytwarza
ć
i nabywa
ć
przedmioty potrzebne do celów kultu i praktyk religijnych oraz korzysta
ć
z
nich;
9) wytwarza
ć
, nabywa
ć
i posiada
ć
artykuły potrzebne do przestrzegania reguł religijnych;
10) wybra
ć
stan duchowny lub zakonny;
11) zrzesza
ć
si
ę
w organizacjach
ś
wieckich w celu realizacji zada
ń
wynikaj
ą
cych z wyznawanej
religii b
ą
d
ź
przekona
ń
w sprawach religii;
12) otrzyma
ć
pochówek zgodny z wyznawanymi zasadami religijnymi lub z przekonaniami w
sprawach religii.
Art. 3. [Ograniczenia, obowi
ą
zki publiczne] 1. Uzewn
ę
trznianie indywidualnie lub zbiorowo swojej
religii lub przekona
ń
mo
ż
e podlega
ć
jedynie ograniczeniom ustawowym koniecznym do ochrony
bezpiecze
ń
stwa publicznego, porz
ą
dku, zdrowia lub moralno
ś
ci publicznej albo podstawowych praw i
wolno
ś
ci innych osób.
2. Korzystanie z wolno
ś
ci sumienia i wyznania nie mo
ż
e prowadzi
ć
do uchylania si
ę
od wykonywania
obowi
ą
zków publicznych nało
ż
onych przez ustawy.
3. Ze wzgl
ę
du na przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne obywatele mog
ą
wyst
ę
powa
ć
o
przeznaczenie do słu
ż
by zast
ę
pczej na zasadach i w trybie okre
ś
lonych w ustawie z dnia 28 listopada
2003 r. o słu
ż
bie zast
ę
pczej (Dz.U. Nr 223, poz. 2217 oraz z 2005 r. Nr 180, poz. 1496).
Art. 4. [Uprawnienia] 1. Prawo okre
ś
lone w art. 2 pkt 2 oraz prawo do posiadania i korzystania z
przedmiotów potrzebnych do uprawiania kultu i praktyk religijnych przysługuj
ą
równie
ż
osobom:
1) pełni
ą
cym słu
ż
b
ę
wojskow
ą
lub zasadnicz
ą
słu
ż
b
ę
w obronie cywilnej;
2) przebywaj
ą
cym w zakładach słu
ż
by zdrowia
[1]
i opieki społecznej
[2]
oraz dzieciom i młodzie
ż
y
na krajowych koloniach i obozach organizowanych przez instytucje pa
ń
stwowe;
3) przebywaj
ą
cym w zakładach karnych, poprawczych i wychowawczych
[3]
oraz aresztach
ś
ledczych, o
ś
rodkach przystosowania społecznego
[4]
oraz schroniskach dla nieletnich.
2. Sposób realizacji uprawnie
ń
okre
ś
lonych w ust. 1 reguluj
ą
odr
ę
bne ustawy oraz przepisy wydane na
ich podstawie.
Art. 5. [
Ś
wiadczenia] Obywatele maj
ą
prawo do swobodnego
ś
wiadczenia na rzecz ko
ś
ciołów i innych
zwi
ą
zków wyznaniowych oraz instytucji charytatywno-opieku
ń
czych.
Art. 6. [Zakaz dyskryminacji i uprzywilejowania] 1. Nikt nie mo
ż
e by
ć
dyskryminowany b
ą
d
ź
uprzywilejowany z powodu religii lub przekona
ń
w sprawach religii.
2. Nie wolno zmusza
ć
obywateli do niebrania udziału w czynno
ś
ciach lub obrz
ę
dach religijnych ani do
udziału w nich.
Art. 7. [Cudzoziemcy i bezpa
ń
stwowcy] 1. Cudzoziemcy przebywaj
ą
cy na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej korzystaj
ą
z wolno
ś
ci sumienia i wyznania na równi z obywatelami polskimi.
2. Przepis ust. 1 stosuje si
ę
odpowiednio do bezpa
ń
stwowców.
Dział II. Stosunek pa
ń
stwa do ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 8. [Status prawny] Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe w Polsce działaj
ą
w konstytucyjnych
ramach ustrojowych Rzeczypospolitej Polskiej; ich sytuacj
ę
prawn
ą
i maj
ą
tkow
ą
reguluj
ą
przepisy rangi
ustawowej.
Art. 9. [Gwarancje] 1. W Rzeczypospolitej Polskiej stosunek pa
ń
stwa do wszystkich ko
ś
ciołów i innych
zwi
ą
zków wyznaniowych opiera si
ę
na poszanowaniu wolno
ś
ci sumienia i wyznania.
2. Gwarancjami wolno
ś
ci sumienia i wyznania w stosunkach pa
ń
stwa z ko
ś
ciołami i innymi zwi
ą
zkami
wyznaniowymi s
ą
:
1) oddzielenie ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych od pa
ń
stwa;
2) swoboda wypełniania przez ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe funkcji religijnych;
3) równouprawnienie wszystkich ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych, bez wzgl
ę
du na
form
ę
uregulowania ich sytuacji prawnej.
Art. 10. [
Ś
wiecko
ść
] 1. Rzeczpospolita Polska jest pa
ń
stwem
ś
wieckim, neutralnym w sprawach religii i
przekona
ń
.
2. Pa
ń
stwo i pa
ń
stwowe jednostki organizacyjne nie dotuj
ą
i nie subwencjonuj
ą
ko
ś
ciołów i innych
zwi
ą
zków wyznaniowych. Wyj
ą
tki od tej zasady reguluj
ą
ustawy lub przepisy wydane na ich podstawie.
Art. 11. [Niezale
ż
no
ść
] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe s
ą
niezale
ż
ne od pa
ń
stwa przy
wykonywaniu swoich funkcji religijnych.
2. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe oraz ich działalno
ść
podlegaj
ą
ochronie prawnej, w granicach
okre
ś
lonych w ustawach.
3. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
składa
ć
wnioski do Trybunału Konstytucyjnego na zasadach
i w trybie okre
ś
lonych w przepisach o Trybunale Konstytucyjnym.
Art. 12. [Duchowni, osoby zakonne] 1. Duchowni oraz osoby zakonne ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków
wyznaniowych, ustanowione według przepisów prawa wewn
ę
trznego ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku
wyznaniowego, korzystaj
ą
z praw i podlegaj
ą
obowi
ą
zkom na równi z innymi obywatelami we wszystkich
dziedzinach
ż
ycia pa
ń
stwowego, politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego. S
ą
oni w
ramach obowi
ą
zuj
ą
cych przepisów ustaw zwolnieni z obowi
ą
zków niemo
ż
liwych do pogodzenia z
pełnieniem funkcji duchownego lub osoby zakonnej.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1, maj
ą
prawo do noszenia stroju duchownego.
3. Uprawnienia i obowi
ą
zki osób duchownych w my
ś
l prawa pa
ń
stwowego okre
ś
laj
ą
odr
ę
bne ustawy.
Art. 13. [Duchowni, osoby zakonne] 1. Maj
ą
tek i przychody ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków
wyznaniowych podlegaj
ą
ogólnie obowi
ą
zuj
ą
cym przepisom podatkowym, z wyj
ą
tkami okre
ś
lonymi w
odr
ę
bnych ustawach.
2. Osoby prawne ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych s
ą
zwolnione od opodatkowania z tytułu
przychodów ze swojej działalno
ś
ci niegospodarczej. W tym zakresie osoby te nie maj
ą
obowi
ą
zku
prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy podatkowe.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Dochody z działalno
ś
ci gospodarczej osób prawnych ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych oraz
spółek, których udziałowcami s
ą
wył
ą
cznie te osoby, s
ą
zwolnione od opodatkowania w cz
ęś
ci, w jakiej
zostały przeznaczone w roku podatkowym lub w roku po nim nast
ę
puj
ą
cym na cele kultowe, o
ś
wiatowo-
wychowawcze, naukowe, kulturalne, działalno
ść
charytatywno-opieku
ń
cz
ą
, punkty katechetyczne,
konserwacj
ę
zabytków oraz na inwestycje sakralne i inwestycje ko
ś
cielne, których przedmiotem s
ą
punkty
katechetyczne i zakłady charytatywno-opieku
ń
cze, jak równie
ż
remonty tych obiektów.
6. Osoby prawne ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych s
ą
zwolnione od opodatkowania i od
ś
wiadcze
ń
na fundusz gminny i fundusz miejski
[5]
, od nieruchomo
ś
ci lub ich cz
ęś
ci, stanowi
ą
cych
własno
ść
tych osób lub u
ż
ywanych przez nie na podstawie innego tytułu prawnego na cele niemieszkalne,
z wyj
ą
tkiem cz
ęś
ci zajmowanej na wykonywanie działalno
ś
ci gospodarczej.
7. Zwalnia si
ę
z nale
ż
no
ś
ci celnych przywozowych towary przeznaczone na cele charytatywno-
opieku
ń
cze i o
ś
wiatowo-wychowawcze oraz towary i charakterze kulturalnym przeznaczone na cele kultu,
przywo
ż
one dla osób prawnych ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych, w granicach i na warunkach
okre
ś
lonych w rozporz
ą
dzeniu nr 918/83/EWG z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiaj
ą
cym wspólnotowy
system zwolnie
ń
celnych (Dz.Urz. WE L 105 z 23.4.1983), ostatnio zmienionym aktem dotycz
ą
cym
warunków przyst
ą
pienia Republiki Czeskiej, Republiki Esto
ń
skiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki
Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki W
ę
gierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej,
Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowa
ń
w traktatach stanowi
ą
cych podstaw
ę
Unii
Europejskiej (Dz.Urz. WE L 236 z 23.9.2003).
Art. 14. [Jednostki organizacyjne] 1. Je
ż
eli odr
ę
bna ustawa lub ratyfikowana umowa
mi
ę
dzynarodowa nie stanowi
ą
inaczej, ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy powiadamia ministra
wła
ś
ciwego do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
i wojewod
ę
wła
ś
ciwego ze wzgl
ę
du na siedzib
ę
jednostki
organizacyjnej ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego o utworzeniu, zmianie nazwy, siedziby, granic
lub poł
ą
czeniu, podziale i zniesieniu diecezji (okr
ę
gów i porównywalnych jednostek organizacyjnych) oraz
parafii (zborów, gmin i porównywalnych jednostek organizacyjnych).
2. Je
ż
eli odr
ę
bna ustawa lub ratyfikowana umowa mi
ę
dzynarodowa nie stanowi
ą
inaczej, ko
ś
ciół lub inny
zwi
ą
zek wyznaniowy powiadamia w terminie 30 dni ministra wła
ś
ciwego do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
i
wojewod
ę
wła
ś
ciwego ze wzgl
ę
du na siedzib
ę
ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego o zmianie
siedziby oraz o zmianie osób wchodz
ą
cych do kierowniczych organów wykonawczych, podaj
ą
c ich imiona
i nazwiska, obywatelstwo i miejsce zamieszkania.
3. Przepis ust. 2 stosuje si
ę
odpowiednio do jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1.
4. Je
ż
eli odr
ę
bna ustawa lub ratyfikowana umowa mi
ę
dzynarodowa nie stanowi
ą
inaczej, przed obj
ę
ciem
stanowisk, o których mowa w ust. 2 i 3, przez cudzoziemca, władze ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku
wyznaniowego powinny si
ę
upewni
ć
, czy minister wła
ś
ciwy do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
nie wyra
ż
a
wobec tego zastrze
ż
e
ń
. Niezgłoszenie zastrze
ż
e
ń
w terminie 60 dni od daty powiadomienia uwa
ż
a si
ę
za
wyra
ż
enie zgody.
Art. 15. (uchylony)
Art. 16. [Współdziałanie] 1. Pa
ń
stwo współdziała z ko
ś
ciołami i innymi zwi
ą
zkami wyznaniowymi w
zachowaniu pokoju, kształtowaniu warunków rozwoju kraju oraz zwalczaniu patologii społecznych.
2. W celach, o których mowa w ust. 1, oraz do rozpatrywania problemów zwi
ą
zanych z rozwojem
stosunków mi
ę
dzy pa
ń
stwem a poszczególnymi ko
ś
ciołami i innymi zwi
ą
zkami wyznaniowymi mog
ą
by
ć
,
na zasadach wzajemnego uzgodnienia, tworzone ró
ż
ne, w tym stałe formy współdziałania. Przepis ten nie
narusza wła
ś
ciwo
ś
ci organów pa
ń
stwowych oraz organów ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych.
Art. 16a. [Umowy] 1. Dla okre
ś
lenia szczegółowych zasad stosunków, o których mowa w art. 16, mog
ą
by
ć
zawierane umowy mi
ę
dzy wła
ś
ciwymi rzeczowo centralnymi organami administracji rz
ą
dowej a
władzami poszczególnych ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych.
2. Przepisy umowy nie mog
ą
narusza
ć
przepisów ogólnie obowi
ą
zuj
ą
cego prawa, a w szczególno
ś
ci
zasady równouprawnienia wszystkich ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych.
3. Podpisana umowa zostaje opublikowana w dzienniku urz
ę
dowym wła
ś
ciwego ministerstwa.
Art. 17. [Dziedzictwo kulturowe] Pa
ń
stwo współdziała z ko
ś
ciołami i innymi zwi
ą
zkami wyznaniowymi
w ochronie, konserwacji, udost
ę
pnianiu i upowszechnianiu zabytków architektury, sztuki i literatury
religijnej, które stanowi
ą
integraln
ą
cz
ęść
dziedzictwa kultury.
Art. 18. [Zakres stosowania] 1. Przepisy rozdziału 2 i działu III reguluj
ą
stosunek pa
ń
stwa tylko do tych
ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych, których sytuacja prawna i maj
ą
tkowa nie jest uregulowana
odr
ę
bnymi ustawami.
2. Przepisy rozdziału 2 okre
ś
laj
ą
ce uprawnienia ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych maj
ą
jednak
ż
e zastosowanie do ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych o ustawowo uregulowanej sytuacji
wówczas, gdy odr
ę
bne ustawy okre
ś
lone w ust. 1 nie przewiduj
ą
takich uprawnie
ń
.
Rozdział 2. Działalno
ść
ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych
Art. 19. [Swoboda działalno
ś
ci] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe korzystaj
ą
na zasadach
równouprawnienia ze swobody pełnienia funkcji religijnych.
2. Wypełniaj
ą
c funkcje religijne ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
w szczególno
ś
ci:
1) okre
ś
la
ć
doktryn
ę
religijn
ą
, dogmaty i zasady wiary oraz liturgi
ę
;
2) organizowa
ć
i publicznie sprawowa
ć
kult;
3) udziela
ć
posług religijnych, w tym osobom, o których mowa w art. 4, oraz organizowa
ć
obrz
ę
dy i
zgromadzenia religijne;
4) rz
ą
dzi
ć
si
ę
w swoich sprawach własnym prawem, swobodnie wykonywa
ć
władz
ę
duchown
ą
oraz
zarz
ą
dza
ć
swoimi sprawami;
5) ustanawia
ć
, kształci
ć
i zatrudnia
ć
duchownych;
6) realizowa
ć
inwestycje sakralne i inne inwestycje ko
ś
cielne;
7) nabywa
ć
, posiada
ć
i zbywa
ć
maj
ą
tek ruchomy i nieruchomy oraz zarz
ą
dza
ć
nim;
8) zbiera
ć
składki i otrzymywa
ć
darowizny, spadki i inne
ś
wiadczenia od osób fizycznych i
prawnych;
9) wytwarza
ć
i nabywa
ć
przedmioty i artykuły potrzebne do celów kultu i praktyk religijnych oraz
korzysta
ć
z nich;
10) naucza
ć
religii i głosi
ć
j
ą
, w tym za pomoc
ą
prasy, ksi
ąż
ek i innych druków oraz filmów i
ś
rodków audiowizualnych;
11) korzysta
ć
ze
ś
rodków masowego przekazywania;
12) prowadzi
ć
działalno
ść
o
ś
wiatowo-wychowawcz
ą
;
13) tworzy
ć
i prowadzi
ć
zakony oraz diakonaty;
14) tworzy
ć
organizacje maj
ą
ce na celu działalno
ść
na rzecz formacji religijnej, kultu publicznego
oraz przeciwdziałania patologiom społecznym i ich skutkom;
15) prowadzi
ć
działalno
ść
charytatywno-opieku
ń
cz
ą
;
16) (uchylony)
17) powoływa
ć
krajowe organizacje mi
ę
dzyko
ś
cielne;
18) nale
ż
e
ć
do mi
ę
dzynarodowych organizacji wyznaniowych i mi
ę
dzywyznaniowych oraz
utrzymywa
ć
kontakty zagraniczne w sprawach zwi
ą
zanych z realizacj
ą
swoich funkcji.
3. Za wypełnianie funkcji religijnych, o których mowa w ust. 1, nie uznaje si
ę
oddziaływania poprzez
badania i eksperymenty psychologiczne.
Art. 19a. [Cmentarze grzebalne] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo posiadania,
zarz
ą
dzania oraz zakładania i poszerzania cmentarzy grzebalnych.
2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów dotycz
ą
cych cmentarzy i chowania zmarłych.
Art. 20. [Nauczanie religii] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
naucza
ć
religii oraz
wychowywa
ć
religijnie dzieci i młodzie
ż
, zgodnie z wyborem dokonanym przez ich rodziców lub
opiekunów prawnych.
2. Nauczanie religii dzieci i młodzie
ż
y jest wewn
ę
trzn
ą
spraw
ą
ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków
wyznaniowych. Jest ono organizowane, zgodnie z programem ustalonym przez władze ko
ś
cioła lub
innego zwi
ą
zku wyznaniowego, w punktach katechetycznych znajduj
ą
cych si
ę
w ko
ś
ciołach, domach
modlitw i innych pomieszczeniach udost
ę
pnionych na ten cel przez osob
ę
uprawnion
ą
do dysponowania
nimi.
3. Nauczanie religii uczniów szkół publicznych i wychowanków przedszkoli publicznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
równie
ż
w szkołach i przedszkolach na zasadach okre
ś
lonych w odr
ę
bnej ustawie.
Art. 21. [Szkoły i inne placówki] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo zakłada
ć
i
prowadzi
ć
szkoły i przedszkola oraz inne placówki o
ś
wiatowo-wychowawcze i opieku
ń
czo-wychowawcze
na zasadach okre
ś
lonych w ustawach.
2. Szkoły, przedszkola oraz inne placówki, o których mowa w ust. 1, b
ę
d
ą
dotowane przez pa
ń
stwo lub
organy samorz
ą
du terytorialnego w przypadkach i na zasadach okre
ś
lonych w odr
ę
bnych ustawach.
Art. 21a. [Zrównanie praw] Działalno
ść
słu
żą
ca celom humanitarnym, charytatywno-opieku
ń
czym,
naukowym i o
ś
wiatowo-wychowawczym, podejmowana przez osoby prawne ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków
wyznaniowych, jest zrównana pod wzgl
ę
dem prawnym z działalno
ś
ci
ą
słu
żą
c
ą
analogicznym celom i
prowadzon
ą
przez instytucje pa
ń
stwowe.
Art. 22. [Szkoły duchowne i seminaria] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo zakłada
ć
i
prowadzi
ć
, według samodzielnie ustalonych programów, szkoły duchowne i seminaria duchowne.
2. W zakresie realizacji programu szkół ogólnokształc
ą
cych i uzyskiwania
ś
wiadectw dojrzało
ś
ci szkoły
duchowne wymienione w ust. 1 podlegaj
ą
nadzorowi ministra wła
ś
ciwego do spraw o
ś
wiaty i wychowania.
3. Tworzenie i prowadzenie przez ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe szkół wy
ż
szych, zasady udzielania
im przez pa
ń
stwo pomocy finansowej oraz tryb i zakres uznawania stopni i tytułów naukowych
nadawanych w tych szkołach reguluj
ą
, na wniosek władz ko
ś
ciołów lub innych zwi
ą
zków wyznaniowych,
odr
ę
bne ustawy.
4. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo zakłada
ć
religijne instytuty naukowe i naukowo-
dydaktyczne.
5. Status prawny wydziałów teologicznych na uniwersytetach pa
ń
stwowych reguluj
ą
odr
ę
bne umowy
pomi
ę
dzy ministrem wła
ś
ciwym do spraw szkolnictwa wy
ż
szego a władzami ko
ś
ciołów lub innych
zwi
ą
zków wyznaniowych.
Art. 23.
[7]
(uchylony)
Art. 24. [
Ś
rodki finansowe] 1. W celu realizacji działalno
ś
ci charytatywno-opieku
ń
czej ko
ś
cioły i inne
zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo zakłada
ć
i prowadzi
ć
, na zasadach okre
ś
lonych w ustawach,
odpowiednie instytucje, w tym zakłady dla osób potrzebuj
ą
cych opieki, szpitale i inne zakłady lecznicze,
ż
łobki i schroniska dla dzieci.
2.
Ś
rodki na realizacj
ę
działalno
ś
ci charytatywno-opieku
ń
czej pochodz
ą
w szczególno
ś
ci z:
1) ofiar pieni
ęż
nych i w naturze;
2) spadków, zapisów i darowizn krajowych i zagranicznych;
3) dochodów z imprez i zbiórek publicznych;
4) subwencji, dotacji i ofiar pochodz
ą
cych od krajowych instytucji i przedsi
ę
biorstw pa
ń
stwowych,
społecznych, wyznaniowych i prywatnych;
5) odpłatno
ś
ci za usługi
ś
wiadczone przez instytucje charytatywno-opieku
ń
cze ko
ś
ciołów i innych
zwi
ą
zków wyznaniowych;
6) dochodów instytucji ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych.
Art. 25. [Wydawnictwa] 1. W celu realizacji swoich funkcji ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo wydawania prasy, ksi
ąż
ek, druków oraz zakładania i posiadania wydawnictw oraz zakładów
poligraficznych, z zachowaniem obowi
ą
zuj
ą
cych w tym zakresie przepisów prawa.
2. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
organizowa
ć
własny kolporta
ż
prasy lub korzysta
ć
z
po
ś
rednictwa innej sieci kolporta
ż
u.
3. Dla realizacji postanowie
ń
ust. 1 ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
otrzymywa
ć
jako darowizny
z zagranicy maszyny, urz
ą
dzenia, materiały poligraficzne i papier.
4. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo do emitowania w radiu i telewizji programów religijno-
moralnych, społecznych i kulturalnych w sposób okre
ś
lony w porozumieniach mi
ę
dzy władzami danego
ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego a jednostkami publicznej radiofonii i telewizji.
Art. 26. [Działalno
ść
kulturalna i artystyczna] 1. Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe maj
ą
prawo
organizowania i prowadzenia zwi
ą
zanej z wypełnianiem swoich funkcji działalno
ś
ci kulturalnej i
artystycznej.
2. Dla realizacji prawa, o którym mowa w ust. 1, ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
zakłada
ć
i
prowadzi
ć
odpowiednie instytucje oraz dystrybucj
ę
i rozpowszechnianie filmów.
3. Korzystanie z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, nast
ę
puje bez obowi
ą
zku uzyskiwania zezwole
ń
i
upowa
ż
nie
ń
, je
ż
eli działalno
ść
ta prowadzona jest na potrzeby realizacji zada
ń
religijno-moralnych w
sferze kultury. O podj
ę
ciu i prowadzeniu tej działalno
ś
ci władze ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku
wyznaniowego powiadamiaj
ą
pa
ń
stwowy organ, wła
ś
ciwy do udzielania takich zezwole
ń
i upowa
ż
nie
ń
.
4. Dla realizacji postanowie
ń
ust. 1 i 2 ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe mog
ą
otrzymywa
ć
jako
darowizny z zagranicy urz
ą
dzenia i materiały.
Art. 27. [Ograniczenia] 1. Działalno
ść
ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych nie mo
ż
e narusza
ć
przepisów ogólnie obowi
ą
zuj
ą
cych ustaw chroni
ą
cych bezpiecze
ń
stwo publiczne, porz
ą
dek, zdrowie lub
moralno
ść
publiczn
ą
, władz
ę
rodzicielsk
ą
albo podstawowe prawa i wolno
ś
ci innych osób.
2. Korzystanie przez ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe ze swobody działania odbywa si
ę
zgodnie z
ogólnie obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami, chyba
ż
e ustawy stanowi
ą
inaczej.
Art. 28. [Reprezentacja] 1. W sprawach maj
ą
tkowych ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe działaj
ą
poprzez swoje osoby prawne.
2. Osoby prawne ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych, ich organy, zakres kompetencji i sposób
powoływania oraz reprezentacji okre
ś
laj
ą
statuty (prawo wewn
ę
trzne, zwane dalej "statutami".
Art. 29. [Stosowanie innych ustaw] 1. W stosunku do organizacji tworzonych na podstawie art. 19 pkt
14, je
ż
eli nie maj
ą
osobowo
ś
ci prawnej, nie stosuje si
ę
Prawa o stowarzyszeniach. Natomiast przepisy
ustawy o zgromadzeniach stosuje si
ę
do nich jedynie w zakresie dotycz
ą
cym zebra
ń
na drogach i placach
publicznych oraz w pomieszczeniach u
ż
yteczno
ś
ci publicznej.
2. Organizacje, o których mowa w ust. 1, działaj
ą
w ramach osób prawnych ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków
wyznaniowych, w których zostały powołane.
3. Władze ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych czuwaj
ą
nad zgodno
ś
ci
ą
działania tych organizacji
z ich celami religijnymi i moralnymi.
Dział III. Rejestrowanie ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych
Art. 30. [Deklaracja] Prawo wpisu do rejestru ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych, zwanego
dalej "rejestrem", prowadzonego przez ministra wła
ś
ciwego do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
, jest
realizowane przez zło
ż
enie temu ministrowi, zwanemu dalej "organem rejestrowym", deklaracji o
utworzeniu ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego i wniosku o wpis do rejestru.
Art. 31. [Wniosek o wpis do rejestru] 1. Prawo wniesienia wniosku, o którym mowa w art. 30,
przysługuje co najmniej 100 obywatelom polskim posiadaj
ą
cym pełn
ą
zdolno
ść
do czynno
ś
ci prawnych,
zwanych dalej "wnioskodawcami".
2. Wnioskodawcy składaj
ą
list
ę
zawieraj
ą
c
ą
ich notarialnie po
ś
wiadczone podpisy potwierdzaj
ą
ce tre
ść
wniosku, o którym mowa w ust. 1, i deklaracji o utworzeniu ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego,
imi
ę
i nazwisko, dat
ę
urodzenia, miejsce zamieszkania oraz rodzaj, seri
ę
i numer dokumentu to
ż
samo
ś
ci
oraz numer PESEL ka
ż
dego z wnioskodawców.
3. Wnioskodawcy mog
ą
wybra
ć
spo
ś
ród siebie co najmniej pi
ę
cioosobowy komitet zało
ż
ycielski
reprezentuj
ą
cy ich w post
ę
powaniu w sprawie wpisu do rejestru.
Art. 32. [Tre
ść
wniosku] 1. Wniosek, o którym mowa w art. 30, powinien zawiera
ć
:
1) list
ę
, o której mowa w art. 31 ust. 2;
2) informacj
ę
o dotychczasowych formach
ż
ycia religijnego i metodach działania ko
ś
cioła lub
innego zwi
ą
zku wyznaniowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) informacj
ę
o podstawowych celach,
ź
ródłach i zasadach doktrynalnych, obrz
ę
dach religijnych;
4) adres siedziby ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego oraz dane osób wchodz
ą
cych
do kierowniczych organów wykonawczych: a) imiona i nazwisko,
b) dat
ę
urodzenia,
c) adres zamieszkania,
d) nazw
ę
, seri
ę
i numer dokumentu to
ż
samo
ś
ci,
e) nr PESEL;
5) statut.
1a. W przypadku wybrania komitetu zało
ż
ycielskiego, o którym mowa w art. 31 ust. 3, wniosek o wpis do
rejestru powinien zawiera
ć
tak
ż
e podpisany przez wnioskodawców protokół z wyboru tego komitetu
okre
ś
laj
ą
cy dat
ę
i miejsce wyborów oraz nast
ę
puj
ą
ce dane osób wchodz
ą
cych w jego skład:
1) imiona i nazwisko;
2) dat
ę
urodzenia;
3) adres zamieszkania;
4) rodzaj, seri
ę
i numer dokumentu to
ż
samo
ś
ci;
5) nr PESEL.
2. Statut powinien okre
ś
la
ć
w szczególno
ś
ci:
1) nazw
ę
ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego ró
ż
n
ą
od nazw innych organizacji;
2) teren działania i siedzib
ę
władz;
3) cele działalno
ś
ci oraz formy i zasady ich realizacji;
4) organy, sposób ich powoływania i odwoływania, zakres kompetencji oraz tryb podejmowania
decyzji;
5)
ź
ródła finansowania;
6) tryb dokonywania zmian statutu;
7) sposób reprezentowania na zewn
ą
trz oraz zaci
ą
gania zobowi
ą
za
ń
maj
ą
tkowych;
8) sposób nabywania i utraty członkostwa oraz prawa i obowi
ą
zki członków;
9) sposób powoływania, odwoływania oraz kompetencje osób duchownych, o których mowa w art.
12 ust. 3, o ile ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy przewiduje tworzenie takich stanowisk;
10) sposób rozwi
ą
zania ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego i przeznaczenie pozostałego
maj
ą
tku.
3. Je
ż
eli ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy przewiduje tworzenie jednostek organizacyjnych maj
ą
cych
osobowo
ść
prawn
ą
, statut powinien okre
ś
la
ć
ich nazwy, teren działania, siedziby, zakres uprawnie
ń
,
zasady tworzenia, znoszenia i przekształcania tych jednostek, ich organy, zakres kompetencji, tryb
podejmowania decyzji, sposób powoływania i odwoływania tych organów, sposób reprezentowania na
zewn
ą
trz oraz zaci
ą
gania zobowi
ą
za
ń
maj
ą
tkowych, a tak
ż
e przeznaczenie maj
ą
tku pozostałego po
zako
ń
czeniu likwidacji osoby prawnej ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego.
4. Je
ż
eli ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy stanowi cz
ęść
organizacji o zasi
ę
gu mi
ę
dzynarodowym, w
statucie powinny by
ć
okre
ś
lone zakres i formy wzajemnych stosunków.
5. Je
ż
eli ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy przewiduje tworzenie jednostek organizacyjnych bez
osobowo
ś
ci prawnej, w statucie powinny by
ć
okre
ś
lone nazwy, zasady tworzenia, znoszenia i
przekształcania tych jednostek.
Art. 33. [Uchybienia we wniosku] 1. W trakcie post
ę
powania w sprawie wpisu do rejestru organ
rejestrowy mo
ż
e
żą
da
ć
od wnioskodawców wyja
ś
nie
ń
tre
ś
ci wniosku w zakresie okre
ś
lonym w art. 32, a
tak
ż
e zwraca
ć
si
ę
do odpowiednich organów pa
ń
stwowych o sprawdzanie prawdziwo
ś
ci zawartych we
wniosku danych.
2. Je
ż
eli organ rejestrowy w trakcie post
ę
powania w sprawie wpisu do rejestru stwierdzi braki lub
uchybienia w tre
ś
ci wniosku, w zakresie okre
ś
lonym w art. 32, wyznacza dwumiesi
ę
czny termin ich
uzupełnienia, a po upływie tego terminu wydaje decyzj
ę
o odmowie wpisu do rejestru.
3. Je
ż
eli wniosek zawiera postanowienia pozostaj
ą
ce w sprzeczno
ś
ci z przepisami ustaw chroni
ą
cymi
bezpiecze
ń
stwo i porz
ą
dek publiczny, zdrowie, moralno
ść
publiczn
ą
, władz
ę
rodzicielsk
ą
albo
podstawowe prawa i wolno
ś
ci innych osób, organ rejestrowy wydaje decyzj
ę
o odmowie wpisu do rejestru.
4. Decyzje, o których mowa w ust. 2 i 3, powinny by
ć
wydane w terminie 3 miesi
ę
cy od daty wszcz
ę
cia
post
ę
powania o wpis do rejestru. Na decyzje te mo
ż
e by
ć
wniesiona skarga do s
ą
du administracyjnego.
Art. 34. [Wpis do rejestru] 1. Je
ż
eli nie zachodz
ą
okoliczno
ś
ci wskazane w art. 33 ust. 2 i 3, organ
rejestrowy wydaje, w terminie 3 miesi
ę
cy od zgłoszenia deklaracji, decyzj
ę
o wpisie do rejestru.
2. Z chwil
ą
wpisu do rejestru ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy uzyskuje, jako cało
ść
, osobowo
ść
prawn
ą
oraz korzysta ze wszystkich uprawnie
ń
i podlega obowi
ą
zkom okre
ś
lonym w ustawach.
3. Przepis ust. 2 stosuje si
ę
odpowiednio do jednostek organizacyjnych, zakonów i diakonatów, o których
mowa w art. 32 ust. 3.
4. Do ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych wpisanych do rejestru stosuje si
ę
odpowiednio art. 14.
Art. 35. [Aktualizacja danych] 1. Zmiany statutu ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego
wpisanego do rejestru dokonuje si
ę
w trybie obowi
ą
zuj
ą
cym przy ich rejestrowaniu.
2. Organ rejestrowy mo
ż
e domaga
ć
si
ę
aktualizacji danych warunkuj
ą
cych wpis do rejestru, okre
ś
lonych
w art. 32 ust. 1 pkt 2-5.
Art. 36. [Wykre
ś
lenie z rejestru] 1. Wykre
ś
leniu z rejestru podlega:
1) ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy, którego sytuacja prawna i maj
ą
tkowa została uregulowana
w odr
ę
bnej ustawie;
2) ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy, który zawiadomił organ rejestrowy o zaprzestaniu swojej
działalno
ś
ci;
3) ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy, który utracił cechy warunkuj
ą
ce uzyskanie wpisu do
rejestru;
dotyczy to w szczególno
ś
ci ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego, który w ci
ą
gu 3 lat nie
odpowiedział na
żą
danie organu rejestrowego i nie zaktualizował wpisów do rejestru w zakresie
okre
ś
lonym w art. 32 ust. 1 pkt 4.
2. Wykre
ś
lenie z rejestru nast
ę
puje na podstawie decyzji organu rejestrowego.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 36a ust. 2, wykre
ś
lenie z rejestru nast
ę
puje
po przeprowadzeniu likwidacji.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, likwidatorami s
ą
członkowie organu ko
ś
cioła lub innego
zwi
ą
zku wyznaniowego uprawnionego do reprezentowania na zewn
ą
trz i zaci
ą
gania zobowi
ą
za
ń
maj
ą
tkowych, je
ż
eli statut lub, w razie braku odpowiednich postanowie
ń
statutu, decyzja wła
ś
ciwego
organu ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego nie stanowi inaczej.
5. Organ rejestrowy, w drodze decyzji, zarz
ą
dza likwidacj
ę
i wyznacza likwidatora:
1) w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i art. 36a ust. 2;
2) w razie braku mo
ż
liwo
ś
ci ustalenia likwidatora, o którym mowa w ust. 4.
6. Przed zniesieniem osoby prawnej, o której mowa w art. 32 ust. 3, ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy
zarz
ą
dza jej likwidacj
ę
i wyznacza likwidatora informuj
ą
c o tym organ rejestrowy oraz okre
ś
la
przeznaczenie maj
ą
tku pozostałego po zako
ń
czeniu likwidacji.
7. Do obowi
ą
zków likwidatora stosuje si
ę
odpowiednio art. 37 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o
stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855, z 2003 r. Nr 96, poz. 874 oraz z 2004 r. Nr 102, poz.
1055).
8. Je
ż
eli statut ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego nie stanowi inaczej, maj
ą
tek pozostały po
zako
ń
czeniu post
ę
powania likwidacyjnego ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego albo osób
prawnych, o których mowa w art. 32 ust. 3, mo
ż
e by
ć
przeznaczony wył
ą
cznie na cele charytatywno-
opieku
ń
cze w drodze decyzji organu rejestrowego.
Art. 36a. [Post
ę
powanie w razie naruszenia prawa] 1. Organ rejestrowy lub prokurator mo
ż
e wyst
ą
pi
ć
do s
ą
du okr
ę
gowego o stwierdzenie niezgodno
ś
ci działania ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego z
przepisami prawa, o których mowa w art. 27 ust. 1, lub ze statutem, o którym mowa w art. 32.
2. W razie stwierdzenia prawomocnym wyrokiem s
ą
du,
ż
e działalno
ść
ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku
wyznaniowego ra
żą
co narusza prawo lub postanowienia statutu, organ rejestrowy wykre
ś
li z rejestru ten
ko
ś
ciół lub inny zwi
ą
zek wyznaniowy.
Art. 37. [Delegacja] Minister wła
ś
ciwy do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
okre
ś
la, w drodze
rozporz
ą
dzenia, zasady i sposób prowadzenia rejestru, dane i informacje podlegaj
ą
ce wpisowi, sposób,
form
ę
i termin aktualizacji wpisów do rejestru, warunki udost
ę
pniania rejestru, wydawania wyci
ą
gów z
rejestru oraz sposób wykre
ś
lania ko
ś
cioła lub innego zwi
ą
zku wyznaniowego z rejestru.
Art. 38. [Organizacje mi
ę
dzyko
ś
cielne] Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio do
krajowych organizacji mi
ę
dzyko
ś
cielnych, je
ż
eli maj
ą
one mie
ć
osobowo
ść
prawn
ą
. Do utworzenia takiej
organizacji jest wymagana deklaracja podpisana przez władze co najmniej dwóch działaj
ą
cych w
Rzeczypospolitej Polskiej ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych.
Dział IIIa. Regulacja spraw maj
ą
tkowych niektórych ko
ś
ciołów
Art. 38a. [Mi
ę
dzyko
ś
cielna Komisja Regulacyjna] 1. Tworzy si
ę
Mi
ę
dzyko
ś
cieln
ą
Komisj
ę
Regulacyjn
ą
, zwan
ą
dalej "Komisj
ą
", w celu ostatecznego uregulowania spraw maj
ą
tkowych mi
ę
dzy
Pa
ń
stwem a ko
ś
ciołami i ich osobami prawnymi, które zgłosiły roszczenia w trybie i na zasadach
okre
ś
lonych w:
1) art. 24-26 ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Pa
ń
stwa do Ko
ś
cioła Ewangelicko-
Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 73, poz. 324, z 1998 r. Nr 59, poz. 375 i
Nr 106, poz. 668 oraz z 2004 r. Nr 68, poz. 623);
2) art. 37 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pa
ń
stwa do Ko
ś
cioła Ewangelicko-
Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 479, z pó
ź
n. zm.);
3) art. 40-42 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pa
ń
stwa do Ko
ś
cioła Chrze
ś
cijan
Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 480, z pó
ź
n. zm.);
4) art. 35 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pa
ń
stwa do Ko
ś
cioła Adwentystów Dnia
Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 481, z pó
ź
n. zm.).
2. Roszczenia maj
ą
tkowe wobec Pa
ń
stwa mog
ą
równie
ż
zgłasza
ć
do Komisji w terminie do dnia 31
grudnia 1998 r. ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe, niewymienione w ust. 1, a tak
ż
e krajowe organizacje
mi
ę
dzyko
ś
cielne, je
ż
eli wska
żą
we wniosku,
ż
e na rzecz Skarbu Pa
ń
stwa przej
ę
to własno
ść
nieruchomo
ś
ci lub ich cz
ęś
ci b
ę
d
ą
cych uprzednio własno
ś
ci
ą
tych ko
ś
ciołów i zwi
ą
zków wyznaniowych
oraz krajowych organizacji mi
ę
dzyko
ś
cielnych.
3. Do oceny dopuszczalno
ś
ci post
ę
powania regulacyjnego w sprawach, o których mowa w ust. 2, maj
ą
odpowiednie zastosowanie przepisy ustaw wskazanych w ust. 1 pkt 1-4.
4. Je
ż
eli przywrócenie ko
ś
cielnej osobie prawnej własno
ś
ci nieruchomo
ś
ci nie jest mo
ż
liwe z uwagi na
trudne do przezwyci
ęż
enia przeszkody, przyznaje si
ę
jej nieruchomo
ść
zamienn
ą
, a je
ż
eli nie jest to
mo
ż
liwe, osobie tej przyznaje si
ę
odszkodowanie ustalone według przepisów o wywłaszczeniu
nieruchomo
ś
ci
[8]
.
5. Rada Ministrów okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, z mienia których pa
ń
stwowych jednostek
organizacyjnych lub gmin mo
ż
e by
ć
wył
ą
czona nieruchomo
ść
zamienna lub na któr
ą
pa
ń
stwow
ą
jednostk
ę
organizacyjn
ą
mo
ż
e by
ć
nało
ż
ony obowi
ą
zek zapłaty odszkodowania.
Art. 38b. [Przedmiot post
ę
powania regulacyjnego] 1. Przedmiotem post
ę
powania regulacyjnego
mo
ż
e by
ć
równie
ż
nieodpłatne przekazanie na własno
ść
nieruchomo
ś
ci lub ich cz
ęś
ci, które były
własno
ś
ci
ą
ko
ś
cielnych osób prawnych działaj
ą
cych do 1945 r. na Ziemiach Zachodnich i Północnych, w
celu przywrócenia w nich sprawowania kultu religijnego, działalno
ś
ci o
ś
wiatowo-wychowawczej,
charytatywno-opieku
ń
czej i opieku
ń
czo-wychowawczej.
2. W razie niemo
ż
no
ś
ci dokonania regulacji, o której mowa w ust. 1, post
ę
powanie ulega umorzeniu.
Art. 38c. [Rozwini
ę
cie] Maj
ą
tek nieruchomy, przekazany na własno
ść
gminie w trybie ustawy z dnia 10
maja 1990 r. - Przepisy wprowadzaj
ą
ce ustaw
ę
o samorz
ą
dzie terytorialnym i ustaw
ę
o pracownikach
samorz
ą
dowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191, z pó
ź
n. zm.), podlega post
ę
powaniu, o którym mowa w art. 38a i
38b.
Art. 38d. [Przebieg post
ę
powania regulacyjnego] 1. Minister wła
ś
ciwy do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii władz ko
ś
ciołów, o których mowa w art. 38a ust. 1 pkt 1-4, okre
ś
li, w drodze
rozporz
ą
dzenia, liczebno
ść
Komisji, szczegółowy tryb post
ę
powania regulacyjnego oraz wynagrodzenie
dla członków Komisji i personelu pomocniczego, uwzgl
ę
dniaj
ą
c w szczególno
ś
ci organizacj
ę
pracy
Komisji, zadania współprzewodnicz
ą
cych zespołów orzekaj
ą
cych, oraz sposób prowadzenia i
protokołowania rozpraw, orzekania i nadawania klauzul wykonalno
ś
ci orzeczeniom i ugodom.
2. Komisja rozpatruje sprawy w zespołach orzekaj
ą
cych, w skład których wchodzi po dwóch członków
wyznaczonych przez ministra wła
ś
ciwego do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
i władze ko
ś
cioła lub zwi
ą
zku
wyznaniowego, którego wniosek dotyczy.
3. Post
ę
powanie regulacyjne wszczyna si
ę
z chwil
ą
zło
ż
enia wniosku w Komisji. Zespół orzekaj
ą
cy po
otrzymaniu wniosku o wszcz
ę
cie post
ę
powania regulacyjnego bada, czy jest ono dopuszczalne, a
wniosek niedopuszczalny odrzuca.
4. Post
ę
powania s
ą
dowe lub administracyjne dotycz
ą
ce nieruchomo
ś
ci, w stosunku do których wszcz
ę
to
post
ę
powanie regulacyjne, ulegaj
ą
zawieszeniu, a s
ą
dy i organy prowadz
ą
ce post
ę
powania
administracyjne przekazuj
ą
ich akta do Komisji.
5. Uczestnikami post
ę
powania regulacyjnego s
ą
, oprócz wnioskodawcy, wszystkie zainteresowane
jednostki pa
ń
stwowe, samorz
ą
dowe i ko
ś
cielne.
6. Uczestnicy post
ę
powania regulacyjnego mog
ą
zawrze
ć
ugod
ę
przed zespołem orzekaj
ą
cym. Je
ż
eli
ugoda nie zostanie zawarta, zespół orzekaj
ą
cy wydaje orzeczenie.
7. Regulacja nie mo
ż
e narusza
ć
praw nabytych przez niepa
ń
stwowe osoby trzecie, a w szczególno
ś
ci
przez inne ko
ś
cioły i zwi
ą
zki wyznaniowe oraz rolników indywidualnych.
8. Ugody zawarte przed zespołem orzekaj
ą
cym, jak i orzeczenia uwzgl
ę
dniaj
ą
ce wniosek, powinny
okre
ś
la
ć
:
1) stan prawny nieruchomo
ś
ci;
2) zwi
ą
zane z tym stanem obowi
ą
zki uczestników post
ę
powania, a w szczególno
ś
ci obowi
ą
zek
wydania nieruchomo
ś
ci w wyznaczonym terminie, je
ż
eli nie znajduje si
ę
ona we władaniu
wnioskodawcy;
3) w razie przyznania odszkodowania, obowi
ą
zek i termin zapłaty nale
ż
nej z tego tytułu kwoty.
9. Od orzeczenia zespołu orzekaj
ą
cego nie przysługuje odwołanie.
Art. 38e. [Ugody i orzeczenia] 1. Ugody i orzeczenia maj
ą
moc s
ą
dowych tytułów egzekucyjnych.
2. Ugody i orzeczenia stanowi
ą
podstaw
ę
do dokonywania wpisów w ksi
ę
gach wieczystych i w ewidencji
gruntów.
Art. 38f. [Zwolnienie od opłat] 1. Post
ę
powanie regulacyjne jest wolne od opłat.
2.
[9]
Nabycie własno
ś
ci nieruchomo
ś
ci lub ich cz
ęś
ci na podstawie ugody lub orzeczenia jest wolne od
podatków i opłat z tym zwi
ą
zanych.
Art. 38g. [Zawieszenie i podj
ę
cie post
ę
powania] 1. Je
ż
eli zespół orzekaj
ą
cy nie uzgodni orzeczenia,
zawiadamia o tym pisemnie uczestników post
ę
powania regulacyjnego.
2. Uczestnicy post
ę
powania regulacyjnego mog
ą
, w terminie sze
ś
ciu miesi
ę
cy od otrzymania
zawiadomienia, wyst
ą
pi
ć
o podj
ę
cie zawieszonego post
ę
powania s
ą
dowego lub administracyjnego, a
je
ż
eli nie było ono wszcz
ę
te - wyst
ą
pi
ć
na drog
ę
s
ą
dow
ą
pod rygorem wyga
ś
ni
ę
cia roszczenia. Przy
rozpoznawaniu sprawy s
ą
d stosuje zasady okre
ś
lone w art. 38a i 38b.
Dział IV. Przepisy przej
ś
ciowe i ko
ń
cowe
Art. 39.
[10]
(pomini
ę
ty)
Art. 40. [Odr
ę
bne regulacje] Stosunki Pa
ń
stwa z ko
ś
ciołami i innymi zwi
ą
zkami wyznaniowymi
działaj
ą
cymi na podstawie wpisu do rejestru mog
ą
by
ć
regulowane w drodze odr
ę
bnej ustawy.
Art. 41. [Osobowo
ść
prawna] Ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe działaj
ą
ce w dniu wej
ś
cia w
ż
ycie
ustawy jako stowarzyszenia zwykłe mog
ą
naby
ć
osobowo
ść
prawn
ą
, je
ż
eli spełni
ą
wymagania okre
ś
lone
w art. 30-32.
Art. 42. [Zwolnienia od pracy i nauki] 1. Osoby nale
żą
ce do ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków
wyznaniowych, których
ś
wi
ę
ta religijne nie s
ą
dniami ustawowo wolnymi od pracy, mog
ą
na własn
ą
pro
ś
b
ę
uzyska
ć
zwolnienie od pracy lub nauki na czas niezb
ę
dny do obchodzenia tych
ś
wi
ą
t, zgodnie z
wymogami wyznawanej przez siebie religii.
2. Osoby niepełnoletnie mog
ą
korzysta
ć
z prawa okre
ś
lonego w ust. 1 na wniosek swych rodziców b
ą
d
ź
opiekunów prawnych.
3. Zwolnienie od pracy, o którym mowa w ust. 1 i 2, mo
ż
e by
ć
udzielone pod warunkiem odpracowania
czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za prac
ę
w dni ustawowo wolne od pracy
lub prac
ę
w godzinach nadliczbowych.
4. Minister wła
ś
ciwy do spraw pracy oraz minister wła
ś
ciwy do spraw o
ś
wiaty i wychowania, minister
wła
ś
ciwy do spraw szkolnictwa wy
ż
szego, w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym do spraw wyzna
ń
religijnych
[6]
, w drodze rozporz
ą
dzenia, okre
ś
laj
ą
szczegółowe zasady udzielania zwolnie
ń
, o których
mowa w ust. 1 i 2.
Art. 43.
[10]
(pomini
ę
ty)
Art. 44.
[10]
(pomini
ę
ty)
Art. 45. [Wej
ś
cie w
ż
ycie] Ustawa wchodzi w
ż
ycie z dniem ogłoszenia.
[11]