Trzecia fala. Lekcja dla każdego …

Ron Jones uczył historii w liceum w Kalifornii. Podczas studium II wojny światowej jeden z
uczniów zapytał Jonesa, jak zwykli Niemcy mogą udawać, że nie wiedzą nic o obozach
koncentracyjnych i masowej eksterminacji ludzi w ich kraju.

Ponieważ zajęcia wyprzedziły program nauczania, Jones postanowił poświęcić tydzień na
eksperyment poświęcony temu zagadnieniu.

W poniedziałek wyjaśnił uczniom siłę dyscypliny. Jones powiedział uczniom, aby siedzieli w
pozycji „cicho”, ponieważ sprzyja to uczeniu się. Następnie kilka razy kazał uczniom wstać i
usiąść na nowej pozycji, a następnie wielokrotnie kazał opuścić salę i po cichu wrócić na
swoje miejsca. Uczniowie polubili „grę” i chętnie wykonywali wskazówki. Jones kazał
uczniom odpowiadać na pytania wyraźnie i żywo, a oni z zainteresowaniem wszystkiego
słuchali, nawet zazwyczaj bierni uczniowie.

We wtorek Jones wyjaśnił klasie, samodzielnie siedząc „w spokoju”, siłę społeczności. Kazał
uczniowi śpiewać w chórze: „Siła w dyscyplinie, siła we wspólnocie”. Uczniowie działali z
wyraźnym entuzjazmem, widząc siłę swojej grupy. Pod koniec lekcji Jones pokazał uczniom
powitanie, które ci powinni wykorzystać gdy się spotykali, przez podniesioną wygiętą prawą
rękę do ramienia — i nazwał ten gest salutem Trzeciej Fali. W następnych dniach uczniowie
regularnie witali się tym gestem.

W środę kolejne 13 osób dobrowolnie przyłączyło się do 30 uczniów eksperymentalnej klasy,
a Jones zdecydował się wydać karty członkowskie. Mówił o sile działania. Według niego
indywidualna rywalizacja często przynosi rozczarowanie, a aktywność w grupie pozwala
osiągnąć wielki sukces w nauce. Jones kazał uczniom opracować projekt sztandaru Trzeciej
Fali, nakłonił dwadzieścia dzieci z sąsiedniej szkoły podstawowej do nauki poprawnego
siedzenia „w spokoju”. Trzech uczniów miało zadanie przedstawiać Jonesowi naruszenia

ustalonego porządku i krytykowania Trzeciej Fali, jednak w praktyce dobrowolnym
donosicielstwem zajęło się koło 20 dzieci. Jeden z uczniów Robert, który wyróżniał się dużą
budową ciała i małymi zdolnościami do nauki oświadczył Jonesowi, że będzie jego ochroną
osobistą i chodził z nim w szkole. Trzy najlepsze uczennice klasy, których umiejętności w
nowych warunkach nie były pożądane opowiedziały o eksperymencie rodzicom. W rezultacie
do Jonesa zadzwonił miejscowy rabin, którego usatysfakcjonowała odpowiedź, że klasa w
praktyce studiuje niemiecki typ osobowości. Rabin obiecał wyjaśnić wszystko rodzicom
uczennic. Jones był bardzo rozczarowany brakiem oporu, nawet u dorosłych, nawet dyrektor
przywitał go salutem Trzeciej Fali.

W czwartek rano publiczność została gromiona przez ojca jednego z uczniów, który czekał na
Jonesa na korytarzu. Był wytrącony z równowagi, wytłumaczył swoje zachowanie niemiecką
niewolą i prosił о zrozumienie. Jones, który próbował przyspieszyć zakończenie
eksperymentu wyjaśnił uczniom moc dumy. 80 uczniów zebranych w klasie usłyszało, że są
częścią ogólnonarodowego programu młodzieżowego, którego zadaniem jest transformacja
polityczna dla dobra narodu. Jones kazał czterem eskortującym, by wydostali się z sali
wykładowej i eskortowali do biblioteki trzy dziewczyny, których lojalność była wątpliwa.
Następnie powiedział, że setki oddziałów Trzeciej Fali zostały utworzone w innych regionach
kraju, a w południe w piątek o ich organizacji poinformuje w telewizji lider ruchu i nowy
kandydat na prezydenta.

W południe w piątek do biura wtargnęło 200 studentów, w tym przedstawiciele subkultur
młodzieżowych, którzy nie byli zainteresowani sprawami szkolnymi. Przyjaciele Jonesa
przedstawiali fotografów krążąc po sali wykładowej. W południe telewizor był włączony, ale
nic nie pojawiło się na ekranie. Widząc zdumienie uczniów Jones przyznał się, że ruch nie
istnieje a oni odeszli od własnej opinii i łatwo dali się zmanipulować. Według niego ich
działania niewiele się różniły od zachowania narodu niemieckiego w krytycznych latach.
Uczniowie rozchodzili się w stanie depresji, wielu nie mogło powstrzymać łez.

Eksperyment był spontaniczny i przez długi czas pozostawał nieznany szerokim masom,
czemu przyczynił się wstyd jego uczestników za swoje działania. Pod koniec lat 1970-tych
Jones opublikował historię eksperymentu w swojej pedagogicznej książce, a do tej pory
jedyny opis eksperymentu został wydany przez gazetkę szkolną. W 1981 roku ukazała się
powieść i amerykański film telewizyjny „Fala”, oparty na eksperymencie. W 2008 roku
ukazał się niemiecki film

„Eksperyment 2: Fala”

. W 2010 w USA wyszedł film

dokumentalny Lesson Plan, obejmujący wywiad z uczestnikami eksperymentu.

źródło