OTWORY, BRUZDY I KANAŁY CZASZKI

-

bruzda tętnicy potylicznej (sulcus arteriae occipitalis) – tętnica potyliczna

-

bruzda tętnicy skroniowe środkowej (sulcus arteriae temporalis mediae) – tętnica skroniowa środkowa

-

bruzda tętnicy szyjnej (sulcus caroticus) – tętnica szyjna wew., splot współczulny szyjno – tętniczy wew.

-

bruzda tętnicza (sulcus arteriosus) – przednia i tylna gałąź tętnicy oponowej środkowej

-

bruzda trąbki słuchowej (sulcus tubae auditivae) – część chrzęstna trąbki słuchowej

-

bruzda zatoki esowatej (sulcus sinus sigmoidei) – zatoka esowata opony twardej

-

bruzda zatoki poprzecznej (sulcus sinus transversus) – zatoka poprzeczna, przyczep namiotu móżdżku

-

bruzda zatoki skalistej dolnej (sulcus sinus petrosi inferioris) – zatoka skalista dolna

-

bruzda zatoki skalistej górnej (sulcus sinus petrosi superioris) – zatoka skalista górna, przyczep namiotu móżdżku

-

bruzda zatoki strzałkowej górnej (sulcus sinus sagittalis superior) – zatoka strzałkowa górna, przyczep sierpa mózgu

-

dołek skalisty (fossula petrosa) – zwój dolny nerwu językowo – gardłowego

-

dół gruczołu łzowego (fossa glandulae lacrimalis) – gruczoł łzowy

-

dół szyjny (fossa jugulare) – opuszka żyły szyjnej wew.

-

guzek gardłowy (tuberculum pharyngeum) – więzadło podłużne przednie kręgosłupa, powięź gardłowo – podstawna,
zwieracz górny gardła

-

guzowatość potyliczna wew. (protuberantia occipitalis interna) – spływ zatok, przyczep sierpa mózgu i namiotu móżdżku

-

kanał kłykciowy (canalis condylaris) – żyła wpustowa kłykciowa

-

kanał lemieszowo – pochwowy (canalis vomerovaginalis) – gałązki nosowe tylne boczne zwoju skrzydłowo –
podniebiennego

-

kanał mięśniowo – trąbkowy (canalis musculotubarius) – półkanał m. naprężającego błonę bębenkową i półkanał trąbki
słuchowej

-

kanał nerwu podjęzykowego (canalis hypoglossalis) – nerw podjęzykowy, sploty żylne

-

kanał podniebienno – pochwowy (canalis palatovaginalis) – gałązka tętnicy klinowo- podniebiennej, gałązki nosowe tylne
boczne zwoju skrzydłowo – podniebiennego

-

kanał skrzydłowy (canalis pterygoideus) – tętnica, żyła i nerw skrzydłowy

-

kanał wzrokowy (canalis opticus) – nerw wzrokowy i tętnica oczna

-

kłykcie potyliczne (condyli occipitales) – torebki stawów szczytowo – potylicznych, więzadła skrzydlowate

-

kolec kości klinowej (spina ossis sphenoidalis) – przyczep więzadła klinowo – żuchwowego, części włókien m. napinacza
podniebienia miękkiego

-

otwór (wcięcie) czołowy (foramen frontalis) – naczynia i nerwy czołowe

-

otwór (wcięcie) nadoczodołowy (foramen supraorbitale) – naczynia i nerwy nadoczodołowe

-

otwór ciemieniowy (foramen parietale) – gałąź oponowa tętnicy potylicznej, żyła wypustowa ciemieniowa

-

otwór dolny kanalika bębenkowego (foramen inferior canaliculi tympanici) – tętnica i nerw bębenkowy

-

otwór kolcowy (foramen spinosum) – gałąź oponowa nerwu żuchwowego, naczynia oponowe środkowe

-

otwór okrągły (foramen rotundum) – nerw szczękowy

-

otwór owalny (foramen ovale) – nerw żuchwowy

-

otwór pojedynczy (foramen singulare) – gałązki dolnej części nerwu przedsionka

-

otwór rylcowo – sutkowy (foramen stylomastoideum) – nerw twarzowy, tętnica rylcowo – sutkowa

-

otwór sitowy przedni i tylny (foramen ethmoidale anterius, posterius) – gałęzie sitowe naczyń i nerwu ocznego

-

otwór sutkowy (foramen mastoideus) – gałąź sutkowa tętnicy potylicznej do opony twardej, żyła wpustowa sutkowa

-

otwór szyjny (foramen jugulare)

o

część boczna – nerw X, XI, żyła szyjna wew., tętnica oponowa tylna

o

część przyśrodkowa – zatoka skalista dolna, nerw IX

-

otwór ślepy (foramen cecum) – wypustka opony twardej

-

otwór wielki (foramen magnum) – rdzeń przedłużony z oponami, nerwy dodatkowe, tętnice kręgowe ze splotem żylnym
podstawnym, przednie i tylne tętnice rdzeniowe, gałązki oponowe tętnic kręgowych

-

przewód słuchowy wew. (meatus acusticus internus) – nerw twarzowy, przedsionkowo – ślimakowy, i, tętnice bębenkową
z odpowiadającymi jej żyłami

-

rozwór kanału nerwu skalistego mniejszego (hiatus n. petrosi minoris) – tętnica bębenkowa górna, nerw skalisty mniejszy

-

rozwór kanału nerwu skalistego większego (hiatus canalis n. petrosi majoris) – gałąź skalista tętnicy oponowej
środkowej, nerw skalisty większy

-

stok (clivus) – podstawa rdzenia przedłużonego i mostu, wraz z ich naczyniami

-

szczelina oczodołowa dolna (fissura orbitalis inferior) – naczynia podoczodołowe, żyła oczna dolna, gałęzie nerwu
szczękowego, nerw jarzmowy i podoczodołowy, gałęzie oczodołowe zwoju skrzydłowo – podniebiennego

-

szczelina oczodołowa górna (fissura orbitalis superior) – część przyśrodkowa – gałązka letnicy oponowej środkowej, żyła
oczna górna, gałąź żyły ocznej dolnej, nerw okoruchowy, bloczkowy, oczny i odwodzący, włókna współczulne splotu
jamistego

-

szczelina skalisto – bębenkowa (fissura petrotymapanica) – więzadło przednie młoteczka, tętnica bębenkowa przednia,
żyły bębenkowe, struna bębenkowa

-

wyrostek pochyły przedni (processus clinoideus anterior) – przyczep namiotu móżdżku

-

wyrostki pochyłe tylne (processus clinoidei posteriores) – przyczep namiotu móżdżku

KANAŁY CZĘŚCI SKALISTEJ KOŚCI SKRONIOWEJ

1.

Kanał tętnicy szyjnej (canalis caroticus)

-

otwór zewnętrzny kanału tętnicy szyjnej - biednie najpierw pionowo, potem poprzecznie i skośnie
do przodu i przyśrodkowo przez część skalista – otwór wewnętrzny kanału tętnicy szyjnej

-

tętnica szyjna wewnętrzna, splot żylny szyjno – tętniczy, splot współczulny szyjno – tętniczy

2.

Kanał nerwu twarzowego (canalis facialis)

-

nerw twarzowy (VII), nerw pośredni, naczynia rylcowo – sutkowe, gałąź skalista tętnicy oponowej
środkowej

-

dno przewodu słuchowego wewnętrznego (w polu nerwu twarzowego) – kieruje się bocznie – po
krótkim przebiegu zagina się pod kątem prostym, tworząc kolanko kanały nerwu twarzowego
(geniculum canalis facialis) – przylega do ściany tylnej jamy bębenkowej, tworząc wyniosłość kanału
nerwu twarzowego ( prominentia canalis facialis) – biegnie pod powierzchnią przednią piramidy,
następnie między okienkiem przedsionka a wyniosłością kanału półkolistego bocznego (prominentia
canalis semicircularis lateralis) – kieruje się do tyłu od wyniosłości piramidowej ściany tylnej jamy
bębenkowej – otwór rylcowo – sutkowy (foramen stylomastoideus)

•

od kolanka – nerw skalisty wiekszy (n. petrosus maior), kanalik do górnej części kanalika
bębenkowego

•

obok wyniosłości piramidowej – nerw strzemiączkowy (n. stapedius)

•

na krótko przed końcem kanału odchodzi wstecznie ku górze do jamy bębenkowej kanalik struny
bębenkowej (canalicus chordae tympani)

3.

Kanalik bębenkowy (canaliculus tympanicus)

-

tętnica bębenkowa dolna, nerw bębenkowy

-

dołek skalisty na dolnej ścianie piramidy – prowadzi do jamy bębenkowej – biegnie w niej przez
bruzdę bębenkową położoną na wzgórku; jego bezpośrednim przedłużeniem jest nerw skalisty
mniejszy, który w kanaliku kostnym przebija ścianę górna jamy bębenkowej i biegnie na powierzchni
przedniej piramidy

4.

Kanaliki szyjno bębenkowe (canaliculi caroticotympanici)

-

gałąź szyjno – bębenkowa tętnicy szyjnej wewnętrznej

-

zwykle dwa

-

z odcinka początkowego ściany tylnej kanału tętnicy szyjnej do jamy bębenkowej prowadzą naczynia
i nerwy dla błony śluzowej jamy bębenkowej

5.

Kanalik sutkowy (canaliculus mastoideus)

-

gałąź uszna nerwu błędnego

-

dół szyjny – przebija kanał nerwu twarzowego w jego najniższej części – szczelina bębenkowo –
sutkowa (fissura tympanomastoidea)

6.

Wodociąg przedsionka ( aqueductus vestibuli)

-

przewód błędnika błoniastego

-

przedsionek błędnika – przestrzeń podoponowa – otwór zewnętrzny wodociągu przedsionka
(apertura externa aqueductus vestibuli)

7.

Kanalik ślimaka (canaliculus cochleae)

-

przewód przychłonkowy

-

łączy przychłonkowe przestrzenie ślimaka z jamą podpajeczynówkową opon mózgowia, kończąc się
otworem zewnętrznym kanalika ślimaka (apertura externa canaliculi cochleae)