A teaching given before the Marpa Initiation Menlo Park, California, August 1994

Niektórzy z praktykuj

ą

cych na Zachodzie mówi

ą

,

ż

e w Buddyzmie Tybeta

ń

skim zawarta

jest zarówno tradycja tybeta

ń

ska jak i wła

ś

ciwa praktyka Dharmy, cz

ę

sto jednak nie

potrafi

ą

odró

ż

ni

ć

od siebie tych dwóch rzeczy. Jest bardzo wa

ż

ne,

ż

eby wiedzie

ć

na

czym te ró

ż

nice polegaj

ą

.

W

ż

yciu Milarepy, Marpy i Gampopy wszystko było czyst

ą

Dharm

ą

. Wszystko, co było

zwi

ą

zane z tymi wielkimi mistrzami linii Kagyu - to jak

ż

yli i nauczali - było czyst

ą

Dharm

ą

. Na przykład Marpa przeniósł nauki z Indii do Tybetu gdzie nauczał w

tybeta

ń

skim stylu, chocia

ż

najpierw studiował Dharm

ę

w Indiach, zgodnie z hindusk

ą

tradycj

ą

- Naropa, jego nauczyciel, pochodził z Indii. Wi

ę

kszo

ść

czasu Naropa sp

ę

dzał

nago, czasami nosił ozdoby Heruki, ale Marpa nigdy nie powiedział Tybeta

ń

czykom aby

post

ę

powali w taki sam sposób. Nie próbował wprowadza

ć

hinduskich zwyczajów, takich

jak noszenie szat saddhu. Pozwalał nosi

ć

Tybeta

ń

czykom ich czuby (tradycyjne ubrania

tybeta

ń

skie). Nauczał Dharmy w bardzo czysty sposób.

Tutaj na Zachodzie, czytali

ś

cie wiele o "tybeta

ń

skich lamach". Niektórzy uczniowie z

Europy i Ameryki podró

ż

owali do Tybetu aby szuka

ć

przygód. Pó

ź

niej Lobsang Rampa

napisał ksi

ąż

ki, pełne fantazjowania, które zawieraj

ą

historie o podró

ż

ach astralnych

kiedy to jeden umysł udaje si

ę

do innego i przekazuje mu jakie

ś

informacje. Wysoko

zrealizowani buddyjscy praktykuj

ą

cy mog

ą

zrozumie

ć

takie ponadnaturalne rzeczy a

tak

ż

e potrafi

ą

odczytywa

ć

my

ś

li, jest to rezultat medytacji. Kiedy rozwijasz naprawd

ę

bardzo dobr

ą

medytacj

ę

, b

ę

dziesz zdolny pozna

ć

rzeczy, w które trudno uwierzy

ć

. Budda

na przykład, znał wszystkie my

ś

li ka

ż

dej pojedynczej czuj

ą

cej istoty. Lobsang Rampa

przedstawił te zjawiska zupełnie inaczej. Zrobił z tego co

ś

niezwykle tajemniczego. To

ż

e

kto

ś

wysyła umysł do kogo

ś

innego po to aby czyta

ć

my

ś

li, to były jego wymysły. Jego

ksi

ąż

ki miały du

ż

y wpływ na wizerunek Tybetu na Zachodzie. Kiedy ludzie zacz

ę

li

tłumaczy

ć

biografie buddyjskich mistrzów na swoje j

ę

zyki, to oczywi

ś

cie tłumaczyli tak

ż

e

wszystkie te "interesuj

ą

ce historie". W ten sposób rozpowszechniło si

ę

wiele bł

ę

dnych

pogl

ą

dów na temat

ś

wi

ę

tych Buddyzmu Tybeta

ń

skiego; na przykład to,

ż

e wszyscy

potrafi

ą

lata

ć

w powietrzu.

To wy sami rozpowszechnili

ś

cie pogl

ą

d,

ż

e wszyscy lamowie tybeta

ń

scy s

ą

całkowicie

czy

ś

ci. Kiedy lama chce co

ś

zrobi

ć

, wówczas my

ś

licie "O, to musi mie

ć

jakie

ś

gł

ę

bsze

znaczenie". Kiedy lama wydaje si

ę

by

ć

nieco inny ni

ż

zwykle, to od razu kto

ś

przypisuje

temu stanowi specjalne znaczenie i stwierdza,

ż

e lama musiał co

ś

dostrzec w jego

umy

ś

le. Sam zauwa

ż

yłem,

ż

e wielu Zachodnich uczniów ma tego typu idee. Kiedy

pojawiaj

ą

si

ę

takie idee - wówczas powstaje ch

ęć

przeniesienia całej tradycji do własnej

praktyki.

My

ś

licie tak

ż

e,

ż

e system klasztorny ma co

ś

wspólnego z osi

ą

gni

ę

ciem o

ś

wiecenia.

Dzisiaj, kiedy mamy lepsz

ą

komunikacj

ę

, kiedy ka

ż

dy mo

ż

e podró

ż

owa

ć

to tu to tam,

czasami ludzie s

ą

zszokowani kiedy dostrzegaj

ą

ró

ż

nice pomi

ę

dzy tym co widz

ą

, a

swoimi wyobra

ż

eniami. My

ś

l

ą

wówczas "O co chodzi? Lamowie s

ą

tacy sami jak my,

maj

ą

podobne problemy!" Niektórzy wpadaj

ą

wówczas w całkowite pomieszanie. Taka

jest jednak rzeczywisto

ść

. Lamowie to tylko ludzie. W Kathmandu mo

ż

na zobaczy

ć

mnichów chodz

ą

cych do kasyn. Mówi

ę

o tym, poniewa

ż

niektórzy z was widzieli to na

własne oczy. Nie musz

ę

robi

ć

z tego tajemnicy.

Sk

ą

d w ogóle si

ę

to wzi

ę

ło? Dawno temu został wprowadzony do Tybetu system,

polegaj

ą

cy na tym,

ż

e bardzo małe dzieci zabierano do klasztoru, gdzie otrzymywały za

darmo opiek

ę

i jedzenie. Na terenie dzisiejszego Afganistanu znajdowało si

ę

"Królestwo

Wad

ż

rajany" - Oddijana, którym rz

ą

dził bardzo uduchowiony władca. Król ten osi

ą

gn

ą

ł

Strona 1 z 3

Nie potrzebujemy zbyt wiele tradycji

2009-09-12

o

ś

wiecenie i nauczał wszystkich swych poddanych. Kiedy wszyscy osi

ą

gn

ę

li o

ś

wiecenie,

wówczas królestwo znikn

ę

ło. Pewien tybeta

ń

ski król chciał zrobi

ć

to samo. Chciał

opu

ś

ci

ć

samsar

ę

wraz ze swymi poddanymi poprzez rozpuszczenie Królestwa Tybetu -

wprowadził wi

ę

c nowe rozporz

ą

dzenia, a w całym kraju zacz

ę

ły powstawa

ć

klasztory

przeznaczone dla mnichów i mniszek. Plony zebrane przez rolników wysyłano do
klasztorów wi

ę

c wszyscy, którzy wst

ę

powali do zakonów otrzymywali jedzenie za darmo.

Ludzie zostawali mnichami nie tylko po to,

ż

eby osi

ą

gn

ąć

o

ś

wiecenie ale tak

ż

e dlatego,

poniewa

ż

w klasztorach mogli otrzymywa

ć

darmowe posiłki. Oczywi

ś

cie w

ś

ród nich

znajdowali si

ę

tak

ż

e ludzie wysoko zrealizowani duchowo, ale nie stanowili oni

wi

ę

kszo

ś

ci, mo

ż

e jeden do miliona. Były to bardzo rzadkie przypadki, poniewa

ż

w

klasztorach, w których było wystarczaj

ą

co du

ż

o jedzenia a mało pracy, panowało

rozproszenie. Nikt nie praktykował tak jak Milarepa w dawnych czasach. Tak wi

ę

c, ka

ż

da

dolina posiadała swój klasztor i cały Tybet był nimi zapełniony, posiadały one du

żą

władz

ę

administracyjn

ą

.

Na pocz

ą

tku jeden z mistrzów Kagyu zało

ż

ył klasztor,

ż

eby słu

ż

ył on jako centrum

medytacyjne i umo

ż

liwiał studiowanie nauk. Jego pragnieniem było zachowanie nauk. W

tym czasie, nie było

ż

adnego systemu Tulku (rozpoznanych

ś

wiadomie odrodzonych

mistrzów buddyjskich), wi

ę

c syn mistrza brał odpowiedzialno

ść

za klasztor po

ś

mierci

swego ojca. Dzi

ę

ki temu wiele klasztorów Kagyu stawało si

ę

coraz bardziej pot

ęż

nymi.

Ale ludzie s

ą

tylko lud

ź

mi i wraz z upływem czasu, rzeczy stawały si

ę

coraz gorsze.

Klasztory zmieniły si

ę

w małe królestwa z bardzo aroganckimi administratorami. Cz

ę

sto

byli oni bardzo przebiegli i chytrzy. Wiedzieli,

ż

e przywódcy duchowi s

ą

potrzebni aby

kontrolowa

ć

ludzi, wi

ę

c akceptowali mistrza duchowego, ale cał

ą

władz

ę

próbowali

zachowa

ć

w swoich r

ę

kach. Było to zwykłe polityczne działanie - nie zawierało

ż

adnej

duchowo

ś

ci. Administratorzy chcieli sprawowa

ć

kontrol

ę

nad lud

ź

mi.

Ka

ż

dy klasztor miał posiadło

ś

ci ziemskie, czasami bardzo rozległe. Kiedy klasztory

graniczyły ze sob

ą

, ka

ż

dy z nich chciał trzyma

ć

piecz

ę

nad sw

ą

ziemi

ą

. Potrzebowano

tak

ż

e siły roboczej, wi

ę

c wie

ś

niacy stawali si

ę

niewolnikami klasztorów a administratorzy

sprawowali dyktatorskie rz

ą

dy. Czasami walczono o granice posiadło

ś

ci. Kiedy zwierz

ę

z

jednego klasztory przekroczyło granic

ę

i weszło na terytorium innego, było tam

przywłaszczane itp. Aktualny władca kraju posiadał bardzo słab

ą

władz

ę

, natomiast

klasztory stały si

ę

tak pot

ęż

ne,

ż

e nawet walczyły ze sob

ą

nieustannie. Rz

ą

d był

całkowicie bezsilny. W pó

ź

niejszych czasach zdobył on wi

ę

cej wpływów i zorganizował

si

ę

na wzór klasztorów, tak wi

ę

c kraj był kontrolowany w

ś

ci

ś

le religijny sposób.

Dobrzy praktykuj

ą

cy nie byli cz

ęś

ci

ą

administracji. Dobrzy mistrzowie i mnisi przebywali

głównie na odosobnieniach. Prawie nikt nie osi

ą

gn

ą

ł o

ś

wiecenia w klasztorze, poniewa

ż

były one tak bardzo opanowane przez administracj

ę

. W Tybecie religia i polityka były

bardzo silnie zwi

ą

zane ze sob

ą

. Politycy u

ż

ywali religii aby kontrolowa

ć

ludzi. Były to

bardzo ci

ęż

kie sprawy. Problemów nie stwarzali ci, którzy osi

ą

gn

ę

li wysoki poziom

urzeczywistnienia, lecz administratorzy. Ludziom Zachodu wydaje si

ę

,

ż

e wszystko co

wydarzało si

ę

w Tybecie miało bliski zwi

ą

zek z Dharm

ą

. My

ś

l

ą

,

ż

e klasztor jest jak wielka

mandala, ka

ż

dy mnich to aspekt Buddy, a guru to Dord

ż

e Czang.

My

ś

licie tak

ż

e,

ż

e trony, na których siedz

ą

lamowie s

ą

cz

ęś

ci

ą

Dharmy. Wła

ś

ciwie to

mog

ą

one by

ć

ź

ródłem nieporozumie

ń

. Przygotowali

ś

cie tron, na którym teraz siedz

ę

.

Je

ś

li nie zrobiliby

ś

cie tego dla jakiego

ś

innego lamy, mogłoby by

ć

to zarzewiem

kłopotów. Starzy lamowie tybeta

ń

scy, nawet ci dobrzy i przyjacielscy, maj

ą

pewne

przyzwyczajenia tkwi

ą

ce gł

ę

boko w ich tradycyjnej tybeta

ń

skiej kulturze. Kiedy

przyje

ż

d

ż

aj

ą

na Zachód i widz

ą

,

ż

e nie u

ż

ywa si

ę

tutaj tybeta

ń

skich instrumentów

muzycznych, albo

ż

e tron nie jest pokryty cennym suknem, wówczas czuj

ą

,

ż

e czego

ś

brakuje. Mog

ą

oni wtedy powiedzie

ć

wam,

ż

e powinni

ś

cie zaaran

ż

owa

ć

wszystko w

Strona 2 z 3

Nie potrzebujemy zbyt wiele tradycji

2009-09-12

pewien okre

ś

lony tradycj

ą

sposób, a wy wówczas my

ś

licie,

ż

e nale

ż

y to do cz

ęś

ci

praktyki. W taki sposób sami przenosicie tybeta

ń

sk

ą

tradycj

ę

na Zachód, nie s

ą

dz

ę

ż

eby

mogła ona tutaj dłu

ż

ej przetrwa

ć

. Je

ś

li jednak tak si

ę

stanie, b

ę

dzie to

ź

ródłem

problemów w przyszło

ś

ci. Kto powinien mie

ć

wy

ż

szy tron? Kto

ś

b

ę

dzie siedzie

ć

na

niskim, kto inny na jeszcze ni

ż

szym. Doprowadzi to tylko do kłopotów.

Musicie dostrzec ró

ż

nic

ę

pomi

ę

dzy Dharm

ą

a tradycj

ą

. Kiedy pojawiaj

ą

si

ę

problemy -

zrozumcie,

ż

e nie pochodz

ą

one od dobrych nauczycieli lecz od administratorów. Nawet

chi

ń

scy komuni

ś

ci, którzy przecie

ż

nie wierz

ą

w rzeczy zwi

ą

zane z religi

ą

, u

ż

ywaj

ą

jej od

czasu do czasu z powodów politycznych poniewa

ż

, jej siła oddziaływania jest tak du

ż

a.

Na Zachodzie nie musicie przyjmowa

ć

tej administracyjnej otoczki, która jest zmieszana

z religi

ą

. Nie my

ś

l

ę

przez to,

ż

e wasi nauczyciele powinni przesi

ąść

si

ę

od razu na

podłog

ę

, a wasze stopy maj

ą

by

ć

w nich bezpo

ś

rednio wycelowane. Po prostu nie

potrzebujemy zbyt wiele tradycji.

Wiede

ń

, wrzesie

ń

1993

Kagyu Life International, Nr 3, 1995 tłumaczenie: Jarek Wierny Tekst zamieszczony
równie

ż

na stronie www.buddyzm.edu.pl

Kunzig Shamar Rinpocze, Mipam Cziokji Lodro urodził si

ę

w Dergie we Wschodnim

Tybecie. W wieku czterech lat został rozpoznany przez 16 Karmap

ę

, Rangdziung Rigpi

Dord

ż

e jako 14-ta reinkarnacja Shamarpy. Na pro

ś

b

ę

Karmapy rz

ą

d tybeta

ń

ski uchylił

nało

ż

on

ą

na Shamarp

ę

150 lat wcze

ś

niej banicj

ę

.

Kunzig Shamar Rinpocze pozostawał z 16 Karmap

ą

a

ż

do jego

ś

mierci w 1981 roku. Od

tego czasu Rinpocze po

ś

wi

ę

cił si

ę

doko

ń

czeniu wielu projektów zainicjowanych przez

Karmap

ę

. Doko

ń

czył drukowanie Tendziuru składaj

ą

cego si

ę

z ponad 214 tomów dzieła,

w którym Indyjscy i Tybeta

ń

scy mistrzowie wyja

ś

niaj

ą

nauki historycznego Buddy

Siakjamuniego Gotamy. Shamar Rinpocze wspierał równie

ż

nadzorowanie i rozwój

klasztoru Rumtek w Sikkimie, głównej siedziby Jego

Ś

wi

ą

tobliwo

ś

ci 16 Karmapy. Był

współzało

ż

ycielem i dyrektorem Mi

ę

dzynarodowej Wy

ż

szej Szkoły Studiów Buddyjskich

(Karmapa International Buddhist Institute - KIBI) w New Delhi. Instytut obecnie oferuje
klasyczn

ą

edukacj

ę

buddyjsk

ą

dla mnichów i ludzi

ś

wieckich.

Shamar Rinpocze cz

ę

sto podró

ż

uje odwiedzaj

ą

c i nauczaj

ą

c w wielu o

ś

rodkach Karma

Kagyu na całym

ś

wiecie. Planuje otworzy

ć

Instytut Wy

ż

szych Studiów Buddyjskich i

centrum odosobnieniowe w Nepalu.

Strona 3 z 3

Nie potrzebujemy zbyt wiele tradycji

2009-09-12