Sonety krymskie powstały w pierwszym etapie zesłania Mickiewicza w głąb Rosji. W 1825 na
mocy decyzji administracyjnej Mickiewicz udał się do Odessy, by podjąć tam pracę
nauczyciela w liceum. Nie zaczął tej pracy, gdyż władze obawiały się kontaktu polskiego
zesłańca z odeską opozycją antycarską. Między czasie zaprzyjaźnił się z Bonawenturą
Zaleskim i jego żoną Joanną, których dom słynął z odwiedzających go ważnych osobistości
życia kulturalnego i publicznego. Wkrótce nawiązał romans z Joanną, ale prawdziwym
uczuciem darzył Karolinę z Rzewuskich Sobańską, która była kochanką gen. Witta, szefa
żandarmerii, szpiega i prowokatora, który uczynił z niej nastawioną antypolsko agentkę tajnej
carskiej służby wywiadowczej. Latem i wczesną jesienią 1825 r. Organizowano wycieczki
turystyczno-krajoznawcze do Akermanu (przełom maja i czerwca) i na Krym (sierpień-
październik). Organizatorem najprawdopodobniej był gen. Witt, który w ten sposób chciał
zwiększyć nadzór nad Mickiewiczem. Inni uczestnicy wypraw to: Karolina Sobańska wraz z
jej ówczesnym mężem Hieronimem, Henryk Rzewuski oraz służba. W czasie wyprawy
powstały Sonety krymskie.

Pierwszy raz wydano je w Moskwie w 1826 r. pod tytułem Sonety, razem z drugim cyklem –
22 sonetów o charakterze miłosnym (tzw. Sonety odeskie). Sonety krymskie stanowią drugi
przełom w obrębie poezji romantycznej.

Tytuł cyklu określa gatunek literacki utworów (sonet) oraz wskazuje na okoliczności ich
powstania (wyprawy krajoznawcze).

Na cykl Sonetów krymskich złożyło się 18 utworów. Poszczególne sonety nie są ułożone
chronologicznie, nie stanowią więc kalendarza podróży po Krymie (swobodność
kompozycyjna). Ogólny temat to człowiek wobec zmiennych zjawisk życia, historii i
przyrody
Motto 25 z Goethego (Noty i objaśnienia dodane do Dywanu).
W całości cyklu panuje jednolity ton powagi, często refleksyjnego zamyślenia, prawie zawsze
wzniosłości przejęcia się wewnętrznego niezwykłością otoczenia i sferą niespodzianych
doznań wewnętrznych. Szata językowa naszpikowana jest słowami okazjonalnymi miejsca i
czasu, akcentującymi doraźność, momentalność, aktualność i konkretność obserwacji.
„Konkretność czasowa” obserwacji, akcentowana silną tendencją do używania czasu
teraźniejszego; „konkretność przestrzenna” -> konkretne użycie języka, sytuacyjne; słowo-
nazwa desygnuje konkretny, jednostkowy przedmiot, wskazany palcem w przestrzeni.



Ozdobna hiperboliczność stylu



Orientalizm



„Poemat turystyczny”



Pejzaż duszy



Pamięć: liryka wyznań osobistych (I, II, XIV), poezja ruin (VI, XVII), poezja grobów
(VIII, IX); pamięć wznieca niepokój serca, jej aktywność wiedzie do poznania

Romantyczne odczucie nieskończoności ogarnia wiele obrazów przyrody krymskiej.
Przeżywanie Krymu z autopsji (nie jak w oświeceniu obserwatora-erudyty, który poznał już
kraj wcześniej z lektury). Wrażeniu bezpośredniego oglądania Krymu służy również
konkretność opisu, nazwy miejsc, słownictwo orientalne, mnogość jednostkowych
szczegółów widoku uzależnionych od czasu i miejsca obserwacji, jak również realność
uzgodnień widoków z sytuacją obserwatora. Zestawienia obrazowe, linia intonacyjna wpisana
w tekst, subiektywna metaforyka skojarzeń, wyrazista nadorganizacja składniowa i rytmiczna,
wieloznaczna, poetycka interpretacja wielu elementów świata przedstawionego, gra

paralelizmów, analogii i kontrastów-wszystko to kształtuje emocjonalną postawę narratora i
odbiorcy oraz prowadzą ku zarysowaniu poza tekstem całej nie dopowiedzianej sfery odczuć
lirycznych.
Figuralny styl służy deformacji świata przedstawionego. To pierwszy wyznacznik
symbolizmu cyklu krymskiego. Dalsze wyznaczniki można ustalić w oparciu o
przezwyciężanie przeciwieństw: skończoności i nieskończoności, subiektywności i
obiektywności. Przedmiotem przedstawienia symbolicznego staje się całość bytu: kosmos i
chaos.
Znaczenie Sonetów:

 Nowe środki wymowności lirycznej (przejawy życia wewnętrznego odtwarzane przez

kreację opisu, opowiadania, niekiedy udramatyzować je w postaci miniaturowej
scenki dialogowej)

 Wzbogacenie tematyki
 Piękno i groza przyrody górskiej
 Nowa i nowoczesna liryka, drugi przełom w obrębie poezji romantycznej
 Poezja kreacyjna
 Symbolizm

Relacja Pielgrzyma do Mirzy: konstrukcja sobowtórowa. Bohater rozczepiony.

MIRZA

 Człowiek Wschodu
 Dawny tytuł książęcy; szlachcic turecki
 Przewodnik, mistrz, nauczyciel, który uczy wędrowca patrzenia na egzotykę

Krymu oraz odczuwania głębszych znaczeń jego piękna i grozy.

 Mirza stanowi jedynie kontrastowe, orientalne uzupełnienie. To człowiek innej

kultury, zachwyt swój wyraża w hiperbolicznym uniesieniu wykrzyknień,
apostrof i ozdobnej, zaskakującej metaforyki. To on prowadzi refleksje
Pielgrzyma ku sferom znaczeń metafizycznych

 Góruje nad Pielgrzymem wiedzą o zwiedzanym świecie
 Człowiek czynu, reprezentuje realne doświadczenie, które staje się dobrem

Pielgrzyma

PIELGRZYM

 Romantyczny wędrownik
 Poznający, zadziwiony i refleksyjny obserwator
 Rzeczywistość poznajemy przede wszystkim poprzez jego doznania
 Podróżny, cudzoziemiec, poznaje nową egzotyczną krainę, angażuje się emocjonalnie
 Radość mąci uczucie tęsknoty do ziemi rodzinnej
 Konkrety zwiedzanej ziemi pojąć umie w kategoriach znaków mówiących o innej

rzeczywistości, doświadczeniami swoimi próbuje sięgnąć aż w zaświaty.

 Poniekąd skazany na wędrówkę, postać bayroniczna, o niejasnej przeszłości, spowija

go aura tajemniczości i niedopowiedzeń.

 Nieszczęście zakotwiczone jest w pamięci przeszłości, która stanowi skarb a zarazem

przekleństwo bohatera. To zniewolenie przez pamięć paradoksalnie jest gwarantem
wolności, gdyż ustanawia między bohaterem a światem zewnętrznym rodzaj
izolującego dystansu (wew. niezależność; nie poddaje się ani historii, ani naturze).

 Dziecko, które stawia pierwsze kroki w nieznanym sobie świecie; proces zdobywania

wiedzy (także o sobie samym)

 Nie zna również świata, który istnieje w nim samym

I. STEPY AKERMAŃSKIE

- Utwór otwierający cały cykl, wprowadza w problematykę, 3 paralele:

obrazowa (step- morze), nastrojowa (barwy dnia i dźwięki nocy) oraz ideowa
(egzotyczna natura i tęsknota wygnańca)

- Pojawiają się kluczowe motywy (piękno krajobrazu, ogrom i potęga natury,

wygnanie z ojczyzny)

- Poetycka synteza klasycyzmu, staropolszczyzny, orientalizmu i ludowego

romantyzmu

- Oksymorony
- 2 pierwsze zwrotki są narracyjno-opisowe: dominuje opis piękna stepu,

nakładają się na siebie dwa obrazy: oceanu i stepu („ suchego przestwór
oceanu”, „fala łąk”); na zmysły oddziałują liczne plamy świetlne i kolory
(„zieloność”, „błyszczy obłok”)

- Nastrój wiersza buduje zapadający zmrok, do wrażeń wzrokowych dołączają

się słuchowe

- Subtelne dźwięki powodują, że pod.lir. głębiej wsłuchuje się w przestrzeń

nocy, w nadziei, że usłyszy jakiś głos z odległej Litwy

- To pejzaż duszy
- Obraz jako ekwiwalent i znak emocji
- Człowiek staje w oko w oko z nieskończonością (to atrybut świata)
- Pod.lir. jest oszołomiony sytuacją, wszystko jest nowe
- Język nie nazywa przeżycia
- Natura decyduje o tym, co odczuwa pod.lir. (naturocentryzm)
- Pod.lir. jest wykreowany: „paleta nastrojów”, różne punkty widzenia, gra

impulsów

- Zmiana czasów (przeszły na teraźniejszy)

II. CISZA MORSKA

- Ten sonet rozpoczyna „właściwą” podróż na Krym
- Droga morska; na wysokości Tarkankutu ( przylądek Krymu) zalega cisza

morska zwiastująca burzę

- Statek ogarnia bezruch, wszyscy są w doskonałych nastrojach
- Porównanie ciszy morskiej do pozornego uśpienia namiętnej duszy

ludzkiej, na której dnie, niczym hydra, czają się wspomnienia i myśli;
nawet gdy dusz jest spokojna, pamiątki przeszłości drażnią ją, nie
odchodzą w zapomnienie.

- Pozór i rzeczywistość
- Paralelizm: morze-myśl, polip-hydra pamiątek, zachmurzone niebo-burza

namiętności, cisza morska-serce spokojne

III. ŻEGLUGA

- Kontynuacja poprzedniego sonetu, środkowe ogniwo poprzedzające

kulminacyjny dla tej części sonet Burza

- Pogrążony w bezruchu okręt ożywa
- Poeta dynamizuje świat przedstawiony wiersza, ożywienie okrętu i załogi

przynosi nastrój optymizmu, radości, poczucia wyzwolenia

- Człowiek zdaje się rzucać przyrodzie wyzwanie, dąży do jej okiełznania i

podporządkowania sobie

- Uczucia te podziela również pod.lir., którego dusza również „lotem buja

wśród odmętu”; czuje, że niczym wolny i swobodny ptak może szybować
wyzwolony spod ziemskich ograniczeń i udręki

- Skróty sytuacyjne, ograniczenie się do jednego dobitnego obrazu oraz

bezpośredniość przedstawiania

- Poryw i entuzjazm ducha

IV. BURZA

- Kulminacja podróży morskiej
- Wybucha burza, załoga walczy z żywiołem, jednak jest bez szans
- Atmosfera grozy i przerażenia
- Krótkie, urywane zdania lub równoważniki zdań podkreślają gwałtowność

starcia człowieka z żywiołem

- Liczne wyrażenia dźwiękonaśladowcze („wicher z tryumfem zawył”)
- Statek wydaje się być maleńką łupiną, wydaną na pastwę bezlitosnemu

morzu

- Przerażona załoga nie jest w stanie ocalić statku, woda wdziera się na

pokład, wydaje się, że wszyscy utoną (jedni się modlą, inni żegnają się z
przyjaciółmi lub leżą nieruchomo)

- Pod.lir siedzi gdzieś z boku, milczący, obojętny na wszystko, jego myśli

krążą wokół nadchodzącej śmierci; zazdrości pozostałym pasażerom
„szczęśliwy, kto siły postrada, albo modlić się umie, lub ma, z kim się
żegnać”; on nie rozpacza, bo nie ma nic do stracenia, jest samotny, nie
potrafi się nawet modlić, widocznie stracił już nawet wiarę => bajroniczny
paraliż duszy

V. WIDOK GÓR ZE STEPÓW KOZŁOWA

- Forma dialogu
- Kozłow – miasteczko w zach. części Krymu
- Fascynacja Czatyrdahem, szczyt góry rozświetlony zachodem słońca

kojarzy się z łuną pożaru nad miastem

- Diwy to pokonane, złe geniusze, w ludowo-poetyckim przypuszczeniu

Pielgrzyma, starają się zakłócić dzieło stworzenia, wznosząc nową górę
Kaf (wg legendy za nią mieszkają, na końcu świata)- Pielgrzym zna
kosmogonię wierzeń orientalnych

- Mirza jest pełen uwielbienia i czci dla tej góry, gdzie oddech zamarza
- Kto zdobędzie ten szczyt, ma nad sobą już tylko gwiazdy, to symbol

ludzkiej dumy i wolności

- „posąg człowieka na posągu świata”
- Hiperbolizacje
- Bezgraniczna dal
- Pytanie zadziwienia

VI. BAKCZYSARAJ

- Opis wymarłego i opuszczonego miasta – dawnej stolicy chanów

krymskich

- Bakczysaraj był symbolem władzy, bogactwa i potęgi dynastii Girajów, a

teraz jest wymarły i opustoszały; wszędzie straszy pustka

- Kiedyś potęgą był tutaj człowiek, teraz jest natura

- Roślinność wdziera się do dawnych sal („sofy, trony (...)przeskakuje

szarańcza, obwija gadzina”)

- Pojawia się powój, będący zwiastunem zmierzchu panowania w tym

miejscu człowieka, jego klęski i nicości

- Opis fontanny haremu, która opiera się działaniu czasu i potężniejszej od

człowieka przyrody

- Personifikacja fontanny, rozpacza, „perłowe łzy sącząc”, wspomina dawne

czasy

- Podróżny ma świadomość klęski wszelkich wartości uznanych przez

dumnych ludzi za wieczne i niezniszczalne

- Niezniszczalna okazuje się tylko natura, pozornie tylko zmienna i ulotna
- Błędem człowieka jest uważanie się za istotę posiadającą władzę nad

całym światem, gdyż w rzeczywistości jest bezbronny

- Kultura to świadectwo wartości
- Ruina ma wartość symbolu – stoi na przecięciu natury i kultury

VII. BAKCZYSARAJ W NOCY

- Przykład fascynacji Mickiewicza kulturą i wierzeniami Wschodu

(orientalizm)

- Ekstatyczna estetyka; kreacja, percepcja piękna
- Ekstatyczna pamięć, czyli taka, która bazuje na tak mocnych

wspomnieniach, że determinują one odbiór

- Przepych, haremy, baśniowość
- Obrazowanie kosmograficzne
- Przestrzeń: bezkres, nieskończoność
- Wertykalizm, horyzontalizm: góra # dół
- Rzeczywistość we wszystkich jej wymiarach
- Świadomość symboliczna
- Atmosfera wiersza jest wyciszona, panuje noc, świeci księżyc, wierni

opuszczają meczet

- Liczne słowa związane z obrzędami i budownictwem orientalnym: dżamid

(meczet), izan (zwoływanie wiernych do meczetu przez muezinów), menar,
farys

- Mrok nocy czasem rozświetla błyskawica
- Świat pełen tajemnic i baśni (przywołana o Elbisie - Lucyfer)
- Brak spersonalizowanego bohatera
- Liczne porównania: księżyc i zorza jako para miłosna na komnatach

haremu

VIII. GRÓB POTOCKIEJ

- Na Krymie krąży legenda o pochodzącej z Polski niewolnicy. Po jej

śmierci zakochany w niej chan wystawił wspaniały grobowiec, symbol
miłości

- Rozważania o przemijaniu życia ludzkiego, zwłaszcza o śmierci z dala od

ojczystego kraju

- Pielgrzym jest przekonany, że jemu także przyjdzie zakończyć życie na

wygnaniu, ma nadzieję, że jego grób także będą odwiedzać rodacy, by
dźwięk rodzinnej mowy „ocucił” go choć na chwilę

- Wyraz rozpaczy
- Złote motyle to symbole szczęśliwej przeszłości

IX. MOGIŁY HAREMU

- Kontynuacja poprzedniego sonetu
- Opis mogił zmarłych przedwcześnie niewolnic z haremów potężnych

chanów

- Dziewczyny nazywane są różami edeńskimi i niedojrzałymi gronami

winnymi

- Żal nad niedolą dziewczyn, których przeznaczeniem było życie w niewoli,

za życia odgrodzone od zewnętrznego świata, po śmierci skryte pod
zasłoną „niepamięci czasu”

- Mirza zauważył, że Pielgrzym jako jedyny z cudzoziemców uronił łzę nad

grobami niewolnic, pozostali traktowali cmentarz jako ciekawostkę
podróżniczą

- Monolg-elegia

X. BAJDARY

- To dolina na południu Krymu
- Dwie paralelne części: pęd na koniu po dolinie (motyw pędu) i skok na

rumaku do morza

- Rumak nie nadąża za wyobraźnią bohatera, pęd jako środek niezwykłego

oszołomienia się poety

- Chaos jako stan ducha, entuzjazm
- Próba uwolnienia się od smutnych rozważań nad nietrwałością i

przemijalnością ludzkiego życia

- Motyw jazdy konnej, upajania się wolnością i swobodą
- Ucieczka od gnębiących myśli, poszukiwanie zapomnienia i cudu

niepamięci, jaki dać może zmęczenie i zabłądzenie w obcym kraju

- Dusza pod. lir. jest jak wzburzony morski bałwan
- W chaosie, burzy, wirze fal poszukuje choćby chwilowego zapomnienia,

przynoszącego ukojenie i wytchnienie

- Jedyny sonet bez pierwiastków krajobrazowych

XI. AŁUSZTA W DZIEŃ

- Zachwyt orientalnym krajobrazem i krymską przyrodą
- Wyrazy tureckie (np. chylat - mgła, namaz – poranna modlitwa czy kalif –

tytuł muzułmańskiego władcy) podkreślają egzotykę i tajemniczość
widoków

- Budzący się dzień, przesłonięty jeszcze poranną mgła, ale już

zachwycający kolorami, krajobraz stopniowo odsłania się

- łąka skąpana w kwiatach, motyle i odległa szarańcza – obraz niemal

sielankowy

- Pojawiają się jednak motywy zwiastujące niepokój, groźbę (atmosfera

katastrofalna): obok „wre morze i odparte z nowym szturmem pędzi; w
jego szumach gra światło jak w oczach tygrysa” – zapowiedź burzy, która
zburzy sielankowy nastrój beztroski i bezpieczeństwa

- Brak spersonalizowanego bohatera

XII. AŁUSZTA W NOCY

- Nadchodzi noc, która u stóp Czatyrdahu nie zwiastuje spokoju – otoczenie

tętni tajemniczym, egzotycznym życiem

- Cisza jest tylko pozorna, mrok tymczasowy
- Szmer strumieni usypia, w powietrzu unosi się zapach kwiatów
- Pielgrzym układa się do snu, zaczyna padać deszcz („potop złoty”), góry

ożywają, świat budzi się do życia, by zaraz znów pogrążyć się w mroku

- Zmienność nastrojów Pielgrzyma (jest czujny, potem się uspokaja, po

chwili „budzi się”

- Mieszają się wrażenia wzrokowe, słuchowe i zapachowe
- Apostrofa do krymskiej nocy (przyrównana do kobiety, odaliski)

XIII. CZATYRDAH

- Fascynacja i zachwyt orientem, krymskimi górami, a zwłaszcza

monumentalnym Czatyrdahem

- Monolog Mirzy, który odczuwa przed dostojną górą niemalże nabożną

cześć, monolog- oda lub hymn

- Liryka inwokacyjna, liryka roli
- Podniosła, dramatyczna litania
- Czatyrdah jako krymski Synaj
- Łączność między Pielgrzymem a Mirzą
- Styl azjański – miał charakteryzować mowę ludzi wschodu
- Metaforyka Mirzy: religia, władza
- Hiperbolizacja: zwykła góra – monumentalny gmach
- Czatyrdah: „maszt krymskiego statku”, „minaret świata”
- Góra zostaje upersonifikowana: olbrzym ubrany w płaszcz z ciemnego lasu

i przystrojony turbanem z chmur

- To coś znacznie doskonalszego nad przeciętnego śmiertelnika, pośrednik

między Bogiem a ludźmi

- Bóg jest wobec natury transcendentalny
- Kosmos trwa w niewzruszonej stabilności
- Bogactwo topiki poetyckiej, złożony system metaforyki, przerzutnie,

rozbudowane zdania, inwersje, tok anaforyczny, który powoduje
paralelizm składniowy (cechy mowy ozdobnej)

- Dystans między tym co się dzieje a Mirza
- Mentalność człowieka Wschodu (bunt był niemożliwy, pokora wobec

władzy)

- Ekspresja doświadczenia religijnego
- Wykrzyknik podziwu

XIV. PIELGRZYM

- Samotna wędrówka pozbawionego ojczyzny tułacza
- Ogromna tęsknota za utraconą Litwą
- Chociaż pod.lir. przebywa w przebogatej krainie, nie może zapomnieć

skromnych lasów dalekiej ojczyzny

- Kontrast: niezmierzone bogactwa i przepych orientu – zwykły wiejski

krajobraz Litwy

- Splecenie obrazu utraconej ojczyzny z obrazem ukochanej kobiety, która

żyje daleko stąd – granica tych uczuć zaciera się

- Pod.lir. jest rozdarty, nie wie czy ukochana go jeszcze pamięta, czy ma

świadomość jego wierności i żaru jego uczuć

- Połączenie obrazu ojczyzny i ukochanej, sprawia, że Litwa ulega

antropomorfizacji – pod.lir. zastanawia się czy Litwa pamięta o

stęsknionych za nią wygnańcach; ta niepewność jest przyczyną tragicznego
rozdarcia, dręczącego umysł i duszę Pielgrzyma

- Pod. lir. błąka się również w krainie swojej osobowości
- Osobowość rozdarta, niespójna, nieharmonijna; nie rozumie sam siebie, na

kolejne pytania nie pada odpowiedź, człowiek ten stoi u progu
kształtowania swojego światopoglądu

XV. DROGA NAD PRZEPAŚCIĄ W CZUFUT – KALE

- Dialog Mirzy z Pielgrzymem, odbywających niebezpieczną przeprawę nad

górską przepaścią

- Mirza ostrzega Pielgrzyma, by ten nie spoglądał w dół, bowiem od widoku

otchłani można dostać zawrotu głowy i runąć w głębię

- Pielgrzym spojrzał w dół, a widok, jaki zobaczył, był tak niezwykły, że nie

sposób go opisać

- Przepaść: nieskończoność, cudowność, której ludzki rozum nie jest w

stanie ogarnąć i zrozumieć

- Pejzaż stanowi punkt wyjścia dla rozważań natury trnscendentalnej,

dotykającej tajemnicy wszechrzeczy

- Zamilknięcie oszołomienia
- Celem sonetu nie jest opis drogi nad przepaścią, lecz wrażenie wzniosłości,

jakie ta droga budzi

- Obrazowe połączenie górskiej przepaści z morską otchłanią

XVI. GÓRA KIKINEIS

- Górska osada tatarska
- Kontynuacja wędrówki nad przepaściami, wokół otchłanie i piękno

krajobrazu

- Nawet Mirza ulega poetyckiemu nastrojowi chwili
- Piękne morze u stóp góry, woda z tej wysokości kojarzy się z niebem,

które rozpościera się u stóp ludzkich; pod nimi przepływają chmury,
podobne śnieżnym wyspom na bezkresie mórz

- Obrazowe połączenie górskiej przepaści z morską otchłanią
- Przed nimi znajduje się wąwóz
- Monolog-dytyramb o największym napięciu dramatycznym

XVII. RUINY ZAMKU W BAŁAKŁAWIE

- Nastrój podobny do tego z sonetu Bakczysaraj
- Opis ruiny, w jaką obróciło się dzieło ludzkich rąk
- Górski zamek był warownią strzegącą Krymu przed najazdami wrogów;

mimo, że oparł się nieprzyjacielskim najazdom, to jednak musiał ulec
wpływowi czasu

- Przyroda i wieczna natura zwyciężyły człowieka
- Dziś ruiny przypominają wymarłe miasto, które spustoszyła zaraza, gdzie

„sępy czarnym skrzydłem oblatują groby”

XVIII. AJUDAH

- Utwór zamyka cykl sonetów, podsumowanie całości, refleksja na temat

poezji i miejsca poezji w świecie

- Poezja poezji
- Spokój i pogoda

- Harmonia pomiędzy poetą a światem
- Medytacja w obliczu skał i morza-czas teraźniejszy, refleksyjna apostrofa-

czas nieokreślony

- Nieskończona perspektywa paraboli
- Pod.lir. spogląda ze szczytu Ajudahu w dół na spienione morskie wody,

które bezustannie atakują rozciągający się u stóp góry brzeg

- Obraz bardzo dynamiczny („ spienione bałwany”, „kołują wspaniale”’

„buchają” itd.)

- Parabola w stoickiej scenerii skał i morza
- Woda cofając się, zostawia na piasku „muszle, perły i korale”; ten obraz

nasuwa refleksje

- Cofające się morze i pozostawione na brzegu muszle to jakby odbicie

duszy: „poety młodego”, którego często targają burze namiętności, jednak
po ich odejściu w niezgłębioną toń zapomnienia pozostają „nieśmiertelne
pieśni”, które w przyszłości mogą stanowić świadectwo istnienia poety w
świadomości potomnych, być niczym wieniec laurowy

- Metaforyczne zdystansowanie się pod.lir. do jego burzliwego życia, które

nie szczędziło mu cierpień i trosk

- Romantyczny poeta jest jednostką szczególnie wrażliwą, odczuwającą

wszelkie rozczarowania życiowe znacznie silniej niż zwykły śmiertelnik;
to poeta ma możliwość zrozumienia swego bólu i nieszczęść, jakie na
niego spadają: mają one stanowić poetyckie natchnienie i wieść go ku
wiecznemu życiu w swych utworach. Wszelkie życiowe klęski i burze
stanowią materiał do wierszy, które, niczym muszle na brzegu, będą
świadectwem minionych cierpień i trosk. Misją poety jest umiejętność
uczynienia swych osobistych tragedii arcydziełami sztuki, perłami i
koralami

- Mimo pozorów przemocy mistrza do młodego adepta liryki, daje

świadectwo namysłu twórcy nad własnym dziełem

- Źródłem aktu poetyckiego jest aktywność uczuciowa